Meryem Ananın Çocuğu

Hz. Meryem Kimdir?

 Hz. Meryem Hz. Davud'un soyundan gelen ve cennetle müjdelenen kadınlardan birisidir. Hz. İbrahim'in soyundan gelen hem peygamber hem de hükümdar olan Hz. Davud'un bir akrabası da İmran'dı. Nasıra' da yaşayan İmran bir gece rüyasında Süleyman mabedinin kandillerini yaktığını görür. Bu rüyayı bir işaret, bir çağrı kabul ederek karısı Hanna ile birlikte Kudüse'e gider. Burada Beytü'l Makdis' e hizmet etmeye başlar. İmran ve Hanna'nın çocukları yoktur ve yaşları da oldukça ileridir.

 Hz. Meryem'in Doğumu Nasıl Oldu?

 Fakat İmran ve Hanna'nın öylesine içten niyazları ve yakarışları vardır ki; Allah (c.c) onlara bir evlat bahşeder. Al-i İmran Suresinin ayetinde de yer aldığı üzere İmran bu mucize karşısında doğacak olan çocuğunu sadece Allah yolunda hizmet etmek üzere adar.

 Yahudi halkı ise bu mucize karşısında ve yaşanan olaylar nedeniyle Tevrat'ta bahsi geçen İsrail'in kurtuluşunu sağlayacak olan "mesih"in doğacak bu çocuk olduğuna inanır. Ancak doğum vakti geldiğinde Hanna, hafif kızıl saçlı bir kız çocuğu dünyaya getirir. Oğlan değil de bir kız çocuğunun doğumu halkta büyük hayal kırıklığı yaratır.

 Hz. Meryem Kaç Yaşında Hamile Kaldı?

 İmran ve Hanna'nın çocuğu adeta bir kurtarıcı gibi beklenirken kız çocuğu olması halkta tepkilere bile neden olur. O dönemde Yahudilikte kadınların mabede girmesi yasaktır. Hz. Meryem'in doğumunda sonra olaylar şöyle gelişir:

Bebeğin doğumundan sonra İmran ölür ve Hanna bebek ile birlikte adağı yerine getirmek üzere mabede gider, çıkan arbedede ölür.

Kimsesiz kalan bebeğe ise teyzesinin eşi olan Hz. Zekeriyya sahip çıkar.

Hz. Zekeriyya'nın himayesinde mabede kabul edilir.

Hz. Zekeriyya Meryem'e öğretmenlik ediyor, Hz. Meryem mabedin hizmetini görüp arta kalan zamanında ise sürekli ibadet ediyordu.

Hz. Meryem 14 yaşlarında iken bir gün hücresine Hz. Cebrail gelir ve kendisine Allah (c.c.) tarafından evlat verileceğini müjdeler. Bu hadise tüm ayrıntıları ile Kuran'da Meryem Suresinde anlatılmıştır.

Tüm dünyada İsa Mesih’in annesi olan Meryem çok ünlü bir karakterdir.  Ama İsa Mesih’in hayatında, “Meryem” adında 3 önemli kadın olduğunu biliyor musun?  İsa Mesih dünyada yaşadığı dönemde, “Meryem” çok yaygın bir isim olmuştur. Bu nedenle İncil’de bu isimde birçok kadın var.  Bunlardan üç tanesinin İsa’yla yakın bir ilişkisi vardır. Bu üç kadından: funduszeue.info İsa’nın annesi olan Meryem, funduszeue.info Mecdelli denilen Meryem ve 3.sü Beytanyalı Meryem&#;dir.  Hikayelerine bakalım.

İsa Mesih’in Annesi, Meryem

İncil’deki en ünlü Meryem İsa Mesih’in annesidir.  Maalesef bugünlerde onun hakkında söylenen her şey gerçek değildir.  Ama onun gerçek hikayesini İncil’den okuyabiliriz.

Bakire birisinden gerçekleşen doğum gerçek miydi?

Meryem’in hikayesi gençken başlıyor.  Meryem Yusuf adlı bir adamla nişanlıydı.  Bir gün Melek Cebrail, Meryem’in yanına geldi.  Melek şöyle dedi:

“‘Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak, adını İsa koyacaksın.  O büyük olacak, kendisine “Yüceler Yücesi’nin Oğlu” denecek. Rab Tanrı O’na, atası Davut’un tahtını verecek.  O da sonsuza dek Yakup’un soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu gelmeyecektir.’

Meryem meleğe, ‘Bu nasıl olur?  Ben erkeğe varmadım ki’ dedi.

Melek ona şöyle yanıt verdi.  ‘Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi’nin gücü sana gölge salacak.  Bunun için doğacak olana kutsal, Tanrı Oğlu denecek.’” (Luka )

Bir düşünelim.  Meryem nişanlıydı ve bu melek ona hamile kalacağını söyledi.  O günlerde, o kültürde evlenmeden hamile kalan kızlar taşlanırdı!  Ama o nasıl bir tepki gösterdi? “‘Ben Rab’bin kuluyum’ dedi Meryem, ‘Bana dediğin gibi olsun.’”  (Luka ) Ne güzel bir imanı vardı.

Başka bir şeyi de fark edelim.  İncil, Tanrı’nın Meryem’le fiziksel bir ilişkisi olduğunu söylemiyor.  Ne söylüyor? Kutsal Ruh’la, Tanrı’nın gücüyle hamile kalacaktı. Fiziksel bir şey değildi.  Bir mucizeydi.

Meleğin sözleri gerçekleşti.  Sonra Yusuf’la Meryem Beytlehem’e gitti ve ilk oğlunu doğurdu.  (Luka ) Ona İsa adını verdiler. (Matta )

Bütün hayatı boyunca mı bakire kaldı?

İncil Meryem’in İsa doğuncaya kadar bakire kaldığını söylüyor.  “Yusuf … Meryem’i eş olarak yanına aldı.  Ama oğlunu doğuruncaya dek Yusuf ona dokunmadı.” (Matta )  Bu ayet İsa doğduktan sonra Meryem’in bakire olmadığını ima ediyor.  Bir de Luka şöyle diyor: “Onlar oradayken, Meryem’in doğurma vakti geldi ve ilk oğlunu doğurdu.”  Meryem’in ilk oğlu dediğinde ne anlayabiliriz? Başka çocukları olduğunu ima ediyor.

Ayrıca İncil İsa’nın kardeşleri olduğunu söylüyor.  “Birisi İsa’ya, ‘Bak, annenle kardeşlerin dışarıda duruyor…’” (Matta )  Bir de İsa’nın memleketinde olanlar İsa hakkında şöyle dedi, “‘Meryem’in oğlu, Yakup, Yose, Yahuda ve Simun’un kardeşi olan marangoz değil mi bu? Kız kardeşleri burada, aramızda yaşamıyor mu?’”  (Markos )  Dolayısıyla o İsa’yı doğuruncaya kadar bakire kalmasına rağmen, bütün hayatı boyunca bakire kalmadı.

Meryem Ana Kutsal mıydı?

Çoğu insan Meryem’in kutsal ve günahsız olduğunu sanıyorlar.  İncil, İsa Mesih’e inanan herkesin artık kutsal olduğunu söylüyor.  Elçi Pavlus&#;un Efes&#;teki kiliseye yazdığı mektup şöyle başlıyor: “Tanrı’nın isteğiyle Mesih İsa’nın elçisi atanan ben Pavlus’tan Efes’te bulunan kutsallara, Mesih İsa’ya ait olan sadıklara selam!”  (Efesliler )  İncil Meryem’in diğer imanlılardan daha kutsal olduğunu söylemiyor. Oysa hepimiz İsa Mesih aracılığıyla kutsal kılındık. (İbraniler )  İncil sadece tek bir kişinin günahsız, kusursuz olduğunu söylüyor. O kişi İsa Mesih’tir. “Tanrı, günahı bilmeyen Mesih’i bizim için günah sunusu yaptı. Öyle ki, Mesih sayesinde Tanrı’nın doğruluğu olalım.” (2. Korintliler )

İsa’nın annesi Meryem’in harika bir imanı vardı. İncil onun her zaman Tanrı’ya olan sadakatini gösterir.  Ama onun mükemmel veya lekesiz olduğunu hiç söylemiyor. Güzel bir örnek olarak Meryem’e bakabiliriz. Fakat umudumuz için, kurtuluşumuz için yalnızca İsa Mesih’e bakmalıyız.

Mecdelli Denilen Meryem

Mecdelli Meryem İsa’nın ölümüne, gömülüşüne ve dirilişine tanık oldu.  Onun kim olduğuna bakalım.

Mecdelli Meryem İsa’yı takip etti ve yardım etti.

Kendisi İsa Mesih’i takip edip destekleyenlerden biriydi. “Kötü ruhlardan ve hastalıklardan kurtulan bazı kadınlar, içinden yedi cin çıkmış olan Mecdelli denilen Meryem, Hirodes’in kahyası Kuza’nın karısı Yohanna, Suzanna ve daha birçokları İsa’yla birlikte dolaşıyordu.  Bunlar, kendi olanaklarıyla İsa’ya ve öğrencilerine yardım ediyorlardı.”  (Luka ) Bu ayetler ondan yedi cin çıkmış olduğunu söylüyor.  Markos da kötü ruhları, İsa’nın kendisi kovduğunu belirtiyor. İsa onu özgür kıldı. Ondan sonra İsa’yı izlemeye başladı. İsa öldüğünde bile.

Mecdelli Meryem İsa’nın ölümüne, gömülüşüne ve dirilişine tanık oldu.

İsa Mesih çarmıhta öldüğünde Mecdelli Meryem yanındaydı. “İsa’nın çarmıhının yanında ise annesi, teyzesi, Klopas’ın karısı Meryem ve Mecdelli Meryem duruyordu.” (Yuhanna )  O zamana kadar İsa’nın en yakın öğrencilerinden birçoğu korkuya kapılıp oradan uzaklaşmıştı. (Matta )  Ama o İsa’nın yanında kaldı. Mecdelli Meryem İsa’nın gömmesini bile izledi. “Mecdelli Meryem ile öteki Meryem ise orada, mezarın karşısında oturuyorlardı.”  (Matta ) Mecdelli Meryem de İsa’nın dirilişine tanık oldu.

“Şabat Günü’nü izleyen haftanın ilk günü, tan yeri ağarırken, Mecdelli Meryem ile öbür Meryem mezarı görmeye gittiler.

Ansızın büyük bir deprem oldu. Rab’bin bir meleği gökten indi ve mezara gidip taşı bir yana yuvarlayarak üzerine oturdu.  Görünüşü şimşek gibi, giysileri ise kar gibi bembeyazdı. Nöbetçiler korkudan titremeye başladılar, sonra ölü gibi yere yıkıldılar.

Melek kadınlara şöyle seslendi: ‘Korkmayın! Çarmıha gerilen İsa’yı aradığınızı biliyorum.  O burada yok; söylemiş olduğu gibi dirildi. Gelin, O’nun yattığı yeri görün. Çabuk gidin, öğrencilerine şöyle deyin: “İsa ölümden dirildi. Sizden önce Celile’ye gidiyor, kendisini orada göreceksiniz.” İşte ben size söylemiş bulunuyorum.’” (Matta )

Bir de, İsa ölümden dirildikten sonra Mecdelli Meryem O&#;nun ilk göründüğü kişilerden biriydi.

“Kadınlar korku ve büyük sevinç içinde hemen mezardan uzaklaştılar; koşarak İsa’nın öğrencilerine haber vermeye gittiler.  İsa ansızın karşılarına çıktı, ‘Selam!’ dedi. Yaklaşıp İsa’nın ayaklarına sarılarak O’na tapındılar.  O zaman İsa, ‘Korkmayın!’ dedi. ‘Gidip kardeşlerime haber verin, Celile’ye gitsinler, beni orada görecekler.’” (Matta )

Mecdelli Meryem İsa Mesih’i nasıl takip etti?  İsa’yla birlikte dolaşıyordu ve kendi olanaklarıyla İsa’ya ve öğrencilerine yardım ediyordu.  İsa çarmıha gerildiğinde öğrencilerinin çoğunun korkudan dolayı O&#;nu bırakıp kaçtığı halde, Mecdelli Meryem İsa’nın çarmıhının yanındaydı.  Gömmesini bile izledi. Korku onun İsa’yı takip etmesini engellemedi. Belki Meryem İsa’nin bu sözlerini hatırladı: “‘Ardımdan gelmek isteyen kendini inkar etsin, çarmıhını yüklenip beni izlesin.  Canını kurtarmak isteyen onu yitirecek, canını benim uğruma yitiren ise onu kurtaracaktır.’”  (Matta )  Biz de korkmadan İsa’yı takip edelim.

Beytanyalı Meryem

İsa’nın Meryem adında bir izleyicisi vardı.  İncil’de bu kişi hakkında üç hikaye var. Hikayelerin hepsinde İsa’nın dibinde bulunur.   Yeruşalim’e yakın Beytanya adında bir köyde yaşadı.  Marta adında kız kardeşi ve Lazar adında erkek kardeşi vardı.  Bu üç kardeş İsa Mesih’in samimi dostlarından birkaçıydı. “İsa Marta’yı, kızkardeşini, ve Lazar’ı severdi.”  (Yuhanna ) Beytanyalı Meryem’in hikayelerine bakalım.

Meryem İsa’nın ayaklarının dibinde oturup O&#;nu dinliyor

Birinci hikayede kız kardeşi Marta, İsa’yı evinde konuk etti.  Marta işlerinin çokluğundan ötürü telaş içindeyken, kızkardeşi Meryem ise Rab İsa’nın ayakları dibine oturmuş O’nun konuşmasını dinliyordu.  Marta İsa’nın yanına gelerek, “‘Ya Rab’ dedi, ‘Kardeşimin beni hizmet işlerinde yalnız bırakmasına aldırmıyor musun?  Ona söyle de bana yardım etsin.’”  İsa ona şu karşılığı verdi:“‘Marta, Marta, sen çok şey için kaygılanıp telaşlanıyorsun.  Oysa gerekli olan tek bir şey vardır. Meryem iyi olanı seçti ve bu kendisinden alınmayacak.’”  (Bütün hikayeyi Luka ’de okuyun.)

İsa Meryem’in kardeşini diriltiyor

İkinci hikayede Meryem’in erkek kardeşi Lazar hastaydı.  Meryem ve Marta İsa’ya “‘Rab sevdiğin kişi hasta’ diye haber gönderdiler.”  Ama Lazar öldü ve İsa Beytanya’ya varınca o dört gündür mezardaydı.  Önce Marta İsa’yı karşıladı. Ondan sonra Marta Meryem’i çağırdı. “‘Öğretmen burada, seni çağırıyor’ dedi.  Meryem bunu işitince hemen kalkıp İsa’nın yanına gitti.”  Isa’yı görünce ayaklarına kapanarak, “‘Ya Rab’  dedi, ‘Burda olsaydın, kardeşim ölmezdi.’”  Meryem’in ve kendisiyle gelenlerin ağladığını gören İsa’nın içini hüzün kapladı, yüreği sızladı.  İsa da ağladı. “İsa yine derinden hüzünlenerek mezara vardı.  Mezar bir mağaraydı, girişinde de bir taş duruyordu.  İsa ‘Taşı çekin!’ dedi.”  Taşı çektiler.  “İsa gözlerini gökyüzüne kaldırarak şöyle dedi: ‘Baba, beni işittiğin için sana şükrediyorum.  Beni her zaman işittiğini biliyordum. Ama bunu, çevrede duran halk için, beni senin gönderdiğine iman etsinler diye söyledim.’  Bunları söyledikten sonra yüksek sesle, ‘Lazar, dışarı çık!’ diye bağırdı. Ölü, elleri ayakları sargılarla bağlı, yüzü peşkirle sarılmış olarak dışarı çıktı. İsa oradakilere, ‘Onu çözün, bırakın gitsin’ dedi.”  O zaman oradakilerin birçoğu İsa’ya iman etti.  (Bütün hikayeyi Yuhanna ’de okuyun.)

Meryem İsa’nın ayaklarına yağ sürdü

Üçüncü hikayede İsa Beytanya’ya tekrar geldi ve kendisi için bir ziyafet düzenlediler.  Marta, Meryem ve ölümden dirilen Lazar ziyafetteydiler. İsa sofrada otururken, “Meryem, çok değerli saf hintsümbülü yağından yarım litre kadar getirerek İsa’nın ayaklarına sürdü ve saçlarıyla ayaklarını sildi.  Ev yağın güzel kokusuyla doldu.”  İsa’nın öğrencilerden biri onun bu pahalı yağı israf etmesinden dolayı şikayet etti.  “‘Bu yağ neden üç yüz dinara satılıp parası yoksullara verilmedi?’ dedi.”  Ama İsa şöyle bir karşılık verdi: “‘Kadını rahat bırak . . . Bunu benim gömüleceğim gün için saklasın.  Yoksullar her zaman aranızdadır, ama ben her zaman aranızda olmayacağım.’”  (Hikayenin tamamını Yuhanna ’den okuyabilirsiniz.)

Bütün bu üç hikayede de o İsa’nın yanındaydı.  İsa onun çabalarını istemedi. Yüreğini istedi. İsa’nın onunla ile güzel, samimi bir arkadaşlığı vardı.  Onu sevdi. Onunla ağladı. Onun acısını paylaştı. İsa, Meryem’in kendisinin O&#;nun dizinin dibinde oturmasını, kendisini dinlemesini önemsedi.  Rab’bimiz İsa Mesih çabalarımızı istemiyor. Oysa yüreğimizi istiyor. O&#;nun dibinde oturalım, O&#;nu dinleyelim.

İsa peygamberin annesi olarak bilinmektedir. Meryem Ana hakkında oldukça değişik görüşler bulunmasına rağmen herkes tarafından kabul edilen görüşe göre Meryem Ana, İbrani asıllı olup Davut peygamberin soyundan gelmektedir. Hz Meryem annesi ve babası tarafından Kudüs’te bulunan Kutsal ev’in hizmetine ve burada görevli olarak bulunan Zekeriya Peygamberin yanına bırakılmıştır. Hz Meryem 15 yaşına geldiği zaman Davut peygamberin soyundan gelen Yusuf ile nişanlanmıştı. Ancak henüz Yusuf ile evlenmeden Tanrının hikmetiyle Meryem hamile kalmıştır ve bu durum Hz Meryem hakkında çeşitli söylentilerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bazı kaynaklar bu söylentiler nedeni ile İsa doğduktan sonra Meryem ile Yusuf’un İsa peygamberi de alarak Mısıra kaçtıklarını kimi kaynaklara göre ise Meryem ile Yusuf’un İsa’yı almadan Mısıra kaçtıklarını rivayet etmektedirler.

Bu kaçma olayını anlatan kaynaklardan sonra Meryem Ana’nın bundan sonraki hayatı hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Yine bazı kaynaklara göre bir süre sonra tekrar Filistin’e döndüğünü söylerlerken bazı kaynaklara göre ise Meryem’in Anadolu bölgesinde bulunan Efes’e geldiği ve burada oğlu tarafından emanet edildiği Aziz tarafından burada taştan bir kulübeye yerleştirildiği ve ölmeden önceki son zamanlarını burada geçirdiği ve hayatını da burada kaybettiğine inanılmaktadır. Hıristiyanlar için özel bir anlamı olan Meryem özellikle Katolikler tarafından kutsal bir varlık olarak görülmektedir. Meryem’in ve İsa peygamberin doğumları ile ilgili bilgiler Kuran-ı Kerimde yer almaktadır. İsa Peygamberin babasız doğduğuna sadece Hıristiyanlık dininde değil aynı zamanda İslam dininde de İsa Peygamberin babasız doğduğuna inanılmaktadır. Meryem kutsal sayıldığı için onun resimleri, heykelleri, tasvirleri Hıristiyanlık dininde önemli bir yer tutar.

Hıristiyanlık âleminde Meryem Ananın konumu mezhep ayrışmalarına neden olmuştur. Katolik kilisesi Meryem’in bekâretini ölene kadar koruduğunu ve öldüğünde de bedeni ile birlikte cennete gittiğini savunmakta ve buna inanmaktadır. Protestanlar ise Meryem’in bekâreti ile ilgili olayları ve bedeni ile birlikte cennete gittiğinin İncil’de yer edinmemesinden dolayı bu görüşü reddederler. Hz Meryem hakkında en çok bilgi veren İncil türü Luka İncilidir. Meryem konusu Kuran-ı Kerimde adı doğrudan geçen tek kadındır. Kuran-ı Kerimde Hz Meryem’in adına bir sure bile vardır. Ve Kuran-ı Kerimde Meryem’in babası olarak anılan İmran adına da bir sure bulunmaktadır. Hz Meryem’den sadece Meryem suresinde bahsedilmemektedir aynı zamanda Nisa suresi, Maide suresi, Mü’minun suresi, Enbiya suresi gibi birçok surede Hz Meryem’den bahsedilmektedir. Kuran-ı Kerime göre İmran Hz Meryem’in babasıdır. Harun ise Hz Meryem’in erkek kardeşidir.

Hz Meryem’in Hıristiyanlık dininde öneminin çok büyük olduğu gibi aynı şekilde İslamiyet’te de Hz Meryem’in önemi büyük olduğunu Kuran-ı Kerimde Meryem ile ilgili ayetlerde görebiliyoruz. Meryem Anaya İsa Peygamberi doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir. Hz Meryem’in doğumu insanların olmadığı uzak bir yerde bir hurma ağacının dibinde gerçekleşmiştir. Doğum sonrasında Hz Meryem İsa Peygamber’in babası olmadığından dolayı utanmaktadır. Ama kısa bir zaman sonra nerden geldiği belli olmayan bir ses ona utanmaması gerektiğini bebeğinin şerefli kılındığını söylemiştir. Bebeğini alarak insanların içine giren Meryem kötü laflara maruz kalmaktadır. Bu kötü lafların üzerine İslamiyet’e göre İsa bebek konuşmaya başlamıştır ve annesinin iffetli olduğunu ve ona Allah tarafından peygamberlik verildiğini annesine iyi davranılmasını söyler bu diyalog Kuran-ı Kerime göre Meryem suresinde geçmektedir.

Bazı yazarlara göre ise Meryem Ana tamamıyla kurgusal bir kişilik olarak görülmektedir. Bizans İmparatoru Konstantin tarafından toplanan 1. İznik Konsülünde Ana tanrıçalardan birisi olan İsis’in yeniden yorumlanarak Meryem Ana formuna sokulduğuna ve yeni bir kadın Figürü ile Meryem Ananın yaratıldığına dair düşüncelerde bulunmaktadır. İlişkisi olmayan bir kadının çocuk doğurması Zerdüşt, Budizm ve Katolik Hıristiyanlığının ortak formlarındandır. Bu nedenle Hz Meryem’in herkesin gözünde farklı bir yapısı bulunmaktadır. Meryem Hıristiyanlık dini için oldukça önemli ve kutsal bir kimliğe sahiptir. Bugün bile Hz Meryem’in resimleri, figürleri, heykelleri Hıristiyanlık âleminde son derece ilgi çekmektedir. Aynı zamanda Hz Meryem ile ilgili resimler vb. eşyalara saygı son derece önemli olarak görülmektedir. İzmir’in sınırları içerisinde bulunana Selçuk ilçesinin Bülbül dağı mevkiinde yer alan Meryem Ana evinde de Hz Meryem ile ilgili resimler vb. eşyalar bulunaktadır. Burayı ziyaret eden kişiler tarafından bu eşyalar ve bu ev son derece kutsal sayılmakta ve saygı ile yaklaşılmaktadır.

Katolik kiliselerinde bugün Meryem ile ilgili birçok resim ve resimlerin altında Meryem’e duyulan inanç hakkında bilgiler ve de dualar yer almaktadır. İsa Peygamber’in Hıristiyanlığı yaymak için verdiği çabalardan dolayı da Meryem’in İsa Peygamber’in annesi olması sebebiyle de ayrıca saygı duyulmaktadır. Bu da Meryemi dinde daha kutsal bir hale getirmektedir. Meryem M.S yılında Efes konsülünde tanrının annesi olarak kutsanmıştır. Hz Meryem’in İsis ile bağdaştırılmasının nedenlerine inecek olursak isisin daha henüz İsa Peygamber doğmadan yüzyıllar öncesinde kucağında bebek horus’u emzirirken betimlenmiş figürleri Meryem’in İsa’yı kucağında taşıdığı şeklinde betimlenen resimler ile benzerlik göstermesinden dolayıdır.

Meryem Ana’nın yaşama gözlerini açmasının hikayesi ise biraz farklıdır. Galile’nin Nasıra şehrinde yaşayan Yoachim ve Anna adını taşıyan bir karı koca bulunurmuş. Bu çiftin çocukları bir türlü olmuyormuş. O devirlerde İsrail de yaşayan her ailenin bir çocuğunun olması zorunluluğu bulunmaktaymış. Bu nedenle çift sürekli Tanrıya dua ederek ondan bir çocuk diliyorlarmış. Dua ederlerken tanrıya sözlerde bulundular eğer çocukları olursa onu 3 yaşına geldiğinde Tanrının emri için çalışan bir tapınağa hizmet için vereceklerine dair. Bu sözler üzerine Tanrı onların dualarına yanıt verdi ve Anna bir kız çocuğu doğurdu. Meryem çok akıllı bir çocuktu üç yaşına geldiğinde okumayı ve yazmayı öğrenmişti ve Tapınağa verildiğinde Tapınakta öğretilen kutsal yazıları çok çabuk öğrendi ve her şeyi anlıyordu. Meryem Ana kendisini Tanrıya ve dinine adamış bir kadındı. Bunun İçindir ki tanrı ona bir Peygamber doğurma şerefi vermiştir.

Hz Meryem Yusuf ile nişanlandığı dönem içerisinde İsa’yı doğurmuştu ancak Yusuf ondan hiç şüphe etmedi ve Tanrı’nın Meryem’e lütfettiği bu evladı onunla birlikte büyütmek için uğraşlar vermiştir. Yusuf Meryem ile İsa’ya hayatı boyunca iyi bir şekilde bakmıştır. Meryem Ana İsa Peygamberin çarmıha gerilmesinden sonra Efes’e gelmiş ve ömrünün son zamanlarını burada geçirmiş olduğuna ve mezarının da burada olduğuna dair inançlar bulunmaktadır. Bu nedenler ile Efes Antik kentinde bulunan bu yerleri gezmek Hıristiyanlık inancında hac olarak algılanmaktadır. Meryem’e duyulan inanç ve Hz Meryem’in yaşadığına inanma fikri İslamiyet’te var olmakla birlikte Hıristiyanlık dinini bu inanç bazı mezheplere ayırmıştır. Kısacası Meryem İsa Peygamberi doğurmuş olmasından dolayı kutsal olarak görülmektedir.

Fotoğraf kaynakları:

funduszeue.info

funduszeue.info

funduszeue.info

funduszeue.info /luke_1_

Hz. Meryem (a.s.) kimdir? Hz. İsa’nın (a.s.) annesi, Hz. Meryem’in (a.s.) hayatı, fazileti ile ilgili ayet ve hadisler.

Hz. Meryem (a.s.), İslâm’da üstün nitelikleri sebebiyle yüceltilen, iffet ve itaat simgesi bir şahsiyet olarak gösterilen bir kadındır. Babası Davut Peygamber'in soyundan gelen İmran, annesi kısır olduğu rivayet edilen Hanna’dır.

Kur’ân-ı Kerîm’e göre (Âl-i İmrân 3/36) “Meryem” adı ona annesi tarafından verilmiştir.

HZ. MERYEM’İN (A.S.) HAYATI

Hz. Meryem’in (a.s.) Ailesi

Hz. İsa’nın (a.s.) annesi Meryem (a.s.), Hz. Davut’un (a.s.) soyundan bir bilgin olan İmran’ın kızıdır. Hz. Meryem Yüce Allah tarafından insanlara örnek gösterilmiş ve onun üstünlüğüne işaret edilmiştir.

“Allah îman edenlere iffetini koruyan, İmran’ın kızı Meryem’i de örnek gösterir.” ^[1]

“Irzını iffetle korumuş olanı an. Biz ona ruhumuzdan üfledik; onu ve oğlunu bütün âlem için bir ibret kıldık.” ^[2]

“O, seni tertemiz yarattı ve seni bütün dünya kadınlarına tercih etti.”^[3]

İmran’ın eşi Hanna, kısır bir kadın olup hiç çocuğu olmamıştı. Bir gün bir ağacın gölgesinde otururken yavrusunu doyurmaya çalışan bir kuş görmüş ve bu durum onda çocuk sahibi olma arzusunu uyandırmıştı.^[4] Allah Teâlâ’ya, çocuk ihsan etmesi için dua etti ve çocuğu olursa, bunu Beytü’l-Makdis’e (Mescid-i Aksa) hizmetçi olarak adadığını bildirdi.^[5] Ancak o, bu adağı yaparken çocuğun erkek olarak doğacağını düşünmüştü.

Hz. Meryem’in (a.s.) Mescid-i Aksa Hizmetçiliği

Meryem (a.s.) dünyaya gelince, kız çocuğunun mescid hizmetinde zorluklarla karşılaşabileceğini düşündü, bununla birlikte adağına uyarak mescid hizmeti yapabilecek yaşa gelen Meryem’i Beytü’l-Makdis’e götürerek görevlilere teslim etti. Onun gözetilmesi görevini de devrin peygamberi ve aynı zamanda Hz. Meryem’in teyzesinin kocası olan Hz. Zekeriya (a.s.) üstlendi.^[6]

Hz. Zekeriya (a.s.), Meryem için mescidde özel bir yer (mihrab) tahsis etmişti. O, burada sürekli olarak ibadet ve dua ile meşgul oluyordu. Hz. Zekeriya (a.s.) bir ihtiyaç nedeniyle Meryem’in yanına her girişinde değişik yiyeceklerle karşılaşıyordu. Üstelik bunlar o mevsimin ve o beldenin yiyeceklerine benzemiyordu. Yüce Allâh’ın ve meleklerin ikramına mazhar olan Meryem’in bu hali Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle bildirilir:

“Rabbi Meryem’e hüsnü kabul gösterdi; onu güzel bir bitki gibi yetiştirdi. Zekeriya’yı da onun bakımı ile görevlendirdi. Zekeriya onun yanına, mabede her girişinde orada bir rızık bulur ve “Ey Meryem! bu sana nereden geliyor?” der, o da: “Rabbim tarafındandır. Allah dilediğine sayısız rızık verir” derdi.^[7]

Hz. İsa’nın (a.s.) Babasız Olarak Dünyaya Gelişi

Yüce Allah Meryem’in babasız olarak bir çocuk dünyaya getirmesini takdir etmişti. Bir gün melekler Allâh’ın emri ile gelerek bir çocuk doğuracağını ve adının da Meryemoğlu İsa Mesih olacağını bildirdiler. Ayrıca bu çocuğun dünya ve âhirette şerefli ve Allâh’ın rızasını kazanan bir kul olacağını, beşikte iken konuşacağını da haber verdiler.^[8]

Hz. Meryem bu durum karşısında, kendisinin hiçbir erkekle ilişkisi olmadığı halde, nasıl çocuk sahibi olacağını sormuş ve kendisine Yüce Allah şöyle buyurmuştur:

“Bu böyledir. Allah dilediğini yaratır. O, bir şeyin olmasına hükmedince ona sadece “ol” der ve o da hemen oluverir.” ^[9] Bir gün Cebrail (a.s.) genç bir erkek suretinde gelmiş^[10], korkuya kapılan Meryem; “Ben senden, Rahman olan Allâh’a sığınırım. Eğer Allah’tan korkuyorsan bana dokunma, demişti.”^[11] Cebrail (a.s.); temiz ve yetenekli bir erkek çocuk bağışlamak için, Allâh’ın emri ile geldiğini bildirince,^[12] Hz. Meryem yine;

“Benim nasıl çocuğum olabilir. Bana hiç bir beşer dokunmamıştır. Ben iffetsiz de değilim.”^[13] diyerek Melekten açıklama istedi. Melek; Yüce Allâh’ın emir ve takdirinin böyle olduğunu, Yüce Allah için bunun kolay bir hadise olduğunu bildirdi.^[14]

Allahü Teâlâ Hz. Meryem’e rûhundan melek aracılığı ile üflemiş ve o gebe kalmıştı. Çoğunluk bilginlere göre, normal gebelik süresi geçince Hz. Meryem, İsa’yı (a.s.) dünyaya getirmiştir.^[15] Doğum sırasında ve sonrasında melek tarafından sükûnete kavuşturulan Meryem, çocuk kucağında toplumun içine dönünce sert eleştiri ve ithamlarla karşılaştı. Kendisine zina isnad edilmek isteniyordu.^[16] Böyle sıkıntılı ve kem gözlerin üzerine çevrildiği bir günde Hz. Meryem’den savunma yerine susması ve şöyle demesi bildirildi: “Ben susma orucu adadım, bu gün kimseyle konuşmayacağım.” ^[17] Ancak bir açıklama bekleyenlere kucağındaki çocuğu göstererek, onunla konuşmalarını işaret etmekle yetindi. Bir mûcize olarak beşikteki İsa (a.s.) şunları söylemişti:

“Ben, şüphesiz Allâh’ın kuluyum. O, bana kitap verecek ve beni peygamber yapacaktır. O, nerede olursam olayım, beni mübarek kıldı. Yaşadığım sürece de namaz kılmamı ve zekât vermemi emretti. Beni, anneme saygılı kıldı; beni bedbaht bir zorba yapmadı. Doğduğum gün, öleceğim gün ve yeniden dirileceğim gün esenlik banadır,”^[18]

Yüce Allah, Hz. İsa’nın durumunu, Âdem (a.s.)’ın durumuna benzetmiştir: “Allah katında İsa’nın durumu da Âdem’in durumu gibidir. Allah Âdem’i topraktan yarattı, sonra ona “ol” dedi ve o oluverdi.” ^[19]

Hz. Meryem’in (a.s.) Fazîleti

Allahü Teâlâ’nın üstün meziyetler verdiği ve meleklerine hizmet ettirdiği Hz. Meryem’in bir peygamber mi, yoksa Cenâb-ı Hakkın veli bir kulu mu olduğu konusu bilginler arasında tartışılmıştır. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Erkeklerden kemâle erenler çoktur. Kadınlardan ise Meryem binti İmran ile Firavun’un karısı Âsiye’den başka kemâle eren yoktur. Kadınlar üzerine Âişe’nin üstünlüğü, tiridin diğer yiyeceklere üstünlüğü gibidir.”^[20]

Bazı bilginler bu hadisi delil alarak Âsiye ile Meryem’in peygamber olduklarını söylemişlerdir. Çünkü insan nev’inin en kemâllileri önce peygamberler, sonra veliler, sıddîkler ve şehidlerdir. Ancak bu görüşe çoğunluk müctehitler karşı çıkmış, hadisteki “kemâl sahibi” ifadesinin; Âsiye ile Hz. Meryem’in kadınlar arasında bütün faziletlerin en üstün derecesine vardıkları anlamına geldiğini söylemişlerdir.

Kirmanî; “Kadınlardan peygamber gelmediği konusunda görüşbirliği (icma) naklolunmuştur” demiş, ancak İmam Eş’arî’nin (ö/) kadınlardan altı peygamber geldiğini söylediği nakledilmiştir. Bunlar: Hz. Havva, Sâre, Hz. Mûsâ’nın annesi, Asiye, Hacer ve Meryem’dir.^[21] el-Kurtubî (ö/) şöyle demiştir: “Sağlam görüşe göre Hz. Meryem peygamberdir. Çünkü Allahü Teâlâ ona melek aracılığı ile vahiy göndermiştir. Âsiye’ye gelince, onun peygamberliğine delâlet eden bir nakil yoktur.”^[22]

Sonuç olarak kadınlardan peygamber gelip gelmediği konusunda görüş ayrılığı bulunmakla birlikte, çoğunluk bilginler gelmediği kanaatindedir. Bu duruma göre Hz. Meryem’in Yüce Allâh’ın “veli” bir kulu olduğunda şüphe yoktur. Kur’ân ve Sünnetin bu derece önem verdiği ve gerçek yönlerini ortaya koyduğu Hz. Meryem ve Hz. İsa’nın Hristiyanlarca yanlış algılanması ve özellikle Hz. İsa’nın “Allâh’ın oğlu” olarak nitelendirilmesi kiliselerin çözmesi gereken önemli bir problemdir. Nitekim Hristiyanların önemli bir bölümü “tevhid” inancına ulaşmakla birlikte, diğer bölümü günümüzde de “teslis (üçleme)” inancını korumaktadır. Bu üç ilâh; baba (Allah), oğul (Hz. İsa ve Rûhu’l-Kudüs’ten ibarettir. Hz. İsa’nın tebliğ ettiği din tevhide yani Allâh’ın birliği esasına dayandığı halde, Hristiyanların sonraki yorumları böyle bir kargaşaya yol açmıştır. Kur’ân-ı Kerîmde de belirtildiği gibi “Allâh’ın kelimesi” ve “Allâh’ın rûhu” ifadeleri onların yanılma noktasını teşkil etmiştir. Âyette şöyle buyurulur:

“Ey ehli kitap! Dininiz hususunda aşırı gitmeyin. Allâh’a karşı yalnız hakkı söyleyin. Meryemoğlu İsa Mesih, sadece Allâh’ın peygamberidir. Meryem’e ilkâ ettiği kelimesi ve O’ndan bir rûhtur. Allâh’a ve peygamberlerine îman edin. “Allah üçtür” demeyin. Bundan vazgeçin. Bu sizin için daha hayırlıdır. Allah ancak bir tek ilâhtır. O çocuk sahibi olmaktan münezzehtir. Göklerde ve yerde ne varsa O’nundur. Vekil olarak Allah yeter.”^[23]

Günümüz İncil nüshalarında Hz. Meryem’den şöyle söz edilir: “Meryem’den Mesih diye tanınan İsa doğdu.” ^[24]“Tanrı, melek Cebrail’i Celile’de bulunan Nâsıra adlı kente, Davud’un soyundan Yûsuf adındaki kişi ile nişanlı kıza gönderdi, kızın adı Meryem idi. Onun yanına giren melek: “Selam sana, ey Tanrı’nın lütfuna eren kız! Rab seninledir.” dedi.^[25] Bundan sonra meleğin, Hz. Meryem’le Kur’ân-ı Kerîm’dekine benzer şekilde konuşmaları yer alır.^[26]

Burada, bir defasında yolumuz düşen Efes’te Meryem Ana’ya izafe edilen yeri ziyaretimizle ilgili bir hatıramızı nakletmek isteriz. Yüce Allâh’ın bu derece faziletinden söz ettiği Hz. Meryem’in ve bir peygamber olan Hz. İsa’nın elbette İslâm ümmetinin gönlünde ve kalbinde önemli bir yeri vardır. Mü’min olmanın şartları arasında Hz. İsa’ya peygamber olarak inanmak da vardır. Ziyaret sırasında Hristiyanlığı tanıtıcı bir broşür vermek için yanımıza gelen yaşlı ve tesettürlü bir rahibe hanıma Hz. Meryem ve Hz. İsa ile ilgili İslâm’ın getirdiği mesajı anlatmaya çalıştık. Bu arada Hz. Meryem’in bir peygamber olduğunu söyleyenler bile olmuş, ama en azından onun bir “evliya (azize)” olduğunda İslâm bilginleri arasında görüş birliği vardır.” sözlerimiz üzerine gözyaşlarını tutamayan rahibe, bu konuda birkaç kelime daha duyabilmek için, aracımızın yanına kadar gelmiş ve bizi yolcu etmişti. Demek ki, Hristiyanlık ve Yahudilik âleminde İslâmı tanıma noktasında önemli bir bilgilenme eksikliği vardır. Tarafsız bir yaklaşımla, İslâm’ı ve Kur’ân’ı inceledikleri zaman tevhid inancına kavuşacaklarında şüphe yoktur.

Hz. İsa kendisinin bir peygamber olduğunu söylemiş ve insanları hak dine çağırmıştır. Kur’ân’da onun insanlara şöyle seslendiği bildirilir:

“Ben size benden önce gönderilen Tevrat’ı tasdik etmek üzere ve daha önce size haram kılınan bazı şeyleri helâl kılmak için (gönderildim). Size Rabbinizden açık bir mûcize getirdim. O halde, Allâh’a karşı gelmekten sakının ve bana itaat edin! Şüphe yok ki Allah benim de Rabbim, sizin de Rabbinizdir. Öyleyse O’na kulluk edin. İşte dosdoğru yol budur.”^[27]

Dipnotlar:

^[1]Tahrîm, 66/ ^[2]Enbiyâ, 21/ ^[3]Âl-i İmrân, 3/ ^[4]İbnü’l-Esir, el-Kâmil, Beyrut ,1,  ^[5]Âl-i İmrân, 3/5. ^[6]bk. Âl-i İmrân, 3/36, 37; İbnü’l-Esîr, age, I,  ^[7]Âl-i İmrân, 3/ ^[8]Âl-i İmrân, 3/45,  ^[9]Âl-i İmrân, 3/ ^[10]bk. Meryem, 19/ ^[11]Meryem, 19/ ^[12]Meryem, 19/ ^[13]Meryem, 19/ ^[14]Meryem, 19/ ^[15]İbn Kesîr, Tefsîr, İst. , V,  ^[16]bk. Meryem, 19/ ^[17]Meryem, 19/ ^[18]Meryem, 19/ ^[19]Âl-i İmrân, 3/ ^[20]bk. Buhârî, Enbiyâ, 32, 46, Fazâilu Ashâbî’n-Nebî, At’ime, 25; Müslim, Fazâilu’s-Sahâbe, 70; Tirmizî, At’ime, 31; İbn Mâce, At’ime, 14; Ahmed b. Hanbel, IV, ,  ^[21]Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Terc. ve Şerhi, İstanbul , X,  ^[22]Kurtubî, age IV, 53, 54; Davudoğlu, age, X  ^[23]bk. Nisâ, 4/ ^[24]Matta, I/ ^[25]Luka, I/ ^[26]bk. Luka, I/ ^[27]Âl-i İmrân, 3/ Teslis inancını reddeden âyetler için bk. Mâide, 5/17, 72,

Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan