Mide Felci Tedavisi

Bir diğer adı mide tembelliği olan bilinen mide felci, tıp dilinde gastroparezi ismiyle anılır. Mide hareketlerinin azalması veya tamamen durması sonucunda mide felci yaşanır ve bu durum sindirim sisteminde de kendini gösterir.  Mide felci yaşandığında mide görevini gerçekleştirmediği için sindirilen gıdalar ince bağırsağa gitmemeye başlar. Öncesinde ortaya çıkan şikayetler nedeniyle basit bir mide rahatsızlığı sanılabilir. 

NEDEN OLUR

Normal şartlarda midede gerçekleşen kasılmalar besinleri küçük parçalara ayırır ve  besinleri ince bağırsağa iletir. Mide felci yaşandığında ise, besinler bağırsağa iletilmez. Besinler midede kaldıkça bakteri oluşumu gerçekleşir ve sindirilemeyen bazı besinler katılaştığı için mide girişini kapatır. Hastanın mide bulantısı ve kusma şikayeti bu nedenle ortaya çıkar.

MİDE FELCİNİ NE ETKİLER 

Vagus siniri, midenin besinleri parçalamasını sağlarken gerçekleşen hareketleri de kontrol eder. Vagus zarar gördüğünde veya fonksiyonlarında azalma olduğunda midede kasılma meydana gelmez ve böylece mide tembelliği ortaya çıkar. Bu durumun spesifik bir nedeni bilinmese de, bazı etkenlerin söylenmesi mümkün. Yanlış beslenme biçimi, viral enfeksiyonlar, diyabet, cerrahi operasyonlar, merkezi sinir sistemi hastalıkları, bağırsak kasılmalarını azaltan bazı ilaçlar ve kollajen doku hastalıkları mide felcine neden olabilmektedir.

BELİRTİLER

Kadınlarda daha çok görülen mide felcine herkeste rastlamak mümkün. Kişi hayatında bir veya birden fazla sefer mide felci geçirebilir. Mide felcinin belirtileri ise mide bulantısı, ağız kokusu, kusma, mide ağrıması, mide şişkinliği, iştah kaybı, yemek yemek istememe, az yiyerek doyma, kan şekeri seviyesinde düşme ve bağışıklık sisteminde zayıflama şeklindedir.

TEŞHİS

İlk başta hastanın şikayetleri doğrultusunda fiziki muayene yapılması gerekir. Ardından daha doğru teşhis için çeşitli testler gerçekleştirilir. En doğru sonuç için endoskopik ve radyolojik görüntüleme, elektrogastrografi, mide boşalım zaman ölçümü, smartpill, gastroduodenalmanometri tetkikleri de istenebilir.

TEDAVİ

Hastanın yaşı, kullanılması gereken ilaçları vücudunun geri dönüşü ve hastalığın boyutuna göre sonuçlar farklılık gösterebilir. Kronik bir hastalık olan mide felci, yapılacak uygulamalar hastalığı tamamen kaldırmaz ama şikayetleri kontrol altına alır. Bu noktada diyet, medikal ilaç, cerrahi ve endoskopik yöntemlere başvurulabilir.

BESLENME ŞEKLİNE DİKKAT

Mide felci sorunu yaşayanlar, yemek yerken besinleri çok çiğnemeli, midenin besinleri daha hızlı boşaltması için porsiyonları azaltmalı, yağlı besinler sindirimi zorlaştırdığı için yağlı besinlerin tüketilmesine sınırlama getirmeli, lifli gıdalar midede daha çok duracağından, lifli gıdalardan uzak durmalı, kuruyemiş gibi sert gıdalardan tüketmemeli ve alkol tüketimini azaltmalıdır.

Gastroparezi, midenizin yiyecekleri normal bir şekilde boşaltamadığı bir hastalıktır. Belirtileri arasında mide ekşimesi, bulantı, kusma ve yemek yerken çabuk doyma hissi yer alır. Tedaviler arasında ilaçlar ve muhtemelen ameliyat yer alır.

Gastroparezi nedir?

Midenin kısmi felci anlamına gelen gastroparezi, midenizin yiyecekleri normal bir şekilde boşaltamadığı bir hastalıktır. Bu hastalığa sahipseniz, hasarlı sinirler ve kaslar normal güç ve koordinasyonla çalışmaz ve içeriğin sindirim sisteminizdeki hareketini yavaşlatır.

Bu, uzun süredir diyabet hastası olan kişilerde yaygın bir durumdur, ancak başka durumlarda da ortaya çıkabilir. Gastroparezi yanlış teşhis edilebilir ve bazen ülser, mide ekşimesi veya alerjik bir reaksiyonla karıştırılabilir. Diyabeti olmayan kişilerde bu durum asit reflüsü ile ilişkili olabilir.

Gastropareziye ne sebep olur?

Gastroparezi, vagus sinirinizdeki hasar da dahil olmak üzere sinir hasarından kaynaklanır. Vagus siniri normal durumda mide kaslarınızı kasarak (sıkarak) yiyeceklerin sindirim sisteminizde ilerlemesine yardımcı olur. Gastroparezi vakalarında diyabet vagus sinirinize zarar verir. Bu, mide ve bağırsak kaslarınızın düzgün çalışmasını engeller, bu da yiyeceklerin midenizden bağırsaklarınıza hareket etmesini engeller.

Gastroparezinin diğer nedenleri arasında şunlar yer alır:

• Viral enfeksiyonlar.
• Vagus sinirine zarar veren mide (karın) ameliyatı.
• Narkotikler ve bazı antidepresanlar gibi ilaçlar.
• Amiloidoz (doku ve organlarda protein liflerinin birikmesi) ve skleroderma (cildinizi, kan damarlarınızı, iskelet kaslarınızı ve iç organlarınızı etkileyen bir bağ dokusu bozukluğu).

Gastroparezi belirtileri nelerdir?

Gastroparezi belirtileri şunları içerir:

Mide ekşimesi veya gastroözofageal reflü (mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması).
Mide bulantısı.
Sindirilmemiş yiyecekleri kusma.
Erken doyma (yemek yerken çabuk doyma hissi).
Karın şişkinliği (genişleme).
Kronik karın ağrısı.
İştahsızlık ve kilo kaybı.
Kan şekerinin yanlış yönetimi.

Gastroparezinin komplikasyonları nelerdir?

Gastroparezi çeşitli sorunlara neden olabilir:

Midede çok uzun süre kalan yiyecekler mayalanabilir ve bu da bakteri üremesine yol açabilir.
Midenizdeki yiyecekler sertleşerek bezoar adı verilen katı bir kütleye dönüşebilir. Bezoarlar midenizde yiyeceklerin ince bağırsağınıza geçmesini engelleyen tıkanıklıklara neden olabilir.
Hem diyabeti hem de gastroparezisi olan kişilerde başka sorunlar da olabilir, çünkü yiyecekler nihayet midenizden çıkıp ince bağırsağınıza girdiğinde kan glikoz seviyeleri hızla yükselir.
Dehidrasyon (aşırı susuzluk).
Malnütrisyon (yetersiz beslenme).

TEŞHİS VE TESTLER

Gastroparezi nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi sizinle birlikte gözden geçirecektir. Ayrıca size fiziksel bir muayene yapacak ve kan şekeri seviyeleri de dahil olmak üzere bazı kan testleri isteyebilecektir.

Gastroparezi teşhisi için kullanılan diğer testler şunlardır:

Dört saatlik katı mide boşalma çalışması: Bu, bir yemeğin midenizden geçme süresini belirlemek için yapılan bir testtir. Bir teknolog sizi bir odaya götürür ve yemeniz için radyoaktif izotopla etiketlenmiş bir yemek verir. Siz bu yemeği yedikten sonra midenizin bir dakikalık görüntüsünü alırlar. Bölümden ayrılmanıza izin verilir, ancak bir, iki ve dört saat içinde geri dönmeniz gerekir.
SmartPill: Bu, küçük bir elektronik cihaz içeren bir kapsüldür. Kapsülü yutuyorsunuz ve kapsül sindirim sisteminizde ilerledikçe, üzerinizdeki bir alıcıya yiyeceklerin sindirim sisteminizde ne kadar hızlı ilerlediğine dair bilgi gönderiyor.

Gastroparezi nasıl tedavi edilir?

Gastroparezi kronik (uzun süreli) bir durumdur. Bu, tedavinin genellikle hastalığı iyileştirmediği, ancak semptomlarınızı yönetmeye yardımcı olabileceği anlamına gelir. Diyabeti olan kişiler gastroparezi sorunlarını azaltmak için kan şekeri seviyelerini yönetmeye çalışmalıdır.

Bazı kişiler aşağıdakiler de dahil olmak üzere ilaçlardan yararlanabilir:

Reglan: Bu ilacı yemekten önce alırsınız ve mide kaslarınızın kasılmasını sağlayarak yiyeceklerin midenizden dışarı çıkmasına yardımcı olur. Reglan ayrıca kusma ve mide bulantısını azaltmaya da yardımcı olur. Yan etkileri arasında ishal ve nadiren ciddi bir nörolojik (sinir) bozukluk yer alır.
Eritromisin: Bu da mide kasılmalarına neden olan ve yiyeceklerin dışarı taşınmasına yardımcı olan bir antibiyotiktir. Yan etkileri arasında ishal ve antibiyotiği uzun süre kullanmaktan kaynaklanan dirençli bakteri gelişimi yer alır.
Antiemetikler: Bunlar mide bulantısını yönetmeye yardımcı olan ilaçlardır.

Gastroparezi için cerrahi
İlaç aldıktan sonra bile hala mide bulantısı ve kusması olan gastroparezi hastaları ameliyattan fayda görebilir. Gastroparezi için bir ameliyat türü, mide kaslarınıza hafif elektrik şokları gönderen bir tedavi olan gastrik elektrik stimülasyonudur. Bu prosedürde, doktorunuz karnınıza gastrik stimülatör adı verilen küçük bir cihaz yerleştirir. Stimülatörün midenize bağlı iki ucu vardır ve kusmayı yönetmeye yardımcı olan hafif elektrik şokları sağlar. Doktorunuz elektrik şoklarının gücünü ayarlayabilir. Cihaz 10 yıla kadar dayanan bir pille çalışır.

Gastroparezi semptomlarını hafifletmek için yapılan bir başka ameliyat da gastrik bypass olup, bu ameliyatta bakım ekibiniz midenizin üst kısmından küçük bir kese oluşturur. İnce bağırsağı ikiye bölerler ve alt ucunu doğrudan küçük mide kesesine bağlarlar. Bu, yiyebileceğiniz yiyecek miktarını sınırlar. Bu ameliyat, obezite ve diyabeti olan bir kişi için ilaç veya mide stimülatöründen daha etkilidir.

Gastroparezi için başka tedaviler var mı?
Gastroparezi için daha yeni bir tedaviye per oral piloromiyotomi (POP) denir. Bu, sağlık uzmanınızın ağzınıza bir endoskop (uzun, ince, esnek bir alet) yerleştirdiği ve bunu midenize doğru ilerlettiği cerrahi olmayan bir prosedürdür. Sağlık uzmanınız daha sonra midenizi boşaltan kapakçık olan piloru keserek yiyeceklerin midenizden ince bağırsağınıza daha kolay hareket etmesini sağlar.

Ciddi bir gastroparezi vakasında doktorunuz bir beslenme tüpü veya jejunostomi tüpünden fayda göreceğinize karar verebilir. Cerrah tüpü karnınızdan ince bağırsağınıza yerleştirir. Kendinizi beslemek için besinleri tüpe koyarsınız ve bunlar doğrudan ince bağırsağınıza gider. Bu şekilde, midenin etrafından dolaşırlar ve kan dolaşımınıza daha hızlı ulaşırlar. Jejunostomi tüpü genellikle geçici bir önlemdir.

Bir başka tedavi seçeneği de intravenöz veya parenteral beslenmedir. Bu, besinlerin göğsünüzdeki bir damara yerleştirilen bir kateter aracılığıyla doğrudan kan dolaşımınıza girdiği bir beslenme yöntemidir. Jejunostomi tüpü gibi, parenteral beslenme de ciddi bir gastroparezi vakası için geçici bir önlemdir.

Gastroparezim varsa diyetimi değiştirmeli miyim?
Gastroparezi semptomlarını yönetmeye yardımcı olmanın en iyi yollarından biri günlük yeme alışkanlıklarınızı değiştirmektir. Örneğin, günde üç öğün yerine altı küçük öğün yiyebilirsiniz. Bu şekilde midenizde daha az yiyecek olur &#; kendinizi tok hissetmezsiniz ve yiyeceklerin midenizi terk etmesi daha kolay olur.

Bir diğer önemli faktör de yiyeceklerin dokusudur. Sağlayıcınız sıvı ve az kalıntılı gıdalar önerebilir (örneğin, kabukları bozulmamış bütün elmalar yerine elma püresi yemelisiniz).

Ayrıca yağ (sindirimi yavaşlatabilir) ve lif (sindirimi zordur) oranı yüksek gıdalardan da kaçınmalısınız.

Gastroparezi için cerrahi
İlaç aldıktan sonra bile hala mide bulantısı ve kusması olan gastroparezi hastaları ameliyattan fayda görebilir. Gastroparezi için bir ameliyat türü, mide kaslarınıza hafif elektrik şokları gönderen bir tedavi olan gastrik elektrik stimülasyonudur. Bu prosedürde, doktorunuz karnınıza gastrik stimülatör adı verilen küçük bir cihaz yerleştirir. Stimülatörün midenize bağlı iki ucu vardır ve kusmayı yönetmeye yardımcı olan hafif elektrik şokları sağlar. Doktorunuz elektrik şoklarının gücünü ayarlayabilir. Cihaz 10 yıla kadar dayanan bir pille çalışır.

Gastroparezi semptomlarını hafifletmek için yapılan bir başka ameliyat da gastrik bypass olup, bu ameliyatta bakım ekibiniz midenizin üst kısmından küçük bir kese oluşturur. İnce bağırsağı ikiye bölerler ve alt ucunu doğrudan küçük mide kesesine bağlarlar. Bu, yiyebileceğiniz yiyecek miktarını sınırlar. Bu ameliyat, obezite ve diyabeti olan bir kişi için ilaç veya mide stimülatöründen daha etkilidir.

Gastroparezi için başka tedaviler var mı?

Gastroparezi için daha yeni bir tedaviye per oral piloromiyotomi (POP) denir. Bu, sağlık uzmanınızın ağzınıza bir endoskop (uzun, ince, esnek bir alet) yerleştirdiği ve bunu midenize doğru ilerlettiği cerrahi olmayan bir prosedürdür. Sağlık uzmanınız daha sonra midenizi boşaltan kapakçık olan piloru keserek yiyeceklerin midenizden ince bağırsağınıza daha kolay hareket etmesini sağlar.

Ciddi bir gastroparezi vakasında doktorunuz bir beslenme tüpü veya jejunostomi tüpünden fayda göreceğinize karar verebilir. Cerrah tüpü karnınızdan ince bağırsağınıza yerleştirir. Kendinizi beslemek için besinleri tüpe koyarsınız ve bunlar doğrudan ince bağırsağınıza gider. Bu şekilde, midenin etrafından dolaşırlar ve kan dolaşımınıza daha hızlı ulaşırlar. Jejunostomi tüpü genellikle geçici bir önlemdir.

Bir başka tedavi seçeneği de intravenöz veya parenteral beslenmedir. Bu, besinlerin göğsünüzdeki bir damara yerleştirilen bir kateter aracılığıyla doğrudan kan dolaşımınıza girdiği bir beslenme yöntemidir. Jejunostomi tüpü gibi, parenteral beslenme de ciddi bir gastroparezi vakası için geçici bir önlemdir.

Gastroparezim varsa diyetimi değiştirmeli miyim?

Gastroparezi semptomlarını yönetmeye yardımcı olmanın en iyi yollarından biri günlük yeme alışkanlıklarınızı değiştirmektir. Örneğin, günde üç öğün yerine altı küçük öğün yiyebilirsiniz. Bu şekilde midenizde daha az yiyecek olur &#; kendinizi tok hissetmezsiniz ve yiyeceklerin midenizi terk etmesi daha kolay olur.

Bir diğer önemli faktör de yiyeceklerin dokusudur. Sağlayıcınız sıvı ve az kalıntılı gıdalar önerebilir (örneğin, kabukları bozulmamış bütün elmalar yerine elma püresi yemelisiniz).

Ayrıca yağ (sindirimi yavaşlatabilir) ve lif (sindirimi zordur) oranı yüksek gıdalardan da kaçınmalısınız.