Aym Başvuru Harcı

(1) SAYILI TARİFE

Yargı Harçları

1. A) Mahkeme harçları:

        ( Sayılı Kanunun 13’üncü maddesi ile değişen fıkra, Yürürlük:

        14/04/) Hukuk, ceza ve ticaret davalarıyla, idari davalarda ihtilafsız yargı

        konularında, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvurularda ve icra tetkik mercilerinde

I- Başvurma harcı:

        Dilekçe veya tutanakla dava açma veya davaya müdahale veya tevdi

        mahallinin tayini, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, tesbiti delail ile ilgili

        taleplerde,

1. Sulh mahkemelerinde, icra tetkik mercilerinde 82,40 TL
2. Asliye mahkemelerinde, idare mahkemelerinde ,90 TL
3. ( sayılı kanunun maddesiyle değişen bent. Yürürlük: 1/4/)

        Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Yargıtay, Danıştay ve

        Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nde                                      ,40 TL

        (Mahkemenin yetkisizlik veya görevsizlik kararı vermesi sebebiyle yetkili veya

        görevli mahkemeye yeniden başvurulması halinde bu harç alınmaz.)

1. ( Sayılı Kanunun 75/8’inci maddesi ile eklenen bent. Yürürlük:

           3/4/) Anayasa Mahkemesi’nde                                        ,10 TL

II- Celse Harcı:

        (Taraflar veya vekilleri tarafından ertelenmelerine sebebiyet verilen celselerden.)

1. Sulh mahkemeleri:
2. a) Konusu belli bir değerle ilgili davalarda dava konusu miktardan

(,20 TL)’den aşağı olmamak üzere                                    (Binde 2,27)

1. b) Belli bir değer bulunmayan davalarda ,20 TL
2. Asliye mahkemelerinde, idari yargı mercilerinde (,90 TL’den az olmamak

        üzere)                                                                                        (Binde 2,27)

III- Karar ve ilam harcı:

1. Nispi harç:
2. a) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi

        halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden       (Binde 68,31)

        ( sayılı Kanunun 9’uncu maddesi ile eklenen ibare. Yürürlük: 19/2/) ( sayılı Kanunun 36’ncı maddesi ile değişen cümle. Yürürlük: 09/8/) Tahkim yargılamasında bu bent hükümlerine göre harç alınmaz. ( sayılı Kanunun 96/A maddesi ile eklenen hüküm. Yürürlük: 1/1/) (2/7/ tarihli ve sayılı KHK’nın 51’inci maddesi ile değişen ibare. Yürürlük: 09/7/) Cumhurbaşkanı, dava çeşitleri itibariyle birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu bentte yazılı nispeti binde 10’a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir.

1. b) Bir gayrimenkulün hissedarlar arasında satış suretiyle şuyuun izalesine

        dair olan hükümler (Gayrimenkulün satış bedeli üzerinden)       (Binde 11,38)

1. c) Gayrimenkulün hissedarlar arasında taksimine dair olan hükümler

        (Taksim edilen gayrimenkul değeri üzerinden)                            (Binde 4,55)

1. d) Nafaka verilmesine dair hükümler (Bir senelik nafaka bedeli üzerinden)

(Binde 11,38)

1. e) ( sayılı Kanunun 52’nci maddesi ile değişen bent. Yürürlük: 1/4/)

Yukarıdaki nispetler Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Danıştay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Yargıtay’ın tasdik veya işin esasını hüküm altına aldığı kararları için de aynen uygulanır.

1. f) ( sayılı Kanunun 32’nci maddesi ile eklenen bend. Yürürlük: 6/3/)

Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve sayılı Sermaye Piyasası

        Kanunu’nun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından

        kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın rehinle temin edilmiş

        alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar

        verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden

(Binde 68,31)

(2/7/ tarihli ve sayılı KHK’nın 51’nci maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 09/7/) Cumhurbaşkanı, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10’a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir.

1. g) ( sayılı Kanunun 34’üncü maddesi ile eklenen bent. Yürürlük: 30/11/) 9/6/ tarihli ve sayılı İcra ve İflas Kanununun ’üncü maddesi kapsamında satış isteyen alacaklı, borçlu, resmî sicilde kayıtlı ilgililer ile sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişilerce ihalenin feshinin talep edilmesi halinde ihale bedeli üzerinden (Binde 68,31)

        (Bu harcın yarısı talepte bulunurken peşin olarak yatırılmak zorundadır. Talebin kabulü halinde bu harç başka bir kimseye yüklenmez ve istem halinde iade edilir. Talebin reddi halinde ise alınan harç ihalenin feshini isteyene iade edilmez ve harcın kalan kısmı ihalenin feshini isteyenden tahsil edilir.)

        Nispi harçlar (,90 TL)’den aşağı olamaz.

1. Maktu harç:
2. a) 1’inci fıkra dışında kalan davalarla, taraf teşkiline imkan bulunmayan davalarda verilen esas hakkındaki kararlarla, davanın reddi kararı ve icra tetkik mercilerinin

        1’inci fıkra dışında kalan kararlarında                                        ,90 TL

1. b) ( sayılı Kanunun 34’üncü maddesi ile değişen bent. Yürürlük: 1/1/) (a) fıkrasında yazılı davalarda esasa taalluk eden veya tashihi karar taleplerinin reddine dair Yargıtay, Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararlarında ,10 TL
2. c) ( sayılı Kanunun 34’üncü maddesi ile değişen bent. Yürürlük: 1/1/) Bölge Adliye Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Yargıtay, Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin icranın tehiri kararlarında ,40 TL
3. d) Tespiti delail, ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir kararlarında ,40 TL
4. e) ( sayılı Kanunun 22’nci maddesi ile eklenen bent. Yürürlük: 27/3/)

        Açılmış davalarda uyuşmazlıkların arabuculuk yoluyla çözümlenmesi halinde,

        arabuluculuk son tutanağına dayalı olarak verilen kararlarda        ,90 TL

IV- Temyiz, istinaf ve itiraz harçları ( sayılı Kanunun 13’üncü maddesi ile

        değişen şekli. Yürürlük: 14/4/)

1. a) Yargıtay hukuk dairelerine yapılacak temyiz başvurularında ,80 TL
2. b) (Anayasa Mahkemesi’nin 20/10/ tarihli ve E.: /54, K.: / sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. )
3. c) Danıştay’a yapılacak temyiz başvurularında ,80 TL
4. d) Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere bölge idare mahkemelerine ( sayılı Kanunun 2’nci maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 28/6/) yapılacak istinaf yolu başvurularında ,00 TL
5. e) Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında

,00 TL

1. f) (Anayasa Mahkemesi’nin 1/11/ tarihli ve E.: /64, K: / sayılı

        Kararı ile iptal edilmiştir).

1. g) (Anayasa Mahkemesi’nin 1/11/ tarihli ve E.: /64, K: / sayılı

        Kararı ile iptal edilmiştir).

1. h) (Anayasa Mahkemesi’nin 1/11/ tarihli ve E.: /64, K: / sayılı

        Kararı ile iptal edilmiştir).

V-   Keşif Harcı ( sayılı Kanunun 20’nci maddesiyle eklenen fıkra, Yürürlük:

        1/8/)                                                                          ,90 TL

        (Mahkemelerce re’sen veya istem üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarını yerine getirmek için)

1. B) İcra ve iflas harçları:
2. İcra harçları:
3. İcraya başvurma harcı ,90 TL
4. Değeri belli olmayan icra takiplerinde, icranın yerine getirilmesi harcı ,90 TL
5. Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer üzerinden:
6. a) Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden evvel ödenen

        paralardan                                                                             (Yüzde 4,55)

1. b) Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan (Yüzde 9,10)
2. c) Haczedilen veya rehinli malların satılıp paraya çevrilmesi suretiyle tahsil

        olunan paralardan                                                                  (Yüzde 11,38)

1. d) Resmi ve özel müesseseler memur ve hizmetlilerinin maaş, ücret, gündelik ve sair hizmet gelirlerinin haczi suretiyle tahsil olunan paralardan (Yüzde 4,55)
2. e) Takip talebi bulunmayan alacaklılara İcra ve İflas Kanunu’nun ’inci

        maddesinin 3’üncü fıkrası gereğince ödenen paralardan         (Yüzde 2,27)

1. f) Gayrimenkullerin ve gemilerin tahliye ve tesliminde:
2. aa) İcra emrinin tebliği üzerine tahliye olunduğu takdirde (Yüzde 2,27)
3. bb) Tahliye ve teslim icra marifetiyle olduğu takdirde (Yüzde 4,55)
4. g) Menkul tesliminde;
5. aa) İcra emrinin tebliği üzerine teslim halinde (Yüzde 2,27)
6. bb) İcra marifetiyle teslim halinde (Yüzde 4,55)
7. h) ( sayılı Kanunun 32’nci maddesi ile eklenen hüküm. Yürürlük: 6/3/) sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, bu bentte belirtilen tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanır.
8. İdare harçları: ,10 TL

        (Haczedilen gayrimenkullerin idaresi, kira mukaveleleri düzenlenmesi ve

        hesap tutulması için)

1. ( sayılı Kanunun 19’uncu maddesi ile eklenen bent. Yürürlük: 1/6/)

        sayılı Kanun kapsamındaki icra takiplerinde takibe konu alacak tutarı

        üzerinden                                                                                  (Yüzde 2)

        (Bu suretle alınacak harç tutarı icraya başvurma harcından düşük olamaz.)

1. İflas harçları:
2. Maktu harç:

        İflasın açılması veya konkordato isteği ve masaya katılma harcı    ,40 TL

1. Konunun değeri üzerinden harç:
2. a) İflasta paylaşılan para üzerinden (Yüzde 4,55)
3. b) ( sayılı Kanunun 51’inci maddesi ile değişen bent. Yürürlük: 15/3/ )

        Konkordatoda;

1. aa) Alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden (Binde 2,27)
2. bb) Yapılandırma sonunda rehinli alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para

        üzerinden                                                                                    (Binde 1,13)

III. Haciz, teslim ve satış harcı: ( sayılı Kanunun 20’nci maddesiyle eklenen fıkra, Yürürlük: 1/8/)      ,40 TL

        (Yukarıdaki (I) ve (II) numaralı fıkralarda yer alan icra ve iflas işlemlerinin

        daire dışında memur eliyle yerine getirildiği her bir işlem için)

1. C) Ticaret sicili harçları:
2. Kayıt ve tescil harçları: (Ticari işletme rehni dahil)
3. Ticari işletmenin ve unvanının tescil ve ilanında:
4. a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde ,30 TL
5. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde ,30 TL
6. c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde ,00 TL
7. Temsile yetkili kılınan kimselerin tescil ve ilanında (Her kişi için):
8. a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde ,40 TL
9. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde ,90 TL
10. c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde ,10 TL
11. Ticaret siciline tescil edilmiş olan vakalardaki değişikliklerin tescilinde:

(Ticari işletme rehni ile ilgili vakalar dahil)

       (Muhteva ile ilgili bulunmayan düzeltmelerden harç alınmaz.)

1. a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde ,40 TL
2. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde ,90 TL
3. c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde ,10 TL
4. Kayıt silinmesinde: (Ticari işletme rehni kaydının silinmesi dahil)
5. a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde ,80 TL
6. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde ,10 TL
7. c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde ,40 TL

Şubelerin her biri (Yabancı müesseselerin Türkiye’deki şubeleri dahil) ayrıca aynı harca tabidir.

1. Kayıt ve belge suretleri ve tasdikname harçları:
2. Bir ticari işletmeye ait sicil esas defterindeki kayıtların tamamının veya bir

       kısmının veya memurlukta saklanan bütün belgelerin örneğinin beher sayfasından (Ticaret Sicili Tüzüğü Madde/1)     65,50 TL

1. Tasdiknamelerden (Ticaret Sicili Tüzüğü Madde: 11/2, , ) ,20 TL
2. D) Diğer yargı harçları (Müşterek kısım):
3. Suret harçları:
4. a) İlamın her sayfasının suretinden (Tasdikli fotokopiler dahil) 9,30 TL
5. b) Mahkeme ve merci zabıtnameleri ve diğer evrakın beher sayfasının

       suretlerinden (Tasdikli fotokopiler dahil)                                  9,30 TL

1. c) Avukatların tasdik ettiği vekaletname suretlerinden

       (Tasdikli fotokopiler dahil)                                                          25,60 TL

1. d) Sulh hakimi tarafından tasdik edilen vekaletname suretlerinden

       (Tasdikli fotokopiler dahil)                                                           25,60 TL

       Re’sen verilmesi icap eden suretler hariç olmak üzere ceza mahkemelerinden

       alınacak suretlerden de aynı harçlar alınır.

1. Muhafaza harçları:

Adliye veznelerine tevdi olunan kıymetli eşyanın kabul ve muhafazası için,

muhafaza olunan değer üzerinden:

1. a) Bir yıla kadar (Binde 11,38)
2. b) Bir yılı geçen her yıl ve kesirler için (Binde 5,69)

III. Defter tutma harçları:

1. a) Alelumum, defter tutma ve tahrir işlerinde (,20 TL)’den az olmamak üzere

       deftere kaydolunan değer üzerinden                                    (Binde 4,55)

1. b) Miras işlerinde defter tutulmasında:
2. aa) Mevcut ve alacak bakiyesi hasıl olmuş ise bu bakiye üzerinden (Binde 4,55)
3. bb) Borç bakiyesi hasıl olmuş veya mevcut ve alacaklar ile borçlar bakiyesi eşit ise

,40 TL

1. c) İflas dairesi tarafından tutulacak defterlerden  ,40 TL
2. Miras işlerine ait harçlar:

Terekenin tahrir ve tespiti, mirasın taksimi, tasfiyesi ve idaresinde, bunların

konusunu teşkil eden değerler üzerinden                              (Binde 4,55)

(Miras idaresinde her sene ve kesirler için harç alınır.)

1. Vasiyetname tanzimine ait harçlar:

Medeni Kanun’un maddesine göre sulh hakimi tarafından tanzim edilen resmi

vasiyet senetleri:

1. a) Belli bir meblağı ihtiva edenler (Binde 1,13)
2. b) Belli bir meblağı ihtiva etmeyenler ,10 TL

(3) SAYILI TARİFE

Vergi Yargısı Harçları

       Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezalara ilişkin uyuşmazlıklardan dolayı Vergi Mahkemelerinde, Bölge İdare Mahkemelerinde ve Danıştay’da açılan davalarda.

I- Başvurma harcı:

1. a) Vergi Mahkemeleri ile Bölge İdare Mahkemelerine başvurma ,90 TL
2. b) Danıştaya başvurma ,10 TL
3. c) ( sayılı Kanunun maddesi ile eklenen fıkra. Yürürlük: 6/6/)

       Danıştay’a temyiz başvurularında                                          ,80 TL

1. d) ( sayılı Kanunun maddesi ile eklenen fıkra. Yürürlük: 6/6/) Bölge İdare Mahkemesine ( sayılı Kanunun 2’nci maddesi ile değişen ibare Yürürlük: 28/6/) yapılacak istinaf yolu başvurularında ,40 TL

II- Nispi harçlar:

1. a) Vergi mahkemesi ile bölge idare mahkemesi kararlarında:

       Tarhiyata ve ceza kesme işlemlerine karşı mükellefin dava açması üzerine vergi mahkemesinin nihai kararları ile bölge idare mahkemesinin kararlarında, karar altına alınan uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezaların toplam değeri üzerinden (,90 TL)’den az olmamak üzere (Binde 4,55)

1. b) Danıştay kararlarında:

       Karar altına alınan uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezaların toplam değeri üzerinden (,10 TL)’den az olmamak üzere                        (Binde 9,10)

(Bu miktardan evvelce ödenen nispi harç mahsup edilir)

III- Maktu harç:

Yukarıdaki pozisyonlarda gösterilen ve nispi harca tabi tutulmamış olan tarhiyat veya ceza kesme ve diğer işlemlerle ilgili:

1. a) Vergi mahkemesi ve bölge idare mahkemesi kararlarında ,90 TL
2. b) Danıştay kararlarında ,10 TL
3. c) Bölge idare mahkemesi ve Danıştayın yürütmenin durdurulması kararlarında ,10 TL

IV- Suret harçları:

       Tarafların isteği üzerine verilecek karar suretleri için karar suretinin her sayfasından

       (Fotokopiler dahil)                                                                      6,20 TL

Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Basvuru Yol Haritası

Av. Mehmet Erbil¹

1. Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisi.

2. Anayasa mahkemesine kimler başvurabilir?

3. Yabancı ülke vatandaşlarının bireysel başvuru yapma hakları.

4. Hangi hakların ihlali halinde bireysel başvuru yapılabilir.

5. Bireysel başvuruda 30 günlük süre kuralı.

6. Başvuru yapılabilmesi için olağan kanun yollarının tüketilmesi kuralı.

7. Bireysel başvuru formunun doldurulması.

8. Başvuruya dayanak teşkil eden belgelerin ve kararların eklenmesi.

9. Tedbir talebi.

10. Başvuru formunda neler talep edilmelidir?

11. Bireysel başvuru dosyasının gönderilmesi.

A- Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisi

Anayasa Mahkemesi, 23 Eylül tarihinden sonra kesinleşen idari işlem ve mahkeme kararları yönünde yapılan bireysel başvuruları incelemektedir. 23 Eylül tarihinden önce kesinleşen işlem ve dosyalar yönünde yapılan bireysel başvuruları zaman bakımından yetkisiz olduğu gerekçesiyle kabul edilemez bulmaktadır.

B- Anayasa Mahkemesine kimler başvurabilir?

Anayasada, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde ve Türkiye’nin taraf olduğu ekli protokollerde ortaklaşa güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerden herhangi birisinin kamu gücü tarafından ihlal edildiğini düşünen herkes bireysel başvuru yapabilir. Başvuruyu hakkı ihlal edilen kişi bizzat veya vekalet vereceği bir avukat aracılığı ile yapılabilir. Yaşı küçüklerin kanuni temsilcileri yaşı küçükler adına bireysel başvuru yapabilirler. Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamazlar. Sendikalar, dernekler, vakıflar ve ticari ortaklıklar sadece tüzel kişiliğe ait hakların ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilirler.

C- Yabancı ülke vatandaşları bireysel başvuru yapabilir mi?

Yabancı ülke vatandaşları Türkiye’de bir kamu gücü tarafından haklarının ihlal edildiğini düşünüyorlarsa bireysel başvuru yapabilirler. Ancak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına münhasıran tahsis edilen seçme ve seçilme hakkı gibi hakların ihlal edildiği gerekçesiyle yabancı ülke vatandaşları bireysel başvuruda bulunamazlar.

D- Hangi hakların ihlali halinde bireysel başvuru yapılabilir?

Bir hakkın ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuru yapılabilmesi için, ihlal edildiği ileri sürülen hakkın sadece Anayasada yer alması, ya da sadece sözleşmede veya ekli protokollerde düzenlenmiş olması yetmez. İhlal edildiği ileri sürülen hakkın hem Anayasada hem sözleşmede ya da ekli protokollerde birlikte düzenlenmiş olması gerekir. Diğer bir deyişle ihlal edilen hakkın Anayasa, sözleşeme veya ekli protokollerle ortak güvence altına alınmış olması gerekir.

E- Başvuru yapılabilmesi için olağan kanun yollarının tüketilmesi kuralı

Hakkının ihlal edildiğini ve bu nedenle zarara uğradığını düşünen kişi ya da tüzel kişiler, hiyerarşik sıralamaya göre kanunda öngörülen olağan kanun yollarını tüketmeden Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapamazlar. Olağan kanun yollarının tüketilmesi; ihlal edildiği düşünülen haklarla ilgili olarak gerekli itiraz, varsa istinaf ve Yargıtay yollarına gerekli müracaatların yapılması ve sonuçlandırmasıdır. Olağan kanun yolları olarak

gösterilen bu müracaatlar yapılmadan ve sonuçlandırılmadan yapılan bireysel başvurular kabul edilemez bulunur. Olağan kanun yollarının tüketilmesi her olayda aynı süreci izlemez. Örneğin, Savcılık makamına yapılan bir şikayet sonucunda verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara karşı yapılan itiraz üzerine, Sulh Ceza Hakimliğinin itirazın reddine dair verdiği karar son karardır. Ceza ve hukuk mahkemelerinde bölge adliye mahkemelerinin temyiz sınırı altında kararlar son kararlardır.

Tutukluluk devam ederken, tutukluluğun hukuka aykırılığı ile ilgili bir başvuru yapılması düşünülüyorsa, gerekli itiraz yolları tüketildikten sonra 30 gün içinde Anayasa mahkemesine bireysel başvuru yapılmalıdır. Tutukluluk, tahliye ile sona ermiş veya ilk derece mahkemesince verilen kararla birlikte başvurucu hükmen tutukluluk statüsüne geçmiş ise Anayasa Mahkemesi, başvurucunun tutukluluğun hukuka aykırılığı ve tazminat taleplerini incelememektedir. Tutukluluk nedeniyle bir mağduriyeti olduğunu düşünen başvurucular, tutukluğun sona erdiği veya ilk derece mahkemesinin karar verdiği tarihten itibaren 3 ay içinde CMK ve devamı maddeleri uyarınca Ağır Ceza mahkemelerinde tazminat davası açabilirler.

Yargılamanın makul süreyi aştığı iddiasıyla açılan bireysel başvuru davalarında tüketilmesi gereken olağan bir kanun yolu bulunmamaktadır. Yargılamanın makul süreyi aştığını düşünen herkes yargılama devam ederken başvuru yapılabileceği gibi, yargılamanın sonlanmasından itibaren 30 günlük süre içinde de yargılamada makul sürenin aşıldığı iddiasıyla bireysel başvuru yapılabilir. Yargılamanın makul süreyi aşıp aşamadığı konusunda somut bir kriter olmamakla birlikte, davanın karmaşıklığı, sanık sayısı, davacı ya da davalı sayısı, delillerin toplanmasındaki zorluk, yargılamanın uzamasına başvurucunun sebebiyet verip vermediği vs. hususlar dikkate alınarak karar verilmektedir.

F- Bireysel başvuruda 30 günlük süre kuralı

Bireysel başvuru, iç hukuk yolları, diğer bir deyişle olağan kanun yolları tüketildikten sonra 30 gün içinde yapılmalıdır. Bunun istisnası, mücbir sebep bulunması veya ağır hastalık halleridir. Bu durumda bireysel başvuru, mazeret kalktıktan sonra 15 gün içinde yapılmalıdır. 30 günlük süre, kural olarak ihlal edilen hakla ilgili olarak olağan kanun yollarının tüketilmesinden itibaren başlar. Bireysel başvurular, yasalarca belirlenen olağan kanun yollarının sonuçlanmasından sonra ilgili kararın tebliğ edildiği ya da kararın öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Yargıtay kararı başvurucuya ya da avukatına tebliğ edilmemiş ise, Yargıtay kararının ilk derece mahkemesine geldiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde öğrenilmiş kabul edilmekte ve 30 günlük süre bu üç ayın sonunda başlamaktadır. Kesin olarak verilen Bölge Adliye Ceza Mahkemeleri ve Yargıtay Ceza Daireleri kararları üzerine Cumhuriyet savcılıklarına yapılan itirazlar olağan kanun yolu sayılmadığı için 30 günlük süreyi durdurmaz.

G- Bireysel başvuru formunun doldurulması

Bireysel başvuru formunda yer alan kimlik bilgileri kısmı doldurulduktan sonra, olaylar ve yargılama aşamasındaki süreçler tarihsel sıralamaya göre açıklanmalı ve hangi hakkın hangi nedenle ihlal edildiği hususu açıklanmalıdır. Sonuç kısmında ihlalin giderilmesi için gerekli talep veya istenilen tazminat miktarı belirtilmelidir.

H- Başvuruya dayanak teşkil eden bütün belgeler ve kararların eklenmesi.

• Başvuru formuna bütün belgeler ve kararlar tarih sıralamasına ve sıra numarası verilerek eklenmelidir.

• Başvurucunun TC. Kimlik Fotokopisi mutlaka eklenmelidir. Anayasa Mahkemesi birçok başvuruda sırf kimlik fotokopisi olmadığı için başvuruları kabul etmemiştir.

• Avukatlar tarafından yapılan başvurularda başvurucunun vekaletname örneği, aslı gibi olduğu tasdik edilerek, baro pulu yapıştırılmalı ve vekaletname harcı yatırılmalıdır. Aslına uygunluğu tasdik edilmeyen, baro pulu yapıştırılmayan ve vekaletname harcı yatırıldığına dair harç makbuzu eklenmeyen başvurular kabul edilmemektedir.

• Bireysel başvuru harcı yatırılmalıdır ve harç makbuzu dosyaya eklenmelidir. Bireysel başvuru harcı maktu olup talep edilen tazminat miktarına göre değişmemektedir. Bireysel başvuru harcı yılı için ,60 TL. Olarak belirlenmiştir.

• Başvuru adli yardım talepli olarak yapılmış ise bu husus açık bir şekilde belirtilmelidir. Fakirlik belgesi, çalışmadığına dair SGK belgesi ve malvarlığı olmadığına dair belgeler eklenmelidir. Adli yardım talebinin kabul edilmemesi halinde, mahkemenin belirttiği süre içinde başvuru harcı yatırılarak harç makbuzu Anayasa mahkemesine gönderilmelidir.

İ- Tedbir Talebi

Başvurucu; yaşama hakkına veya maddi ve manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlikenin bulunduğunu düşünüyorsa, Anayasa mahkemesinde acilen bir tedbir kararı vermesini isteyebilir. Bunun için ilgili belgelerin eklenmesi gerekir.

J- Başvuru formunda neler talep edilmelidir

Bireysel başvuru formunun sonuç kısmında ihlalin tespiti, talep edilen maddi ve manevi tazminatın TL. olarak miktarı ve yeniden yargılama talep edilebilir. Maddi ve manevi tazminat miktarı belirtilerek talep edilmemiş ise mahkeme resen herhangi bir tazminata karar vermemektedir. Maddi kayıplar için tazminat isteniyorsa bunu ispatlayan belgelerde eklenmelidir. Talep edilen maddi ve manevi tazminatın kısmen ya da tamamen reddi halinde, başvurucu aleyhine herhangi bir yargılama masrafı ve vekalet ücretine hükmedilmemektedir.

K- Bireysel başvuru dosyası nasıl gönderilir

Bireysel başvuru dosyaları, Bizzat Anayasa Mahkemesine verilebileceği gibi, Cumhuriyet Başsavcılıkları veya ilgili mahkemeler aracılığı ile de gönderilebilir. Yurtdışında yapılacak başvurular konsolosluk ya da temsilcilikler aracılığı ile gönderilmelidir. Posta, kargo, mail, faks veya başkaca bir yoldan gönderilen başvurular kabul edilmemektedir.

Avukat Baran Doğan