P Tipi Pasaport Türü
Pasaport &#;eşitleri
Pasaport, ülkeler arası seyahat edebilmek için alınması gereken bir belgedir. Ülkemizde kapsama alanı farklı olan, 4 farklı renkte pasaport kullanılır. Her bir pasaport rengi, pasaportun özelliklerini ve kullanım şartlarını belirtir. yılında çipli pasaport sistemine geçildiğinde pasaport renklerinde de değişiklikler yapıldı. Bu 4 pasaporttan birini alabilmek için kişilerin gerekli şartları sağlamaları gerekir. Öte yandan, birçok kişi “Pasaport nasıl alınır?” sorusunu merak eder. Pasaport çeşidine göre başvuru süreci de farklılık gösterebilir. Gerekli evrakları eksiksiz bir şekilde temin edip, pasaport başvurusu yaparak vizesiz, kapıda vize ya da online vize seçeneği sunan ülkelere kolayca giriş yapabilirsiniz. Pasaport yenileme süreci aşamaları da pasaport başvuru süreci ile benzerdir.
Türkiye’de kullanımda olan 4 farklı pasaport çeşidi bulunur; yeşil, gri, siyah ve bordo pasaport. Başvuru yapılmak istenen pasaport rengine göre pasaport ücreti ve başvuru süreci değişiklik gösterebilir.
Bordo (Umumi) Pasaport
Ülkemizde en çok kullanılan pasaport çeşididir. Herhangi bir Türk vatandaşı bordo pasaport alabilir. Bordo pasaport, Türk konsoloslukları, yetkisi olan valilikler ve İçişleri Bakanlığı tarafından verilir. Bordo pasaportla Türkiye’nin anlaşmalı olduğu ülkelere vizesiz seyahat edilebilir. Bordo pasaportun geçerlilik süresi en az 6 ay, en fazla ise 10 yıl olabilir. Bordo pasaportun kapsama alanı diğer pasaportlara göre sınırlı olsa da toplamda ülkeye vizesiz, kapıda vize ya da online vize seçeneğiyle giriş yapabilmenizi sağlar. Bu seyahatler sırasında yaşayabileceğiniz kaza ya da hastalık durumlarında giderleri kolayca karşılayabilmek için ise yurt dışı seyahat sağlık sigortası yaptırabilirsiniz.
Bordo pasaport için gerekli evraklar konusu yaygın olarak merak edilir. Umumi pasaport başvurusu için gerekli olan evraklar şu şekildedir:
•Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, nüfus cüzdanı ya da geçici kimlik belgesi,
•50x50 ya da 50x60 mm boyutlarında, beyaz bir fonla çekilmiş 1 adet biyometrik fotoğraf, (son 6 ay içerisinde çekilmiş olması gerekir)
•Varsa daha önce kullanılmış olan pasaportlar,
•Bankaya yatırılan cüzdan bedeli ve pasaport harcına dair makbuz, (Artık ödemeler sistem üzerinden kontrol ediliyor, yani pasaport harcı ödeme işlemine dair herhangi bir makbuz ya da dekont getirmeseniz de işleme devam edilir)
•Pasaport başvurusu reşit (18 yaş üstü) olmayan ya da engelli olan birisi için yapılıyorsa muvafakatname.
•Harçtan muaf olmak için 25 yaş altındaki öğrenciler için öğrenci belgesi
Yeşil (Hususi) Pasaport
1, 2 ya da 3. dereceden devlet memurlarına ve eski bürokratlara verilir. Yeşil yani hususi pasaport sahibi olan bir kişinin ailesinin bazı üyeleri de yeşil pasaport sahibi olabilir. Yeşil pasaporta sahip olan vatandaşlar emekli olduklarında da bu pasaportu koruyabilirler. Yeşil pasaport sahipleri, bordo pasaport sahiplerinin girdiği bütün ülkelerin yanı sıra bordo pasaportun giriş yapamadığı 67 ülkeye de vizesiz giriş yapabilirler. Yeşil pasaportun giriş yapabildiği ülkelere bütün Avrupa ülkeleri dahildir. Geçerlilik süresi en az 6 ay, en fazla 5 yıl olabilir. Yeşil pasaport için İl Nüfus Müdürlükleri ya da Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü web sitesi üzerinden başvuru yapılabilir.
Gri Pasaport (Hizmet Pasaportu)
Hizmet ya da görev pasaportu olarak bilinen gri pasaport, yurt dışına resmi kurumlar tarafından bir görev için gönderilen vatandaşlara verilir. Bordo pasaport sahibi olan bir vatandaş yurt dışına göreve gönderildiğinde gri pasaport kullanır. Gri pasaport turistik seyahatler amacıyla kullanılamaz. Bu pasaport söz konusu görev süresince geçerlidir. Gri pasaportlar genel olarak 5 yıl süreyle çıkarılır ve kişinin görevini bitirdiğinde pasaportu ilgili kuruma teslim etmesi gerekir. Gri pasaport sahipleri ülkeye vizesiz giriş yapabilir.
Siyah (Diplomatik) Pasaport
En üst düzey olan siyah (diplomatik) pasaport yüksek devlet görevlilerine verilir. Siyah pasaport sahibi vatandaşların aile üyeleri yeşil pasaport alabilir. Pasaport çeşitleri arasından en çok ülkeye vizesiz giriş sağlayan pasaporttur. Diplomatik pasaport şu kişilere verilir:
•TBMM meclis üyeleri,
•Orgeneraller,
•Yargıtay, Sayıştay ve Danıştaylar,
• Konsolosluk ve Büyükelçiliklerde görev yapanlar,
•Büyükşehir Belediye Başkanları,
•Valiler,
•Diyanet işleri başkanı,
•Bakanlık müsteşarları,
•Oramiraller,
•Cumhurbaşkanlığı ve meclis genel sekreterleri,
•Eski cumhurbaşkanları, başbakanları ve dışişleri bakanları
Bu kişiler yurt dışına seyahat ettiklerinde siyah pasaportlarını sadece görev süresince kullanabilirler.
Yeşil Pasaport Kime Verilir?
Devlet memurlarına ve kamu görevlilerine verilen yeşil pasaport, bütün Avrupa ülkeleri dahil olmak üzere birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilir. Yeşil pasaport şu kişilere verilir:
•1, 2 ve 3. dereceli kadrolarda bulunan sözleşmeli devlet memurları. Devlet memuru dereceleri 1’den başlar ve 13’e kadar devam eder. Yeşil pasaport almak isteyen kişinin ilk üç derecede yer alması gerekir.
•Görevini bitirmiş eski TBMM üyeleri
•Eski bakanlar
•1, 2 ya da 3. dereceden memur olarak görev yapmış ve emekli olan kişiler
•Devlet sporcusu olan atletlere
Pasaport Nereden Alınır?
Pasaport almak isteyen vatandaşların büyük bir bölümü pasaportlarını nereden alacaklarını merak eder. Bordo yani umumi pasaport seafoodplus.info internet sitesi üzerinden ve İlçe Emniyet Müdürlükleri aracılığıyla alınabilir. Yeşil, gri ve siyah pasaportlar ise sadece İl Nüfus Müdürlükleri üzerinden alınabilir. Her pasaport için öncesinde randevu alınması gerekir. Gri, yeşil ve bordo pasaportlar için başvuru yapılması gerekirken, siyah pasaport almak için başvuru gerekmez. Siyah yani diplomatik pasaport devlet tarafından verilir. Şartlarını taşıdığınız bir pasaport alarak birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilir, vize isteyen ülkelerden de vize alabilirsiniz.
Gri Pasaport Kime Verilir?
Gri yani hizmet pasaportu şu kişilere verilir:
•Hükümet, hususi idareler ve belediyeler tarafından yurt dışına göreve gönderilenler
•Türk Hava Kurumu ve Türk Kızılay Cemiyeti tarafından görevlendirilenler
•Türkiye Cumhuriyetine ait olan milletlerarası kurumlarda memur olarak çalışanlar.
Pasaport Ücreti Nedir?
Pasaport çıkartarak yurt dışına seyahat etmek isteyen birçok kişi pasaport fiyatları konusunu merak eder. Pasaport fiyatları şu şekildedir:
•6 ay süreli pasaport için; ,40 TL harç bedeli, TL defter bedeli, toplamda ,40 TL
•1 yıl süreli pasaport için; ,30 TL harç bedeli, TL defter bedeli, toplamda ,30 TL
•2 yıl süreli pasaport için; ,40 TL harç bedeli, TL defter bedeli, toplamda ,40 TL
•3 yıl süreli pasaport için; ,00 TL harç bedeli, TL defter bedeli, toplamda ,00 TL
• yıl süreli pasaport için; ,30 TL harç bedeli, TL defter bedeli, toplamda ,30 TL
Hizmet, hususi veya diplomatik pasaport başvurusu için sayılı Pasaport Kanunu’nda belirtilen şartları taşımayan kişiler umuma mahsus pasaport başvurusunda bulunabilirler. Bu pasaport İl ve İlçe Nüfus Müdürlüklerinden temin edilebilir[4]. Öğrenim görmekte olan 25 yaşını doldurmamış öğrenciler, yurtdışına öğrenim için gidecek olanlar, uçuş ekibi personeli, kültürel, ticari veya sosyal bir fayda için veya yüksek lisans ve doktora öğrenimi görmek isteyen ve Milli Eğitim Bakanlığının izni ile yurtdışına gidenler ile spor, gezi, kültürel, ticari ve sosyal bir menfaat için rektörlük, dekanlık, meslek yüksek okulu müdürlüğü izni ile yurtdışına gidenler harç ücreti ödemeden umuma mahsus pasaport alabilirler.[2]
Hususi (yeşil) pasaport[değiştir kaynağı değiştir]
Hususi pasaportlar; Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski Bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmî vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmaz. Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu tür pasaport verilir. Büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanlarına, görevleri süresince hususi pasaport verilir. On beş yıl ve üzeri kıdeme sahip avukatlara yeşil pasaport verilir.
Hususi pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı tür pasaport verilir. Hususi pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise aynı türden pasaport verilmesi mümkündür. Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmî sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir. Hususi pasaport başvuruları sadece İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerince veya Türkiye'nin yabancı ülkelerdeki temsilcilikleri tarafından verilir.
Hususi pasaport (Special Passport adı altında) Dünya'da Türkiye Cumhuriyeti'nin yanı sıra Kanada, Brezilya, Kuveyt, Katar ve Tunus tarafından da tanzim edilmektedir. Türkiye dışındaki ICAO üyesi ülkeler, resmî görevlilerin resmî seyahatlerinde kullanılması için hizmet pasaportu tanzim etmektedir. Ancak Türkiye Cumhuriyeti, resmî sıfatı bulunan görevlilerin ve bunların ailelerinin resmî olmayan seyahatlerinde de kullanılmak üzere normal pasaporttan ayrıcalıklı bir kategoride hususi pasaport uygulamasını sürdürmektedir. Aynı şekilde, hususi pasaport harçtan muaf olduğu için, hususi pasaport alacaklar sadece cüzdan bedeli ödemektedirler. Darphane verilerine göre yılında basılan tüm pasaportların yaklaşık %15’i hususi tiptir.[12]
Hususi pasaportlar harçtan muaf olduğu ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok ülke hususi pasaport sahiplerinden vize istemediği için, hususi pasaportların devlet memuru olmayan vatandaşlara aleyhine haksızlık yarattığı iddia edilmektedir. Vize muafiyeti için müzakere yürütmekle görevli bürokrasinin, zaten vizeden muaf bir biçimde hususi pasaport ile seyahat edebilmesinin, bu görevlerini yerine getirmede başarısız olmalarının nedenlerinden biri olduğu öne sürülmektedir.
yılının kasım ayında düzenlenen Avrupa Birliği - Türkiye Zirvesi'nde varılan mutabakat neticesinde, biyometrik pasaportlara parmak izi eklenmesi kararlaştırılmıştır. Bu çerçeve, bütün Türk pasaportları cüzdan bedeli ödenerek değiştirilebilecektir. Yeni pasaportlarla Türk vatandaşlarının Avrupa Birliği ülkelerine vizesiz seyahat etmelerine olanak tanınması beklenmektedir.[13]