Haseki Hastanesi Doktor Çalışma Planı

Ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları

Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi WebJan 5, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji sindirim sistemi kanalı dediğimiz yemek borusundan başlayarak mide, ince bağırsak, kolon ve rektum, … Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları WebÖrsan Günöz Muayenehanesi. Güzelbahçe funduszeue.info Apt. No/5 Valikonağı funduszeue.infoşvikiye. Uzm. Dr. Ahmet Teoman Erten. Gastroenteroloji. Adres. Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Erzurum Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bölümler Doktorlar WebAntalya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Antalya ilinde Varlık mahallesi Kazım Karabekir Cad Muratpaşa adresinde bulunmaktadır. Antalya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi bünyesinde bulunan bir doktordan randevu almak için 44 00 numaralı telefonu arayabilirsiniz. Daha fazla bilgi. Webİstanbul Haseki Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul ilinde Adnan Adıvar Cad. Haseki adresinde bulunmaktadır. İstanbul Haseki Eğitim Ve Araştırma Hastanesi bünyesinde bulunan bir doktordan randevu almak için numaralı telefonu arayabilirsiniz. Daha fazla bilgi. ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Gastroenteroloji - Ministry of Health WebJan 28, · Op. Dr. Süleyman BULUT / Eskişehir Şehir Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı. Eskişehir Şehir Hastanesi. admin Ocak 28, 0 Uzm. Dr. Mehmet Yıldızhan / Ankara Şehir Hastanesi Üroloji … WebGülhane Gastroenteroloji Kliniği, kurulduğu yılından bugüne kadar fizik yapı, alet, malzeme ve personel gibi birçok yönden bir hayli gelişmiş ve batıda ve memleketimizdeki … kabbani urologe ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve … WebAğrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde aşı standı kuruldu. 18 Yaş üstü Ağrılı GENÇLER sıra sizde 4 Şubat Dünya Kanser Günü AĞRI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ … kabbani urologie WebJun 13, · Ana Bina: (0 ) 44 Ana Bina Fax: (0 ) 44 Ek Bina: (0 ) 40 Ek Bina Fax: (0 ) 24 Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Doktorları Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktorları. kabbara family ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebAğrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları, Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Yorumlar ve Şikayetler, Ağrı Eğitim … kabbani tailor WebMar 28, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji alanında uzman doktor kadrolarınca oluşmakta olup son teknoloji ile üretilmiş tıbbi cihaz ve ekipmanlar ile hastalarına hizmet sunmaktadır. Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanları ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Doktorları WebJan 6, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Doktorları. Uzm. Dr. MERVE GÜLER Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Uzmanı. Uzm. Dr. YİĞİT CAN … WebJun 12, · Çiğli Eğitim ve Araştırma Hastanesi İletişim. Adres. /1 Sokak No Yeni Mahalle Ata Sanayi / Çiğli / İzmir. Telefon. 35 30 – () 37 Çiğli Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Doktorları Çiğli Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahi Doktorları Çiğli Eğitim ve Araştırma Hastanesi kabbani construction group dammam head office ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebGöztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi yılından beri hizmet vermektedir. Hastane dönüm arazi üzerinde 9 katlı bir ana blok, asistan, ebe kadın personel lojmanları, intaniye ve çocuk yuvaları dahil olmak üzere toplam 5 yan blok şeklinde inşa edilmiştir. kabbani md Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Webİstanbul T.c. Sağlık Bakanlığı İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, hasta yorumları, iletişim bilgileri. Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme; Çocuk Hematolojisi; (Susama Yokluğu) Adneksit Affektif Bozukluklar Ağız Yaraları Ağrı Ağrı Tedavisi Ağrılı Cinsel İlişki kabbani foot & ankle lancaster pa ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi - Ministry of Health WebFeb 2, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Doktorları; Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları; Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Doktorları; Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Doktorları; Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs kabbany funduszeue.info 0 yorum Ağrı daki en iyi gastroenteroloji doktorları, Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları, Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Hakkında, Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Randevu Al, Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi … kabbani logo ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi arşivleri - hasta-nere-de WebJan 5, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Polikliniği İletişim Bilgileri & Adres. Adres: FIRAT Mah. Çevre Yolu Üzeri Suçatağı Mevki Otogar Karşısı AĞRI. Tel: 0 63 63 – 0 10 56 – 0 87 10 – 0 63 63 – 0 18 E-Mail: [email&#;protected]. WebMar 28, · ALO hattını arayarak Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanlarından ve tarih seçiminden sonra randevunuzu oluşturabilirsiniz. MRHS sistemi … kab banja luka kontakt ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Trabzon Kanuni Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Doktorları Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji … Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Dahiliye … Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları WebSep 1, · Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Polikliniği İletişim Bilgileri & Adres. Adres: Barış Bulvarı Kadıköy Mahallesi No : PK : İlkadım /SAMSUN. Tel: 0 15 E-Mail: [email&#;protected]. Bir diğer makalemizde Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Doktorları, Samsun kabbani medical center ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebMar 30, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları. Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Gastroenteroloji … kabbani stadthagen Gastroenteroloji - Ministry of Health WebGöztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi diğer bilgiler için aşağıdaki linkleri tıklayınız. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktor Çalışma Listesi. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Laboratuvar Sonuçları. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Randevu. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Branş Tıbbi kabbani sport ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Doktorları WebAğrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Mart Kolon Kanseri Farkındalık Ayı AĞRI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MAVİ KOD TATBİKATI Hematoloji Uzmanı Uzm. Dr. İstemi SERİN … kab ban jayega tere kabil lyrics Çiğli Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktorları Randevu Al WebMar 28, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları. Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Gastroenteroloji Hakkında … kabbani last name ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Webİstanbul Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi: güvenilir hasta yorumları, adres ve doktorların bilgileri. Online randevu alın. Toggle navigation 7 adet fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı, 3 adet gastroenteroloji uzmanı, 38 adet genel cerrahi uzmanı, 1 adet göğüs cerrahisi uzmanı, 2 adet göğüs hastalıkları uzmanı kabbani myth Samsun Eğitim Ve Araştırma Hastanesi - DoktorTakvimi Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktorları - Online Estetik ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebMar 30, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Doktorları. Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Doktorları. Ağrı … kabba province Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi Romatoloji Doktorları Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji WebTrabzon Kanuni Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Doktorları. Farklı branşlarda ve tıbbi bölümlerde görev yapmaktadır. Hastane Hakkında Detaylı Bilgiler. Trabzon Kanuni Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Randevu Alma. Hastane Doktor Listesine ulaşmak için doktor bul robotuna giriş yapınız ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebAnestezi ve Reanimasyon ; Beyin ve Sinir Cerrahi ; Cerrahi Onkoloji ; Çocuk Cerrahi ; Gastroenterolojik Cerrahi ; Genel Cerrahi ; Göğüs Cerrahi ; Göz Hastalıkları ; … kab banyumas WebMay 5, · Adres: Atatürk Mahallesi Çat Yolu Caddesi NO Yakutiye / Erzurum. Tel: +90 () 10 Faks: +90 () 50 25/ Erzurum Eğitim ve Araştırma Hastanesi Erzurum Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Doktorları Erzurum Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adres ve Telefon Erzurum Eğitim ve Araştırma Hastanesi … ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean T.c. Sağlık Bakanlığı İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim Ve WebGüney Mahallesi /1 Sokak No: 1 / İzmir. Yol tarifi, adresi nerede? İzmir’in en kapsamlı ve en büyük hastanesi olma özelliğine sahiptir. Geniş tarihçesi ve başarılarıyla oldukça ön planda olan ve en çok tercih edilen hastanelerden biridir. İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi yılında m2 alanda kabbani nizar WebMardin Romatoloji doktorlarına Doktor Bul ya da Doktor Çalışma Listesinin yer aldığı robotumuzdan ulaşabilirsiniz. Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi Romatoloji Doktor çalışma cetveline aşağıdaki Mardin Doktor Bul sistemimizden ulaşabilirsiniz. Mardin Devlet Hastanesi Romatoloji Doktorları Bul. 19 Ekim Mardin ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebDec 10, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Doktorları. Uzm. Dr. RAMAZAN CEM TOPÇUOĞLU Ağrı Eğitim ve Araştırma … kabbany md lakewood WebAnkara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Gastroenteroloji. Nöroloji , Gastroenteroloji , Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları , Psikiyatri , Kardiyoloji , … kabbani macon ga ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları … Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları … WebDec 10, · Ağrı ilinde bulunan Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Dahiliye Doktorları ile Ağrı ili ve çevre illere hizmet … kabbani furniture maadi - قبانى للأثاث المعادى Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebDec 22, · Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Doktorları. UZ. DR. ORHAN ARAS / Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi … Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktorları WebGülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Ankara’da sağlık hizmeti veren hastanelerde çalışmaktadır. Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesinin … WebMar 28, · Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları. Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Doktorları Gastroenteroloji Hakkında … ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebSamsun Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Samsun ilinde Fevzi Çakmak mahallesi Lise Cad. Gazi adresinde bulunmaktadır. Samsun Eğitim Ve Araştırma Hastanesi bünyesinde bulunan bir doktordan randevu almak için numaralı telefonu arayabilirsiniz. Daha fazla bilgi. kab banogi İstanbul Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi - DoktorTakvimi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktorları - Doktor Bul Gastroenteroloji Doktorları - funduszeue.info ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean WebJan 11, · admin Ocak 11, 0 12 dakika okuma süresi. İstanbul Devlet Hastaneleri Beyin ve Sinir Cerrahi Doktorları. Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Doktorları alanında uzman doktor kadrolarınca oluşmakta olup İstanbul Ataşehir’de hizmet vermektedir. İstanbul Ataşehir Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve … WebPolikliniğimiz randevu ile çalışmaktadır. Randevu 0 19 55 nolu telefondan alınmaktadır. Özel muayene randevuları 0 19 19 - nolu telefondan … ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği … İstanbul Haseki Eğitim Ve Araştırma Hastanesi - DoktorTakvimi Antalya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi - DoktorTakvimi Op. Dr. Süleyman BULUT / Eskişehir Şehir Hastanesi Genel … WebGülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Gastroenteroloji Doktorları Bilgi Gastroenteroloji Doktorları Hastanede MHRS Alo randevu sistemi üzerinden çalışmaktadır. Ankara ilindeki devlet hastanelerinde çalışmakta olan Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Gastroenteroloji Doktorları hastane doktor randevu … ağrı eğitim ve araştırma hastanesi gastroenteroloji doktorları mean Gastroenteroloji - Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bölümleri ve Doktorları

İç hastalıkları uzmanı, Anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı, Radyolog, Çocuk sağlığı ve hastalıkları doktoru, Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı, Nörolog, Genel cerrah, Enfeksiyon hastalıkları uzmanı, Göz doktoru, Ürolog, Kulak burun boğaz doktoru, Dermatolog, Patolog, Ortopedi ve travmatoloji uzmanı, Beyin ve sinir cerrahı, Biyokimya uzmanı, Aile hekimi, Acil tıp doktoru, Nefrolog, Çocuk endokrinoloji doktoru, Kalp ve damar cerrahı, Göğüs hastalıkları doktoru, Endokrinolog ve metabolizma hastalıkları dokt, Psikiyatrist, Hematolog, Fizik tedavi uzmanı, Radyasyon onkoloğu, Gastroenterolog, Kardiyolog daha fazla

45 görüş Fatih, Millet Cd. Aksaray

Profilinizin kontrolünü alın

İç hastalıkları uzmanı, Anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı, Radyolog, Çocuk sağlığı ve hastalıkları doktoru, Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı, Nörolog, Genel cerrah, Enfeksiyon hastalıkları uzmanı, Göz doktoru, Ürolog, Kulak burun boğaz doktoru, Dermatolog, Patolog, Ortopedi ve travmatoloji uzmanı, Beyin ve sinir cerrahı, Biyokimya uzmanı, Aile hekimi, Acil tıp doktoru, Nefrolog, Çocuk endokrinoloji doktoru, Kalp ve damar cerrahı, Göğüs hastalıkları doktoru, Endokrinolog ve metabolizma hastalıkları dokt, Psikiyatrist, Hematolog, Fizik tedavi uzmanı, Radyasyon onkoloğu, Gastroenterolog, Kardiyolog daha fazla

45 görüş Fatih, Millet Cd. Aksaray

Profilinizin kontrolünü alın

Diğer kurumları göster

Kimi arıyorsunuz?

Hakkımızda

Bu kurumdaki doktorlar/uzmanlar hakkındaki görüşler (45)

İletişim

BİR KADIN HASTANESİ OLARAK HASEKİ HASTANESİ VE YÜZYIL TIP TARİHİ İSTANBUL’UNDA BİKES VE BİMESKEN BİR KADIN OLMAK gülhan balsoy Haseki Hastanesi’nin yüzyıl boyunca geçirdiği dönüşümü incelemek, bikes ve bimesken kadınların hikâyelerini gün ışığına çıkarmak için benzersiz bir olanak sunuyor. Burada ancak genel hatlarıyla ele aldığım bu mesele, hem kadınları görünür kılmak hem de kadınlar arasındaki farklılık ve eşitsizlikleri tartışmak için bir vesile olacaktır. Bu da hiç kuşkusuz yüzyıldaki daha büyük ölçüdeki toplumsal eşitsizliklere ilişkin sorular sormamızı mümkün kılacaktır. tırmaların büyük bir kısmı hastane- nin kurumsal tarihine odaklanmak- tadır.1 Ben bu yazıda farklı bir yol izleyeceğim ve daha çok, kurumun özellikle yüzyılın ikinci yarısında üstlenmiş olduğu toplumsal işlevleri ele alacağım. Haseki Darüşşifası erken dönemle- rinde de bu çalışmanın yoğunlaşaca- ğı 2 Tıbbi teşhis ve tedavinin yanı sıra kuruluşundan itibaren kimsesiz, yok- sul, evsiz ve acezelere bakım ve ba- rınma hizmeti de verdi. ’lar son- Haseki Nisa Haseki Hastanesi, yılı aşkın geç- önemlisi üstlendiği işlevler bu uzun rasında ise sağlık ve bakım hizmetleri Hastanesi mişiyle Osmanlı tarihçilerinden pek zaman dilimi içinde kaçınılmaz bi- özellikle hasta ve aceze kadınlara yö- bahçesinde üç baraka. çok sağlık kurumunun görmediği bir çimde değişmiş olsa da isminin aynı neldi. Ben de burada, bu doğrultuda, ilgiyi görmüş ve çeşitli tarih araştır- kalması tarihinde önemli bir sürekli- Haseki Nisa Hastanesi’nin yüzyıl 80 malarına konu olmuştur. Kurulduğu lik işaretidir ve gördüğü ilginin belki İstanbul’undaki yalnız, yoksul, kim- mekân, hizmet verdiği binalar ve en de en büyük nedenidir. Yapılan araş- sesiz, evsiz kadınların deneyimlerini TOPLUMSAL TAR‹H MAYIS anlamak için bize sunduğu ipuçlarını değerlendireceğim. Haseki Darüşşifası, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Hürrem Sultan adına o zaman Avrat Pazarı adıyla bilinen muhite inşa ettirildi. Mimari tasarımı Mimar Sinan tarafından ya- pılan binanın inşası ’da başlayıp ’de tamamlandı. Darüşşifa, cami, medrese, imaret ve sıbyan mektebin- den oluşan bir külliyenin parçasıydı. Hem bu bütünlük içinde hem de yüzyılın tıp anlayışı ve tıbbi seviyesi çerçevesinde kuruluşundan itibaren genel tedavi hizmetlerinin yanı sıra muhtaçlara bakımı da amaçlıyordu. Yatılı bakım erkek hastalara mahsus olsa da pazartesi ve perşembe günle- ri bir tür poliklinik hizmeti sunularak zayıf ve hasta kimselere bakılıyor, imaret binasında muhtaç, kimse- suz kadınların” gönderildiğini belir- dımıyla çocuklarını düşürüyordu.9 Hastanenin siz ve fakirlere yemek veriliyordu.3 tir ve mekânın zaman içinde “hem İşte çeşitli nedenlerle zaruret ve se- idari binası ana giriş kapısı. Haseki Hastanesi üzerine yapılan tevkifhâne hem de ufak mikyasta falete sürüklenmiş aceze, kimsesiz ve araştırmalardan en kapsamlısı olan bir dârülaceze” haline geldiğini not fakir kadınlar, genişletilerek kadın Nimet Taşkıran’ın çalışması yapının eder.5 Yani yüzyıla gelindiğinde hastalara tahsis edilecek bu binada genel kapsamlı bir hastane olduğunu kurumun tıbbi işlevlerinin yanında tedavi edilecek, hamile olanlara do- özellikle vurgular. Yine de Darüşşifa, bakım işlevlerini ön plana çıkarmaya ğurana kadar burada bakılacaktı. Bu modern tıbbın gelişmesinden önce başladığını, ağırlıkla kimsesiz, aceze, bakım hizmetinin bir yandan da o dünyanın başka yerlerindeki sağlık tutuklu kadınların ya da fahişelerin dönemde önü kesilmesi amaçlanan kuruluşları gibi, hastalıkların tanı, tedavi ve bakımına yönelik bir işlev ıskat-ı cenini azaltacağı düşünülü- teşhis ve tedavisinden çok muhtaç, üstlendiğini söyleyebiliriz. yordu başka koşullarda bakılamayacak durumda olan hastaların bakımını Darüşşifanın işlevlerinin zaman za- ’de yapılan tadilatlarla kimsesiz, amaçlıyordu. man değişkenlik gösterdiğinin bir evsiz, bakıma muhtaç kadınların te- işareti, ’te binanın hasta kadınla- davi edildiği bir hastane görünümü Darüşşifa yüzyılın sonlarına doğ- rın tedavisine tahsis edilmesi kararı- almış olsa da kalıcı bir doktorunun ru artık eski önem ve işlevlerini yi- dır.6 Bu karar belli ki hayata geçirile- bulunmaması binanın üstlendiği iş- tirmeye ve “Haseki Zindanı” olarak memişti ki bundan sadece birkaç yıl levin muğlak kalmasına yol açtı ve anılmaya başladı. Bu dönüşümün sonra, ’de, İstanbul’da bir kadın ’da kurum yeniden Nisa Tevkif- tam olarak hangi tarihte gerçekleşti- hastanesine olan ihtiyaç nedeniyle hanesi olarak adlandırıldı İşlevle- ğini bilemesek de Hekimbaşı Abdül- bir iradeyle binanın mutfak ve ecza- rinin belirsizliğinin sürdüğünün bir hak Molla’nın tarihli yazısındaki ne ilavesiyle genişletilerek kadınlara başka göstergesi de adının hastane “taife-i nisaya mahsus olan Haseki mahsus bir hastaneye dönüştürül- olmasına karşın daimi bir doktor Sultan Darüşşifası” ifadesi mekânın mesine karar verildi.7 Osmanlı dev- istihdam edilmemesiydi. Bu belir- bir süreden beri kadınlara ayrıldığı- let görevlileri “Dersaadet ve bilâd-ı sizliğin giderilmesinde bir dönemeç, na işaret etmektedir.4 Yine aynı kay- selâsede nisvân tâifesinden pek çok ’de birtakım tadilatlar sonrası ya- naktan Darüşşifa’nın ağırlıklı olarak gurabâ ve fukarâ” olduğunu, bu ka- tak sayısının seksene çıkarılması ve fahişelerin tevkif edildiği bir zindan dınların yatacak yerleri ve bakacak Doktor Kiryako Efendi’nin hastaneye olarak kullanıldığını öğreniyoruz. kimseleri olmadığını belirtiyordu.8 daimi olarak atanması oldu Ancak, Osman Nuri Ergin, mahkûm ve tutuk- Anlatıldığına göre, bu kimsesiz ve odalardan birinin aceze kadınlara lu kadınların hapsedildiği bu zindana fakir kadınların bazıları sokaklarda ayrılması kurumun çoklu işlevlerinin bir yandan da İstanbul’da bulunan yatıp sürünmekteydi. Aralarında ha- sürdüğüne işaret ediyordu. dul, bikes ve bimekân kadınlar ve mile olanlar da bulunmakta, bazıları “serseriyâne bir surette gündüzleri “virâne arasında hamlini vaz etmek”, Darüşşifanın tarihindeki önemli bir sokaklarda dolaşıp geceleri yatacak yani doğurmak zorunda kalmaktaydı. dönüm noktası, binanın yetersizli- yer gösterilmesi için çâr u nâçâr Bazı kadınlar ise bu duruma düşmek- ği ve sağlıksız koşulları nedeniyle, 81 karakollara müracaat eden uygun- ten korktukları için çeşitli ilaçlar yar- Moralı Ali Şefik Bey’in “Taş Konak” namıyla bilinen konağının satın alı- mun tıp alanındaki işlevlerinin daha ması için nasıl bir aracı olabilir? Bu nıp onarılması ve ’te hizmete tanımlı hale gelmesi açısından çok doğrultuda daha da çeşitlendirebi- sokulması oldu. Yüz yatak kapasiteli önemli olsa da, acezehane ile has- leceğimiz soruları tartışmak, bu so- bu yeni bina tamamen kadın hastala- tane arasındaki ilişki geçirgendir. rulara cevap aramak ve kimsesiz ve ra tahsis edildi ve bu tarihten itiba- Belgelerde de acezehane, Haseki evsiz kadınların sokaklardaki varlı- ren de Haseki Nisa Hastanesi adıyla Nisa Hastanesi’ne merbut dulhane ğına ilişkin yaklaşımları sorgulamak anılmaya başladı. Konağın da zaman ya da acezehane veya darülaceze amacıyla öncelikle birkaç hikâye ak- TIP TARİHİ içinde köhneleşmesi ve yetersizleş- ifadeleri kullanılmakta, acezehane taracağım. Zehra yine polise başvurup, tekrar Ameliyathane- Haseki Hastanesi’ne gönderilmeyi nin dışarıdan görünüşü. istemişti da istimlak edildi ve Mimar Patroc- görülmektedir Dolayısıyla ben de Yine bir başka Zehra, kardeşiyle bir- le Campanaki’ye o yıllarda hasta- sonrası dönemden bahseder- likte Haseki Nisa Hastanesi’ne bitişik ne mimarisinde kullanılan pavyon ken Haseki Nisa Hastanesi ve Haseki acezehanede iaşe edilen yetimler- sisteminde bir plan hazırlattırılıp Darüşşifası’nın birbirinden bağımsız dendi. Horhor’daki nehari inas mek- inşa ettirildi ’te iki yüz yatak değil, organik bir bağ içindeki iki ku- tebinin öğrencisiydi ama hastane ile kapasiteli bu yeni binada hasta ka- rum olduğunu varsayarak değerlen- okulu arasındaki mesafenin uzaklığı bulüne başlandı. Haseki bu yeni bi- dirmelerimi yapacağım. ve bu mesafeyi her gün gidip gelme- nasında ameliyathaneleri, röntgen nin zor olması nedeniyle leyli inas ve elektrik tedavisi, kimya, teşrih-i Buraya kadar, Haseki Nisa mektebine kabulü istida edilmişti, ne marazi ve bakteriyoloji laboratu- Hastanesi’nin kuruluşundan itiba- yazık ki bu talebe olumlu yanıt gel- varları, farklı uzmanlık dallarında ren üstlendiği çoklu işlevlere dik- meyecek ve Zehra, Haseki’de kalma- hizmet veren doktorlarıyla modern kat çekmeye çalıştım. Yukarıda da ya devam edecekti bir hastane görünümünü aldı Ku- tekrar etiğim üzere Haseki Darüş- rumun uzmanlaşmasının başka gös- şifası pek çok erken modern sağlık Hastanede ve ona bağlı acezehanede tergeleri de yaşlı ve aceze ve tedavi kurumu gibi sadece tıbbi hizmet bu örneklerde olduğu gibi imparator- edilemeyecek durumda olan kadın- değil bakım ve barınma sağlıyordu. luğun çok çeşitli bölgelerinden gelen ların Darülaceze’ye, zührevi hastalığı Başka bir deyişle, buraya sığınanlara kadınlar kalıyordu. Bu kadınların olanların Beyoğlu Nisa Hastanesi’ne, ilaç ve tedaviden çok –çoğu zaman kimi hasta, kimi deli, kimi dul, kimi on iki yaşından küçük kız çocukları- yetersiz ve eksikli bir şekilde olsa yetim, kimi aceze, kimi yaşlı, kimi nın Hamidiye Etfal Hastanesi’ne nak- da– yatak, iyi kötü bir yemek, uyku, fahişe, kimi tutukluydu; ancak hep- ledilmesi kararıydı sokakta değil bir çatının altında bir sinin ortak noktası bikes ve bimes- gece geçirme şansı vaat ediliyordu ken olmaları, yani kimsesiz, yoksul ’te hastane Taş Konak’a taşınır- Bu perspektiften bakıldığında Hase- ve onları koruyacak toplumsal ilişki ken eski Darüşşifa binası da ’te ki Darüşşifası’nın geçirdiği bu dönü- ağlarından yoksun olmalarıydı. Evi yaşanan büyük bir deprem sonrası şüm ve üstlendiği çoklu hizmetler, barkı olmayan kadınların sokaklarda kullanılmaz hale gelene kadar aceze, bikes ve bimesken kadınların de- yaşaması toplumsal normlara uygun kimsesiz, yaşlı kadınların bakıldı- neyimleri açısından ne anlama gel- görülmüyordu. Arşiv belgelerinde ğı bir acezehane/darülaceze olarak mektedir? Bu kurumun incelenmesi devlet görevlilerinin bu meseleden 82 kullanılmaya devam etti ’ten kimsesiz, evsiz, yoksul kadınların bahsederken sık sık “gayr-i caiz” itibaren yaşanan gelişmeler kuru- deneyimlerinin yeniden kurgulan- tabirini kullandığını, kadınların so- TOPLUMSAL TAR‹H MAYIS kaklarda kalmasını ne uygun ne de lardan memnun görünmemektedir. Hastaların günlük iaşesi ekmek, et, arzu edilir bulduğunu görebiliriz Hastane yönetimi “alüfteler ile sair pirinç, yağ, tuz, soğan, kuru ve yaş Ancak belgeleri yakından inceledi- muvakkıflar”ın sair hastanın edep sebze meyve, patates, süt ve şeker- ğimizde, kimsesiz ve evsiz kadınların ve ahlakına halel getirebileceğinden den oluşmaktaydı, ancak bu temel sokaklardaki varlığının sadece uy- endişeleniyordu. “Edepli” hastalarla ihtiyaçların tedariki bazen müdürün gunsuz değil aynı zamanda tehlikeli suçlu kadınları bir araya getirmemek inisiyatifine kalıyordu. Örneğin de görüldüğünü söyleyebiliriz. Yal- onların önemli bir hedefiydi Do- tarihli bir arzuhalde Haseki Nisa nız ve evsiz kadınlar kamu düzenine layısıyla Haseki Nisa Hastanesi’nin Hastanesi’ne merbut dulhanede bu- yöneltilen bir tehditti; dolayısıyla bakım hizmetlerini bırakıp “modern” lunan aceze kadınlara bir müddetten bu kadınların Haseki Hastanesi’ne yerleştirilmesi salt hayırseverlik ya da iyilikseverlikle değil, daha çok so- Hastanede ve ona bağlı acezehanede imparatorluğun kaklarda başıboş gezmelerinin yarat- tığı endişe, huzursuzluk, tedirginlikle çok çeşitli bölgelerinden gelen kadınlar kalıyordu. açıklanabilir. Bu bakış açısından yak- Bu kadınların kimi hasta, kimi deli, kimi dul, kimi yetim, laştığımızda Haseki Hastanesi’nin ta- rihi aynı zamanda sokaklarda kimin kimi aceze, kimi yaşlı, kimi fahişe, kimi tutukluydu; özgürce dolaşacağı, kimin dolaşama- ancak hepsinin ortak noktası bikes ve bimesken olmaları, yacağı, kimin görünür olacağı, kimin izole edilmesi gerektiği, kamu düzeni yani kimsesiz, yoksul ve onları koruyacak toplumsal için kimin tehdit oluşturduğu ve ideal olan ve olmayan kadınlık halleriyle ilişki ağlarından yoksun olmalarıydı. ilişkilidir. Dahası hastanenin hizmet- lerini yalnızca Müslüman kadınlara sunuyor olması, kadınlar arasındaki farklılık ve eşitsizliklere dikkatimizi çeker. Benzer sınıfsal konumda olsa- lar ve benzer kırılganlıkları yaşasalar da bazı kadınlar koruma ve bakıma hak kazanırken bazılarının bundan mahrum bırakıldığını bize hatırlatır. Bikes ve bimesken kadınlar hakkın- daki endişe ve kontrol ihtiyacının önemli göstergelerinden biri, has- tanenin etrafının yüksek duvarlarla örülü olmasıdır. Bu duvarlar kadın- ları korumayı değil, tam tersine on- ların tekrar sokaklara karışmasının önüne geçmeyi amaçlıyordu. Hasta- neye yerleştirildikten sonra kadın- ların dış dünyayla kurduğu ilişki de büyük ölçüde kısıtlanmış oluyordu. Tam da bu nedenle arşiv belgele- rinde Haseki Nisa Hastanesi’nden kaçma girişiminde bulunan kadınla- anlamda hastane kimliği kazanma- beri hak ettikleri elbiselerin yerine Hastanenin ra rastlarız. Bu kadınlar kimi zaman sının tarihi bir anlamda normlara sadece yirmişer paralık birer yemeni tüberküloz koğuşu. bacaklarının kırılması ya da çocukla- uyanlarla uymayanların birbirlerin- ve birer çift çorap verildiği, başhe- rını düşürme tehlikesini göze alarak den ayrıştırılmasının da tarihidir. kim Doktor Faik Bey’in ise bu konuda yüksek duvarlardan atlayarak firar yapılan şikâyetleri dikkate almadığı etmeye çalışıyordu Bikes, kimsesiz olmak çoğu kadın için iddia edilir Başhekim bu şikâyetten hastanenin idarecileri, doktorları ve rahatsızlık duymuş olmalı ki cevaben Yukarıda işaret ettiğim gibi hasta- diğer görevlileriyle olan ilişkilerinde bir yazı kaleme alarak, hakkındaki ih- nede yetim kızlardan dullara, yaş- de korunmasız olmak anlamına ge- bar ve şikâyetlerin asılsız olduğunu, lı ve aceze kadınlardan fahişelere liyordu. Kırılganlıklarının en büyük iaşe, ibate ve giyimleri konusunda çok çeşitli bir yelpazeden kadınlar olduğu, suiistimale en açık oldukları acezelere fevkalade iyi bakıldığını bakım ve tedavi görüyordu. Ne var alan hiç kuşkusuz kendilerine verilen ileri sürmüştür. Faik Bey aceze kadın- 83 ki hastane görevlileri bu farklılık- iaşenin niteliği ve miktarına ilişkindi. lara verilen tayinata ilişkin bir cetvel de hazırlamıştır. Buna göre, aceze izole edildiği bir mekân olarak bak- bize sunduğu olanakları tartışmak kadınlara bir sene zarfında takunya, mak da yanıltıcı olacaktır. Hastaneye istedim. Yukarıda da işaret etmeye kundura, patik, çorap, terlik, başör- kabul edilmenin kendisi kimi zaman çalıştığım gibi, bu kadınların görü- tüsü, baş yemenisi; yiyecek olarak bikes, bimesken ve toplumun en kı- nür olmaları, şehir hayatındaki var- kese yoğurdu, marul, hıyar, çilek, rılgan üyeleri olan bu kadınlar için lıkları, sokaklarda özgürce gezmeleri karpuz, çavuş üzümü, tahin helva; bir ayrıcalık anlamına gelebiliyordu. kamu düzenine yönelik bir tehdit çocuklarına tülbent ve mermerşahi Bunun bir göstergesi hastaneye ka- olarak algılanıyordu. Haseki Nisa TIP TARİHİ top, fes ve püskül; ramazan-ı şerifte bul edilmek üzere gönderilen arzu- Hastanesi’nin önemli işlevlerinden güllaç, sütlü, baklava, revani; kurban haller ve bu arzuhallere kimi zaman biri onları sokaklardan izole etmek, tehdit oluşturdukları düzenle arala- rına bir engel koymaktı. Ancak, bikes Haseki Nisa Hastanesi’nin hizmetlerini yalnızca ve bimesken kadınlar kendi yaşadık- ları yer ve zamanda ne kadar görü- Müslüman kadınlara sunuyor olması, kadınlar arasındaki nür değillerse tarih anlatıları içinde farklılık ve eşitsizliklere dikkatimizi çeker. Benzer sınıfsal de o kadar eksiktirler. Yoksul ve kim- sesiz kadınların Osmanlı tarihçiliğin- konumda olsalar ve benzer kırılganlıkları yaşasalar de görünür olduğunu söyleyebilmek da, bazı kadınlar koruma ve bakıma hak kazanırken ne yazık ki mümkün değildir. Haseki Hastanesi’nin yüzyıl boyunca ge- bazılarının bundan mahrum bırakıldığını bize hatırlatır. çirdiği dönüşümü incelemek, bu ka- dınların hikâyelerini gün ışığına çı- karmak için bize benzersiz bir olanak sunar. Burada ancak genel hatlarıyla akçesinden de baklava, portakal, el- verilen olumsuz yanıtlardır. İşlediği ele aldığım ve yapmakta olduğum van şekeri, simit, kiraz, marul, üzüm, bir cinayet nedeniyle tutukluyken daha kapsamlı araştırmanın parçası revani verildiği gibi her ay libas ve hastalanan Nikola kızı Sofi’nin örneği olan bu tartışma, hem kadınları gö- tütün de verilmiştir Liste etkileyici bize bu durumu hatırlatır; Sofi teda- rünür kılmak hem de kadınlar ara- olsa da işlerin her zaman kâğıt üze- viye ihtiyacı olduğu halde Hıristiyan sındaki farklılık ve eşitsizlikleri tar- rinde olduğu gibi mükemmel gitme- olduğu gerekçesiyle hastaneye kabul tışmak için bir vesile olacaktır. Bu da diği açıktır. edilmemiştir hiç kuşkusuz yüzyıldaki daha bü- yük ölçüdeki toplumsal eşitsizliklere Altını çizmeye çalıştığım bütün bu Bu yazıda Haseki Nisa Hastanesi’nin ilişkin sorular sormamızı mümkün çatışma ve çelişkilerle beraber, Ha- üstlendiği çoklu işlevleri ve bunla- kılacaktır. seki Nisa Hastanesi’ne sadece kim- rın yüzyıl İstanbul’unun bikes ve sesiz kadınların kontrol altında tu- bimesken kadınlarının deneyimle- gülhan balsoy okan üniversitesi tulduğu, toplumun geri kalanından rini yeniden kurgulayabilmek için dipnotlar Üniversitesi; İstanbul Avrupa Kültür 17 Örneğin BOA funduszeue.info /84 1 Haseki Hastanesi’nin tarihiyle ilgili bazı Başkenti Ajansı, ), s. (Ş.4/) “Haseki Nisa Hastanesi’ne temel kaynaklar için bkz. Süheyl Ünver, 2 Yıldırım, “Haseki Darüşşifası ve Hastanesi”. merbut dulhâne” ifadesini, BOA funduszeue.info Haseki Hastanesi Tarihçesi: 3 Taşkıran, age. /84 (4.M/) “Haseki Nisa Yıldönümü Dolayısıyla (İstanbul: İstanbul 4 Yıldırım, “Dârüşşifalardan Modern Hastanesi’ne merbut acezehâne” ifadesini Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü, ); Hastanelere”, s. kullanır. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Nimet Taşkıran, Hasekinin Kitabı: 5 Osman Nuri Ergin, Mecelle-i Umur-ı 18 Erken modern hastanelerin üstlendiği çoklu İstanbul Haseki Külliyesi: Cami-Medrese- Belediyye, c. 6 (İstanbul: İstanbul Büyükşehir işlevlerin iyi bir tartışması için bkz. Mary İmaret-Sübyan Mektebi-Dar-üş-Şifa ve Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı, Lindemann, Medicine and Society in Early Yeni Haseki Hastanesi (İstanbul: Haseki ), s. Modern Europe (Cambridge University Press, Hastanesini Kalkındırma Derneği, ); 6 Taşkıran, age; Ergin, age. ). Zuhal Özaydın, “Haseki Darüşşifası ve 7 BOA Cevdet Sıhhiye 13/ 19 BOA funduszeue.info /62 (C/). Bugünkü Durumu”, I. Türk Tıp Tarihi (M/); funduszeue.info / 20 BOA funduszeue.info /84 (4.M/); Kongresi: Bildiriler (Ankara: ), s. (C.5/). benzer başka örnekler için BOA MKT / ; Nuran Yıldırım, “Haseki Darüşşifası 8 BOA Cevdet Sıhhiye 13/ (Ş/); BOA funduszeue.info /5 ve Hastanesi”, Dünden Bugüne İstanbul (M/). (B/); BOA funduszeue.info / Ansiklopedisi, haz. İlhan Tekeli (vd.), 9 BOA Cevdet Sıhhiye 13/ (B/). c. 4 (İstanbul: Tarih Vakfı; Ankara: Kültür (M/). 21 Örneğin BOA funduszeue.info /1 Bakanlığı, ), s. 2; Feryal Saygılıgil, 10 BOA Cevdet Sıhhiye 13/ (Z/); BOA funduszeue.info /88 “Osmanlı Devleti’nin Son Dönemlerinde (M/). (Za/)¸ BOA funduszeue.info /62 Kadınlara Mahsus Bir Hastane: Haseki”, 11 Yıldırım, “Haseki Darüşşifası ve Hastanesi” ve (C/). Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları 5 (): “Dârüşşifalardan Modern Hastanelere”. 22 BOA funduszeue.info /1 (Z/); Daha yakın dönemde yapılan iki 12 Taşkıran, age; Ergin, age. BOA funduszeue.info /88 (Za/). kapsamlı çalışma için bkz. Nuran Yıldırım, 13 Yıldırım, “Dârüşşifalardan Modern 23 BOA funduszeue.info /1 (Z/); “Dârüşşifalardan Modern Hastanelere”, Tarihi Hastanelere”. BOA funduszeue.info /88 (Za/). Sağlık Kurumlarımız Darüşşifalar, ed. Nil 14 Taşkıran, age; Nuran Yıldırım, agm. 24 BOA funduszeue.info /84 (Ş.4/). Sarı, c. 2 (İstanbul, ), s. ; Nuran 15 BOA funduszeue.info 50/11 (L.5/) ayrıca 25 BOA funduszeue.info /58 (Ş/). 84 Yıldırım, “Haseki Hürrem Sultan Darüşşifası”, Ergin, age, s. 26 BOA funduszeue.info /1 (Z/); İstanbul’un Sağlık Tarihi (İstanbul: İstanbul 16 Yıldırım, agm, s. BOA funduszeue.info /88 (Za/).