müzik notaları ve isimleri / Temel Müzik Eğitimi Serisi: Melodi - Beats By Girlz Türkiye

Müzik Notaları Ve Isimleri

müzik notaları ve isimleri

Temel Müzik Eğitimi Serisi: Melodi

MELODİ

Melodi nedir?

Melodi, müzikte yan yana dizilen notalar dizisini işaret etmektedir. Müzikte bir duyguyu vermek için kullanılan en etkili unsur olan melodi, aynı zamanda bir müzik parçasında en kolay hatırlanan unsur olarak karşımıza çıkar. Şarkılar, birbirleriyle bağlantılı olarak ilerleyen birçok melodiden meydana gelir. Müzik yazımında melodileri notalar yoluyla ifade ederiz.

Nota 

Latince asıllı bir kelime olup “not, kayıt” anlamına gelen nota kavramını, müzikte sesleri hatırlatma aracı olarak kullanırız. Başka bir deyişle notalar müziğin alfabesini oluşturur. Do, Re, Mi, Fa, Sol, La ve Si olmak üzere 7 nota vardır. 

Notaların Harf Karşılıkları 

Notalar La’dan başlayarak alfabetik olarak isimlendirilmektedir.  

Do: C

Re: D

Mi: E

Fa: F

Sol: G

La: A

Si: B

Porte

Porte, notaları yerleştirdiğimiz 5 çizgi ve 4 aralıktan oluşan şablona verilen isimdir. Notalar porte üzerinde çizgilere ve aralıklara denk gelecek şekilde yazılır. Porte üzerinde yukarı doğru gidildiğinde sesler tizleşirken aşağı yönde hareket edildiğinde sesler pesleşir. İlave (ek) çizgi, portenin dışına taşan yani birinci çizgiden önce veya beşinci çizgiden sonra yazılması gereken notaları yazmak için çizilen çizgilerdir.

Anahtar (clef)

Anahtar, portenin sol başına konulan ve konulduğu çizgiye göre nota isimlerini belirleyen işarettir. Notalar portenin başındaki anahtara göre isimlendirilirler. Batı müziğinde kullanılan birden fazla anahtar vardır. Farklı frekans bölgelerini kullanan enstrümanlar farklı anahtarlar ile yazılır. Burada amaç, notaları mümkün olduğunca portenin içine yazmak ve az ek çizgi eklemektir. Çünkü ek çizgileri fazla kullanmak, okumayı zorlaştırmaktadır.

  1. Sol Anahtarı (treble clef)

En yaygın kullanılan anahtardır. Portenin ikinci çizgisinden başlayarak çizilen ve bu çizgiye adını veren anahtardır. Eğer portenin başında sol anahtarı varsa, biliyoruz ki ikinci çizgiye yerleştirilen nota, Sol olarak adlandırılır. Diğer notalar Sol notasına göre isimlendirilir. Keman, gitar, flüt, bağlama, kaval, ud gibi enstrümanlar için yazılan eserler Sol anahtarı kullanılarak yazılır.

  1. Fa Anahtarı (bass clef)

Portenin dördüncü çizgisinden başlayarak çizilir ve dördüncü çizgiye Fa adını verir. Fa anahtarı kullanarak bas frekanstaki sesleri ilave çizgi kullanmadan yazabiliriz. Çello, bas gitar, kontrbas, fagot gibi enstrümanların nota yazımında Fa anahtarı kullanılır. Fa anahtarında, dördüncü çizgiye denk düşen Fa sesi, Sol anahtarındaki ilk aralığa denk düşen Fa notasından tam bir oktav daha pestir. 

  1. Do Anahtarı (tenor clef)

Orta frekanstaki sesleri göstermek için kullanılır. Örneğin viyola gibi çalgıların notalarının yazımı için Do anahtarı kullanılır. En çok çizgi değiştiren anahtardır aynı zamanda. Portenin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü çizgilerine gelebilmektedir. Geldiği çizgiye Do ismini verir.

Bona

Notaların vuruşlarına ve isimlerine uygun olarak, belli bir tempoda ve melodisiz bir sesle okunmasına bona denir. Genellikle bir eserin öz analizini yapmak ve eseri icra ederken hataları minimuma indirmek için uygulanan bir egzersiz türüdür. Aynı zamanda notaları öğrenme aşamasında izlenebilecek pratik yollardan biridir. 

Solfej

Bir müzik parçasının notalarını, do, re, mi gibi tek sesli adlarla okuyarak seslendirmeye solfej denir. Burada sadece notaları vuruşlarına ve isimlerine uygun olarak okumak değil, aynı zamanda notaların frekans değerlerini vermek/çalmak da gereklidir. Müziğin evrensel dili olan notaları, ses ve ritimlerine göre okuyabilmek gereklidir. 

Arızalar

Müzik yazımında notaların frekans değerlerini değiştiren işaretlere değiştirici işaret veya arıza adı verilmektedir. Piyanodaki beyaz ve siyah tuşlar üzerinden düşündüğümüzde, beyaz tuşların herhangi bir arıza almayan temel 7 notamızı oluşturduğunu söyleyebiliriz. Siyah tuşlar ise “arıza almış” notaları ifade eder. Batı müziğinde üç temel değiştirici işaretten bahsetmek mümkündür. 

  1. Bemol (flat)

Sembolü: ♭

Önünde bulunduğu notayı yarım ses pesleştirmek/kalınlaştırmak için kullanılır. Çift bemol, önüne eklendiği sesi tam ses (iki yarım ses) pesleştirir. Sembolü ♭♭ şeklindedir. Piyano üzerindeki tuşları gözümüzün önüne getirerek örnekleyelim. Re notasının bir yarım ses pesi, onun solunda bulunan siyah tuşa denk gelmektedir. Bu sesi Re Bemol (D♭) diye ifade ediyoruz.

  1. Diyez (sharp)

Sembolü: ♯

Önünde bulunduğu notayı bir yarım ses tizleştirir/inceltir. Çift diyez, önüne eklendiği sesi tam ses (iki yarım ses) tizleştirir. Yine piyano üzerinden düşünürsek, Do notasının bir yarım ses tizi, onun sağında yer alan siyah duşa denk gelmektedir. Biz bu sese Do Diyez (C♯) diyoruz. 

Fark ettiyseniz, piyano üzerindeki aynı siyah tuşa hem Re Bemol hem de Do Diyez demiş olduk. Müzikte yazılışları farklı olmasına rağmen aynı sesi veren notalara anarmonik/sesteş (enharmonic) nota adı verilir. 

  1. Bekar/Natürel (natural)

Sembolü: ♮

Bemollü veya diyezli notayı natürel hâline çevirmek için kullanılan işarettir. 

Arızalar, porte üzerinde anahtardan hemen sonra yer alan donanım/armür bölümüne yazılırsa tüm eser boyunca geçerli olur. Örneğin donanımda Fa çizgisi üzerinde diyez işareti görüyorsak bu, parçadaki tüm Fa notalarının diyezli olduğu anlamına gelir. Eğer aynı parça içerisinde bir yerde Fa notasının natürel hâlini duymak istiyorsak spesifik olarak o Fa notasının önüne bekar işareti koymamız gerekir. 

Aralıklar (intervals)

Aralıklar notalar arasındaki ilişkileri ifade eder. İki ses/perde arasındaki uzaklığa müzikte aralık denir. Bunu iki ses arasındaki frekans farkı veya yükseklik farkı olarak da ifade edebiliriz. Arka arkaya duyulan iki ses arasındaki mesafeye melodik aralık denir. Aynı anda duyulan iki ses arasındaki mesafe ise armonik aralık olarak tanımlanır. Müziği anlamak ve aynı zamanda müzik yapmak için notalar arasındaki aralık ilişkilerini ve farklı aralıkların ne ifade ettiğini, nasıl etkiler yarattığını bilmeliyiz. 

  • 12’li Eşit Tamperaman Sistemi

Dünyada birçok farklı müzik sistemi vardır. Bunların en yaygın olarak kullanılanlarından bir tanesi “12’li Eşit Tamperaman Sistemi”dir. Bu sisteme göre bir oktav 12 eşit parçaya bölünmektedir ve birbirine en yakın iki ses arasında yarım ses ilişkisi vardır. 2 yarım sesin bir araya gelmesi ile 1 tam ses oluşmaktadır. Örneğin Do-Re arasında 1 tam ses vardır. Do-Do Diyez arasında ise 1 yarım ses vardır.

Bu sisteme göre yedi nota arasındaki aralık ilişkilerine baktığımızda:

Do-Re: Tam aralık

Re-Mi: Tam aralık

Mi-Fa: Yarım aralık

Fa-Sol: Tam aralık

Sol-La: Tam aralık

La-Si: Tam aralık

Si-Do: Yarım aralık

şeklinde bir tablo karşımıza çıkar. 

Piyano üzerindeki siyah ve beyaz tuşları düşünürseniz, arasında herhangi bir siyah tuş olmayan Mi-Fa ve Si-Do notaları arasında yarım ses ilişkisi olduğunu görebilirsiniz. Piyanodan örnek vermemizin sebebi, piyano enstrümanının 12’li eşit tamperaman sistemine göre ayarlanmış olmasıdır. Ayrıca piyanonun siyah ve beyaz tuşları üzerinden aralık ilişkilerini görmek ve kavramak daha kolaydır.

Bir sekizli içerisindeki tüm aralıklar basit aralık olarak adlandırılır. Basit aralıklar, örneğin Do notasından onun oktavında bulunan Do notasına kadar olan aralıkları kapsıyor diyebiliriz. Aralıklar tam ve majör-minör olmak üzere temelde ikiye ayrılır.

İki nota arasındaki aralık ilişkisini anlamak için öncelikle “Kaçlı aralık?” sorusunu sormak gerekir. Örneğin Do-Fa arasının kaçlı aralık olduğunu bulmak için, Do notasından başlayarak Fa notasına kadar arada bulunan notaları da telaffuz ederek saymam gerekiyor: Do, Re, Mi, Fa. Demek ki Do-Fa aralığı 4’lü bir aralıkmış. Sol-Re aralığı ise 5’li bir aralıktır. (Sol, La, Si, Do, Re).

“Kaçlı aralık?” sorusunun cevabını verdikten sonra sormak gereken soru ise “Nasıl bir aralık?” olmalıdır. Bunun cevabını vermek için ise iki nota arasında kaç yarım ses olduğuna bakmak gerekmekte. Bu soruları sorduktan sonra, notalar arasındaki ilişkileri tam aralıklardan başlayarak anlamaya çalışalım. 

Tam Aralıklar (perfect intervals)

  1. Unison: 2 farklı ses kaynağının verdiği aynı sestir. Örneğin keman ve gitar aynı frekansta yer alan La notalarını çalıyorsa buna unison denir. 
  2. Tam 4’lü (T4): 5 yarım sesten oluşmaktadır. 2,5 tam ses de diyebiliriz. 

Örnekler: Do notasını kök ses kabul ederek inceleyelim. Do notasının üzerine tam 4’lü aralık kurmak istediğimde öncelikle Do notasından sayarak başlıyorum (kaçlı aralık sorusu) ve Fa notasına ulaşıyorum. Do ve Fa arasındaki yarım sesleri saydığımda (nasıl bir aralık sorusu) 5 yarım sesten oluştuğunu görüyorum. Demek ki Do-Fa arası tam 4’lü bir aralıktır. Fa notasının üzerine tam 4’lü aralık kurmak istersem, ilk olarak 4 nota ilerlediğimde Si notasına geliyorum. Fa ve Si arasındaki yarım sesleri saydığımızda 6 yarım sesten oluştuğunu görebiliriz. Tam 4’lü aralık için 5 yarım ses gerektiği için, Fa notasının tam 4’lüsünün Si Bemol notası olduğunu söyleyebiliriz. Yani Fa-Si Bemol tam 4’lü aralıktır.

  1. Tam 5’li (T5): 7 yarım sesten oluşmaktadır. 3,5 tam olarak da sayılabilir. 

Örnekler: Do-Sol notaları arası tam 5’liye örnek olabilir. Do notasından 5 nota ileri gittiğimde Sol notasına ulaşırız, aralarındaki yarım sesleri saydığımızda ise 7 yarım sesten oluştuğunu görebilirsiniz. Si-Fa Diyez arasında da tam 5’li aralık vardır.

  1. Tam 8’li (Oktav): 12 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: Mi notasından 12 yarım ses yukarı gittiğimde, bir oktav üstte yer alan Mi notasına ulaşırım. Bu iki Mi notası arasında tam 8’li bir aralık vardır.  

Majör ve Minör Aralıklar 

2&#;li, 3&#;lü, 6&#;lı ve 7&#;li aralıklar, majör ve minör aralık olarak adlandırılır.

  1. Minör 2’li (m2): 1 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: C-D♭; B-C; A-B♭.

  1. Majör 2’li (M2): 2 yarım (1 tam) sesten oluşur. 

Örnekler: C-D; G-A; E-F♯. 

  1. Minör 3’lü (m3): 3 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: F♯-A; D-F; E♭-D.

  1. Majör 3’lü (M3): 4 yarım (2 tam) sesten oluşur. 

Örnekler: C-E; E-G♯; B♭-D. 

  1. Minör 6’lı (m6): 8 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: Sol♯-E; C-A♭; D-B♭.

  1. Majör 6’lı (M6): 9 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: E-C♯; B-G♯; D-B. 

  1. Minör 7’li (m7): 10 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: B-A; F♯-E; C-B♭. 

  1. Majör 7’li (M7): 11 yarım sesten oluşur. 

Örnekler: C-B; G♭-F; D-C♯. 

Eksiltilmiş Aralıklar (diminished intervals)

Herhangi bir tam veya minör aralığın 1 yarım ses pesleştirilmesiyle oluşan aralıklara eksiltilmiş aralık denir. 

Sembolü: o

Örnekler: C-G♭. C-G arası tam 5’li bir aralık iken, G notasının yarım ses pesleştirilmesiyle bu aralık eksiltilmiş 5’li aralığa dönüşmüştür. C-E♭ minör 3’lü aralığının yarım ses pesleştirilmesiyle oluşan C-E♭♭ aralığı eksiltilmiş 3’lü aralıktır. 

Artırılmış Aralıklar (augmented intervals)

Herhangi bir tam veya majör aralığın 1 yarım ses tizleştirilmesiyle oluşan aralıklara artırılmış/artık aralık denir.

Sembolü: +

Örnek: C-F tam 4’lü aralığının 1 yarım ses tizleştirilmesiyle oluşan C-F♯ aralığı artırılmış/artık 4’lü aralıktır ve +4 olarak gösterilir. 

Gamlar (Scales)

Bir sesten başlayıp o sesin oktavında sona eren ses dizisine gam denir. Gamlar notalar arasındaki belli aralık ilişkilerinin düzenli bir tekrarından meydana gelir. Müzik gamlar üzerinde oluşturulur, yani dinlediğiniz çoğu şarkının bir gamı vardır. Pesten başlayıp tizleşen gama çıkıcı gam, tizden başlayıp pesleşen gama inici gam denmektedir. Diyatonik (7 sesli) gamlar dışında, pentatonik (5 sesli) veya oktatonik (8 sesli) gibi gamlar bulunmaktadır ancak biz eşit tamperaman sisteminde yaygın olarak kullanılan iki temel diyatonik gamdan bahsedeceğiz: majör ve minör gam.

Majör Gamlar

Klasik Batı müziğinin temel gamlarından biri olan majör gam 2 tam, 1 yarım, 3 tam, 1 yarım sıralı aralıklarından oluşmaktadır. Örneğin aşağıda Do majör gam yer almaktadır. 

Bir gama adını veren nota, o gamın başlangıç notasıdır. Do majör gamı Do notasından başladığı için bu adı almıştır. Do majör gamını inceleyelim: 

Do-Re: Tam 

Re-Mi: Tam

Mi-Fa: Yarım

Fa-Sol: Tam

Sol-La: Tam

La-Si: Tam

Si-Do: Yarım

Görüldüğü üzere notalar 2 tam, 1 yarım, 3 tam, 1 yarım olacak şekilde sıralanmıştır. Do majör gamı herhangi bir arıza almayan tek majör gamdır.

Bu aralık ilişkilerini koruyarak başka bir majör gam yazalım: Fa majör gamı. Bu gamın Fa, Sol, La, Si bemol, Do, Re, Mi, Fa seslerinden oluştuğunu görebilirsiniz. Fa majör gamında “Si bemol yerine neden La diyez diyemiyorum?” diye soracaklar olabilir. Herhangi bir gam dizisini yazarken notaların hepsini telaffuz etmemiz gerekmektedir. Bu yüzden Fa majör gamında, La notasından sonra La diyez değil de Si bemol notasını kullanmam gerekmekte. 

Minör Gamlar

1 tam, 1 yarım, 2 tam, 1 yarım, 2 tam aralıklarından oluşan gama minör gam denmektedir. Aşağıdaki fotoğrafta La minör gamını görmektesiniz.  

La minör gamını incelediğimizde, 

La-Si: Tam

Si-Do: Yarım

Do-Re: Tam

Re-Mi: Tam

Mi-Fa: Yarım

Fa-Sol: Tam

Sol-La: Tam,

şeklinde 1 tam 1 yarım 2 tam 2 yarım 2 tam aralık ilişkisini görebilirsiniz. La minör gamı herhangi bir arıza almayan tek minör gamdır. 

Herhangi bir majör gamın 3, 6 ve 7. seslerini 1 yarım ses pesleştirdiğimizde minör gam elde ederiz. Aşağıdaki fotoğrafta Do minör gamını görmektesiniz.

Do majör gamının 3, 6 ve 7. seslerini oluşturan Mi, La ve Si notalarının Mi bemol, La bemol ve Si bemol yapılmasıyla Do minör gamı oluşmuştur. 

Armonik Minör Gam

Herhangi bir doğal minör gamın 7. derecesinin 1 yarım ses tizleştirilmesiyle elde edilen gama armonik minör gam denir. Aşağıda La armonik minör gamını görmektesiniz.

Melodik Minör Gam

Herhangi bir doğal minör gamın çıkıcı ezgilerde 6 ve 7. derecelerinin 1 yarım tizleştirilmesi; inici ezgilerde ise tekrar natürel çalınması ile elde edilen gama melodik minör gam denir. Aşağıda La melodik minör gamını görmektesiniz. 

İlgili Minör Gam

Belirli bir majör gam ile aynı donanımı paylaşan, yani aynı arızalara sahip olan natürel minör gama ilgili minör ismi verilir. Bir majör gamın ilgili minör gamını bulmak için o gamın 6. derecesini bulmak yeterlidir. Örneğin Do majör gamının altıncı derecesi La notasıdır. Demek ki Do majör gamının ilgili minörü La minör gamıdır. Aynı şekilde La minör gamın 3. derecesiyle başlayan majör gam da bize ilgili majörü verir. Do majör gam, La minör gamın ilgili majör gamıdır diyebiliriz. Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü üzere, Do majör gamı ve La minör gamı aynı notalardan meydana gelir. Her ikisi de herhangi bir arıza almamaktadır. Onları birbirinden ayırt eden aralık ilişkilerini nasıl kullandıklarıdır ve bu, dinleyicide nasıl etki bıraktıklarına göre değişmektedir. Majör gamlar daha neşeli duyulurken minör gamlar daha hüzünlü denebilecek bir duyuşa sahiptir.

TEMEL MÜZİK EĞİTİMİ DERS NOTLARI

Geri dön

 

TEMEL MÜZİK EĞİTİMİ DERS NOTLARI

 

Müzik Nedir?

*Müzik hakkında çok fazla tanım vardır. Hepsi de kabul edilebilir tanımlardır, ancak hepsini içine alacak genel bir tanım yapmak oldukça zordur. Ancak yine de tanımlamaya çalışırsa şöyle diyebiliriz: Müzik, insanların hislerini, düşüncelerini, doğadan aldıklarını ve bazen de salt doğayı anlatan, ifade eden, düzenlenmiş seslerdir. En ilkel çağlardan beri var olduğu bilinmektedir.

Eski Yunan Felsefesinde müziğin etkisi yoğun olarak görülür. Nitekim; Musiki-musika-muzika-müzik kelimeleri Yunanca kökenlidir. Yunan alfabesinde m-o-u-s-a harfleriyle yazılan ve musa diye okunan peri anlamındaki kelimenin sonuna gelen –ike veya –ika takısı, o kelimeye konuşulan dil anlamını kazandırır; Elenika (Yunanca), Turkika (Türkçe), İtalika (İtalyanca) örneklerinde olduğu gibi. Musa’ya eklenen –ike takısı, peri sözcüğüne de perilerin konuştuğu dil anlamını verir.( ta musiké ) Mûsikiye daha sonraları toplumumuzda İslâmi terimle meleklerin dili denilmiştir.(Elest bezmi’nin avazesi) Bu durum, müziğe eski çağlardan itibaren batıda da doğuda da tanrısal özellikler atfedildiğini gösterir.

Müzik; hem bir sanat hem de bir bilimdir. Duygusal olarak algılanışının yanı sıra akıl ile de kavranabilir. Bu özelliği ile bireyin ve toplumun duyuş ve biliş açısından durumunu belirlediği gibi, gelişim ve değişimini de sağlayan organik bir yapıdır. Sesin en güzel şekli müzik ile dile gelir. Resim, renklerin birleşmesinden; şiir, kelimelerin kaynaşmasından nasıl oluşuyorsa; müzik de seslerin, duygu, düşünce ve heyecanımızı anlatmak üzere belli bir estetik anlayışına göre seçilip işlenmesinden oluşmaktadır.

Ses

Herhangi bir cisimden çıkan ses dalgalarının hava aracılığıyla kulağımıza ulaşmasına ses denir. İnsan kulağı 20 ve Mhz arasındaki sesleri duyabilmektedir. Sesin özellikleri şöyle sıralanabilir:

funduszeue.info Yüksekliği: Seslerin tizliğini(inceliğini) ve pesliğini (kalınlığını) ifade eder.

funduszeue.info Tınısı: Sesin ayırt edilebilme özelliği olan rengi-kişiliğidir. örnek, insan sesi,keman sesi, piyano sesi

funduszeue.info şiddeti(Gürlük): Sesin kuvvetliliğini ve hafifliğini ifade eder.

funduszeue.info sürekliliği: Sesin zaman içindeki yayılımını ifade eder. Uzunluk ve kısalığını belirtir.

funduszeue.info Vurgusu: İfade ve yorum itibariyle seslerin vurgulanmasıdır.

Ritim

Seslerin belirli bir süre içerisinde ahenkli ve düzenli sıralanmasını sağlayan unsurdur.

Solfej

“okuma” anlamına gelir. Notaları adlarıyla, sesleriyle ve süreleriyle okumaya denir.

Bona

Sesleri sadece adları ve süreleriyle okumaya denir.

Vuruş

Bir müzik yapını okurken süreleri oranlayıp ölçülendirebilmek için uygulanan yönteme vuruş denir. Vuruş ölçü esas alınarak yapılıfunduszeue.info, ayak veya başka materyallerle uygulanabilir.

Porte

*Notaların üzerine yazıldığı beş çizgi, dört eşit aralıktan oluşan şekle porte ya da dizek adı verilir. Notalar portenin üzerinde aldıkları yere göre birbirinden ayırt edilir.

Nota

Nota sözcük olarak Latince kökenlidir. Not kayıt anlamında kullanılır. Sesleri kayır etmekle ilgili bir terimdir. Bugün kullandığımız evrensel nota dili ve porte yüzyılda İtalya’ da bir rahip ve müzik adamı olan Guido d’Arezzo Tarafından bulunmuştur. Notaya isimlerini veren bir ilahinin her mısrasının ilk hecesidir. Bu sıralama daha sonra si sesinin eklenmesiyle ve yy da Donun UT kelimesinin yerini almasıyla şöyle sıralanmıştır: Do, re, mi, fa, sol, la, si. La sesinin uluslararası bir standarda kavuşturulmasıyla frekansı Hz. olarak saptanmıştır. La notasının temel alınmasının nedeni bebeklerin ilk doğduğunda la sesi çıkarmalarıdır.

*Seslerin yüksekliklerini ve sürelerini gösteren işaretlere nota denir. Şöyle düşünebiliriz: Yazıdaki harflerin yerine müzikte notalar vardır. Her nota belli bir sesi işaret eder. Nota okumayı bilen bir kişi, notalara bakarak hem o sesin yüksekliğini (incelik-kalınlık ayrımını), hem de o notanın ne kadar süreyle devam edeceğini (çalınacağını ya da söyleneceğini) anlar. (Bkz.Örn 1)

 

 

 

 

 

7 adet nota ismi vardır: Do-Re-Mi-Fa-Sol-La-Si. Bu notalar İngiliz sistemine göre harflerle de adlandırılır. Sırasıyla şöyledir: Do:C, Re:D, Mi:E, Fa:F, Sol:G, La:A, Si:B. (Bkz. Örn 2)

 

Do   Re Mi Fa Sol La Si Do

 

Anahtarlar

*Nota adlarıyla belirtilen kesin ses yüksekliklerinin tam olarak bilinebilmesi, daha basit bir deyişle notaların okunabilmesi, ayırt edilebilmesi için kesinlikle gerekli olan araçlardan biri de anahtardır.

 

Başında anahtar görmediğimiz bir dizekte yer alan notalara isim veremeyiz. 3 çeşit anahtar vardır: Sol, Fa ve Do.

 

Sol Anahtarı

Sol anahtarı adını sol notasından alır. Portenin ortasından (alttan 2. Çizgiden) başlar ve dolayısıyla burada yer alan nota “sol” adını alır. (Bkz.Örn. 3)

 

Fa Anahtarı

Kalın sesleri göstermek için kullanılır. Anahtarın iki noktası arasından geçen çizgi portede “Fa” notasını gösterir. Diğer notalar buna göre isimlendirilir. (Bkz. Örn. 4)

 

Do Anahtarı

Portenin 1., 2., 3. ve 4. çizgilerinden başlayarak yazılmak üzere dört türü vardır. Anahtarın ortasındaki birleşim yerindeki çizgiye “Do” notası yazılır. Diğer notalar buna göre adlandırılırlar. (Bkz. Örn. 5)

 

Nota Değerleri

*Bir notayı gördüğümüz zaman sadece o sesin yüksekliğini değil, ne kadar süreyle çalınacağını da düşünmek zorundayız. Nota yazısı sadece ses yüksekliğini değil, sesin uzunluğunu da belirtir. Porte üzerinde sıralanış biçimlerinden notanın yüksekliğini ayırt ettiğimizi daha önce söylemiştik.

Notaların şekillerinden de o notanın değerini (süresini), yani, ne kadar süreyle çalınacağını anlarız.

Günümüzde kullanılan en uzun nota, birlik notadır. Birlik nota 4 vuruş süresince uzar. (Bir şarkıya el ya da ayak vurarak eşlik ettiğimizde aslında o şarkının vuruşlarını veririz. Vuruş dediğimiz şey, belirli bir ritimde art arda sıralanan birimlerdir. Düzenli kalp atışını ya da saat tik-taklarını örnek verebiliriz.) Birlik nota, şu şekilde gösterilir: (Bkz. Örn. 6)

Portenin hangi çizgisi üzerinde yer alırsa alsın, bu içi boş şekli gördüğümüzde, o notanın 4 vuruş süresince uzayacağını anlarız.

Birlik, yani 4 vuruşluk notayı zaman olarak ikiye bölersek iki vuruşluk notalar elde ederiz. İki vuruşluk notalara verilen isimse “ikilik nota”lardır. İkilik nota şu şekille ifade edilir: (Bkz. Örn. 7)

(Burada önemli iki noktayı anlamak gerekir: Birincisi; nota ismi (Örn; do,re,mi vs.) ile nota süresinin ismini karıştırmamak gerekir. Birlik ya da ikilik olarak adlandırdığımız şey, “nota süresi” nin ismidir. İkincisi nokta şudur; “nota süresi” ile “nota süresinin ismi” karıştırılmamalıdır. Örneğin, yukarıda anlatıldığı gibi birlik nota, bir vuruş değil, 4 vuruştur. “Birlik” nota süresinin adıdır.)

İkilik notayı vuruş olarak ikiye böldüğümüzde iki tane dörtlük (bir vuruşluk) nota elde ederiz. (Bkz. Örn. 8)

Dörtlük nota ikiye bölündüğünde iki tane yarım vuruşluk nota elde edilir. Bu yarım vuruşluk notalar sekizlik olarak adlandırılır. (Bkz. Örn. 9)

İki ya da daha fazla yarım vuruşluk (sekizlik) nota yan yana geldiğinde gruplamanın daha rahat yapılabilmesi ve daha rahat okunabilmesi için, genellikle şu şekilde kuyrukları birleştirilerek yazılır: (Bkz. Örn. 10)

Bu yazım şekli notanın süresini değiştirmez. Yarım vuruşu ikiye bölersek de iki tane çeyrek vuruşluk (onaltılık) nota elde ederiz. İki ya da daha fazla yarım vuruşluk nota yan yana geldiğinde oluşan yazım farkı, bundan sonra böleceğimiz notalarda da geçerlidir. (Bkz. Örn. 11)

Onaltılık notayı ikiye böldüğümüzde otuzikilik (1/8 vuruşluk), otuzikiliği böldüğümüzde altmışdörtlük, altmışdörtlüğü böldüğümüzde ise yüzyirmisekizlik nota elde ederiz. (Bkz. Örn. 12) Ancak altmışdörtlükten sonraki notalar çok seyrek kullanılır.

Uzatma İşaretleri

Uzatma Noktası

*Herhangi bir notanın “yanına” konulan nokta, o notayı kendi değerinin yarısı kadar uzatır. Örneğin, iki vuruşluk bir nota kendi değerinin yarısı kadar uzayacağı için 3 vuruş olarak, bir vuruşluk bir nota ise, bir buçuk vuruş olarak çalınır ya da okunur. (Bkz. Örn. 13)

*Bazen ölçü zamanının olması gereken yerde sembol görürüz. Bu sembol de “Dört dörtlük” (Bkz. Örn. 30). Sürelerin vuruşları ise belirli bir Örn. 31)

 

*Bu terimlerden en çok kullanılanlar şunlardır:

Grave   -   Çok Ağır

Largo    -   Geniş

Adagio    -   Acele Etmeden

Andante   -  Yürük

Moderato   -  Orta Hızda

Allegretto    -   Oldukça Hızlı

Allegro   -   Hızlı

Vivace   -  Canlı

Presto    -   Çok Hızlı

*Yukarıdaki diziyi majör dizide aralıkların sıralanışına göre incelersek, son iki aralığa kadar “2 tam 1 yarım, 3 tam 1 yarım” sıralanışına uygun olduğunu görürüz. Dizinin sondan ikinci aralığında, tam aralık yer almalıdır. Oysa burada mi-fa sesleri kullanılmıştır. Mi ve fa arasında yarım aralık vardır. Aynı şekilde fa ve sol sesleri arasında da tam aralık vardır. Ancak diziye göre istenen yarım aralıktır. Bu aralıkları dizide istenen hale getirmek için ilk önce mi-fa sesleri arasındaki yarım aralığı tam aralığa çıkarmamız gereklidir. Eğer “fa” sesini yarım perde tizleştirirsek, mi-fa arasındaki yarım aralığa bir yarım daha ekleyerek tam aralık haline getirmiş oluruz. (Yarım perde tizleşen “fa” sesi “mi” sesinden uzaklaşacak, dolayısıyla aralarındaki aralık artarak tam perdeye dönüşecektir.) “Fa” sesini yarım perde tizleştirmek için yapılması gereken “fa”ya diyez koymaktır. Böylece mi-fa# arası tam ses, fa#-sol arası ise yarım ses sayılacağı için, dizi doğru bir şekilde tamamlanmış olur. (Bkz. Örn. 51)

 

Nota nedir? Nota isimleri nereden gelir (Nota İşaretleri ve Anlamları) resimli anlatımı sizler için bu sayfada derledik. İşte nota vuruşları ve değerleri ile Müzik ve Nota hakkında tüm detaylar.

Müzik en genel tanımı ile sesin biçim ve anlamlı titreşimler kazanmış hâlidir. Başka bir deyiş ile de müzik, sesin ve sessizliğin belirli bir zaman aralığında ifade edildiği sanatsal bir formdur. Biçim ve devinim içeren bir ses oluşumunun müzik olarak kabul görmesi için dinleyende duygulara yönelik etkileşim yapması da beklenmektedir. Müzikal sesleri simgeleyen işaretlere de Nota denir. Bir başka deyişle Nota, müziği okuyup yazıya almaya yarayan şekillere ve o şekillerin temsil ettikleri temel frekanslara verilen addır. Nota (veya not) sözcüğü, bir fikri daha sonra hatırlamak için işareler ile bir yere o fikri temsil edecek biçimde yazmayı dökmeyi anlatır. Müzik notası da, bir sesi temsil etmek üzere dizek üstündeki yerine konulan bir işaret, bir kayıttır. Müziği yazılı olarak ifade etmede kullanılan her bir nota, müzikteki belli bir sese karşılık gelir. Notalar seslerin zaman içindeki uzunluğunu ve temel frekansını gösterirler. Yazıda kullanılan harflerin adları olduğu gibi, notaların da adları vardır. Notaları adlandırmak için iki temel sistem kullanılmıştır. Bu sistemlerden ilki daha çok Fransa, İtalya, İspanya ve Türkiye gibi Akdeniz ülkelerinde kullanılanı Aziz Iohanne Battista ilahisinin ilk hecelerinden isimlerini alan do-re-mi sistemidir. İkincisi ise İngiltere, Almanya gibi kuzey ilkelerinde kullanılan A-B-C sistemidir.

Müzik notaları ik defa Guido D&#;Arezzo tarafından isimlendirilmiştir. Aşağıda yazılı olan ve Türkçe anlamlarını da yanına yazdığımız kelimelerden nota isimlerini belirlemiştir.

DO : Dominus : Yaradan, Mutlak

RE : Rerum : Madde

Mİ : Miraculum : Mucize

FA : Familias Planetarium : Güneş Sistemi, Gezegenler Ailesi

SOL : Solis : Güneş

LA : Lactea Vita : Samanyolu

: Siderae : Gökler

Notalar, beş çizgiden oluşan portre üzerine ya da ek çizgilere yazılır ve do-re-mi-fa-sol-la-si değişmez sırasıyla portenin aşağı ve yukarısına doğru sıralanır. İlk sesini portrenin başındaki anahtarlardan alan notalar, aynı değişmez sıra ile birbirlerini izlerler.
 
Notaların her birinin ayrı bir biçimi vardır. Notanın biçimi, süresini, değerini gösterir; porte üzerindeki yeri ise yükseklik derecesini belirtir. Notalar yuvarlak, beyaz, siyah, çengelli iki çengelli ve dört çengelli yazılarak aynı sıraya göre şu adları alırlar: birlik, ikilik, dörtlük, onaltılık, otuzikilik, altmışdörtlük. Bu sıraya göre her notanın değeri kendisini izleyeninkinden iki kat daha fazladır. Böylece yuvarlak, iki beyaz; beyaz, iki siyah; siyah, iki çengelli… eder.

a

kaynağı değiştir]
Es funduszeue.info

Nota değerleri gibi esler de çeşitlidir ve portedeki yerleri bazen değişiklik gösterir.

Birlik es, portede daima dördüncü çizginin altındadır. İkilik es, portede üçüncü çizgi üstüne konur. Dörtlük es, portenin ikinci çizgisi ile dördüncü çizgisi arasına yazılır. Yalnız, bunun alt ve üst kuyrukları aşağıdan birinci aralığın içine ve yukarıdan dördüncü aralığın içine biraz girmiş bulunur. Sekizlik, onaltılık ve otuzikilik eslerdeki çengelli uçlar üstten portenin üçüncü aralığına yazılırlar. Sekizlik esin bacağı portenin ikinci çizgisine, onaltılık bacağı birinci çizgiye, otuzikilik olanın bacağı da birinci çizginin az altına uzatılır. Altmışdörtlük este, çengelli uç dördüncü aralıkta olmak üzere, bacağı otuzikilik es yerine kadar indirilir.

Kaynakça[değiştir

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası