Hangi Günler Traş Olunmaz

Geleneksel Alevilikte Ritüeller

Alevilikte yıl boyunca yapılan ibadetler,  cemler, tutulan oruçlar belirli bir inanç takvimine göre yapılmaktadır.

Şubat

Hızır Orucu

Hızır orucu, Alevilikte hak sayılan üç oruçtan biridir. Şubat ayı içerisinde tutulur; Şubat’ın hangi haftasına geleceği üç gün mü, yedi gün mü tutulacağı yöreye ve ocağa göre değişebilir. (Yıldırım,) Oruç tutulur ve oruç bitimine denk gelen perşembe akşamı kurban kesilir, cem yapılır. Cemden önce hazırlanan ‘’hızır lokmaları’’ cem sonunda topluma  dağıtılır. Hızır ya da hıdırellez ceminin en önemli farkı cemlerde çekilen ‘’tevhid’’dir.(Yıldırım,;)

Ağustos

Masum-u  Pak Orucu

Muharrem orucundan önce tutulan üç günlük oruca masum-u pak veya masum-u paklar orucu denilmektedir. Bu oruç Küfe’de şehit edilen Müslim bin Akil ve oğulları için tutulmaktadır.

30 Ağustos

Fatma Ana Orucu

Fatma Ana orucu, üç gün tutulan masum-u pak orucundan sonra, muharrem orucundan önce bir gün tutulan yas orucudur.

31 Ağustos

Muharrem Orucu

Muharrem ayının ilk on iki günü Aleviler ve Bektaşiler tarafından oruçlu geçirilir. Bu günlerde, İmam Hüseyin’in ve arkadaşlarının susuz bırakılmış olmalarından dolayı su içilmez.  Bu günlerde bıçak kullanılmaz, et yenilmez. Bu günler matem günü olduğu için traş olunmaz. Muharrem ayında cem yapılmaz, bağlama çalınmaz.

Matem orucunun sonunda, Muharrem ayının on üçüncü günü kurbanlar tığlanır, aşure yapılır dağıtılır. Kurbanlar İmam Zeynel Abidin’in Kerbela katliamından kurtuluşuna şükran içindir.

12 Eylül

Aşure Günü

Muharrem matemi, aşure geleneği ile biter. Orucun ardından Aşure Günü yapılır. 12 değişik malzemeden oluşan aşure yenilir ve dağıtılır.

(Geleneksel, otantik cemler için; cem ritüeli genellikle ekim-kasım ayı ile başlar. İlk cem ritüeli Abdal Musa cemi/Birlik cemidir. Daha sonra diğer cemlerle ritüellere devam edilir.)

Abdal Musa Cemi/ Birlik Cemi

Abdal Musa cemi/ Birlik cemi yılda birkez kış başlangıcında yani ekim-kasım ayı içerisinde yapılır ve yıllık cem ritüellerine  bu cem ile başlanmış olunur.

Abdal Musa/Birlik cemi için köyün ileri gelenleri toplanır ve zamanını belirler. (Önceleri perşembeyi cumaya bağlayan gece yapılan Abdal Musa/Birlik cemi bugün herkesin katılabileceği birgün belirlenerek yapılmaktadır.) Bundan sonra bazı kişiler cem öncesi hazırlık yapmak üzere görevlendirilir, bu kişiler cem öncesi gerekli hazırlıkları yaparlar. Bunlar; cem zamanının topluma iletilmesi, gerekli paranın toplanması, kurban ve lokma hazırlıklarının yapılması olarak özetlenebilinir. Bu ibadete katılmak bir alevi için büyük önem taşıdığı için herkes maddi manevi var gücüyle katkıda bulunur.

Köylerde birlik kurbanı kesilmeden görgü yapılmaz. Önce birlik kurbanı kesilir, birlik cemi yapılır. Köyün içinde varsa küs olanlar varsa küsler barışır,anlaşır,rızalık alırlar.(Yıldırım,;) Abdal Musa/Birlik cemi esas itibariyle görgü cemine hazırlıktır.(Yıldırım,;)

Görgü Cemi

Her yıl kış ayına doğru Abdal Musa/Birlik ceminden sonra yapılır. Bütün toplum bir araya gelir toplumun tüm fertleri tek tek meydana gelerek o yılın hesabını cemaate verir. Görgü cemi ile dini ve sosyal olarak bir yenilenme, kusurları onarma ve  temiz bir sayfa açma eylemidir. Görgüden geçememe, görgü cemine katılmamak düşkünlük sebebi sayılabilir. Görgü ceminde her bir can diğerinden razı olmalı, rızalık almak zorundadır.(Yıldırım,;)

Düşkünlük

Her yıl yapılan görgü ceminde, sorgudan geçemeyen kişiye düşkün denir. Düşkünlüğe neden olan suçların hepsi toplumu etkileyen suçlardır. Hırsızlık, haksız yere boşanma, zina, adam yaralama, cinayet gibi toplum nezdinde düşkünlüğe neden olan suçlardır.

Burada kişi suçuna göre üç yıl, beş yıl, yedi yıl süreyle ya da daha fazla süreyle düşkün bırakılır. Düşkün bırakılan kişinin ailesi ve musahipleri de düşkün olur ve toplumdan dışlanır. Düşkünlerle konuşulmaz, alışveriş edilmez, lokması yenmez, lokma verilmez, cenazesine gidilmez. Düşkünlükte kadın erkek ayrımı yoktur.

Düşkün suçunu itiraf edip cezasını çektikten sonr eğer mürşidi razı olur ‘kaldırın’ derse ve köylünün rızalığı alınırsa düşkün kaldırılır. Yeniden cemaatin parçası olur.(Yıldırım,;) Düşkün kaldırma sürecinin işleyişi yöreye göre, suça göre değişiklikler göstermektedir.

Musahiplik Cemi

Yıl içerinde kesin bir tarihe ya da belirli bir zaman aralığına bağlı kalınarak yapılan bir cem değildir.

Cemlerin içerisinde musahiplik cemi önemli bir yer tutmaktadır. Alevilik, hamı içinde olgunlaştırarak insanı kamil olma çabası taşır. Aileleri birbiriyle kaynaştırıp dayanışmayı sağlayan bir yapıya sahiptir.

Musahip olacak canlar önce bir deneme sürecinden geçerler. İki talip çift, dede ve topluluk huzurunda ritüelin ardından musahip olmak istediklerini ilan ederler. Fakat hemen musahip olamazlar, dede onlara bir yıl deneme süresi verir. Eğer yıl sonunda iki tarafta ikrardaysa, masahip kurbanı kesilir, musahiplik cemi yapılır ve topluluk huzurunda talipler musahip olurlar.(Yıldırım,;)

İki kişi musahip oldukları zaman dünya ahiret kardeş olurlar. Malları mallarına, canları canlarına karışır. İki musahip arasında namuslarından başka herşeyleri ortaktır.(Yıldırım,;)Musahiplerin çocukları kardeş sayılırlar bu nedenle  aileler arasında evlilik yasaktır. Bu durum üç ya da yedi göbek öteye kadar götürülebilir.

Dardan İndirme Cemi/Lokma Cemi

Lokma veya dardan indirme cemi olarak adlandırılan bu cem kulun kuldan razılık aldığı, helalleştiği bir gönül alma cemidir. Dardan indirme cemi anne, baba ya da bir yakının Hakka yürümesiyle ile ilgilidir. Dardan indirme ceminin belirli bir günü yoktur ama o yıl içerisinde yapılması görev sayılır. Hakka yürüyen kişinin tüm tanıdıkları, alışveriş ettiği kimseler, arkadaşı, akrabası çağırılarak hem dedenin huzurunda hem de tüm halkın huzurunda rızalık alınır. Borcu varsa ödenir, alacağı varsa yakınına teslim edilir. Kurallar yerine getirildikten sonra yemekler yenir, dualar ve gülbankler okunur, kişiye rızalık verilmiş olunur.

Cumalıklar/Muhabbet Cemi/Kısır Cem

Yıl içerisinde rutin olarak yapılan cumalık cemleri Alevi köylerinde cuma akşamı denilen perşembe akşamları yürütülen cemlerdir. 

Cumalık ceminde,  kırk sekiz perşembe hak görülür ve ramazan ayının dört perşembesi hariç tutulur, bu dört perşembe de cem yapılmaz. Cumalık cemleri, diğer cemler gibi bütün köyün katılımı ve bütün hizmetlerin görülmesi ile gerçekleşen büyük cemler olmayıp varsa dedenin, babanın, rehberin ya da köyün ileri gelenlerinin eşliğinde daha çok inanç eğitimi, tarihi olayların okunması, hatırlanması, inancın tazelenmesi etrafında dönen sohbetlerle kurulan ve kurban kesilmeyip küçük lokmaların paylaşıldığı cemlerdir.(Yıldırım,;)

Cuma günleri için perşembeden hazırlık yapılıp cuma günü tıraş olunmaması doğru mudur?

Cuma günleri için perşembeden hazırlık yapılıp cuma günü
tıraş olunmaması, hatta tırnak kesilmemesi meselesinin hükmü nedir?

CEVAP: Yüce İslam dini, Müslümanların sevgisini kazanmak ve nefretini gerektiren hallerden kaçınmayı ibadet saydığı için beşeri münasebetlere ve adab-ı muaşerete büyük ihtimam göstermiştir.

Peygamber (sav) şöyle buyuruyor:
"Mü'min kardeşinin yüzüne tebessüm etmen bir sadakadır. Emri
bi'l-maruf nehyi ani'l-münker yapman bir sadakadır. Yolunu şaşırmış kimseye yol göstermen bir sadakadır.

Bunun için bayram ve cuma günleri münasebetiyle bir araya gelen Müslümanların cemaata katılmak isteyen kimsenin yıkanıp güzel elbisesini giymesi, ağzını misvaklaması, tıraş olması, tırnaklarını kesmesi ve güzel koku sürmesi müstehabdır.

Yalnız cuma günü tıraş olmak sünnettir, demekten maksat sakal tıraşı değildir. Çünkü sakal tıraşı hangi günde olursa olsun Hanefi mezhebine göre tahrimen, Şafii mezhebine göre tenzihen mekruhtur. Binaenaleyh, cuma günü için perşembeden hazırlanma olabildiği gibi cuma günü de olabilir. Ama cuma günü daha iyidir.

Halil Günenç Hocaefendi

"Cübbeli Ahmet Hoca" olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü, Kurban Bayramı’na 10 gün kala saç, sakal ve tırnak kesilmemesi gerektiğini ifade etti. Cübbeli sakal traşının da haram olduğunu öne sürdü.

Cübbeli Ahmet yayımlanan son sohbet videosunda şöyle dedi:

"Sizin biriniz kurban kesmek istiyorsa onuncu gün bayramda; artık tüylerine, cildine, derisinise dokunmasın. Ne demek istiyor; traş olmayacak, tırnak kesmeyecek, kendini ihramlıya benzetecek. Bunun da hikmetini şöyle anlatıyor; on gün hiç tırnağını ve, hani sen gidiyorsun, bayram gecesi tırnağını kesiyorsun, tam kabak gibi bir iş yani. Niye; hiç olmaman lazım. Neden; sen şimdi bu tırnak ve tüyleri giderdin ya, kurban niye kesiyorsun ertesi gün. Kurbanın kanı, tüyü, derisi, tırnağıBütün uzuvları senin bütün uzuvlarının cehennemde fidyesi olacak. Bu sefer sen ne yaptın; kurban kesmeden evvel tırnakları, tüyleri kestin. Onlar vücuttan gitti. Kurban kesildiği anda sana fidye oluyor. O anda neyin varsa, bu sefer senin önce geçmişlerinden bazılarının cehenneme girme tehlikesi kalabilir. Rasulallah ne diyor; 'sen bu kuban ayı girer girmez traşı bırak; önce kes yani, yarın son gün, yarın traşını tam olacaksın, tırnaklarını keseceksin, bu on gün içinde hiçbir tırnağına tüyüne dokunmayacaksın' buyuruyor."

funduszeue.info