Kan Uyuşmazlığı Iğnesi Neden Yapılır
Kan Uyuşmazlığı Nedir? İğnesi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Anne adayı ve bebeğinin kanı arasında meydana gelen uyuşmazlık kan uyuşmazlığı olarak adlandırılır. Kan uyuşmazlığı iki türlü nedenden oluşabilmektedir. İlki anne ve bebeğin kanındaki RH proteini değişikliğinden oluşmaktadır. Anne kanının RH negatif, bebeğin kanının RH pozitif olması halinde meydana gelir. Bir diğer uyuşmazlık türüyse AB0 kan grupları değişikliği nedeniyle meydana gelen kan uyuşmazlığıdır. Bazı hallerde bebeğin kanı anne kanı ile temas etmesi halinde AB0 kan grubu değişikliğinden kaynaklanan kan uyuşmazlığı meydana gelir. Kan uyuşmazlığı nedir, kan uyuşmazlığı iğnesi nedir ve evlilikte kan uyuşmazlığı gibi önemli soruların yanıtları oldukça önemlidir.
Kanda meydana gelen RH faktörü kırmızı kan hücrelerinin haricinde veya yüzey kısmında olan bir proteindir. Kırmızı kan hücrelerinin esnek kalmasına ve şeklinin korumaya katkı sağlar. RH etkeni kişiye anne ve babadan kalıtımsal olarak aktarılmaktadır.
Kanın yapısında RH etkeni bulunuyorsa birey RH pozitiftir ancak bulunmuyorsa RH negatif olarak değerlendirilir. Anne kanı RH negatif ve bebeğin RH pozitif olması halinde kan uyuşmazlığı meydana gelir.
Annenin kanı bu RH proteinini yabancı şekilde algılar ve annenin bağışıklık sistemi RH pozitif etkenine karşı antikor üretip savunma oluşturur. Bu durum bebeğin genel sağlığı bakımından önemli problemlere yol açar. Bu bağışıklık savunmasının meydana gelmesi oldukça yavaş gelişim gösterir ve ilk hamilelikte ender sağlık problemi görülür. Kan uyuşmazlığı başka oluşacak olan hamileliklerdeyse önemli problemlere yol açabilir.
Kan Uyuşmazlığı Nasıl Olur?
Kan uyuşmazlığının meydana gelmesi iki türlü biçimde gerçekleşir, RH faktörü ve AB0 kan grubu uyuşmazlığı şeklinde belirtilmektedir. Annenin kanı RH negatif ve babanın kanı RH pozitif olduğunda bebeğin kanı RH pozitif olur ise, RH etkeninden kaynaklanan kan uyuşmazlığı meydana gelir. Hamilelik evresinde anne ve bebeğin kanı birbiri ile temas halinde olmaz ancak bazı durumlardan sonra annenin bedeni RH pozitif etkenine karşı duyarlıdırlar.
Bedende antikor oluşmasının ardından annenin kanı bebeğe geçtiği zaman, meydana gelen antikorlar kırmızı kan hücrelerini parçalar ve öldürür. Bu durumun ardından bebeğin kalbi durabilir veya farklı yıpranmalar meydana gelebilir. Genellikle ilk bebekte problem olmasa bile daha sonra doğan çocuklarda önemli sağlık problemlerine yol açabilir. Anne bedeninin duyarlı olduğu durumlar şu şekildedir;
- Kan nakli uygulaması
- Önceden düşük olma durumu
- Dış gebelik oluşumu
- Daha önce doğum yapılması
- Hamilelik esnasında kanama ile alakalı komplikasyonlar gerçekleşmiş olması
Bebeğin kanı parçalandığında bilirubin meydana gelir. Bilirubin oranının fazla olması sarılığa yol açar. Yenidoğan bebeklerde kan uyuşmazlığından sonra sarılık hızlı bir şekilde oluşur ve zamanında tanı konulan bebekler uygulanan tedavi ile çok fazla problem yaşamaz.
Kan Uyuşmazlığı Testi
Annenin RH negatif babanınsa RH pozitif kana sahip olması halinde anneye 'indirekt coombs' testi yapılmaktadır. Bu testin sonucunun pozitif olması riskli bir durumdur. Bu noktada pozitif olma durumunun miktarıyla bebeğe olan etkinin oranı doğru orantılıdır. Bundan dolayı takibin yapılması önemlidir. Bu test negatifse anneye koruma amaçlı hamileliğin 3. trimestrende ve doğumun sonrasında kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanır.
Kan Uyuşmazlığı İğnesi
Kan uyuşmazlığı yaşandığı hallerde kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmaktadır. Daha önce de belirtildiği gibi ilk çocuk için ciddi bir tehlike bulunmamaktadır. Fakat daha sonra gerçekleşen doğumlarda tehlike meydana gelmesin diye hamileliğin 28’inci haftasında anneye kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanır. Bebek doğduğu zaman bebeğin RH değerinin kontrolü sağlanır. Negatifse anneye ikinci bir kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanmaz. Anneye ikinci kan uyuşmazlığı iğnesi, bebeğin kan grubu RH pozitif ise doğumdan sonraki ilk 72 saat içinde uygulanır.
Bu konu ile alakalı en önemli nokta ise, annenin kan grubu RH negatif, babanın kan gurubu RH pozitifse anne düşük, kürtaj, hamilelik evresinde kanama ya da belirtilen girişimleri gerçekleştirecekse bu operasyonlardan evvel kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanmalıdır. Bir diğer önemli noktaysa RH uygun olmayan her hamileliğin haftasında bu iğnenin yaptırılmasıdır.
Kan Uyuşmazlığı Olursa Ne Olur?
Bu uyuşmazlığın durumundaysa anne adayının bağışıklık sistemi bebeğin RH pozitif hücrelerine yabancı maddeymiş gibi hareket etmesi ve karşı antikor üretmektedir. Plasenta aracılığıyla bebeğe geçmekte olan bu antikorlarsa bebeğin kırmızı kan hücrelerini ortadan kaldırarak sağlık problemlerine neden olur.
Kan Uyuşmazlığı Tehlikeli mi?
Kan uyuşmazlığının olduğu hallerde annenin bebeğe karşı üretmiş olduğu antikorlar bebeğin kırmızı kan hücrelerini ortadan kaldırabilir. Anemi öncelikli olmak üzere ölü doğum, sarılık, bilirubin birikimine bağlı şekilde beyin hasarı, sağırlık veya hayatı kaybetme gibi problemlere neden olabilir.
Kan Uyuşmazlığı Olunca Evlenmeye Engel Olur mu?
Kan uyuşmazlığı evliliğe engel bir durum içermez. Fakat çocuk yapmayı düşünen bireylerin çocuk doğmadan evvel tedbir almasını gerektiren bir durumdur, evlenmeden evvel kan uyuşmazlığı testi de yapılmaktadır.
Kan uyuşmazlığı
Kan uyuşmazlığıgebe anne ile bebeği arasındaki Rh uygunsuzluğuna verilen addır. Rh uygunsuzluğu, gebelikte ya da kan naklinde Rh(-) bir kişinin Rh(+) kan ile teması sonucu oluşan bir alerjik reaksiyondur. Kan uyuşmazlığı Rh ve ABO uyuşmazlığı olarak iki farklı şekilde oluşmaktadır.
Rh uyuşmazlığı[değiştir Kan Uyuşmazlığı Nedir, İğnesi Ne Zaman Yapılmalı
Kan Uyuşmazlığı Nedir
Gebelikte yapılan ilk kontrol muayenesinde alınan testler arasında kan grubu kontrolü de yer almaktadır. Kan uyuşmazlığında bahsedilen detay Rh uyuşmazlığıdır.
Anne adayı Rh (–) kan grubuna, baba adayı da Rh (+) kan grubuna sahip olduğu zaman anne adayı ile baba adayı arasında Rh yani kan uyuşmazlığı var demektir.
Rh uyuşmazlığı şöyle gerçekleşir;
Eğer Rh (–) anne ve Rh (+) bir baba çocuk sahibi olursa, ilk bebek Rh+ olduğu takdirde bu bebekte bir sorun olmamaktadır. Ama ilk bebeğin Rh (+) olması annede Rh faktörüne karşı antikorlarının gelişmesine neden olur. Bu antikorlar ilk gebelikte çok yavaş hızda ve bebeğe geçmeyecek türde olduğundan ilk bebek etkilenmez. İlk gebelikte oluşan bu antikorlar sonraki gebelikte farklı türde olup bebeğe geçebilecek şekilde anne kanında hazır bulunurlar. İkinci ve sonraki gebeliklerde anne kanına antikor denilen silahlar bebekte Rh + kanı yakalayıp, kırmızı kan hücrelerini yok etmektedirler.
Dolayısı ile anne 2. Bebeğe hamile kaldığı zaman ikinci bebek Rh + ise, annedeki silahlar bebek kanına geçtiği andan itibaren Rh + olan kırmızı kan hücrelerini yok etmeye başlayacaktır. Dolayısı ile, anne adayı Rh (–), baba adayı da Rh (+)kan grubuna sahipse ilk gebelikten itibaren bu antikor gelişimini önlemeye yönelik önlem alınmalıdır.
Kan Uyuşmazlığı İğnesi Ne Zaman Yapılır?
İlk gebelikte bir sorun yaratma ihtimali hemen hemen yoktur. Daha sonraki gebeliklerde sorun yaratmasın diye Haftalar arasında en sık bilinen şekli ile kan uyuşmazlığı iğnesi adı verilen bir uyuşmazlık iğnesi yapılır. Bebek doğduktan sonra Rh (–) ise yeni bir doza gerek yoktur, eğer Rh (+) ise ilk 72 saat içerisinde mutlaka anneye 2. Doz iğne de yapılır. Böylece bundan sonraki gebelikler Rh uygunsuzluğundan %’e yakın oranda korunmuş olur. Gebeliğin ilk haftaları veya herhangi bir zamanda kanama olmuşsa veya bir müdahale yapılmışsa, mutlaka kan uyuşmazlığı iğnesiyapılmalıdır. Bununla birlikte kan uyuşmazlığındanbebeğin etkilenip etkilenmediğini öğrenmek amacıyla inceleme yapılır. Genellikle 2. Ve sonraki gebeliklerde kontrol etmek gerekir.
Kan Uyuşmazlığı Testi
- İlk gebelikte oluşan antikorlar bebeğe geçerek onun kan hücrelerine saldırmakta ve özellikte bebekte kan yetmezliği riski yüksek olmaktadır ancak antikor oluştuktan sonra bazı önlemler alınabilir.
- Bu uyarılma işlemi ilk doğumda %1 oranında oluşabilmektedir.
- Başka durumlarda da eğer anne Rh (+) kanla karşı karşıya kalırsa bu silahları sentezleyebilmektedir. Örneğin yanlış kan nakli, kan ile bulaşmış cerrahi aletler ile yapılan ameliyatlar ya da çok seyrek olarak kan bulaşmış enjeksiyonlara bağlı meydana gelebilmektedir. Ancak günümüz hasta güvenliği uygulamaları ile böyle bir durum söz konusu dahi olmamaktadır.
Hamilelik dönemi başında eşlerin kan grupları tespit edilmelidir. Eğer bir Rh uyuşmazlığı varsa indirekt coombs testi uygun aralıklarla tekrarlanmalıdır. Gerekirse ilk gebelikte Haftada korunma iğnesi (Anti-D immün globulin ) yapılır.
Özet olarak kan uyuşmazlığı aslında bir Rh uyuşmazlığıdır. Rh (–) bir anne Rh (+) bir bebek için geçerlidir. 2. Gebelikte olur. Normal kontroller yaptırılarak gerekli önlemler alındığı takdirde bu olaydan hem anne hem bebek sorunsuz kurtulabilmektedir.
nest...
Kan Uyuşmazlığı Nedir, İğnesi Ne Zaman Yapılmalı
Kan Uyuşmazlığı Nedir
Gebelikte yapılan ilk kontrol muayenesinde alınan testler arasında kan grubu kontrolü de yer almaktadır. Kan uyuşmazlığında bahsedilen detay Rh uyuşmazlığıdır.
Anne adayı Rh (–) kan grubuna, baba adayı da Rh (+) kan grubuna sahip olduğu zaman anne adayı ile baba adayı arasında Rh yani kan uyuşmazlığı var demektir.
Rh uyuşmazlığı şöyle gerçekleşir;
Eğer Rh (–) anne ve Rh (+) bir baba çocuk sahibi olursa, ilk bebek Rh+ olduğu takdirde bu bebekte bir sorun olmamaktadır. Ama ilk bebeğin Rh (+) olması annede Rh faktörüne karşı antikorlarının gelişmesine neden olur. Bu antikorlar ilk gebelikte çok yavaş hızda ve bebeğe geçmeyecek türde olduğundan ilk bebek etkilenmez. İlk gebelikte oluşan bu antikorlar sonraki gebelikte farklı türde olup bebeğe geçebilecek şekilde anne kanında hazır bulunurlar. İkinci ve sonraki gebeliklerde anne kanına antikor denilen silahlar bebekte Rh + kanı yakalayıp, kırmızı kan hücrelerini yok etmektedirler.
Dolayısı ile anne 2. Bebeğe hamile kaldığı zaman ikinci bebek Rh + ise, annedeki silahlar bebek kanına geçtiği andan itibaren Rh + olan kırmızı kan hücrelerini yok etmeye başlayacaktır. Dolayısı ile, anne adayı Rh (–), baba adayı da Rh (+)kan grubuna sahipse ilk gebelikten itibaren bu antikor gelişimini önlemeye yönelik önlem alınmalıdır.
Kan Uyuşmazlığı İğnesi Ne Zaman Yapılır?
İlk gebelikte bir sorun yaratma ihtimali hemen hemen yoktur. Daha sonraki gebeliklerde sorun yaratmasın diye Haftalar arasında en sık bilinen şekli ile kan uyuşmazlığı iğnesi adı verilen bir uyuşmazlık iğnesi yapılır. Bebek doğduktan sonra Rh (–) ise yeni bir doza gerek yoktur, eğer Rh (+) ise ilk 72 saat içerisinde mutlaka anneye 2. Doz iğne de yapılır. Böylece bundan sonraki gebelikler Rh uygunsuzluğundan %’e yakın oranda korunmuş olur. Gebeliğin ilk haftaları veya herhangi bir zamanda kanama olmuşsa veya bir müdahale yapılmışsa, mutlaka kan uyuşmazlığı iğnesiyapılmalıdır. Bununla birlikte kan uyuşmazlığındanbebeğin etkilenip etkilenmediğini öğrenmek amacıyla inceleme yapılır. Genellikle 2. Ve sonraki gebeliklerde kontrol etmek gerekir.
Kan Uyuşmazlığı Testi
- İlk gebelikte oluşan antikorlar bebeğe geçerek onun kan hücrelerine saldırmakta ve özellikte bebekte kan yetmezliği riski yüksek olmaktadır ancak antikor oluştuktan sonra bazı önlemler alınabilir.
- Bu uyarılma işlemi ilk doğumda %1 oranında oluşabilmektedir.
- Başka durumlarda da eğer anne Rh (+) kanla karşı karşıya kalırsa bu silahları sentezleyebilmektedir. Örneğin yanlış kan nakli, kan ile bulaşmış cerrahi aletler ile yapılan ameliyatlar ya da çok seyrek olarak kan bulaşmış enjeksiyonlara bağlı meydana gelebilmektedir. Ancak günümüz hasta güvenliği uygulamaları ile böyle bir durum söz konusu dahi olmamaktadır.
Hamilelik dönemi başında eşlerin kan grupları tespit edilmelidir. Eğer bir Rh uyuşmazlığı varsa indirekt coombs testi uygun aralıklarla tekrarlanmalıdır. Gerekirse ilk gebelikte Haftada korunma iğnesi (Anti-D immün globulin ) yapılır.
Özet olarak kan uyuşmazlığı aslında bir Rh uyuşmazlığıdır. Rh (–) bir anne Rh (+) bir bebek için geçerlidir. 2. Gebelikte olur. Normal kontroller yaptırılarak gerekli önlemler alındığı takdirde bu olaydan hem anne hem bebek sorunsuz kurtulabilmektedir.