Kansızlık Adet Kanamasını Geciktirirmi

SERKUT BOZKURT

[email protected]

Gastroenteroloji Derneği (TGD) tarafından düzenlenen Uluslararası Katılımlı Ulusal Gastroenteroloji Haftası Kongresi Antalya'da yapıldı.

YAĞLI YİYECEKLER HAZIMSIZLIK YAPIYOR

Kongrede konuşan Türk Gastroenteroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Halil Bahçecioğlu "Hazımsızlık üst karın orta bölgesinde hissedilen, yemeklerden sonra oluşan rahatsız edici dolgunluk hissi, ağrı ve yanma hissi yakınmaların olmasıdır.

Hazımsızlık nedeni çoğunlukla organik ve yapısal bir bozukluğa bağlı olmaz. Çoğu zaman endoskopi dahil yapılan incelemelerde çok ciddi bir patolojik bulguya rastlanmaz. Mideden beyine gelen uyarıların algılamasında ve yönetilmesinde değişiklik olması, psikososyal faktörler ve midedeki helicobacter pylori enfeksiyonu ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Özellikle yağlı gıdalar, çok fazla yemek, çok çeşit yemek de yakınmaların artmasına neden olur. Tedavi için yağlı gıdaların tüketimi azaltılmalıdır. Mide asit salgısını inhibe eden ilaçlar ve bazı hastalarda düşük doz antidepresan ilaçlar fayda edebilir.

Hazımsızlık nadiren daha ciddi hastalıklara bağlı olabilir. İleri yaşlarda birden bire başlayıp ve devam ediyorsa, açıklanmayan kilo kaybı varsa, ilerleyici yutma güçlüğü varsa demir eksikliğine bağlı kansızlık varsa, kusma varsa ve ailede kanser öyküsü varsa mutlaka tetkik edilmelidir" açıklamasında bulundu.

'AYNI SAATTE YEMEK YİYİN'

Bahçecioğlu "Hazımsızlığı bağırsak ve beyin arasındaki koordinasyon bozukluğu tetikliyor. Sütlü ürünler bunu tetikleyebilir. Kadınlarda adet dönemlerinde hazımsızlık daha da artabilir. Makattan kan geliyorsa ve gece de ishal oluyorsa kolonoskopi gibi tetkikler gerekebilir. Sıvı alımının artırılması, her gün aynı saatte yemek yemek kabızlığı ve ishali azaltır" dedi.

'VÜCUDUMUZDA KİLOLARCA BAKTERİ VAR'

Kongre Başkanı olan Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Şentürk, vücudumuzda kilolarca bakteri olduğunu söyledi.

Şentürk "Bağırsaklarımızda kilolarca bakteri bulunuyor. Bunların sayıları ve çeşitliliği vücudumuzdaki hücrelerden kat kat fazla. Artık insan kendi hücreleri ve bağırsaklarında bulunan bakterilerle birlikte bir süper organizma olarak kabul ediliyor ve bağırsak bakterilerinin vücudumuz kadar önemli olduğu kabul ediliyor. Bağırsak bakterileri çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişmesinde önemli bir faktör olduğu gibi erişkinde de, şişmanlık ve şeker hastalığı gibi metabolik olaylarda önemli bir rol oynuyor. Aynı zamanda bağırsak bakterileri, hassas bağırsak sendromu ve iltihaplı bağırsak hastalıkları gelişiminde de etkili olabiliyor. Süpermarket tipi beslenme sonucunda bağırsak bakterilerinin çeşitliliğinin azalması, çeşitli hastalıklara yol açabiliyor" diye konuştu.

'ACIKINCA, SIK SIK VE YAVAŞ YEMELİ'

Şentürk "Karaciğer dokusu içindeki yağ oranı sağlıklı koşullarda yüzde 5'den azdır. Bu oran, yağlanmanın derecesine bağlı olarak yüzde 90'lara kadar çıkabilmektedir. Karaciğer yağlanmasının temel nedeni, çoğunlukla aşırı beslenme ve egzersiz azlığı, seyrek olarak da yüksek derecede alkol alımı ve genetik hastalıklardır. Alınan yağlar ve şeker yakılarak tüketilmedikleri takdirde karaciğerde yağ birikmesine yol açmaktadırlar. Karaciğerde yağ birikmesinin uzun süre devam etmesi, sertleşme ve sonuçta siroz, karaciğer yetersizliği ve kansere yol açabilmektedir.

Toplumda karaciğer yağlanma oranı, son zamanlarda, toplumdaki global şişmanlamanın sonucu olarak yüzde 15'lere kadar yükselmiştir. Karaciğer yağlanması olan hastalarda, şeker hastalığı, damar sertliği, pankreas ve meme kanseri oranı yağlanma olmayanlara kıyasla anlamlı olarak yüksektir. Karaciğer yağlanması, toplumda en sık rastlanan karaciğer hastalığının ötesinde en sık rastlanan hastalıklardan birisi haline gelmiştir. Çoğu zaman sessizdir. Bazen halsizlik, yorgunluk ve karın sağ üst kısmında şişkinlik, dolgunluk gibi bulgular verebilir.

Tedavisindeki temel nokta egzersizin artırılması ve beslenmenin uygun tarzda düzenlenmesidir. İlaçların etkisi çok sınırlıdır. Bu hastalıklara yakalananların bakterileri de kalıtsal hastalığa yakalanıyor. Hani derler ya, su içsem yarıyor. Doğru, bağırsak bakterileri buna neden oluyor." dedi.

KANSIZSANIZ VE ADET GECİKMENİZ VARSA

Doç. Dr. Emrah Alper çölyak hastalığı ve reflü için şunları söyledi:

"Hububat türü ürünlere toplumun yüzde 3'ünün alerjisi var. Çölyak hastalığı diyoruz buna. Kansızlık ve adet görmekte gecikme yaşıyorsanız bunun altında da çölyak hastalığı olabilir. Çölyak hastalığı olanlar buğday ve benzeri ürünleri yemeye devam ettiklerinde kansızlık oluyor" dedi.

REFLÜ AĞIZ KOKUSUNA NEDEN OLUYOR

Doç. Dr. Emrah Alper "Reflü, bir şeyler yedim yandım değil. Reflü, yemek bölgesinin altındaki tümörleri artırıyor. Günlük yaşamımızı etkiliyor ve iş gücünü düşürüyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu'da görülüyor. Güzel ilaç tedavileri var, ilaç olmazsa ameliyat. Reflü ağız kokusu gibi sorunlara da neden oluyor" açıklamasında bulundu.

'SÜPER HİJYENİK YİYECEK DOĞRU DEĞİL'

"Çocukların tamamen hijyenik beslenmesi doğru değil" diyen Prof. Dr. Hakan Şentürk "Aşırı hijyenik beslenenlerde sindirim sistemi sorunu artıyor. Doğal beslenme, süpermarketlerdeki beslenmeden daha iyi" dedi.

HEPATİT C VİRÜSÜ HAKKINDA

Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necati Örmeci Hepatit C ile ilgili bilgiler paylaştı.

Örmeci "Hepatit C virüsü (HCV) dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 3’ünü (yaklaşık milyon kişi) enfekte eden önemli bir halk sağlığı sorunudur. Virüsle enfekte olan bireylerin yaklaşık yüzde 80’i vücudundan virüsü atabilir, geriye kalan yüzde 20’sinde virüs temizlenemediği için hastalık müzmin hale gelir. Müzminleşen hastalarda virüs kopyası, eşlik eden başka virüslerin varlığı, vücut kitle indeksi, şeker hastalığı mevcudiyeti, cinsiyet, hastanın yaşı gibi faktörlere bağlı olarak yıl içerisinde karaciğer sirozuna yol açar. Karaciğer sirozu ilerlediği zaman karında su toplanması, bacaklarda şişlik, yemek borusunda varisler ve buna ait kanamalar, şuur bulanıklıkları, karın zarı iltihabı, karaciğer kanseri gelişimi gibi istenmeyen gelişmeler ortaya çıkar.

Hastalığın en temel bulaşma yolu hasta bireylerin kan ve kan ürünlerinin sağlıklı bireylere verilmesidir. Aile içi bulaşma özellikle traş bıçaklarının ve diş fırçalarının yanlışlıkla kullanımına bağlı olarak ortaya çıkar. İyi dezenfekte edilmeyen cihazların tanı veya tedavi amacıyla insanlarda kullanılması bulaşmaya yol açabilir. Cinsel yolla bulaşma yüzde 1’in altındadır. Bağımlılık yapan ilaçların damardan veya kalçadan kullanımı, vücuda uygulanan dövmeler, eşcinsellik ve berberler bulaşmayı kolaylaştıran faktörler olarak bilinir. Yaklaşık hastaların yüzde 3’ünde halsizlik, bulantı, çabuk yorulma, iştahsızlık, sarılık, idrarda koyulaşma ve kilo kaybı gibi belirtilere yol açabilir. Hastalıktan şüphe edilen olgularda Anti HCV ve HCV-RNA testleri yapılarak tanı konulabilir.

Müzminleşen C virüs enfeksiyonunun tedavisi yeni geliştirilen ilaçlarla çok yüz güldürücüdür. Çok yakın zamanda ülkemizde ruhsat alan ve ruhsat aşaması devam eden ilaçlarla hastaların yüzde ’i virüsten kurtulabilmektedir. Bir yandan aşılama çalışmaları, diğer yandan yeni geliştirilen ilaç molekülleri ile ’lu yıllarda C virüsünden kurtarma mümkün olabilir" diye konuştu.

DIŞKI YEDİRİNCE NORMALE DÖNÜYOR

Hakan Şentürk "Fırsatçı bakteriler var, bu yaşlılarda görünüyor. Kişi dışkı yapamıyor. Dışkı kapsülü de işe yaramıyor. O zaman kullanılan formül iğrenç gelebilir; ama sağlıklı bir insanın dışkısını tekrar ağızdan verip yedirince normale dönüş olabiliyor. Lüzu dedi.

SORU & CEVAP

Soru: Karatay Hoca "Ekmekten tamamen uzak durun" derken bir başkası ekmek yemeden olmaz diyor. Nedir doğrusu?

Cevap

Organizmanını şişmanlığa karşı çözümü yok. Doymamıza rağmen yemek yiyoruz. Kilolu insanların sorunu daha büyük. Beslenme ile ilgili reçeteler, spekülatif. Tereyağı yiyin, yemeyin diyorlar. Hemoroid çok fazla. Niye sürekli oturduğumuz için. Acıkınca yiyorsanız, gözünüz değil, karnınız doyduysa sorun yok. Bunu yapmazsanız Karatay diyetine düşeceksiniz, başka diyetlere düşeceksiniz.

Soru: Günde 3 öğün mü beslenmeliyiz?

Cevap

Günde 3 kere yemek zorunda değiliz. Acıkınca yiyin; ama her bulduğunuzu da yerseniz o da olmaz. Enerji harcamıyorsanız kilo alırsınız. Karbonhidrat artar. Ağzınıza aldığınız yiyecek lezzetliyse uzak durun.

Soru: Bakteri kilo mu yapıyor?

Cevap: Kalın bağırsakta 3 kilo var. Midedeki bakteri çok zararlı. Trilyonlarca bakteri var kalın bağırsakta.

Soru: Buğdaylı yiyeceklerden uzak mı durmalıyız?

Cevap: Hayır. Çölyak hastalığı olan hastaları ilgilendiriyor. Yani kansızlık çeken hastalar ağırlıklı.

Soru: Süt ve portakal suyu kimlere zararlı?

Cevap: Süt önce mide rahatsızlığı için rahatlık verir. Kalsiyum ve proteini fazla; ama sonra asidinden dolayı ve emilmesi zor olduğu için rahatsızlık yaratıyor, ishal yapabiliyor. Portakal suyu da reflüyü arttırıyor. Meyve suyu içmeyin. Doğal meyve yiyin.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Uzmanı Prof. Dr. Şadıman Kıykaç Altınbaş, yaptığı yazılı açıklamada, adet düzensizliği hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Altınbaş, yaşam kalitesini düşmesine yol açabilen adet düzensizliğinin, genellikle adet döngüsü yeni başlayan kız çocuklarında ve adet döngüsünün kesilme sürecinde olan perimenopazal dönemdeki kadınlarda görüldüğünü söyledi. Prof. Dr. Altınbaş, adet düzensizliğinin duygusal ve fiziksel stres, fazla kilo veya zayıflık gibi nedenlerden kaynaklanabildiği gibi polipler, miyomlar, yumurtlama bozuklukları, rahim içi anormallikleri gibi rahatsızlıklar nedeniyle de ortaya çıkabildiğini belirtti. Adet kanamasının başladığı günün adetin birinci günü olarak adlandırıldığını ifade eden Altınbaş, “Döngünün ilk yarısında seçilmiş yumurtalar arasından bir ya da iki yumurta olgunlaşıp daha belirgin hale gelir ve yumurtalıktan atılır. Bu süre her kadında farklılık gösterir.

Yumurtlama sonrası süre ortalama 14 gündür ve sonrasında hormon etkisiyle kalınlaşan rahim içi, gebelik oluşmazsa dökülür. Bu döngüyü etkileyen her durum adet düzensizliğine neden olabilir. Ara kanamaların sebeplerinden biri, yumurtlama zamanındaki hormonal düşüştür. Düşüşle birlikte rahim iç duvarı hormon desteğini kaybeder ve birkaç gün süren âdet kanamasına benzeyen bir kanamaya kadar değişkenlik gösteren Ayrıca, sistemik hastalıklar (tiroid hastalıkları, polikistik over sendromu, kronik karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları), duygusal ve fiziksel stres, fazla kilo ya da zayıflık gibi kilo problemleri de adet düzensizliğine yol açabilir” dedi.

Adet düzensizliği kadının sosyal, fiziksel ve duygusal hayatını etkileyerek yaşam kalitesini düşüren bir durum olduğunu kaydeden Altınbaş, “Adet döngüsünün 24 günden kısa, 38 günden uzun olması, adet süresinin 4 günden az, 8 günden fazla olması, adet miktarının 5 mililitreden az, 80 mililitreden fazla olması kadın doğum hekimleri açısından önem arz eder. Bireyde, halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi, kansızlık yapacak kadar şiddetli ve uzun süreli kanamaların olması da adet düzensizliğinin önemli belirtilerindendir. Adet düzensizliği, rahim içi-rahim ağzı polipler, miyomlar, adenomyozis, rahim ağzı kanseri, rahim duvarı kanseri, yumurtalık kanseri gibi her türlü kadın hastalıkları kanserleri ve hormonal düzensizliğe sebep olan her türlü sistemik hastalığın habercisi olabilir” diye konuştu. Kanama bozuklukları kadında sosyal, fiziksel ve psikolojik sorunlara zemin hazırladığını belirten Prof. Dr. Altınbaş, şunları söyledi: “Bir kadının yoğun kanaması olmasa dahi her daim ped kullanmasını gerektirecek şekilde kanama olması da sıkıntılı bir durumdur. Aşırı miktardaki kanamalar kansızlığa sebep olur. Bu durum kendini halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, uyku problemleri, saç dökülmeleri, üşüme, cilt problemleri gibi şikâyetlerle belli eder. Sürekli ve düzensiz kanamaların varlığında mutlaka hekime başvurulmalıdır.

Rahim ağzı kanser taraması, rahim iç duvarı ve yumurtalıkların değerlendirilmesi olası bir kötü huylu tümörün önüne geçilmesi açısından son derece önemlidir. Özellikle menopoz sonrası kanamalar mutlaka araştırılması gereken bir gruptur. Zaman kaybedilmeden hekime başvurulmalıdır. Adet düzensizliği olması durumunda yumurtlama zamanın kestirilememesi sebebiyle de çocuk sahibi olunması gecikebilir, mümkün olmayabilir. Yumurtaların sayıca yeterli olduğu ancak yumurtlayamama (anovulasyon) olduğu durumlarda ilaç tedavisi ile bu durum aşılabilmektedir.”

Regl kanaması olarak bilinen adet dönemi, her kadının ay yaşadığı düzenli ve hormonal bir olaydır. Normal şartlarda ayda bir kez olması gereken bu durum bazı kadınlarda ayda birkaç kez olurken bazı kadınlarda ise birkaç ayda bir belki uzun bir zamandan sonra ilk kez olabilmektedir. Bu durum kişiyi sağlıksız bir duruma iter ve hormonal fonksiyonlarının bozulmasına sebep olabilir. Adet düzensizliği olarak adlandırılan bu durumu pek çok kadın hayatında yaşıyor. Bu durumun nedenleri birden fazla sebebe bağlanırken kişiler kendilerinde birkaç belirti gördüğünde doktora başvurabilirler. Örneğin; şiddetli kanama, sürekli yorgunluk, baş dönmesi, kansızlık, sık sık adet görme ya da hiç görmeme gibi durumlar adet düzensizliği belirtileri arasında yer alıyor. Peki; adet düzensizliği tedavisi nasıl yapılır?

ADET DÜZENSİZLİĞİ NEDENLERİ NELERDİR?

Adet düzensizliği nedenleri birden farklı sebebe bağlanabiliyor. İşte bunlardan bazıları;

• Adenomyozis (endometiral dokunun kalınlaşması)
• Rahim ve overlerin habis kitleleri
• Miyom, polip ya da kistler
• Yumurtlamaya bağlı sorunlar
• Hormon ilaçları
• Hormonal bozukluklar

ADET DÜZENSİZLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Adet kanaması normal şartlarda 2 ile 7 gün arasında sürdüğü kabul edilir. bunların başlangıcından bir sonraki regl başlangıcına kadar olan süre ise 21 ile 35 gün arasında olması beklenmektedir. Bu döngünün dışında olan süreçte kalan evre adet düzensizliği olarak adlandırılmaktadır. İşte adet düzensizliği belirtileri;

• Şiddetli kanama
• Sürekli yorgunluk
• Baş dönmesi ve kansızlık
• Sık sık adet kanaması geçirme ya da uzun süre regl olmama
• Regl gününün belirtilen aralıkların dışında gerçekleşmesi
• Ağrı, kramp ya da kusma

ADET DÜZENSİZLİĞİ TEDAVİSİ

Adet düzensizliği tek başına tedavi edilebilecek bir rahatsızlık değildir. Genel olarak başka hastalıkların sonucundaki bir bulgu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sebepten ötürü adet düzensizliğine neden olacak tıbbi durum tedavi edilmeli ondan sonra bu durum düzeltilmelidir.

• Hormon düzenleyici ilaçlar verilmeli
• Polip gibi bir hastalık varsa rahim içi incelenmeli, bölgenin patolojik olarak temizliği yapılmalı
• Rahim içinde bulunan iyi huylu miyomlar kanamaya neden olabileceğinden kontrol edilmeli
• Bazı miyomlar şiddetli kanamaya sebep olabilir. Bu durumda hastanın yaşına ve durumuna göre karar verilmeli
• Kişilerin yaşına, yaşam şartlarına, ergenlik dönemi ya da yaşlılık dönemi gibi durumlara bakılarak hareket edilmeli, tedavi yöntemi seçilmeli

ADET DÜZENSİZLİĞİ TANISI NASIL KONUR?

Adet düzensizliği şikayeti ya da belirtileri olan hasta doktora başvurmalı, gerekli şikayetlerini detaylı şekilde anlatmalıdır. Bu durum kişiden kişiye göre değiştiğinden gerekli ve en doğru tanı da hastanın durumuna göre olacaktır.

ADET DÜZENSİZLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?

Normalinden farklı bir sürede ya da şiddette kanama geçiren ya da hiç regl olmayan kadınlarda adet düzensizliği bulunur. Bu durumda ilk belirtileri kişi kendine koyabilir, bu sayede doktora başvurabilir.

DOĞUM SONRASI ADET DÜZENSİZLİĞİ NEDEN OLUR?

Doğumdan sonraki ilk regl kanaması, doğum öncesi gibi olmayacaktır. Belli başlı farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Bunlar;

• Küçük kan pıhtıları
• Daha ağır akış
• Ağrıda artış
• Düzensiz kanama
• Daha hafif ya da daha ağrılı kramplar

Doğum sonrası adet düzensizliği doğuma bağlı olarak komple değişmektedir. Adet döngüsü ve düzeni bu duruma bağlı olarak vücutta değişim gösterecektir. Aynı zamanda vajinal yoldan ya da sezaryen ile doğum yapan kadınlarda doğumdan sonra kanama ve vajinal akıntı gözlenebilir. İlk birkaç hafta bu durum daha ağır ya da yoğun geçebilir.

B12 İĞNESİ ADET DÜZENSİZLİĞİ YAPAR MI?

B12 iğnesinin adet düzensizliği yapıp yapmadığı kişiden kişiye göre değişmektedir. Bu durum hakkında net ve doğru bilgi vermek sadece hastanın durumuna göre değişmektedir.

EMZİRME DÖNEMİNDE ADET DÜZENSİZLİĞİ

Emzirme döneminde adet düzensizliği yaşanabilir. Bu normal bir durumdur. Genellikle doğumdan 6 ile 8 hafta sonra eski haline dönen bu durum kişilere ve durumlarına göre de değişiklik göstermektedir.