Abdestli Gezmenin Fazileti

Bir Müslüman için en güzel davranışlardan birisi sürekli olarak abdestli gezmektir. Keza bu temizliğin simgesi olarak anılmasının dışında aynı zamanda peygamber efendimiz(SAV) tarafından da sürekli olarak nurumuzu arttıracak bir davranış olarak nitelendirilmiştir. Hadis-i şeriflerinde sıklıkla dile getirdiği abdestli dolaşmanın faziletlerini aynı zamanda ashabına da tavsiye etmeyi ihmal etmemiştir.

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed(SAV) hadis-i şerifinde ‘’Şüphesiz ki ümmetim mahşer günü gelip çattığında yüzleri, ayakları ve elleri nurlar içerisinde olacak ve orada öyle bulunacaklardır. Her kim ki yüzü, gözü, ayağı, eli nurla kaplansın istiyorsa bunu yapsın’’ buyurmuştur. Burada bunu yapsın derken abdest almaktan söz etmektedir ve aynı zamanda abdest almanın ne kadar olumlu bir geri dönüşü olacağını müjdelemektedir.

Teknik olarak insan vücudu her zaman kirlenmeye müsaittir. Açıkta olan uzuvlarımızın ise bu durumda kirlenme potansiyeli çok daha yüksektir. Kişisel olarak toplumda yer alırken temizliğimize ve hijyenimize dikkat etmek zorundayız. Bu bağlamda Bakara 2/ayeti buyuruyor ki ‘’Allah her zaman temiz olanları sever’’. Özellikle açıkta olan uzuvlarımızı günde 5 vakit temiz tutmamız direkt olarak kişisel temizliğimizle bağdaştırılabilir.

Çünkü namaz kılmadan evvel abdest almak şarttır. Yine Kuran-ı Kerim okumadan evvel abdest almak zorundayız. İşte bu yüzden abdesti aksatmamak ve Allah’ın temiz kullarından birisi olmak, O’nun elçisi Hz. Muhammed’in hadislerine uygun yaşamak biz Müslümanlar için önem arz eder.

Abdest Almanın Fazileti ve Sırları Nedir?

Peygamber efendimiz Hz. Muhammed(SAV) her zaman için ümmetine önemli bilgiler sunar, bunları sünneti olarak bildirirdi. Peygamberimizin en unutulmuş sünnetlerinden birisi ise her zaman abdestli gezmektir. Çünkü abdest almak dışında her an abdestli olmaya gayret göstermek de önem taşıyor. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed(SAV) ‘’Abdestsiz uyumamaya çalışın. Her kim ki ölürse, o an nasılsa dirilteceği kıyamet gününde de o halde olacaktır’’ buyuruyor.

Yani uyurken dahi abdestli olmak ve o şekilde uyumak bizim yararımıza olacaktır. Ölümün ne zaman geleceği belli olmadığı gibi aynı zamanda peygamber efendimiz(SAV) hayatını da örnek almakla mükellefiz. Öyle ki onun her tuvaletten çıktığında tekrardan abdest aldığını, en ufak vakti bile abdestsiz geçirmediğini sahih hadislere bakarak anlayabiliyoruz.

Ayrıca abdestliyken bile abdest almanın kişinin üzerindeki nura nur kattığını da açıkça ifade ettiğini söylemek gerekiyor. Hadis-i şerifinde de bundan ‘’Her kim ki abdestli olduğu halde bir daha abdest alırsa Allah(c.c) ona bu davranışından ötürü 10 hasene dahil eder’’ buyuruyor.

Yine hadislere bakıldığında Ebu Hüreyre rivayetlerinde peygamber efendimiz(SAV) bir gün ‘’Ey iman edenler, Allah’ın günahlarınızı silmeye, var olanı yükseltmeye olanak tanıdığı şeyleri söyleyeyim ister misiniz’’ buyuruyor. Bunun üzerine ‘’Söyle ya Resulallah’’ diyorlar ve şu yanıtı veriyor. Hz. Muhammed(SAV) ‘’Tüm zahmetine karşın abdestini alanlar, mescide daha çok adım atanlar, namazı her zaman bekleyenler. Bunlar ribattır’’ buyuruyor.

Abdest Günahları Temizler Mi?

Abdestin günahlara karşı temizlik sağladığını hem maddi hem de manevi yönden teyit eden pek çok hadis-i şerif var. Ayrıca Hz. Osman rivayetlerine göre bir gün peygamber efendimiz Hz. Muhammed(SAV)’ı abdest alırken görüyor. Bir süre kendisini izleyen Hz. Osman sonrasında şunları işitiyor. Peygamber efendimiz(SAV) ‘’Her kim ki benim aldığım gibi abdest alıyorsa o kişinin namazından mescide yürüyüşüne kadar her adımı nafile ibadet sayılır’’ buyuruyor.

Abdestli Ölmenin Önemi

Pek çok kişinin nihai amaçlarından birisi abdestli ölmektir. Ki bunun için sık sık abdest alan, gece yatağa abdestli giren ve gününün çok büyük bir kısmını abdestli geçirerek peygamber sünnetini yerine getiren insanlara rastlamak mümkün. Burada asıl önemli olan nokta ise yine peygamber efendimiz Hz. Muhammed(SAV) hadis-i şeriflerinden olan müjdedir.

Buyuruyor ki ‘’Ölüm meleği Azrail geldiği vakit her kim ki abdestli ise o kişiye şehitlik sevabına denk sevap verilir’’. Her ne kadar bu hadis-i şerif zayıf olarak görünüyor olsa da bir başka hadiste peygamber efendimiz(SAV) ‘’Her kim ki öleceği esnada abdestli ise ona ölüm çok kolay olacaktır. Kelime-i şahadet getirerek öleceği kesindir’’ buyuruyor. Dolayısıyla abdestli ölmek bir Müslüman için en hayırlı anlardan birisi olarak tanımlanabilir.

Abdest Alırken ve Sonrasında Okunacak Dua

Abdest alırken ve abdest aldıktan sonra okunacak dualar arasında da peygamber efendimiz(SAV) tarafından tavsiye edilen duaları baz alabiliriz.

Abdest Alırken Okunacak Duanın Arapça Latincesi

&#;’Sübhanekellahümme ve bî-hamdike eşhedü ellâ ilahe illâ ente esteğfiruke ve etubu ileyk.&#;’

Abdest Alırken Okunacak Duanın Türkçe Meali

Allah’ım senden başka ilah yoktur. Sen tüm noksanlıklardan uzak ve muaf, her şeye kadirsin. Senin varlığını tenzih edip hamdine sığınıp tesbih ederim

Aynı zamanda abdest aldıktan sonra da okunacak dualar mevcuttur. Peygamber efendimiz (SAV) abdest aldıktan sonra bu duayı okurdu.

Abdest Aldıktan Sonra Okunacak Duanın Arapça ve Latincesi

‘’El mütedeh-hirine vec&#;alni min i&#;badikes-salihine veca&#;lni minel-lezine la havfûn a&#;leyhim vela hüm yehzenûn. Sübhânekellahümme ve bihamdike. Eşhedü en lâ ilâhe illâ ente vahdeke lâ şerîke leke ve enne Muhammeden abduke ve resulûke esteğfirûke ve etûbû ileyk’’

Abdest Aldıktan Sonra Okunacak Duanın Türkçe Anlamı

ALLAH’ım! Bu kulunu tövbe edenlerden ve fazlaca arınanlardan kıl. Beni salih kullarından yap, bu kulunu üstünde korku olmayan, üzüntülü olmayanlardan eyle. Ben ki Seni her daim hamd ile tesbih ederim. ALLAH’ım! Şehadet ederin ki Senin dışında ilah yoktur, yalnızca Sen varsın. Senin bir eşin, ortağın yok, yine şehadette bulunurum ki Hz. Muhammed ki Senin hem kulun hem de Resulündür. Senden beni bağışlamanı diler ve sadece sana tövbede bulunurum.

Abdest Nasıl Alınır?

Abdest almak ile ilgili erkeklerin ve kadınların merak ettiği pek çok nokta var. Aslında burada temel olarak temizlenmek ve dışarıda olan uzuvlarımızı temizleyerek ibadete hazırlamak esas alınmalıdır. Bu bağlamda öncelikli olarak niyet etmek gerekiyor.

Abdest almadan önce ‘’Niyet ettim Allah’ım senin rızan için abdest almaya’’ diyebilir ve ardından Euzü besmele çekebilirsiniz. Hemen ardından ise ellerinizi bileklerinizin hizasına kadar üç kez yıkayarak abdest almaya başlayabilirsiniz.

Parmaklarınızın tüm aralıklarına, yüzük gibi aksesuarlar varsa altına kadar su girmesine özen göstermeniz gerekiyor. Akabinde bir sonraki adıma geçerek ağza su vermeye başlamalısınız. Bunun için sağ avucunuza suyu alıp ağzınıza götürüp çalkalayıp tükürmelisiniz. Bu üç kez yapıldıktan sonra tekrar sağ avucunuza suyu alarak üç kez burnunuzu temizleyerek devam etmelisiniz.

Burnunuzu temizlerken sağ elle suyu burnunuza verirken, aynı zamanda sol elle de sümkürmek mümkündür. Bir sonraki adımda yüzünüzü yıkamaya başlarken alnınızın başladığı yani saçlarınızın bittiği noktadan itibaren çenenize kadar olan ve aynı zamanda kulaklarınızın yumuşak kısımlarına kadar olan bölgeyi kapsayacak şekilde yıkayabilirsiniz.

Yüzünüzü de yıkadıktan sonra sağ kolunuzu dirseklerinize kadar üç kez ovalayarak yıkayın ve aynı şekilde sol kola geçin. Ardından ise avucunuzun içini ıslatıp parmaklarınızı başınızın üzerine yerleştirerek mesh edin.

Sonrasında sağ elinizi ıslatarak şahadet parmağını kullanarak sağ kulağınızın içini, baş parmağınızı kullanarak kulağınızın dışını temizleyin. Aynı şekilde sol şahadet parmağınızla sol kulak içini ve baş parmağınızla da kulak dışını temizleyerek devam edin. Kulakları temizledikten sonra geriye kalan üç parmağınızı birleştirerek boynunuzu mesh edin.

Son olarak ayaklara geçin ve sağ ayağınızı topuklar, parmak araları dahil olmak üzere güzelce ovalayarak yıkayın. Üç kez yıkadıktan sonra sol ayağa geçin ve yine topukları içerisine alacak şekilde parmak aralarına kadar yıkayın.

Son olarak ellerinizi güzelce yıkadıktan sonra abdestinizi tamamladınız demektir. Abdest aldıktan sonra okunacak duayı okuyarak bunu tamamlayabilirsiniz. Namaz kılacaksanız ya da abdestinizi yenilemek için abdest aldıysanız gündelik hayatınıza bu noktadan sonra devam edebilirsiniz. Erkek ve kadın için aynı standartlarda olan abdest aynı zamanda dinimizce temiz olmanın en önemli gereksinimlerindendir. Peygamber efendimiz(SAV) sünnetleri arasında da her zaman abdestli gezmek unutulmuş bir sünnettir.

Değerli kardeşimiz,

İslâm'da abdestin farziyetine,

"Ey iman edenler, namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinizle birlikte ellerinizi yıkayın. Başınıza meshedin. Her iki topuğunuzla birlikte ayaklarınızı da (yıkayın)"(Mâide, 5/6),

âyeti delâlet etmektedir. Hz. Peygamber (asm)'in abdest almadan hiçbir iş yapmadığını görüyoruz. (Elmalılı, Hak Dini Kur'ân Dili, II/) Ancak abdest her amel ve ibâdet için değil, başta namaz olmak üzere bazı ibâdetler için farz kılınmıştır. Fakat Müslümanın sürekli abdestli bulunması sünnettir.

Abdestin faziletiyle ilgili bazı hadisler:

1. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Allah'ın hataları silmeye ve dereceleri yükseltmeye vesile kıldığı şeyleri size söylemiyeyim mi?''

"Evet ey Allah'ın Resülü, söyleyin!'' dediler. Bunun üzerine saydı:

"Zahmetine rağmen abdesti tam almak. Mescide çok adım atmak. (Bir namazdan sonra diğer) Namazı beklemek. İşte bu ribâttır, işte bu ribâttır. İşte bu ribâttır."[Müslim, Tahâret 41, (); Muvatta, Sefer 55, (1,); Tirmizi, Tahâret 39, (52); Nesâi, Tahâret ]

2. Ukbe İbnu Âmir radıyallahu anh anlatıyor:

"Üzerimizde develeri gütme işi vardı, (bunu sırayla yapıyorduk.) (Bir gün) gütme nöbeti bana gelmişti. Günün sonunda develeri kıra ben çıkarıyordum. (Bir gün, nöbetimden dönüşte) Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'a geldim, ayakta halka hitabediyordu. Söylediklerinden şu sözlere yetiştim:

"Güzelce abdest alıp, sonra iki rek'at namaz kılan ve namaza bütün ruhu ve benliği ile yönelen hiç kimse yoktur ki, kendisine cennet vâcib olmasın!"

(Bunları işitince kendimi tutamayıp:) "Bu ne güzel!'' dedim. (Bu sözüm üzerine) önümde duran birisi:

"Az önce söylediği daha da güzeldi!'' dedi. (Bu da kim, diye) baktım. Meğer Ömer İbnu'l-Hattâb'mış. O, sözüne devam etti: 'Seni gördüm, daha yeni geldin. Sen gelmezden önce şöyle demişti:

"Sizden kim abdestini alır ve bunu en güzel şekilde yapar, sonra da: 'Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abduhû ve Resûlühü.' (Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve yine şehadet ederim ki Muhammed Allah'ın kulu ve Resûlüdür)' derse, kendisine cennetin sekiz kapısı da açılır; hangisinden isterse oradan cennete girer."

Ebu Davud'un rivayetinde "abdesti güzel yaparsa" denmiştir. Tirmizi'nin rivayetinde "resûlühü (Allah'ın Resûlü)" kelimesinden sonra "Allah'ım, beni tövbe edenlerden kıl, temizlenenlerden kıl" duası da vardır. [Ebu Davud, Taharet 65, (); Tirmizi, Taharet, 41]

3. Hz. Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Mü'min -veya Müslüman- bir kul abdest aldı mı yüzünü yıkayınca, gözüyle bakarak işlediği bütün günahlar su ile -veya suyun son damlasıyla- yüzünden dökülür iner. Ellerini yıkayınca elleriyle işlediği hatalar su ile birlikte -veya suyun son damlasıyla- ellerinden dökülür iner. Ayaklarını yıkayınca da ayaklarıyla giderek işlediği bütün günahları su ile -veya suyun son damlasıyla- dökülür iner. (Öyle ki abdest tamamlanınca) günahlarından arınmış olarak tertemiz çıkar." [Müslim, Tahâret 32, (); Muvatta, Tahâret 31, (1, 32); Tirmizi, Tahâret 2]

4. Hz. Osman radıyallahu anh anlatıyor: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kim abdest alır ve abdestini güzel yaparsa, hataları vücudundan tırnak diplerine varıncaya kadar çıkar dökülür.''

5. Bir başka rivâyette şöyle gelmiştir: "Hz. Osman radıyallahu anh abdest aldı ve dedi ki:

"Ben Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şu benim abdestim gibi abdest aldığını, sonra da şöyle söylediğini gördüm:

"Kim bu şekilde abdest alırsa geçmiş günahları affedilir, namazı ve mescide kadar yürümesi de nafile (ibadet) olur."(Buhari, Vudü 25; Müslim, Tahâret 8)

6. Amr İbnu Abese es-Sülemi radıyallahu anh anlatıyor: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Sizden kim abdest suyunu hazırlar, mazmaza ve istinşakta bulunur (ağzına ve burnuna su çeker) ve sümkürürse, mutlaka yüzünden, ağzından, burnundan hataları dökülür. Sonra Allah'ın emrettiği şekilde yüzünü yıkarsa, sakalın(ın bittiği mahallin) etrafından su ile birlikte yüzü ile işlediği günahlar dökülür. Sonra dirseklere kadar kollarını yıkayınca, ellerinin günahları su ile birlikte parmak uçlarından dökülür gider. Sonra başını meshedince, başının günahları saçın etrafından su ile birlikte akar gider. Sonra topuklarına kadar ayaklarını yıkayınca, ayaklarının günahları, parmak uçlarından su ile birlikte akar gider. Sonra kalkıp namaz kılar, Allah'a hamd ve senâda bulunur, O'na layık şekilde tazimini gösterir ve kalbinden Allah'tan başkasını(n korku ve muhabbetini) çıkarırsa, annesinden doğduğu gündeki gibi bütün günahlarından arınır." (Müslim, Müsâfirin )

7. Abdullah es-Sunâbihi radıyallahu anh anlatıyor: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Mü'min kul abdest aldıkça mazmaza yaptı mı (ağzını yıkadı mı) günahlar ağzından çıkar. (Burnunu sümkürdü mü) günahlar burnundan çıkar, yüzünü yıkadı mı günahlar göz kapaklarının altına varıncaya kadar yüzünden çıkar. Ellerini yıkadı mı günahlar tırnak diplerine varıncaya kadar ellerinden çıkar. Başını meshetti mi, günahlar kulaklarına varıncaya kadar başından çıkar. Ayaklarını yıkadı mı, günahlar ayak tırnaklarının altına varıncaya kadar ayaklarından çıkar. Sonra mescide kadar yürümesi ve kılacağı namaz nafile (bir ibâdet) olur.'' [Muvatta, Tahâret 3 0, (1, 31); Nesâi, Tahâret 3 5, (1, 74); İbnu Mâşe, Tahâret 6]

8. Ebu Ümâme el-Bâhili radıyallahu anh anlatıyor: "Amr İbnu Abese radıyallahu anh'ı dinledim, diyordu ki:

"Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'a: "Abdest nasıl alınır?'' diye sordum. Şöyle açıkladı:

"Abdest mi? Abdest alınca şöyle yaparsın: Önce iki avucunu tertemiz yıkarsın. Sonra yüzünü ve dirseklerine kadar ellerini yıkarsın. Başını meshedersin, sonra da topuklarına kadar ayaklarını yıkarsın. (Bunları tamamladın mı) bütün günahlarından arınmış olursun. Bir de yüzünü Aziz ve Celil olan Allah için (secdeye) koyarsan, anandan doğduğun gün gibi, hatalarından çıkmış olursun.''

Ebu Ümâme der ki: "Ey Amr İbnu Abese dedim, ne söylediğine dikkat et! Bu söylediklerinin hepsi bir defasında veriliyor mu?"

"Vallahi dedi, bilesin ki artık yaşım ilerledi, ecelim yaklaştı, (Allah'tan ölümden çok korkar bir haldeyim), ne ihtiyacım var ki, Allah Resülü hakkında yalan söyleyeyim! Andolsun söylediklerim, Resülullah aleyhissalâtu vesselâm'dan kulaklarımın işitip, hafızamın da zabtettiklerinden başkası değildir." [Müslim, Müsâfırin , (); Nesâi, Tahâret ]

Bu hadis, Nesâi'nin metninden alınmadır. Amr İbnu Abese radıyallahu anhın Müslüman oluşunu anlatan uzunca bir hadisin son kısmıdır.

9. İbnu Ömer radıyallahu anhümâ anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

"Kim abdestli olduğu hâlde abdest tazelerse, AIlah bu sebeple kendisine on (misli) sevab yazar.'' (Tirmizi, Taharet 44)

Hz. Ebu Hureyre (radıyallahu anh) anlatıyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Ey Bilal! İslâm olalıdan beri işlediğin ve sen çok menfaat ümid ettiğin ameli bana söyler misin? Çünkü ben, bu gece (rüyamda), cenette ön tarafımda senin ayakkabılarının sesini işittim!"

Bilal şu cevabı verdi:

"Ben İslam'da, nazarımda, daha çok menfaat umduğum şu amelden başkasını işlemedim: Gece olsun gündüz olsun tam bir temizlik yaptığım (abdest aldığım) zaman, mutlaka bana kılmam yazılan bir namaz kılarım." (Buharî, Teheccüd 17; Müslim Fezailu's-Sahabe )

İlave bilgi için tıklayınız:

- Abdestli olarak vefat edenin cenazesine Cebrail'in de katılacağı doğru mudur? Abdestlı olarak ölmenin faziletini açıklar mısınız?

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet

Sürekli abdestli olmanın faydası nedir, sevabı var mıdır?

Abdestin faziletiyle ilgili hadisler ve hadislerin açıklaması

1-Ebû Hüreyre’den (r.a) rivâyet edildiğine göre Resûlullah şöyle buyurmuştur:

“Müslüman -veya mü’min- bir kul abdest alır ve yüzünü yıkarsa, gözleri ile bakarak işlediği bütün günahlar, abdest suyu -veya suyun son damlası-[1] ile yüzünden akar gider. Ellerini yıkadığında, onlarla tutarak işlediği günahlar, abdest suyu -veya suyun son damlası- ile ellerinden çıkar gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, onlarla yürüyerek işlediği günahlar, abdest suyu -veya suyun son damlası- ile ayaklarından çıkar gider. Neticede bu kimse, günahlardan arınmış olur.” (Müslim, Tahâret, Ayrıca bkz. Tirmizî, Tahâret, 2/2)

2-Ebû Hüreyre (r.a) der ki: Resûlullah Efendimiz’in şöyle buyurduğunu işittim:

“Şüphesiz ki benim ümmetim, kıyamet gününde, abdest izlerinden dolayı «Yüzleri nurlu, elleri ve ayakları parlak olanlar!» diye çağrılacaktır. Artık, nûrunu artırmaya gücü yeten kimse bunu yapsın!” (Buhârî, Vudû’, 3; Müslim, Tahâret, 35)

3-Ebû Hüreyre’den (r.a) rivâyet edildiğine göre Resûlullah kabristana geldi ve:

“Selâm size ey mü’minler diyarının sâkinleri! İnşâallah bir gün biz de sizin yanınıza geleceğiz. Kardeşlerimizi görmüş olmayı istedim!” buyurdu.

Ashâb-ı Kirâm:

“–Biz sizin kardeşleriniz değil miyiz, yâ Resûlallah?” diye sordular.

Resûl-i Ekrem:

“–Sizler benim ashâbımsınız, kardeşlerimiz henüz gelmemiş olanlardır” buyurdu.

Bunun üzerine Ashâb-ı Kirâm:

“–Ümmetinizden henüz gelmemiş olanları nasıl tanıyacaksınız, ey Allah’ın Resûlü?” diye sordular.

Resûlullah de onlara:

“–Bir adamın alnı ve ayakları beyaz olan bir atı olduğunu düşünün. Adam bu atını, hepsi de simsiyah olan bir at sürüsü içinde tanıyamaz mı?” diye sordu.

Sahâbe-i kirâm:

“–Evet, tanır ey Allah’ın Resûlü!” cevabını verdi.

Bunun üzerine Resûlullah şöyle buyurdu:

“–İşte kardeşlerimiz de abdestten dolayı yüzleri nurlu, el ve ayakları parlak olarak geleceklerdir. Ben, önceden gidip havuzumun başında ikrâm etmek için onları bekleyeceğim. Dikkat edin! Birtakım kimseler yabancı devenin sürüden kovulup uzaklaştırıldığı gibi benim havuzumdan kovulacaklardır. Ben onlara «Buraya gelin!» diye nidâ edeceğim. Bana:

«–Onlar senden sonra hâllerini değiştirdiler, (senin Sünnet’ini takip etmeyip başka yollara saptılar)» denilecek. Bunun üzerine ben de:

«–Uzak olsunlar, uzak olsunlar» diyeceğim.” (Müslim, Tahâret, 39; Fedâil, Ayrıca bkz. Nesâî, Tahâret, /; İbn-i Mâce, Zühd, 36; Muvatta’, Tahâret, 28; Ahmed, II, , )

4-Sevbân (r.a.) der ki: Resûlullah şöyle buyurdu:

“İstikâmet üzere olun, (ancak) her şeyi mükemmel bir şekilde yapamazsınız. Şunu bilin ki en hayırlı ameliniz, namazdır. Ancak mü’min kimse, devamlı abdestli bulunmaya gayret eder.” (İbn-i Mâce, Tahâret, 4; Muvatta’, Tahâret, 36; Ahmed, V, , ; Dârimî, Tahâret, 2)

HADİSLERİN AÇIKLAMASI

Resûlullah Efendimiz:

“Allah temizdir, temizliği sever” (Tirmizi, Edeb, 41/)

“Temizlik imanın yarısıdır” buyurmuştur. (Müslim, Tahâret, 1)

İSLAM’DA TEMİZLİĞİN ANLAMI

Bu sebeple İslâm, temizlik dîni olarak bilinmektedir. Cenâb-ı Hak, kullarının maddî ve mânevî her türlü kirden arınmalarını istemektedir. İslâm’ın, yeni iman eden kimseye gusletmeyi,[2] ibadet edecek kişiye de abdest almayı emretmesi bundan kaynaklanır. Müslümanlar da dinlerinin gereği olarak temizliğe çok ehemmiyet vermişler, fıkıh ve ilmihal kitaplarının başına önce “Tahâret” bahislerini koyarak uzun uzun îzâh etmişlerdir. Zira temizlik, meleklere yaklaştırıp şeytandan uzaklaştıran ve kabir azâbından kurtaran güzel bir haslettir.

Ayrıca temizlik, rûhun yücelip ihsân mertebesine çıkmasına ve Allah’a yaklaşmasına yardım eder. Bu yüzden âyet-i kerimede:

“…Allah temizlenenleri sever” buyrulmuştur. (Bakara 2/)

Zira abdestin mâddî temizlik yönü, mâneviyata da tesir ederek insanın içini nurlandırır ve günahların gönle taşıdığı zulmeti birazcık da olsa aydınlatır. Bu ise, iyiliklerin yazılıp hataların silinmesi mânâsına gelir. Dolayısıyla, gerek tıbbî gerekse mânevî yönden tam bir temizlik vesilesi olan abdestin fazileti, kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.

Abdest âzâları açıkta olduğu için çabuk kirlenir. Bu sebeple onları günde beş defa yıkamak, insana maddî ve mânevî sıhhat verdiği gibi aklen ve zihnen uyanık olmasını da sağlar.

Bütün bunları dikkate alarak bir mü’min, abdestini büyük bir îtinâ ile almalı, âhiretteki nûrunun ziyâdeleşmesi için gayret sarfetmelidir. Bunun yolu da, abdest uzuvlarını, farz olan yerlerin ötesine geçecek şekilde ve üçer defa yıkamak, mümkünse kıbleye dönmek, besmele ile başlamak, niyet etmek, ağız ve burnu güzelce temizlemek, abdest dualarını okumak ve suyu israf etmemektir.

MİSVAK KULLANMANIN FAZİLETİ

Abdest alırken misvak kullanmak da mühim bir sünnettir. Resûlullah, misvak kullanmanın faziletini beyan ederek şöyle buyurmuştur:

“Misvak, ağzı temizler, Rabbin rızâsını kazandırır.” (Nesâî, Tahâret, 5/5)

“Eğer ümmetime zor gelmeyeceğini bilseydim, her namaz (hazırlığın)da misvak kullanmalarını emrederdim.” (Buhârî, Cum’a, 8)

Allah Resûlü, sâir vakitlerde de misvağa ehemmiyet verirdi. Gece teheccüd için kalktığında hemen misvakla dişlerini temizler, abdest alır ve namaz kılardı. (Müslim, Müsâfirîn, )

Yine evine girdiği zaman ilk yaptığı işi, dişlerini misvaklamak olurdu. (Müslim, Tahâret, )

Diğer taraftan abdest, kul hakkı dışındaki küçük günahları ve bilmeden işlenen hataları temizler.

PEYGAMBERİMİZİN İLTİFAT ETTİĞİ KİŞİLER

Hadislerimizde Resûlullah Efendimiz’in; “Benim ümmetim” ve “Kardeşlerim” diye iltifat ettiği kişiler, abdest alıp namaz kılan, ibadetlerine dikkat ederek örnek bir hayat yaşayan Müslümanlardır. Onlar, kıyamet günü, nurlu ve parlayan uzuvlarıyla diğer insanlardan ayrılacak ve Allah’ın Resûlü’ne yakın olacaklardır.

Ebû Hüreyre (r.a.) şöyle anlatır:

Resûlullah Efendimiz şöyle buyurdular:

“–Havuzum Eyle ile Aden arasındaki mesafeden daha geniştir. O kardan daha beyaz, sütle karışık baldan daha tatlıdır. Onun bardaklarının adedi, yıldızların sayısından daha çoktur. Ben, bir adamın yabancı insanların develerini havuzundan kovduğu gibi bazı insanları ondan uzaklaştıracağım.”

Ashâb-ı Kiram:

“–Yâ Resûlallah! O gün bizi tanır mısınız?” diye sordular.

Allah Resûlü:

“–Evet, o gün sizin, hiçbir ümmette olmayan bir sîmânız olacak. Benim yanıma abdest izlerinden dolayı yüzleriniz nurlu, elleriniz ve ayaklarınız parlak olarak geleceksiniz.” buyurdular. (Müslim, Tahâret, )

Bu müjdelerin şuuruna eren her mü’min, abdestini mükemmel bir şekilde almaya ve imkân nisbetinde devamlı abdestli olmaya gayret eder. Fakat, devamlı abdestli bulunmak herkesin muvaffak olamayacağı kadar zor bir meseledir. Bundan dolayı, dördüncü hadiste bu güzel hâl, imanın kuvvetli olması şartına bağlanmış ve faziletinin büyüklüğüne işaret edilmiştir. Yani, ancak abdestin kıymetini bilen ve âhiretteki faydalarına kesin olarak inanan kimseler, devamlı abdestli durmaya ehemmiyet verirler.

ABDESTLİ BULUNMANIN FAZİLETİ

Devamlı abdestli bulunmaya çalışmak, Allah Resûlü’nün mübarek sünnetlerinden biridir. Nitekim Resûlullah Efendimiz’in, tuvaletten çıktığında hemen abdest aldığı nakledilir. (İbn-i Sa’d, I, )

Resûlullah yatarken bile abdest almayı tavsiye etmiştir. (Buhârî, Vudû’, 75)

İbn-i Abbâs (r.a.) şöyle buyurur:

“Sakın abdestsiz uyuma! Zira ruhlar hangi halde alınırsa kıyamet günü o hâlde diriltilir.” (Beyhakî, Şuabu’l-îmân, VI, / Krş. Şuab, XI, /)

Abdestliyken yenisini almak da faziletli bir davranış ve nûr üstüne nûrdur. Resûlullah, abdesti olsun veya olmasın, her vakit yeniden abdest alırdı. Ümmetini buna teşvik için de:

“Kim abdestli olduğu hâlde yeniden alırsa, Allah Teâlâ bu sebeple kendisine on hasene yazar” buyururdu. (Tirmizî, Tahâret, 44/58, 59)

Abdestin ve devamlı abdestli bulunmanın faziletini gösteren şu rivâyetler, meseleyi daha iyi anlamamıza yardım edecektir:

Resûlullah, bir sabah Hz. Bilâl’i (r.a.) yanına çağırıp:

“–Bilâl! Hangi ameli yaparak benden önce Cennete girdin? Ne zaman (rüyamda) Cennete girsem, ayakkabılarının tıkırtısını önümde duyuyorum. Dün gece de Cennete gitmiştim, ayakkabılarının tıkırtısını yine önümde duydum…” diye sordu.

Bilâl (r.a):

“–Yâ Resûlallah, her ezan okuyuşumda, muhakkak iki rekât namaz kılarım. Abdestim bozulduğunda da hemen abdest alır ve üzerimde Allah’ın iki rekât namaz hakkı olduğunu düşünürüm” dedi.

Bunun üzerine Resûl-i Ekrem Efendimiz:

“–İşte bu ikisi sâyesinde!” buyurdu. (Tirmizî, Menâkıb, 17/; Ahmed, V, )

CENNETİN SEKİZ KAPISINI AÇAN AMEL

Ukbe bin Âmir (r.a) şöyle anlatır:

Develerimizi sırayla güdüyorduk. Bir gün nöbet bana gelmişti. Vazifemi yaptım, develeri akşam yerlerine getirdikten sonra, Peygamber Efendimiz’in yanına vardım. Allah Resûlü, ayakta insanlara konuşma yapıyordu. Şu mübarek sözlerine yetiştim:

“Bir Müslüman güzelce abdest alır, sonra kalkar kalbiyle ve yüzüyle tam olarak yönelerek iki rekât namaz kılarsa, Cennet ona vâcib olur!”

Bunları işitince:

“–Bu ne güzel!” dedim.

Önümde duran birisi:

“–Az evvel söyledikleri daha güzeldi!” dedi.

Baktım o Hz. Ömer (r.a.) imiş. Sözlerine şöyle devam etti:

“–Seni gördüm, daha yeni geldin. Az evvel Efendimiz  şöyle buyurdu:

«Sizden kim güzelce abdest alır, sonra da: “Eşhedü en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlüh” derse, kendisine Cennetin sekiz kapısı da açılır. Hangisinden isterse oradan Cennete girer.»” (Müslim, Tahâret, Krş. Müslim, Müsâfirîn, ) (İNSANI CENNET VE CEHENNEME GÖTÜREN NEDENLER)

[1] Hadisimizdeki; “Müslüman -veya mü’min-”, “abdest suyu -veya suyun son damlası-” şeklindeki ihtimalli ifadeler, hadisi nakleden râvinin tereddüt etmesinden kaynaklanmaktadır. Bu durum, muhaddislerin hadis naklederken ne kadar hassas davrandıklarını göstermektedir.

[2] Ebû Dâvûd, Tahâret, /

Kaynak: Dr. Murat Kaya, Efendimiz’den Hayat Ölçüleri, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan