Basit hrszlk suçunun ilenmesi halinde, fail hakknda 1 yldan 3 yla kadar hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
Ancak hrszlk suçunun daha kolay ilenebildii yer veya eyalarda hrszlk suçunun nitelikli halleri (TCK madde ) düzenlenmitir. Hrszlk suçunun nitelikli hallerinden birini ileyen fail hakknda 3 yldan 7 yla kadar hapis cezas verilecektir.
Basit hrszlk suçundan verilecek olan hapis cezas alt snrdan verilir ise adli para cezasna çevrilebilecektir. Ancak adli para cezasnn ödenmemesi halinde ceza, hapis cezasna dönüecektir.
Bunun yannda basit hrszlk suçundan iki yl veya altnda hapis cezas verilir ise fail hakknda hükmün açklanmasnn geri braklmas karar verilebilecektir. Be yllk denetim süresi içerisinde fail yeniden suç ilemez ise hakknda verilen ceza düecektir.
Ayrca iki yl veya altnda verilecek olan hapis cezasnda hapis cezasnn ertelenmesi kararnn verilmesi de mümkündür. Fail cezann cezaevinde infaz edilmesinden koullu olarak vazgeçmi olacaktr.
Hrszlk suçunun ilk ilenmesi halinde fail hakknda verilecek olan cezada hakim takdiri olarak alt snrdan ceza verebilir. Hakim ceza verirken failin daha önceden sabkasnn olmad ya da bir daha suç ilemeyecei kanaatine varr ise suç için belirtilen cezay alt snrdan verebilir. Ancak hrszlk suçunu ilk ileyen kimse hakknda ceza verilmemesi yönünde bir karar verilmeyecektir.
Hrszlk suçunu ileyen kimse basit hrszlk suçunu ilemi ise 1 yldan 3 yla kadar, hrszlk suçunun nitelikli halini ilemi ise 3 yldan 7 yla kadar belirlenecek olan hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
yerinde hrszlk suçu, suçun ilenildii yer, çalnan eyann nitelii ve yerine göre fail hakknda verilecek cezada da deikenlik bulunacaktr. yerinde hrszlk yapan kii, basit hrszlk suçu ilemi ise 1 yldan 3 yla kadar, nitelikli hrszlk suçunu ilemi ise 3 yldan 7 yla kadar hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
yerinde hrszlk yapan çalan hakknda iveren içisiyle i sözlemesini derhal feshedebilecektir. çi, tazminatsz olarak i yerinden ayrlacaktr.
Maazadan hrszlk yapmann cezas nitelikli hrszlk olup olmadna göre deikenlik gösterecektir. Örnein; adet veya tahsis veya kullanmlar gerei açkta braklan eyann çalnmas halinde nitelikli hrszlk suçu ilenmi olacaktr. Basit hrszlk suçu ileyen kimse hakknda 1 yldan 3 yla kadar hapis cezas, nitelikli halinin ilenmesi halinde 3 yldan 7 yla kadar hapis cezas verilecektir.
Adli para cezas, hapis cezasnn paraya çevrilmi halidir. Adli para cezas, bir yl veya altnda olan hapis cezas için verilebilmektedir. Basit hrszlk suçunun alt snr 1 yldr, mahkeme tarafndan basit hrszlk suçuna dair alt snrdan ceza verilmesi halinde hapis cezas adli para cezasna çevrilebilir. Bunun yannda nitelikli hrszlk suçunda cezay azaltan nedenlerin olmas, teebbüs, etkin pimanlk gibi durumlarn mevcut olmas halinde ceza 1 yl veya daha altnda olur ise adli para cezasna çevrilebilir. Sonuç olarak hrszlk suçundan verilecek olan cezann para cezasna çevrilmesi belli bal hallerde verilmekte olup adli para cezas hakimin takdirinde olan bir durumdur.
On sekiz yandan küçük olan, reit olmayan çocuklarn hrszlk suçundan ne kadar ceza alaca birçok koullara baldr. Öncelikle failin iledii hrszlk suçu, basit hali ile mi ilenmi yoksa nitelikli hali ile mi ilenmi ona baklmaldr. Fail hakknda verilecek olan cezann alt ve üst snr bu ekilde belirlenir.
Bunun yannda çocuun daha önceden baka bir suç ileyip ilemedii, sabkasnn olup olmad ve bir kez daha suç ileyip ilemeyeceine göre ceza alt snrdan veya alt snra yakn ceza verilecektir.
Çocuun suçu iledikten sonra pimanlk duymas, zarar gidermesi veya suça teebbüs ederken bulunmas halinde cezasnda indirim yaplabilecektir.
Suçun ilenmesini kolaylatran haller, suça konu eylemin nitelii, çalnan eyann bulunduu yer gibi birçok faktör hrszlk suçunun nitelikli halini oluturmaktadr. Suçun nitelikli hali, daha ar cezai yaptrm gerektiren hallerdendir. Türk Ceza Kanunu’nun maddesinde düzenlenmitir:
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin ikinci fkrasnda da düzenlemede bulunulmu ve ceza artrm sebepleri ve oran belirtilmitir:
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin 3. fkrasna göre ise ”Suçun, sv veya gaz halindeki enerji hakknda ve bunlarn nakline, ilenmesine veya depolanmasna ait tesislerde ilenmesi halinde” 5 yldan 12 yla kadar hapis cezas verilecektir. Ancak suçun örgüt olarak ilenmesi halinde faile verilecek ceza yar orannda artrlacak ve onbin güne kadar adli para cezasna hükmedilecektir.
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin 4. fkrasnda ise hrszlk suçu ilemek amacyla konut dokunulmazlnn ihlali ve mala zarar verme suçunun ilenmesi halinde ikayet aranmakszn bu suçlar hakknda soruturma ve kovuturma yaplacaktr.
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin 5. fkrasnda ise hrszlk suçunun ilenmesi nedeniyle haberleme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulam alannda kamu hizmetini geçici olarak aksatsa dahi verilecek ceza iki katna kadar artrlacaktr.
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinde ise suçun gece vakti ilenmesini düzenlemitir. Türk Ceza Kanunu’na göre gece, günein batmasndan itibaren bir saat sonra balamakta ve domasndan bir saat evveline kadar devam eden zamandr. Suçun gece ilenmesi halinde faile verilecek ceza yar orannda artrlacaktr.
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinde daha az cezay gerektiren haller düzenlenmitir:
Payda veya elbirlii ile malik olan mal üzerinde,
Bir hukuki ilikiye dayanan alaca tahsil etmek amacyla ilenmesi halinde fail hakknda 2 aydan 1 yla kadar hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinde düzenlenmitir. Failin suça konu olan eyay almasyla maln deerinin az olmas nedeniyle fail hakknda verilecek cezada indirim yapabilecei gibi hiç ceza vermeyebilir. Bu durum mahkemenin takdiridir.
Dier bir husus da mahkeme suça konu olan deerin azln, suçun ileni ekli ile olayn özelliini dikkate alarak karar verecektir. Failin alm olduu eyann az olduunun bilincinde olup olmad deerlendirilecektir. Failin suç iledii vakit, bulduu kadarn m alm olduu, sadece gereksinimi kadar m ald gibi tüm durumlar deerlendirilecektir.
Türk Ceza Kanunu’nun maddesinde düzenlenmitir. Fail, kendisine ait olmayan bir mal geçici süre ile kullanp iade etmek amacyla rza dnda bulunduu yerden alrsa kullanma hrszl suçunu ilemi olacaktr. Kullanma hrszl, geçici olarak maln alnp geri braklmasdr.
Kullanma hrszl ikayete bal bir suçtur. Fail hakknda verilecek olan ceza yar orannda indirilecektir. Ancak fail, baka bir suç ilemek amacyla eyay alm ise kullanma hrszl suçuna ilikin hüküm uygulanmayacaktr.
Etkin pimanlk, failin ilemi olduu suçtan gerçekten piman olmas ve suçun getirdii zararlar önlemek amaçl olumsuzluklar gidermesi halinde faile verilecek cezadan indirim yaplmas halidir. Etkin pimanlk hükmünün uygulanmas için belli bal koullar bulunmaktadr. Suçun ilenilmesi halinde madura vermi olduu zarar aynen iadesi veya zararn tazmin etmesi halinde etkin pimanlk hükümleri uygulanacaktr.
Hrszlk suçunda etkin pimanlk hükümleri uygulanmaktadr, etkin pimanlk hükmü Türk Ceza Kanunu’nda maddesinde yer almaktadr. Hrszlk suçunu ileyen kimse hakknda etkin pimanlk hükmünün uygulanmas halinde cezann üçte ikisine kadar indirim uygulanacaktr. Etkin pimanlk hükmünün uygulanabilmesi için bir art daha bulunmaktadr. Bu artlardan birisi de madurun etkin pimanlk hükmünün uygulanmas için rzasnn bulunmas gerekmektedir.
Hrszlk suçu ani ilenen suçtur ancak teebbüse elverilidir. Teebbüs, suç ilemek amacyla failin hareket etmesi ancak neticenin kendi elinde olmayan nedenlere bal olarak tamamlanamamasdr. Örnein; hrszlk yapmak amacyla eve giren failin polisler tarafndan yakalanmas ile hrszlk suçuna teebbüste bulunmu olacaktr.
Teebbüs hükümlerinin uygulanmas halinde faile verilecek olan cezada indirime gidilecektir. Fail hakknda ceza verilirken vermi olduu zarar da göz ard edilmeyecektir.
spat, her davada önemlidir. Bir kii iddiasn ispatlayamyor ise davay kaybedecektir. Hrszlk suçuna ilikin davalarda ise hrszlk iddiasnda bulunan kii, suçu ispatlamaldr. spat unsuru olarak hukuka uygun deliller sunulmal ve hukuka uygun delillerle ispatlanmaldr.
Hrszlk suçunun ilendii yerde güvenlik kameralar var ise kamera kaytlar delil olarak sunulabilir. Bunun yannda ses kayd, fotoraf gibi görüntü kaytlar mevcut ise görsel deliller de sunulabilir. Tank delili de önemli bir delildir, olayn görgü ahidi olarak tank deliline bavurularak tank gösterilebilir. Bu noktada geri dönülmez hatalar yapmamak adna bir avukat ile ilerleyebilirsiniz.
Hrszlk suçunda zamanam süresi, 8 yldr. Suçun ilendii tarihten itibaren ceza davas açlmam ya da kanuni süre içerisinde dava sona ermemi ise zamanamnn dolmas nedeniyle sona erecektir.
Hrszlk suçu, ikayete tabi suçlar arasnda yer almamaktadr. Hrszlk suçunda yalnzca kullanma hrszlnn soruturmas ve kovuturulmas ikayete tabidir. Ancak kullanma hrszl dnda olan suçlar, ikayete tabi olmayp soruturma ve kovuturma resen yaplmaktadr.
Basit hrszlk suçu, uzlamaya tabi suçlar arasnda yer almaktadr. Soruturma aamasnda savclk, kovuturma aamasnda ise mahkeme tarafndan dosya uzlatrma bürosuna gönderilecektir. Taraflarn uzlamas halinde yarglama aamas sona erecektir. Ancak hrszlk suçunun daha ar ceza gerektiren halleri uzlama kapsamnda deildir.
Hrszlk suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Dava, suçun ilendii yerde asliye ceza mahkemesinde görülecektir.
Hrszlk suçuna dair ceza verilmi ve bu karar kesinlemi ise kiinin adli sicil kaydnda yer alacaktr. Adli sicil kayd, hrszlk suçundan verilen cezann infaz edilmesi ile silinecektir. Ancak arivden silinmesi infaz ile sona ermemektedir. Kaydn arive alnma koullar olumasndan itibaren be yl geçmesi ile Adli Sicil ve statistik Genel Müdürlüüne verilecek dilekçe ile tamamen silinecektir.
STANBUL CUMHURYET BASAVCILIINA
MÜTEK: Ad Soyad (TC Kimlik No)
Adres
VEKL: Av. Ad Soyad
ÜPHEL: Ad Soyad (TC Kimlik No)
Adres
SUÇ: Hrszlk, Güveni Kötüye Kullanma Suçu
SUÇUN LEND TARH: …/…/…
KONU: …/…/… tarihinde müvekkil i yerinde ilenen girerek hrszlk suçu ileyen kii hakknda soruturma balatlmasn ve üpheli hakknda kamu davas açlarak cezalandrlmas talebinden ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
1-) Müvekkil, … Güzellik Merkezi’nin sahibi, üpheli ise bu merkezde temizlik görevlisi olarak …/…/… tarihine kadar çalmaktadr.
2-) Olay günü, müvekkil merkeze gelen müterisine cilt bakm yapt esnada üpheli, kasada bulunan ,00 TL’yi çantasna koymutur. Ayn gün baka bir müteriyle baka bir saatte ilgilenirken giri ksmnda dolapta bulunan ve her biri yaklak TL’den balayan cilt bakm kremlerini de bir çantaya koymutur. Kremleri koymadan önce tahmin edilene göre bir arkadan gizlice alm ve arkadann çantasna kremleri koymutur. Arkadann kim olduu müvekkil ve çalanlar tarafndan bilinmemekte olduundan kimlik tespitinin de yaplmas talep edilmektedir.
3-) Olay günü üpheli, rahatsz olduunu dile getirerek iten erken çkmak için izin istemi ve çk saatinden önce çkmtr. Ancak mesai saati bitiminde müvekkil, kasada parann eksik olduunu fark etmi ve giri ksmda bulunan güvenlik kamerasndan gün içerisinde çekilen videodan üphelinin paralar aldn fark etmitir. Bunun yannda üphelinin dolap içerisindeki marka olan kremleri de çantasna koyduunu tespit etmitir. Müvekkil, üphelinin iledii suç nedeniyle üpheliden ikayetçi olmaktadr.
HUKUK NEDENLER: TCK, CMK ve ilgili her türlü yasal mevzuat.
HUKUK DELLLER: Tank, kamera kayd ve her türlü yasal deliller.
SONUÇ ve STEM: Yukarda açklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle üpheli ve üpheli ile birlikte suç ileyen kimse hakknda soruturma balatlmasn, her ikisi hakknda kamu davas açlmasna karar verilmesini sayglarmzla vekaleten talep ederiz.
Müteki Vekili
Av. Ad Soyad
mza
STANBUL ( ). ASLYE CEZA MAHKEMESNE
DOSYA NO: …/… Esas
SAVUNMADA BULUNAN SANIK: Ad Soyad
MÜDAF: Av. Ad Soyad
KONU: Savunmann sunulmasndan ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
1-) Müvekkilin üzerine atl suçu ilediine dair hiçbir ekilde delil bulunmamaktadr. Müvekkil, suça konu eylemi kast ile gerçekletirmemitir. Müvekkil söz konusu mallar kendi mal sanarak yerinden almtr.
2-) Müvekkil mallarn gerçek sahibini bulmak amacyla olay yerine geldii vakit, yakalama eylemi gerçekletirilmitir. Müvekkil mal iade etmek için geldii yerde yakalanmtr.
3-) Müvekkilin hrszl suçuna konu olan bir eylemi bulunmamaktadr. Bu nedenle müvekkil hakknda beraat karar verilmesini sayglarmzla vekaleten talep ederiz.
SONUÇ ve STEM : Yukarda açklanan nedenlerle müvekkil hakknda beraat karar verilmesine, mahkeme aksi kanaatte ise müvekkil lehine karar verilmesini sayglarmzla vekaleten talep ederiz.
Sank Müdafii
Av. Ad Soyad
mza
STANBUL BÖLGE ADLYE MAHKEMES BAKANLIINA
Gönderilmek Üzere
STANBUL ( ). ASLYE CEZA MAHKEMESNE
DOSYA NO: …/… Esas
KARAR NO: …/… Karar
STNAF BAVURUSUNDA BULUNAN: Ad Soyad
MÜDAF: Av. Ad Soyad
MÜTEK: Ad Soyad
KONU: stanbul ( ). Asliye Ceza Mahkemesinin …/… Esas, …/… Karar sayl dosya üzerinden …/…/… tarihli karara karlk istinaf bavurusundan ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
Yerel mahkemenin vermi olduu karar hukuka aykr olduundan istinaf bavurusunda bulunulmutur.
1-) Öncelikle mahkeme tarafndan suçun vasfnda yanlgl deerlendirmede bulunulmutur. Sann eyleminde yanlgya düüldüünden sank hakknda fazla ceza tayini verilmitir. Sann alm olduu eya, muhafaza altna alnmam bir yerden alnmtr. Ancak Türk Ceza Kanunu’nun maddesinde belirtilen nitelikli hali ilenmemitir.
2-) Bunun yannda suçun gece yars ilendiinden bahisle sank hakknda verilen cezada artrmda bulunulmutur. Ancak sann eyleminin hangi saatte olduu kesinlik kazandrlamamtr. üpheden sank yararlanr ilkesi gerei sann eyleminin gece vaktine denk gelmedii gözetilerek sank hakknda ceza artrmna gidilmesi yanltr.
3-) Bütün bu gerekçeler ile sank hakknda verilen cezann kaldrlmas talep edilmektedir. Madura verilmi olan zararn giderildii de göz ard edilmemelidir.
SONUÇ ve STEM: Yukarda açklanan neden ve gerekçelerle; istinaf bavurusunun kabulüne, yerel mahkemenin vermi olduu karara karlk bozma yönünde karar verilmesi ve müvekkil hakknda yeniden hüküm kurulmasna karar verilmesini sayglarmzla vekaleten talep ederiz.
Sank Müdafii
Av. Ad Soyad
mza
Sank ile müteki … isimli i yerinde tanm, birlikte alkol almlar ve birlikte i yerinden ayrlmlardr. Sank, mütekiye ait olan arac kendisi kullanmak istemi, müteki kullanmas için aracn sana vermitir. Sank ile müteki yolda giderken mütekiden kola almasn istemi ve arac durdurmutur. Müteki araçtan inmi ve markete gittii zaman sank araç ile ayrlmtr. Araç, sann kullanmnda iken bulunmutur.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan dolandrclk suçundan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk sank tarafndan temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, mahkemenin sank hakknda dolandrclk suçunu iledii iddiasyla yarglanmtr. Yargtay, sann eyleminin arac ksa sürede kullanld ve zilyetliinin devredilmemesi olarak belirtilmitir. Bu nedenle sann eylemi, hrszlk suçu olarak nitelendirilmi olup mahkemenin sann eylemindeki suç vasfnda yanld tespit edilmitir. Mahkeme tarafndan hrszlk suçundan eylem kurulmas gerektii ve mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sanklarn hepsi Gebze’ye gelmi ve sanklardan birisi, dier sanklardan ayrlan sank, … Bankas’na giren maduru takip etmitir. Sanklar, çalnt araç ille madurun aracn park için girdii otoparka girmitir. Sank, bu otoparkta mütekinin aracnda bulunan çantay zorla elinden almtr. Sank, dier sanklarn olduu araca binerek olay yerinden ayrlmlardr. Olayn olduu gün madurun 1,5 milyonluk çek ve TL parann bulunduu çanta sanklarla birlikte yamalamtr.
Sank hakknda ar ceza mahkemesi tarafndan yama ve hrszlk suçundan yarglanmtr. Sank hakknda yama suçundan mahkumiyet, hrszlk suçundan beraat karar verilmitir. Sank hakknda kurulan yama suçundan mahkumiyet kararna karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, mahkemenin kararnn incelemesinde sanklarn nitelikli yama suçundan yarglanmas gerektii, mahkemenin delillerin takdirinde yanldn belirtmitir. Bu nedenle sank hakknda hrszlk suçundan mahkumiyet karar verilmesi gerektii belirtilmitir. Bu nedenle mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 6. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Olayn olduu gün, suça sürüklenen çocuklar, mütekinin zemin katta bulunan evinin açk penceresinden ellerini uzatm ve yatak üzerinde bulunan bilgisayar ile TL’yi çalmlardr.
Suça sürüklenen çocuklar hakknda çocuk mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar kurulmu, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde, suçu ileyenlerin suça sürüklenen çocuklar olmas nedeniyle Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasna likin Usul ve Esaslar Hakkndaki Yönetmelik uyarnca ve maddeleri uyarnca, fiili ileyenlerin suç tarihinde ya grubunda olmas nedeniyle suça sürüklenen çocuklar hakkndaki sosyal inceleme raporunun alnmamasnn gerekçesinin mahkeme tarafndan kararda gösterilmedii belirtilmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan kurulan hükmün bozulmas yönünde karar verilmitir. Yargtay, suça sürüklenen çocuklarn temyiz itirazlarn kabul etmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan hüküm kurulmutur. Sank hakknda kurulan mahkumiyet hükmüne karlk olarak bozma yönünde temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Suçun ilendii tarihte, müteki, aracn sularnda kilitlemi ve yarm saat sonra aracn yanna inmitir. Müteki, aracnn yanna geldiinde durumu fark etmitir. Ancak müteki, mahkeme esnasndaki beyannda eve sularnda geldiini ve yarm saat sonra aracnn yanna indiini belirtmitir. Suça sürüklenen çocuk ise suça konu eylemini saat sularnda ilediini söylemitir.
Yargtay, dosya incelemesinde, suça sürüklenen çocuun suçu iledii tarihin yaz saati uygulamasna göre güne bat saatinin hesaplanmadn belirtmitir. Suçun ilendii tarihte güne bat saatinin ve gece saylan zaman diliminin ise ’da balayaca tespit edilmitir. Bu nedenle suça sürüklenen çocuun suçu, gündüz saylan bir zaman dilimi içerisinde ilendiinin kabul edilmesi gerektii belirtilmitir. Bu nedenle suça sürüklenen çocuk hakknda artrm yaplarak fazla ceza tayin edildii belirtilmitir.
Bunun yannda suça sürüklenen çocuk hakknda cezadan indirim yaplmad da tespit edilmitir. Bütün bu gerekçelerle Yargtay, mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar vermitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suçun ilendii tarihte, mütekiye ait apartman dairesinin kap önünde bulunan dolabn kilidini krm ve be çift ayakkaby almtr. Suça sürüklenen çocuk 5 çift ayakkaby çantasna koymaya çalt srada tank müdahale etmitir. Ancak suça sürüklenen çocuk, tana direnmitir.
Suça sürüklenen çocuk hakknda çocuk ar ceza mahkemesi tarafndan yama suçu kurulmutur. Suça sürüklenen çocuk hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz yoluna bavurulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde, suça sürüklenen çocuun eyleminin hrszlk olarak baladn, ancak yamaya dönütüünü belirtmitir. Suça sürüklenen çocuun eyleminin yamaya dönümesi ile suçun tamamland mahkeme tarafndan dikkate alnmad tespit edilmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan tayin edilen cezada eksik ceza tayin edildii belirtilmitir. Ancak kazanlm hak kural gereince sonuca etkili görülmemitir. Yargtay bu sebeple bozma nedeni yapmamtr. Tüm bu gerekçelerle mahkemenin kararna karlk onama karar verilmitir. (Yargtay 6. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suçun olutuu tarihte, sank ile maktul birlikte alkol almtr. Taraflar arasnda olay öncesinde de herhangi bir husumet bulunmad ve oyun makineleri üzerine de ortaklk düünüp konumulardr. Sank ile maktul alkolün etkisi ile tartmaya balam, birbirlerine sopa ve krk ielerle vurmulardr. Sank, maktulün hareketsiz kaldn ve öldüünü anlaynca sank, maktulün üzerini aramtr. Maktulün üzerinde bulduu araba anahtar, cep telefonu, nüfus cüzdan ve TL parasn almtr.
Sank hakknda kasten öldürme ve nitelikli yama suçundan ar ceza mahkemesinde yarglama yaplmtr. Sank hakknda kasten öldürmeden müebbet hapis, nitelikli yama suçundan 11 yl hapis cezasna mahkum edilmitir. lk derece mahkemesi tarafndan mahkemenin kararna karlk itiraz yoluna bavurulmutur. stinaf bavurusu sonucunda istinaf talebinin esastan ret karar verilmitir. stinaf mahkemesinin vermi olduu karara karlk, temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, sann eyleminin mahkeme tarafndan nitelikli yama suçu olarak nitelendirildiini belirtmitir. Ancak sann eyleminin hrszlk suçu oluturduunu tespit etmitir. Mahkeme tarafndan sank eylemi hakknda tayin edilen eylem nedeniyle sana fazla ceza verildii belirtilmitir. Bütün bu gerekçelerle sank hakknda kurulan hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 1. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank, valilie ait olan alandan aaç kesme suretiyle hrszlk suçu ilemitir. Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk suçu hakknda yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk ilk derece mahkemesinin vermi olduu karara karlk temyiz istemiyle bavuruda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin Türk Ceza Kanunu’nun maddesindeki suçu oluturduunu belirtmitir. Mahkemenin sank hakknda Türk Ceza Kanunu’nun Maddesinin ilk fkrasnn a bendi (Kamu kurum ve kurulu, ibadete ayrlm yerlerde, kamu yararna tahsis edilen eya) gereince hüküm kurulmasnn hatal karar olduunu belirtmitir.
Dier bir husus da sann eylemine yönelik suçun ilendii tarihte ’da yapldna dair ihbarda bulunulduu belirtilmi, suçun ilendii tarihin yaz saati uygulamas da dikkate alndnda gece vaktinin ’de tespit edilmitir. Bu nedenle sank hakknda hrszlk suçunu gece ilediinden bahisle fazla ceza tayin edildii belirtilmitir. Tüm bu gerekçelerle mahkeme tarafndan kurulan hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suçun ilendii tarihte, sank tek bana iken çantasnda bulunan arab içmeye balam, arab içerken rahatszlandn ve darya ilaç almaya çkmtr. Sank metre aras yürüdükten sonra geri dönmü, içkili olmas nedeniyle daireleri kartrarak 3. katta bulunan daireye girmitir.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk, konut dokunulmazln bozma, mala zarar verme suçlarndan yarglanmtr. Sank hakknda mahkumiyet kurulmu, ilk derece mahkemesi tarafndan kurulan hükme karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde mahkemenin sann suçu iledii saate ilikin delil bulunmadn ve suçun saatine ilikin aratrma olmadn tespit etmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan verilen karar hakknda bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suçun ilendii tarihte, sank, katlann tezgahndan ,00 TL deerinde olan eya ile 65,00 TL deerindeki bileklii çalmtr.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk suçlarndan yarglama yaplm, sank hakknda ceza verilmesine yer olmad yönünde karar verilmitir. lk derece mahkemesi tarafndan kurulan hükme karlk temyiz itiraznda bulunulmutur.
Yargtay, mahkemenin vermi olduu kararda sank hakknda Türk Ceza Kanunu’nun Maddesindeki maln deerinin az olmasna bal olarak cezadan indirim yapmas gerektiini belirtmitir. Dier bir husus da dosya kapsamnda kroki, görgü, tespit tutana veya olay yeri inceleme raporu evraknn bulunmad da tespit edilmitir. Eylemin gerçekletii yerin i yeri eklentisi olup olmadnn tespit edilmesi gerektii belirtilmitir. Tüm bunlarn deerlendirilmesinin yaplmasndan sonra karar verilmesi gerektii belirtilmitir. Bu nedenle Yargtay, mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar vermitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sanklar, müteki yolda giderken mütekinin arkasndan hzla gelerek çantasn kesip almtr. Müteki, çantasn tutmu, sanklarn çantay almasna engel olmutur. Sanklar ile müteki uzun bir süre yerde boumu, müteki yerde sürüklenmitir. Sanklar, mütekinin çantasn birlikte alarak kaçmtr.
Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sanklarn eyleminin yama suçunu oluturacan belirtmitir. Dosyada bulunan delillerin takdiri ve deerlendirmenin üst dereceli ar ceza mahkemesine ait olduunu belirterek mahkemenin görevsizlik karar vermesi gerektiini belirtmitir. Bunun yannda ceza infaz kurumunda baka suçtan hükümlü olan sann durumadan bak tutulmak istediine dair bir talebi olmad, buna ramen durumada sann hazr edilmeyerek hükümlülüüne karar verilmesi savunma hakkna aykr bulunmutur. Tüm bu nedenlerle Yargtay, mahkemenin vermi olduu karara karlk bozma yönünde karar vermitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Müteki, i yerini saat ’da kilitlemi ve kapatmtr. Müteki, sabah sralarnda dükkana geldiinde hrszlk olduunu anlamtr.
Suça sürüklenen çocuk hakknda hrszlk, i yerinin dokunulmazlnn ihlali, mala zarar verme suçlarndan çocuk mahkemesinden yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet hükmü kurulmu, kurulan karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde;
mahkeme tarafndan yaplan yarglamada suça sürüklenen çocuun eylemi, gece saylan saat diliminde ilendii kabul edildiini belirtmitir. Ancak suçun ilendii tarihte günein dou saatinin olduu, gece vaktinin ise ’da bittii tespit edilmitir. Bu nedenle suça sürüklenen çocuun eylemi gece vakti gerçekletirildiine ilikin üphe olduundan gündüz vakti ilediinin kabul edilmesi gerektii belirtilmitir.
Dier bir husus da kesintili dava zamanam süresinin suç ilendii tarih olan tarihinden inceleme tarihine kadar geçtiinden bozma hükmü verilmitir. Tüm bu nedenlerle kamu davasnn zamanam nedeniyle düürülmesine karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suçun ilendii tarihte, sanklardan birisi hakknda tanklar suça konu olan aaçlar kestiini iddiasnda bulunulmutur. Sanklardan birisinin aac kestii, dier sanklarn ise aaçlar götürdüüne dair tanklar beyanda bulunmamlardr. Ancak sanklar üzerine atl suçlamay kabul etmemitir.
Sanklar hakknda hrszlk, hakk olmayan yere tecavüz suçlarndan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sanklar hakknda hrszlk suçundan mahkumiyet, hakk olmayan yere tecavüz suçundan beraat karar verilmitir. Sanklar hakknda kurulan hükme karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sanklar hakknda mahkumiyet kurulmasna dair kesin ve inandrc delil bulunmad belirtilerek beraatlerine karar verilmesi gerektii belirtilmitir. Bu nedenle sanklar hakknda kurulan mahkumiyet kararna karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Madurun kuaför iletmesi bulunmaktadr. Olayn olduu gün, sank tarafndan madurun kuaför iletmesinin kilidine zarar verilerek girilmitir. Sank, madurun iletmesinden 40,00 TL para almtr. Olayn olduu gün, sabah sularnda kolluk devriye görevi esnasnda kuaför iletmesine yakn mesafede bulunan i yeri önünde üç ahsn olduunu ve ahslardan birisinin kepengin önünde diz çökmü vaziyette olduunu görmütür. Polislerin ahslara doru giderken ahslar kaçmaya balamtr. Polisler ve ahslar arasnda kovalamaca balam, aralarnda yalnzca suça sürüklenen çocuk yakalanmtr. Suça sürüklenen çocuk ise beyannda olay günü arkada ile birlikte esrar içtiini, bu nedenle polisi görünce kaçtn beyan etmitir. Hrszlk suçlamasn kabul etmemi, hrszlkla bir ilgisi olmadn belirtmitir.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk, i yeri dokunulmazln bozma, mala zarar verme suçundan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar kurulmu, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde mahkeme tarafndan kurulan hükümde yeterli, kesin ve inandrc delil olmadan mahkumiyet hükmü kurulduunu belirtmitir. Suça sürüklenen çocuk hakknda beraat karar verilmesi gerektii belirtilmitir. Bunun yannda i yerini olay günü gece yars kapattn, çocuklarn ise sabah sularnda kolluk tarafndan yakaland belirtilmitir. Olayn olduu gün ise gece vaktinin saat sularnda bittii anlaldndan suça sürüklenen çocuk lehine gündüz saylan zaman diliminde suçun ilendiinin kabul edilmesi gerektii belirtilmitir. Çalnan parann 40,00 TL olmas nedeniyle de Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin uygulanmas gerektii tartlmadan karar verildii de tespit edilmitir. Tüm bu nedenlerle Yargtay, mahkemenin kararna karlk olarak oy birlii ile bozma yönünde karar vermitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suçun ilendii tarihte, suça sürüklenen çocuk kendisi hakknda baka bir suçtan yürütülen soruturma nedeniyle ifade vermeye adliyeye gelmitir. Suça sürüklenen çocuun ifadesi alndktan sonra serbest braklmtr. Ancak suça sürüklenen çocuk, adliye içinde dolamaya balam ve memur suçlar soruturma bürosu savcsnn açk olan makam odasndan içeri girmitir. Suça sürüklenen çocuk içeride kimsenin bulunmamasndan faydalanm, masada bulunan soruturma dosyasn alm ve adliye bahçesine dosyay yere doru ataca srada kolluk görevlileri suça sürüklenen çocuu yakalamtr.
Suça sürüklenen çocuk hakknda çocuk mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglama yaplmtr. Suça sürüklenen çocuk hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde, suça sürüklenen çocuun eyleminden belgelere zarar vermedii anlalm, eylem, belgelerden yararlanma olana devam etmesi nedeniyle teebbüs aamasnda kalmtr. Ancak suça sürüklenen çocuun eylemi, resmi belgeyi bozmak, yok etmek ya da gizlemek suçu oluturacann mahkeme tarafndan gözetilmedii tespit edilmitir. Bu nedenle de mahkeme tarafndan hrszlk suçundan hüküm kurulmas doru bulunmamtr. Suça sürüklenen çocuun temyiz itirazlar kabul edilerek mahkeme tarafndan kurulan hükme yönelik bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Müteki ve katlanlara ait olan hemire odasndaki eya dolabnn anahtar ele geçirilmi, kilit açlarak dolaptan para çalnmtr. Suça sürüklenen çocuk, çocuk mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglanmtr. Suça sürüklenen çocuk hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde, suça sürüklenen çocuk hastane odasndaki dolaplarn farkl kiilere ait olduunu bilebilecek durumda olduunu tespit etmitir. Bu nedenle kilitli ekilde olan dolaplarn farkl kiilere ait olmas nedeniyle suça sürüklenen çocuun eylemi, ayr ayr suç oluturduu belirtilmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan verilecek olan cezada, tek suç olarak kabul edilerek cezasnn artrlmas gerektii belirtilmitir. Ancak aleyhe temyiz olmadndan onanma karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank ve suça sürüklenen çocuk, park halinde duran aracn kapsn zorlamtr. Sank ile suça sürüklenen çocuk aracn kontak ksmna zarar vererek düz kontak yapmtr. Arabay çaltrmak istedikleri vakit, etraftan kiiler gelmitir. Bunun üzerine çaltramadan kaçmlardr.
Sank ve suça sürüklenen çocuk hakknda hrszlk ve mala zarar verme suçundan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde hrszlk suçuna konu olan araba ile mala zarar verme suçuna konu olan arabann ayn olmas nedeniyle hukuki yararnn tek olduu tespit edilmitir. Bu nedenle sank ile suça sürüklenen çocuklar hakknda mala zarar verme suçundan ayr olarak cezalandrlmas gerektii belirtilmitir. Bütün bu nedenlerle mahkemenin vermi olduu karara karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Müteki ile sann bir arada bulunduu arkada grubu ile birlikte denize gitmilerdir. Müteki, denizden çktktan sonra eyalarn bulamam ve aramaya balamtr. Müteki eyalar aramaya balaynca sank kaçmaya balamtr. Müteki, san yakalamaya çalm ve sank, mütekiye bçak çekerek tehdit etmitir. Sank kaçarken aya kaym ve yere dümü, etraftaki kiiler san yakalamlardr. Sann üzerinde mütekinin eyalar bulunmutur.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk ve silahla tehdit suçundan yarglanmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin hrszlk deil, yama suçunu oluturduunu belirtmilerdir. Bu nedenle görevli mahkeme asliye ceza mahkemesi deil, ar ceza mahkemesi olduu belirtilmitir. Tüm bu gerekçelerle, mahkemenin kurmu olduu hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 6. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank, olayn olduu tarihte mütekiye ait eve girerek balkonda bulunan çamarlar almaya çalrken müteki fark etmitir. Müteki, san fark edince çamarlar yere atm ve sank, bisikletiyle kaçmaya balamtr. Ancak sann bisiklet bisiklette bulunan earp tekerlee dolanm, sank duvara çarparak dümütür. Sank yere düünce kendisini yakalamaya çalan mütekiye kafa atmtr. Sank, mütekiye kafa attktan sonra olay yerinden kaçmtr.
Sank hakknda yama suçundan ar ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin hrszla teebbüs suçu olduunu belirtmitir. Ayrca sann eyleminin konut dokunulmazln ihlal ve kasten yaralama suçlarndan da cezalandrlmas gerektiini eklemitir. Mahkemenin suç vasfnda yanldn ve suçun vasflandrlmasnda yanldn belirtmitir. Bu nedenle mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 6. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Olayn olduu tarihte mütekinin ikametinin önünde damadna ait ayakkablarnn çalndn belirterek ikayetçi olmutur. Sann çantasnda olan ayakkabnn damadna ait olduu tehis edilmitir. Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda beraat karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay tarafndan mahkemenin sank hakknda beraat karar verilmesini hukuka uygun bulmamtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmesi gerektiinden beraat karar verilmesinin hukuka uygun olmad belirtilmitir. Bütün bu nedenlerle mahkemenin vermi olduu karara karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suça sürüklenen çocuk hakknda bisiklet çalnd üphesi ile ikayetçi olunmutur. Suça sürüklenen çocuk, mütekiye ait olan bisikleti para karlnda aldn savunmasnda belirtmitir. Suça sürüklenen çocuk hakknda hrszlk suçundan çocuk mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Suça sürüklenen çocuk hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde, satn aldn iddia ettii çocuk hakknda isim ve adres aratrmas yaplmadn belirtmi, mahkeme tarafndan gerekli aratrmay yapmadn belirtmitir. Bütün bu nedenlerle mahkemenin vermi olduu hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank, hrszlk olayn gerçekletirdii okulda hizmetli olarak çalmaktadr. Sank, olay günü okulun anahtarn yetkisi bulunmayan okul içerisindeki kalorifer dairesine girmitir. Sank, kaloriferin yanmas için kullanlan mazotu bidonlara doldurmutur. Ancak sank eylemini tamamlamadan teebbüs niteliindeki eylemini gerçekletirmitir.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglanmtr. Sank hakknda verilen mahkumiyet kararna karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin kamu kurumundan eya çalndna dair kanun maddesi kapsamnda deerlendirilmesi gerektii belirtilmitir. Mahkeme tarafndan Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin ilk fkrasnn a bendinin uygulanmas gerektii belirtilmi, suç vasfnda yanlgya düüldüü belirtilmitir. Ancak aleyhe temyiz bulunmadndan bozma nedeni yaplmamtr. Tüm bu nedenlerle mahkemenin vermi olduu karara karlk onama yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank, olay tarihinde kaps açk olan araçtan girmi ve para çalmtr. Müteki beyannda minibüsün servis arac olduunu ve kaps açk, kontak anahtar üzerinde braktn belirtmitir.
Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin hrszlk suçuna uyduunu ve Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin ilk fkrasna uyduunu belirtmitir. Söz konusu suçun uzlama kapsamnda olduunu ve bu nedenle dosyann uzlatrma bürosuna gönderilmesi gerektiini belirtmitir. Tüm bu nedenlerle sank müdafisinin temyiz itirazlar yerinde görülerek bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank ile sann kardei olan dier sank, süper markete girip 15 adet farkl markalarda bebek mamas çalnmtr. Sank, marketten parasn ödemeden üç mama ile çk yaparken güvenlik görevlisi tarafndan yakalanmtr. Dier sann elindeki poette de 12 mama bulunarak yakalanmtr. Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglanmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin teebbüs hükümlerinin uygulanarak mahkeme tarafndan eksik ceza tayin edildii belirtilmitir. Ancak aleyhe temyiz olmadndan bozma nedeni yaplmamtr. Tüm bu nedenlerle mahkeme tarafndan onanma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Müteki olay günü aracn saat ’de park etmi, ertesi gün de saat ’da aracnn yanna gitmitir. Müteki, hrszl aracn yanna yaklat zaman fark etmitir. Sank ise savunmasnda suçu ile arasnda ilediini belirtmitir.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk ve mala zarar verme suçlarndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminin olduu gününün güne bat çizelgesine göre gecenin ’te baladn belirtmitir. Ancak mahkeme tarafndan sann suçu iledii vakte göre suçun gündüz vakti ilendiini belirtmitir. Mahkeme tarafndan hrszlk suçunun gece vakti ilendiine dair mahkeme gerekçesinde belirtilmedii eklenmitir. Sank hakknda fazla ceza tayin edildiinden bahisle mahkemenin vermi olduu hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi /15 Esas, / Karar)
Olay tarihinde inaat antiyesine giren sanklar elektrik direine monte edilen elektrik antiyesi kapan açm, fii prizden çekerek kablonun ucunu ezerek kesmilerdir. Sanklar elektrik kablolarn çalm, inaat antiyesi sahibi de sanklardan ikayetçi olmutur.
Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda hrszlk suçundan mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde mahkemenin Türk Ceza Kanunu’nun maddesinin ilk fkrasnn e bendinde kullanm gerei açkta braklan eya hakknda hrszlk suçuna dair hükmün uygulanmadn belirtmitir. Mahkemenin sanklarn eyleminin hukuki deerlendirilmesinde yanldn eklemitir. Bunun yannda sanklarn çaldklar elektrik kablosunu bakasna vermesi, bu durumun ihbar üzerine polislerin yakalad tespit edilmitir.
Bu nedenle sanklarn eylemini tamamlad ve teebbüs aamasnda kalmad gözlemlenmitir. Mahkeme tarafndan teebbüs hükümlerinin uygulanm olmas nedeniyle sanklar hakknda eksik ceza tayin edildii belirtilmitir. Mahkeme tarafndan kurulan hükme yönelik bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank, mütekinin ikametinde bulunan apartman boluunda bulunan X marka bisikletin kilidini krarak çalmtr. Sank Y marka bisikletin çalnmas nedeniyle ekal bilgisinden yakalanmtr. Sank X marka bisikleti çaldn ikrar etmi, bisikleti madura iade edilmesini saladn belirtmitir.
Suça sürüklenen çocuk hakknda çocuk mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Suça sürüklenen çocuk hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde, sann bisikleti iade ettiini bildirmesi üzerine sann cezasnda indirim yaplmas gerektii belirtilmitir. Mahkemenin sank hakknda kurmu olduu hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Suça sürüklenen çocuk, katlann elindeki cüzdan çekip almtr. Katlann cüzdannda kimlii ve 50 TL para bulunmaktadr. Sank, olay sonrasnda yakalanm ve cüzdan saklad yeri göstermi, para dnda kalan eyalarn teslimi sahibine yaplmtr.
Suça sürüklenen çocuk, çocuk mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglanmtr. Suça sürüklenen çocuk hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde suça sürüklenen çocuun çald eya konusunda ksmi iade yapt tespit edilmitir. Bu nedenle sank hakknda etkin pimanlk hükümlerinin uygulanp uygulanmayacana dair mahkemenin deerlendirilmesi gerektii belirtilmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan kurulan hükme karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sanklar olayn olduu gün mütekinin ikamet ettii yere girmi ve mütekiye ait olan eyalar almtr. Ayn zamanda mütekinin eczanesine de girmi ve eyalar çalmtr. Ancak tanklar mütekinin ikametinden eyalar çalndn, alt katta bulunan eczaneden tandn belirtmi ve eczaneden eyalarn çalnmadn beyan etmilerdir. Sanklar savunmasnda eyalar aldn belirtmi ancak eczaneden eya almadklarn belirtmitir.
Sank hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, mahkemenin eksik inceleme ile hüküm kurduunu belirtmitir. Suça konu eyalara dair belgelerin ibrazn, iletmeye ait defter ve kaytlarn bilirkii tarafndan incelettirilmesi gerektii de eklenmitir. Bu nedenle mahkemenin kurmu olduu hükme yönelik bozma karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sank, olay tarihinde akaryakt istasyonuna motosikleti ile müteri gibi gelmitir. Sank, pompac olarak çalan katlana 15,00 TL’lik yakt doldurmasn istemitir. Sank, para ödemeden kaçmtr.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet hükmü kurulmu, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann eyleminde 15,00 TL’lik yaktn, suça konu olan deerin azlnn mahkeme tarafndan deerlendirilmediini belirtmitir. Bu nedenle mahkemenin deerin azlnn gözetilmeden hüküm kurulmas hukuka uygun bulunmamtr. Tüm bu gerekçelerle mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Müteki, olay tarihinde elektrikli bisikletini annesinin ikamet ettii apartman önünde brakmtr. Suça sürüklenen çocuk, elektrikli bisikletin aküsünü çalm, akabinde üvey annesinin evine aküyü brakmtr. Ancak suça sürüklenen çocuk bisiklet aküsünü mütekiye teslim etmitir.
Suça sürüklenen çocuk hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Hrszlk suçundan mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde suça sürüklenen çocuun soruturma aamasnda aküyü teslim ettii ve zararn giderildii tespit edilmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan etkin pimanlk hükümlerinin uygulanmas gerektii gözetilmeden karar verilmemitir. Bütün bu nedenlerle mahkemenin vermi olduu karara karlk bozma karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Müteki litrelik mazotu çalnmtr. Sanklardan birisi mütekinin mazot zararnn litrelik ksmn karlamtr. Sanklar hakknda hrszlk suçundan asliye ceza mahkemesi tarafndan yarglama yaplmtr. Sanklar hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde sann zarar giderdiini, ksmen gidermesi nedeniyle mütekiye etkin pimanlk hükümlerinin uygulanp uygulanmamas gerektii konusunda rzasnn sorulmad belirtilmitir. Bu nedenle sank hakknda fazla ceza tayin edildii gözetilmi olup mahkemenin kararna karlk bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Olay günü, katlan aracn çalndndan bahisle ikayette bulunmutur. Olay günü, aracn oto ykamaya sularnda geldii, sank ise sralarnda dükkana geldii belirtilmitir. Katlan saat ’da içeriye uyumaya geçmi, saat sularnda uyanmtr. Katlan uyandnda telefonunun ve aracn satldn fark etmitir. Sank ise savunmasnda mahalleden tand olan kiiyi hastaneye götürmek için arac çaldn kabul etmitir.
Sank hakknda asliye ceza mahkemesi tarafndan hrszlk suçundan yarglama yaplmtr. Sank hakknda mahkumiyet karar verilmi, karara karlk temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde olayn olduu tarihte güne dou saatinin olduunu tespit etmi ve gece vaktinin ’da bittiini tespit etmitir. Suçun ilendii tarihte sank hakknda gündüz hrszlk suçu ilediine dair mahkemenin hüküm kurmas gerektiini belirtmitir. Bu nedenle mahkeme tarafndan sank hakknda kurulan hükmün fazla ceza tayini olduu tespit edilmitir. Bütün bu nedenlerle sann temyiz itirazlar kabul edilmi ve bozma yönünde karar verilmitir. (Yargtay 2. Ceza Dairesi / Esas, / Karar)
Sosyal Güvenlik Kurumu 22/2/ tarihli ve /11 sayılı Genelgede değişiklik – Kod’a İlişkin Değişiklik
Pandemi sürecinde olası hak kayıplarını önlemek adına, 16 Nisan tarihinde İş Kanunu’na eklenen geçici madde ile iş veya hizmet sözleşmelerinin işveren tarafından feshedilmesi belirli istisnalar dışında üç ay süreyle yasaklanmış, yine geçici Madde fıkra 4 hükmü ile Cumhurbaşkanına bu üç aylık süreleri her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30 Haziran tarihine kadar uzatma yetkisi verilmiştir.
Geçici Madde 10 hükmünde işten çıkarma yasağına istisna teşkil eden haller; 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri olarak sayılmış olup ilgili dönemde bu haller dışında iş sözleşmesinin işverence feshedilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
İşverence, işçinin işten ayrılış nedeni Sosyal Güvenlik Kurumuna bir kod numarasıyla bildiriliyor olup 29 kodu, "İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi" anlamına gelmektedir. İşçinin işten ayrılma nedeninin SGK’na 29 kodu olarak bildirilmesi için, sayılı İş Kanunu madde 25/2 bendlerinde sayılmış fiillerden birini işlemesi gerekmektedir. Bahsedilen bendlerde sayılan fiiller içerisinde; işveren yahut aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetme, işçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunma, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelme, hırsızlık yapma, işverenin meslek sırlarını ortaya atma gibi davranışlar bulunmaktadır.
Pandemi sürecinde işten çıkarma yasağının istisnası durumundaki ahlaka aykırı davranış, birçok işverence fesih kısıtını delmek için bir çıkış olarak kullanılmış, SGK'dan elde edilen verilere göre yılında bin işçi Kod nedeniyle işten çıkarılmıştır. İşçinin kod ile işten çıkarılmanın, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamama, işsizlik ödeneği alamama gibi işçi aleyhine sonuçları bulunduğu gibi, yine yeni bir iş yerine başvurması halinde de önceki iş akdinin ahlaka aykırı nedenle feshedilmiş olması işçinin karşısına bir engel olarak çıkmaktadır. Bu durumun uzun süredir işçi sendikaları tarafından gündemde tutulması sonucunda SGK’nun /11 sayılı Genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller için ayrı ayrı kodlar belirlenerek mevcut muğlaklığın önüne geçilmesi yolunda bir adım atılmıştır. Değişiklik kapsamında, Genelgede yer alan işten ayrılış nedenleri tablosundaki " İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih" kodu çıkarılmış ve "" nolu koddan sonra gelmek üzere İş Kanunu Madde 25 bendlerine paralel şekilde aşağıdaki kodlar eklenmiştir.
Kod 42; İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu söyleyerek işçinin işvereni yanıltması. ( sayılı Kanun Madde II-a)
Kod 43; İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.( sayılı Kanun Madde II-b)
Kod 44; İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.( sayılı Kanun Madde II-c)
Kod 45; İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.( sayılı Kanun Madde II-d)
Kod 46; İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.( sayılı Kanun Madde II-e)
Kod 47; İşçinin işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.( sayılı Kanun Madde II-f)
Kod 48; İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.( sayılı Kanun Madde II-g)
Kod 49; İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.( sayılı Kanun Madde II-h)
Kod 50; İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.( sayılı Kanun Madde II-ı)
Genelgede yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller için ayrı ayrı kodların belirlenmesi, işçinin iş akdinin feshinde birçok farklı fesih nedeninin aynı kod ile bildirildiği eski düzenlemeden daha belirlenebilir olmasından ve muğlaklığı bir ölçüde gidermesinden bahisle yararlı olmakla birlikte, birçok işverenin bahse konu düzenlemeyi işçileri tazminatsız bir şekilde işten çıkarmak amacıyla istismar ettiği düşünüldüğünde, mevcut değişiklik yeterli olmayacak, işveren belirlediği bir kodla yine tazminatsız olarak iş akdini feshedebilecektir. Yeni belirlenen kodların da bir kısmı yeterince özelleştirilmemiş olup, Kod 45, Kod 46, Kod 50 gibi kodlar birden fazla iyi niyet kurallarına uymayan hali düzenlemekle olduğundan işçinin çıkış nedeni SGK’ya bildirilirken yine muğlaklık yaşanacağı öngörülmektedir. Kanaatimizce, genelgede yapılan değişiklik ile mevcut muğlaklık bir ölçüde giderilmiş olmakla birlikte; pandemi sürecinde işten çıkarma yasağının yeni belirlenen kodları da kapsayacak şekilde genişletilmesi, bu süreçte işten çıkarmaların denetlenmesi, işverenin haklı fesih nedeni olarak ileri sürdüğü ahlaka aykırı davranışı ispatla yükümlü olması yönünde yapılacak düzenlemeler hak kayıplarının önüne geçilmesini daha muhtemel kılacaktır.
Stj. Av. Elif Aycan Türkkan
YARGITAY HUKUK DAİRESİ | |||||||
Esas No. Karar No. Tarihi: | / / | İlgili Kanun / Madde S.İşK/,25 | |||||
| |||||||
ÖZETİSomut olayda davacının ile tarihleri arasında tanker şoförü olarak görev yaptığı, davacının tarihli seferinde Göztepe akaryakıt bayiisine gelerek boşaltım yaptığı sırada ,5 litre benzini pet şişeye süzdürerek araç içerisine aldığından bahisle iş akdinin İş Kanunu 25/II-e maddesi gereği feshedildiği, mahkemece davacının ,5 litre benzini pet şişeye doldurarak yapmaması gereken davranışı gerçekleştirdiği ve savunmasının dosya kapsamı ve hayatın olağan akışına uygun düşmediği gerekçesiyle davasının reddine dair karar verildiği anlaşılmaktadır. Söz konusu benzin miktarı göz önünde bulundurulduğunda davacının olayda hırsızlık kastının bulunmadığı ve benzini temizlik amacıyla aldığı şeklindeki savunmasının inandırıcı olduğu bu itibarla davanın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmiş olması hatalıdır | |||||||
Özet: sayılı iş yasasına göre, işçinin, işyerinde çalışmaya başladıktan sonra işverenin güvenini kötüye kullanmaması, hırsızlık yapmaması, işverenin meslek sırlarını başkalarıyla paylaşmaması, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunmaması gerekir. İşçinin güven sarsıcı davranışları ile doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışları işverene iş sözleşmesini derhal feshetme hakkını vermektedir.
1-İşverenin güvenini sarsan davranışlar nelerdir:
İşçinin güven sarsıcı davranışları her olaya göre farklı yorumlanmalıdır. Bazı olaylar işveren nezdinde güven sarsıcı davranışlar olmayabilir. Bunlar duruma, zamana ve yere göre farklı yorumlanmalıdır. İşverenin, işçinin davranışlarının işçi-işveren arasında olması gereken güveni sarstığını iddia ederek iş sözleşmesini feshetmesi için her şeyden önce, işçinin hangi davranışı ile somut sözleşme yükümlülüğünü ihlal ettiğinin eksiksiz olarak tespit edilmesi gerekir. İşverenin derhal fesih hakkını kullanabilmesi için sözleşmenin işçi tarafından ihlal edilmesi dava şartı olarak aranmaktadır.
Bu nedenle, öncelikle işçinin iş sözleşmesi ile hangi sorumlulukları yüklendiğini, işin tarifini, işverenin işin yürütümü sırasında işçiden beklentilerini ve işçinin, beklentilerin aksine hangi davranışlarının sözleşme yükümlülüğünü ihlal etmiş sayılacağı çalışma talimatında eksiksiz olarak açıklanmalıdır. Çalışma talimatına aykırı davranışlar, işverene, işçinin iş sözleşmesini derhal feshetme hakkını verecektir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta işçinin ihlalinin iş sözleşmesinin feshini gerektirecek ağırlıkta olup olmadığıdır. Yasa koyucu iş sözleşmesinin feshini son çare olarak düşünmelidir. İşçinin çalışma talimatına aykırı davranışı ile işverenin güveninin sarsılması, işyerinin çalışma düzenini bozacak nitelikte olması durumunda fesih için şartlar gerçekleşmiş olur. İşçi, işin yürütümü sırasında gerekli özeni göstermek zorundadır. Gerekli özeni göstermeyerek işverenin zarar görmesine neden olan işçi bu davranışı ile işverenin güvenini sarsmakta ve işin yürütümünü bozmakta ise işçi sözleşme yükümlülüğünü yerine getirmemiş sayılacaktır. Bütün bu davranışların güveni sarsıcı olup olmadığı yargılama sırasında uyuşmazlığa bakan yargıç tarafından hakkaniyete uygun olarak değerlendirilecektir.
İş sözleşmesinin geçerli nedenle derhal feshedilmesinin sebepleri, işçinin kendisinden kaynaklanan sebeplerle iş görme borcunu yerine getirmemesi, işyerinde çalışma düzenini bozması, örneğin rüşvet alması, işyerinin çalışma tarzını kötülemesi, bilerek ve isteyerek çağrılara yanıt vermemesi, satış temsilcisinin satılan ürünlerin kalitesiz olduğunu söylemesi gibi sebepler, işverenin işçiye olan güveninin sarsılmasına sebep olabilir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davacı işçinin, daha önce uyarılmasına rağmen davalı işyerinin rüşvetle mücadele politikasına uymayan davranışlarının bulunduğu, davalı ile davacının arasındaki güven ilişkisinin zedelendiği ve davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayandığı anlaşıldığından davanın reddi gerekir. (1)
2-Fesih bildirimi yazılı yapılmalıdır:
İşveren, fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve işçinin hangi davranışından dolayı güveninin sarsıldığını açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Hakkındaki iddialara karşı işçiden savunmasını vermesi istenmelidir. Savunması alınmadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığını iddia etmekte ise fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde arabulucuya müracaat etmelidir. Arabulucu görüşmelerinden olumlu bir sonuç alınmadığı takdirde arabulucu tutanağı ile birlikte iş mahkemesinde işe iade veya tazminat davası açabilir.
Bir aylık süre hak düşürücü süredir.
3-İspat yükü:
İşveren, işçisinin hangi davranışından dolayı güveninin sarsıldığını, bu davranışın işyeri çalışma talimatına aykırı olduğunu, bu davranışının işyerinde olumsuzluklara yol açtığını ve çalışma düzenini bozduğunu, iş sözleşmesinin feshinin geçerli bir sebebe dayandığını ispat etmekle yükümlüdür. İşçi, feshin işverenin iddia ettiği sebepten başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Bir işyerinde çalışan işçi, yapılan satışları kendisi yapmış gibi sisteme girer ve diğer çalışanlara göre daha fazla pirime hak kazanmaya çalışırsa bu eylem haklı feshe neden olacak nitelikte olmamakla birlikte işveren açısından güven sarsıcı davranış sayılacaktır. Bu davranış işyerinde olumsuzluklara sebep olacağı için bundan böyle işverenden, iş ilişkisinin sürdürülmesi beklenemez. İşçinin davranışı, işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyecek hale gelmesine neden olduğu için, işverenin iş sözleşmesini geçerli nedenle feshetmeye hakkı vardır.
4-Md göre geçerli nedenle fesih:
Sayılı İş yasası Md. 18 de işverenin, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan sebeplerle iş sözleşmesini feshetmeye yetkili olduğunu düzenlemiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihlerde güdülen amaç, işçinin iş sözleşmesine aykırı davranışları sebebiyle işçiyi cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değildir, işçinin iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesinin tekrarlanmasının önüne geçmektir. İşçinin kusurlu davranışıyla sözleşmeye aykırı davranması ve bunun sonucunda iş ilişkisinin bozulması halinde işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olmaktadır. İşçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceği için, işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
5-MdII-e göre derhal fesih:
İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması işverene iş sözleşmesini derhal fesih hakkı vermektedir. Bu hükümde can alıcı nokta işçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmış olmasıdır. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz.
İşçinin yükümlülüklerinin kapsamı bireysel ve toplu iş sözleşmesi ile yasal düzenlemelerde belirlenmiştir. İşçinin kusurlu olarak kasden veya ihmalle sebebiyet verdiği sözleşme ihlalleri, sözleşmenin feshi açısından önemlidir. Geçerli fesih sebebinden bahsedilebilmesi için, işçinin işinde ve işyerinde gerekli özeni göstermemesi sözleşmeden doğan özen yükümlülüğünün ihlal edilmesi olarak kabul edilir. Buna karşılık, işçinin kusuruna dayanmayan davranışları, kural olarak işverene işçinin davranışlarına dayanarak sözleşmeyi feshetme hakkı vermez.
İşçinin iş sözleşmesini ihlal edip etmediğinin tespitinde, sadece asli edim yükümlülükleri değil, kanundan veya dürüstlük kuralından doğan yan edim yükümlülüklerinin de dikkate alınması gerekir. Sadakat yükümü, sözleşmenin taraflarına sözleşme ilişkisinden doğan borçların ifasında, karşı tarafın şahsına, mülkiyetine ve hukuken korunan diğer varlıklarına zarar vermeme, keza sözleşme ilişkisinin kapsamı dışında sözleşme ile güdülen amacı tehlikeye sokacak, özellikle karşılıklı duyulan güveni sarsacak her türlü davranıştan kaçınma görevini de yüklemektedir
İşçinin iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini kusurlu olarak ihlal ettiğini işveren ispat etmekle yükümlüdür. Yan yükümlülüklere itaat borcu, günümüzde dürüstlük kuralından çıkarılmaktadır. Buna göre, işçi iş görme edimini dürüstlük kuralının gerektirdiği şekilde ifa etmelidir. İşçinin davranışlarından dolayı işverenin güveninin sarsılması için işçinin mutlaka kusurlu bir davranışının bulunması şarttır. Yukarıda da açıkladığımız gibi güven sarsıcı davranışlar her olaya, her işe ve her işverene göre değişik yorumlanmalıdır. Güven sarsıcı davranışlar çok geniş bir kapsama alanına sahiptir.
Yargıtay Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davacının iş sözleşmesi, işveren tarafından kasadan para aldığı gerekçesi ile Sayılı İş Kanununun 25/2-e alt bendine göre haklı sebeple feshedilmiştir. Davacı davranışını bir kez gerçekleşmiş olsa dahi, taraflar arasındaki güven ilişkisinin zedelediğinin kabul edilmesi gerekir. Böyle bir durumda davranışın niteliği gereği, aynı davranışın tekrarlanmamasına yönelik ihtar, uyarı gibi koşulların aranmasına gerek yoktur. Feshin geçerli sebebe dayandığının kabulü gerektiği sonucuna varılmıştır. (2)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
İşverenin yönetim hakkı kapsamında verdiği talimatlara işçi uymak zorundadır. İşçinin talimatlara uymaması, işverene duruma göre iş sözleşmesinin haklı ya da geçerli fesih hakkı verir. İş Yasası, işçinin yapmakla yükümlü bulunduğu görevleri, kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesini, haklı fesih nedeni olarak kabul etmektedir. Buna karşılık, İş Yasasının gerekçesine göre, işçinin işini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz olarak yerine getirmesi geçerli fesih nedeni olarak kabul edilmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının görevi gereği üretilen ürünleri kontrol ettikten sonra sorunlu ürünleri sorunsuz gibi rapor etmesi iş yerinde olumsuzluğa yol açmaktadır. Davacı da, işverence alınan savunmasında bu durumu kabul eder ifadeler kullanmıştır. Davacı vekili savunmanın işveren yönlendirmesi ile alındığını iddia etmiş ise de bu iddia da usulünce kanıtlanamamıştır. Bu halde sabit eylemi ile işyerinde olumsuzluğa yol açan davacının iş sözleşmesinin feshi geçerli sebebe dayanmaktadır. (3)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davacının iş sözleşmesi, işyeri depo alanında yasak olduğunu bilmesine rağmen sigara içmesi sebebiyle feshedilmiş olup davacı da savunmasında bu eylemi gerçekleştirdiğini doğrulamıştır. Davacıyla davalı arasında imzalanan iş akdinde de işçinin davalı işyerinde sigara içmesi halinde iş akdinin haklı sebeple feshedileceği öngörülmüştür. Davacının iş sözleşmesinin feshinde Disiplin Yönetmeliğine uyulmaması veya davacının davranışından sonra 6 günlük süre içerisinde fesih gerçekleştirilmemesi haklı nedeni etkilese de davacının davranışı işyerinde olumsuzluklara yol açtığı ve sürece göre makul süre içinde fesih hakkı kullanıldığından, fesih geçerli nedene dayanmaktadır. (4)
Yargıtay funduszeue.info Dairesinin tarihli kararı:
İşçinin iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini kusurlu olarak ihlal ettiğini işveren ispat etmekle yükümlüdür. Yan yükümlülüklere itaat borcu, yargı uygulamalarında dürüstlük kuralından çıkarılmaktadır. Buna göre, iş görme edimi dürüstlük kuralının gerektirdiği şekilde ifa edilmelidir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesih sebebi, işçinin kusurlu bir davranışını şart koşar. Davacı, işçi, bölgesinde meydana gelen yolsuzluk olayını dört gün boyunca haber vermemiştir. Müşteri mutabakatını yapmaması sürpriz araç sayımlarını yapmaması yolsuzluğun daha önce fark edilmesini engellemiştir. Bu ihmallerin davacının 30 günlük ücretiyle ödeyemeyeceği zarara yol açtığı, görev ve sorumluluk sahasını sık sık terk ettiği gerekçesiyle haklı sebeple feshedilmiştir.
Öncelikle mahkemece feshin hak düşürücü süre içerisinde kullanılmadığı bu sebeple haklı fesih savunmasına itibar edilemeyeceği belirtilmişse de, dairemizin istikrar kazanmış içtihatlarına göre feshin hak düşürücü süre içerisinde kullanılmaması haklı feshi haksız duruma düşürecek, ancak feshin geçerli nedene dayanmasına etki etmeyecektir. Mahkemece de kabul edildiği üzere davacıya daha önce görev yerini sık sık terk ettiği, müşteri mutabakatı, sürpriz sayım yapmadığı konusunda bir tutanak verilmiştir. Davacının savunmasında kendi bölgesinde çalışan bir satış temsilcisinin yolsuzluk yaptığını öğrendiği ancak satış temsilcisiyle birlikte onun arazisini satarak zararı karşılayacağı düşüncesiyle durumu işverene geç bildirdiğini kabul etmiştir. Davacı işçinin bu davranışı iş yerinde olumsuzluğa yol açtığı, işverenin davacıyla çalışma ilişkisini devam ettirmesinin beklenemeyeceği, güven ilişkisinin zedelendiği, davacının iş sözleşmesinin feshinin haklı neden ağırlığında olmamakla birlikte geçerli nedene dayandığı kabul edilmelidir. (5)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davacı ve arkadaşı hem para transferine dair yönteme uymayarak iş güvenliğini tehlikeye düşürmüşler hem de bu durumu öğrendikleri halde kendilerini uyaran denetim görevlisinin kim olduğunu bildikleri halde zırhlı para nakil aracını takip eden şüpheli aracı Polis İhbar Hattına bildirmemişlerdir. Buna bağlı tanığın mağduriyet yaşamasına sebep olmaları birlikte değerlendirildiğinde davacı ile diğer işçinin birlikte yaptıkları eylemlerin doğruluk ve bağlılığa uygun olmayan, güven sarsıcı davranışlardır. Davalı işveren iş sözleşmesini haklı olarak feshetmiştir. (6)
Yargıtay Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davalı işverence davacı işçinin iş akdinin haklı sebeple feshedildiği ispatlanabilmiş değildir. Bu nedenle, davacının işe iadesine karar verilmesi ve davacının mahkemenin önceki kararlarını temyiz etmediği de gözetilerek fesih sebebi ve kıdemine göre işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının belirlenmesi gerekmektedir. (7)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davalı işyerinde, sorumlu hemşire olarak çalışan davacının görevi stok ve depo kontrollerini yaparak kullanılan ilaçların kayıtlarının düzenli tutulmasını sağlamaktır. Ancak davacının daha önce uyarılmasına rağmen mevcut ve kayıtlardaki ilaç sayılarını denklemek için bazı personeller adına kullanılmadığı halde kullanılmış gibi ilaç kayıtları girilmesini talep etmiştir. Davacının usulsüz işlemleri, işyeri düzenini bozan eylemleri sebebiyle birçok kez uyarıldığı da dikkate alındığında işyerinde olumsuzluğa yol açtığı, çalışma ilişkisinin zedelendiği, işverenin davacı ile çalışmaya devam etmesinin kendisinden beklenemeyeceği ve işveren feshinin haklı değil ancak geçerli nedene dayandığı anlaşılmakla mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekir. (8)
6-Derhal fesih hakkı 6 iş günü içinde kullanılmalıdır:
sayılı iş yasasına göre, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınan sözleşmeyi derhal fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü içinde kullanması gerekir. Altı günlük süre geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra derhal fesih hakkı kullanılamaz. Derhal fesih hakkının makul süre içerisinde yapılması kaydıyla haklı nedene dayanan feshin altı iş günlük süre içinde kullanılmaması feshin haklılığını etkilese bile feshin geçerliliğini etkilemez.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davalı işveren, haklı fesih hakkını altı günlük hak düşürücü süre içerisinde kullanmamıştır. Davalı, feshi, hak düşürücü süre içerisinde gerçekleştirmemiş olmakla birlikte makul süre içerisinde fesih yapılmıştır. Dairemiz uygulamasına göre feshin makul süre içerisinde yapılması kaydıyla haklı nedene dayanan feshin altı iş günlük süre içerisinde kullanılmaması feshin haklılığını etkilese de geçerliliğine etki etmez. Bankacılığın bir güven müessesi olduğu hususu da gözetildiğinde davacının usulsüz eylemleri ile işyerinde olumsuzluğa yol açtığı, güven ilişkisinin zedelendiği işverenin davacı ile çalışmaya devam etmesinin kendisinden beklenemeyeceği ve işveren feshinin haklı değil ancak geçerli nedene dayandığı anlaşılmakla davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalıdır. (9)
7-İşçi işinde gerekli özeni göstermelidir:
İş yasasına göre bir işverene iş sözleşmesi ile bağlanan işçi, işyeri çalışma talimatlarına uymak ve işinde gerekli özeni göstermek zorundadır. İşçinin işinde gerekli özeni göstermemesi hatalı üretim yapmasına dolayısıyla işverenin zarar görmesine sebep olur. İşçinin özensiz çalışması işyerinde çalışma düzenini bozacağı gibi işverenin işçiye olan güvenini de sarsacaktır. Bu durumda işverenden işçinin işine devam etmesi istenemez. İşveren, işçisini özensiz çalışması nedeniyle uyarmasına rağmen işçisinin özensiz çalışmaya devam etmesi nedeniyle zarara uğradığını ve işçiye olan güveninin sarsıldığını iddia ederek iş sözleşmesini derhal feshedebilir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin, tarihli kararı:
Davacının daha önce yaptığı hatalı üretimler sebebiyle işverence iki kez yazılı olarak uyarıldığı, sonrasında üçüncü kez hatalı üretime sebebiyet vermesi sebebiyle tutanak tutulup savunması alınarak iş akdinin feshedildiği anlaşılmaktadır. Davacı işçinin uyarılara rağmen gerekli dikkat ve özeni göstermeyerek hatalı üretime sebep olması sebebiyle işyerinde olumsuzluğa yol açtığı, işverenin davacı ile çalışmaya devam etmesinin artık kendisinden beklenemeyeceği ve davacının iş sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayanmasa da geçerli nedene dayandığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmelidir. (10)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Davacının iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından gece vardiyasında fabrika içi malzeme istek ve depo çıkış fişine bir adet ayakkabı istemi yazıp vardiya amirinin imzasını taklit ederek depodan ayakkabı temin ettiği gerekçesiyle feshedilmiştir. Feshe konu olay sebebiyle davacı hakkında Asliye Ceza Mahkemesinde görülen yargılama sırasında davacının yazı ve imza örnekleri alınmış, söz konusu depo fişindeki yazının ve imzanın davacıya ait olmadığı tespit edilmiştir.
Dinlenen davacı tanığı vardiya amirinin o gün bulunmadığını, işyerinde vardiya fişlerinin önceden imzalanması şeklinde bir uygulama olduğunu beyan ettiği, davalı tanığının ise vardiya amiri olarak davalı işyerinde çalıştığını, vardiya bitmeden önce sadece vardiyaya ait olan malzeme fişlerini imzaladıklarını beyan ettiği anlaşılmıştır. Davacının iş güvenliği kuralları gereğince giymek zorunda olduğu özel ayakkabıyı vardiya amiri bulamadığı için vardiya amirince düzenlenen depo fişini imzalı olarak alıp, talep kısmını kendisi doldurarak depodan alıp giymiştir. İşçinin eylemi işyeri kurallarına aykırı olmakla birlikte olayın gelişimi, söz konusu ayakkabının iş güvenliği sebebiyle giyilmesinin zorunlu olması da gözetildiğinde feshin haklı ya da geçerli nedene dayanmadığı anlaşılmaktadır. Davacının davasının reddine karar verilmesi hatalıdır. (11)
Yargıtay Hukuk Genel kurulunun tarihli kararı:
Davacı, davalı şirkete ait otelde barmen olarak çalışmaktadır. Davacı işçi, bir müşteri ile cinsel ilişkiye girdiğinden bahisle tutulan tutanağa dayanılarak işten çıkarıldığını, çıkarma kararının dayanağının gerçek olmadığını, zira bu durumun dostane bir vedadan ibaret olduğunu ileri sürerek ihbar ve kıdem tazminatları ile fazla çalışma ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. İşçinin mesai saatleri içinde işyerinde müşterilerden biri ile yaşadığı olayın sadakat borcuna aykırılık teşkil ettiği ve işverenin iş sözleşmesini derhal feshetme hakkını doğuracak mahiyette olduğunun kabul edilmesi ile davacı işçinin kıdem ve ihbar tazminatı istemlerinin reddine karar verilmesi gerekir. (12)
Yargıtay Hukuk Genel kurulunun tarihli kararı:
Temizlik işçisi olarak çalışan davacının iş sözleşmesi, idare binasının girişindeki vestiyer rafında bulunan çikolata paketini alması sebebiyle Sayılı Kanunun 25/ll-e. maddesi gereği tazminatsız olarak feshedilmiştir. Davalı tarafından sunulan tutanak ve güvenlik kamerası kaydı, davacının söz konusu yere eli boş olarak girdiğine, elinde bu kutu ile çıktığına ilişkindir. Tutanak imzacısı kişiler, davalı tanığı olarak yargılama sırasındaki beyanlarında, firma yetkilisinin kendisine hediye olarak gelen çikolata paketinin kaybolduğunu söylemesi üzerine güvenlik kamera kayıtlarının incelendiğini, davacının önce durumu inkâr ettiğini, ardından kayıtlar izletilince bir kere almış bulundum dediğini ifade etmiştir. Davacı da duruşmada vestiyerde bulunan o paketi boş olduğunu ve atılacağını düşünerek aldığını söylemiştir. Delil durumuna göre, davacının vestiyerde bulunan çikolata kutusunu aldığı sabittir. Vestiyer bölümünün herkesin girip çıkabileceği bir yer olması sonucu değiştirmez. İşçi, temizlik işini yaptığından, işyerinde kimsenin olmadığı zamanlarda, mesainin başlamasından önce ve bitişinden sonra görev yapmaktadır. Günün bu bölümlerinde işyerindeki tüm evrak ve belgeler, eşyalar ve işin niteliğine göre tüm malzemeler işçiye emanet edilmiş durumdadır. İşçiden işverene ait tüm bu eşyaları muhafaza ederek temizlik işini ifa etmesi beklenmektedir. Davacının kimsenin bulunmadığı bir sırada başkasına ait çikolata kutusunu alarak kendisine mal etmesi, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranış niteliğindedir. İş sözleşmesinin feshi haklı nedene dayanmaktadır.(13)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
Uyuşmazlık konusu taraflar arasında iş akdinin davalı işveren tarafından haklı nedenle feshedilip feshedilmediği noktasında toplanmaktadır. Davacının iş sözleşmesi, satışı dolar cinsinden yapılan ve müşteriye dolara verilen ürün bedelinin tahrifat yapılarak dolara satıldığı ve aradaki farkın davacıda kaldığı gerekçesiyle feshedilmiştir. Ancak davalı tanık beyanından müşteri tarafından ödenen doların davacı tarafından değil aynı kasada satış yapan ve tanık olarak bildirilmesine rağmen dinlenilmeyen başka işçi tarafından alındığı, davacının satıştan ve düzenlenen makbuzdan bilgisinin bulunmadığı, aynı olay sebebiyle kasiyer diğer işçinin işten çıkarıldığı, ancak ertesi gün tekrar işe alındığını anlaşılmaktadır. Davacının tahrifat yaptığı ve ürün satışında aradaki farkı edindiği somut olarak kanıtlanmadığı gibi müşteriden asıl bedeli alan diğer işçinin tekrar işe alınarak eşit işlem borcuna da aykırı davranıldığı anlaşılmaktadır. Davalı işveren haklı fesih nedenini somut olarak kanıtlayamamıştır, davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabul edilmesi gerekir. (14)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin tarihli kararı:
İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir. İspat yükü kendisinde olan işveren, geçerli ve haklı nedenle davacının davranışının veya yetersizliğinin işyerinde olumsuzluklara yol açtığını ve iş ilişkisinin çekilmez hal aldığını da ispat etmelidir. Davacının yasak olduğunu bilmesine rağmen vardiya amiri olduğu tarihlerde evinden mağazaya taksi ile geldiği, aldığı taksi fişlerinin arkasına gerçeğe aykırı olarak müşteri mutfak parça değişimi yazarak masraf kasasından aldığı anlaşılmıştır. Davacının doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışı, işverenin güvenini kötüye kullandığı, feshin bu suretle haklı nedenlere dayandığı anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmesi hatalıdır. (15)
8-Sonuç:
sayılı iş yasasının ci maddesi geçerli nedenle iş sözleşmesinin feshini düzenlemektedir. Aynı yasanın 25/II-e bendinde ise: işçinin, işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması, işverenin meslek sırlarını ortaya atması gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması halinde işverenin derhal fesih hakkını kullanacağını düzenlenmiştir. İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması çok geniş bir kapsama alanına sahiptir. Dolayısıyla bu tür davranışların her işyerinde zamana, olaya ve yere göre farklı yorumlanması gerekir. İşçinin hangi tür davranışı güven sarsıcıdır, hangi davranışı doğruluk ve bağlılığa uygun değildir bu konuyla ilgili örnek bazı Yargıtay kararları seçilmiştir.
Görevli iş mahkemesinin öncelikle, işçinin iş sözleşmesi ile hangi sorumlulukları yüklendiğinin, işin tarifinin, işverenin işin yürütümü sırasında işçiden beklentilerinin ve işçinin, beklentilerin aksine hangi davranışlarının sözleşme yükümlülüğünü ihlal ettiğini araştırmasını, bütün bu tespitlerden sonra işverenin derhal fesih hakkının kabul edilebilir olduğuna veya işverenin haksız fesih yaptığına karar vermesi gerekir. Eğer işçinin davranışı işverenin güveninin sarsılmasına sebep olmuşsa ve iş sözleşmesinin feshini gerektirecek ağırlıkta ise fesih son çare olarak kabul edilmelidir. İşverenden bozulan işyeri düzeninin devamı yönünde bir karar vermesini beklemek hakkaniyete uygun değildir.
LEBİB YALKIM DERGİSİ EKİM SAYISI
Kaynakça:
(1)Yargıtay 9.H.D E K.
(2)Yargıtay H.D. E. K.
(3)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(4)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(5)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(6)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(7)Yargıtay H.D. E. K.
(8)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(9)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(10)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(11)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(12) Y.H.G.K. / E. K.
(13)Y.H.G.K. / E. K
(14)Yargıtay 9.H.D. E. K.
(15)Yargıtay 9.H.D. E. K.
AVUKAT EROL TÜRK
[emailprotected]
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası