Hacı Bektaş Veli Nin Hayatı Kısaca

Hacı Bektaş Kimdir ?

Gerçek ismi, Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata olan , Hacı Bektaş-ı Veli Horasan'ın Nişabûr şehrinde 1281 senesinde doğdu.

İlk eğitimini Şeyh Lokman-ı Perende’den aldı. Lokman-ı Perende, Ahmed-i Yesevi’nin halifelerinden olup, zahir ve batın ilimlerinde derin bilgilere sahipti. Bektaş Veli Lokman-ı Perende’nin gözdesiydi. Ve rivayetlere göre kendinde olağanüstü haller gerçekleşiyordu.

Hacı Bektaş-ı Veli, eğitimini tamamladıktan sonra Anadolu'ya geldi. Halka doğru yolu göstermeye başlayan ve kıymetli talebeler yetiştiren Hacı Bektaş-ı Veli, kısa zamanda tanınarak büyük rağbet gördü. Bu sırada Anadolu'da dini, iktisadi, askeri ve sosyal teşekkül olan ve kendisinin de bağlı olduğu "Ahilik Teşkilatı" ile büyük hizmetler yapan Hacı Bektaş-ı Veli ve talebeleri, Osmanlı sultanları tarafından da sevildi ve hürmet gördü.

Bu sıralarda kuruluş devrinde olan Osmanlı Devleti'nin sağlam temeller üzerine oturmasında büyük hizmetleri oldu. Sultan Orhan zamanında teşkil edilen “Yeniçeri Ordusu”na dua ederek, askerlerin sırtlarını sıvazladı. Böylece Hacı Bektaş-ı Veli'yi kendilerine manevi pir olarak kabul eden Yeniçeri Ordusu, manevi hayatını ve disiplinini ona bağladı. Hacı Bektaş-ı Veli, asırlarca Yeniçeriliğin piri, üstadı ve manevi hamisi olarak bilindi. Bu bağlılık ve muhabbet, Yeniçerilerin sulh zamanındaki talimleri ve harplerdeki gayret ve kahramanlıklarında çok müsbet neticeler verdi. Bütün bunlar, halk ile Yeniçeriler arasındaki yakınlığı kuvvetlendirdi.

Yeniçeriler, dervişler gibi cihad azmiyle dolu ve görülmemiş derecede kahraman ve fedakar oluşlarında, bu hadiseler müsbet tesirler gösterdi. Yeniçerilerin; "Allah, Allah! İllallah! Baş uryan, sine püryan, kılıç al kan. Bu meydanda nice başlar kesilir. Kahrımız, kılıcımız düşmana ziyan! Kulluğumuz padişaha ayan! Üçler, yediler, kırklar! Gülbang-i Muhammedi, Nûr-i Nebi, Kerem-i Ali... Pirimiz, sultanımız Hacı Bektaş-ı Veli..." diyerek savaşa başlamaları, bunun manidar bir ifadesidir.

Hacı Bektaş-ı Veli'nin Makalat adlı Arapça bir eseri vardır. 1338 senesinde vefat eden Hacı Bektaş-ı Veli'nin derslerini ve sohbetlerini takip ederek onun tarikatına bağlananlara, tasavvuftaki usûle uyularak "Bektaşi" denildi.

Makalat'ın asıl nüshaları tetkik edildiğinde, onun; İslam dinine sıkı sıkıya ve sağlam bir şekilde bağlı, İslamiyete uymayan davranışlara şiddetle karşı çıkar.

ÖĞÜT

“Tarikatın, tasavvuf yolunun ilk makamı, bir alime canı gönülden bağlanıp, tövbe etmektir. Tövbe, canı gönülden olan pişmanlıktır ve mutlaka yapılmalıdır. Tövbe ederken gözyaşı dökmelidir. Tövbeyi kabul edecek Allahü Tealadır. Tövbe ettikten sonra O'na tevekkül etmelidir. İkinci makamı, talebe olmaktır. Üçüncü makamı, mücahede, nefse zor gelen, nefsin istemediği şeyleri yapmaktır. Dördüncü makamı, hocaya hizmettir. Beşinci makamı, korkudur. Altıncı makamı, ümitli olmaktır. Yedinci makamı, şevktir ve fakirliktir. Marifetin birinci makamı edep, ikinci makamı, korkudur. Üçüncü makamı, az yemektir. Dördüncü makamı, sabır ve kanattır. Beşinci bakamı, utanmaktır. Altıncı makamı, cömertliktir. Yedinci makamı, ilimdir. Sekizinci makamı, marifettir. Dokuzuncu makamı, kendi nefsini bilmektir."

MENKIBE

Hacı Bektaş-ı Veli, her gün gelip, şimdiki dergahının bulunduğu yere otururdu. Onu sevenler; "Galiba Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri burada bir dergah bina edilmesini istiyor, o yüzden gelip buraya oturuyor" dediler. Daha sonra Hacı Bektaş-ı Veli'nin hizmetini gören Sarı İsmail'e, Hacı Bektaş'ı sevenlerden biri, buraya bir dergah yaptırmaya niyet ettiğini söyledi. Sarı İsmail de, gelip durumu hocasına arz etti. Hacı Bektaş-ı Veli; "Ona söyle. Bir usta getirsin. Biz istediğimiz büyüklükte bir daire çizelim. Ayrıca yeteri kadar taş getirtip, yonttursun, hazır etsin." dedi.

Sarı İsmail, bu durumu o şahsa bildirince, çok sevindi ve hemen bir mimar getirdi. Hacı Bektaş-ı Veli de kalkıp, mübarek eliyle şimdiki dergahın bulunduğu yeri çizdi. O mimar da, dergahın inşası için yetecek kadar taş getirtip yontturdu. Taşların yontulma işinin bittiği gecenin sabahı, herkes, dergahın yapılmış olduğunu gördü. Dergahı yaptıracak kimse, derhal Sarı İsmail'in yanına gelip; "Ben bu binanın yaptırılması için usta getirdim, taş getirdim ve yaptırma sevabına kavuşmak istedim. Fakat her kimse bir gecede yaptırmış." diyerek üzüntülerini belirtti. Sarı İsmail, durumu derhal hocası Hacı Bektaş-ı Veli'ye bildirdi. Bunun üzerine Hacı Bektaş-ı Veli; "Ey İsmail! O beni sevene söyle, bu dergahı zahirden birisi gelip yaptırmadı. Allahü Tealanın izni ile bir anda yapıldı. Sevabı yine onun amel defterine yazılmıştır." dedi. İsmail durumu derhal o kimseye bildirdi. O zat da Allahü Tealaya şükür secdesi yaptı.

Mistik, seyyid, mutasavvıf, âlim ve İslam filozofu Hacı Bektaş Veli, vefatının ardından geçen yüzyıllara rağmen günümüzde çeşitli törenler ile anılmaya devam ediliyor. Osmanlı sultanları ile halk tarafından da sevildi ve saygı gördüğü bilinen Hacı Bektaş Veli için 13 Ağustos’ta başlayacak Hacı Bektaş-ı Veli 751. Anma Yılı Etkinlikleri gerçekleşecek. Peki, Hacı Bektaş Veli kimdir, eserleri neler?

AKP başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ilk kez bu yıl, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca düzenlenen Hacı Bektaş-ı Veli 751. Anma Yılı Etkinlikleri’ne katılacak.

Hacı Bektaş Veli kimdir?

Mistik, seyyid, mutasavvıf, âlim ve İslam filozofu Hacı Bektaş Veli'nin, Alevi - Bektâşilik'in fikir ve isim öncülerinden olduğu ve kendisinin yolunu takip edenlere de Bektâşi adı verildiği biliniyor.

Çoğu kaynakta doğum tarihi 1209, vefatı ise 1271 olarak yer alan Hacı Bektaş Veli hakkında, döneme ait kaynaklarda yeterli bilgi bulunmuyor. Hacı Bektaş Veli hakkında bilinenler, Uzun Firdevsi tarafından Hacı Bektaş'ın ölümünden 200 yıl sonra yazılan Hacı Bektaş Velayetnamesi'ne dayanıyor.

Velayetname'de Hacı Bektaş Veli'nin, Horasan'ın Nişabur şehrinde doğduğu, İmam Musa Kazım'ın neslinden geldiği, bugünkü adı Hacıbektaş olan Sulucakarahöyük'e, kendine bağlı \"Bektaşlu\" adını taşıyan oymakla göç ettiği belirtiliyor.

Alevi - Bektâşilerin piri, Anadolu erenlerinden Hacı Bektaş Veli'nin, yaşadığı 13. yüzyıldan beri tasavvufi düşünce ve öğretileriyle insanlığa yol gösterdiği biliniyor.

Anadolu kültürünü, Anadolu insanının gelenek ve göreneklerini özümseyerek Sulucakarahöyük’te bilim ve öğreti merkezi kuran Hacı Bektaş Veli'nin, Anadolu birliğinin sağlanmasına katkıda bulunduğu yazılıyor.

Hacı Bektaş Veli'nin harcını kardığı Alevi - Bektâşilik anlayışı, Anadolu'nun yanı sıra Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna - Hersek, Kosova, Makedonya ve \"Gül Baba\" türbesinin bulunduğu Macaristan'ın Budapeşte şehrinden Azerbaycan'a kadar birçok yerde kabul gördüğü ve benimsendiği belirtiliyor.

Osmanlı'nın kuruluşunda ve Anadolu'nun Türkleşmesinde etkisi olduğu belirtilen Hacı Bektaş Veli'nin, \"Bir olalım, iri olalım, diri olalım.\", \"İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.\", \" İyiyi ve kötüyü seçen akıldır.\", \"İncinsen de incitme.\", \"Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et\" sözleriyle insanlığı hoşgörü ve doğruluğa davet ettiği biliniyor.

Hayatının büyük bir kısmını geçirdiği Sulucakarahöyük'te ömrünü tamamlayan Hacı Bektaş Veli'nin türbesi, Nevşehir'e bağlı Hacıbektaş ilçesinde bulunuyor.

Hacı Bektaş Veli'nin eserleri neler?

Hacı Bektaş Veli'ye ait olduğu genel olarak bilinen eserler ise \"Besmele Şerhi\", \"Fatiha Suresi Tefsiri\", \"Makala\",\"Kitabü'l-Feva'id\", \"Hacı Bektaş'ın Nasihatleri\", \"Makalat-ı Gaybiyye\" ve \"Kelimat-ı Ayniyye.''