Kanister Valfi Arızası

Benzin uçucu ve buhar olma özelliğine sahip olan bir yakıt türüdür. Benzinin buharından meydana gelen hidrokarbonlar ise çevreye oldukça zararlıdır. Bunun içinde benzinli otomobillerde egzoz emisyon rakamları çok önemlidir.

Karbon Kanister Nedir?

Benzinli bir aracın deposunda buhar birikir, bu buharın toplanarak yanma odasına gönderilmesinden karbon kanister sorumludur. Emme manifolduna yakın bir konumda olan karbon kanister, bu buharı içerisinde bulundurduğu filtreden geçirerek atmosfere çıkmasını engeller. Aracın beyni olan ECU komut göndererek buharın yanma odasına iletilmesini sağlar.

Karbon Kanister Çalışma Sistemi Nasıldır?

Aracın motorunun çalıştırılmasıyla birlikte depoda birikmeye başlayan buhar basıncı artar. Basınç 0,3 bar olduğunda ECU’ya bir sinyal gönderilir ve ECU yanma odasının sıcaklığının artmasıyla buharın emme manifoldunda bulunan yola sinyal göndererek valfin açılmasını sağlar. Bu sayede fazla buhar yanma odasına gönderilir ve orada yakılır.

Otomobillerde bulunan yakıt depoları kapalı ve yalıtımlıdır. Doğal olarak yakıt tüketildiğinde ya da sıcaklık düştüğünde yakıt hacminde azalma meydana gelir. Azalan bu hacimle birlikte deponun içinde bir vakumlama meydana gelir ve dışarıdan hava girişi olmadığında depo içeriye doğru büzüşmeye ve kullanım şeklini kaybetmeye başlar. Bunun engellenmesi için karbon kanisterin içine iki yollu valf konulmuştur. Yani depodaki basınç belli bir değerin altına düştüğü zaman valf açılır ve tank içerisindeki basınç dengelenmiş olur.

Karbon Kanister Arızası Nasıl Anlaşılır?

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz sistem içerisinde karbon kanister arıza yaparsa sürücü marşa bastığı zaman motor geç çalışabilir veya çalışmaz.

Araç düzgün çalışıyor olsa da stop ettiğinde bir süre daha çalışmaya devam edebilir. Bu nedenler karbon kanister’in arızalı olduğunu ve değişiminin yapılmasını gösteren durumlardır.

Karbon kanister görevini yapamazsa buharın egzoz ile atılması söz konusu olacaktır. Doğal olarak bu durumda aracın egzoz muayenesinden kalması anlamına gelir.

Egzoz Muayenesinden Geçemeyen Araç Ne Olur?

Egzoz muayenesinde 4 kez tekrarlama hakkı vardır. Sürücü bu 4 hakkında mutlaka egzozdaki sorunları çözdürmesi gerekir. Eğer 4’ünde de egzoz muayenesinden geçemezse sorunu giderene kadar aracın trafiğe çıkışı yasaktır.

Otomobiller hakkında merak ettiğiniz bilgilere seafoodplus.infoadresimizden ulaşabilirsiniz.

*Karbon kanister + karbon kanister valfi + depo basınç sensörü + vakum çek valfli depo kapağı  

*Karbon kanister + karbon kanister valfi + havalandırma selenoid valfi + depo basınç sensörü Sızdırmaz depo kapağı

Kanister Kutusu (Karbon Kanister)

Benzin deposunda oluşan benzin buharının emilebilmesi için aktif karbon tanecikleri içeren kutudur. Motor bölmesinde veya yakıt deposunun yanında bulunur. kutu içerisindeki karbon parçacıkları, benzin buharını emer ve tutar. Karbon kanister haznesi kolay kolay bozulmaz ve araç ömrü boyunca kullanılabilir. Karbon kanister haznesinin iki bağlantı hortumu vardır;  girişine depodan gelen benzin buharı  hortum bağlıdır, çıkış hortumu üzerinde ise karbon kanister selenoid valfi bulunur ve bu hortumun ucu emme manifoldu girişine, gaz kelebeğinden hemen sonra boğaza bağlıdır. Ayrıca üzerinde bir adet hava giriş deliği bulunur (bazı tiplerde hava girişi alttadır), yakıt buharı emme manifolduna gönderilirken, bu delikten gelen havayla birlikte gönderilir. Yeni nesil sistemlerde karbon kanister hava girişinde bir "havalandırma selenoid valfi" de bulunur.

Benzin buharı tahliye valfi (karbon kanister selenoid valfi), normalde kapalı olan bir elektromanyetik valftir ve açılıp kapanarak, benzin buharının akışını kontrol eder. Çalışırken &#;tık tık tık&#; şeklinde sesi duyulabilir, bu valfin açılıp kapanma sesidir normaldir. Bu ses her zaman gelmez, sadece kanister haznesindeki benzin buharı boşaltılırken çalışır. Karbon kanister selenoid valfi, genelde emme manifolduna &#; gaz kelebeğine yakın, benzin buharı giriş hortumu üzerinde bulunur, benzin buharı hortumu gaz kelebeği boğazına kelepçeli olarak takılıdır.

Havalandırma Valfi

Havalandırma selenoid valfi; kanister haznesine giren temiz havayı kontrol eder, normalde açık bir valftir. ECU sızdırmazlık testi yaparken bu valfi kapatır. Karbon kanistere ve yakıt deposuna giren havayı kontrol eder. Benzin buharı emisyon kontrol sisteminde (EVAP sisteminde), sisteme atmosferden hava girmesini sağlar veya kapatır. Motor kontrol ünitesi, havalandırma valfine elektrik gönderdiğinde (ON), Evap sistemi havalandırmaya kapatılır. Motor kontrol ünitesi, havalandırma valfi enerjisini kestiğinde (OFF), havalandırma valfi açılır ve sisteme hava girer. Sistemde kaçak testi yapılırken, vakum kaçak pompası tarafından vakum oluşturulur; bu sırada &#;Benzin Buharı Tahliye Valfi (Purge VSV)&#; valfi KAPALIDIR  ve &#;havalandırma valfi&#; açık (ON) konumdadır (yani dış ortamdan gelen hava kanalı kapatılmış haldedir.) 

KARBON KANİSTER (EVAP) SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI

En basit anlatımla; yakıt deposunda oluşan benzin buharı bir hortumla kanister kutusuna aktarılır, kanister kutusunda geçici olarak depolanan benzin buharı, kanister selenoid valfiyle emme manifolduna gönderilerek, benzin buharının motorda yakılması sağlanır.

Motor çalışıyorken, motor kontrol ünitesi, önceden belirlenmiş çalışma şartları gerçekleştiğinde, benzin buharı tahliye valfini (kanister selenoid valfini-Purge VSV) çalıştırır, kanister kutusunda depolanmış olan benzin buharı emme manifolduna gönderilir. ECU, benzin buharı tahliye valfinin (Purge VSV) çalışma döngüsünü, emme manifolduna gönderilen benzin buharı miktarına göre değiştirir. Benzin buharının gönderilme miktarı (hacmi) ayrıca emme manifoldu basıncı tarafından da belirlenir. 
Benzin buharı tahliye valfi (kanister selenoid valfi) ECU tarafından açıldığında, emme manifoldunda bulunan vakum, kanister kutusuna etki eder (buradaki havayı içine çeker). Kanister kutusuna vakum (emme manifoldu vakumu) uygulandığında, benzin buharı akışının devam etmesi için, atmosferik basıncın, havalandırma valfinden kanister kutusuna girmesine izin verilir. Böylece kanister kutusuna atmosferik basınca sahip hava girerken, kanister kutusundaki benzin buharı da emme manifolduna doğru akar. Bu, benzin buharının emme manifolduna tahliye işlemidir, bu sırada &#;benzin buharı tahliye valfi (kanister selenoid valfi-Purge VSV)&#; açık durumdadır ve benzin buharını emme manifolduna göndermektedir.

 

Karbon kanister valfi açıldığında, emme manifoldundaki vakumun etkisiyle benzin buharı, gaz kelebeğinden giren temiz havanın içine karışarak yanma odasına gönderilir. Motorda direkt benzin enjeksiyon sistemi varsa da sistem aynı çalışır. 

Motor soğukken karbon kanister valfi kapalıdır ve benzin buharını göndermez (aşırı zengin karışım oluşmasın diye), motor ısındığında (yaklaşık 70^o &#;den sonra), kanister haznesi doluysa, valf açılarak benzin buharını gönderir. Yanma odasına ilave olarak gönderilen benzin buharı, hava-yakıt karışımını oranını değiştirir, bu değişim lambda sensörü tarafından algılanır ve ECU&#;ye iletilir, ECU, enjeksiyon süresini azaltarak hava yakıt karışımını düzenler.

 

Yakıt buharının geri kazanılmasında şu parçalar kullanılır: ECU, Motor devir sensörü, soğutma suyu sıcaklık sensörü, gaz kelebeği konum sensörü, debimetre, karbon kanister valfi, havalandırma selenoid valfi .

Benzin deposundan benzin buharı karbon kanistere gitmeden önce yakıt buharı ayrıştırıcısından geçer. Yakıt buharı ayrıştırıcısı yakıt  deposunun üst kısmında bulunur ve depodaki sıvı benzini, benzin buharından ayırır, böylece sıvı benzinin karbon kansiter haznesine ulaşmasını ve hemen dolmasını engeller. Eğer yakıt buharı ayrıştırıcı arızalanırsa &#; tıkanırsa, yakıt deposu sağlıklı bir şekilde havalandırılamaz ve yakıt beslemesi azalır ve depo zarar görür (eğer depo kapağında havalandırma valfi yoksa).

Ayrıca yakıt deposunda bulunan depo basınç sensöründen gelen bilgiler de sistemin yönetilmesinde kullanılır. 

Karbon Kanister Valfi Arızası ve Karbon Kanister &#; Yakıt Deposu Havalandırma Sistemi Arızası

Karbon kanister arızalandığında gösterge panelinde arıza lambası yanar. Karbon kanister arızasının genel sebebi; kanister selenoid valfinin arızalanması, karbon kanister kutusunun kırılması-çatlaması-kirlenip tıkanması veya benzin buharı hortum bağlantılarında delik-çatlak sızıntı meydana gelmesi ya da hortumların tıkanmasıdır. Benzin buharı hortumunun tıkanması arızası, hortumun depo ve kanister uçlarının sökülüp hava basılması ve temizlenmesiyle çözülebilir.

Yakıt deposunun kapağı iyi takılmadığında sıkılmadığında ya da depo kapağının kapatılması unutulduğunda da sürücü gösterge panelinde arıza lambası yanacaktır, ECU bunu yakıt sisteminde bir delik var diye algılar. 

Karbon kanister valfinin arıza kontrolü, soket bağlantısından elektrik verilip çalışıp çalışmadığına bakılarak veya multimetreyle direnç kontrolüyle (kısa devre &#; kopukluk) yapılabilir. Diyagnostik test cihazıyla kontrol etmek en doğru yol olacaktır.

Benzin almak için petrole gittiğinizde yakıt depo kapağını açınca pıs diye bir ses duyuyorsanız (içeri hava çekme:vakum veya dışarı hava salma:basınç), yakıt deponuzun havalandırma sisteminde; örneğin yakıt deposu havalandırma valflerinde (çekvalflerde), genleşme haznesinde veya karbon kanister sisteminde; örneğin karbon kanister haznesinde, karbon kanister selenoid valfinde bir sorun var demektir.

Günümüzde üretilen otomobiller, OBD 2: On Board Diagnostic 2: Araç üzerinde arıza tespiti sistemiyle beraber yakıt sisteminde veya yakıt deposunda delik-sızıntı olup olmadığını otomatik olarak elektronik kontrol ünitesinin kumandasında tespit edebilir. Yakıt deposundaki deliğin büyük veya küçük olup olmadığını da tespit edebilir. 

Yakıt sistemi sızdırmazlık testi için genelde iki yöntem kullanılır; basınç testi ya da vakum testi.

(Karbon kanister sistemi çalışması ve sızıntı-kaçak tespiti) 

Burada vakum testi sistemi anlatılacaktır. Bu testi elektronik kontrol ünitesi kendiliğinden yapar. Arıza tespit edilirse arıza lambası yanar. Yukarıda karbon kanister sistemi şeması görülmektedir. Sistemde yakıt deposuna havanın girdiği tek yer, havalandırma valfidir.

*ECU, havalandırma valfini bir süre için kapatır, havalandırma valfi kapanınca artık yakıt sistemine hava giremez.

*Daha sonra ecu, karbon kanister selenoid valfini açar,böylece emme manifoldunun vakumu, yakıt buharı sistemine (depo dahil) etki eder. Artık sistemde vakum vardır.

*ECU, yakıt deposu basınç sensöründen basınç-vakum sinyalini alıp okur, eğer sistemde vakum oluşuyorsa, depoda delik, hortumlarda çatlak vb. yoktur. Eğer sistemde vakum oluşmuyorsa, ya da vakum değeri düşüyorsa, yakıt sisteminde sızıntı var demektir. Bu durumda arıza lambası yanacaktır. Sistem komple kontrol edilmeli delik-çatlak kapatılmalıdır.
Daha fazla bilgi için;
Evap Karbon Kanister Sistemi OBD Arıza Kodları:  PP P P P P P P P P P P P P P P P
Arıza Kontrolleri ve Çözümler için:
Evap Karbon Kanister Sistemi Arıza Kontrolleri ve Arıza Çözümleri

Kanister valfi nedir, ne işe yarar?

Kanister tahliye valfi arıza belirtileri nelerdir? EVAP sistemi arızası ve sebepleri nelerdir?….
Kanister Valfinin Görevi Nedir?
Kanister tahliye valfi, birçok modern aracın Benzin Buharı Emisyon Kontrol Sistemi’nde (Evaporative Emission Control System / EVAP) yaygın olarak kullanılan bir emisyon kontrol bileşenidir. EVAP sisteminin amacı, çok miktarda yakıt buharının atmosfere kaçmasını ve aracınıza girmesini önlemektir.

Benzinli araçların yakıt tankında her zaman benzinden kaynaklı bir miktar buhar gazı bulunur. EVAP sistemi emisyon kirliliğini azaltmak için bu buharı hapseder ve sirküle eder. Bu sayede hem benzin buharının çevreye salınarak kirletilmesi engellenir, hem de saklanan buharın yakıt olarak yeniden kullanılması sağlanır.

Kanister tahliye valfi, depolanan benzin buharının motora gönderilmesinden sorumlu bir parçadır. EVAP bidonu ile emme manifoldu arasında bulunur. Daha yeni model araçlarda motor bilgisayarı tarafından kontrol edilerek çalışır. Motor kapalıyken vana kapalıdır. Motorunuz çalışmaya başladığında, vana bilgisayar tarafından sürekli veya belli aralıklarla açılır. Bu hareket, karbon kabininden alınan yakıt buharının motorda yanmasını sağlar.

Kanister valfinin ayrıca kanister filtresi, benzin deposu hava tahliye selenoid valfi gibi farklı isimleri mevcuttur.

Kanister Valfi Arıza Belirtileri Nelerdir?
Kanister valfi toz ve kir nedeni ile zamanla tıkanabilir. Ortamdaki zorlu koşullar çatlamasına neden olabilir. Valf arızalandığında EVAP sistemi doğru çalışmaz ve bir takım emisyon çıktı seviyelerini etkileyecek sorunlara neden olur.

Arızalı bir kanister valfi, sürüş koşullarını etkileyecek bazı semptomlar gösterir.

1- Rölanti Düzensizliği
Arızalı bir kanister valfinin göstereceği ilk semptomlardan biri rölanti düzensizliğidir. Kanister tahliye valfı arızalanır ve açılmazsa, bir vakum kaçağı oluşur ve bu durum motor rölanti devrini etkiler.

2- Aracın Zor Çalışması
Arızalı bir kanister tahliye valfi ile ilişkili yaygın olarak görülen bir başka belirti, aracın zor çalışmasıdır. Valf arızalanırsa ve vakum kaçağı meydana gelirse aracın çalışması zorlaşabilir. Vakum kaçağı motorun içine emilmeyen havanın girmesini sağlar. Bu durum hava / yakıt oranını bozarak performans sorunlarına neden olabilir.

3- Motor Kontrol Uyarı Işığının Yanması
Arızalı kanister valfi motor arıza lambasını da yakabilir. Araç bilgisayarı (ECU) kanister valfi voltaj sinyalinde bir sorun tespit ederse, sürücüyü uyarmak için motor kontrol uyarı lambasını yakar. Yaygın hata kodları arasında P ve P ile diğer EVAP kodları bulunur. OBDII arıza tespit cihazı ile hata kodlarına bakılmalı ve müdahale edilmelidir.

4- Motor Performans Sorunları
Aracınızı arızalı bir kanister valfi ile çalıştırmayı başardıysanız, mükemmel bir sürüş konforu beklemeyin. Kanister boşaltma valfı açık kalmışsa, motorunuzdan düşük bir performans elde edersiniz. Başka bir deyişle, gaz pedalına bastığınızda motorunuz talep ettiğiniz ivmeyi sağlayacak gücü üretemez. Pedala bastıkça hızlanmak yerine aracın daha yavaş hareket ettiğini farkedersiniz.

5- Emisyon Testi Sorunları
Yazılanlardan öğrendiğiniz gibi, kanister tahliye valfi yakıt buharlarını tekrar motora göndermekten sorumludur. Bu sayede zehirli hidrokarbonların egzoz borusundan salınımı engellenir. Arızalı bir kanister valfi, yakıt buharlarının dışarı kaçmasını engelleyemez. Emisyon testine girdiğinizde sonuç başarısızlıkla sonuçlanabilir. Bu durumda tamircinize kanister valfini kontrol etmesini önerin. Aşınmış veya hasar görmüşse hemen değiştirin. Bu sayede emisyon testinden geçebilirsiniz.

Gerekli İşlemler İçin Randevu Alabilirsiniz

Hüseyin Celal KOÇ