Sahur Sabah Ezanına Kadar Mı

Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur: "Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, (sakın) bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş, içirmiştir." Unutarak yeyip içerken oruçlu olduğunu hatırlarsa hemen ağzını boşaltıp yıkar ve oruca devam eder. Oruçlu olduğunu hatırladıktan sonra boğazından aşağıya bir şey geçerse orucu bozulur. Bir kimse unutarak yiyen bir oruçluyu gördüğünde eğer güçlü kuvvetli olup dayanabilen bir kişi ise, oruçlu olduğunu kendisine hatırlatır, zayıf ve güçsüz bir kişi ise hatırlatmaz.

Bir suya dalıp kulağına su kaçmak, kendi isteği olmayarak boğazına toz ve Duman girmek, kendi isteği olmayarak kusmak, kendiliğinden içeriden gelen kusuntusu yine kendiliğinden içeriye gitmek, uyurken ihtilam olmak, dokunma ve öpme olmadan sadece bakmak ve düşünmek sebebiyle boşalmak, karısını sadece öpmek, geceleyin cünüp olduğu halde sabaha kadar yıkanmayı gündüz yıkanmak, dişleri arasında sahur yemeğinden kalan nohut miktarından az olan kırıntıyı yutmak, ağızdaki tükürüğü yutmak, ağzına gelen balgamı yutmak, kafasından burnuma gelen akıntıyı içine çekip yutmak, ağzına aldığı ilacın tadı boğazına varmak, erkeğin tenasül organına ilaç veya su akıtmak, göze ilaç damlatmak, kan aldırmak, gözlerine sürme çekmek gibi durumlar orucu bozmaz.

Orucu bozan şeyler

Dinde reformcular, (Kolaylaştırın, güçleştirmeyin) hadisini, (Abdest alırken ağza bulaşan su orucu bozmadığı gibi, ağza sıkılan ilaçlı sprey de orucu bozmaz. Burun damlası da içeri girse bile bozmaz. İğne veya serumla ilaç vermek, makattan ve vajinadan fitil kullanmak, dilaltı hapını emmek ve kulağa damlatılan ilaç da orucu bozmaz) şeklinde yorumluyorlar. Bu yorumlar yanlış değil mi?

Elbette yanlıştır. Hepsi, dört mezhepte de orucu bozar. Fıkıh kitaplarında gıda veya deva [ilaç] olan bir şeyi yutmak orucu bozar deniyor. Kum, toprak, maden gibi gıda ve deva olmayanlar ise orucu bozar, fakat kefaret gerektirmez. (Redd-ül-muhtar)

Gıda ve deva olanların serumla, iğneyle verilmesi orucu bozar, kefaret değil kaza gerektirir. Mesela açık yaraya konulan sıvı ilaç emilirse, orucu bozar, fakat kefaret gerekmez. Astım spreyinin içinde ilaç olduğu için bozar. Ağza girip yutulan bir şeyin, az veya çok olmasının önemi yoktur. Bir damla ilaç veya bir damla su, isteyerek yutulursa oruç bozulur, kefaret de gerekir. Abdest alırken istemeden yutulursa kefaret gerekmez, çünkü bunda kasıt yoktur. Abdest alırken ağızda kalan yaşlığı yutmakla, ağza burna verilen ilacın yutulması mukayese edilemez, çünkü abdest almak zarurettir. İlaç almak da zarurettir denirse, zaten oruç tutamayacak kadar hasta olanın oruç tutmamasına ruhsat verilmiştir. İyileşince tutar. Reformcuların dediği gibi, (Hem ilacı alır, hem de oruçlu olurum) demek çok yanlıştır.

Dört mezhepte de ve bütün müctehid imamlara göre, yaraya konulan ilaç, cevfe [içeriye] giderse oruç bozulur. Ş,fiî'de, dimağ [beyin], karın, bağırsak, mesane birer cevftir. Mesela, baştaki kemik yarılsa, buradaki yaraya konulan ilaç, cevfe yani beyne gideceğinden oruç bozulmuş olur.

Şafii'de karna bıçak saplansa, bıçağın ucu mideye, yani cevfe girdiği için oruç bozulur. Sağlam deriden bıçak, cevfe girince oruç bozulduğu gibi, iğneyle adaleyi veya damarı yırtarak verilen ilaç, cevfe ulaşınca oruç bozulmuş olur. Hanefi'deyse, bıçak tamamen midenin içine girerse oruç bozulur.

Bugün tıpta, serumun mesaneye, dimağa ve vücudun her yerine gittiği kesin olarak bilinmektedir. O halde serum, dört mezhepte de orucu bozar. Sadece kaza gerekir. Tıp, damardan veya adaleden verilen ilacın, dimağ ve mesaneye gittiğini bildirirken, hiç kimse, (Serum veya enjeksiyonla verilen ilaç, cevfe [yani dimağ ve mesane gibi yerlere] gitmez) diyemez. Derse de ilmî olmaz, indî olur ve hiç kıymeti olmaz. [Buradaki Hanefîyle ilgili bilgiler, Taht,vi, Mebsut, Bedayi gibi, Ş,fiîlerle ilgili bilgiler ise, Mecmû, Muğn-il-muhtaç, Tuhfe, Env,r, Kummesr,, B,curi, Şerh-i İbni B,curi gibi muteber eserlerden alınmıştır.]

Lavman yaptırmak, Maliki hariç, diğer mezheplerde bozar. (El-fıkh-u alel-mezahib-i erbaa)

Makattan ve vajinadan fitil kullanmak, hatta pamuğun girip kaybolması, parmağın yaş olarak girmesi, kulağa ilaç damlatmak ve burna sıvı ilaç çekmek de orucu bozar. (Redd-ül-muhtar, Hindiye, Hidaye)

Dilaltı hapı ise ilaçtır, mukoza denilen yumuşak dokudan emildiği için, deri altına iğneyle ilaç zerki gibi olup orucu bozar. Ağız içindeki mukozadan değil de, vücuttaki sağlam deriden emilen ilaçlar bozmaz.

İmsak nedir? Sahurda Ezan bitene kadar yemek yemek ne kadar doğru? Sabah Ezanı vakti Sahurda ne zamana kadar yemek yenilebilir? soruların yanıtları merak konusu oldu. Sahur, Ramazana kalan son iki gün ile birlikte zihinlerde iyice yer edinmiş durumda. Ne zaman yemek yemeye başlanmalı, ne zaman bitirilmeli soruları insanların aklını oldukça kurcalayan sorulardan. Özellikle oruç tutmak nefsi ve boğazı tutmak anlamına geldiği için, ne zaman yemek yemenin bırakılması gerektiği sorusu önem kazanıyor. Bir de üstüne oldukça uzun günler boy gösterince sağlıklı insanlarla sağlık sorunları çok yüksek seviyelerde olmayan insanlar için sahur konusu öğrenilmesi gereken konulardan biri haline geliyor. İşte Sahurda ezan ile birlikte yemek yiyilip yiyilmeyeceği ile ilgili yapılan açıklamaların detayları

Bilerek veya bilmeyerek ezan boyunca yemek yemeye devam eden birisinin orucu tehlikeye girer.

Yani bu kişi oruca niyetlenmemiş gibi olur Yani kalbi niyetlense bile, fiiliyatıyla orucunu açmış olur Yani yemeye veya içmeye devam etmekle niyetinin gerçekleşmesini engellemiş olur.

Günümüzde ibadet vakitlerinin giriş ve çıkışını kusursuz ve şüpheye yer bırakmayacak derecede bildirecek imkânlar vardır Evlerimizdeki takvimlerimiz, Ramazan için hazırlanan imsakiyelerimiz, saatlerimiz bize vakitlerin giriş ve çıkışı konusunda doğru haber veriyorlar İmsak için itibar edeceğimiz araç gereçler bunlardır.

Ezan ise namaza bağlı olarak okunan bir tevhid ilânıdır İmsak vaktinin girişinden çok, namaz vaktinin girdiğini ve namazın kılınacağını bildirir Müezzin ezanı sabah namazı vakti girdiği zaman okur Daha önce okumaz Bu ezan, az sonra, cemaat toplanınca sabah namazının kılınacağını ilân eder Sahur vakti ise yatsı namazının sınırları içinde kalmaktadır Sabah namazının vakti girdiğinde yatsı namazının vakti çıkmış olduğu gibi, sahur vakti de bitmiş olmaktadır Dolayısıyla sabah namazının vakti girdiğinde eğer yatsı namazı kılınmamışsa artık kazası kılınacaktır; eğer oruç için sahur yapılmamışsa, artık yapılmayacaktır.




Çünkü sabah namazının vaktinin girişiyle birlikte oruç da başlamış bulunmaktadır Bu durumda, müezzinin “Allahü Ekber” dediği zaman dilimi, artık sabah namazına aittir Artık yatsı namazı da, sahur vakti de geçmiştir Artık sahur namına hiçbir şey yenmemelidir Çünkü sabah namazı vakti girmiştir Çünkü oruç başlamıştır (Oruç üç namaz vaktinde tutuluyor: Sabah namazı vakti, öğle namazı vakti ve ikindi namazı vakti Akşam namazı vakti girmekle orucu açıyoruz, iftar haline giriyoruz Akşamdan itibaren yatsı namazı vakti boyunca da açık (iftar halinde-yiyebilir durumda) kalıyoruz Yeni sabah namazı vakti girdiği an, yeniden niyetlenmemiz ve oruca başlamamız gerekiyor)

Müezzin sehven ezanı erken (sahur vakti içinde) okursa, şüphesiz yeme ve içme kesilmez Fakat bu bir sehivden ibarettir Müezzin beşerdir Sehiv yapabilir Yanılabilir; tamam Fakat her zaman sehiv yapacak diye bir şey yoktur Müezzin ezanı sehiv olmaksızın pekâlâ geç de okuyabilir Öyleyse sahur vaktinin bittiğini anlamak için ezana değil, muhakkak imsakiyeye ve saate bakmalıdır






İmsak nedir?

 Sahur ve Ramazan ile birlikte gelen imsak vakti, Sabah Ezanı okunmasından biraz önce geçerli olan ve yemek yemeye izin verilen zamanın bittiğini işaret eden vakittir. İmsak vaktinin girmesiyle birlikte yemek yemeye son verilmesi gerekmekte, su dahi içilememektedir. Bununla birlikte bazı inanışlara göre yemek yemek Sabah Ezanı okunup bitene kadar devam edebilmektedir.

Ancak bu Ezan boyunca yemek yemeye devam etme durumunda oruç tehlikeye girebilmektedir. Kişi kalben oruç tutmaya niyet etse dahi, Sahurda Ezan sonuna kadar yemek yiyen kişinin fiilen niyet etmiş olması söz konusu değildir. Bu da kişinin orucunu tehlikeye sokmaktadır.
 
Özellikle Ramazan takvimlerinde yer alan net ve anlaşılır imsak vakitleri ile yemek yemenin kesildiği zaman takip edilmeli ve kaçırılmamalıdır.

Sabah Ezanı vakti

 Sahurdan sonra Sabah Ezanının girdiği vakitte yemek yemek bırakılır. Sabah Ezanı oruç zamanının girdiğini değil, Sabah namazının kılınma zamanını göstermektedir. Bu sebeple imsak denilen, yiyip içilen zamanın bittiğini işaret eden sınırlama bulunmaktadır. Yatsı namazının vakti geçip de sabah namazı vakti girdiği o ezanın ilk kelimeleriyle birlikte Sahur vakti sonlanmış olur. Artık kişi herhangi bir şey yeyip içmemelidir. Zira orucu büyük bir tehlikeye girebilir.

 Ancak yine de Sahur vaktinin, Sabah Ezanının sonuna kadar sürdüğünü iddia eden inanışlar da bulunmaktadır. Bu sebeple ezan okunurken su içmekte olan birisinin orucu bozulmuş sayılamayacağı gibi kesinlikle imsak vaktiyle birlikte sahur biter de denilemeli.

Dikkatli olunması ve özveri gösterilmesi gereken zaman dilimi imsak vaktinin girdiği zaman dilimidir. Ancak yine de Sabah Ezanı boyunca yiyip içen kesimler bulunmaktadır.

Değerli kardeşimiz,

Orucun vakti de sabah namazının vakti de imsakla başlar. Bu bakımdan ezan ister geç okunsun ister erken okunsun, bu değişmez.

Hanefi mezhebinde, sabah namazını biraz geç kılmak faziletli olduğundan, Ramazan ayı dışında ezanı imsak vaktinden sonra okuyup namaza başlamaktadırlar. Ancak Ramazan ayında imsak vaktinin girdiğini haber vermek için erken okunmaktadır.

Ezan imsak vaktinin girmesiyle okunmuşsa, okunur okunmaz yeme ve içmeyi bırakmak gerekir. Aksi hâlde oruç bozulabilir. En doğrusu ezandan önce yeme içme işini bırakmaktır.

İmsak vakti girdiği hâlde, "ezan okunurken yiyip içebilirim" zannıyla ezan okunurken yiyip içen, bir gün kaza orucu tutmalıdır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Sahurda, ezanın sonuna kadar yiyilip içilir mi?..

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet