Regl Döneminde Psikoloji
Pms' nin Hayatınızı Kontrol Etmesine İzin Vermeyin
Op. Dr. Leyla Ercan, ‘’ Kadının bu dönemi, en çok görülen, sebepsiz gerginlik hissi , memelerde hassasiyet, baş ağrısı ,şişkinlik gibi hafif şikayetlerden ,depresif ruh hali, bulantı kusma ,bezginlik ,panik atak gibi değişen şiddette sıkıntılarla geçebilir .Yaşanılan şikayetlerin ağrılığına göre PMS kadının yaşam kalitesini, aile ve iş hayatını ve sosyal ilişkilerini bozabilen önemli bir durumdur. Kadınların 3/4' ü hayatlarının bir döneminde PMS den etkilenir ve %80 i hafif şikayetlerle geçirir, menopoz ile son bulur. ‘’
Adet Öncesi Gerginlik PMS Habercisi Olabilir
Geçmişte yada doğum sonrasında depresyon atağı geçirenlerde, ailesinde depresyon yada PMS olanlar da ve psikolojik yada fiziksel travmaya maruz kalanlarda, ailesinde ve çevresinde ilgi eksikliği hissedenlerde daha sık görüldüğünü ifade eden Dr. Leyla Ercan şu açıklamalarda bulundu: ‘’ Kişinin kültürel alt yapısı, bulunduğu coğrafik durum , psikolojik durumu da önemli bir faktördür. PMS belirtilerinin biri veya birkaç tanesi birlikte olabilir. Psikolojik duygusal ve davranışsal belirtiler sebepsiz gerginlik, mutsuzluk, kaygı, dikkat dağınıklığı, yeme içme değişiklikleri ve cinsel istek değişikliklere yol açar. Fiziksel belirtiler ise baş ağrısı, memelerde hassasiyet, eklem – kas ağrıları, halsizlik, karında şişlik, kabızlık ve akne artışı beraberinde getirir.’’
Öfke Patlamaları Sosyal Hayattan Kopma Derecesine Getirebilir
Op. Dr. Ercan, ‘’ Her ay tekrarlayan şikayetler, ağır depresyon, ağlama krizleri, öfke patlamaları,, panik atak ,sosyal hayattan kopma derecesine getirir.. Kadının gündelik hayatını etkileyen bu tabloya premenstrüal distrofik bozukluk(PMDD) denir ki bu durum mutlaka profesyonel yardım ve tedavi gerektirir. PMS’ nin özelliği, şikayetlerin her ay adetten önce aynı zamanlarda başlayıp, adet kanaması ile son bulmasıdır. Bu tanıma uymayan ama benzer şikayetler oluşturan hallerde anemi, depresyon, hipotirodi, kronik yorgunluk sendromu, endometriozis, İBS, romatizma gibi başka hastalıklar araştırılmalıdır. PMS’ nin kesin sebebi bilinmemekle beraber, adet periyodu boyunca kandaki hormonal oynamalar, beyinde salgılanan ,psikolojik ve duygusal durumu düzenleyen serotonin hormonundaki değişimler ve vücudun buna verdiği tepkiler ile açıklanmıştır.’’ diye konuştu.
Spor ve Dengeli Beslenme Vücuttaki Ödeme İyi Gelir
PMS tedavisi şikayetlerin şiddetine ve kişiye göre şekillendiğini belirten Dr. Ercan, ‘’ Hafif ve orta derecede vakalarda yaşam şeklini ve alışkanlıkları düzenlemek yetebilir. Karbon hidrat (şeker ) , tuz, kahve, alkol, sigara tüketimini kısıtlamak ve düzenli egzersiz gibi. Yine ihtiyaca göre vitamin ve mineral desteği yapılabilir. Uyku düzenini sağlamak, her gece aynı saatlerde yatmak ve en az 7 saat uyku tavsiye edilir.Düzenli spor , hobi edinme, sosyal aktiviteler kişinin duygu durumunu iyileştirerek stresi de azaltmaya yarayabilir. Ayrıca spor ve dengeli beslenme vücuttaki ödeme, şişkinliğe iyi gelir. Ağrılar için ağrı kesicilerden faydalanılabilir. İhtiyaç halinde periyod boyunca olan hormonal değişimleri azaltmak için doğum kontrol hapları başlanabilir. Tüm bu destek tedavilerinin ve yaşam şekli düzenlemenin yetmediği hallerde altta yatan gizli depresyon araştırılmalı ve ayrıca psikolojik destek verilmelidir. ‘’
"Bugün kendimi çok kötü hissediyorum”, “ Giyecek hiçbir şeyim kalmadı”, "Kimse beni anlamıyor", "Kendimi çok çirkin hissediyorum", “Çok kilo almışım”, “ Canım hiçbir şey yapmak istemiyor” gibi benzer cümleleri her ay pek çok kadından duyup, bu sıkıntıları yaşadıklarına şahit olabiliyoruz. Erkeklerin tam olarak anlamakta zorlandıkları bu sıkıntılar kadınlar için hiç de yabancı sayılmaz. Aşırı duygusallık, hassasiyet, ağlama krizleri, öfke nöbetleri, olur olmadık şeylere takma, içsel bir sıkıntı, bunaltı hissi ile geçen regl döneminden (adet dönemi/mens dönemi) bahsediyorum. Bu dönemde kişide; karında ağrı, halsizlik, yorgunluk, göğüslerde hassasiyet, aşırı uyku hali, mide bulantısı ve kusma, iştahta artış, baş dönmeleri, terleme, çarpıntı, mide bağırsak bozulmaları, kas ağrıları, cinsel istek değişiklikleri, vücutta su tutulması, migren atakları gibi pek çok fiziksel sıkıntı yaratabilecek durumlar görülür. Buna ek olarak psikolojik belirtiler de kişinin günlük hayatında oldukça etkiler ve çekilmez hale getirebilir.
Regl Dönemindeki Duygusal ve Davranışsal Değişiklikler:
Gerginlik
Sinirlilik
Öfke
Tahammülsüzlük
Depresif duygu durum
Ağlama
Üzüntü hissi
Endişe
Kendini beğenmeme
Etkinliklere karşı ilgi azalması
İçe kapanma
Sabırsızlık
Alınganlık
Dikkatsizlik
Unutkanlık
Bu belirtilerden bir kaçı, çoğu kadının regl döneminde görülebilir. Bu bozukluklar kişinin yaşamını çok fazla etkilemediği takdirde tedavi önerilmez; ancak kişinin özel ve iş yaşamını, işlevselliğini etkiliyorsa, kişi bu dönemlerde yaptığı hatalardan, sıklıkla pişmanlık yaşıyorsa, öfkesi artık kontrol edilemez hale geldiyse ve kendisine ya da çevresine tamiri zor zararlarda bulunabiliyorsa bir uzmandan yardım almakta fayda vardır. Bu dönemde progesteron hormonunun dalgalanmalarına ve buna adapte olmaya çalışan bünyenin uyum sağlama çabaları mevcuttur. Bu nedenle jinekolojik bir muayene olunmasında da fayda vardır.
Regli döneminde yaşanan sıkıntıları azaltmak için neler yapabiliriz:
Regl döneminizdeyken hassas olduğunuzu yakın çevreniz ile paylaşmalısınız
Kadınların yüzde doksanında regl öncesi ve sırasında öfke ve huzursuzluk oldukça yüksektir. Normal zamanlarda daha fazla tolere edilebilen durumlar bu dönemde daha fazla hayal kırıklığı ve öfke hissi uyandırır. Bu noktada regl dönemi belirtilerini şiddetli yaşayanlar yakın çevreye konu ile ilgili bilgi vermeli, bunun bir sendrom olduğu açıklanmalı, yakınları kişiye daha anlayışlı davranmalı ve yapılan davranışları kişisel olarak algılamamalıdır.
İkili ilişkilerde regl döneminizin arkasına sığınılmamalıdır.
Bu da bir önceki durumun aksine bunu sık sık yakın çevresine ifade eden ve yaptığı her olumsuz davranışın hoşgörüyle karşılanmasının beklendiği bir durumdur. Bu dönemlerde hassas olduğumuzu yakınlarımızla paylaşmalıyız ama onlarında insan olduğunu ve onların da farklı dönemleri olabileceğini unutmamalıyız. Regli dönemi kendimizi hiçbir şey düşünmeden hoyratça ifade edebileceğimiz, insanların biz regl dönemindeyiz diye bize tepki vermeyecekleri ve bizim ikincil kazançlar sağlayabileceğimiz bir dönem de olmamalıdır. Bu nedenle regl döneminde hassas olduğunuzun siz de bilincinde olmalı ve buna göre da sonradan pişmanlık duyabileceğiniz davranışlardan kaçınmalı, duygu, düşünce ve davranışlarınızı bu dönemlerde nasıl kontrol edebileceğinize ilişkin çalışmalar yapmalı ya da destek almalısınız.
Önemli sorunları bu dönemde çözmeye çalışmamalı, ertelemelisiniz.
Bu dönemde sorunları daha fazla gözünüzde büyütebilirsiniz ve durum içinden çıkılmaz bir hal alabilir. O nedenle bu dönem geçinceye kadar ertelemekte fayda vardır. Herhangi bir başka psikolojik sıkıntı varsa, bu dönemde daha da artabilir. Örneğin depresyonda olan bir kişi bu dönemde intiharı da düşünebilir. Böyle bir durum sık sık yaşıyorsanız destek almak son derece önemlidir.
Makyaj yapıp, kuaföre gidin, alışveriş yapın.
Regl döneminde pek çok kişi kendini çirkin hissetmektedir. Saçların şekle girmemesi, yüzdeki sivilceli görünüm, vücutta tuz tutulumuna bağlı ödem ve kilo artışı, giydiğiniz kıyafetleri beğenmeme gibi. Ancak bu dönemde aynalara küsmek yerine; hafif bir makyaj yapmak, kuaföre gitmek ya da güzel hissetmek için kendine zaman ayırmak, alışverişe çıkmak aslında kişiye iyi gelecektir.
Açık havada yürüyüş yapın
Kişi stres yaratacak ortamlardan mümkünse uzak durmalı, çeşitli egzersizler ve gevşeme teknikleri kullanmalıdır. Rahat kıyafetler ve müzikli gevşeme çalışmaları, çok ağır olmayan gevşeme ve ağrıyı azaltıcı egzersizler önerilebilir.
Meditasyon yapın
Çeşitli meditasyonlar ya da kendi kendimize olumlu telkinlerde bulunmak işe yarayabilir..
Yeme alışkanlıklarınızı düzenleyin
Kafein alımını azaltmak , kendimizi küçük tatlılarla aşırı olmayacak düzeyde şımartmak iyi gelebilir.
Ilık duş alın
Ilık duş almanız sizi oldukça rahatlatır ve regl dönemine bir zararı dokunmaz.
Arkadaşlarınızla keyifli vakit geçirin
Regl döneminde olumsuz psikoloji çoğu zaman kadınları yalnızlaştırır. Ancak bu dönemde enerjisi yüksek, iyi vakit geçirdiğiniz kişilerle birlikte olmak, onlarla zaman geçirmek kesinlikle iyi gelecektir.
Dinlenin
Eve gidip, güzel seveceğiniz bir film alıp, bir porsiyon dondurma ve uyumak da iyi bir fikir olabilir.
Her şeyden önemlisi bu dönemin geçici olduğu ve tüm bu duygusal hassasiyetlerin geçici olduğu, bu belirtilerin bu dönemin özelliklerinden kaynaklı hormonsal bir değişim olduğu ve bu nedenle kendimizi böyle hissettiğimiz unutulmamalıdır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.