Yasmin Doğum Kontrol Hapı Kaç Yaşına Kadar Kullanılır

Doğum kontrol hapları

İlk doğum kontrol hapları yılında Almanya’da piyasaya sürülmüş ve o zamandan beri her yönü ile ayrıntılı olarak incelenmiş, etkili ve emniyetli korunma yöntemleridir. Halen dünyada milyondan fazla kadın doğum kontrol hapı kullanmaktadır.

Doğum kontrol hapları beyindeki bir merkezden salgınan gonadotropin denilen bir grup hormonun salgılanmasını azaltarak yumurtaların olgunlaşmasını ve yumurtlamayı baskılarlar, rahmin iç tabakasını etkilerler, rahimağzından salgılanan mukusu kalınlaştırarak spermin rahme geçmesini engellerler. Doğru kullanıldıklarında gebelik olasılığı % 0,3’tür. Yanlış kullanımlarla birlikte bu oran %1’e ulaşır.

Doğum kontrol hapları 28 günlük veya 21 günlük paketler halindedir. Adetin ilk 5 günü içinde kutuya başlanır. Paketteki haplar bitene kadar her gün 1 tablet içilir. 28 günlük paketlerde paketin son tabletleri hormon içermez, bu tabletlerin amacı hap alma alışkanlığının kaybedilmemesidir. 21 günlük paketlerde paketteki haplar bitene kadar hap almaya devam edilir, paket bittikten sonra 7 gün hap almaya ara verilir. Bu süre içinde adet kanaması görülür. Kanama olmasa bile 7 gün sonra yeni kutuya başlanmalıdır.

Maalesef doğum kontrol hapı kullanan kadınların yarısı bir siklus (bir kutu) boyunca 1 tablet, dörtte biri ise 2 tablet unutmaktadır. Bu durum gebelik oranını artırmaktadır. Eğer 1 tablet unutulursa; unutulan hap hatırlandığı an alınmalı, o güne ait hap normal zamanında içilmelidir. Eğer iki tablet unutulursa ve kutunun ilk yarısında unutulmuşsa iki gün üst üste ikişer hap alınır, bir hafta süreyle ek bir yöntem uygulanır. Kutunun ikinci yarısında iki tablet unutulmuşsa o paket atılır yeni bir pakete başlanır, bir hafta süreyle ek bir yöntem uygulanır. Eğer üç tablet unutulursa paketin neresinde olursa olunsun o paket bırakılıp yeni pakete başlanır, 1 hafta süreyle ek bir yöntem uygulanır.

Doğum kontrol haplarının etkinliği mide-barsak sisteminin çalışmasından ve antibiyotiklerden etkilenir. Son yapılan çalışmalar antibiyotiklerin doğum kontrol haplarının etkilerini azaltmadığını gösterse de hala antibiyotik kullanıldığı dönem boyunca ve antibiyotik bittikten sonraki 7 gün boyunca ek bir yöntem uygulanması önerilmektedir. Tersine olarak doğum kontrol hapları da bazı ilaçların etkinliğini azaltır. Doğum kontrol hapı kullanan kadınların herhangi bir sebeple başka ilaç kullanmaları gerektiğinde doktorlarına bu durumu hatırlatmalıdır.

Doğum kontrol haplarının riskleri ve yan etkileri

Kalp – Damar hastalıkları

Hormonal doğum kontrol yöntemleri kalp fonksiyonlarını, dolaşımı, kan basıncını, yağ ve karbonhidrat metabolizmasını, damar duvarını etkiler.

Genç üreme çağında sağlıklı bir kadında damar tıkanıklığı görülme ihtimali / gibi çok düşük bir orandır. Doğum kontrol hapları içindeki östrojenin oranına bağlı olarak damar tıkanıklığı ihtimalini / oranına yükseltir. Karşılaştıracak olursak; damar tıkanıklığı riski gebelik sırasında 29/ (doğum kontrol haplarının 3 katı), doğumsonrası dönemde yaklaşık / (doğum kontrol haplarının katı) gibi yüksek bir orandır. Doğum kontrol haplarının damar tıkanığı yapma riski başlangıçta en yüksektir. Yani doğum kontrol haplarını aralıklarla kullanmak doğru değildir. Her yeni başlangıç damar tıkanıklığı riskinin artması demektir.

Yaş, obezite, hareketsizlik, damar duvarı iltihabı ve sigara içimi gibi ek bir faktör varsa doğum kontrol haplarından dolayı artan damar tıkanıklığı riski katlanırken, orta seviyede alkol tüketimi ile risk azalır.

Damar tıkanıklığı riski yüksek olan bir ameliyattan hafta önce doğum kontrol hapları bırakılmalıdır.

Sadece progesteron içeren haplarda veya hormonlu rahim içi araç kullanımında böyle bir risk artışı yoktur.

Genç kadınlarda damar tıkanıklığına bağlı inme riski çok düşüktür ama migren sıklığı hafifçe artmıştır. Doğum kontrol hapları bu riskleri 2 kat artırırken sigara 7 kat artırır. Kanamaya bağlı inme riskinde değişiklik yapmazlar.

İyi huylu tümörler

Karaciğerin iyi huylu tümörleri düşük doz uzun süreli doğum kontrol hapı kullanan kadınlar da dahil genç kadınlarda çok nadir görülür. Ama karaciğer adenomu tanısı konduktan sonra doğum kontrol hapları bırakılmalıdır.

Kanser ve ölüm

Üreme faktörleri bazı kanserlerin sıklığını artırır. Örneğin; geç adet başlangıcı, erken menopoz, uzamış emzirme meme kanseri riskini azaltır.

Son çalışmalar rahimağzı kanseri dışında doğum kontrol haplarının hiçbir kanserin riskini artırmadığını göstermiştir.

Doğum kontrol hapları meme kanserini artırma olasılığı çok düşüktür. Örneğin; 25 yaşından itibaren 5 yıl süreyle doğum kontrol hapı kullanan bir kadının 10 yıl içinde meme kanseri olma ihtimali 24/’den 29/’e yükselir. Bu tümörlerin çoğu lokal, metastatik olmayan tümörlerdir. Artmış risk hapı bıraktıktan sonra 10 yıl içinde kaybolur. Sadece progestreon içeren haplar ve hormonlu rahim içi araçlarda da çok hafif bir risk artışı vardır.

75 yaş altı giderek artan yumurtalık kanseri riski doğum kontrol hapı kullanımıyla % oranında azalır. Bu koruyucu etki ilacı bıraktıktan sonra yıllarca devam eder. Rahim kanseri ihtimali de doğum kontrol hapı kullanımıyla yarı yarıya azalır.

Doğum kontrol hapları rahimağzı kanserinin önce lezyonlarını (CIN) kullanım yoluna bağlı olarak 5 yılda iki kat, 10 yılda 4 kat artırır. Sadece rahimağzı kanserinin sebebi olarak bilinen human papilloma virus (HPV) enfeksiyonu olan kadınlarda bu risk artışı görülür. Doğum kontrol haplarının içindeki progesteron hormonu bu etkiden sorumludur. HPV enfeksiyonu vulva ve vajen kanserinden de sorumludur ama doğum kontrol haplarının bu kanserler üzerine etkisi yoktur.

Doğum kontrol hapı kullanımı kalın barsak kanserini de % oranında azaltır.

Doğum kontrol haplarının tiroid, akciğer, yemek borusu, mide, pankreas, böbrek, cilt kanseri üzerine olumlu veya olumsuz bir etkisi yoktur.

Doğum kontrol haplarının ek yararları ve tedavi amacıyla kullanıldığı durumlar

Üreme çağındaki kadınların %10’u yoğun adet kanamasından yakınırlar. (yoğun kanamadan kasıt bir adet döneminde 80 ml’den fazla kan kaybı) Doğum kontrol hapı kullanımı bu hastalarda kan kaybını yarı yarıya azaltır ve bu amaçla yıllardır kullanılmaktadır.

Genç kadınların yaklaşık %90’ı kuvvetli rahim kasılmalarının neden olduğu adet sancısından yakınırlar. Doğum kontrol haplarının kullanımı bu kadınların %80’inde belirgin rahatlama sağlar. Sadece progesteron içeren deri altı implant ve hormonlu rahim içi araçlar da düzensiz kanama sebebi olsa da adet sancısında yararlı olabilirler.

Üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10’unda endometriozise bağlı kronik kasık ağrısı vardır. Bu şikayetler doğum kontrol hapı kullanımıyla azalır. Endometriozis ameliyatları sonrası da hastalığın ve belirtilerinin tekrar ortaya çıkmaması için uzun süre doğum kontrol hapı kullanılır.

Adet düzensizliği ve adet sancısından yakınan myomları olan kadınlar da doğum kontrol haplarından yarar görebilir. Bu hapların myomları büyüttüğüne dair bir bulgu yoktur.

Doğum kontrol hapları akne ve kıllanma tedavisinde de kullanılır. Buradaki etkisi böbreküstü bezi ve yumurtalıkları baskılayarak testesteron seviyesini düşürmesine bağlıdır.

Premensturel sendrom (adetöncesi gerilim sendromu); irritabilite, anksiyete, moral düşüklüğü gibi duygu durum değişikleri, baş ağrısı, karın şişliği, kilo artışı ve ödemle karakterize bir durumdur. Bu belirtiler yumurtlama sonrası artar, adet kanamasının başlamasıyla kaybolur. Doğum kontrol haplarının kullanımı bu şikayetleri azaltır.

Kimler doğum kontrol hapı kullanmamalı?

• Geçmişte damar tıkanıklığı geçirmiş veya halen damar tıkanıklığı tedavisi görenler
• Hareketi engelleyen büyük bir ameliyat geçirme veya 4 hafta içinde böyle bir amelyat geçirecek olanlar
• Akut karaciğer hastalığı olanlar
• Kalp hastalığı veya kuşkusu olanlar
• 35 veya daha ileri yaşta olup sigara içenler
• Yüksek tansiyonu olanlar (TA >/90)
• Meme kanseri veya geçirilmiş meme kanseri öyküsü olanlar
• Migren, şiddetli başağrısı veya epilepsisi olanlar
• 40 yaşını geçmiş ve diyabet, kalp-damar hastalığı, inme riski taşıyanlar

40 yaş üstü kadınlarda gebelikten korunma
40 yaş üstü kadınlarda gebe kalma zorlaşsa da bu yaş grubunda da etkili bir korunma yöntemi gerekir. Çünkü bu kadınlar çocuk sayısını tamamlamıştır, gebelik oluşursa düşük riski ve bebekte anomali riski, annede gebeliğe bağlı ortaya çıkacak olumsuzlukların riski artmıştır. Sağlıklı düşük risk grubundaki kadınlar her türlü doğum kontrol hapını menopoza kadar kullanabilirler. Bu şekilde menopoz öncesi görülen düzensiz adet kanaması, ateş basması, terleme, kemik erimesi, adet öncesi gerilim sendromu, yumurtalık kistleri, adet sancılarını da yaşamamış olur. Ama bu yaş grubunda sağlık durumu ve riskler sıkı bir kontrolden geçirildikten sonra doğum kontrol hapına devam kararı verilmelidir. Örneğin; kilolu, sigara içen, tansiyonu yüksek, diyabeti ve migreni olan 40 yaş üstü bir kadın gebelikten korunma amacıyla başka bir yöntem seçmelidir.

Doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra gebelik 

Doğum kontrol hapını bıraktıktan 6 ay sonra gebelik oranı %83, 1 yıl sonra %94 ‘tür. Bu oranlar kondomla korunan kadınların korunmayı bıraktıktan sonraki gebelik oranlarıyla benzerdir.

Acil korunma

Kondom yırtılması, Rahim içi aracın düşmesi, hap alımının unutulması gibi durumlarda uygulanır, gebelikten korunma amacıyla sürekli kullanılmamalıdır. Şüpheli cinsel ilişkiden sonra olabildiği kadar erken kullanılmalıdır. İstenmeyen gebelikten koruma oranı % arasında değişir. Şüpheli ilişkiden sonra ilacı kullanana kadarki süre uzadıkça etkinliği azalır. 72 saatten daha sonra kullanılırsa etkisi yoktur. Oluşmuş bir gebeliği engelleyemez, bebek üzerinde sakatlık yapıcı bir etkisi olmaz.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol hapları, kadınlar tarafından kullanılan ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin oluşmasını çok yüksek bir oranda önleyebilen bir doğum kontrol yöntemidir. Bir östrojen ve bir progestojenin kombinasyonu veya yalnızca progesteron hormonunu içerir. Hapların içeriğinde bulunan hormonlar sentetik hormonlardır ve kadın vücudunda üretilen doğal formları ile aynı etkiyi gösterir. Doğum kontrol hapları istenmeyen gebeliklerin oluşmasını önlemenin yanı sıra çeşitli hormonal dengesizlikleri düzenleyerek adet döneminde görülen çeşitli sağlık sorunlarının giderilmesine de yardımcı olur.

Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri Nelerdir?

Doğum kontrol haplarının, kullanım amacına, kullanım şekline ve içeriğine göre farklı türleri bulunur.

Kombine Doğum Kontrol Hapları: Aile planlaması amacıyla en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Bu haplar, östrojen ve progesteron hormonları içerir. Bu ilaçlar monofazik ve multifazik olmak üzere iki alt gruba ayrılır. Monofazik doğum kontrol ilaçlarının kutu içeriği tamamen aynıdır. 21 tabletten oluşur ve kolay kullanım için hapların her birinin üzerinde gün isimleri bulunur. Multifazik doğum kontrol haplarında ise 30 tablet bulunur ve bu ilaçların 7 tanesi diğer 21’inde farklı içeriğe sahiptir. Bu tür ilaçların üzerinde sıralı rakamlar bulunur ve ilaç, bu sıraya göre alınmalıdır.

Acil Kontrasepsiyon: Korunmasız cinsel ilişkiden sonra, sürdürülmesi kesinlikle istenmeyen gebeliklerin, implantasyondan önce önlenmesidir. Acil kontrasepsiyon gebelik oluştuktan sonra asla etkili değildir, bu durumlarda kullanılmaz ve bu nedenle de düşük yaptırıcı değildir. Bu amaçla girilen cinsel ilişkinin ardından olası gebeliğin engellenmesi için kullanılan yüksek dozda progesteron içeren, halk arasında ertesi gün hapı olarak da bilinen ilaçlar kullanılabilir. Her gün ve düzenli olarak kullanılmaz. Gebeliği önleme konusundaki etkinliği, ilacın ne zaman kullanıldığı ile doğrudan ilişkilidir. Ertesi gün hapları, korunmasız girilen cinsel ilişkiden sonra, mümkün olan en kısa sürede alınmalıdır. Hapın etki edebilmesi için cinsel ilişkiden sonra en fazla 72 saat içinde alınmalıdır. 72 saat geçtikten ve gebelik oluştuktan sonra etkili değildir. Ertesi gün hapı, birincil doğum kontrol yöntemi olarak değil, yalnızca acil doğum kontrolüne yöneliktir. Çünkü içerdiği hormonlar nedeniyle kanamalar ve adet düzensizlikleri meydana getirebilir.

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

“Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır?” sorusu pek çok kişinin kafasında bir soru işaretidir. 

Doğum kontrolünü amaçlayan kadınların hapların kullanımı konusunda bilmesi gereken noktalar; hapların adet kanamasının başlangıcının ilk 5 günü içerisinde, hatta mümkünse 1’inci ile 2’nci günlerde alınmasıdır. Diğer önemli bir nokta ise bu hapların her gün 1 kez ve aynı saatlerde alınmasıdır. Bu ilaçların bir aylık kutusu genellikle 21 ila 28 adet hap içerir. 21 adet içeren doğum kontrol hapı kullananlar; birinci kutu bittikten sonra hapı kullanmaya 1 hafta ara vermelidir. Bu bir haftalık süreçte herhangi bir gün içinde adet görülür ve bu kez adetin başladığı gün dikkate alınmadan önceki kutunun bitiminden 7 gün sonra, yani 8’inci günde yeni kutuya başlanır. Yeni kutuya başlamak için adet kanamasının bitmesini beklemeye gerek yoktur. Adetin ilk günü ilaç kullanımı sadece yeni başlayanlar için geçerlidir. Daha sonraki kullanımlarda adet günü dikkate alınmadan hap kullanılmaya devam edilir. Adet kanaması azalarak devam etse dahi 7 günlük aranın ardından doğum kontrol hapı kullanımına devam edilmelidir. 28 tabletten oluşan doğum kontrol hapları ise aylık tüm döngüyü kapsar. 28 günlük bir kutunun bitmesinin ardından ara vermeden ilaç kullanımına devam edilir. 28 tablet içeren ilaçlarda son tablet çoğunlukla demir ilacı içerir. Adet kanaması sırasında vücuttan atılan kanın yeniden yapılmasını hızlandıran demirin, gebeliği önlemek gibi bir etkisi yoktur. Dolayısıyla kutunun bitmesinin ardından ara vermeden ilaç kullanımına devam edilir.

Doğum kontrol hapı kullananlar doktorlarına hangi doğum hapını kullandıklarını sormalı ve ne kadar süreyle kullanacaklarından emin olmalıdırlar.

Konvansiyonel paketleme haplar günlük olarak alınır ve eskisi bitince, yani 28 günde bir yeni bir pakete başlanır. Kanama, her ay son 4 ila 7 aktif olmayan hapın alındığı hafta boyunca meydana gelir.

Sürekli dozlama veya uzatılmış döngü kombine doğum kontrol haplarında kanama genellikle, aktif olmayan hapların alındığı 7 gün boyunca yılda sadece 4 kez meydana gelir. Sürekli dozlama ve uzatılmış döngü hapları, menstrüasyonun baskılanması sürecinde rahim fibroidlerine bağlı aşırı kanamanın önlenmesi ve tedavisi, menstrüel migren önlenmesi, aralarında nöbetlerin de bulunduğu birtakım tıbbi koşulların menstrüasyonla ilişkili ağırlaşmasının kontrol altına alınması ve endometriozis ile ilgili ağrıdan kurtulma gibi durumlarda bireye yardımcı olabilir.

Doğum Kontrol Hapı Ne Zaman Korumaya Başlar?

Doğum kontrol hapı adet döneminin başlamasıyla kullanılmaya başlanırsa hemen koruma sağlar. Yani hapın alındığı ilk günden itibaren koruma başlamış olur. Doğum kontrol hapları bırakıldıktan hemen sonra normale dönebilir.

Doğum Kontrol Hapı Hangi Durumlarda Kullanılır?

Kombine doğum kontrol hapları, güvenilir bir doğum kontrol yöntemidir. Ancak “Doğum kontrol hapı ne işe yarar?” düşüncesi aslında sadece ‘doğum kontrol yöntemi’ cevabıyla açıklanamaz. Doğum kontrol hapları doğum kontrolü haricinde çok sayıda amaçla kullanılır. Bunlar arasında; adet kramplarının yani dismenorenin daha az şiddetli olması, polikistik over sendromunun neden olduğu androjen üretiminde azalma, rahim miyomlarına ve diğer nedenlere bağlı ağır adet kanamasında ve buna bağlı demir eksikliği anemisinde azalma, premenstrual sendromdan yani adet öncesi sendromun daha kısa, daha hafif geçirilmesi, menopoza yaklaşan yani perimenopoz dönemine giren kadınlar için aylık döngünün daha iyi kontrolü gibi sebepler bulunur.

Farklı kombinasyon doğum kontrol hapları farklı dozlarda östrojen ve progestin içerir. Sürekli kullanılan veya uzatılmış döngüye sahip olan haplar aynı zamanda bireyin her yıl yaşadığı adet sayısını azaltmaya da olanak tanır.

Kombinasyon doğum kontrol hapları kullanmak isteyen bireyler kendilerine en uygun hapı bulmak için bir sağlık uzmanına başvurmalıdır.

Doğum Kontrol Hapının Yan Etkileri Nelerdir?

Doğum kontrol hapları, ani kanama veya lekelenme, baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet, mide bulantısı, şişkinlik ve yüksek tansiyon gibi yan etkilere yol açabilir. Ani kanama, baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet ve mide bulantısı gibi birtakım yan etkilerin bazı vakalarda sürekli ve düzenli kullanımla azaldığı gözlemlenmiştir. Kombine doğum kontrol hapları bunların yanı sıra, bacaklarda kan pıhtısı oluşumu, özellikle sigara kullanan bireylerde kalp krizi ve felç ya da karaciğer bozuklukları gibi ciddi tıbbi sorunlara yol açabilecek belirli durumların riskini artırır.

Bazı durumlarda doğum kontrol hapı zararları olabilen bir doğum kontrol yöntemi olabilir. Çünkü kombinasyon doğum kontrol hapları herkes için uygun değildir. Sağlık uzmanları aşağıdaki durumlarda kombinasyon doğum kontrol hapı kullanmamasını tavsiye edebilir:

• Açıklanamayan rahim kanaması yaşamak
• Auralı migren
• Emzirmenin ilk ayında olmak
• Büyük bir ameliyat nedeniyle uzun süre hareketsiz kalınması
• Karaciğer hastalığı
• 35 yaşından büyük olmak ve sigara içmek
• Derin ven trombozu ya da pulmoner emboli
• İnme veya kalp hastalığı geçmişi
• Kontrol altına alınmamış yüksek tansiyon
• Meme kanseri geçmişi
• Nefropati, retinopati veya nöropati gibi diyabetle ilgili komplikasyonlar

Kombine doğum kontrol hapları da istenmeyen gebeliklere karşı kesin bir çözüm değildir. Kombine doğum kontrol hapı alan kadından yaklaşık 9’u, ilk kullanım yılında hamile kalabilir. Ancak haplar belirtildiği gibi özenle kullanılsa dahi hamilelik oranı her yıl kadında birden daha azdır.

Hamileliğin erken döneminde kombinasyon doğum kontrol hapları almak doğum kusurları riskini arttırmaz, ancak bireyler hamile olduklarından şüphelendikleri anda bu ilaçları almayı bırakmalıdır. Kombine doğum kontrol hapları bireyi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.

Kombinasyon doğum kontrol hapları alan bireyler bayılma, bulanık veya çift görme veya görme kaybı gibi göz problemleri, ciltte sarımsı renk değişikliği yani sarılık, depresyon, göğüs ağrısı, göğüs kitlesi, 2 kez kaçırılmış dönem veya diğer hamilelik belirtileri, karın ağrısı, konuşma zorluğu, nöbetler, şiddetli alerjik deri döküntüsü, şiddetli bacak ağrısı veya şişmesi, şiddetli ruh hali değişimleri ya da yeni başlayan veya kötüleşen baş ağrıları gibi belirti veya semptomlar ile karşılaşırsa mümkün olan en kısa sürede sağlık uzmanlarına danışmalıdır.

Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır mı?

Doğum kontrol hapları nadir de olsa kilo aldırabilir. Yeni başlayanlar için doğum kontrol hapı biraz kilo aldırabilir. Bu durum genellikle fazla yağdan değil, sıvı tutulmasından kaynaklanan geçici bir yan funduszeue.infoılan çalışmalarda, doğum kontrol hapının çoğu kadında kilo alımına neden olduğuna dair hiçbir kanıtı ortaya çıkmadı. Hapın diğer olası yan etkilerinde olduğu gibi, herhangi bir kilo alımı genellikle minimum düzeydedir ve 2 ila 3 ay içinde kaybolur.

Doğum Kontrol Hapı Kısırlığa Yol Açar mı?

Doğum kontrol hapları kısırlığa (infertilite) yol açmaz. Aksine, birçok kısırlık tedavisi öncesi yumurtalıkları düzene sokmak, hormonal durumu dengelemek için sıklıkla kullanılır. Ayrıca kısırlık yapmadığı gibi gebe kalmayı geciktirici bir etkisi de yoktur.

Doğum Kontrol Hapı Ne Zaman Kullanılır?

Doğum kontrol hapına başlamak isteyen bireyin sağlık hizmeti sağlayıcılarından kombine doğum kontrol hapları için bir reçete talep etmesi gereklidir. Sağlık uzmanı, bireyin tansiyonu ile kilosunu kontrol eder ve bireyin aldığı ilaçlar da dahil olmak üzere tıbbi geçmişini gözden geçirir.

Doktor hangi kombinasyon doğum kontrol hapının birey için doğru olduğunu belirlemeye yardımcı olmak üzere bireyin endişelerini ve tercihlerini de sorar. Sağlık hizmeti sağlayıcıları genellikle hem hamileliği önlemeye yardımcı olacak, hem de bireye doğum kontrolü dışında önemli faydalar sağlayacak ve yan etkileri en aza indirecek en düşük hormon dozuna sahip hapları önerir.

Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Hapı düzenli olarak almak için bir zaman belirlemek ve belirli bir rutini takip etmek, bireyin haplardan birisini kaçırmasına engel olabilir. Hapı her gün aynı saatte almak, örneğin sabah dişlerini fırçalarken almak yine bireye yardımcı olabilir.

Doğum kontrol hapları temelde hormonal ilaçlardır ve ancak doğru kullanıldıklarında tam etkilidirler. Hekiminizin talimatlarını dikkatlice uygulamalı ve bu talimatları anladığından emin olmalıdır. Geleneksel kombinasyon doğum kontrol hapları kullanan ve düzenli adet görmek isteyen bireyler, paketteki bütün aktif ve inaktif hapları kullanmalı, mevcut paketi bitirdikten sonraki gün yeni bir pakete başlamalıdır. Aylık dönemlerden kaçınmak isteyen bireyler, sağlık uzmanınıza hapları nasıl alacağını ve art arda en fazla kaç tane aktif hap paketi kullanılmasının sağlık sorunlarından kaçınmayı mümkün kılacağını sormalıdır.

Kaçırılan haplarla dikkat edilmelidir. Aktif bir hapı kaçıran bireyler, doktor aksini ifade etmediği sürece ve aynı gün içinde iki aktif hap alınması anlamına gelse bile, hatırladığı anda onu almalıdır. Paketin geri kalanı her zamanki gibi kullanılmalıdır. Hapın alınma zamanını 12 saatten daha uzun süre kaçıran bireyler 7 gün boyunca yedek bir doğum kontrol yöntemi kullanmalıdır.

Birden fazla aktif hapı kaçıran bireyler kaçırdıkları son hapı hemen almalıdır. Paketin geri kalanını her zamanki gibi kullanılmalıdır. Yine 7 gün boyunca yedek bir doğum kontrol yöntemine başvurulmalıdır. Korunmasız cinsel ilişkiye girilmesi durumunda acil kontrasepsiyon seçenekleri hakkında bilgi almak üzere doktorunuza danışmak gereklidir.

Bireyler doğum kontrol hapı kutuları arasına boşluk bırakmamalı, mevcut paketi bitirmeden önce her zaman bir sonraki paketi hazırlamalıdır.

Kombinasyon doğum kontrol hapı aldıktan sonraki 2 saat içinde kusan veya gün içerisinde 2 veya daha fazla defa şiddetli kusma ve ishal yaşayan bireyler hapı kaçırmış gibi hareket etmelidir.

Doğum Kontrol Hapları Hakkında Herşey

Doğum kontrol hapları östrojen ve progesteron hormonlarından oluşmuş ilaçlardır ve düzenli alındıklarında çok etkili bir korunma yöntemidir.

Doğum Kontrol Hapları Nasıl Etki Eder?

Haplar 3 yoldan etki eder;

1. Vücudun hormon dengesini değiştirerek yumurtalıklarınızın yumurta üretmesine engel olur. 
2. Rahim ağzındaki mukusun kalınlaşmasına (yoğunlaşmasına) yol açarak spermin buradan rahim içine geçmesini önleyecek bir bariyer oluşturur.
3. Rahim içindeki endometrium tabakasını inceltir; bu da yumurta döllense bile rahim içine yapışmasını önler. 

Doğum Kontrol Hapları Ne Kadar Etkindir?

Hapla korunan kadınlarda yapılan inceleme, ilacını çok düzenli ve doğru alan her kadından 1 yıl içinde sadece 3 tanesinin gebe kaldığını göstermiştir. Doğru kullanımdan kasıt ilaç atlamadan her gün alınması ve yeni kutuya geçerken tekrar doğru zamanda başlanılmasıdır. (1 hafta ara verilen ilaçlarda). Eğer doğru kullanılmazsa her kadından 90 tanesi 1 yıl içinde gebe kalabilmektedir.

Neden Doğum Kontrol Hapını Tercih Etmeliyim?

• Etkinliği yüksektir.
• Cinsel ilişkiye bir etkisi olmaz.
• Adetler daha düzenlidir, ağrısızdır ve kanama miktarı azalır.
• Bazı kadınlarda adet öncesi görülen premenstruel sendromu önler.
• Sivilce sorunu olan bazı kadınlarda akneyi tedavi eder.
• Yumurtalık, kolon ve rahim kanseri riskini azaltır. Yumurtalık kanseri üzerindeki etkisi oldukça belirgindir ve ilaç kesildikten sonra bile devam eder.
• Pelvik enfeksiyon riskini azaltır.
• Bazı meme hastalıklarından (kanseröz olmayan iyi huylu meme hastalıkları) koruyucudur.

Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri Var mıdır?

Tüm dünyada oldukça yaygın kullanılan bir doğum kontrol yöntemi olarak doğum kontrol hapı kullanımının birçok kadında hiçbir yan etkisi görülmez. Az bir hasta grubunda rahatsızlıklar tecrübe edilebilir, baş ağrısı veya memelerde hassasiyet görülebilir. Çoğu kez bu etkilerde ilaç başladıktan birkaç gün sonra kaybolurlar. Eğer devam ediyorsa hormon içerikleri farklı ilaçlara da geçiş yapılabilir. Diğer daha nadir yan etkileri; yorgunluk hissi, cinsel istekte azalma, cilt ve duygu durum değişiklikleridir. Birçok hasta ilaçların kilo aldırdığını düşünür; ancak bu etki tam olarak kanıtlanmamıştır. Doğum kontrol hapları bazı kadınlarda kan basıncını yükseltebilir. Bu yüzden hap kullanan kadınların 6 ayda bir tansiyonlarını ölçtürmeleri faydalıdır. Eğer tansiyon ilaçla birlikte devamlı olarak yüksekse hap kullanımı durdurulmalıdır.

İlaca ilk başlandığında adet dışında hafif ara kanama yaşama ihtimali vardır. Bu kanama çok ciddiye alınmamalı ve aynı şekilde ilaca ara vermeden devam edilmelidir. Genellikle 2. kutuda en geç 3. kutuda kaybolacaktır. 3. kutudan sonra hala kesilmiyorsa hekiminize başvurmanızda fayda vardır.

Doğum Kontrol Haplarının Riskleri Nelerdir?

Yaygın inanışın aksine doğum kontrol haplarının ciddi yan etkileri oldukça azdır. Birçok kadın için sağladığı fayda risklerinden daha değerlidir. Hapı kullanan kadınlarda hafif artmış pıhtılaşma riski (tromboz) vardır. Kan pıhtıları toplar damarlarda (derin ven trombozu) veya atar damarlarda (stroke veya kalp krizi) tıkanıklık yapabilir. Bu riskler genellikle ilacın ilk kullanım yılında görülür. Bu yüzden bilinen yüksek pıhtılaşma riski olan hastalar bu ilaçları kullanmamalıdır. Ancak unutulmamalıdır ki gebe kalındığında da artmış olan pıhtılaşma riski hap kullanırken olan artıştan daha fazladır.

Hap kullanımı sırasında şu belirtiler oluyorsa acilen hekiminize görünmeniz gerekir;

• Ciddi baş ağrısı ve migren
• Bacakta ağrılı şişlik
• Kol veya bacakta kuvvet kaybı hissizlik
• Konuşma veya görmede ani problemler
• Nefes almada zorlanma
• Göğüs ağrısı ve nefes alırken batma hissi
• Karında kuvvetli ve müphem bir ağrı
• Baygınlık

Doğum kontrol hapı kullanmak isteyen kadınlarda kanser konusunda da bazı endişeler vardır. Hap bazı kanser tiplerine karşı korurken bazı tiplerin risklerini de artırabilir. Doğum kontrol hapı kullanımının kadınlarda meme kanseri riskini kesin bir şekilde artırdığı ile ilgili kesin sonuçlu bir çalışma yoktur. Ancak bazı çalışmalarda 8 yılı aşkın hap kullanımında artmış serviks kanseri bağlantısı gösterilmiştir. Nadiren de karaciğer kanseri riskinde artış görülmüştür. Kadınlarda yumurtalık, kolon ve rahim kanseri riskinde azalma olduğu ve bu kanserlerin sık görülen kanserler sıralamasında olduğu göz önünde bulundurulduğunda toplamda kanser riskinde bir azalmadan bile söz edilebilmektedir.

Unutulmaması gereken bir şey de eğer herhangi bir nedenle ameliyat olmanız gerekiyor veya uzun süre hareket edemeyeceğiniz bir kaza geçirmiş iseniz doktorunuza doğum kontrol hapı kullandığınızı derhal bildirmeniz gerektiğidir. Bu gibi durumlarda doktorunuz ilacınızı kesmenizi talep edebilecektir.

Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanamaz?

Birçok kadın doğum kontrol hapı kullanabilir. Eğer sağlıklı, normal kilolu ve sigara içmeyen bir kadınsanız, hap kullanmanız için tıbbi bir engel de yoksa menopoza kadar kullanımına devam edebilirsiniz. 50 yaştan sonra korunma ihtiyacı varsa başka bir yönteme geçilmesinde fayda vardır. Bazı sağlık problemleri olan hastalarda bilinen risklerin artması veya yeni risklerin oluşması ihtimali olduğu için doktorunuzla tüm detayları ayrıntılı bir şekilde konuşarak ideal hasta olup olmadığınızı anlamanızda fayda vardır. Doğum kontrol hapları bazı hastalarda önerilmemektedir, örneğin:

• 50 yaşın üzerindeyseniz
• Vücut kitle indeksi 35 gr/m2 den fazla ise
• Sigara içicisi iseniz
• Auralı migreniniz varsa
• Emziriyorsanız veya 2 aydan küçük bebeğiniz varsa
• Bilinen artmış pıhtılaşma riskiniz varsa
• Kalp hastalığı için birden fazla risk faktörünüz varsa (sigara, hipertansiyon, obezite, şeker hastalığı, ileri yaş)
• Hipertansiyon hastasıysanız 
• Dolaşım sisteminiz ile ilgili bir probleminiz varsa
• Damar tıkanıklığı hikayeniz varsa
• Birinci dereceden akrabalarınızda 45 yaş altında geçirilmiş damar tıkanıklığı hikayesi varsa
• Bir operasyon veya geçirilmekte olan bir hastalık için uzun süre hareketsiz kalacaksanız
• Koroner arter hastalığı veya felç öykünüz varsa
• Kalp kapak hastalığınız varsa
• Kalp ritim bozukluğu - atrial fibrilasyon hastasıysanız 
• Meme kanseri hastasıysanız
• Karaciğer yetmezliğiniz varsa
• Safra kesesi hastalığı veya kolestaz varsa
• Antifosfolipid antikor pozitif SLE hastasıysanız
• Karaciğer enzimlerini hızlandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız; antiretroviral ilaçlar, bazı antibiyotikler, funduszeue.info's wart ve antikonvulzifler

Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılıyor?

Her biri farklı doz ve yapıda östrojen ve progesteron içeren bir çok farklı markada hap vardır. Her birinin kullanım talimatı içerisindeki bilgilendirme broşüründe detaylı olarak yazmaktadır. Başlamadan önce mutlaka bu bilgilendirmenin okunması önerilir. Doğum kontrol hapları 2 gruptur ya 21 günlük yada 28 günlük ilaç içerirler.

21 Günlük Standart Doğum Kontrol Hapları

Çoğu haplar 21 günlük kullanıma göre ayarlanmıştır. İlk başlangıcı adetin ilk veya 2. gününde yapmakta fayda vardır. Bu sizin aynı ayda korunmaya başlamanızı sağlayacaktır. Ama eğer adetin ilk 3 günü dışında başladıysanız o ilk ay ek bir korunma yöntemi daha kullanmanızda fayda olacaktır. 21 gün boyunca her gün ortalama hep aynı saatlerde hapları aldıktan sonra bir kutu bitince 7 günlük ara verilmektedir. 7 günlük ara bittikten sonra yeni kutunun ilk ilacına başlamak gerekir. Bu 7 günlük arada genellikle adet kanaması başlayacaktır. Nadiren yeni kutunun ilk günlerinde de başlayabilir adet. 7 günlük ara sırasında başka bir korunmaya gerek yoktur, korunma etkisi devam etmektedir. 7 günlük aradan sonra kanamanız devam etsin ya da etmesin yeni kutuya mutlaka başlanması gerekir.

Kesintisiz 28 Günlük Haplar

Bunların çoğunda 21 günlük ilaç hormon içeren 7 tanesi de hormon içermeyen haplardan oluşur. Bu haplardaki amaç 7 günlük aradan sonra ilaca tekrar başlamanın unutulmaması ve bir kutu biter bitmez yeni kutuya başlanmasını sağlamaktır.

Hapımı Unutursam Ne Olur?

Doğum kontrol hapının alınması atlanırsa yumurtalıklar hormon ve yumurta üretmeye başlar ve gebelik oluşabilir.

Eğer bir tableti atladıysanız fark eder etmez unuttuğunuz hapı hemen alın. Bu da aynı gün iki ilaç almak anlamına gelmektedir. Diğer günler yine eskisi gibi devam edilecektir. Ekstra bir korunma yöntemine gerek kalmayacaktır ve kutu bittiğinde 7 günlük ara yine eskisi gibi verilecektir.

Eğer 2 veya daha fazla hap atlandıysa fark ettiğiniz gün 2 tane ilaç kullanın ertesi gün kaldığınız yerden günde 1 tane alın; ama sonraki 7 gün ek bir korunma yöntemi (kondom) kullanın. Eğer 2 veya daha fazla ilacı almayı ilk hafta unuttuysanız ertesi günü hapı kullanmanızda fayda vardır.

7 günlük aradan sonra ilacı başlamanız gerekenden 2 veya daha fazla gün geciktirdiyseniz yine ilişki sonrası ertesi günü hapı almanızda fayda vardır.

Kusma veya İshal Hapın Etkisini Azaltır mı?

Eğer ilaç aldıktan sonra 2 saat içinde kustuysanız o hapın emilimi azalacaktır. Bulantı geçip kendinizi iyi hissettiğinizde o gün bir ilaç daha alın. Eğer kusma o gün devam ediyorsa hapı o gün unutmuş gibi davranıp ertesi gün 2 tane alabilirsiniz. Hafif ishal ilaç emilimini olumsuz etkilemez; ama ciddi ishal varsa bu durumda da kusmadaki gibi ertesi gün 2 ilaç almanız gerekir.

Doğum Kontrol Hapları Diğer İlaçlarla Etkileşime Girer mi?

Hapların birçok ilaçla olumsuz bir etkileşimi olmaz; ancak etkinliğini azalttığı veya artırdığı ilaçlar da vardır. Bu yüzden ilaç alınmadan önce prospektüsünden doğum kontrol hapları ile olan etkileşimi hakkında bilginin okunmasında fayda vardır. Örneğin epilepsi ve tüberküloz ilaçları hapların etkinliğini azaltmaktadır. Bitkisel bir takviye olan funduszeue.info Wart da aynı şekilde doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltır. Antibiyotiklerin çoğu (rifampicin hariç) doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltmaz. Dolayısıyla her ikisi birlikte güvenilir bir şekilde alınabilir.

Ya İki Kutu Arasında Adet Olmazsam?

Doğum kontrol haplarında 1 haftalık arada ya da 28 günlük ilaçlarda son haplara yaklaşırken adet kanaması olur. Çoğunlukla adet olmasını bekleriz; ama bazen adet kanaması gerçekleşmeyebilir. Bu anormal bir durum değildir. Eğer ilacınızı o ay düzenli aldığınızı biliyorsanız, atlamadıysanız kusma veya ishal olmadıysa büyük bir ihtimalle gebe değilsinizdir. Ancak;

• 2 ay üst üste hiç adet olamadıysanız
• O ay ilaçlarınızı düzenli almadıysanız
• Gebelik düşündüren belirtiler varsa

Mutlaka gebelik testi yaptırın ve bir doktora başvurun.

Blog Yazıları

Menopoz Sonrası Kemik Erimesi

Miyom Ameliyatı Sonrası Dikkat Etmeniz Gerekenler

Gebelikte Beslenme

Gebelikte Cinsellik

Sezaryen Sonrası Dikkat Etmeniz Gerekenler

Doğum Paketi Nedir? Neleri Kapsar?

Ankara Jinekolog Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kadın Doğum Uzmanı Kimdir, Neler Yapar?

Kapalı Rahim Ameliyatı

Miyom Tedavisi Ankara

Kızlık Zarı Dikimi (Himenoplasti) Ankara Fiyatları

Genital Siğil Tanı ve Tedavisi

Vajina Daraltma Ameliyatı

Labioplasti Ameliyatı

Vakumlu Kürtaj Nedir? Nasıl Uygulanır?

Normal Doğumun Faydaları ve Tercih Edilmesinin Sebepleri Nelerdir?

Zihindeki Kaygılarla Cinsellik: Vajinismus

Cinsel İlişki Sonrası Kanama Neden Olur?

Gebelik Takibi Ankara

Kürtaj Riskleri Nelerdir?

Gebeler ve Emziren Anneler için Coronovirüs (Covid) Bilgileri

Is Natural Delivery For Me?

Doğum Kontrol Hapları Hakkında Merak Ettikleriniz

Kürtaj Yasal mı?

Doğumda Ten Tene Temas Nedir?

Menopoz Sonrası Kanamalara Dikkat

İdrar Kaçırmayı Önlemek İçin 7 Basit Öneri

Tekrarlayan Can Sıkıcı Mantar Vajinitleri

Hamilelikte Bel, Sırt ve Kalça Ağrıları

Jinekolojik Muayene Hangi Yaşta ve Nasıl Olmalı?

Plastik Kullanımı Erkek Kısırlığına Yol Açıyor

Genital Bölge Temizliği Nasıl Yapılmalıdır?

Dış Gebelik ile İlgili Merak Ettikleriniz

Spiral Benim İçin Uygun Bir Yöntem mi?

Genital Estetik, Kime ve Neden?

HPV Aşısını Yaptırmanız için 6 Neden

Genital Siğiller Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Kızlık Zarı Dikimi

Sperm Kalitesini Beslenme ile Düzeltin

Ankara Kürtaj Fiyatları ve Kürtaj Yasası

Kadınlarda Kısırlığı Önleyici Beslenme Mümkün mü?

İdrar Kaçırma Ameliyatı, Tot Nedir?

Hamilelikte Kaşıntı Normal midir?

Doğal Doğuma Karar Vermeden Önce Bilinmesi Gerekenler

Gebelik ve Spor

Doğal Doğum Nedir?

Düşükler Hakkında Ne Billiyorsunuz?

Normal Doğumda Sancı Kontrolü

Gebelik ve Doğum

Kırklı yaşlardan itibaren kadının gebe kalabilirliği giderek düşmekle birlikte menopoz ortaya çıkana kadar gebelik oluşma riski devam eder. Bu nedenle doğum kontrol yöntemi kullanımı menopoza kadar sürmelidir.

​

RİA (SPİRAL) KULLANIMI

Süresi biten RİA'nın yenisiyle değiştirilmesi suretiyle üreme çağında olan bir kadın menopoz dönemine kadar bu yöntemi kullanmayı sürdürebilir.

​

DOĞUM KONTROL HAPI KULLANIMI

Doğum kontrol hapı kullanımı sakıncalı bulunmayan bir kadın üreme çağının bitimine kadar yeni jenerasyon düşük dozlu hapları kullanmaya devam edebilir.

Özellikle menopoz öncesi dönemde adet düzensizliği sorunu yaşayan kadınlar bu yöntemin adet döngüsünü düzenleyici etkisinden faydalanabilirler.

DOĞUM KONTROL İĞNESİ KULLANIMI

Aylık iğne östrojen hormonu içerdiğinden doğum kontrol hapı kullanımı için söylenenler bu yöntem için de geçerlidir.

Üç aylık iğneler östrojen hormonu içermezler ve sigara kullanımı veya diğer nedenlerle östrojen hormonu kullanması sakıncalı olan kadınlar üreme çağının bitimine kadar bu yöntemden faydalanabilirler.

TÜPLERİN BAĞLANMASI

Ailesini tamamlamış bir kadın için tüplerin bağlanması her yaşta oldukça uygun bir seçenektir.

Daha fazla bilgi >>