Sol Sırtta Karıncalanma

Uyuşma ve karıncalanma neden olur?

Uyuşma ve karıncalanma hissi duysal sinirlerin hasarlanması yada aşırı uyarılması sonucu oluşur. Duysal sinirler beyinde, omurilikte, omurilikten çıkan sinirlerin köklerinde, periferik sinir sistemi denen vücut sinirlerinde veya deride hasarlanabilir. Hasarın şiddeti ve hasarlanan sinirin yerine göre hastaların hissettikleri değişir.

Uyuşmanın şekli, hasarın yerinden etkilenmektedir. Örneğin beyinde hasarı olan bir hasta sağ veya sol vücut yarısında uyuşma hissederken, vücut sinirlerinde hastalığı olan bir hasta, sadece hasarlı sinirin duyusunu aldığı alanda, sıklıkla bacak veya kollarında uyuşma hisseder.

Polinöropati gibi vücut sinirlerinin tümünü tutan hastalıklarda el ve ayaklarda eldiven ve çorap tarzında uyuşmalar, ağrı veya yanma hissi ortaya çıkabilmektedir. Bu duruma nöropatik ağrı adı verilir.

Polinöropatilerin en sık nedeni şeker hastalığıdır. Şeker hastalığı vücudun birçok yerini etkilediği gibi vücut sinirlerini de etkiler. Bu duruma diyabetik nöropati adı verilir. Şeker hastalığında hasarlanan sinirler özellikle duysal sinirler olduğu için, hastalarda uyuşma ve yanma gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Motor sinirlerin de etkilenmesi durumunda duysal yakınmalara güç kaybı gibi yakınmalar da eklenir.

Uyuşma veya karıncalanma yakınması olan bir kişi ne zaman bir nöroloğa başvurmalıdır?

Her insan hayatının belli dönemlerinde geçici uyuşmalardan yakınabilir. Bu durum genellikle vücut sinirlerinin ezilmesi ile sonuçlanan uzun süre aynı pozisyonda durma, kol üzerine ters bir şekilde yatma, kol veya bacağı bir yere çarpma gibi durumlar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Ancak bunların hepsi en fazla birkaç gün içinde kendiliğinden tam olarak düzelir.

Aşağıdaki durumlar uyuşmanın bir nörolojik hastalık sonucunda oluşabileceğini düşündürmelidir:

• Vücudun bir yarısında (yüz, kol, bacak) daha önce olmayan yeni bir uyuşma
• Uyuşma ile birlikte olan şiddetli ağrı veya güç kaybı
• Eldiven ve çorap tarzında el ve ayaklarda uyuşma, yanma hissi
• Şeker hastası olanlarda ortaya çıkan, geçmeyen uyuşma ve yanma hissi
• Özellikle ellerde olan, geceleri uyandıran uyuşma ve ağrı
• Haftalar süren uyuşmalar

Uyuşması olan bir hastada hangi incelemeler yapılmaktadır?

Uyuşması olan hastaların hikayesi ve ayrıntılı nörolojik muayenesi, çoğu zaman karmaşık laboratuvar incelemelerinden daha önemlidir. Muayenede uyuşmanın şekli bir nörolojik hastalığı düşündürüyorsa, ileri incelemelerin yapılması uygundur. Bu incelemeler hastadan hastaya farklı olmakla birlikte MR, EMG ve kan incelemeleri en sık istenen incelemelerdir.

Uyuşma ve karıncalanmanın tedavisi nasıl yapılmaktadır?

Uyuşmalar sadece altta yatan bir hastalık varsa ilaçla tedavi edilmelidir. Uyuşmaya neden olan hastalıklar birbirinden çok farklı nedenlerden kaynaklandığı için, uyuşmanın her hasta için geçerli standart bir tedavisi yoktur. Örneğin, neden olan hastalık şeker hastalığı ise şeker hastalığının tedavisi tekrar düzenlenmelidir. Hastada mutipl skleroz hastalığı varsa öncelikle multipl skleroz tedavi edilmelidir. Polinöropati nedeni ile olan uyuşmalara da bu şekilde yaklaşılır.

Altta yatan hastalığın tedavisine rağmen, yakınmaların devamı halinde belirti giderici ilaçlar kullanılabilir. Bu gruptaki ilaçların sayısı her geçen gün artmakla birlikte, ilaçların hemen hepsi epilepsi ve depresyon tedavisinde de kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar arasında gabapentin, karbamazepin, pregabalin, amitriptilin ve duloksetin sayılabilir. Hangi ilacın tercih edileceği hastanın yakınmalarının şiddetine, eşlik eden diğer hastalıklara ve yaşına göre değişiklik gösterir.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar

Multipl skleroz (MS)

Polinöropati

Karpal tünel sendromu

Dengesizlik

Meraljia parestetika

Sırttaki karıncalanma veya iğnelenmeler, altta yatan sinirleri etkileyen koşullardan kaynaklanabilir. Bu his parestezi olarak adlandırılır.

Zona veya herpes zoster

Tipik olarak vücudun bir tarafında gelişen ağrılı, kaşıntılı bir döküntüdür. Bununla birlikte, döküntü, sırt ve yüz dahil, vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Döküntü ortaya çıkmadan önce, kişi etkilenen bölgede bir karıncalanma, kaşıntı veya ağrılı bir yanma hissi yaşayabilir. Ateş ve titreme, baş ağrısı, mide ağrısı gibi semptomlar da görülür.

Spondilolistez

Omurgadaki omurlardan biri yerinden kaydığında ortaya çıkar. Bu kayma, omurganın herhangi bir yerinde olabilir, ancak bel bölgesinde ortaya çıkma eğilimindedir. Spondilolistez her zaman semptomlara neden olmaz. Bununla birlikte, eğer kaymış omur bir sinire basarsa, sırtta uylukların arkasına yayılan ağrı veya karıncalanma hissine neden olabilir. Diğer belirtiler arasında sırt sertliği, bacaklarda zayıflık hissi ve yürüme veya dik durma problemleri olabilir. Spondilolistez semptomları fiziksel aktivite ile daha da kötüleşebilir ancak otururken veya öne yaslanırken iyileşebilir.

Omurga kırıkları

Motorlu taşıt kazaları, spor yaralanmaları, yüksekten düşme ve şiddet gibi güçlü etkilerin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Osteoporoz ve tümörler gibi kemikleri zayıflatan kronik tıbbi durumlar da spinal kırıklara neden olabilir. Spinal kırıkların çoğunluğu ortada ve belde görülür. Omurga kırıkları, kişi hareket ettiğinde kötüleşebilecek orta ila şiddetli ağrıya neden olabilir. Uyuşukluk veya karıncalanma hissi, bağırsak ve mesane kontrolü kayb, bacakları hareket ettirmekte zorluk gibi belirtiler görülebilir.

Fibromiyalji

Yaygın ağrıya, hassasiyete ve ayrıca ağrıya duyarlılığın artmasına neden olan kronik bir durumdur. Fibromiyaljili kişilerde sırt, el ve ayak gibi vücudun bazı kısımlarında uyuşma veya karıncalanma da olabilir. Yorgunluk, kaygı ve depresyon, uyku güçlüğü, baş ağrısı, düşünme güçlüğü, bellek ve yoğunlaşma problemleri görülebilir.

Arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler)

Tipik olarak beyinde veya omurilikte meydana gelen, ancak vücutta herhangi bir yerde gelişebilen karışık veya anormal şekilli kan damarlarıdır. Bu malformasyonlar kan akışını etkileyebilir ve boyutlarına ve konumlarına bağlı olarak ciddiyetle değişebilen çeşitli semptomlara neden olabilir. Semptomları; bel ağrısı veya zayıflığı, baş ağrısı, nöbetler, uyuşma, karıncalanma ve ağrı, koordinasyon kaybı, baş dönmesi, görme ile ilgili sorunlar, hafıza problemleri veya karışıklık, konuşma problemleri olarak sıralanabilir.

Spinal enfeksiyonlar

Enfeksiyonlar, bir ameliyattan sonra veya kırıklar, yaralanmalardan kaynaklanan yaralar, kanser, diyabet gibi diğer durumların bir komplikasyonu olarak ortaya çıkabilir. Enfeksiyon sinirleri tahriş ya da tahrip edebilir. Belirtileri; sırt ağrısı ve sertlik, uyuşukluk veya karıncalanma hissi, kas zayıflığı veya spazmları, ateş ve titreme, etkilenen bölgede kızarıklıktır.

Spinal tümör

Omurilikte gelişebilecek anormal bir büyümedir. Bu tümörler iyi veya kötü huylu olabilir. Bu tümörler omuriliğe baskı yaparak sorunlara neden olabilir. Belirtiler, tümörün konumuna bağlıdır. Sırt ağrısı, uyuşukluk veya karıncalanma, bacaklarda veya kollarda zayıflık veya koordinasyon eksikliği, azaltılmış hassasiyet ağrısı veya sıcaklık, mesane ve barsak problemleri görülebilir.

Sırtında karıncalanma olan kişiler, barsak ve mesane fonksiyon kaybı, kol veya bacakları kullanmada koordinasyon kaybı veya zorluk, ani, şiddetli ağrı ve bir veya iki bacak aşağısında uyuşukluk gibi belirtilere sahipse acilen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Uyuşma ve karıncalanma hissi genelde fiziksel hastalık şeklinde yorumlansa da her zaman fiziksel problemlerle ilişkili değildir. Korku ve kaygı, sempatik sinir sistemini harekete geçirdiğinden bu tarz fiziksel semptomlar ortaya çıkabilmektedir. Kaygı giderek arttığı zaman karıncalanma ve uyuşma, ayrıca panik atak da meydana gelen belirtilerdir. Bu durum bedensel hastalıkla değil; duygu durumla bağlantılıdır. Psikolojik uyuşma ve karıncalanma daha çok birey yoğun kaygı, stres ve korku yaşadığı zaman görülmektedir. 

Uyuşma ve karıncalanma bedenin birçok yerinde görülebilmektedir. Fakat en sık; ellerde, bacaklarda, yüzde ve kafada uyuşma ve karıncalanma gözlenmektedir. 

Uyuşma ve Karıncalanma Hissi Psikolojik Olabilir mi?

Evet. Psikolojik problemler vücutta uyuşma ve karıncalanma hissine neden olabilmektedir. Özellikle yoğun stres yaşayan kişilerde bedenin strese karşı verdiği reaksiyonlar arasında görülebilmektedir. 

Uyuşma ve karıncalanma semptomları sadece bedensel rahatsızların bir semptomu olarak ortaya çıkmaz. Aynı zamanda psikolojik sorunlar da bedende birden fazla semptom ile kendini gösterir. İnsan beyninin sorunlarla ilgili bireyi uyarmasının en doğal yolu bu belirtilerdir. 

Uyuşma ve Karıncalanmanın Psikolojik Belirti Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Genelde bireyler uyuşma ve karıncalanmanın rahatsız edici düzeyde olduğu zaman acil servislere başvururlar. Yapılan tıbbi muayenede herhangi bir problem bulunmuyorsa psikolojik belirtiler incelenir. Özellikle bu belirtiler stres ve kaygı gibi durumlar etrafında yoğunlaşıyorsa o zaman kaygı ile ilişkili olarak ortaya çıktığı düşünülür. Psikolojik sorunlarla ortaya çıkan uyuşma ve karıncalanma hissi tıbbi bir tedavi ile çözümlenmez. Bu yüzden uzman psikologdan destek alınması gerekmektedir. Bu hissin psikolojik kökenli olduğunun saptanması ancak uzman görüşü ile mümkün olmaktadır. Yani uyuşma ve karıncalanma hissi fiziksel bir nedene bağlı olarak tespit edilmediğinde mutlaka psikolojik nedenlerin incelenmesi için uzmana başvurmak gerekir. 

Psikolojik Uyuşma ve Karıncalanma Hissi Ne Kadar Sürer?

Psikolojik kökenli ortaya çıkan uyuşma ve karıncalanma hissi problemin sürekliliğine bağlı olarak devam eder. Örneğin, yoğun stres durumunda beden uyuşup karıncalanıyorsa stres ortadan kalkana kadar bu his yaşanabilir. 

Psikolojik uyuşma ve karıncalanma hissinin ne kadar süreceği kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bazı kişilerde daha kısa, bazı kişilerde ise daha uzun süre görülebilmektedir. Bu nedenle uzmanların net bir süre vermesi de mümkün değildir. Genelde panik atak yaşayan bir kişide uyuşma ve karıncalanma semptomları yoğun olarak yaşanmaktadır. Panik atak durumunun geçmesiyle beraber bu hisler de son bulur. Bu hissin yaşanma süresi kişinin günlük yaşantısına etki etmektedir. 

Uyuşma ve Karıncalanma Hissinin Psikolojik Nedenleri Neler Olabilir? 

• Kaygı (Anksiyete)
• Panik atak
• Yoğun stres hali
• Aşırı korku
• Uzun süre uykusuzluk
• Travma sonrası stres bozukluğu

Uyuşma ve Karıncalanma Hissi Nasıl Tedavi Edilir?

Psikolojik uyuşma ve karıncalanma belirtisi bedenin rahatsızlığını ifade etmesi yönüyle önemlidir. Bu rahatsızlığın bedensel değil de psikolojik kökenli olduğunu anladığınız an, uzman bir psikoloğa gitmek en doğru yol olacaktır. Böylece psikolojik destek alarak panik atak veya benzeri rahatsızlıkların önüne geçebilirsiniz. 

Özge Sarıca Acaröz
Klinik Psikolog