3 Günlük Bebeğin Idrarından Kan Gelmesi

Yenidoğan dönemi, gebelik haftasına bakılmaksızın her bebeğin doğumdan sonraki ilk 28 gününü içerir. Bu dönem aslında bebeğin anne karnından dış ortama uyum sağlama sürecini geçirdiği dönemdir.

Bebekler hem fiziksel hem de gelişimsel özellikleri bakımından çocuk ve erişkinden farklıdır. Yenidoğanın bu farklılıklarını bilmiyorsak çoğu zaman endişe gerektirmeyecek durumlar bizleri endişeye düşürebilir.

Kafa ve saçlı deri :Yenidoğan bebeğin kafası genellikle vücuduna göre büyük ve yüzü şiş görünebilir. ‘Bıngıldak’ adı verilen başın üst, ön ve arka kısımlarında henüz kafa kemiklerinin birleşmediği yumuşak bölgeler bulunur.

Bu yapılar sayesinde, bebeğin doğum sırasında kanaldan geçerken kafa kemiklerinin birbirine yaklaşarak kafa çapının küçülmesi ve doğumun kolaylaşması sağlanır. Başın ön kısmındaki bıngıldağın kapanması ayda, arka kısmındaki bıngıldağın kapanması ise ayda gerçekleşir. Bazen bıngıldak üzerinde ağlarken şişlik görülebilir ve nabız atışı gibi hareketler hissedilebilir.

Ancak sakinken ve otururken şişlik varsa, bir hastalık belirtisi olabilir. Bebeklerin saçları doğumdan bir süre sonra dökülebilir ve yerine yenileri gelir. Bebeklerin başında yağsı maddelerin aşırı birikimi sonucu ‘konak’ denilen beyaz veya sarımsı-kahverengi renkli tabaka oluşabilir. Bu, bir çeşit deri soyulmasıdır. İyi bir bakım ve konakların yumuşatılması ile kaybolur.

Gözler : Yenidoğan birçok bebeğin göz rengi koyu-gri mavi renktedir. Birkaç ay içinde rengi değişir ve ayda kalıcı göz rengine döner. Doğumdan hemen sonra bebeğin görüş mesafesi sınırlı olduğundan ancak gözüne santimetre mesafedeki nesneleri görebilir. İlk  ay içinde parlaklık ve karanlık tonlama becerileri artmaya başlar. Göz kasları tam olarak gelişmediğinden, gözlerde ani kaymalar ve şaşılık görülebilir, ancak 3. aydan sonra devam ediyorsa doktora başvurulmalıdır.

İşitme: Yenidoğanlar ilk ay içinde insan seslerine ve özellikle sık duyduğu seslere ilgi gösterirler. Konuştuğunuzda sesin kaynağını bulmak için sesin geldiği tarafa yönelirler. Bebeklerde işitme azlığı; zihinsel gelişim, konuşma ve dil gelişimini etkilediğinden çok önemlidir. Bu nedenle tüm yenidoğanlara işitme testi taraması yapılarak varsa işitme sorunları erken dönemde tespit edilmelidir.

Memelerde büyüme: Anneden geçen hormonların etkisiyle bebeklerin meme bezlerinde şişlik görülebilir. Bazı bebeklerde meme uçlarından az miktarda süt benzeri sıvı gelebilir. Bu durum birkaç gün içinde tedavi gerektirmeden kaybolur. Meme uçlarının ovalanması ve sıkılması enfeksiyona neden olabilir.

Beslenme

Yenidoğan bebekler doğumdan sonra ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. Anne sütü, bir annenin bebeğine verebileceği en güzel ve değerli armağandır. Özellikle sarı renkli, koyu kıvamdaki ilk süt bağışıklık sisteminin gelişmesi açısından çok büyük önem taşır. Anne ve bebek açısından önemli bir sorun yoksa doğumdan sonraki ilk yarım saat içinde bebek emzirmeye başlanılmalıdır.

Emzirme hem bebeğinizin sağlıklı beslenmesini, hem de göz teması kurmanızı ve duygusal yakınlaşmanızı sağlayacaktır.

Anne sütü ile beslenen bebekler daha sık acıkırlar. Doğumdan sonraki ilk günlerde düzenli bir emme aralığı olmasa da, hafta sonra genellikle saat arayla emmek ister. Zaman içinde bebeğin mide kapasitesi ve anne sütü miktarı arttıkça beslenme sıklığı azalır. Bebek elini ağzına götürüyorsa, emme hareketleri yapıyorsa ve kucağınıza aldığınızda memeye doğru yöneliyorsa acıkmış olabilir. Ağlama, acıkmanın geç bir bulgusu olduğundan, emzirmek için bebek ağlayıncaya kadar beklenilmemelidir.

Gaz sancısı

Gaz sancıları hafif veya şiddetli olarak bir çok bebeğin yaşadığı bir sorundur. Genellikle doğumdan hafta sonra ağlama krizleri şeklinde başlar. Bazı bebekler günün belli saatlerinde sürekli ağlar, ayaklarını kendine çeker. Karınları sert ve şiş görünür. Kesin nedeni belli olmayan ‘kolik’ denilen bu durum bebek aylık olduğunda azalır. Koliği olan bir yenidoğanı rahatlatmanın en iyi yolu onu kucakta tutmak, hafif hareketlerle karnını okşamaktır. Bebeğin gaz sancısı dışındaki bir nedenden dolayı ağlamadığına emin olunmalıdır.

Uyku

Her bebeğin uyku ve uyanıklık süreleri farklılık gösterir. İlk gün günün büyük kısmını uyuyarak geçirir, birkaç saat uyanık kalır. İlk birkaç ay henüz uyku düzeni olmaz, gece ve gündüz farkını bilmez. Gece süresince bir çok kez beslenme ihtiyacı için uyanırlar. Anne sütünün artması için gece emzirmeye de devam edilmelidir. Bebek uyurken yan veya sırtüstü yatırılmaya dikkat edilmelidir. İlk aydan sonra her gece aynı saatte uyumasına özen gösterilmelidir.

Uyku öncesi ılık banyo ve masaj hem bebeğin rahatlamasına hem de daha çabuk uyumasına yardımcı olur.

Ağlama

Bebekler doğumdan itibaren annenin kokusunu, sesini ve yüzünü tanırlar, ağlayarak ve farklı sesler çıkararak kendisini anlatmaya çalışırlar. Ağlama  bebeğin iletişim kurma yoludur. İlk haftalarda günde saat ağlayabilirler. Bazı bebekler uykuya dalmadan önce dakika ağlarlar. Ancak, her ağlamanın belli bir nedeni olmayabilir, bazen nedensiz de ağlayabilir. Ağlayan bebeğe karnını doyurma, kucağa alma, altını değiştirme gibi sakinleştirme yöntemleri denenmelidir.

İlk Kaka (Mekonyum) ve İdrar

Normalde bebekler doğumdan sonra ilk 24 saat içinde kakalarını yaparlar. Bebeğin ilk kakası yeşil-siyah renkli, yapışkan kıvamlıdır. Bebek beslenmeye başladıktan sonra kakanın rengi ve kıvamı değişir. Anne sütüyle beslenen sağlıklı bir bebeğin dışkısı sarı renkte olur. Bu kaka oldukça cıvık ve suludur, bu endişelenmenizi gerektirmez. Yenidoğanın ilk 24 saat içinde sık idrar yapması normaldir. Bebek yeterince beslenemediğinde idrarın içindeki ürik asit kristalleri yoğunlaşarak bezdekırmızı-pembe renk görülmesine yol açabilir. Ancak, idrar yolu enfeksiyonu varsa veya idrara kan karışması durumunda da kırmızı renk görülebilir.

Ağız ve burun

Anne sütü ile beslenen bebeklerin dilinin beyaz olması normaldir. Ancak, ağız içinde ve dil üzerinde pamukçuk denilen bir çeşit mantar enfeksiyonu  görülebilir. Pamukçuk bebeğin beslenmesini engelleyebileceğinden tedavi edilmelidir. Emme hareketi nedeniyle dudak derisinde kabarıklıklar ve damakta içi sıvı dolu keseler görülebilir. Kendiliğinden geçen bu durumların bebeğe zararı yoktur. Yenidoğanlarda az miktarda burun tıkanıklığı ve burun akıntısı olması normaldir. Ancak, bebeğin nefes alması ve emmesini güçleştiriyorsa burun delikleri temizlenerek açılmalıdır.

Cinsel organlar

Kız bebeklerde doğumdan sonra az miktarda vajinal kanama ve akıntı görülebilir. Anneden bebeğe geçen hormonlardan kaynaklanan bu durum kendiliğinden düzelir. Erkek bebeklerin testisleri karın içinde gelişir ve bebek doğmadan testis torbasının (skrotum) içine iner. Bir yaşına kadar inmeyen testislerin ameliyat edilmesi gerekebilir. Halk arasında torbaların şişmesi ve su toplaması olarak da bilinen ‘hidrosel’, testisleri çevreleyen zarlar içinde normalden daha fazla sıvı birikimi sonucu testis torbasının şişmesi durumudur.

Çocuklarda kendiliğinden kaybolma olasılığı yüksek olduğundan 1 yaşından önce ameliyat önerilmez. Hidroselle birlikte fıtık varsa ameliyat edilmesi  gerekebilir.

Refleksler

Bebeğin ilk hafta hareketlerinin tamamı istem dışı (refleks) cevaplardan oluşur. Ağzına veya çenesine dokunulduğunda yüzünü o tarafa çevirip parmağı emmeye çalışır. Parlak ışık gördüğünde gözlerini kapatır. Yüksek sese ve ani hareketlere irkilme şeklinde cevap verir. Bu reflekslerin simetrik olmaması ve belli aylardan sonra kaybolmaması bazı hastalıkların belirtisi olabilir.

Göbek kordonu

Yenidoğan bebeğin göbek kordonu mavi-beyaz renkli bir yapıdır. Kesilen kordon hafta arasında kurur, rengi koyulaşır ve kendiliğinden düşer. Kuru ve temiz kalması yeterlidir. Özellikle bebeğin altını değiştirirken göbek kordonunun bezin dışında kalmasına özen gösterilmelidir. Bazen göbek dışarı doğru fıtıklaşmış olabilir, karın kasları kuvvetlendiğinde geçer. Göbekte kanama, iltihap oluşumu ya da kızarıklık olduğunda hemen doktora  başvurulmalıdır.

Cilt

Yenidoğan bebeğin cildinde kendiliğinden kaybolan ve tedavi gerektirmeyen bazı değişiklikler olabilir. Bebeğin özellikle kıvrımlı bölgelerinde yoğun bulunan beyaz, krem kıvamındaki  verniks doğum öncesi ve doğum sonrası cildinin korunmasını sağlar. Bu tabaka kendiliğinden ve bebek yıkandıkça kaybolur. Cilt soyulması doğumdan hemen sonra görülebilir ve birkaç hafta içinde kendiliğinden biter. Bazı bebeklerde vücudunun herhangi bir yerinde ‘doğum lekesi’ denilen lekeler olabilir. Bebeğin sırtında, kalçalarında morartı şeklindeki ‘mongol lekeleri’ çocukluk dönemine kadar kalıcı olabilirse de sonradan tamamen kaybolur. Cilde yakın olan kılcal kan damarları nedeniyle oluşan pembe, kırmızı renkli ‘port şarabı lekeleri’ genellikle bebeğin yüzünde görülür. ‘Çilek hemanjiomu’ denilen başlangıçta büyüyen, hafif kabarık olan ve çileğe benzeyen kırmızı lekeler ise uzun süre kalıcı olabilir.

Bebeğinizin cildinde tıkanmış ter ve yağ bezleri burun, yanaklar ve çenede ‘milia’ denilen toplu iğne başı büyüklüğünde beyaz noktacıkların oluşmasına neden olur. Birkaç hafta içinde bu bezler çalışmaya başlayacağından kaybolurlar. ‘Lanugo’ adı verilen ipeksi ince vücut tüyleri sırtta, omuzlarda, alında, kulaklarda ve yüzde yaygın bir şekilde bulunabilir, ilk birkaç haftada kaybolur.

İdrar problemleri ve yaralanmalar çocuklarda bir endişe kaynağıdır. Küçük çocuklar anne babalarına geçirdikleri belirtileri anlatamayabilir, bu da onların neye ihtiyacı olduğuna karar verilmesini zorlaştırabilir. Büyük çocuklar ise semptomlarından utanabilir. Çocuğunuzda üriner bir problem veya yaralanma varsa, ne yapılması gerektiğine karar vermeden önce tüm semptomlarını anlamanız gerekmektedir.

Sık Rastlanan Semptomlar

Üretra, mesane, üreterler ve böbrekler, idrar yolunu oluşturan yapılardır.

İdrar yaparken ağrı (dizüri) ve sıklıkla idrar yapma ihtiyacı hissetme küçük çocuklarda sık görülen semptomlardır. Çocuğunuz bu semptomlardan sadece birine sahip olduğunda veya semptomlar hafif olduğunda, sorunun daha da kötüleşmesini önlemek ve semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için gereken tek şey evde tedavi olabilir. Hafif semptomlardan bazıları:

•Sık idrara çıkma ihtiyacı- Burada unutmamak gerekir ki bir çocuğun mesanesi küçüktür ve bir yetişkinin mesanesi kadar idrar tutmaz. Bu yüzden sık idrara çıkma yaygındır ve mutlaka idrar probleminin bir işareti olmak zorunda değildir. Çocuğunuz ekstra sıvı içtiği, gergin hissettiği veya sadece alışkanlık yaptığı için de daha fazla idrar yapabilir.

•İdrar vajina veya üretra çevresindeki tahriş olmuş cilde temas ettiğinde yanma- Cilt tahrişi nedeniyle idrara çıkma sırasında ağrı kızlarda (genital cilt tahrişi) erkeklerde olduğundan daha sık görülür.

İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar yaparken ağrı ve sık idrara çıkma ihtiyacı, çocuğunuzun idrar yolu enfeksiyonu olduğu anlamına da gelebilir. İdrar yolu enfeksiyonları (İYE) çocuklarda en sık görülen ikinci bakteriyel enfeksiyondur. Çocuğunuzda enfeksiyon olduğunda, bakteri mesanede büyür ve mesane duvarını tahriş eder. Çok az miktarda idrar mesaneye ulaşır ulaşmaz ağrıya neden olur. Ağrıyı yatıştırmak için çocuğunuzun normalden daha sık idrar yapmaya çalıştığını görebilirsiniz. Ancak çocuğunuz çok az idrar yapabilecektir, çünkü mesane son idrarından bu yana sadece küçük bir miktar toplamıştır.

İdrar yolu enfeksiyonu hakkında daha detaylı bilgi için ilgili blog yazımızı incelemek için tıklayınız..

İdrar Rengi ve Kokusu

Sıvı dengesi, diyet, kullanılan ilaçlar ve belli başlı hastalıklar dahil olmak üzere pek çok faktör idrarın rengini etkileyebilir. Rengin ne kadar koyu veya açık olduğu, temelde içinde hangi oranda su olduğunu gösterir. B vitamini takviyeleri idrarı parlak sarıya döndürebilir. Böğürtlen, pancar gibi besinler, kullanılan bazı ilaçlar veya idrardaki kan, idrarı kırmızı-kahverengi tonlarında bir renge çevirebilir.

Bazı gıdalar (kuşkonmaz gibi), vitaminler ve çeşitli antibiyotikler (penisilin gibi) idrarın farklı bir kokuya sahip olmasına sebebiyet verebilir. Kontrolsüz diyabet tatlı,meyveli bir kokuya neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu (İYE) kötü bir kokuya neden olabilir.

2 Yaşından Küçük Bebekler ve Çocuklarda Semptomlar

İdrar yolu iltihabı olan bebekler ve çok küçük çocuklar genellikle idrar yoluna özgü görünmeyen semptomlara sahiptir. İzlenebilecek belirtilerden bazıları:

•Ateş- özellikle öksürük ya da burun akıntısı gibi diğer enfeksiyon belirtileri olmadan,

•Sık veya seyrek idrar yapma,

•Ağır ya da kötü kokulu idrar,

•Koyu veya kan çizgili idrar,

•Yemek yeme veya reddetme konusunda ilgi eksikliği,

•İshal,

•Kusma,

•Kıvranma ve sinirlilik,

•Gitmeyen bebek bezi döküntüsü…

Not: Yeni doğanların yaşamın ilk 3 gününde pembe idrar yapması yaygındır. Bu, idrardaki kristallerden olabilir.

2 Yaş ve Üzeri Çocuklarda Semptomlar

İdrar yolu enfeksiyonu olan küçük çocuklar çoğunlukla idrar yolu ile daha belirgin bir şekilde ilişkili semptomlara sahiptir. Bunlardan bazıları:

•İdrar yapma ile yanma (dizüri). Bu, idrar yolu enfeksiyonunun en yaygın belirtisidir,

•Ateş,

•Fazla idrar yapamadan sık idrar yapma ihtiyacı,

•Güçlü bir idrara çıkma isteği (aciliyet),

•Ağır veya kötü kokulu idrar,

•İdrarda kan (hematüri). Not: İdrar rengi pembe, kırmızı veya kahverengi görünebilir.

•Göbek ağrısı,

•Göğüs kafesinin hemen altında ve sırtın bir veya her iki tarafında belin üzerinde yan tarafta hissedilen ağrı,

•Kusma,

•Vajinadan deşarj,

•Tuvalet eğitimi almış çocuklarda yeniden ortaya çıkan ani gündüz ıslatmaları…

İdrar yolu enfeksiyonlarına normalde sindirim sisteminde bulunan Escherichia coli (E. coli) gibi bakterilerin idrar yoluna girmesi neden olabilir. 

İki yaygın İYE türü şunlardır:

•Mesane enfeksiyonları, bakteriler üretraya doğru hareket ederek mesaneye girdiğinde ortaya çıkar.

•Böbrek enfeksiyonları, genellikle bakteriler mesaneden üreterlere kadar ilerleyerek böbreklere girdiğinde ortaya çıkar. Vücudun başka bir kısmındaki enfeksiyondan gelen bakteriler kan dolaşımı yoluyla böbreklere seyahat ederse böbrek enfeksiyonu da ortaya çıkabilir.

Genel bilgiler:

•Yaşamın ilk 3 ayı dışında, kızların üriner problemleri erkeklerden daha fazladır. Kızların birden fazla İYE geçirmesi ihtimali de erkeklerden daha fazladır.

•İdrar yollarının yapısı veya işlevi ile ilgili sorunları olan bebekler ve küçük çocukların İYE geçirme olasılığı daha yüksek olabilir. Vezikoüreteral reflü veya idrar yolunda tıkanıklık gibi bir sorun mesaneyi tamamen boşaltmayı zorlaştırabilir. Bu, bakterilerin üriner sistemden daha kolay büyümesine ve yayılmasına izin verecektir. Bunlar doğumda (konjenital) olabilir veya cerrahi, yaralanma veya geçmiş enfeksiyonların bir sonucu olabilir.

•Yaşamın ilk yılında, erkekler, anatomik olarak, idrar problemi yaşamaya kızlara oranla daha yatkındır. Çocuğunuzun idrar yolu ile ilgili bilinen bir yapısal veya fonksiyonel problemi varsa, idrar semptomlarına ne zaman bakılması gerektiği konusunda doktorunuzun vereceği talimatları takip edin.

•Nadir durumlarda, idrar semptomları diyabet gibi daha ciddi bir hastalığı gösterebilir.

•Sırtta veya genital bölgede darbe alma gibi bir yaralanma, idrar sorunlarına neden olabilir. Çocuğunuzun idrara çıkma zorluğu varsa, idrara çıkamıyorsa veya idrarında kan varsa doktora başvurmak gerekir.

•Çocuğunuzun bir doktora görünüp görünmeyeceğine ve ne zaman geleceğine karar vermek için çocuğunuzun belirtilerini kontrol edin.

Meta Açıklaması: Çocuklarda ve bebeklerde idrar problemlerini fark etmek her zaman kolay olmayabilir. İdrar sorunlarında sık görülen belirtileri, yazımızda bulabilirsiniz.

Hastanemiz Pandemi Hastanesi Değildir!

Koronavirüs (COVID) Tedbirlerimiz Devam Ediyor

Değerli Hastalarımız, Değerli Çalışanlarımız, Sevgili Meltem Dostları

Meltem Sağlık Grup olarak amacımız, insan sağlığına yönelik kaliteli bir hizmet vermektir. İçinde bulunduğumuz yeni Koronavirüs pandemisi ve buna karşı aldığımız tedbirler konusunda sizi proaktif olarak sizi bilgilendirmek istiyoruz.

Her zaman olduğu gibi, hastalarımızın ve ekip üyelerimizin güvenliği ve emniyeti en yüksek önceliğimizdir. Koronavirüse karşı hijyen ve sağlık kılavuzlarına uygunluk açısından gerekli önlemleri aldık. Koronavirüse karşı önlem olarak, temizlik ve hijyen protokollerimizi daha da titiz hale getirmek için TC Sağlık Bakanlığı talimatlarına uygun olarak geliştirilen ek önlemler aldık.

Çalışma ekiplerimize sürekli brifingler ve gelişmiş işletme protokolleri verdik.

Hasta yatakların dezenfeksiyonuna özel önem verdik.

Ortak alanlarımızın (lobiler, asansörler, kapı kolları, banyolar vb.) temizleme sıklığını artırdık.

Yiyecek ve içecek servisini mevcut gıda güvenliği tavsiyelerine göre ayarlamaya devam ettik.

Antibakteriyel el dezenfektanlarına ulaşma kolaylığı sağladık.

Meltem Sağlık Gruba ve Ekibimize olan güveniniz için teşekkür ederiz.

Doç. Dr. Ahmet Hamdi Kepekçi

Meltem Hastanesi Başhekimi