Güçlü Bahçe Sitesi Antakya

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), 6 Şubat depremlerinde en az 68 kişinin hayatını kaybettiği Güçlü Bahçe Sitesi'yle ilgili bir haber yayımladı.

Haberde, "Türkiye'nin güney şehirlerinden Antakya'daki bu site, son 20 yıldaki inşaat patlamasına öncülük eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yönetiminde oluşan kayırma sisteminin betondan ve taştan bir sembolüydü" ifadelerine yer verildi.

Haberde siteyi yapan müteahhitin, belediye başkanının onursal başkanı olduğu Hatayspor'a bin dolardan fazla bağış yaptıktan sonra imar izni aldığı bilgisi paylaşıldı.

Ceylan Yeğinsu, Rebecca R. Ruiz ve Nimet Kıraç imzasıyla yayımlanan haberde bina sakinlerinin, binanın projesiyle inşa edilen yapının birbiriyle eşleşmediği gerekçesiyle belediyeye başvurduğu ancak tatmin edici bir yanıt alamadığı belirtildi.

Güçlü Bahçe Sitesi'nin yapı denetim sorumlusu, proje denetimleri geçemese bile, müteahhitlerin "siyasi güçlerini kullanarak kapıları açtığını" söyledi.  

Bazıları yıkılan binalarda yaşayan Güçlü ailesinin fertleri, sitenin yapıldığı arazinin üç nesildir ailelerinde olduğunu söyledi. Aile fertleri, inşaat mühendisliği diplomasına sahip genç bir müteahhit olan Mehmet Güçlü'nün 'te kendilerine Güçlü Bahçe Sitesi'nin planıyla geldiğini ifade etti.

Lütfü Savaş: Dostlarımızdan para istiyorsak bu herkesin yararınadır

Bir projeye başlamak için "yazısız kurallar" bulunduğuna dikkat çekilen haberde, Hatay için bu kurallardan birinin Hatayspor'a bağış yapmak olduğu belirtildi.

Eski Hatayspor Başkanı Hikmet Çınçın, "Müteahhitler yerel futbol kulübüne bağış yapmanın projeyi ilerletebileceğini yıllardır biliyor" ifadelerini kullandı.

Haberde Mehmet Güçlü'nün, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı ve Hatayspor Onursal Başkanı Lütfü Savaş'la yaptığı görüşmeler sonrasında kulübe o dönem bin dolardan fazla bir miktara tekabül eden bin liranın üzerinde bir ödeme yaptığı bildirildi.

Güçlü Bahçe inşaatından para kazandığı iddialarını reddeden ve Hatayspor'a yapılan bağışın projeyle bağdaştırılmaması gerektiğini belirten Lütfü Savaş, "Dostlarımızdan para istiyorsak, bu herkesin yararına olduğu içindir" ifadelerini kullandı.

Kendini bozuk bir sistemdeki dürüst politikacı olarak tanımlayan Savaş, müteahhitlerin bürokratik onayları almak için genelde ödeme yaptığını söyledi.

"Birçoğu ne isterlerse onu inşa ediyor ve gerekli onayları alacaklarını varsayıyor" diyen Savaş, "bu kültürü beslediği için" Erdoğan ve AK Parti'yi suçladı. Gazete CHP'li Savaş'ın daha önce AK Parti'den aday olarak aynı görevi yürüttüğünü hatırlattı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nden (TMMOB) Serkan Koç, Güçlü Bahçe Sitesi'nin de bulunduğu bölgenin yumuşak zemin üzerine kurulduğunu belirtirken, "Bu araziler imara açılmamalıydı. Şehircilik yetkilileri, burada inşaat patlaması yaşanmadan önce bölgeyi incelemeliydi. Bakanlığın denetleme yetkisi olmasına rağmen bunu yapmadılar" ifadelerini kullandı.

"İlçe belediyesindeki yakın bağlantılarla olumsuz denetim raporu aşıldı"

Projenin ilerleyen dönemlerinde finansal sıkıntılar yaşayan Mehmet Güçlü'nün, inşaatı Servet Altaş'a devrettiği belirtilen haberde, 'da Guiness Rekorlar Kitabı'na girecek büyüklükteki bir altın makasla yapılan açılışa yerel yetkililerin de katıldığı bilgisi paylaşıldı.

Ancak mahkeme kayıtlarına göre, Güçlü Bahçe Sitesi son denetimden geçmeyi başaramadı. Konuyla ilgili ifade veren yapı denetim sorumlusu İsmail Öztürk, şirketinin yapıyla ilgili endişeleri yerel yetkililerle paylaştığını ancak müteahhitlerin ilçe belediye başkanlığındaki yakın bağlantılarını kullanarak olumsuz denetim raporunu aşmayı başardığını söyledi.

O dönem Antakya Belediye Başkanı olarak görev yapan AK Partili İsmail Kimyeci ise konuyla ilgili herhangi bir özel muamele yapılmadığını söyledi. Belediye onayının formaliteden ibaret olduğunu söyleyen Kimyeci, yapı denetim firmasının en önemli rolü oynadığını söyledi.

Güçlü Bahçe Sitesi için onay belgesinde yapı denetim sorumlusu İsmail Öztürk'ün imzası bulunsa da, Öztürk imzasının taklit edildiğini öne sürdü.

Müteahhit Altaş'la Antakya Belediye Başkanı arasında "kaçak kat" görüşmesi

Yapı denetim sorumlusu Öztürk, binanın projesiyle bitmiş halinin birbiriyle uyuşmadığını, bu nedenle açılışın ertelendiğini söyledi.

Bazı site sakinleri de projeyle uyumsuzlukları fark ederek belediyeye dilekçe verdiklerini söyledi.

Bir site sakini yıkılan binalardan birinde, projede bulunmayan kaçak bir teras katının olduğunu söyledi. İsmini vermek istemeyen site sakini New York Times'a yaptığı açıklamada, sorunları gidermek için müteahhit Servet Altaş'la AK Partili Antakya Belediye Başkanı İzzettin Yılmaz arasında bir görüşmeye arabuluculuk ettiğini söyledi.

Yılmaz verdiği bir röportajda Altaş'la görüştüğünü kabul etti ve müteahhitle buluşma amacının rüşvet kabul etmeyeceğini söylemek olduğunu ileri sürdü. Altaş ise görüşmeyi reddetti.

'de ise Güçlü Bahçe için gerekli nihai izinler alındı ve site sakinleri yeni evlerine taşınmaya başladı.

New York Times: Türkiye'de sistem belirsizlik üzerine kurulu

Antakya'daki Güçlü Bahçe Sitesi özelinde inşaat sektöründeki yolsuzluğu masaya yatıran NYT, Türkiye'deki sistemi şu ifadelerle okuyucularına aktardı:

İşleyen bir sistemde, projeyi kimin onayladığına ilişkin belirsizlik olmaz. Ancak Türkiye'deki sistem belirsizlik üzerine kurulu. Erdoğan hükümeti, onlarca yıldır, bağımsız yapı denetimini zayıflattı ve standartları katılaştırma tekliflerine karşı mücadele etti. Örneğin Türkiye İnşaat Mühendisleri Odası, yıllar boyunca tecrübeli mühendislerin, inşaat projelerini yeterli şekilde denetleme kapasitesinin zorlandığını söyledi. Oda, her projeye özel bir mühendisin bakması gerektiği belirterek çağrı yaptı. İnşaat sürecini yavaşlatacak bu fikir ortada kaldı. Erdoğan hükümeti 'te soruşturma başlatarak, odanın mühendisler için kendi hazırladığı daha katı şartlara dayanan sertifikasını vermesini engelledi. Milletvekilleri yapı denetim sürecini özelleştirerek, Türkiye'nin mimarlar ve mühendisler odasını sürecin dışına itti. 'da müteahhitlerin kendi yapı denetimcilerini seçmesi kuralı kaldırılsa da, belediye başkanları hâlâ geçmiş ihtilaflar üzerinde söz söyleme hakkını elinde tutuyor.

Independent Türkçe, New York Times

Enkazda kalan kişiler sosyal medyadan yardım istedi. Bu siteyi yapan Ser-al İnşaat’ın sahibi Servet Altaş’ın yaptığı başka birçok binanın da yıkıldığı iddia edildi. Telefonla ilk aramamızda Altaş, iddialara karşılık “Sosyal medyaya itibar etmiyorum. Bunların üzerine de konuşmak istemiyorum” yanıtı vererek telefonu yüzümüze kapattı. Bu konuşmanın ardından kendisi bizi arayarak, şu açıklamayı yaptı:

'ŞEHİR SİLİNDİ'

“Şu anda enkaz altındakilere yardım çalışmalarındayım. Sırf haber üretmek için yapılıyorsa yazıklar olsun. Burada bir adı olan şehir silindi. Venüs Gold sitesinde cam kırılmadı. Mars Sitesi’nde cam kırılmadı. Bunları yazanlar kim? Güçlü Bahçe City’de 2 blok çöktü, diğer 3 blok ayakta. Yani zaten depremin vuruş şekli, fay hatlarının oluşu, geçişi buna bir şey dayanmaz ki. Şehir yerle bir oldu.

Güçlü Bahçe City’nin yanında şu anda devam eden proje devrildi, yerle bir oldu. Benim kendi oturduğum ev de yıkıldı. Ben de dışarıdayım. Bu şehirde 5 bin konut ürettim. Bu 5 bin konuttan, 2 veya 3 blok yıkılmış ise zaten böyle 8 civarındaki bir depreme karşı yıkılması normal. Bunlar yıkılacak. Şu an devam eden projemiz var, 15 katlı. Binada hiçbir hasar yoktur. Kentsel dönüşümü ilk başlatan Venüs dediğiniz projenin ne olduğunu biliyor musunuz? Çevre ve Şehircilik Bakanlık onaylı kentsel dönüşümlü tek proje ve hepsi ayakta.”

OĞLUMU KURTARDIM’

Duvarı çatlamış olan bir sürü binaları da olduğunu söyleyen Altaş, “Yıkılan yok. Zirve sitesi 5 blok daire. Duvarları patlamış, dökülmüş, çatlamış, yıkılan yok, hiçbir şey yok. Can kaybı da yok, bir tane bile. Güçlü Bahçe City’de can kaybı var maalesef. Kaç kişi olduğunu bilmiyoruz. Bu şehrin tamamı enkaz. Güçlü Bahçe en son yıkılacak sitelerden birisiydi. Benim kendi oğlum Güçlü Bahçe’de oturuyordu, enkaz altında kaldı, oğlumu ben enkazdan çıkardım” dedi.

Kaynak: Milliyet/ Elif ALTIN