Son Güncellenme:
Türkçede üç tür "ki" bulunur. Bunlar sırası ile; bağlaç olan "ki", sıfat yapan "ki" ve zamir olan (ilgi zamiri) "ki" dir. Bağlaç olan "ki" yi diğer iki "ki" türünden ayıran en temel özellik daima ayrı yazılmasıdır. Zamir olan "ki" ve sıfat yapan "ki" ise eklendiği kelimeye bitişik bir şekilde yazılmaktadır. Sıfat yapan "ki" hakkında örnek cümleler ile konunun pekiştirilmesi bu ekin görevinin, yazımının ve doğru kullanım şeklinin en iyi şekilde öğrenilmesine katkıda bulunacaktır.
Sıfat Yapan Ki Nedir?
Sıfat yapan ki eki Türkçede sıklıkla karşılaşılan ve kullanılan ekler arasında yer alıyor. Sıfat olması nedeni ile önüne genellikle isim gelmektedir. Aksi durumunda isimleştirilmiş sıfat halini almaktadır. Önüne geldiği ismin zamanını ve yerini belirtmek amacı ile kullanılmaktadır. Sıfat yapan ki, ilgi zamiri olan ki ve bağlaç olan ki ekleri ile zaman zaman karıştırılabilir. Bunun için aradaki farkların açık bir şekilde bilinmesi yeterli olmaktadır. Bu dilbilgisi kuralları ise başlıca şöyle sıralanabilir:
- Bağlaç olan ki ayrı yazılır.
- Sıfat yapan ki bitişik yazılır.
- İlgi zamiri ki bitişik yazılır.
- Bağlaç olan ki cümleden çıkarılırsa anlam bozulmaz.
- Sıfat yapan ki cümleden çıkarılırsa anlam daralır.
- İlgi zamiri yapan ki aynı zamanda isimleştirilmiş sıfattır.
Sıfat yapan ki de sıfat tamlaması kurmaktadır. Her zaman bitişik yazılan bu ki, pratik olarak önüne geldiği isme "hangi" sorusunun sorulması ile bulunmaktadır. Böylelikle diğer ki eklerinden de ayrılır.
- Sınıftaki öğrenciler teneffüse çıkabilir. (Hangi öğrenciler?)
- Cevap: Sınıftaki
Örnek Cümleler ile Sıfat Yapan Ki Konu Anlatımı
Sıfat yapan -ki ekini içeren bazı örnek cümleler:
- Dünkü sınav çok zordu.
- Aklımdaki şüpheler hiç bitmiyor.
- Elindeki pek çok insanın çok hoşuna gitti. (İsimleştirilmiş sıfat)
- Sokaktaki çocuklara toplumun sahip çıkması oldukça önemlidir.
Sıfat tamlamaları, isim tamlamalarının aksine iyelik ve ilgi eki almaz:
Türkçede altın, cam, tahta gibi kelimeler hem bir malzemenin ismini belirtir hem de bu malzemeden yapılmış nesneleri tanımlarken sıfat (önad) olarak kullanılır:[3][4][5]
Uzun yıllar bunlar ve benzeri kelimelerle oluşturulan altın bilezik, tahta kaşık, cam bardak, demir kapı gibi tamlamaların takısız (eksiz) isim tamlaması olduğu görüşü hakimdi. Günümüzde ise bunların sıfat tamlaması olduğu görüşü gitgide yaygınlaşmakta ve akademik yayınlarda daha çok bu şekilde ele alınmaktadır.[6]
Örnekler |
---|
|
Sıfat tamlaması; bir ismin önüne isim ile ilgili bilgi veren sıfatların eklenmesi ile oluşturulmuş kelime grubudur. Sıfat tamlamaları bir ismin işaret ettiği varlık veya kavramın adedi, biçimi, rengi, durumu, konumu vs. hakkında bilgi verir. Örnekler:
Sıfat tamlamalarında birden fazla sıfat kullanılabilir. Bu sıfatlar noktalama işaretleri ve bağlaçlarla ayrılır:
Belirsizlik sıfatı "bir" ile kendisinden önceki sıfat arasına virgül konmaz:
Bir sıfat, birden fazla ismi niteleyebilir. Aşağıdaki örneklerde sıfatlar ve niteledikleri isimler işaretlenmiştir:
Bazı kelimeler bir arada kullanıldıklarında -tek başlarına sıfat olmasalar dahi- cümlede sıfat gibi davranabilir. Bu kelime gruplarına sıfat grubu denir. Sıfat grupları ile de sıfat tamlaması oluşturmak mümkündür:
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası