Egzistansiyalizm
Varoluşçuluk Nedir, Özellikleri Nelerdir? Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm) Temsilcileri Kimlerdir?
Varoluşçuluk Nedir?
Varoluşçuluk felsefesi bireyi merkezine alıp diğer tüm tüm etkenleri ve bireyleri yabancı kabul eden bir disiplindir. Bu felsefi akımda her ne kadar bireysellik ön plana çıksa da, yardımlaşma, fedakarlık ve sorumluluk gibi kavramların üzerinde önemle durulmuştur.
Varoluşçuluk Özellikleri Nelerdir?
1- Egzistansiyalistlere göre varoluş özden önce gelir. Bu tanımlamada, varoluş yaradılışı ve ruhu simgeler. Ancak Jean Paul Sartre ve Frederich Nietzche gibi teizmin dışında kalan düşünürler, ruh yerine insan doğası ve benlik kavramlarını kullanmışlardır.
2- Varoluş felsefesindeki en önemli kavramlardan bir diğeri bulantıdır. İlk kez Sartre'nin kullandığı ve bir kitabına isim olarak verdiği bulantı, insanın dünyadaki yaşamını özetler niteliktedir.
3- Egzistansiyalizm, 20. yüzyılın başından itibaren, sinema, şiir ve tiyatro gibi farklı sanat dallarını da dolaylı olarak etkilemiştir.
Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm) Temsilcileri Kimlerdir?
1- Soren Kierkegaard:
İlk dönem eserlerinde kadın - erkek ilişkilerini ve cinselliği irdeleyen Danimarkalı filozof, 1830'lu yılların başından itibaren Tanrı, insanın dünyadaki yeri ve ruh gibi metafizik kavramlar üzerine yoğunlaşmıştır. ''Absürt'' ve ''ironi'' Kiergaard'ın üzerinde önemle durduğu diğer kavramlardır.
En önemli eserleri: Kahkaha Benden Yana, Korku ve Titreme, Evliliğin Estetik Geçerliliği, Ölümcül Hastalık Umutsuzluk
2- Jean Paul Sartre:
20. yüzyılın en etkili ve üretken yazarlarından biri olmuştur. Fransa'nın Cezayir'e savaş açmasını protesto etmiş ve savaşı durdurmak için imza toplamıştır. Bulantı, Duvar, Akıl Çağı, Sözcükler, Varlık ve Hiçlik, en önemli kitapları arasında yer alır.
3- Ludwig Wittgenstein:
26 Nisan 1889 tarihinde Avusturya'nın başkenti Viyana'da doğan Ludwig Wittgenstein, varoluşçuluk ve dil felsefesini birleştirmeyi denemiştir. ''Dilimin sınırları dünyamın sınırlarını belirler'' sözü, Wittgenstein'in felsefesini özetler.
Avusturyalı filozofa göre insan ancak dilin sınırları içinde düşünür ve sonuca ulaşır. Dünya genelinde en çok okunan kitapları: Felsefi Soruşturmalar, Kesinlik Üstüne, Kültür ve Değer
4- Albert Camus:
Albert Camus 7 Kasım 1913'te Fransa'da doğdu. Varoluş felsefesinin romancısı olarak tanımlanan Camus, mitolojik bir karakter Sisifos üzerinden, insan varoluşunu ve hayatın anlamını çözümlemeye çalışmıştır. 1960 yılında geçirdiği trafik kazası sonrası hayatını kaybeden Fransız filozofun Türkçeye basılan eserleri şunlardır: Düşüş, Yabancı, Veba, Mutlu Ölüm
Varoluşculuk (Egzistansiyalizm) nedir? Felsefede varoluşculuk akımı özellikleri, kurucusu ve temsilcileri
Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
1800'lü yılların sonunda ortaya çıkan Egzistansiyalizm, günümüzde de etkilerini sürdüren önemli bir felsefe akımıdır. ''Var oluş özden önce gelir'' ilkesine dayandığı için Varoluşçuluk ismini almıştır. Varoluşçuluk (egzistansiyalizm) nedir, bu akımının kurucusu ve temsilcileri kimdir? Sizin için araştırdık.
Diğer felsefe akımların aksine Egzistansiyalist filozoflar arasında bir birik söz konusu değildir. Bazıları hiçbir akıma bağlı olmadıklarını dile getirmiş, bazıları ise Varoluşçu olmadıklarını ifade etmiştir. Özellikle Martin Heidegger ve Soren Kierkagaard, daha sonradan bu akıma dahil edilen filozoflar arasında yer alıyor. .
Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm) Nedir?
Varoluşçuluk, bireyselliğin ön plana çıktığı ve insan varlığının tüm yönleriyle incelendiği felsefi bir sistemdir. Bu akımda, özgürlük ve sorumluluk kavramları ön plana çıkar. İnsan, yeryüzüne adeta fırlatılmıştır. Bu nedenle, önce kendi varlığına sonra diğer insanlara sorumludur. Bu sorumlukların farkına varılması ve yerine getirilmesi için bireyin özgür olması gerekir. Jean Paul Sartre'a göre insanın özgürlüğü dış koşullara bağlıdır. Devlet, toplum, yönetim mekanizmaları ve medya, insanın özgür iradesini baskı altına alabilir. Bu nedenle kitaplarından birinde ''İnsan özgürlüğe mahkumdur'' ifadesine yer vermiştir.
Felsefe Varoluşçuluk Akımı Özellikleri
Felsefede varoluşçuluk akımının özellikleri filozoflara göre farklılık göstermektedir. Genel olarak Egzistansiyalist filozoflar ''ateist'' ve ''deist'' olmak üzere ikiye ayrılır. Ateist filozoflara göre Tanrının varlığı ya da yokluğu kanıtlamaz, bu nedenle herhangi bir yaratıcının varlığı yok sayılmalıdır. Deist düşünürler ise varlık, özgürlük ve sorumluluk gibi kavramları metafizik yönüyle ele almıştır.
Varoluş felsefesi hümanizm ve idealizm akımlarından etkilenmiştir. Bu görüşe göre tüm değerler ve erdemler insan baz alınarak oluşturulmalıdır. Çünkü sadece insanın düşünme, karar verme ve seçme yeteneği vardır. 'Varlık, Öz'den önce gelir'' deyişi temel ilkeleridir. Bu ilkeye göre, var oluş ile öz aynı değildir. Herkes var olabilir ama bir öze sahip olamaz. Öz ile kastedilen değerler sistemidir ve insan, ancak bu değerlerle gerçekten var olabilir. Felsefede ''özdek'' kavramı ile var olmanın iki türü vardır. Öz olmadan sadece bir hacme sahip olan varlıklara özdek denir. Yardımseverlik, düşünme, paylaşma gibi insani değerler ile oluşan öz ise var olmanın diğer yönünü teşkil eder.
Bu felsefede ele alınan en önemli konulardan biri de yabancılaşmadır. İnsanın yeryüzüne fırlatıldığını savunan bu görüşe göre, insan evrende yalnızdır. Bu da yabancılaşma sürecini hızlandırır. Jean Paul Sartre'da yabancılaşma ''bulantı'' olarak nitelendirilir. Düşünür, daha sonra ''Bulantı'' isminde bir roman da yazmıştır. Albert Camus'un düşünce sisteminde de yabancılaşma önemli bir yer tutar. ''Yabancı'' adlı romanında, tüm dünyaya karşı yabancılaşmış, hüzün, mutluluk, neşe gibi duyguları hissedemeyen ''Mersault'' adlı bir karakterin öyküsü anlatılır.
Egzistansiyalizm'de ''absürd'' kavramı da geniş yer tutar. ''Saçma'' kavramı özellikle Albert Camus ve Soren Kierkagaard'ın eserlerinde tüm yönleriyle ele alınmıştır. Camus, insan var oluşunu mitolojik bir karakter olan Sisifos'a benzetir. Sisifos, büyük bir kaya parçasını bir tepenin üstüne çıkarmakla cezalandırılmıştır. Ancak, kaya tepeye her ulaştırdığında düşer ve eski yerine geri döner. İnsanı Sisifos'a benzeten Camus, diğer kitaplarında da absürt, ölüm, hiçlik gibi kavramları analiz etmiştir.
Varoluşçuluk Akımının Kurucusu ve Temsilcileri
Varoluşçuluk akımının kurucuları Friedrich Nietzsche ve Jean Paul Sarte'dır.
Friedrich Nietzsche ve eserleri: Böyle Buyurdu Zerdüşt, Güç İstenci, Deccal, Şen Bilim
Jean Paul Sartre ve eserleri: Sözcükler, Edebiyat Nedir, Bulantı, Duvar
Varoluşçuluk akımının diğer temsilcileri ve eserleri şunlardır.
Soren Kierkagaard: Kahkaha Benden Yana, Korku ve Titreme
Albert Camus - Mutlu Ölüm, Yabancı, Düşüş,
Martin Heidegger - Varlık ve Zaman, Düşünmek Ne Demektir?