Durduk Yere Burun Akıntısı

Burun akıntısı herkesin zaman zaman yaşadığı bir durumdur ve burun akıntısına neden olabilen pek çok faktör olabilir. Uzun süreli geçmeyen burun akıntısının önemli nedenlerinden birinin alerjiler olduğunu belirten İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Alerjisi ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, açıkladı.

Burun Akıntısı Alerji Belirtisi Midir?

Alerjilerin pek çok belirtiler vardır. Bunlar arasında en sık karşılaşılan belirtilerden biri de burun akıntısıdır. Burunla ilgili semptomların büyük bir kısmı genellikle alerji ile ilişkilidir. Saman nezlesi olarak bilinen alerjik rinit, burundaki alerjik reaksiyonları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Alerjik rinit belirtileri arasında burun akıntısı, tıkanıklık, hapşırma ve burunda, gözlerde ve ağzınızın çatısında kaşıntı sayılabilir.

Alerjiden Kaynaklı Burun Akıntısına Ne Sebep Olur?

Nazal alerji semptomlarına neden olabilecek birden fazla tetikleyici faktör vardır. Nazal belirtilerden mustarip olan kişilerin hepsi aynı tetikleyicilere sahip değildir. Mevsimsel alerjiniz varsa, belirtilerinizi yalnızca yılın belirli bir zamanında ortaya çıkaran belirli bir ağaç veya çimen polenine alerjiniz olabilir veya sonbaharda yağmurlu ve yapraklar ıslakken ortaya çıkan belirli bir küf türüne alerjiniz olabilir. Mevsimsel alerjiden mustarip kişilerin üçte ikisinden fazlasının da yıl boyunca belirtileri vardır. Bunlara evdeki toz akarları, hamam böcekleri, evcil hayvanlardan gelen hayvan tüyleri ve yine küf gibi alerjenler neden olabilir. Tetikleyicilerinizi bilmek önemlidir. Tetikleyicilerinizi öğrendikten sonra, onlardan kaçınmanız ve tedavi olmanız daha kolay olacaktır. 

Alerji Kaynaklı Burun Akıntısı ile Grip Nasıl Ayrılır?

Alerji kaynaklı burun akıntısında ateş olmaz. Peş peşe hapşırma, burun kaşıntısı, boğazda kaşınma gibi belirtiler görülmez. Gripte ateş genelde görülür. Boğaz ağrısı olabilir. Kas ağrısı görülebilir. Belirtilere göre ayrılamayan durumda alerji testi yapılarak alerjik nezle teşhisi kesinleştirilir. 

Alerjiden Kaynaklı Burun Akıntısı Nasıl Geçer?

Geçmeyen burun akıntınız, tıkanıklık, hapşırma gibi belirtileriniz varsa öncelikle alerjiniz olup olmadığını öğrenmek için bir alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Doktorunuz bazı testlerle alerjinize neyin neden olduğunu ve tetikleyicilerinizi belirleyecektir. Hem mevsimsel hem de yıl boyu süren alerjiler burun akıntısı, tıkalı burun ve hapşırmaya neden olabilir. Bu nedenle doktorunuz belirtileriniz ve mevcut durumunuza göre size uygun alerji testini yapacaktır. Tetikleyiciniz belirlendikten sonra alerji aşısı ve alerjenden korunma seçenekleri ile belirtilerinizi kontrol altına alabilirsiniz. 

Alerji Aşısı İle Alerjinizin Uzun Süreli Tedavisi Sağlanabilir

Alerji aşısı yani immünoterapi vücudu alerjen maddeye duyarsızlaştırmayı hedefleyen bir tedavi yöntemidir. Solunum alerjenlerine karşı uygulanan bu tedavi ile ev tozu mite, polen, küf ve evcil hayvan gibi alerjiler başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Kademeli olarak vücuda alerjen maddenin verilmesini içeren bu tedavi oldukça başarılı bir tedavidir. Aynı zamanda alerjinizin ilerlemesini ve alerjik astım geliştirme riskini de azaltabilir. Alerji aşıları ilk başlarda haftada bir yapılabilir ve daha sonra enjeksiyon sıklığı ayda bir olur. Birkaç yıl devam eden bu tedavinin başarı oranı oldukça yüksektir.  

Alerjenlerden Nasıl Korunurum?

Solunum alerjenlerinden tamamen kaçınmak pek kolay değildir. Ancak alabileceğiniz bazı önlemler belirtilerinizi kontrol altına almanıza yardımcı olabilir. 

Ev tozu akarları

Ev tozu mite alerjiniz varsa öncelikle evinizdeki kumaş malzeme sayısını mümkün olduğunca azaltmanız gerekir; halı, kilim, perde gibi. Yataklarda alerjen geçirmez kılıflar kullanmanız yararlı olacaktır. Yatak takımlarını, nevresimleri en az haftada bir kere yüksek ısıda yıkamanız gerekir. Yün battaniyeler veya kuş tüyü yatak takımları yerine sentetik yastıklar ve akrilik yorganlar kullanın. Yüksek verimli partikül hava (HEPA) filtresi olan bir elektrikli süpürge kullanın. 

Evcil hayvanlar

Alerjik reaksiyona neden olan evcil hayvan tüyü değil, ölü deri, tükürük ve kuru idrar pullarına maruz kalmadır. Evcil hayvanınızı evden uzaklaştırmak istemiyorsanız şu önlemleri alabilirsiniz: Evcil hayvanları mümkün olduğunca en çok vakit geçirdiğiniz yerden dışarıda tutun ve özellikle yatak odanıza girmesini engelleyin. Veterinerinizden de bilgi alarak evcil hayvanınızı her hafta yıkayın. Alerjisi olmayan birinin evcil hayvanınızı, evin dışında, taramasını sağlayın. Evcil hayvanınızın üzerinde bulunduğu minderleri vb. düzenli olarak yıkayın.

Polen

Farklı bitkiler ve ağaçlar yılın farklı zamanlarında polenlerini etrafa saçar ve alerjiniz olan polene maruz kalmak belirtilerinizin şiddetlenmesine neden olabilir. Bu nedenle: Polen sayısı için hava durumu raporlarını kontrol edin ve yüksek olduğunda içeride kalın. Polen sayısı yüksek olduğunda çamaşırlarınızı dışarda kurutmayın. Polenler en çok sabah saatlerinde ve akşamüstü etrafta olur; bu saatlerde camları, kapıları kapalı tutun. Polen sayısının yüksek olduğu dönemlerde dışarı çıkarken geniş kenarlı şapka, gözlük ve maske takabilirsiniz. Eve geldiğiniz gibi de kıyafetlerinizi çıkarın ve duş alın. 

Küf sporları

Küfler, evin içinde ve dışında herhangi bir çürüyen madde üzerinde büyüyebilir. Küflerin saldıkları sporlar alerjendir ve belirtileri tetikleyebilir. Evinizde küf oluşumu olabilecek yerleri sürekli kontrol edin. Sızdıran su tesisatları küfe neden olabilir. Bu nedenle bu alanları kontrol ettiğinizden ve sızdırmadığından emin olun. Duş alırken veya yemek pişirirken, pencereleri açın, ancak nemli havanın eve yayılmasını önlemek için iç kapıları kapalı tutun ve aspiratör kullanın.Çamaşırları içeride kurutmaktan, nemli dolaplarda saklamaktan kaçının.

Öksürük, solunum yollarındaki tahriş edicileri temizlemeye yardımcı olan koruyucu bir reflekstir. Gece öksürük krizleri solunum yollarındaki sinirlerin alerjen, enfeksiyon ve diğer tahriş ediciler tarafından uyarılmasıyla meydana gelebilir.

Gece Öksürük Krizi Neden Olur?

Gece öksürüğü çeşitli hastalıklara bağlı olarak gelişen yaygın bir belirtidir. Gece öksürük krizinin nedenleri şunlar olabilir:

• Viral enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlar öksürük krizi nedenleri arasında en yaygınıdır. Bu enfeksiyonlar üst solunum yolunu tahriş ettiğinde hasarın iyileşmesi zaman alır. Solunum yolu hassas yapıya sahip olduğundan özellikle geceleri boğaz kuruluğundan dolayı öksürük krizleri yaşanabilir.
• Astım: Astım, solunum yolunun daralmasına ve şişmesine neden olarak nefes almayı güçleştiren bir rahatsızlıktır. Gece ve sabahları öksürük krizi astımın en yaygın belirtileridir. Bununla birlikte nefes darlığı, hırıltılı nefes alma ve göğüste ağrı şikayetleri de görülür.
• Reflü: Mide asidinin yemek borusunun üst taraflarını ve boğazı tahriş etmesi öksürme reflekslerini tetikleyebilir. Reflü aynı zamanda ses kısıklığı, kronik boğaz ağrısı ve yutkunma zorluğuna da sebep olmaktadır.
• Geniz akıntısı: Sinüslerin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan geniz akıntısı özellikle geceleri mukusun burun yollarından boğaza inmesine sebep olarak öksürüğü tetikler. Soğuk algınlığı, grip ve alerjik reaksiyonlara karşı da gelişebilir.
• Çevresel faktörler: Toz akarı, polen, evcil hayvan tüyü, küf ve sigara dumanı gibi alerjenler bağışıklık sisteminde reaksiyona sebep olarak soğuk algınlığına benzer belirtiler ortaya çıkarır. Burun akıntısı, nefes darlığı ve alerjik öksürük krizi bunlardan bazılarıdır.
• Boğmaca hastalığı: Bakteri nedenli ciddi bir solunum yolu enfeksiyonudur. Erken belirtileri soğuk algınlığını taklit eden bu hastalığın ayırt edici özelliği nefes almayı güçleştiren şiddetli öksürüktür.

Çocuklarda Gece Öksürük Krizi Neden Olur?

Maryland Üniversitesi Hemşirelik Okulu’nda klinik eğitmen olarak görev yapan Elizabeth K. Johnson’a [1] göre, çocuklarda gece öksürüğünü alerji, kronik soğuk algınlığı ve geniz akıntısı tetiklemektedir.

Çocuklarda öksürük krizi astımdan da kaynaklanabilmektedir. Johnson, mide reflüsü olan çocukların yatar pozisyondayken öksürme eğiliminin arttığını belirtmektedir. Öksürük krizinin bir başka nedeni krup hastalığıdır. Bir üst solunum yolu enfeksiyonu olan krup sendromu çocuklarda geceleri havlama sesine benzer bir öksürük belirtisiyle ortaya çıkar.

Gece Öksürüğüne Ne İyi Gelir?

Yetişkinlerde ve çocuklarda gece öksürük krizine yardımcı olan birçok doğal yöntem ve metot vardır. Öksürük krizi nasıl geçer sorusunun cevaplarından bazıları şunlardır:

• Reflü kaynaklı öksürükleri önlemek için uyurken yüksek yastık kullanmakta fayda vardır.
• Kuru hava solunum yolunu tahriş ettiği için uyumadan önce ortamdaki nemin artırılması işe yarayabilir.
• Yatmadan önce bal ve bitkisel çay karışımı içmek boğazdaki mukusun gevşemesine yardımcı olur. Aile Hekimliği Dergisi’nde [2] yayınlanan bir araştırmaya göre, bal çocuklarda gece öksürüğünü azaltmada bazı öksürük ilaçlarına göre daha faydalıdır.
• Mide reflüsünden kaynaklanan gece öksürüklerini azaltmak için uyumadan en az 2,5 saat önce yemek yenmesinde fayda vardır.
• Bol sıvı tüketmek boğazın nemlenmesine yardımcı olarak tahriş edicilerin etkisini azaltır. Günde en az sekiz bardak su içmek, bitkisel çay veya limonlu ılık su tüketmek gece öksürüklerini hafifletir.
• Uyumadan önce boğaz pastili kullanmak boğazdaki tahrişi azaltarak öksürüğün giderilmesine yardımcı olur.

Gece Öksürüğü İçin Hangi Doktora Gidilir?

Öksürük boğaz hastalıklarının sebep olduğu bir belirti olduğu için kulak burun boğaz alanında uzman doktorlara gidilmelidir. Uzun süren öksürük krizine nefes darlığı, ateş, göğüs ağrısı, ağızdan kan gelmesi ve beklenmedik kilo kaybı gibi belirtiler eşlik ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Hastalığın altında yatan sebebe bağlı olarak uzman hekimler tarafından farklı tedavi yöntemleri uygulanır. Geniz akıntılarının sebep olduğu gece öksürüklerinin tedavisinde antibiyotik kullanmak gerekebilir.

Astım öksürük krizi nasıl geçer diye merak edenler için doktorlar genellikle soluk yoluyla alınan reçeteli inhaler ilaçlar verir. Dekonjestan ve boğaz pastili gibi reçetesiz çözümler de doktorlar tarafından önerilebilir.

Ancak bu çözüm yolları mutlaka hekim kontrolünde olmalıdır ve hekimler tarafından tavsiye edilmeyen ilaç ve diğer etken maddeler kullanılmamalıdır.

KAYNAKLAR: