Petlas Grev

Petrol-İş Yönetim Kurulu adına açıklama yapan Sendika Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın, Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmenin durdurulması için Danıştay’a dava açacaklarını vurguladı.

“Hükümet, grev hakkını gasp ediyor”

Hükümetin erteleme kararını “işveren baskısıyla alınmış antidemokratik bir karar” olarak nitelendiren Öztaşkın, “Hükümet, sürekli olarak grevleri erteleyerek kağıt üzerinde var görünen grev hakkının gasp etmektedir” dedi.

Petlas grevinin “milli güvenlik gerekçesiyle” değil “işverenin talepleri doğrultusunda” ertelendiğini savunan Öztaşkın, “Türkiye’nin en büyük, stratejik açıdan en önemli kuruluşlarını özelleştiren hükümetin, ‘milli güvenlik’ adına bu grevi ertelemesi çelişkilidir. Milli güvenlik unsuru, Petlas özelleştirilirken değil de grev uygulaması sırasında mı siyasilerin aklına geldi?” diye sordu.

Çalışma süresinde ve ücret zammında anlaşmazlık

Kırıkkale'de kurulu olan PETLAS'da, Petrol İş Sendikası'yla lastik patronu arasında sürdürülen toplu iş sözleşmesi görüşmeleri anlaşmazlıkla sonuçlandı ve işyerine grev kararı asıldı..

İşverenin, 40 saat olan çalışma süresinin 45 saate çıkarmak istemesi ve ücret zammına ilişkin dayatmacı tutumlarını protesto etmek için sendika, grev kararı aldı.

Ancak Bakanlar Kurulu, bugün başlayacak olan grevi, “milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu” gerekçesiyle 60 gün süreyle erteledi. (BB)

Nur Kaplan - Ogün Akkaya

ANKARA - Cumhurba&#;kan&#; Recep Tayyip Erdo&#;an, Birle&#;ik Metal-&#;&#; ve Özçelik-&#;&#;'in Bekaert Çelik &#;irketinin iki fabrikas&#;nda ald&#;&#;&#; grev kararlar&#;n&#; "Millî Güvenli&#;i Bozucu Nitelikte Görüldü&#;ü" gerekçesiyle 60 gün 'erteledi'.

Cumhurba&#;kan&#; Erdo&#;an 30 Aral&#;k ’de partisinin il ba&#;kanlar&#; toplant&#;s&#;nda, “Bizimle beraber grev denilen olaylar ortadan kalkt&#;. &#;imdi grevler yok. Grev olmuyorsa i&#;çinin hakk&#;n&#; veriyorsun, hukukunu gözetiyorsun demektir” dese de AK Parti iktidar&#; döneminde, y&#;l&#;ndan y&#;l&#;na kadar toplamda 19 grev al&#;nan kararlarla engellendi. D&#;SK-AR’&#;n verilere göre yasaklanan grev kararlar&#;ndan bin i&#;çi etkilendi.

‘TÜRK&#;YE’DE EN ÇOK GREV&#; YASAKLANAN SEND&#;KAYIZ, B&#;R MÜCADELE DAHA BA&#;LIYOR’

Birle&#;ik Metal-&#;&#; Sendikas&#; Genel Ba&#;kan&#; Adnan Serdaro&#;lu, Cumhurba&#;kanl&#;&#;&#; taraf&#;ndan yasaklanan grevin anayasaya ve uluslararas&#; sözle&#;melere ayk&#;r&#; oldu&#;unu, Kocaeli’de i&#;çilerin greve ba&#;lad&#;&#;&#;n&#; ve haklar&#;n&#; alana kadar greve devam edeceklerini söyledi. “Türkiye’de en çok grevi yasaklanan sendika biziz. Bu nedenle defalarca üst mahkemelere, Anayasa Mahkemesi’ne gittik, hükümet tazminat ödemek zorunda kald&#;. Buna ra&#;men hala grev hakk&#;m&#;z&#; engellemeye çal&#;&#;&#;yorlar” diyen Serdaro&#;lu, &#;unlar&#; kaydetti:

“Arkada&#;lar&#;m&#;z&#;n burada haklar&#; neyse, talepleri neyse sonuna kadar bu hakk&#; alma mücadelesini sürdürece&#;iz. Tarihimizde bir mücadele daha ba&#;l&#;yor. Hükümet, grev yasaklama cesaretini gösteriyorsa bizim de buna kar&#;&#; mücadele sorumlulu&#;umuz var. Bugün burada göz yumarsak yar&#;n ba&#;ka bir i&#;yerinde sorunla kar&#;&#;la&#;&#;r&#;z. Türkiye’de bu ya&#;ananlara art&#;k birilerinin dur demesi gerekiyor. Geçmi&#;te de pek çok grev yasa&#;&#;n&#; tan&#;mad&#;k. Grev yasa&#;&#;n&#;n oldu&#;u i&#;yerlerinde, son verilen rakamlar&#;n üzerinde sözle&#;meler yapt&#;&#;&#;m&#;z dönemler var.”

‘GREV ERTELEMES&#; DE&#;&#;L, YASAKLAMA’

Kocaeli’de ‘milli güvenli&#;i bozucu nitelikte’ oldu&#;u gerekçesiyle grevin “60 gün” ertelenmesi karar&#;n&#;n bir ‘yasaklama’ oldu&#;unu ifade eden Serdaro&#;lu, “60 gün içinde tekrar greve ç&#;kma &#;ans&#;n&#;z olmuyor. Üst mahkemeye ba&#;vuruyorsunuz, o süreç 2 y&#;lda anca bitiyor. 60 gün içinde grev tekrarlanamay&#;nca yetkiniz dü&#;üyor. Karar, y&#;llar sonra ç&#;k&#;nca bir anlam&#; olmuyor. Y&#;llar sürecek bir mahkeme sonucunu beklemek de&#;il, me&#;ru ve fiili hakl&#;l&#;&#;&#;m&#;z&#; ortaya koyarak mücadelemizi sürdürece&#;iz” dedi.

‘SEND&#;KA VE &#;&#;VEREN ARASINA DEVLET ARABULUCU OLARAK G&#;RMEL&#;, YASAKÇI OLARAK G&#;RMEMEL&#;’

Kristal-&#;&#; Sendikas&#; Ba&#;kan&#; Erdal Akyaz&#;, Cumhurba&#;kan&#; Erdo&#;an’&#;n alm&#;&#; oldu&#;u grev ‘erteleme’ karar&#;n&#; de&#;erlendirdi. Hangi sendikada olursa olsun grev yasaklar&#;na kar&#;&#; olduklar&#;n&#; belirten Akyaz&#;, “&#;&#;çinin ve sendikalar&#;n bir silah&#; var o da grev. &#;&#;verenler elindeki bütün kozu kullan&#;yor ama hükümet sendikalara ve i&#;çilere kozlar&#;n&#; kulland&#;rm&#;yor. Grev yasa&#;&#; çözüm de&#;il. Sendika ve i&#;veren aras&#;na devlet arabulucu olarak girmeli, yasakç&#; olarak girmemeli” dedi.

‘BU &#;KT&#;DAR DÖNEM&#;NDE SADECE GREVLER DE&#;&#;L, &#;&#;Ç&#;LER&#;N TÜM HAKLARI ORTADAN KALKTI’

Cumhurba&#;kan&#; Erdo&#;an taraf&#;ndan al&#;nan ‘erteleme’ karar&#;n&#;n direkt olarak grevi yasaklama karar&#; oldu&#;unu belirten Akyaz&#; sözlerinin devam&#;nda &#;unlar&#; kaydetti:

"Bu karar bir defa grev ertelemesi de&#;il, grevi direkt yasaklama. ‘60 gün süreyle grevi erteledik’ diyorlar ama 60 gün bitti&#;inde i&#;veren ile anla&#;amazsak greve ç&#;kam&#;yoruz. Bir çe&#;it Türkiye’deki grevleri bitiriyorlar. Sendikalar eylem yapt&#;&#;&#;nda da buna ‘yasad&#;&#;&#; eylem’ diyorlar. &#;i&#;ecam grevini de ayn&#; sebeple ertelemi&#;lerdi. Yasad&#;&#;&#; olan devletin grevi ertelemesidir. Cam sektörünün milli güvenlikle ne alakas&#; var? Bu iktidar döneminde sadece grevler de&#;il, i&#;çilerin tüm haklar&#; ortadan kalkt&#;."

AK PART&#; HÜKÜMET&#;N&#;N GREV YASA&#;I L&#;STES&#;

AK Parti iktidar&#; taraf&#;ndan yasaklanan ilk grev 1 Temmuz ’te Petrol-&#;&#;’in örgütlü oldu&#;u Petlas Lastik Sanayi ve Ticaret A&#;’de gerçekle&#;ti. Yine ayn&#; y&#;l Kristal-&#;&#; üyesi 5 bin Pa&#;abahçe i&#;çisinin grevini daha ba&#;lamadan yasaklad&#;. Yasa&#;&#;n kalkmas&#;n&#;n ard&#;ndan Pa&#;abahçe i&#;çileri 30 Ocak ’te greve yeniden ba&#;lad&#; ancak bu grev karar&#; da yasakland&#;.

21 Mart ’te Lastik-&#;&#;’in toplu i&#; sözle&#;mesi görü&#;meleri anla&#;mazl&#;kla sonuçlan&#;nca aralar&#;nda Pirelli, Goodyear ve Brisa gibi lastik üretiminin yap&#;ld&#;&#;&#; 20 ayr&#; fabrikada 5 binin üzerinde i&#;çi grev karar&#; ald&#;. Grev karar&#;, Bakanlar Kurulu taraf&#;ndan yasakland&#;.

5 B&#;N &#;&#;Ç&#;N&#;N KATILDI&#;I &#;&#;&#;ECAM’IN GREV&#; DE YASAKLANDI

1 Eylül y&#;l&#;na gelindi&#;inde ise Türkiye Maden-&#;&#;’in örgütlü oldu&#;u Erdemir Madencilik’teki i&#;çinin grev karar&#; yasakland&#;. 27 Haziran ’te iktidardan grev yasa&#;&#; karar&#; geldi ve 5 bin i&#;çinin &#;i&#;ecam’a ba&#;l&#; 10 cam fabrikas&#;nda 8 gün sürdürdü&#;ü grev, genel sa&#;l&#;&#;&#; ve milli güvenli&#;i bozucu nitelikte oldu&#;u gerekçesiyle yasakland&#;.

B&#;RLE&#;&#;K METAL-&#;&#;’&#;N GREV&#;N&#; BAKANLAR KURULU YASAKLADI

21 Temmuz ’te ise Bakanlar Kurulu, Çöllolar Kömür Sahas&#; i&#;yeri ile Çay&#;rhan Kömür &#;&#;letmesinde, Türkiye Maden &#;&#;çileri Sendikas&#; taraf&#;ndan al&#;nan grev karar&#;n&#;, genel sa&#;l&#;&#;&#; ve milli güvenli&#;i bozucu nitelikte oldu&#;u gerekçesiyle yasaklad&#;. Al&#;nan bu yasak karar&#; bin i&#;çiyi etkiledi. 30 Ocak ’te Bakanlar Kurulu, Birle&#;ik Metal-&#;&#;’in, aralar&#;nda Anadolu Isuzu, Demisa&#; Döküm, Federal Mogul, Sarkuysan ve Türk Prysmian Kablo’nun da oldu&#;u toplamda 15 bin i&#;çinin çal&#;&#;t&#;&#;&#; 22 fabrikada uygulad&#;&#;&#; grevi yasaklad&#;.

OHAL DÖNEM&#;NDE DE GREV YASAKLARI DEVAM ETT&#;

AK Parti’nin grev yasaklar&#; karar&#; OHAL döneminde de devam etti. OHAL’den etkilenen ilk grev Asil Çelik oldu. AK Parti, toplu i&#; görü&#;melerinde anla&#;maya var&#;lamamas&#; üzerine Asil Çelik’te 18 Ocak ’de ba&#;layacak grevi yasaklad&#;. Birle&#;ik Metal-&#;&#;’in örgütlü oldu&#;u EM&#;S’e ba&#;l&#; i&#;yerlerinde 20 Ocak ’de ba&#;layan grev, Erdo&#;an’&#;n da imzas&#;n&#;n bulundu&#;u bir kararla ‘milli güvenli&#;i bozucu’ nitelikte oldu&#;u gerekçe gösterilerek yasakland&#;.

AKBANK &#;&#;Ç&#;LER&#; DE GREV YASA&#;INA TAKILDI

20 Mart tarihinde Resmi Gazete’de yay&#;mlanan kararla, Akbank grevi ‘Ekonomik ve finansal istikrar&#; bozucu nitelikte’ oldu&#;u gerekçesiyle ba&#;lamadan yasakland&#;. 22 May&#;s tarihli Resmi Gazete’de yer alan kararla &#;i&#;ecam i&#;çilerinin 24 May&#;s ’de ba&#;lataca&#;&#; grev “Milli güvenli&#;i bozucu nitelikte oldu&#;u” gerekçesiyle ba&#;lamadan yasakland&#;.

B&#;N &#;&#;Ç&#;Y&#; KAPSAYAN GREV ERDO&#;AN’IN ONAYIYLA YASAKLANDI

Bir ba&#;ka yasaklanan grev karar&#; ise 5 Haziran tarihinde Mefar &#;laç Fabrikas&#;’nda toplu sözle&#;me görü&#;melerinden sonuç al&#;namamas&#; üzerine al&#;nd&#;. Ancak bu grev karar&#; Bakanlar Kurulu’na tak&#;ld&#; ve “genel sa&#;l&#;&#;&#; bozucu nitelikte görüldü&#;ünden” yasakland&#;. 2 &#;ubat y&#;l&#;nda ise Türkiye Metal Sanayicileri Sendikas&#; sözle&#;mesi kapsam&#;nda bin i&#;çiyi kapsayan grev karar&#; al&#;nd&#; ancak bu grev Bakanlar Kurulu’nun karar&#; ve Cumhurba&#;kan&#; Tayyip Erdo&#;an’&#;n onay&#;yla yasakland&#;.

ERDO&#;AN’IN SON GREV YASA&#;I KOCAEL&#;’DEK&#; FABR&#;KAYA

23 May&#;s ’de Petrol-&#;&#; üyesi Soda Kromsan i&#;çilerinin Adana ve Mersin'de ald&#;&#;&#; grev karar&#; grevin ba&#;layaca&#;&#; gün Bakanlar Kurulu karar&#;yla yasakland&#;. 8 Ocak ’da ise &#;zmir Banliyö Ta&#;&#;mac&#;l&#;&#;&#; Sistemi Ticaret A&#;’ye ba&#;l&#; i&#;yerlerinde grev, Cumhurba&#;kan&#; karar&#; ile yasakland&#;.

8 Ekim 'de Petrol-&#;&#;’in örgütlü oldu&#;u &#;i&#;ecam’a ait iki fabrikadaki grev ba&#;lamadan yasakland&#;. Son olarak ise Birle&#;ik Metal-&#;&#; ve Özçelik-&#;&#;'in Kocaeli’de bulunan Bekaert Çelik &#;irketinin iki fabrikas&#;nda ald&#;&#;&#; grev kararlar&#;, Erdo&#;an engeline tak&#;ld&#; ve yasakland&#;.

Grevin yasalarca yasaklanmayıp tanınmış olması, bunun bir hak olarak düzenlendiği anlamına gelmiyor. Grevin temel işlevi, çalışanların taleplerini kabul etmesi için işveren üzerinde baskı oluşturması, işvereni bu talepleri dikkate almaya zorlamasıdır.

Bu nedenle de bir grev bu işlevi yerine getirdiği sürece bir grev özelliği taşır. Tersi durumda başka bir kavramla, örneğin "geçici olarak iş bırakma" gibi kavramlarla, ifadelerle tanımlanması gerekir.

“Milli güvenlik”?

Türkiye'deki grev ile ilgili yasal düzenlemelere ve uygulamalara bakıldığında, gerçek anlamda grev özelliği taşıyan kimi grevlerin "erteleme" adı altında yasaklandığı görülüyor. Böyle bir ortamda grev hakkının varlığından ve bu hakkın kullanılmasından söz etmek mümkün değildir.

En son olarak Petrol-İş'in Petlas'taki grevin "milli güvenlik" gerekçe gösterilerek yasaklanması Türkiye'de grev hakkının olmadığını bir kez daha açıkça ortaya koymuştur.

Oysa grev hakkının kullanılması hem sendika hem de sendika üyesi işçiler için çok önemlidir. Bu hak kullanıldığı zaman bir anlam taşımıyor. Grev hakkının kullanılması aynı zamanda o ülkenin siyasal yapısının, demokrasi düzeyinin bir göstergesidir de.

Grev baskı özelliğini kaybediyor

Türkiye'deki yasal düzenlemeler gerçek anlamda grevi etkisiz kılıyor. Yasaya göre belli bir örgütlenme düzeyine ulaştıktan sonra, toplusözleşme yapma yetkisi alan sendika, işveren ile toplupazarlık sürecinde anlaşamadığı zaman greve gidip gitmemekte özgürdür.

Ne var ki toplu pazarlık süreçleri oldukça uzundur. İşveren sendikanın ne zaman greve gideceğini toplu iş sözleşmesi süreci nedeniyle daha önceden bildiğinden, işveren gerekli hazırlıkları yapıyor; böylece, sendikanın anlaşma için başvurduğu bir baskı aracı olan grev, yani üretimi durdurma, genellikle hiçbir işe yaramıyor.

Toplu iş sözleşmelerinin periyodik olarak belli zaman aralıklarında yapılması, toplupazarlıklara toplu iş sözleşmesi bitmeden önce başlanması bir grevin başarı şansını düşüren, işverene gerekli önlemleri alma, hazırlıkları yapma olanağı tanıyan yasal düzenlemeler oluyor.

Türk Metal: En çok greve giden sendika

İşveren lehine olan bu yasal düzenlemeler değiştirilmedikçe grev hakkı ve grev başarısından söz etmek mümkün değildir. Türk Metal Sendikası'nın grevleri bu açıdan oldukça öğreticidir. Grev istatistiklerine bakıldığında en çok greve giden sendikanın Türk Metal olduğu görülüyor.

Ancak uzun süren bu grevlere rağmen bu sendikaya üye işçilerin ücretleri diğer sendikalara göre düşüktür. Düşük ücretli işçiler her seferinde grev hakkını kullanmak istiyor; sendika başkanı oldukça ajitatif demeçlere bu isteği körüklüyor.

Ancak grevin belli bir anından sonra işçiler işverenin önceki teklifinden daha kötü koşullara razı toplu iş sözleşmesini kabul ederek grevi sona erdiriyor. Çünkü grev süresince grev fonunda destek almıyor, bir iki aylık gelir kaybı ile alınacak zam arasında pek bir fark kalmıyor, zaman zaman işçiler daha da zararlı çıkıyor. İşveren ise grev süresince stoklarını eritmekte, üsütüne üstlük bir işçilere ücret ödemekten kurtulmaktadır. Kuşkusuz buna grev demek mümkün değildir.

Yasak varsa, grev hakkı yok

Tüm bu olumsuzluklara rağmen Lastik-İş'in, Kristal-İş'in ve en son Petrol-İş'in Petlas'taki grevi gibi gerçek anlamda greve gidildiğinde, grevin zorlayıcı bir araca dönüştüğü, işçi lehine gelişmeye başladığı noktada ise devlet devreye giriyor, "sağlık" ya da "milli güvenlik" gerekçesi ile grevleri "erteleme" sıfatı altında fiili olarak yasaklıyor.

Bu yasaklama ise, grev hakkının olmadığını gösteren en önemli yaptırım oluyor. En son Petrol-İş'in grevini böylesi bir süreçte yasaklayan devlet, bu kez, önceki grevlerde olduğu gibi grevi haklı ve anlaşılır olmayan "milli güvenlik" gerekçesi ile bir kez daha yasakladı.

Fabrikaların çevreye yaydığı atıkların, gökyüzüne saldığı kirliliğin sağlığı tehdit edip etmediğini düşünmeyen, bu nedenle bu fabrikaların kapatılmasını ya da gerekli önlemleri almasını sağlamayan, bu nedenle bir sağlık sorunu olmayan devlet, sıra emekçilerin insanca yaşamak için gelirlerini arttırmak yönünde işverene baskı için başvurdukları bir araç olan grevi yasaklamakta bir sakınca görmüyor, bütün bunları içine sindirebiliyor.

İşçi sınıfı da unutur mu?

Sermayenin hizmetindeki bir devlet ve yöneticileri için bu türden uygulamalar aslında oldukça anlaşılırdır. Anlaşılır olmayan, kendisi lehine tek bir iş yapmayan bu yöneticileri halkın ve işçi sınıfının yönetici olarak başında tutmasıdır.

Bugün işçi sınıfı pek çok cepheden kuşatılmıştır. Bu kuşatmanın içinde ne yazık ki kendi örgütleri olan sendikaların yöneticileri de bulunuyor. Grev hakkını ortadan kaldıran bu yasal düzenlemelere tepki göstermeyen, grevlerinin yasaklanması için gizli gizli dua eden, bu yasaklamadan rahatsız olmayan, basına verilen birkaç demecin dışında bir tepki gösteremeyen, eylem zenginliği geliştirmeyen, grevin yasaklanmasını bahane göstererek, yapacak başka bir şey olmadığını söyleyip meyhane köşelerine dönen bir sendika yönetimi işçi sınıfı için çok farklı şeyler ifade etmelidir.

’de benzeri bir süreci yaşamış olan belediye işçileri ve sendika yöneticileri, aynı gerekçeler ile grevlerinin yasaklanacağını sezmek durumundadır. Sezmek, farklı eylemleri gündeme getirmek, toplumla bütünleşmek için çabalamak anlamına geldiği sürece anlamlı olacaktı. Ne var ki belediye işçileri ve sendika yöneticileri bu "uyanıklığı" gösteremediler. Anlaşılan "unutmak işçi sınıfına da özgü" olmaya başlamıştır!

Grev yasağına karşı olmalı!

İşçi sınıfı bu ülkenin yöneticileri gibi her şeyi içine sindirmek zorunda değildir, kendi gücünü fark edip gereğini yerine getirmelidir. Bu ülkede Haziran başkaldırısını gerçekleştirmiş, Bahar Eylemleri ile toplumsal destek sağlamış bir geleneği ve geçmişi bulunuyor.

İşçi sınıfı, grev yasaklamaları karşısında bu devasa gücü, halkı da yanına alarak, onların sorunlarına ve taleplerine tercüman olarak yeniden hayata geçirmelidir.

İşyeri ve çalışma hayatı ile sınırlı bir sendikacılık yenilgiye mahkûm görünüyor. Bu nedenle, işçi sınıfı kuma gömdüğü başını kaldırmalı, çevresine bakmalı, toplumsal sorunlara göstereceği duyarlılığı ile halkla bütünleşmeli, vaktiyle "bu düzen değişmeli" diyenlerin düzenini değiştirmelidir. Tersi durumda daha çok grev hakkı gasp edilecek ve grevleri yasaklanacaktır. (YA/NM)