Risonel Geniz Eti

Çocuklarda sıkça görülen ve tedavi edilmediği takdirde yüz ve çene kemiklerinde kalıcı şekil bozuklukları, büyüme ve gelişme gerilikleri, kalıcı işitme problemleri gibi ciddi hastalıklara neden olabilen geniz eti büyümesine karşı anne babaların dikkatli olması gerekiyor.

Nazofarinks (geniz) bölgesi denilen yer burun ön deliklerinin arka ucunun açıldığı ve burundan alınan nefesin akciğerlere iletilmesi esnasında havanın geçtiği bir boşluktur. Bu boşluğa aynı zamanda orta kulak bölgesinin basınç dengesini sağlayan tüpler de (östaki) açılmaktadır. Bu boşluğu kaplayan dokunun altında ve içinde çok fazla sayıda lenf hücresi (mikroplara karışı koruyucu hücreler) bulunmaktadır. Bu hücrelerin oluşturduğu normal boyuttaki hücre kümelenmesine geniz eti denmektedir. Doğumdan itibaren her çocukta geniz eti bulunmaktadır. Büyüme olması durumunda sorun olmaya başlamaktadır.

Özellikle yuvaya başlama sonrasında enfeksiyon sıklığının artması ile birlikte büyüme gözlenir. Buna ek olarak alerji problemi, evde sigara içilmesi, tedavi edilmeyen üst solunum yolu enfeksiyonları, genetik yatkınlık gibi sebepler de geniz eti büyümesine yol açabilir. En sık yaş arasında büyüme gözlenmektedir.

Ağzı açık uyuyorsa dikkat! 
Geniz etinin boyutlarına bağlı ve boyutlarından bağımsız olarak gelişen birçok bulgusu vardır. Bunları sıralamak gerekirse,
- Hastalık durumu olmadığı dönemde devam eden burun tıkanıklığı ve burun akıntısı
- Sürekli ağzın açık olması
- Uykuda horlama, ağız açık uyuma ve nefes durmaları
- Mikropların kümelenmesine olanak sağlayan bir odak olup sık nezle, grip olunması
- Orta kulağın havalanmasının bozulması sonucu sıvı birikimi ve işitme azlığı
- Yüz kemiklerinde ve dişlerde yapısal bozukluklar
- Büyüme ve gelişme geriliği
- Uyku düzensizliği

İlk etapta burun spreyi 
Belirtilerin görüldüğü çocuklarda ilk seçenek olarak ışıklı kameralarla (endoskop) burundan bakılabilmektedir. Eğer bu yöntemle yapılamazsa direk grafi ile net şekilde görülebilmektedir. Yapılan çalışmalarda kortizonlu burun spreylerinin geniz etini % oranında küçültebildiği gösterilmiştir. Tam tıkayıcı boyutta olmayan ama şikayetlerin başladığı çocuklarda kullanılmaktadır.

Tekrarlayan şikayetlere karşı cerrahi
Spreyler sonucunda fayda görmeyen veya fayda görüp kısa sürede tekrar şikayetlerin başladığı görülen durumlarda cerrahi yapılmalıdır. Cerrahi genel anestezi altında yaklaşık dakika arasında sürmektedir. İşlem ağız içinden yapılmakta, yüzde veya boyunda herhangi bir kesi olmamaktadır. Ameliyat sonrası ağrı olması beklenmemektedir. 3 gün süreyle yumuşak gıdalar alması önerilmektedir. Geniz eti ameliyatı olan çocuklar gün istirahat ettikten sonra okula başlamasında bir sakınca olmamaktadır. Hatta ertesi gün bile okula devam etmesi önerilebilmektedir. Ameliyat sonrasında çok nadir olmakla birlikte erken dönemde kanama veya ilerleyen dönemlerde tekrar büyüme görülebilir ama bu riskler çok düşük orandadır.

Geniz eti problemi çok yaygın olan ama doğru yönlendirilme sorunları olan bir durumdur. Bu nedenle gerçekten cerrahi gereken durumlarda eğer gecikmeler olursa geri dönüşü olmayan yüz ve çene kemiklerinde kalıcı şekil bozuklukları, büyüme ve gelişme gerilikleri, kalıcı işitme problemleri gibi ciddi sorunlarla karşılaşılma olasılığı çok yüksektir.

Uzm. Dr. Mustafa Konaklıoğlu
Bayındır Söğütözü Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı