Ankara En Tehlikeli Mahallesi

skid row; central city east olarak da bilinen bir los angeles mahallesi. dünyan&#x;n en garip yerlerinden biri ve dünyan&#x;n en müthiş ülkesi olduğunu iddia eden abd&#x;nin yüz karas&#x; olan yer. 

dediğim gibi, buras&#x; ayn&#x; zamanda şehir merkezi olarak da biliniyor. öyle ki turistik bir gezi için los angeles'ta dolaş&#x;rken bir anda kendinizi içinde bulabileceğiniz bir yer. bunun için şehir merkezinde gezinirken, sadece yanl&#x;ş bir sokağa girmeniz yeterli. şayet street view ile biraz etrafa bakarsan&#x;z, insanlar&#x;n buraya neden amerika&#x;n&#x;n evsiz başkenti dediğini anlars&#x;n&#x;z. mahalle, adeta bir çad&#x;r kent görüntüsüne sahip. insanlar&#x;n dediğine göre, çad&#x;rlardan anlam&#x;yorsan&#x;z, sizi karş&#x;layan keskin idrar kokusundan skid row&#x;da olduğunuzu anlayabilirmişsiniz. peki, amerika&#x;n&#x;n en meşhur ve en turistik şehirlerinden birinin tam ortas&#x;nda binlerce insan&#x;n sokakta yaşad&#x;ğ&#x; ve böylesine tehlikeli bir mahalle nas&#x;l ortaya ç&#x;km&#x;ş?

asl&#x;nda skid row&#x;un ortaya ç&#x;k&#x;ş&#x;n&#x;n tamamen bir şehir planlama hatas&#x; olduğu söyleniyor. her şey, y&#x;l&#x;nda güney pasifik demiryolunun tamamlanmas&#x;yla başlam&#x;ş. mobilitenin artmas&#x; amerikan tarihinde her zaman kritik sonuçlar doğuran bir olayd&#x;r. bu yüzden amerikan kültüründen bahsederken hareket halinde olma durumundan bahsetmemek olmaz. adamlar bu hareket olay&#x;na öylesine kafay&#x; takm&#x;şlar ki herkesin film dediği şeye, hareket etme (moving) kelimesinden yola ç&#x;karak movie derler mesela. her neyse, los angeles bu noktada amerika&#x;n&#x;n farkl&#x; yerlerinde yaşayan - eski amerikan iç savaş&#x; gazileri gibi - çok say&#x;da fakir insan&#x;n son durağ&#x; haline gelir.

neden? birincisi, yukar&#x;da da söylendiği gibi tren yolu var. ikincisi, hava koşullar&#x; evsiz bile olsan&#x;z yaşamak için ideal ve buna ek olarak her yer tarlalarla kapl&#x; olduğu için ucuz, günlük işlerde çal&#x;şarak bir şekilde karn&#x;n&#x;z&#x; doyurabiliyordunuz. bu dönemde los angeles'a gelen insanlar&#x;n büyük bir k&#x;sm&#x;, tren istasyonu etraf&#x;nda kurulan küçük ve ucuz motellerde yaş&#x;yordu ve evsiz say&#x;s&#x; bugüne k&#x;yasla çok daha azd&#x;. şehre gelenler aras&#x;nda; sürekli seyahat eden ve yeni insanlar tan&#x;mak isteyen hobo (aylak) dediğimiz abilerimizin, ucuz motellerde yaşayan ve kiliselerin veya derneklerin bağ&#x;şlar&#x;yla geçinen fly bum (otlakç&#x;) dediğimiz abilerimizin ve mevsimlik işlerde çal&#x;şan dynamiter dediğimiz abilerimizin say&#x;s&#x; oldukça fazlayd&#x;. hal böyle olunca -yani göç eden insanlar&#x;n büyük k&#x;sm&#x; bekar erkeklerden oluştuğu için- mahallede daha çok bu insanlara hizmet veren işletmeler kuruldu. bunlar çoğunlukla ucuz moteller, barlar, genelevler ve bilumum pisliğin döndüğü mekânlardan oluşuyordu.
alkole fazlas&#x;yla düşkün olan ve ruhsal s&#x;k&#x;nt&#x;lar&#x; olan bu güruh, şehrin geri kalan&#x;nda yaşayan normal insanlar taraf&#x;ndan d&#x;şlan&#x;yordu. bu mahalleden ç&#x;kmad&#x;klar&#x; sürece bir sorun teşkil etmedikleri için, skid row uzunca bir süre kendi haline b&#x;rak&#x;ld&#x;.

los angeles şehir plan&#x; da bu durum göz önüne alarak geliştirildi. diğer şehirlerde olduğu gibi şehir merkezinde yüksek yap&#x;lar inşa ederek ile genişlemek yerine, d&#x;şa doğru bir genişleme anlay&#x;ş&#x; benimsendi. bu nedenle, los angeles'taki araba kullanma oran&#x; new york gibi şehirlere k&#x;yasla çok daha yüksektir. bu şehir plan&#x;, şehir merkezinde yaşanan sefalet ve insanl&#x;k dram&#x;n&#x; iyice görünmez hale getiriyordu. önce &#x;lardaki kum f&#x;rt&#x;nalar&#x; ve büyük buhran ve akabinde ikinci dünya savaş&#x; ile şehre göç iyice artt&#x;. art&#x;k farkl&#x; bir yaşam kurmak için şehre gelen aileler de bu yoksulluğun içinde kaybolmaya mahkûmdu.

'lerin sivil toplum hareketleri kapsam&#x;nda, mahalledeki aktivistler taraf&#x;ndan en az&#x;ndan kentsel dönüşümü engellemek ve evleri olan sokaklardan rant için sürgün edilmemek ad&#x;na bir kampanya başlat&#x;ld&#x;. bu kampanyan&#x;n amac&#x; mahallenin s&#x;n&#x;rlar&#x;n&#x; korumakt&#x;. kampanyan&#x;n k&#x;smen başar&#x;l&#x; olduğu söylenebilir. uzun seneler boyunca skid row kendi haline b&#x;rak&#x;ld&#x;. ama bu ayn&#x; zamanda mahallenin ve mahallede yaşanan yoksulluğun iyice göz ard&#x; edilmesine neden oldu. seksenlerde yaşanan uyuşturucu ç&#x;lg&#x;nl&#x;ğ&#x; ve reagan hükümetinin uyuşturucu ile mücadele politikalar&#x;, mahalleyi iyice içinden ç&#x;k&#x;lmaz bir batakl&#x;ğa dönüştürdü.

bu görünmezliği k&#x;smen de olsa bitiren şey ise; sözde liberal geçinen hipster abi ve ablalar&#x;m&#x;z&#x;n 'ler sonras&#x;nda böyle eski ve yoksul mahallelere sanki otantik bir deneyimmiş gibi bak&#x;p, ufak çapl&#x; kentsel dönüşümlere girişmiş olmalar&#x;d&#x;r. bu durum, 'lerde başlat&#x;lan koruma kampanyas&#x;n&#x; da bitirmiştir. skid row&#x;un bir k&#x;sm&#x; arts district (sanat mahallesi) ismini alm&#x;ş ve çeşitli birtak&#x;m sanat galerileri ve kafelerle dolmuştur. mesela bölgede yaşayan hipster abilerden biri, her ne kadar ad&#x; ve çehresi değişmiş olsa da mahallenin kokusunun ayn&#x; kald&#x;ğ&#x;n&#x; ve bu nedenle yaln&#x;zca havan&#x;n yağmurlu olduğu zamanlarda eve nefes alarak yürüyebildiğini söylüyordu. bence durumun ironisinin özeti budur.

skid row mahallesi için o zaman da bugün de hala devam eden trajik gerçeklik ise şudur: bir kere buraya girdiğinizde, ç&#x;kman&#x;z art&#x;k neredeyse imkans&#x;zd&#x;r. skid row&#x;da yaşayan bir evsizle yap&#x;lan röportajda adam&#x;n; iş bulmak ve işe gidebilmek için bir eve, güvenli bar&#x;nmaya, uykuya, enerjiye vs. ihtiyac&#x; olduğundan ama bunlar&#x; sağlamak için de bir işe -yani paraya- ihtiyac&#x; olduğundan yak&#x;nd&#x;ğ&#x;n&#x; hat&#x;rl&#x;yorum. maalesef bu ac&#x;mas&#x;z k&#x;s&#x;r döngü yak&#x;n zamanda bitecek gibi durmuyor. ama skid row örneği, şehir planlaman&#x;n bir şehri nas&#x;l korkunç bir yer haline getirebileceğini göstermek ad&#x;na iyi bir örnek diyebiliriz san&#x;r&#x;m.