Hamilelikte Sol Böbrek Ağrısı Neden Olur

Gebelikte vücutta birçok değişim gerçekleşiyor, böbrek sorunlarına dikkat

Kadınların en özel dönemlerinden olan gebelikte vücutta birçok değişim gerçekleşiyor. Hem anne hem bebeğin sağlığı açısından bu değişimleri yakından takip etmek, gerekli önlemleri almak ise son derece önem taşıyor. Gebelikte ilk değişime uğrayan organın böbrekler olduğunu belirten Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, "Olası sorunların önüne geçmek için, planlı gebelik ise öncesinde mutlaka idrar tahlili ve tansiyon ölçümünün yapılması ve bilinen böbrek yetmezliğinin olup olmadığına bakmak gerekiyor" dedi. Kantarcı, gebelik döneminde ortaya çıkabilecek böbrek sorunları hakkında bilgi verdi.

Gebelikte yüksek tansiyon

Böbreğin çalışması, süzmesi ve dolayısıyla kişinin tansiyon durumunun gebelik öncesine göre farklılık gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, daha önce böbrekleriyle ilgili sorunu olmayan kadınlarda da gebelik döneminde böbrek hastalığının çıkabileceğine dikkat çekti.

 Gebelikte böbreğe bağlı en sık görülen rahatsızlığın gebelikte yüksek tansiyon (hipertansiyon) olduğunu söyleyen Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, konuyla ilgili şu bilgileri verdi: "Genellikle ilk üç ayda tansiyon düşer. İkinci 3 ayda tansiyon normal sınırlara çıkmaya başlar. Bir diğer rahatsızlık da gebelikte farklı nedenlerle hipertansiyonun şiddetlenip preeklampsi denen hastalığın ortaya çıkmasıdır. Genellikle gebeliğin 20’nci haftasından sonra hipertansiyon tespit edildi ise preeklamsi olabilir. Bu kişilerin daha önce bilinen böbrek hastalığı veya hipertansiyonu yoktur. Beraberinde şişlik, ödem, protein kaybı olur. Bazı ilerleyen formlarında daha şiddetli hale gelirse, hızla ilerlerse nöbet geçirmeye kadar varabilir. Buna da eklampsi denir ve genellikle 20 yaş civarındaki genç gebelerde ve ilk gebeliklerde daha fazla görülür. Daha önceki gebelikte preeklampsi geçirenler, annesinde preeklampsi öyküsü bulunanlar, çoğul gebelikler, hipertansiyon, kronik böbrek hastalığı, antifosfolipid antikor sendromu, damarsal ve yumuşak doku hastalıkları, şişman ve diyabeti bulunan gebelerde preeklamsi daha sık görülür."

 Prof. Dr. Kantarcı, son yıllarda yapılan çalışmalarda plasenta (bebeğin anne karnında ihtiyaçlarını sağlayan, besinleri bebeğe getiren, atıkları toplayan, bebeğin büyümesini sağlayan yapı) tarafından salgılanan büyüme hormonu düzeylerinin takibi ile preeklamsi tanısının erken konabildiği gösterdiğine işaret etti.

Preeklamsi hem gebeyi hem de bebeği etkiliyor

Yüksek tansiyonun hem gebeyi hem de anneyi yakından ilgilendiren bir sorun olduğunun altını çizen Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, gebelikte hipertansiyona bağlı olarak idrarda protein kaçağı oluşması durumunda beyin kanaması hatta annenin yaşam kaybına kadar varabilen ciddi sonuçların ortaya çıkabileceğini söyledi. Ayrıca gebelik hipertansiyonun çok iyi takip ve tedavi edilmemesi durumunda bebekte büyüme geriliği ya da düşük ağırlıklı doğum da meydana gelebildiğine dikkat çeken Kantarcı, “Bu nedenle, gebelikte yüksek tansiyon, preeklampsi ve eklamsisi olan bireylerin hem kadın doğum uzmanı hem de nefroloji uzmanı tarafından yakından takip edilmesi gerekiyor. Tüm gebeliklerin yaklaşık yüzde 5 kadarında preeklamsi görülüyor. Genellikle ilk ve ileri yaştaki gebeliklerde daha sıklıkla karşılaşılıyor" dedi.

Sadece risk grubunda olan gebelerin değil tüm gebelerin preeklamsi için taranması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, "Gebelik öncesi ve/veya erken genellikle sadece idrar tahlili ve kan basıncı ölçümü yapılması preeklemasinin kronik hastalıklardan ayırt edilmesinde önemlidir. Takiplerde de bu ikisinin takibi ile hem anne hem de bebeğin yaşamı için çok değerlidir" diye konuştu.

Gebelikte tekrarlayan enfeksiyonlara dikkat

Gebelerde, gebe olmayanlara göre artmış idrar yolu enfeksiyon olasılığının daha fazla olduğunu söyleyen Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, "Böbrek iltihabı gebelerin hayatını etkileyebileceği gibi bebeğin sağlığını da olumsuz etkiler. Ayrıca nefrit gibi bazı hastalıklar gebelikle beraber şiddetlenebilir. Gebeliğin özellikle altıncı ayında basınçtan dolayı böbreklerde genişleme ve büyüme de ortaya çıkabilir. Diyabetik ve kilolu gebelerde enfeksiyon gelişimi riski yüksektir. Gebelikte kilo ve kan şekeri kontrolü sağlanmalı, günde su bardağı kadar su içilmelidir. İdrar yolu enfeksiyonu yeterli tedavi edilemez ise annede kanda enfeksiyon ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğum riski vardır" ifadelerini kullandı.

Böbrekler, vücudun hem sağ hem de sol tarafına simetrik bir şekilde yerleştirilmiş önemli bir organdır. Ama sağ böbrek, karaciğerden dolayı sol ciğerden biraz daha aşağıda bulunur. Böbreklerin asıl işlevi, fazla sıvıyı ve kandaki atıkları vücuttan uzaklaştırmaktır.

Sol ve Sağ Böbrek Ağrısı Nelerin Habercisi Olabilir?

Böbrekler, vücut dengesinin korunmasında da önemli bir görev üstleniyor. Böbrekler, kırmızı kan hücresi üretimini, kan basıncını, asit düzenlemesini düzenleyen ve kalsiyum, potasyum, sodyum ve diğer elektrolit metabolizmasını etkileyen önemli hormonlar üretir. Böbrek ağrısı şunların habercisi olabilir;

İdrar yolu enfeksiyonları

Hidronefroz (böbrek büyümesi)

Mesane enfeksiyonu (sistit)

Böbrek kanseri

Böbrek taşları (nefrolitiazis ve / veya üreterolitiazis)

Glomerülonefrit

Böbreği sıkıştıran bir şeyin varlığı (büyük bir tümör gibi)

Polikistik böbrek hastalığı (doğuştan)

Böbreklerde kan pıhtıları (böbrek ven trombozu)

İdrar akışının kısmen ya da tamamen tıkanmasına neden olacak böbrek sistemindeki konjenital malformasyonlar

Böbrek dokusuna zarar veren toksinler ya da ilaçlar (Böcek ilaçlarına maruz kalma ve ibuprofen gibi ilaçların kronik kullanımı)

Son dönem böbrek hastalığı

Hamilelik

Penetran (delici) travma ya da künt travma sonrasında oluşan böbrek laserasyonu

Böbrek Ağrısının Başlıca Belirtileri

Çoğu zaman böbrek ağrıları ile sırt ağrılarını birbirinden ayırmak zor bir hal alıyor. Genellikle ağır bir yük kaldırma ya da yaşanan bir travma sonucunda ortaya çıkan sırttaki ağrılar, aşağıda hissedilebiliyor. Böbrek ağrıları ise, hemen kaburgaların altında sırt ağrılarından daha yüksekte ve daha çok hissedilir. Çok keskin bir ağrıdır ve bu nedenle kasıklara ya da karın bölgesine doğru yayılabilir. Böbrek ağrılarının başlıca belirtileri;

Ağrılı idrara çıkma

Ateş

Kabızlık ya da ishal

Yorgunluk

İsilik

İdrarda kan

Kusma

Mide Bulantısı

Baş Dönmesi

Titreme

Böbrek fonksiyonlarının giderek daha da tehlikeli bir hal alması ile böbrek ağrısı birlikte ortaya çıkabilecek diğer semptomlar ise;

Ağızda metalik tat,

Şişme ve nefes darlığı,

Ağız kokusu gibi belirtilerdir.

Böbrek Ağrısı Neden Olur?

Böbrek ağrısı, bunun altında yatan pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Böbrek ağrısına yol açan böbrek hastalıklarının nedenlerinin çoğu, böbrek fonksiyonunun kronik ve akut olarak etkileyen hastalıklardan kaynaklanabilir. Bazen doğumdan kaynaklanan rahatsızlıklardan dolayı da böbrek ağrısı ortaya çıkabilir. Bazı insanların böbreklerini etkileyen genetik bir anormallik olabilir. Aynı zamanda böbrek ağrısı, böbrek taşları, hamilelik ve travmatik olaylar nedeni ile de ortaya çıkabilir.

Böbrek Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Böbrek ağrısı şikayeti ile hekiminize başvurduğunuzda hekiminiz, öncelikle detaylı bir şekilde tıbbi öykünüzü duymak ister ve sizi fiziki bir muayeneden geçirir. Böbrek ağrısı şikayeti ile hastaneye başvuran hastalara genellikle kan sayımı, böbrek fonksiyonu testleri ve idrar testleri yapılması gerekir. Hastanın cinsiyeti ve yaşı uygunsa, hastanın hamilelik şüphesi varsa gebelik testi de istenebilir.

Böbrek ağrısının temelinde yatan sebep tespit edildikten sonra tedavi yapılması amaçlanır. Hekim, böbrek taşından şüpheleniyorsa BT (Bilgisayarlı Tomografi) görüntülemesi, renal ultrason ve (renal protokol veya kontrastsız spiral CT) yapılır. Bazı durumlarda hastanın fazla X ışınına çok fazla maruz kalmaması için ultrason ile yapmayı tercih edebilir.

Gebelik sürecinde anne adayının tüm vücudunda ve organlarında değişim süreci yaşanmaktadır. Bunların içinde en önemlisi böbreklerde meydana gelen değişiklikler olup; böbrekler içinde idrar toplanan alanlar ve idrar yollarında olmaktadır. Peki, hamilelikte böbrek ağrısı neden olur? Hamilelikte böbrek ağrısı nasıl geçer? Belirtileri nelerdir? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Pınar Kadiroğulları, Hamilelik sürecinde böbreklerde meydana gelen değişimleri anlattı.

HAMİLELİKTE BÖBREK AĞRISI NEDEN OLUR?

Rahmin büyümesi ve gebelik hormonlarının gevşetici etkisi ile bu bölgeler genişlemeye başlar. Genişleme ultrason ile rahatça takip edilebilir. Sağ böbrek sola göre daha fazla genişlemeye maruz kalır. Kan değerlerinde üre ve kreatinin değerlerinde düşme gözlenir. Böbreklerde meydana gelen genişleme doğumdan ay sonra düzelme gösterir. Hamilelik döneminde aynı zamanda idrar torbasından böbreklere bir miktar idrar kaçışı söz konusu olur. Bu sebeple idrar yollarında sıkça enfeksiyonlar gelişir. İdrarda bakteri üremesi erken doğumlara yol açabilmektedir. İdrar torbası ile üretra gebelik esnasında bakteriler ile infekte olabilir. Bu idrarda yanma, acıma, idrar yapma sıklığı ile ortaya çıkar.

HAMİLELİKTE BÖBREK ENFEKSİYONU

Bazı hallerde idrarda renk değişimi ve koku görülebilir. İdrar yolları enfeksiyonları piyelonefrit adı verilen böbrek enfeksiyonlarına sebep olur. Hastalar daha çok sistit şikayeti ile doktora gider. Rahatsızlık gün sürecek antibiyotik tedavisi ile yapılır.

HAMİLELİKTE BÖBREK ENFEKSİYONU BELİRTİLERİ

Gebelikte akut böbrek enfeksiyonu gebeliğin orta döneminde daha çok sağ tarafta belirti verir. Rahatsızlığın belirtileri ateş, bel ağrısı, titreme şeklinde görülür. Buna kusma, iştahsızlık ve bulantı eşlik edebilir. Bazı hastalarda sistit belirtileri görülür. Hastalığa koli basili bakterisi neden olabilir. Rahatsızlığın erken doğum, miyom, apandisit gibi durumlarla karıştırılmaması için, idrar tahlili ve idrar kültürü yapılması gerekir.

Bu hastaları hastanede gözetim altında tutmak gerekir. Gereken tahliller yapılarak, oral antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. İyileşme sonrasında tekrarının önlenmesi için, devamlı olarak gece yatarken nitrofurantoin kullanımı önerilmektedir. 

HAMİLELİKTE BÖBREK TAŞI BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ

Gebelik sırasında nadir de olsa, böbrek taşları görülebilir. İdrar yollarında gebelik sırasında oluşan genişleme nedeniyle, taşların kolay çıkacağı düşünülse de, ağrı ve kanama belirtileri bu dönemde de görülür. Bu dönemde böbrek taşlarının olması enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Antibiyotik tedavisine cevap vermeyen idrar yolu enfeksiyonlarında, böbrek taşı araştırılmalıdır. Böbrek taşının teşhisi için ultrason yapılmalıdır. Hastaya oral olarak ya da damardan bol sıvı verilmelidir. Bunun yanında ağrı kesici kullanılabilir. İdrar yollarında oluşan darlıklara, enfeksiyonlara, taşlara, gebelik sırasında basıya bağlı olarak böbreklerde aşırı genişleme olabilir. Belirtileri karın ve böğür ağrısı olarak ortaya çıkar. Akut dönemde kusma, bulantı, ateş gibi belirtiler eşlik eder. Ultrason ile tanı konulabilen rahatsızlık, şikayete neden olmazsa mutlaka takip edilmelidir.

İLGİLİ İÇERİKLER

Gebelikte böbrek ağrısı, hamilelikte sol böbrek ağrısı, belirtileri ve tedavisi nedir, sol böbrek ağrısı neden olur, ağrı yaşayanlar ne yapmalı?Bu bölgeler gebelikle birlikte genişlemeye başlar. Bunun sebebi uterusun büyümesi ve gebelik hormonlarının gevşetici etkileridir. Genişleme ultrason ile rahatça takip edilebilir. Sağ böbrek sola göre daha fazla genişlemeye maruz kalır. Kan değerlerinde üre ve kreatinin değerlerinde düşme gözlenir. Gebelikte böbrek ağrısı, belirtileri ve tedavisi nedir?

Bu genişleme doğumdan ay sonra düzelme gösterir. Hamilelik döneminde aynı zamanda idrar torbasından böbreklere bir miktar idrar kaçışı söz konusu olur. İdrar yollarında sıkça enfeksiyonlar gelişir.

İdrarda bakteri üremesi erken doğumlara yol açabilmektedir.

İdrar torbası ile üretra gebelik esnasında bakteriler ile infekte olabilir. Bu idrarda yanma, acıma, idrar yapma sıklığı ile ortaya çıkar. Bazı hallerde idrarda renk değişimi ve koku görülebilir.

İdrar yolları enfeksiyonları piyelonefrit adı  verilen böbrek enfeksiyonlarına sebep olur. Hastalar daha çok sistit şikayeti ile doktora gider. Rahatsızlık gün sürecek antibiyotik tedavisi ile yapılır.

GEBELİKTE BÖBREK RAHATSIZLIKLARI NELERDİR?

Gebelikte akut böbrek enfeksiyonu: Bakterilerin böbrekleri tutması sonucunda görülen enfeksiyonlardır. Kana karışacak olan bakteriler, septik şoka neden olabilir. Gebeliğin orta döneminde daha çok sağ tarafta belirti verir. Rahatsızlığın belirtileri ateş, bel ağrısı, titreme şeklinde görülür.

Buna kusma, iştahsızlık ve bulantı eşlik edebilir. Bazı hastalarda sistit belirtileri görülür. Hastalığa koli basili bakterisi neden olabilir. Rahatsızlığın erken doğum, miyom, apandisit gibi durumlarla karıştırılmaması için, idrar tahlili ve idrar kültürü yapılması gerekir. Bu hastaları hastanede gözetim altında tutmak gerekir. Geren tahliller yapılarak, oral antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. İyileşme sonrasında tekrarının önlenmesi için, devamlı olarak gece yatarken nitrofurantoin kullanımı önerilmektedir. 

Gebelikte kronik böbrek enfeksiyonu: Akut böbrek enfeksiyonu sonucunda, bakteriyel ajanlara bağlı olarak gelişen bir durumdur. Bu rahatsızlık çoğunlukla belirti vermeden ilerler ve böbrek yetmezliği gelişir. Bu yüzden gebelerde sıkça idrar kültürü yapılmalıdır. İdrarda bakteri görüldüğünde, tedaviye başlanmalıdır.

Gebelikte böbrek taşları: Kadınlar erkeklere göre böbrek taşlarına daha fazla maruz kalır. Bu taşların % 80 oranı kalsiyum taşlarıdır.

Tedavilerinde bol sıvı alınması gerekir. Ağrı kesicilerin yetersiz kalması halinde, taşların yerinden çıkartılması gerekir. Gebelik sırasında nadir de olsa, böbrek taşları görülebilir. İdrar yollarında gebelik sırasında oluşan genişleme nedeniyle, taşların kolay çıkacağı düşünülse de, ağrı ve kanama belirtileri bu dönemde de görülür. Bu dönemde böbrek taşlarının olması enfeksiyon riskini arttırmaktadır.

Antibiyotik tedavisine cevap vermeyen idrar yolu enfeksiyonlarında, böbrek taşı araştırılmalıdır. Böbrek taşının teşhisi için ultrason yapılmalıdır. Fakat bu dönemde rahmin büyümesi bu tekniğin uygulanmasını zorlaştırır. Bu durumda ilaçlı böbrek filmi tek doz olarak çekilmelidir. Hastaya oral olarak ya da damardan bol sıvı verilmelidir. Bunun yanında ağrı kesici kullanılabilir.

Gebelikte hidronefroz: Bu dönemde idrar yollarında oluşan darlıklara, enfeksiyonlara, taşlara, gebelik sırasında basıya bağlı olarak böbreklerde aşırı genişleme olmasıdır. Belirtileri karın ve böğür ağrısı olarak ortaya çıkar. Akut dönemde kusma, bulantı, ateş gibi belirtiler eşlik eder.

Ultrason ile tanı konulabilen rahatsızlık, şikayete neden olmazsa mutlaka takip edilmelidir.