Yemek Borusu Iltihaplanması

Gastroenteroloji ve Hepatoloji Uzmanı Doç. Dr. Eylem Karatay, özofajit olarak bilinen yemek borusu iltihabı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.

YEMEK BORUSU İLTİHABI NEDİR?

Özofajit, yemek borusunun herhangi bir iltihabı veya tahrişidir. Yemek borusu, ağzınızdan midenize yiyecek gönderen borudur. Yaygın nedenler arasında asit reflü, bazı ilaçların yan etkileri ve bakteriyel veya viral enfeksiyonlar bulunur. Reflü, mide içeriğinin ve asitlerin yemek borusuna geri döndüğü zamandır. Bu bozukluk, aşağıdakileri içeren çeşitli semptomlara neden olabilir:

Yutma güçlüğü

Boğaz ağrısı

Göğüste ağrılı yanma hissi

Tedavi edilmeyen özofajit, tıbbi bir acil durum olabilen yemek borusunda ülserlere, yara izine ve şiddetli daralmaya eden olabilir.

Tedavi seçenekleriniz ve görünümünüz, durumunuzun nedenine bağlıdır. Çoğu sağlıklı insan, uygun tedavi ile iki ila dört hafta içinde iyileşir. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi veya enfeksiyonu olan kişilerde iyileşme daha uzun sürebilir.

ÖZOFAJİT TÜRLERİ NELERDİR?

Eozinofilik özofajit: Eozinofilik özofajite özofagusta çok fazla eozinofil neden olur. Bu, vücudunuz bir alerjene aşırı tepki verdiğinde gerçekleşir. Çocuklarda bu yemek yemeyi zorlaştırabilir. Yaygın tetikleyiciler şunları içerir:

Süt

Soya

Yumurtalar

Buğday

Yer fıstığı

Fındık ağacı

Kabuklu deniz ürünleri

Polen gibi solunan alerjenler de bu özofajit formuna katkıda bulunabilir.

Reflü özofajit: Reflü özofajiti genellikle gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) olarak bilinen bir durumdan kaynaklanır. GÖRH, asitler gibi mide içeriği sıklıkla yemek borusuna geri döndüğünde oluşur. Bu, yemek borusunun kronik iltihaplanmasına ve tahrişine neden olur.

İlaca bağlı özofajit: Bazı ilaçları yeterli su olmadan aldığınızda ilaca bağlı özofajit oluşabilir. Bu, ilaçların yemek borusunda çok uzun süre kalmasına neden olur. Bu ilaçlar ağrı kesiciler, antibiyotikler, kemik kaybını önleyen ilaçlar olabilir.

Bulaşıcı özofajit: Enfeksiyöz özofajit nadirdir ve bakteri, virüs, mantar veya parazitlerden kaynaklanabilir. Hastalık veya ilaçlar nedeniyle zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa, bu tür özofajit için yüksek risk altındasınız. Bu tip HIV veya AIDS, kanser ve diyabetli kişilerde yaygındır.

YEMEK BORUSU İLTİHABI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Özofajit belirtileri şunları içerir:

Yutma güçlüğü (disfaji)

Yutulduğunda ağrı (odinofaji)

Boğaz ağrısı

Boğuk ses

Göğüste ağrılı yanma hissi

Asit reflü

Göğüs ağrısı (yemek yerken daha kötü)

Mide bulantısı

Kusma

Epigastrik karın ağrısı

İştah azalması

Öksürük

Çok küçük çocuklar beslenmede zorluk çekebilir. Sizde veya çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa ve aşağıdaki belirtilerle karşılaşırsanız doktorunuzla iletişime geçin:

Nefes darlığı veya göğüs ağrısı varsa,

Semptomlar birkaç günden fazla devam ediyorsa,

Semptomlar düzgün yemek yeme yeteneğinizi etkileyecek kadar şiddetliyse,

Baş ağrısı, kas ağrıları veya ateş varsa,

Birkaç dakikadan uzun süren göğüs ağrınız varsa, özellikle de kalp problemleriniz, yüksek tansiyonunuz veya şeker hastalığınız varsa,

Yemek borunuzda yemek kalmış olabileceğini düşünüyorsanız,

Bir yudum su bile tüketemiyorsanız.

YEMEK BORUSU İLTİHABI TEŞHİSİ VE TEDAVİSİ NASILDIR?

Önce fizik muayene yapılır. Ayrıca biyopsi ile endoskopi, üst GI serisi olarak da adlandırılan baryum röntgeni, cilt testlerini içerebilen alerji testi de istenebilirler. Tedavi, belirtilerinizin nedenine bağlıdır. Antiviral ilaçlar, mantar önleyici ilaçlar, ağrı kesiciler, oral steroidler ve proton pompası inhibitörleri gibi ilaç tedavileri uygulanabilir.

Durumunuza gıda alerjileri neden oluyorsa, tetikleyici gıdaları belirlemeli ve bunları diyetinizden çıkarmalısınız. Ayrıca baharatlı yiyeceklerden, asitli yiyecek ve içeceklerden ve çiğ veya sert yiyeceklerden kaçınarak semptomlarınızı hafifletebilirsiniz. Sigara ve alkolden uzak durmalısınız. Yemek borusu çok daralırsa ve yemek yemeye neden olursa yemek borusunu genişletmek için bir prosedür gerekli olabilir.

Kronik özofajit, tedavi olmaksızın yemek borusunun daralmasına veya doku hasarına neden olabilir. Kronik asit maruziyeti nedeniyle yemek borunuzu kaplayan hücreler değiştiyse, yemek borusu kanseri geliştirme şansınız daha yüksektir. Tanımlanmış tetikleyicilerden kaçınarak gelecekteki özofajit nöbetleri riskinizi azaltabilirsiniz.

Nedir

Yemek borusu iltihab&#;, a&#;z&#;n&#;zdan midenize yemek ta&#;&#;yan kasl&#; bir kanal olan yemek borusunun dokular&#;n&#;n iltihaplanmas&#;d&#;r.

Yemek borusu iltihab&#; genellikle zor yutmaya ve g&#;&#;&#;s a&#;r&#;s&#;na neden olur. Yemek borusu iltihab&#;n&#;n nedenleri aras&#;nda yemek borusuna geri gelen mide asitleri, enfeksiyon, a&#;&#;zdan al&#;nan ila&#;lar ve alerjiler bulunur.

Yemek borusu iltihab&#;n&#;n tedavisi, hastal&#;&#;&#;n sebebine ve doku hasar&#;n&#;n &#;iddetine ba&#;l&#;d&#;r. Tedavi edilmezse yemek borusu iltihab&#;, yemek borusunun yap&#;s&#;n&#; ve i&#;levini de&#;i&#;tirebilir.

Belirtileri

Yemek borusu iltihab&#;n&#;n yayg&#;n belirtileri &#;unlar&#; i&#;erir:

• Yutarken zorlanma.
• Yutarken can&#;n ac&#;mas&#;.
• &#;zellikle g&#;&#;&#;s kemi&#;inin arkas&#;nda yeme s&#;ras&#;nda meydana gelen g&#;&#;&#;s a&#;r&#;s&#;.
• Yutulan yiyece&#;in yemek borusunda t&#;kanmas&#;.
• Mide bulant&#;s&#;.
• Kusma.
• Kar&#;n a&#;r&#;s&#;.
• A&#;&#;zdan mide asidi gelmesi.
• &#;&#;tahs&#;zl&#;k.

&#;ocuklarda, &#;zellikle rahats&#;zl&#;klar&#;n&#; s&#;yleyemeyecek kadar k&#;&#;&#;k olan &#;ocuklarda, yemek borusu iltihab&#; belirtileri &#;unlar&#; i&#;erebilir:

• Yemek yedirme zorlu&#;u
• Geli&#;me gecikmesi

Doktora ne zaman gitmeli?

Sindirim sistemini etkileyen &#;e&#;itli t&#;bbi durumlar, yemek borusu iltihab&#;n&#;n bir&#;ok belirtisine yol a&#;abilmektedir. Belirtilerinizle ilgili &#;u durumlar ge&#;erliyse doktora gidiniz.

• &#;ki g&#;nden uzun s&#;r&#;yor.
• Re&#;etesiz mide asidi ila&#;lar&#;yla iyile&#;miyor.
• Yemek yemeyi zorla&#;t&#;racak kadar &#;iddetli.
• Ba&#; a&#;r&#;s&#;, ate&#; ve kas a&#;r&#;lar&#; gibi nezle belirtileriyle bir arada g&#;r&#;l&#;yor.
• Nefes s&#;&#;l&#;&#;&#; ve g&#;&#;&#;s a&#;r&#;s&#;, hastal&#;&#;a e&#;lik ediyor. G&#;&#;&#;s a&#;r&#;s&#; hemen yemek yedikten sonra ba&#;lam&#;yor.

Kalp hastal&#;klar&#; ge&#;mi&#;iniz varsa g&#;&#;&#;s a&#;r&#;s&#; ya&#;ad&#;&#;&#;n&#;zda vakit haybetmeden doktora g&#;r&#;n&#;n.

&#;u durumlarda acil servise ba&#;vurun:

• G&#;&#;s&#;n&#;zde birka&#; dakikadan daha uzun s&#;ren a&#;r&#;.
• Yemek borunuzda yiyecek t&#;kand&#;&#;&#;ndan ku&#;kulan&#;yorsunuz.

Sebepleri

Yemek borusu iltihab&#; genellikle ona neden olan t&#;bbi durumla adland&#;r&#;l&#;r. Baz&#; vakalarda yemek borusu iltihab&#;n&#;n birden &#;ok sebebi vard&#;r.

Refl&#; &#;zofajit

Alt yemek borusu b&#;zgen kas&#; denilen kapak&#;&#;k benzeri bir yap&#;, genellikle mide asitlerini yemek borusundan uzak tutar. Bu kapak&#;&#;k a&#;&#;lmamas&#; gerekirken a&#;&#;l&#;r ve d&#;zg&#;n kapanmazsa, mide i&#;erikleri yemek borusuna ta&#;ar (gastro&#;zafageal refl&#;). Gastro&#;zafageal refl&#; hastal&#;&#;&#;, asidin geriye ak&#;&#;&#;n&#;n s&#;k ve s&#;rekli oldu&#;u bir sorundur. Refl&#; sonras&#;nda ortaya &#;&#;kan komplikasyon yemek borusunun iltihaplanmas&#; ve hasar g&#;rmesidir. 

Eozinofilik &#;zofajit
Eozinofiller, iltihaplanmay&#; d&#;zenleyen ve alerjik tepkilerde ba&#;rol&#; oynayan beyaz kan h&#;creleridir. Eozinofilik &#;zofajit yemek borusunda, b&#;y&#;k ihtimalle alerjiye neden olan bir maddeye (alerjen) tepki olarak, &#;ok yo&#;un beyaz kan h&#;cresi bulunur.

Bir&#;ok vakada bu t&#;r yemek borusu iltihab&#; olan insanlar, bir veya daha fazla yiyece&#;e kar&#;&#; alerjiktir. Yemek borusu iltihab&#;na neden olan olas&#; &#;r&#;nler s&#;t, yumurta, bu&#;day, soya, yerf&#;st&#;&#;&#;, fasulyeler, &#;avdar ve s&#;&#;&#;r etidir. Yemek borusu iltihab&#; olan insanlar&#;n yiyecek d&#;&#;&#;nda alerjileri de olabilir. &#;rne&#;in baz&#; vakalarda sebep polenler gibi, solunum yoluyla gelen alerjenlerdir.

&#;la&#; kaynakl&#; iltihap

A&#;&#;z yoluyla al&#;nan bir&#;ok ila&#;, yemek borusuyla uzun s&#;re temas ederse doku hasar&#;na neden olabilir. &#;rne&#;in hap &#;ok az suyla veya susuz olarak yutulursa hap veya hap&#;n art&#;&#;&#; yemek borusunda kalabilir. Yemek borusu iltihab&#;yla ili&#;kili ila&#;lar &#;unlad&#;r:

• Aspirin ve ibuprofen ile naproxen gibi steroid olmayan iltihap kurutucu ila&#;lar.
• Tetrasiklin ve doksisiklin i&#;eren antibiyotikler
• Potasyum eksikli&#;inin tedavisinde kullan&#;lan potasyum klor
• Bifosfonatlar, &#;rne&#;in k&#;r&#;lgan kemiklerin tedavisinde kullan&#;lan alendronate

Bula&#;&#;c&#; &#;zofajit
Yemek borusu iltihab&#;na ayr&#;ca yemek borusunun bakteri, vir&#;s, mantar veya bir parazite ba&#;l&#; doku enfeksiyonu da neden olabilir. Bula&#;&#;c&#; yemek borusu iltihab&#; daha nadirdir ve kanser veya HIV hastas&#; olup ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi zay&#;flam&#;&#; insanlarda g&#;r&#;l&#;r.

A&#;&#;zda hemen her zaman bulunan bir mantar olan Candida albicanlar, yemek borusu iltihab&#;n&#;n yayg&#;n sebebini olu&#;turur. Bu t&#;r enfeksiyonlar genellikle zay&#;f ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi, &#;eker hastal&#;klar&#; ve antibiyotik kullan&#;m&#;yla ili&#;kilidir.

Risk Faktörleri

Yemek borusu iltihab&#;yla ilgili risk fakt&#;rleri, bozuklu&#;un farkl&#; sebeplerine ba&#;l&#; olarak de&#;i&#;iklik g&#;sterir:

Refl&#; &#;zofajit
Gastro&#;zofagal refl&#; hastal&#;&#;&#;n&#;n riskini art&#;ran ve dolay&#;s&#;yla refl&#; ezofajitin de risk fakt&#;r&#; olan &#;eyler &#;unlard&#;r:

• Obezlik.
• Sigara i&#;me.
• Hamilelik.
• Mide f&#;t&#;&#;&#;, midenin yemek borusunun mideyle birle&#;ti&#;i yerdeki diyafram deli&#;ine itilmesi durumu.

Refl&#; ve refl&#; &#;zofajit belirtilerini k&#;t&#;le&#;tirebilecek yiyecekler:

• &#;&#;inde domates olan yiyecekler
• Narenciye
• Kafein
• Alkol
• Baharatl&#; yiyecekler
• Sar&#;msak ve so&#;anlar
• &#;ikolata

Eozinofilik &#;zofajit
Eozinofilik &#;zofajit, yani alerji kaynakl&#; &#;zofajitle ilgili risk fakt&#;rleri &#;unlard&#;r:

• Ailede bu bozuklu&#;un g&#;r&#;lmesi, bu durum akla eozinofilik &#;zofajit riskinin bir gen veya genler taraf&#;ndan art&#;r&#;ld&#;&#;&#;n&#; getirmektedir.
• Ailede alerji ge&#;mi&#;i. 

&#;la&#; kaynakl&#; &#;zofajit

&#;la&#; kaynakl&#; &#;zofajit riskini art&#;ran fakt&#;rler, genellikle hap&#;n mideye h&#;zl&#; ve eksiksiz ge&#;mesini engelleyen meselelerle ilgilidir. Bu fakt&#;rler &#;unlard&#;r:

• &#;ok az suyla veya susuz bir hap yutmak.
• Uzan&#;rken hap almak.
• Uyumadan &#;nce ila&#; almak, muhtemelen k&#;smen salyan&#;n geceleri azalmas&#; k&#;smen de uyurken yutkunman&#;n azalmas&#; neden olabilir.
• Ya&#;l&#;l&#;k, muhtemelen neden salya azalmas&#; ve yemek borusu kaslar&#;yla ilgili de&#;i&#;ikliklerdir.
• B&#;y&#;k ve tuhaf bi&#;imli haplar.
• Uzun s&#;re &#;&#;z&#;nmeyen haplar.

Bula&#;&#;c&#; &#;zofajit
Bula&#;&#;c&#; &#;zofajitle ilgili birincil risk fakt&#;r&#; HIV/AIDS, kimi kanserler, kimi kanser tedavileri, organ nakillerinde ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi reaksiyonlar&#;n&#; bloke eden ila&#; kullan&#;m&#; ve &#;e&#;itli ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi bozukluklar&#;na ba&#;l&#; zay&#;f ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemidir.

Komplikasyonları

&#;zofajit tedavi edilmezse yemek borusunun i&#;levinde ve yap&#;s&#;nda de&#;i&#;imlere sebep olabilir. Olas&#; komplikasyonlar &#;unlard&#;r:

• Yemek borusunun daralmas&#;
• Yemek borusu &#;eperinde mukoza halka olu&#;umu
• Barret &#;zofajit, yemek borusu &#;eperindeki h&#;crelerin de&#;i&#;mesi.

Muayenesi

Birka&#; dakikadan uzun s&#;ren &#;iddetli g&#;&#;&#;s a&#;r&#;n&#;z varsa ve yemek borusuna yiyecek t&#;kand&#;&#;&#;ndan &#;&#;pheleniyorsan&#;z, hemen acil servisi aray&#;n. Fakat yemek borusu iltihab&#;n&#;n di&#;er belirti ve i&#;aretlerini g&#;steriyorsan&#;z, muhtemelen doktorunuzu araman&#;z daha do&#;ru olacakt&#;r. Doktorunuz baz&#; te&#;his testler i&#;in sizi bir sindirim sistemi bozukluklar&#; uzman&#;na (gastroenterolog) veya bir alerji uzman&#;na sevk edebilir. G&#;r&#;&#;meniz i&#;in haz&#;rlanmak, vaktinizi en iyi &#;ekilde de&#;erlendirmenize yard&#;mc&#; olur.

Yapabilecekleriniz
Doktorla payla&#;abilece&#;iniz bilgileri i&#;eren bir listeyi &#;nceden haz&#;rlay&#;n. Bu listede &#;unlar olmal&#;d&#;r:

• Ya&#;ad&#;&#;&#;n&#;z belirtileri yaz&#;n; a&#;r&#;n&#;zla, yutma g&#;&#;l&#;&#;&#;n&#;z veya refl&#;n&#;zle ili&#;kisiz gibi g&#;r&#;nen belirtileri de dahil ediniz.
• &#;nemli ki&#;isel bilgileri not edin, son d&#;nemlerde meydana gelen &#;nemli stresli olaylar ve de&#;i&#;iklikler.
• &#;la&#;lar, vitamin ve di&#;er ilave ila&#;lar&#; dahil kulland&#;&#;&#;n&#;z t&#;m ila&#;lar&#; ve dozlar&#;n&#; not edin.
• Aile ge&#;mi&#;i, ailenizde g&#;r&#;len mide ve ba&#;&#;rsak hastal&#;klar&#; ve alerjiler.
• Sorular, doktora sormak istediklerinizi de bir liste haline getirin.

Doktor i&#;in haz&#;rlad&#;&#;&#;n&#;z sorular&#; vakit yetmeme tehlikesi y&#;z&#;nden &#;nem s&#;ras&#;na sokun. Yemek borusu iltihab&#; belirtileri g&#;sterdi&#;inize inan&#;yorsan&#;z a&#;a&#;&#;daki sorulardan kimilerini sorabilirsiniz.

• Hastal&#;&#;&#; tespit etmek i&#;in ne t&#;r testlere girmem gerekiyor?
• Test sonu&#;lar&#;n&#; &#;&#;renmek i&#;in ne kadar bekleyece&#;im?
• Ne t&#;r bir tedavi tavsiye ediyorsunuz?
• Tedavinin i&#;e yaray&#;p yaramad&#;&#;&#;n&#; nas&#;l anlayaca&#;&#;m?
• Takip testleri gerecek mi?
• Belirtilerin tekrar etmesini &#;nlemek i&#;in ne yapabilirim?

Doktorunuzdan bekleyebilecekleriniz
Doktorunuz size muhtemelen birka&#; soru soracakt&#;r. Bunlar&#; cevaplamaya haz&#;rlanmak, &#;zerinizde durmak istedi&#;iniz ba&#;ka konulara zaman b&#;rakacakt&#;r. Doktorunuz &#;unlar&#; sorabilir:

• A&#;r&#; veya rahats&#;zl&#;&#;&#;n&#;z ne kadar ciddi?
• Yutma g&#;&#;l&#;&#;&#; &#;ekiyor musunuz?
• Belirtiler ne kadar s&#;k ya&#;an&#;yor?
• Kimi yiyecekler gibi belirtilerinizi k&#;t&#;le&#;tiren herhangi bir &#;ey var m&#;?
• Belirtilerinizi hafifleten &#;eyler neler, mesela re&#;etesiz mide asidi ila&#;lar&#; veya belli yiyeceklerden uzak durmak belirtilerinizi hafifletiyor mu?.
• Belirtiler g&#;n&#;n baz&#; vakitlerinde daha da m&#; k&#;t&#;le&#;iyor?
• Belirtileriniz herhangi bir ila&#; ald&#;ktan k&#;sa bir s&#;re sonra m&#; ba&#;l&#;yor, durum buysa bu ila&#;lar nelerdir?
• Herhangi bir alerjiniz var m&#;, alerji ilac&#; kullan&#;yor musunuz?
• Yuttuktan sonra b&#;&#;r&#;n&#;zde duran yiyecek oldu mu?
• Yiyece&#;in yuttuktan sonra a&#;z&#;n&#;zdan geri gelmesi oldu mu?

Bu s&#;re i&#;inde ne yapabilirsiniz?
Belli yiyeceklerin belirtilerinizi ba&#;latt&#;&#;&#; veya k&#;t&#;le&#;tirdi&#;ini biliyorsan&#;z, onlardan uzak durun. Re&#;etesiz sat&#;lan mide asidi ila&#;lar&#;, belirtilerinizi k&#;sa s&#;reli&#;ine hafifletebilir.

E&#;er belirtilerinizin kulland&#;&#;&#;n&#;z re&#;eteli ila&#;lardan kaynakland&#;&#;&#;na inan&#;yorsan&#;z, doktorunuzla konu&#;madan ila&#;lar&#; almay&#; kesmeyin. M&#;mk&#;nse, sorunlara yol a&#;t&#;&#;&#;n&#; d&#;&#;&#;nd&#;&#;&#;n&#;z re&#;etesiz ila&#;lar&#; s&#;n&#;rland&#;r&#;n. Hap ald&#;&#;&#;n&#;zda bol bol su i&#;in ve hemen sonras&#;nda uzanmay&#;n.

Testleri

Doktorunuz veya bir uzman, sorulara verdi&#;iniz yan&#;tlara, fiziksel muayenenin ve bir iki testin sonucuna bakarak te&#;histe bulunacakt&#;r. Bu testler &#;unlar&#; i&#;erebilir.

Baryum r&#;ntgeni

Test i&#;in baryum denilen bir bile&#;en i&#;eren bir s&#;v&#; i&#;er veya baryumla kapl&#; bir hap yutars&#;n&#;z. Baryum yemek borusu ve midenin &#;eperini kaplayarak bir dizi r&#;ntgen g&#;r&#;nt&#;lemesinde ayr&#;nt&#;l&#; olarak &#;&#;kmas&#;n&#; sa&#;lar. G&#;r&#;nt&#;ler yemek borusu veya ba&#;ka yerlerde olup belirtilere sebep yol a&#;abilecek t&#;m&#;rler, ba&#;ka anormallikler gibi yap&#;sal de&#;i&#;iklikleri tespit etmede yard&#;mc&#; olur.

Endoskopi
&#;&#;lem s&#;ras&#;nda bir uzman, ucunda k&#;&#;&#;k bir kamera (endoskop) olan uzun bir t&#;p&#; midenize ve yemek borunuza indirir. Doktorunuz, cihaz&#; kullanarak yemek borusundaki d&#;zensizlikleri g&#;r&#;p test i&#;in k&#;&#;&#;k doku &#;rnekleri alabilir. Yemek borusunun g&#;r&#;n&#;m&#; iltihaplanman&#;n nedeni hakk&#;nda ipu&#;lar&#; sunabilir. &#;rne&#;in yemek borusu ila&#; veya refl&#; kaynakl&#; iltihaplanmalarda farkl&#; g&#;r&#;n&#;r.

Laboratuar testleri

Endoskopik inceleme s&#;ras&#;nda al&#;nan k&#;&#;&#;k doku numuneleri test edilmek &#;zere laboratuara g&#;nderilir. Hastal&#;&#;&#;n ku&#;kulu sebebine g&#;re testler &#;unlar i&#;in kullan&#;labilir:

• Bakteriye, vir&#;se, mantara veya parazite ba&#;l&#; enfeksiyon te&#;hisi
• Alerjiyle ili&#;kili beyaz kan h&#;creleri olan eozinofillerin yo&#;unlu&#;unu tespit etmek
• Yemek borusu kanserini veya kanser &#;ncesi de&#;i&#;imleri i&#;aret edebilecek anormal h&#;creleri tespit etmek

Alerji testleri
Eozinofile ba&#;l&#; yemek borusu iltihab&#;n&#;n nedeni olabilecek alerjenlere veya bir yiyece&#;e alerjiniz olup olmad&#;&#;&#;n&#;n tespit edilmesi i&#;in alerji testlerinden ge&#;ebilirsiniz. Bu testler &#;unlar&#; i&#;erebilir:

• Eleme diyeti: Doktorunuz baz&#; yiyeceklerin, &#;zellikle alerjen oldu&#;u bilinen yiyecekleri diyetinizden &#;&#;karman&#;z&#; tavsiye edebilir. Doktorunuzun y&#;nlendirmesiyle yiyecekleri yava&#; yava&#; tekrar diyetinize dahil eder ve belirtilerin geri gelip gelmedi&#;ine bakars&#;n&#;z.
• Cilt testi: Testte derinizin y&#;zeyine alerjen &#;zleri cildinize damlat&#;l&#;r. Bu i&#;lem genellikle kolun &#;n k&#;sm&#;na uygulan&#;r. Ama s&#;rt&#;n &#;st k&#;sm&#;na da uygulanabilir. Damla 15 dakika boyunca cildinizde kal&#;r ve bu s&#;rede alerji tepkileri g&#;zlemlenir. &#;rne&#;in bu&#;daya alerjiniz varsa, bu&#;day protein &#;z&#;n&#;n cildinize damlat&#;ld&#;&#;&#; yerde k&#;rm&#;z&#;, ka&#;&#;nt&#;l&#; bir yumru geli&#;ir. S&#;z konusu testin en yayg&#;n yan etkisi ka&#;&#;nt&#; ve k&#;zar&#;kl&#;kt&#;r. Belirtiler genellikle otuz dakika i&#;inde kaybolurlar.

Yemek borusu m&#;dahalenin amac&#; belirtileri hafifletmek, komplikasyonlar&#; d&#;zenlemek ve bozuklu&#;un altta yatan sebeplerini tedavi etmektir. Tedavi stratejileri, bozuklu&#;un sebebine ba&#;l&#; olarak b&#;y&#;k de&#;i&#;iklik g&#;sterir.

Tedavisi

Refl&#; &#;zofajit tedavisi &#;unlar&#; i&#;erebilir:

• Proton pompa inhibit&#;rleri, midedeki asit &#;retimini bloke eder ve hasarl&#; yemek borusu dokusunun iyile&#;mesine vakit tan&#;r. Bunu yapan re&#;eteli ve re&#;etesiz ila&#;lar mevcuttur. Mide ba&#;&#;rsak refl&#; hastal&#;&#;&#;n&#;n di&#;er tedavileri de refl&#; belirtilerini hafifletse de, yemek borusu iltihab&#; &#;zerinde genelde pek etkili de&#;ildir.  
• Fundoplikasyon, refl&#; tedavisinde ve di&#;er m&#;dahaleler i&#;e yaramad&#;&#;&#; durumlarda yemek borusunun durumunu iyile&#;tirmek i&#;in kullan&#;labilir. Bu i&#;lemde midenin bir par&#;as&#; yemek borusu ile mideyi birbirinden ay&#;ran kapak&#;&#;&#;&#;n etraf&#;na sar&#;l&#;r. Kapak&#;&#;&#;a b&#;ylece destek verilir ve asitlerin yemek borusuna &#;&#;kmas&#; engellenir. Fundoplikasyon ayr&#;ca hiatal herniyle ilgili problemleri d&#;zeltmek i&#;in de kullan&#;labilir.

Eozinofile ba&#;l&#; &#;zofajit
Eozinofile ba&#;l&#; &#;zofajit tedavisi, esasen alerjen maddeden ka&#;&#;nmak ve alerjik tepkiyi ila&#;larla azaltmak &#;zerine kuruludur.

• Oral steroidler. Kortikosteroitler alerjik reaksiyonla ili&#;kili iltihaplanmay&#; azaltarak yemek borusunun iyile&#;mesine izin verir. Bununla birlikte uzun d&#;nemli oral steroid kullanman&#;n yan etkileri &#;iddetli olabilir. Kemik yo&#;unlunun yitirilmesi, &#;ocuklarda yava&#; geli&#;im, diyabet hastal&#;klar&#;, akne ve ruh hali bozukluklar&#; bu yan etkiler aras&#;ndad&#;r.
• Soluma yoluyla al&#;nan steroidler. Bu ila&#;lar ast&#;m&#;n idaresi i&#;in kullan&#;l&#;r. Baz&#; ara&#;t&#;rmalar bu ila&#;lar&#; kullanman&#;n eozinofile ba&#;l&#; yemek borusu iltihab&#;n&#; da tedavi edebilece&#;ini g&#;stermi&#;tir. Doktorunuz size, steroid i&#;eri&#;i yemek borusunu kaplamas&#; i&#;in solumak yerine nas&#;l i&#;ece&#;inizi g&#;sterecektir. Steroidlerin bu &#;ekilde al&#;nmas&#; ciddi yan etkilere nadiren sebep olmaktad&#;r.
• Diyet s&#;n&#;rland&#;rmas&#;. Testler yiyeceklere alerjiniz oldu&#;unu g&#;sterirse, doktorunuz sorunlu g&#;dalar&#; diyetinizden &#;&#;karman&#;z&#; isteyebilir. Doktorunuz diyetinizi d&#;zenleme ile sa&#;l&#;kl&#; &#;&#;&#;nler planlamada sizi bir diyetisyene sevk edebilir. E&#;er alerjileriniz besin se&#;eneklerinizi ciddi bir bi&#;imde s&#;n&#;rl&#;yorsa, doktorunuz vitamin ve katk&#; ila&#;lar&#; tavsiye edebilir.

&#;la&#; kaynakl&#; &#;zofajit

&#;la&#; kaynakl&#; &#;zofajit tedavisi m&#;mk&#;n oldu&#;u yerde sorun yaratan ila&#;tan ka&#;&#;nma ve daha iyi hap alma al&#;&#;kanl&#;klar&#;yla riski azaltmaya dayan&#;r. Doktorunuz &#;unlar&#; tavsiye edebilir:

• &#;la&#; kaynakl&#; &#;zafajite neden olma ihtimali daha az olan alternatif bir ila&#; almak.
• &#;lac&#; m&#;mk&#;nse s&#;v&#; halde almak.
• Hapla birlikte koca bir bardak su i&#;mek.
• &#;lac&#; ald&#;ktan sonra en az 30 dakika boyunca ayakta durmak veya dik oturmak.

Bula&#;&#;c&#; &#;zofajit

Doktorunuz bula&#;&#;c&#; &#;zofajite neden olan bakteri, vir&#;s, mantar veya parazite ba&#;l&#; enfeksiyonu tedavi etmek i&#;in bir ila&#; re&#;ete edebilir. 

Yayg&#;n komplikasyonlar&#;n tedavisi
Bir gastroenterolog yemek borusunu geni&#;letmek i&#;in bir i&#;lem yapabilir. Tedavi daralman&#;n &#;ok &#;iddetli olup yiyeceklerin yemek borusunda t&#;kand&#;&#;&#; durumlarda uygulan&#;r.

Bu i&#;lem yemek borusundan ge&#;irilen bir veya daha fazla endokskopik cihaz, k&#;&#;&#;k dar t&#;plerle yap&#;l&#;r.

Yaşam Tarzı

Yemek borusu iltihab&#;n&#;n tipine ba&#;l&#; olarak &#;u ad&#;mlar&#; takip etmekle belirtilerinizi azaltabilir veya sorunlar&#;n tekrar ya&#;anmas&#;n&#; engelleyebilirsiniz.

• Yiyecek alerjenlerinden ka&#;&#;nmak. Alerjiniz olan yiyeceklerden uzak durmak i&#;in &#;r&#;nlerin etiketlerini iyi okuyun. D&#;&#;ar&#;da yemek yerken dikkatli olun. Yeme&#;in i&#;indekileri ve nas&#;l haz&#;rland&#;&#;&#;n&#; mutlaka sorun.
• Refl&#;y&#; art&#;rabilecek yiyeceklerden ka&#;&#;nmak. Gastro&#;zafajit refl&#; belirtilerinizi k&#;t&#;le&#;tiren yiyeceklerden uzak durun. Bunlar alkol, kafein, turun&#;giller, domates veya baharatl&#; yemekler olabilir.
• Hap alma al&#;&#;kanl&#;klar&#;n&#; geli&#;tirmek. Haplar&#; her zaman bol suyla al&#;n. Hap ald&#;ktan sonra en az 30 dakika yatay pozisyona ge&#;meyin.
• Kilo verin. Kilo vermenize ve sa&#;l&#;kl&#; bir kiloyu koruman&#;za yard&#;m edecek uygun bir diyet ve egzersiz rutini i&#;in doktorunuzla g&#;r&#;&#;&#;n.
• Sigara i&#;iyorsan&#;z, b&#;rak&#;n. Sigara al&#;&#;kanl&#;&#;&#;ndan kurtulmak i&#;in yard&#;ma ihtiyac&#;n&#;z varsa konuyu doktorunuzla g&#;r&#;&#;&#;n.