5 Yıldan Sonra Izin Hakkı

Yıllık izin nedir, yıllık izin süreleri ne kadardır, nasıl hesaplayabilirsiniz, yıllık izin hakkı ve aklınıza takılan tüm sorulara ait yanıtlar yazımızda. Çalışanlar bu yazıyı iyi okuyun,  yılında yıllık izine ait haklarınızı öğrenin! Çalışanlar yıllık izni kaç gün kullanabilir? Çalışanlar ne kadar süre çalıştıktan sonra yıllık ücretli izin kullanabilir? Yıllık izin ücrete dönüşür mü? Yıllık izin süresi sonraki yıla devreder mi? Yıllık izin süreleri kullanılmazsa iptal olur mu? Bu sorular gibi sigortalı olarak çalışmakta olan milyonlarca çalışanı çok yakından ilgilendiren, yıllık ücretli izine ilişkin son dakika uygulamalarını da içeren tüm merak edilen soruların cevaplarını bu yazı da bulabilirsiniz.

Yıllık İzin Süreleri Kaç Gündür?

Bir işyerinde çalışmakta olan işçilerin belirli bir süre aynı işyerinde çalışmaları sonrası elde edecekleri yıllık izin hakları mevcuttur.

Bu süre işçinin aynı işyerinde çalışmakta olduğu yıllık kıdem süresine ve yaş durumunda göre değişmektedir.

Yıllık izin süresi yaşa göre değişir.

Çalışma süreleri ne kadar olursa olsun, yıllık ücretli izin almaya hak kazanan on sekiz (18) ve daha küçük yaştaki işçiler ile elli (50) ve daha yukarı yaşta çalışan işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi (20) günden az olamaz.

Tabloda belirtilen izin süreleri çalışma yılına ve yaşa bağlı değişkenlik gösteren yıllık ücretli izin süreleri olup, alt sınır olarak kabul edilen sürelerdir.

Yıllık ücretli izin süreleri sözleşme ile daha aşağısı olmamak şartıyla daha uzun süreler olarak da belirlenebilmesi söz konusudur.

Yıllık İzin Nedir?

Bir iş sözleşmesi ile işverene karşı bağımlı olarak iş gören işçinin, uzun çalışma süreleri ve çalışma hayatının zorlu koşulları sebebiyle ruhen ve fizikken güç kaybetmesi nihayetinde, iş ilişkisinin devamı şartıyla en az bir yıl süreyle çalışmasını tamamlaması halinde yorulan işçiye işveren tarafından verilen anayasal hak yıllık izin hakkıdır.

Yıllık Ücretli İzin Hakkı Ne Zaman Elde Edilir?

İş kanununa göre işçilerin hak edeceği senelik izin süreleri işçilerin aynı işverene ait bir veya birkaç işyerinde sahip oldukları kıdem sürelerine göre belirlenmektedir. İşe giriş tarihi itibariyle deneme süresi dâhil bir (1) yılı dolduran işçiler yıllık izin kullanmaya hak kazanırlar.

Örnek; tarihi itibariyle işe giren Semih Bey, tarihi itibariyle birinci yılını doldurmuş olup, tarihi itibariyle yıllık izin kullanmaya hakkı kazanmıştır.

1 yıldan az süre çalışanların yıllık izin hakkı yoktur.

İşçiler, aynı işverene ait işyerlerinde deneme süreleri de dâhil olmak üzere 1 tam yılı doldurmak suretiyle yıllık ücretli izne hak kazanırlar.

Dolayısıyla 1 yıldan az süreli olarak (1 ay, 6 ay, 10 ay… ) çalışanlar için yıllık ücretli izin hakkı yoktur.

Özel koşullar saklı kalmak kaydıyla (mevsimlik işçiler için ve basın iş kanuna tabi çalışanlar ile Deniz İş Kanuna tabi çalışanlar hariç) 1 yıldan az süreyle çalışan işçilerin yıllık ücretli izin hakları bulunmamaktadır.

Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanmaktadır?

Vefat etme ya da işten ayrılma gibi durumlarda kullanılamayan yıllık ücretli izin ücreti son brüt ücreti esas alınarak hesaplanmaktadır.

Bu hesaplama işlemine fazla mesai ücreti, prim ya da ek yardım ücretleri gibi ücretlerin dahil edilmediğini bilmenizde fayda var.

Yıllık ücretli izin ücreti hesaplaması yapılırken asıl ücret hesaplamasında olduğu gibi SGK işçi ve işsizlik primi, Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesintilerinin hesaba katılması gerekmektedir.

Söz konusu işçinin; SGK işçi ve işsizlik primi, Gelir Vergisi kesintisiyle Damga vergisi kesintisi de bu hesaplamaya dahil edilmektedir.

Örnek; Brüt ücreti TL olan Taner Beyin kalan yıllık izin hakkı 10 gündür. İşten çıkarıldığında kendisine kalan izin hakkı için yapılacak brüt ödeme miktarı;

/30 = (Brüt günlük kazanç) x10 = TL olarak yapılacaktır.

(*) Gelir vergisi oranında ilk dilim alınmış, hesaplama sırasında ilgili ayda oluşan dilime ait orana göre hesaplama yapılması gerekmektedir.

Yıllık Ücretli İzin Süresi Sonraki Yıllara Devreder Mi?

Yıllıkizin sürelerinin süresi içerisinde kullanılması esastır.

Anayasal bir hak olan yıllık izin hakkı işçinin dinlenmesi esasına dayalı olup, iş sözleşmesi devam ettiği sürece ücrete dönüşemez.

Yıllık izinlerin, işçi tarafından hak edildiği yıl içerisinde mutlaka kullanılması gerekmektedir.

İşçiler tarafından yıllık ücretli izne hak kazanılan yıl içerisinde yıllık izin süresini tamamını kullanmaması halinde kullanılmayan yıllık izin süresi herhangi bir kanuni düzenlememe olmamasına rağmen bir sonraki yıla devretmesinde ve devredilen sürelerin kullanılmasında engel teşkil edecek kanuni bir zorunluluk yoktur.

Yıllık Ücretli İzin Süresi Bölünebilir Mi?

Yıllık ücretli izin süreleri bölünerek kullanılabilmektedir.

Fakat bu bölünme sırasında bir takım farklı esaslar bulunmaktadır.

Yıllık ücretli izin süresinin bir bölümü on (10) günden aşağı olmamak üzere bir bütün halinde kalan süreler ise kısım kısım kullanılabilecektir.

Örnek; Yıllık izin süresi 14 gün olan işçi yıllık izinin bir bölümünü on (10) gün olarak kullandıktan sonra kalan günleri işverenin onayı ile birlikte arzu ettiği şekilde kullanabilecektir.

Örnek; Yıllık izin süresi 26 gün olan işçi yıllık izin süresinin bir bölümünü on (10) gün olarak kullandıktan sonra kalan günleri işverenin onayı ile birlikte arzu ettiği şekilde kullanabilecektir.

Sonuç olarak yıllık ücretli izin süresi kaç gün olursa olsun işçi tarafından bu sürenin kısım kısım kullanılmak istenilmesi halinde yıllık ücretli izin süresinin bir kısmı on (10) günden aşağı olacak şekilde kullanılamaz.

Yıllık Ücretli İzin Kullanılmadığında Para Olarak Talep Edilir Mi?

İşçilerin sahip oldukları yıllık izin hakkı Anayasa’mızın verdiği bir hak olup, temeli işçinin işe gitmeyerek dinlenmesi esasına dayanmaktadır.

Dolayısıyla anayasal bir hak olan yıllık izin hakkının çalışılırken ücrete dönüşmesi mümkün değildir.

Yıllık İzin Hakkı Kullandırılmazsa, İşçi Tarafından Haklı Fesih Hakkı Doğar.

Yıllık iznin yıl içerisinde ne zaman kullanılabileceği, işveren tarafından belirlenir.

İşverenin sahip olduğu bu hakkı iyi niyet kuralları çerçevesinde kullanması gerekmektedir.

Yıllık ücretli izin yönetim hakkının, işveren tarafından kötüye kullanılması durumunda çalışan yasal haklarını kullanabilir.

Yani çalışan iznini hak ettiği tarihten, bir sonraki hak ediş tarihine kadar kullanması gerekir.

İş Kanununun maddesi, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih edebileceği gerekçeleri göstermiştir. Çalışanın yıllık ücretli iznini hak ediş tarihinden itibaren, yeni hak ediş tarihine kadar kullandırmayan işverenin bu davranışı, Ahlak ve İyi niyet kurallarına uymayan davranışlar kapsamına girmektedir. Aşağıda bulunan Yargıtay kararları da bu doğrultudadır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin / esas numaralı kararlarında; Hak kazandığı izni çalışmakta iken işverenden isteyen işçi kendisine böyle bir iznin kullandırılmayacağı açık ve kesin şekilde ifade edildiği takdirde iş Kanununda tanınmış olan haklarını kullanabilir. Örneğin işçi için bu durum sözleşmeyi haklı nedenle fesih yetkisi verir demektedir.

H.D.`nin / E. , / K. sayılı ve tarihli kararında konuya ilişkin olarak vermiş olduğu emsal nitelikteki kararda; yıllık izinin hangi tarihlerde kullandırılacağı işverenin yönetim hakkı kapsamında olmakla birlikte talep hakkının doğduğu yıl içerisinde izin hakkının kullandırılması gerektiği; ancak, yıllık ücretli iznin kullandırılmamasının haklı fesih sebebi oluşturabilmesi için çok uzun süre hiç izin kullandırmaması ya da talep edildiği halde gerekçesiz olarak izin kullandırılmaması gerekli olduğunu belirtmiştir.

/ E. , / K. sayılı ve tarihli Yargıtay 9. H.D.`nin konuya ilişkin olarak vermiş olduğu bir kararında; “ Her ne kadar işveren hak edilen yılın sonuna kadar izin vermekte serbest ise de ancak bir yılı aşkın süreden sonra nedensiz izin vermeme halinde davacı işçinin fesih hakkı doğacağı gibi, işveren izin talebine muvafakat vermek zorundadır. ” şeklinde değerlendirme yapmıştır.

Yargıtay 9. H.D. T. , / E. , / K. sayılı kararında Yıllık izin süresi tarafların anlaşmasıyla ve bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere bölünebilir. Yıllık izinlerin talep edilmesine rağmen çok kısa sürelerle kullandırılması işçi açısından haklı fesih sebebi olarak değerlendirilebilir. Ancak sırf 10 günden kısa olması nedeniyle kullanılmamış gibi değerlendirilmez denilmiştir.

Kullanılmayan Yıllık İzin İptal Olur Mu?

Yıllık izin sürelerinin işçiler tarafından hak edilen yıl içerisinde tamamının kullanılması esastır.

Ancak çeşitli nedenlerle kullanılamayan yıllık ücretli izin süresinin iptal edilmesi mümkün değildir.

Memurlar için durum farklı

Kamuda çalışan memurlara, birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir.

İlk olarak geçmiş yıldan gelen yıllık izin süresi toplam izin süresinden düşülür.

Bununla birlikte cari yıl kapsamında ve bir önceki yıl kapsamında kullanılmamış olan yıllık ücretli izinler iptal olur.

Bu izinlerin sonraki yıllarda kullanılması mümkün olmaz.

İş Sözleşmesinin Fetih Edilmesi Halinde Kalan Yıllık İzinleri Ne Şekilde Kullanılır?

İş kanuna göre, herhangi bir sebeple iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda işçinin hak kazanıp ta kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.

Dolayısıyla, iş sözleşmesi herhangi bir sebeple sona eren işçinin hak kazanmış olduğu fakat kullanamadığı yıllık izin sürelerine tekabül eden ücretin, iş sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden işçinin kendisi veya hak sahiplerine ödenmesi gerekmektedir.

Çalışan istifa ettiğinde, yıllık ücretli izin parasını almaya hakkı vardır.

Yıllık ücretli izin, işçinin işten ne şekilde ayrıldığına göre ödenen bir alacak çeşidi değildir. Çalışmakta olduğu süre boyunca izinlerinin tamamını kullanmayan ve işten ayrıldığı anda kullanılmayan yıllık izine ait sürelerin ücretini hak eden işçiye, kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin ödenmesi gerekir.

İş Sözleşmesinin Feshi Halinde İşçiye Ödenen Yıllık İzin Ücretine Ait Prime Esas Kazanç Hangi Ayın Kazancına Dahil Edilmelidir?

Kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkının işçinin iş sözleşmesinin fesih edilmesi halinde işçiye ödenmesi esastır. Aynı şekilde iş sözleşmesinin feshi halinde kullanılmayan yıllık ücretli izin sürelerine ait ücretlerin işçiye ödenmesi gerekirken ilgili tutarın işçinin prime esas kazancına dâhil edilmesi şarttır.

Buna göre, sigortalılar tarafından iş akdinin sona erdiği tarihte sahip olunan ve kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkına ait ücretlerin işçinin hizmet akdinin sona erdiği tarihteki ayın kazancına dâhil edilmesi gerekmektedir.

Örnek; Çalışmakta olduğu işyerinden tarihi itibariyle iş akdi fesih edilen Mehtap Hanımın kullanmadığı yıllık izin ücreti iş akdinin fesih edildiği tarihte kendisine ödenmiştir. Dolayısıyla Mehtap Hanıma ödenen yıllık izin ücretinin Eylül/ kazancına dâhil edilerek prime tabi tutulması gerekmektedir.

Örnek; Çalışmakta olduğu işyerinden tarihi itibariyle iş akdi fesih edilen Nermin Hanımın kullanmadığı yıllık izin ücreti fesih edildiği tarihte kendisine ödenmiştir. Nermin Hanıma ödenen yıllık izin ücretinin hangi tarihte ödenmiş olduğuna bakmaksızın iş akdinin fesih edildiği tarih olan Ağustos/ kazancına dâhil edilerek prime tabi tutulması gerekmektedir.

İş akdinin feshi ile doğan yıllık izin hakkının işçiye ödenmesi esnasında prime esas kazancın üst sınırın dikkate alınması gerekmektedir.

İşçilerin iş akdinin feshi sonrası kullanılmamış yıllık ücretli izin haklarından doğan ücretleri iş sözleşmesinin fesih edildiği ayın kazancına ilave edilerek prime tutulması gerekmekte olup, bu işlemin yapılması esnasında prime esas kazancın üst sınırının dikkate alınarak işlem yapılması gerekmektedir.

yılı için belirlenen günlük üst kazanç limiti ,75 TL’dir.

Örnek; Çalışmakta olduğu işyerinden tarihi itibariyle iş akdi fesih edilen Ahmet Beyin kazancı ,TL’dir. Kullanmadığı yıllık izin ücreti olarak ise kendisine ,TL ödenmiştir. Her iki kazancın toplam tutarı ,TL olup, 9 günlük prime esas kazancın üst sınırı olan ,75 TL’den düşük olması neticesinde tamamının prime tabi tutulması gerekmektedir.

Örnek; Çalışmakta olduğu işyerinden tarihi itibariyle iş akdi fesih edilen Hakan Beyin kazancı ,TL’funduszeue.infomadığı yıllık izin ücreti olarak ise kendisine ,TL ödenmiştir. Her iki kazancın toplam tutarı ,TL olup, 10 günlük prime esas kazancın üst sınırı olan ,TL’den yüksek olması neticesinde toplamda ,TL’nin prime tabi tutulması gerekmektedir.

Sonuç olarak işçiler için iş akdinin feshi ile doğan yıllık ücretli izin hakkının ücrete dönüşerek işçiye ödenmesi durumu iş akdinin fesih edildiği tarihteki kazanca dâhil edilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde bu işlemin yapıldığı sırada prime esas kazancın üst sınırını dikkate alınarak işlem yapılması gerekmektedir.

Yıllık İzin Süresinde Yıl İzni Kaç Gündür?

Çalışanlar, yıllık ücretli izinlerini mutlaka işyerinin olduğu yerde geçirmek zorunda değildir.

Farklı bir yerde yıllık izinlerini geçirmek istemeleri durumunda, gidiş ve dönüşlerini belgelemeleri şartı ile yoldaki süreleri işveren 4 güne kadar ücretsiz yol izni vermek durumundadır.

Fakat dört (4) günlük ücretsiz yol izninin işçinin hakkı olan yıllık izin süresinin tamamında dikkate alınması gerekmektedir.

Aksi durumda yani, izin sürelerinin parça parça kullanılması halinde her izin süresi için ayrı bir yol hakkı doğacaktır ki bu da düzenleme ile bağdaşmaz.

Dolayısıyla (4) dört günlük ücretsiz yol izninin bütün yıllık ücretli izin süresinin tamamı açısından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Yıllık İzin Kurulu Nedir?

İş yerlerinde yıllık izin hakları ile alakalı işlemlerin yürütülmesini sağlama amacıyla kurulan kurullara “Yıllık izin kurulu” adı verilmektedir.

Çalışan personel sayısının ’ün üzerinde olduğu iş yerlerinde yıllık izin kurulu kurulması zorunlu bir durumdur.

Yıllık İzin Kurulu Kimlerden Oluşur?

Çalışan sayısının ’ün üzerinde olduğu yerlerde yıllık izin kurulunun kurulması zorunlu olup, İşveren ya da işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen ise iki kişi olmak üzere toplamda üç kişiden oluşan yıllık izin kurulu kurulması gerekmektedir.

Çalışan sayısının ’ün altında olduğu yerlerde yıllık izin kurulunun kurulması zorunlu değildir. İşveren ya da işveren vekilinin görevlendireceği 1 kişi ile işçilerin kendi arasından seçecekleri bir temsilci vasıtasıyla yerine getirilir.

Yıllık İzin Kurulunun Görevleri Nelerdir?

Yıllık izin kurullarının yerine getirmesi gereken görev ve yetkileri şu şekildedir;

• İşçiler tarafından verilip işveren veya işveren vekili tarafından izin kuruluna iletilen izin isteklerine göre hazırlayacağı izin çizelgelerini işverenin onayına sunmak.
• İzin çizelgelerini; işçilerin kıdemlerini, izni belirli bir dönemde kullanmak bakımından içinde bulundukları zorunluluk veya engellerini, işin aksamadan yürütülmesini ve işçi sayısını göz önünde bulundurarak hazırlamak.
• İşçiler tarafından kurula sunulan istek dilekçeleri ya da şikayet dilekçelerinin incelenmesi ve inceleme sonucunda varılan neticeyi/kararı hem işverene hem de işçiye beyan etmek
• Çalışanların ücretli izinlerini daha yararlı geçirmeleri amacıyla gezi, kamp ve tatil programları düzenlemek, bu programlar çerçevesinde hangi tedbirlerin alınması gerektiğini belirlemek ve işverene gezi, kamp ya da tatil programı teklifleri sunmak

Yıllık İzin Formu Nasıl Doldurulur?

İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerine ilişkin kullanımlarını gösteren izin kayıt belgelerini tutmak zorundadır. Yıllık izin forumunda işçinin adı ve soyadı, işçinin sicil numarası, iznin başlama tarihi ve bitiş tarihi, yol izni talebi, işe başlama tarihi, çalışanın ve onaylayanın imzalarının bulunması gerekmektedir. Yıllık İzin Formu Örneği indirmek için tıklayınız.

Yıllık İzin Cetveli Nedir?

Yıllık izin kayıt defteri olarak adlandırılan fakat uygulama da izin cetveli olarak da bilinen, çalışanların izin durumlarına ilişkin bilgileri gösteren listeler, işverenlerin çalıştırmakta olduğu işçilere ait izin bilgilerini gösteren tutmakla zorunlu oldukları defterdir. 

İşverenler her işçinin yıllık izin durumunu, aynı esaslara bağlı olmak üzere düzenleyeceği izin defteri veya kartoteks sistemiyle de takip edebilir.

Yıllık izin cetvelinde çalışan işçinin adı-soyadı, işyeri sicil numarası, işe giriş tarihi ve yıllar itibariyle; bir yıl önceki izin hakkını kazandığı tarih, bir yıllık çalışma süresi içinde çalışılmayan gün sayısı ve nedenleri, izne hak kazandığı tarih, işyerindeki kıdemi, izin süresi, yol izni, iznin başlangıç ve bitiş tarihi, izinden dönüş tarihi, işçinin imzasının bulunması gerekmektedir. Yıllık Ücretli İzin Cetveli indirmek için tıklayınız.

Yıllık İzin Takip Çizgelgesi Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Yıllık izin kurulunca hazırlanıp ilan edilecek çizelgede işçinin;

• Adı soyadı,
• Sicil numarası,
• İşe giriş tarihi,
• Yıllık izne hak kazandığı tarih,
• İşyerindeki çalışma süresi,
• İzin günleri sayısı,
• Yol izni günleri sayısı,
• İznin başlama tarihi,
• İznin sona ereceği tarih,

Bilgilerinin bulunması gerekmektedir.

Yıllık Ücretli İzin Hükümlerine Aykırı Davranmamanın Cezası Nedir?

Yıllık ücretli izin hakkı Anayasa’mızın çalışanlara sunmuş olduğu bir hak olmasından dolayı yıllık izin hakkı hiçbir suretle engellenemez. Bu nedenden dolayı yıllık izin hakkının kullanıma engel olan kişi ve kurumlara cezai yaptırım uygulanmaktadır. yılı için yıllık ücretli izne aykırı şekilde hareket edenlere verilecek ceza miktarları verilmiştir.

Ceza oranları her yıl yeniden değerleme oranlarına göre arttırılmaktadır.

Yılık Ücertli İzin Hesabında Çalışımlış Gibi Sayılan Haller Nelerdir?

İşçilerin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanması sırasında;

• İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler,
• Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler,
• İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler, (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.)
• Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın 15 (on beş) günü, (işçinin yeniden işe başlaması şartıyla),
• Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri,
• Röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler,
• İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler,
• İşçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler,
• Kısa çalışma süreleri,

çalışılmış gibi sayılan hallerdir.

Toplu Yıllık İzin Nedir?

İşveren ya da işveren vekili Nisan ve Ekim ayları arasındaki süre kapsamında işçilerin tamamını ya da bir kısmını toplu izne çıkarabilir.

Toplu iznin uygulanması halinde işveren, işyerinin korunması, işyerinde bulunan araç, gereç veya makinaların güvenliği, temizlenmesi, hazırlanması veya bakımı amaçlı zorunlu durumlar için yeterli sayıda personeli toplu izin uygulaması dışında tutabilir. Bu durumda olan işçilerin yıllık izin hakları toplu iznin öncesinde veya sonrasında kullandırılır.

Toplu izin uygulamasına karar verilmesi durumunda henüz yıllık izne hak kazanmayan işçiler de toplu izinden faydalandırılabilir.

Toplu izin uygulamasında karar verilmesi halinde izin kurulu; yıllık toplu izne ayrılacak işçilerin tümünün izin süresini, yol izni isteklerini ve bitimini ayrı ayrı gösterecek şekilde izin çizelgelerini düzenlemek zorundadır.

Yıllık Ücertli İznin Zamanaşımında Süre 5 Yıl Mı, 10 Yıl Mı?

Yıllık ücretli iznin iş sözleşmesinin devam ettiği süre boyunca 4/a’lı sigortalı çalışanlar için zamanaşımına uğrama imkânı yoktur. Fakat iş sözleşmesinin bitimi ile birlikte kullanılmayan yıllık izinler ücrete dönüşmektedir. Belirli bir süre içerisinde talep edilemeyen yıllık izin sürelerine ait ücretler zamanaşımına tabi olmaktadır.

Yıllık izin ücretine ilişkin zamanaşımı süresinin 5 yıl mı yoksa 10 yıl mı olduğu yönünde tartışmalar sürmekte iken asıl olan her ikisinin de doğru olduğudur. Şöyle ki; Türk Borçlar Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihinden önce yapılan fesihlerde yıllık izin ücreti zamanaşımı süresi fesih tarihinden itibaren 5 yıldır. 

Feshin tarihinden sonra yapılması durumunda sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun , /1 inci maddeleri uyarınca zamanaşımı süresi 10 yıl olarak kabul edilmiştir.

9. Hukuk Dairesi bir kararında benzer şekilde, “Yıllık izin ücreti iş sözleşmesinin feshiyle muaccel olup dönemsel bir nitelik taşımadığından, sayılı Türk Borçlar Kanunu uygulaması yönünden 10 yıllık genel zamanaşımına tabidir.” Şeklinde görüş vermiştir.

Sonuç olarak;

5 Yıl Çalışan İşçi 14 Gün Mü, 20 Gün Mü Yıllık İzin Kullanacaktır?

İş Kanunu’nun Maddesi çalışanların yıllık izinlerini hangi yıl kullanabileceklerini açıklar. İlgili maddede yer alan ifade şöyledir:“İşçi, her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.” Bu madde ile hüküm altına alınmış olup, yıllık ücretli izin hakkı kazanan işçi kazanmış olduğu süreyi bir sonraki çalışma yılı içerisinde kullanabilecektir. Dolayısıyla 1. yılın izni, 2. yılda 2. yılın izni 3. yılda kullanılacaktır. 

İşçi ve işverenler açısından özellikle gün değişimlerine neden olan yıl değişimlerinde elde edilecek yıllık ücretli izin hakkı süresi kimi zaman soru işaretlerine neden olmaktadır.

İlgili madde hükmünün gereği olarak bir işyerinde çalışmakta olan işçi 5. yıl çalışmasının karşılığı olarak 14 gün yıllık ücretli izin hakkını 6. yılı içerisinde kullanacaktır.

Altı (6) yıllık çalışmasının karşılığı olarak ise elde edeceği yirmi (20) günlük yıllık ücretli izin hakkı 7. yılın içerisinde hak kazanacaktır. 

Örnek; tarihinde bir işyerinde çalışmaya başlayan Mehtap Hanım, tarihi itibariyle beşinci (5.) yılını doldurmuş, tarihinden itibaren 14 gün yıllık ücretli izin hakkı elde etmiştir. Mehtap hanım tarihinde altıncı (6.) yılını doldurmuştur. 6 yıllık çalışma süresinin karşılığı olarak tarihinden itibaren yirmi (20) gün yıllık ücretli izin hakkı elde etmiştir.

Resmi Tatiller ile Hafta Tatilleri Çalışanların Yıllık İzni Kapsamında Mıdır?

Çalışanların hak etmiş oldukları yıllık ücretli izin sürelerinin hesaplanmasında resmi tatiller ve hafta tatilleri genel tatil kapsamında sayıldığından işçinin yıllık izin sürelerinin hesaplanması sırasında genel tatil günleri izin hesabına katılmaz.

Yıllık İzin Süresinde Cumartesi Günleri Hesaba Katılır Mı?

Yıllık izin süresinin hesaplanması sırasında cumartesi günleri çalışmayan işletmeler için cumartesi günlerinin hesaplamaya dâhil edilip edilmeyeceği işçi ve işverenler açısından soru işareti yaratan bir konudur. İş Kanunu açısından hafta sonu tatili sayılmayan cumartesi günleri, işçilerin cumartesi günleri çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın iş günü sayılmaktadır.

Dolayısıyla yıllık ücretli izin süresinin hesaplanması sırasında cumartesi günlerinin de iş günü olarak değerlendirilerek yıllık ücretli izin süresi içerisinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Örnek; Çalışmakta olduğu işyerinde ilk yılını dolduran ve 14 gün yıllık ücretli izin hakkı kazanan Ayşe Hanım, 03 Eylül Pazartesi günü yıllık iznine ayrılmış ilk olarak 14 günlük yıllık iznini kullanmıştır. 14 günlük yıllık izin süresi 18 Eylül tarihinde bitmiş 19 Haziran tarihinde iş başı yapmıştır. Cumartesi günleri çalışmayan Ayşe Hanımın yıllık izin süresinin hesaplamasında Eylül tarihleri arasında yer alan cumartesi günlerinin 14 günlük sürenin hesaplanmasında izin süresine dâhil edilmesi gerekmektedir.

İhbar Süresi Yıllık İzin Süresinde Kullandırılabilir Mi?

Yıllık izne ilişkin merak edilen sorulardan biride, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinin ihbar süreleri kullandırılmasıyla sona erdiğinde, işçinin yıllık izne hak kazanıp kazanmayacağıdır. Burada süreç iş sözleşmesinin işçi veya işveren tarafından sonlandırılmasına göre değişmektedir.

İş kanunun 59’uncu maddesinde, “İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde ihbar süresiyle yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez.” Olarak hüküm altına alınmıştır. İlgili maddeden anlaşılacağı üzere iş sözleşmesinin işçi veya işveren tarafından sonlandırılmasına göre ihbar süresi ile yıllık ücretli izin sürelerinin kullanımının şekilleneceğidir.

İş sözleşmesinin İşveren tarafından sonlandırılması

İş sözleşmesini işveren tarafından sonlandırılması durumunda, işçiye ihbar süresinin kullandırılması süresinde aynı zamanda sahip olduğu yıllık izin süresi kullandırılmaz. İhbar süresinde yıllık izin hakkının kullandırılması, halinde ise ihbar süresi eksik kullandırmış veya kullandırılmamış olarak kabul edilir ve işveren ihbar tazminatı ödemek durumunda kalır.

İşverenin yıllık izine tekabül eden ücretin ödenmesi yerine yıllık izin kullandırmak istemesi durumunda, yıllık izin süresi kadar ihbar süresi uzamalıdır.

İş sözleşmesinin İşçi tarafından sonlandırılması

İş sözleşmesini işçi tarafından sonlandırılması durumunda ise ihbar süresinde yıllık izin kullandırılabilir.

Yıllık İzin Süresinde Başka Bir İşyerinde Çalışılabilir Mi?

Yıllık ücretli izin süresini kullanan işçinin bu süreler içerisinde ücretli veya ücretsiz bir şekilde çalışması yasaktır. Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir. 

Dolayısıyla esas olan işçinin yıllık ücretli izin süresinde dinlenmesidir ve bu sürelerin kullanıldığı zamanlarda ücretli ya da ücretsiz olarak çalışmaları yasaktır.

Aynı İşyerine Tekrar İşe Başlanması Halinde Önceki Çalışma Süreleri Yıllık İzne Etki Eder Mi?

İşçiler açısından daha önce çalışmakta oldukları işyerinden ayrılmaları ve sonrasında tekrar aynı yerde işe başlamaları çalışma hayatında sık karşılaşılan durumlarından biridir. İşçinin ayrılmış olduğu işyerinden yıllık ücretli izinlerini alıp almamalarına göre tekrar aynı yere işe girişlerinden kaynaklanan yıllık izin hakları değişecektir.

İşçi daha önceki çalışma süresinde yıllık izinlerini kullanmamış ise ücretini alması gerekir.

İşçiler daha önceki çalışma sürelerine ait kullanılmamış yıllık ücretli izni mevcut ise ve iş akdinin sonlandığı sırada bu izinlere ait ücretini almamış ise, ödenmemiş yıllık ücretli izne tekabül eden ücretin işçiye her hâlükârda ödenmesi şarttır. Hatta işçinin aynı işyerinde tekrar işe başlamamış olsa dahi kullanılmayan izinlere ait ücretlerin ödenmesi zorunludur.

İşçi daha önceki çalışma süresinde yıllık izinlerini kullanmış ise eski süreler dikkate alınmaz.

İşçiler daha önceki işyerinde 1 yıllık süreyi dolduramaması nedeniyle yıllık ücretli izne hak kazanmadan işten ayrılmış ise, işçinin aynı işyerinde tekrar işe başlaması durumunda önceki çalışmasından kalan süre yıllık izne hak kazanmayı sağlayan 1 yıllık çalışma süresinin hesabında dikkate alınmalıdır.

Fakat önceki çalışma sürelerine tekabül eden ilgili izinlerin tamamen kullanmış ya da kullanmadığı izne ait ücretini almış ise, daha sonra aynı işyerinde tekrar işe başlaması halinde yıllık izne hak kazanılması için gereken 1 yıllık sürenin hesabının sıfırdan başlatılmalıdır. Dolayısıyla önceki çalışma sürelerine ait geçen zamanlar dikkate alınmaz.

Kullanılamayan süreler aynı işverene bağlı yerdeki yeni işe girişte hesaba dahil edilir.

İş Kanunu kapsamında bu konu şu madde ile açıklanmıştır:“Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır” şeklindedir.

Dolayısıyla işçinin bir tam yılı doldurmadığı için yıllık izne hak kazanılmadığı sürelerin, işçinin aynı işverene ait işyeri ya da işyerlerindeki sonraki çalışma sürelerine eklenerek yıllık izin hakkının belirlenmesi gerekmektedir.

Örnek; Bir atölyede işçi olarak çalışmakta Adnan Bey 1 yıl 5 ay hizmeti süresine sahip iken yasal hakları ödenerek iş sözleşmesi feshedilmiştir. Adnan Bey’in 1 yıllık çalışmasına karşılık gelen yıllık izin hakkını kullanmıştır. Fakat kullanamadığı ya da ücretini alamadığı 5 aylık çalışma süresi mevcuttur. Adnan Bey aynı işverene bağlı iş yerinde tekrar işe başlamıştır. Bu durumunda söz konusu 5 aylık tasfiye edilemeyen çalışma süresi yeni işe başladığı dönem hizmet süresine eklenmesi gerekmektedir.

İşveren İşçiyi Zorla Yıllık İzne Çıkartabilir Mi?

Yıllık ücretli izne hak kazanan işçinin ilgili yılda ücretli izin süresini kullanması işverenin yükümlülüğündedir. Fakat işçinin yıllık ücretli izin hakkını kullanmak istememesi halinde ise işverenin işçiyi kendi inisiyatifini kullanarak yıllık ücretli izne çıkarabilir.

Ücretsiz izin, İş Kanunu kapsamında karşılığı olan, yasal bir izin türüdür. İşçinin çalışmadığı ve dolayısıyla işverenden ücret alma hakkının olmadığı zaman dilimini kapsar. İş Kanunu, ücretsiz izin durumunun 3 şekilde mümkün olabileceğini belirtiyor. Kanun kapsamında bu 3 durum şu şekilde:

• Çalışanın işyerinin bulunduğu yerden başka bir yerde izin kullanmak istemesi durumunda, yol izni olarak 4 güne kadar uzayabilen bir süre ücretsiz olmak kaydıyla izin verilebilir.
• Kadın işçi talep ederse doğum izninin ardından 6 aya kadar ücretsiz izin alabilir.
• İşçinin hamile olması ve çalışmaması doktor raporu ile belgelenirse, işçinin de talep etmesi durumunda hamilelik sona erene dek ücretsiz izin hakkı kullanılabilir.

Bu haller dışında işveren işçiyi ücretsiz izine çıkarmaya zorlayamaz, ücretsiz iznin uygulamaya konulabilmesi işçinin rızasına bağlıdır. İşçinin rızası olmadan işveren tarafından işçinin zorla ücretsiz izne çıkarılmaya çalışılması işçinin haklı fesih hakkını doğurmakta olup işçiye haklı fesih hakkı sağlar.

Daha detaylı bilgi için; funduszeue.info linkine tıklayınız.

Yıllık İzin Süresinden Vazgeçebilir Mi?

Yıllık ücretli izin hakkı işçilere, en az bir yıllık kıdemleri karşılığında verilmektedir. 

Yıllık izin hakkı Anayasa’mızın vermiş olduğu bir hak olup işçi kendi arzusu ile bu hakkından vazgeçemez.

Aynı şekilde işveren de bu hakkın kullanımına engel olamaz.

Yıllık Ücretli İzin Sadece Yarım Gün Olarak Kullanılabilir Mi?

Yarım günlük yıllık izin hakkına olup olmadığı mevzuatta belirlenmemiştir. İşçi ile işveren arasında mutabakatın sağlanması koşuluyla özellikli dini bayramlar öncesi arife günlerine ilişkin yarım günlük çalışma süresi yıllık izne dönüştürülebilir. Sonuç olarak kanuni açıdan herhangi bir kısıtlama olmaması dolayısıyla işçilerin talebi doğrultusunda yarım günlük yıllık izin hakkının kullanılması mümkün olabilir.

Yıllık İzinde Rapor Alınması Halinde Yıllık İzin Uzar Mı?

İş Kanununda bu sorunun yanıtı oldukça açık, ilgili madde şöyle diyor:“ İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.” olarak hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla hastalık nedeniyle alınmış olan raporların yıllık izinden sayılamayacağı ifade edilmiştir.

Yıllık izin sırasında rapor alan işçinin raporlu olduğu günler yıllık izinden sayılmayacaktır. Yıllık izin süresinde raporlu olunan günler yıllık izinden sayılmayacak ve işverence ileride bir tarihte kullanılmasına müsaade edilecektir.

İşçi tarafından alınan rapor tarihi eğer yıllık izin bitiş tarihinden önce ise yıllık izin bitiş tarihinde, sonra ise rapor tarihinde işçinin işbaşı yapması gerekmektedir.

İşe İade Davası Sonrası İlave Yıllık İzin Doğar Mı?

İşçi tarafından işyerine açılan işe iade davası sonucu işe dönmeye hak kazanan işçinin boşta geçen sürelerinin hizmet süresine eklenmesiyle yeni hizmet süresi üzerinden yıllık izin hakkı doğabilir. İşveren de işe iade davasını kazanan işçiye 4 aya kadar boşta geçen süreleri için ücret ve diğer haklarını faydalandırmakla yükümlüdür.

Örnek; Geçersiz feshin gerçekleştiği sırada on bir (11) ay hizmet süresi bulunan Taner Bey yıllık ücretli izin hakkı bulunmamaktadır. İşe iade davası sonucu boşta geçen üç (2) aylık süresinin hizmet süresine ilave edilmesi sonucu Taner beyin hizmet süresi bir (1) yıl bir (1) ay olacağından işe başlatılmadığı takdirde kendisine yıllık izin ücretinin de ödenmesi gerekmektedir.

İşveren 1 ay içerisinde işçiyi işe başlatmazsa işçinin yıllık izin alacağını o tarihte ödenmesi gerekir.

İşçinin işe iade davası açması halinde, işçinin 4 aya kadar geçen boşta geçen süreleri çalışılmış gibi sayılır ve boşta geçen ücretin işçiye ödenmesi gerekmektedir. İşçinin işten çıkış tarihi itibariyle sahip olduğu yıllık cüretli iznine ilişkin alacağını alması işe iade davasına göre belirlenecektir.

İşçinin işe iade davasını kazanması ve işyerine başvurusunu yapmasına rağmen yasal bir aylık işe başlatma süresi içerisinde işe başlatılmaması durumunda işe başlatmama anı fesih anı olarak kabul edilecek ve yıllık izin alacağı bu tarihte muaccel olacaktır.

İşe iade davası sonucu işe başlatılması halinde yıllık izin ücretini isteyemez.

İşçinin işe iade davası sonucunda işe başlatılması halinde, önceki fesih iptal olmuş olduğundan ve iş ilişkisi devam ettiğinden yıllık izin ücretini isteyemez.

Memurların Yıllık İzin Süreleri ve Bilinmesi Gerekenler

Kamuda çalışmakta olan memurlar belirli süre ve şartlarda çalışması sonucu hak edecekleri yıllık izin hakları mevcuttur. Yıllık izin süresi çalışılan yıl ve memuriyet görevine göre değişmektedir. Hizmet süresine göre memurların hak edecekleri yıllık izin süreleri aşağıdaki gibidir.

Öğretmenlerin yıllık izin süresi

Kamuda öğretmen olarak çalışan memurların yıllık izin süresi yaz tatili süreleri içerisinde değerlendirildiğinden ayrıca yıllık izin hakları bulunmamaktadır.

Radyoaktif bölümlerde çalışanlar ekstra bir ay izin

Kamudaki hizmetleri esnasında radyoaktif ışınlar ile çalışan personellerin, her yıl yıllık izin sürelerine ilave olarak 1 ay sağlık izni verilir.

İki yılın izni birlikte kullanılabilir.

Devlet memurları hangi resmi devlet kurumunda çalışıyor olursa olsun, ardı ardına iki yılın iznini bir arada kullanma hakkına sahiptir.

İlk olarak geçmiş yıldan gelen yıllık izin süresi toplam izin süresinden düşülür.

Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları ise düşer.

En fazla ikişer toplamda dört gün yol izni

Memurların yıllık izin sürelerine ek olarak gidiş ve dönüş süreleri için en fazla dört gün izin verilebilmektedir. Bu izin süresinin görevlerini ifa ettikleri yerler dışında geçirmesi şartı ve izinlerini geçiren memurlara, çok zorunlu ve çok ender durumlarda yetkili amirlerinin gerek ve uygun görmesi durumunda kullandırılması esastır.

Yıllık izin süresinin bir takvim yılı içerisinde kısım kısım kullanılması halinde ise sadece tek bir kısmı için yol iznin verilmesi ve kullanılan yol iznin gidiş ve dönüş süreleri için ikişer toplamda dört gün olması esastır.

Cumartesi ve pazar günleri yıllık izin hesabına dâhil edilir.

Kamuda çalışan memurlar için yıllık izin sürelerinin hesaplanması esnasında yıllık izin kulanmış oldukları tarihler arasında kalan cumartesi ve pazar günleri yıllık izin hesaplamasında dâhil edilir. Fakat yıllık iznin başlangıç ve bitiş tarihlerinin cumartesi ve pazara denk gelmesi durumunda ise bu süreler yıllık izinden sayılmaz.

Örnek; Kamuda çalışmakta olan Ahmet Bey, 18 Haziran Pazartesi tarihi itibariyle sahip olduğu yıllık izinin 12 günü kullanmıştır. Ahmet Beyin kullanmış olduğu 12 günlük yıllık izin süresinin içerisinde yer alan cumartesi ve pazar günleri toplam 12 günlük yıllık izin süresi içerisinde değerlendirilirken, iznin başlangıç ve bitiş tarihinde yer alan cumartesi ve pazar günleri bu hesaba dâhil edilmez.

Memurlar yıllık izin sürelerini parça parça kullanabilir mi?

Kamu personelleri için yıllık izin sürelerinin parça parça kullanılmasına engel teşkil edecek bir durum bulunmamaktadır. Ancak hizmet gereksinimi açısından bu sürelerin birer gün birer gün olarak kullanılmasında kısıtlamalar doğabilir.

Bunun doğrultusunda, hizmet gereklerinden kaynaklanan oluşan zorunlu durumlar dışında, memurların yıllık iznini parça parça kullanımına sayı sınırı getirilmesi uygun olmaz. Dolayısıyla memurların sahip oldukları izin sürelerini yetkili amirlerinin izni dâhilinde ve hizmet gereksinimleri nedeniyle oluşabilecek zorunlu durumlar dışında kısım kısım kullanmalarında herhangi bir engel husus bulunmamaktadır.

Taşeron İşçiler İçin Yıllık Ücretli İzin Ne Şekilde Uygulanmaktadır?

Taşeron olarak çalışmakta olan işçilerin sahip oldukları yıllık ücretli izin hakları diğer çalışan işçilerin yıllık ücretli izin haklarından bir farkı bulunmamaktadır. 

Kimi hallerde işçilerin çalışmakta oldukları taşeron şirketler değişebilmektedir. İşçilerin çalışmakta oldukları taşeron şirketler değişirken aynı iş işyerinde çalışmaya devam edebilirler. Yani, işçiler asıl işverenin işyerinde çalışmasını sürdürürken işçileri istihdam eden şirketler değişebilmektedir.

İş Kanununda yapılan düzenleme ile “Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.” Fıkrası eklenmiştir.

Sonuç olarak, asıl işverenler alt işverenler tarafından çalıştırılmakta olan işçilerin hak ettikleri yıllık ücretli izinin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığı kontrol etmek zorunda olup, işçilerin yıllık ücretli izinlerini hak ettikleri yılda kullanılmalarını sağlamaları gerekmektedir. lAlt işverenler izin kayıt belgelerini hazırlamak ve muhafaza etmekle birlikte asıl işverene bu belgelerin bir örneğini de beyan etmek zorunluluğundadır.

Mevsimlik İşçiler İçin Yıllık İzin Uygulaması Nasıldır?

Mevsimlik iş çalışmanın sadece yılın belirli dönemlerinde yapıldığı yapılan iştir. Özellikle ülkemizde kimi ürünlerin hasat dönemlerinde iş yoğunluğu artmakta ve mevsimlik olarak çalışan insan gücüne yani mevsimlik işçilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Mevsimlik işte iş yoğunluğun arttığı bu dönemlerde ifa edildiğinden yıllın tüm süresine yayılmamaktadır. Bu ifa imkânsızlığı, iş sözleşmesine taraf olan işçi ve işveren nedeniyle değil, işin mevsimsel olarak yapılmasından ortaya çıkmaktadır.

Mevsimlik işçiler için yıllık izin hakkı, en az 1 yıllık aynı işveren bağlı olarak çalışma koşulunun sağlanmamasından dolayı doğmaz. Fakat yıllık izin hakkının kanuni açıdan elde edemeyen mevsimlik işçiler ile işveren arasında bir sözleşme yapılarak yıllık izin hakkının sağlanmasında herhangi bir engel durum yoktur.

Yargıtay’daki kıstas 11 ay

Yargıtay Hukuk Dairesi daha önce baktığı bir davada şu kararı aldı: “… davacının her yıl ne kadar çalıştığı tespit edildikten sonra 11 ay ve üzerindeki çalışmasının bulunduğu yıllar bakımından yıllık izin hakkının doğduğu, 11 ayın altındaki çalışmaların geçtiği yıllar açısından ise yıllık izin hakkının bulunmadığı dikkate alınarak izin alacaklarının hesaplanması gerekir.” Şeklinde hüküm vermiştir.

Sonuç olarak, mevsimlik işçiler için yıllık izin hakları bulunmamakta olup işçi ve işveren arasındaki bir sözleşme ile yıllık izin hakkı mevsimlik işçilere yıllık izin verilebilir. Yargıtay Hukuk Dairesi tarafından alınan karar kapsamında, mevsimsel işlerin 11 aya kadar uzayan bir süre boyunca devam etmesini, tüm yıl boyunca çalışmaya yakın olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla bu karar, mevsimsel olarak çalışan işçilerin de yıllık izin kullanabileceğini gösteriyor.

Kısmi Süreli Çalışanlar İçin Yıllık İzin Süresi Ne Şekilde Olmaktadır?

İşçiler belirli bir süre çalışıyor olabilir ya da gelen bir çağrı üzerine çalışmaya başlamış olabilir.

Bu durumda da yasalar kapsamında yıllık ücretli izin kullanma hakları mevcuttur.

Kısmi süreli olarak çalışmakta olan işçiler yıllık izne hak kazandıkları süreleri, izin süresi içerisinde kullanabilirler.

Sonuç olarak, yıllık ücretli izne hak kazanan kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışan işçilerin tam süreli olarak çalışmakta işçilerin sahip oldukları yıllık izin haklarından bir farkı bulunmamaktadır.

Ev Hizmetlerinde 10 Günden Fazla Çalışanlar İçin Yıllık İzin Hakkı Nasıldır?

Geçici işçi başka bir ifadeyle kiralık işçi uygulaması özel istihdam büroları yönetmeliği ile belirlenmiş olup, ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar geçici işçi konumundadır. Geçici işçilerin asıl işvereni özel istihdam bürolarıdır.

Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar geçici iş ilişkisi kapsamında değerlendirilmesi nedeniyle, geçici işçinin asıl işvereni, işçiyi ödünç veren sürekli işveren statüsünde olan özel istihdam bürolarıdır.

Dolayısıyla süresiz olarak ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışan geçici işçilerin başka bir iş kapsamında çalışması yok ise ödünç veren işveren olan özel istihdam büroları tarafından bir yıllık süre sonunda çalışanlara yıllık izin verilmesi gerekmektedir.

Stajyerlerin Yıllık İzin Hakları Var Mı?

İşletmelerde çırak, çırak adayı ya da stajyer sıfatı ile çalışanlar da her yıl 1 ay ücretli izin kullanma hakkına sahiptir.

Ayrıca mazeretleri kabul edilenlere okul müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de verilebilecektir.

Maden İşçileri Kaç Gün Ücretli İzin Kullanabilmektedir?

Madenlerde ve yeraltı işlerinde çalışan işçilerin hakları, kimi hallerde diğer işçilerden farklılık arz etmektedir. Yıllık ücretli izin hakkı da bunlardan biridir. Maden işçilerinin kullanabilecekleri yıllık ücretli izin gün sayısı yılında, ilgili yasada yapılan bir düzenleme 4 gün artırıldı. Bu düzenleme kapsamında yıllık ücretli gün sayısı şu şekildedir:

yılında yapılan düzenleme ile arttırılan yıllık ücretli izin süreleri tüm yer altı işlerinde çalışanlarını kapsamaktadır. Buna göre, maden işçileri ya da diğer başka bir sektörde çalışan işçilerin işi devamlı surette yer altında çalışmasını gerektiriyorsa, bu işçilerin yıllık ücretli izin süreleri (4) dörder gün artırılarak uygulanması zorunludur.

Gazeteciler Her Yıl Kaç Gün Yıllık Ücretli İzin Kullanmaktadır?

Gazeteciler için yıllık izin süresi günlük basılı bir yayında çalışıp çalışmadığına göre ayrılacaktır. Gazeteci eğer günlük bir süreli yayında çalışıyor ise en az 1 yıl çalışmış olması şartıyla yıllık ücretli izne hak kazanacaktır.

Gazeteci eğer günlük olmayan bir süreli yayında çalışmakta ise bekleme süresi 6 ay olup, hizmet akdinin devam etmiş ya da aralıklarla yeniden kurulmuş olduğuna bakmaksızın gazetecilik mesleğinde geçirdikleri hizmet süresi olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Basın İş Kanununa göre gazeteciler için yıllık izin süresi hafta esasına göre düzenlenmiş olduğundan, bahsi geçen ifadeden takvim haftası anlaşılmaktadır.

• Günlük bir süreli yayında çalışanlar için en az bir yıl çalışılmış olması şartıyla her yıl için dört (4) hafta ücretli izin süresi ön görülmüştür.
• Mesleki kıdem süresi olarak toplam hizmet süresi on (10) yıldan fazla olanlar için bu süre altı (6) haftadır.
• Gazeteciler aylık, haftalık ya da 15 günlük gibi çeşitli periyotlarla yayınlanan bir gazete, dergide çalışıyorsa her 6 aylık çalışma dönemi için 2 hafta ücretli izin kullanır.

Yıllık izin süresinin izne hak edildiği tarih ile onu izleyen yıllık izne hak edileceği tarih arasındaki bir dönemde kullandırılması gerekmektedir.

Deniz İş Kanunda Yıllık Ücretli İzin Süresi Ne Kadar?

Yasalara göre gemi adam şayet aynı işverenin emrinde yahut aynı gemide yıl içerisinde en az 6 ay çalışmışsa yıllık ücretli izin kullanma hak kazanmış demektir.

Gemi adamları, bir takvim yılında yani 01 Ocak ile 31 Aralık arasında en az 6 ay çalışmış olmaları koşuluyla yıllık ücretli izin süresi 15 günden, çalışmakta olduğu süre 1 yıldan uzun süreli olan gemi adamları için ise yıllık ücretli izin süresi 1 aydan kısa olamaz.

Yargıtay’dan Emsal Niteliğinde Karar!

Yargıtay geçtiğimiz günlerde yıllık izinle ilgili emsal niteliği taşıyan bir karar aldı. Bu karar yıllık ücretli izinlerin ücrete dönüşmesi konusunu kapsıyor.

Yıllık ücretli izinlerin ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin sona ermiş olması zorunluluğu Yargıtay tarafından karara başlandı.

İş sözleşmesi sona ermemiş ise yıllık ücretli izin ücrete dönüşemeyecek.

YAZAR: E.ÖĞR.GÖR. NURTEN ÖRNEK

Kaynaklar

• Ali Kemal Terzi, Özgür Özkan “Ev Hizmetlerinde On Günden Fazla Çalışan Kiralık İşçilerin Yıllık İzin Hakları Var Mıdır?”, Yaklaşım Yayınları, Ağustos, , Sayı
• Erol Güner, “Uzun Süre İstirahat Alan İşçinin Yıllık İzin Kullanabilmesi” Yaklaşım Yayınları, Eylül, , Sayı
• Faruk Yüksel, “Hangi Süreler Yıllık İzin Hakkının Hesabında Çalışılmış Gibi Kabul Edilir?”, Yaklaşım Yayınları, Mayıs, , Sayı
• Faruk Yüksel, “Kullanılmayan Yıllık İzin Ücretinin Prime Tabi Tutulması” Yaklaşım Yayınları, Eylül, , Sayı
• Faruk Yüksel, “Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde Yıllık İzin Hakkına İlişkin Yükümlülükler”, Yaklaşım Yayınları, Haziran, , Sayı
• Gökhan Bedir, “Mevsimlik İşlerde Çalışan İşçilerin Yıllık İzin Hakları” Yaklaşım Yayınları, Şubat, , Sayı
• Hamit Tiryaki, “Aynı İşyerinde Tekrar İşe Başlanıldığında Önceki Çalışmaların Yıllık İzin Kıdemine Etkisi” Yaklaşım Yayınları, Ocak, , Sayı
• Mehmet Uğur, “İşçinin Yıllık İzindeyken Rapor Alması”, Yaklaşım Yayınları, Mayıs, , Sayı
• Mehmet Fatih Geleri, “Beş Yıl Çalışan İşçi 14 Gün mü, 20 Gün mü Yıllık İzin Kullanacak?”, Yaklaşım Yayınları, Haziran, , Sayı
• Vedat İlki, “İş Akdi Feshinde Yıllık İzin Ücreti”, Yaklaşım Yayınları, Ekim, , Sayı
• funduszeue.info
• funduszeue.info?haber_id=
• funduszeue.info
• funduszeue.info?sid=yazi&id=
• funduszeue.info#.W-nsl9IzbIU
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info

SİTEMİZDE YAYINLANAN MAKALELER:

Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.

>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

GÜNDEM

Yıllık izin hakkı tüm çalışanlar için mevcuttur. Yıllık izin süreleri hesaplanırken kişinin çalışma şartları büyük önem taşımaktadır. Bununla beraber çalışan kişinin kıdem derecesi de senelik izin hesaplanırken dikkat edilen verilerdendir. Yıllık izin süreleri iş kanununda belirtilmiştir. Çalışan kişi iş yerinde 1 yıl çalışması durumunda yıllık izin fırsatından yararlanabilmektedir. Çalışma süresi de senelik izin süreleri hesaplanırken kullanılan ayrıntılardandır. Yıllık izin genellikle asgari 14 gün iken üst sınır ise 24 gündür. Kıdem durumlarına göre yıllık izin hesaplama nasıl yapılır? İşte ayrıntılar

YILLIK İZİN HAKLARI

Senelik izin kaç gün? Sorusunun yanıtını merak eden çalışanlar ayrıca yıllık izinin nasıl verildiği ve yıllık izinin ne demek olduğu hakkında da bazı araştırmalar yapmaktadır. İşçi izin hakları yaşa göre değişim göstermektedir. Çalışma süreleri ne kadar olursa olsun, yıllık izin hakkı kazanmış olan 18 yaşında olan ve daha küçük yaşta çalışan işçiler ile 50 ve üzeri yaşta bulunan çalışanlara verilecek yıllık izin süresi 20 günden az olmamaktadır. Yıllık izin hak ediş süreleri genellikle alt sınırı verilerek yayımlanmaktadır. Yıllık izin süreleri gerekirse iş yerine bağlı olarak arttırılabilir fakat sınırdan aşağıya azaltılamaz.

YILLIK İZİN SÜRELERİ

Bir iş yerinde çalışan kişilerin belirli bir zaman sonra aynı işyerinde çalışma sonrasında yıllık izin hakları elde etmektedirler. Genel olarak senelik izin süreleri şöyledir:

• İşçi yıllık izin süresi genel olarak çalıştığı seneye göre şekillenir.
• yıla kadar çalışmış olan işçi 14 gün kadar yıllık izin hakkına sahiptir.
• yıla kadar çalışmış olan bir işçi ise 20 gün senelik izin hakkı bulunmaktadır.
• 15 yıl ve fazlası ise 26 gün senelik izin hakkına sahip olacaktır.

Yıllık izin süreleri yılında son olarak bu şekilde tanımlanmıştır.

YILLIK İZİN HESAPLAMA

Yıllık izin kaç gün? Gibi soruların yanıtı için birçok yönteme başvurulmaktadır. Öncelikle kişinin yaşına göre yıllık izin ücretleri değişmektedir. Belirli yaş gruplarında belirtilen bir alt sınır vardır. Bu alt sınıra bağlı olarak iş yeri kendi ekstra izin ekleyebilmektedir. Yıllık izin ayrıca çalışma süresiyle de orantılıdır. Belirli çalışma sürelerine göre yıllık izin alt sınırı artış gösterebilmektedir. Örneğin 6 ay çalışan yıllık izin hakkı kapsamında bir hakka sahip değildir. Bazı özel şirketlerin inisiyatifi doğrultusunda izin kullanabilirler. Yıllık izin süresi hesaplanırken de bazı bilgiler gerekmektedir. Bu bilgileri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Çalışan kişinin mesleği
• Doğum tarihi
• İşe başlama tarihi

Bu bilgiler ışında yıllık izin sürenizi hesaplayabilirsiniz. Örnek olarak 1 Haziran doğumlu ve 1 Haziran yılında işe başlamış bir memur olsun. Bu kişi çalıştığı yerde 39 yıllık kıdem derecesine sahip olacaktır. Ayrıca 1 Haziran ve 1 Haziran tarihleri arasında en az 30 gün izin alması gerekmektedir. Bununla birlikte yeni kıdem yılına 51 gün sonra girecektir.

CANLI BORSA TAKİP EKRANI İÇİN TIKLAYIN!
ANLIK HİSSE SENETLERİ VERİLERİ, BORSA GRAFİK VE TEKNİK ANALİZ!

Sigortalı işçiler, bir yılı tamamladıkları işyerinde kıdemlerine bağlı olarak en az 14, en çok 26 gün izin alma hakkına sahiptir. İznin ne zaman kullanılacağı, işveren ile mutabık kalınmak kaydıyla işyerinde yapılan işin niteliğine ve özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Burada önemli olan işverene bir ay önceden yazılı izin talebinde bulunmaktır. Ayrıca Yıllık İzin Yönetmeliğine göre aynı tarihe denk gelen taleplerde; Öncelikler, kıdem ve bir önceki yılın izin tarihi dikkate alınarak belirlenir.

İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösteren bir izin kaydı tutmakla yükümlüdür. Ayrıca ulusal bayramlar ile genel tatiller ile yıllık izne denk gelen hafta tatilleri izin süresine dahil değildir. Ayrıca yıllık izinler konusunda kapsamlı bilgi almak için iş kanununa göre yıllık izin hakkı yazımıza göz atabilirsiniz.

Yaz ayları geldi, havalar ısındı, tatil planları yoğunlaştı. Dolayısıyla çalışanlar şimdi yıllık izinlerini kullanacakları günleri belirlemeye çalışıyor. İzinler konusunda birçok işyerinde anlaşmazlıklar yaşanıyor. Çünkü hemen herkes yaz aylarında izin kullanmak istediğinden işverenler de işin aksamaması için plan yapma arzusunda olduğundan çatışmalar da doğal olarak ortaya çıkıyor.

Öncelikle belirtelim, yıllık izin gerek işçilerde gerekse memurlarda anayasal bir hak. Yani işveren 'izin kullandırmıyorum', işçi de 'ben kullanmak istemiyorum' diyemiyor. Bu izinleri kullanmayıp ‘parasını almak’ gibi bir uygulama da maalesef yasalarımızda bulunmuyor.

Yıllık ücretli izin ile ilgili son yapılan düzenlemelerle artık toplam izinler ilk bölümü 10 günden az olmamak üzere istenilen güne kadar bölünebiliyor. Yani çalışanlar isterlerse izinlerini 1'er gün olarak bile kullanabiliyor. Peki, yıllık izin konusunda çalışanların ve işverenlerin hakları neler? Gelin isterseniz kafalardaki sorulara cevaplar vererek bu konulara açıklık getirmeye çalışalım.

1) Kimler izin kullanabilir?

Tüm çalışanların senelik izin hakkı vazgeçilmez bir hak. İşçilerin yıllık izin için en az bir yıl çalışmaları gerekiyor. Aynı işyerinde çalışma süresi henüz bir yılı dolmamış olanlar izin kullanamıyor.  yıl arası çalışanlar en az 14 gün, yıl arası en az 20 gün, 15 yıl ve daha fazlası için en az 26 gün izne hak kazanır. 50 yaş üstü ve 18 yaş altı çalışanların izinleri 20 günden az olamıyor. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün artırılarak uygulanır.

2) Bir yılını doldurmayan izin yapamaz mı?

Yasa gereği 1 yılını doldurmayan bir çalışan izin kullanamıyor. Fakat işveren isterse işçilerine 1 yıl dolduktan sonra hak edeceği izin günlerini avans olarak kullandırabilir. Burada iznin tamamı da bir bölümü de kullandırılabilir. Bu tamamen işveren ile işçi arasındaki anlaşmayla gerçekleşiyor. Ancak yasal olarak bir yılı doldurmayan çalışan izin kullanamıyor.

3) Bir yıllık sürenin hesaplaması nasıl yapılıyor?

Yıllık izin için gerekli 1 yıl hesaplanırken işyerinde bulunulan tüm zamanlar dikkate alınır. Yani deneme süresi de bu 1 yıla dahil edilir. Doğum izni gibi yasal izinler de 1 yıllık süre hesabına katılır.

4) Part-time çalışanların izin süreleri nasıl hesaplanır?

Part-time çalışan işçilerin izin için gerekli 1 yıllık süreleri de işe başladıktan sonra geçen zaman olarak hesaplanır. Çalışmadıkları günler de bu hesabın içindedir. Yani ilk işe başladıkları tarihten bu yana 1 yıl geçip geçmediğine bakılır. Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı işleme tabi tutulamaz. Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar iş sözleşmeleri devam ettiği sürece her yıl için hak ettikleri izinleri, bir sonraki yıl izin süresi içine isabet eden kısmi süreli iş günlerinde çalışmayarak kullanır. Yukarıdaki esaslara göre izine hak kazanan kısmi süreli ya da çağrı üzerine çalışan işçilerle tam süreli çalışan işçiler arasında yıllık izin süreleri ve izin ücretleri konularında bir ayrım yapılamaz.

5) İzin istenilen zamanda kullanılabilir mi?

Çalışanın bu hakkı olmasına rağmen, çalışma düzeni bakımından burada takdir hakkı işverendedir. Ancak bunun da usulleri belirlenmiştir.  İzin kurulu veya işveren, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile bağlı değildir. Ancak, izin sıra ve nöbetleşmesini göstermek üzere söz konusu kurulca düzenlenecek çizelgeler işçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır. Aynı tarihe rastlayan izin isteklerinde; işyerindeki kıdem ve bir önceki yıl iznini kullandığı tarih dikkate alınarak öncelikler belirlenir. Yol izni alanlar bu süreyi kullanmadan işe dönerlerse, işveren bunları anılan sürenin bitiminden önce işe başlatmayabilir.

6) İzin talebi ne zaman verilmelidir?

İşçi hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği zamandan en az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirir.

7) Kullanılmayan izin hakkı yanar mı?

İzin hakkının yanması söz konusu değildir. Çeşitli sebeplerle kullanılmayan izinler ya sonraki dönemde kullandırılır ya da iş akdinin feshedilmesi sırasında son maaştan parası ödenir. Bu ödeme tazminat alınıp alınmasına bağlı olmadan yapılır.

8) Yıllık izinler bölünebilir mi?

Yıllık izin son düzenlemeye göre ilk bölümü 10 günden az olmamak üzere istenilen güne kadar bölünebilir. Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.

9) İzinler maaştan düşülür mü?

Yıllık izinler ücretli izinlerdir. Çalışana maaşı tam olarak ödenir. Sigorta primleri tam olarak ödenir. Dolayısıyla maaştan bir eksilme yapılamaz.

10) Yol izni nasıl kullanılır?

Yasalarımız gereği çalışanlara 4 güne kadar yol izni verilir. Ancak bu 4 günün ücreti maaştan düşülür. İşçinin şehir dışına gittiğini ispatlaması gerekir.

11) İzin ücreti nasıl hesaplanır?

İzin ücreti hesaplanırken 1 tam yıl hesaba katılır. 1 yıldan eksik süreler dikkate alınmaz. Örneğin, 1 yıl 8 ay çalışan bir işçi için izin ücreti 1 yıl üzerinden belirlenir. İşçiye ödenecek miktar son çıplak ücreti ile hesaplanır. Brütten yapılacak hesaplamalarda yasal prim ve vergi kesintileri düşülür. Yani net ücret olarak ödenir.

12) İzin kaydı nasıl tutulur?

İşveren; çalıştırdığı işçilerin izin durumlarını gösteren, yıllık izin kayıt belgesini tutmak zorundadır. İşveren, her işçinin yıllık izin durumunu aynı esaslara göre düzenleyeceği izin defteri ya da benzeri bir istemle takip edebilir.

13) İzin kurulu olması zorunlu mudur?

İşçi sayısı yüzden az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilir.

14) Gazetecilerin izin süresi nasıl belirlenir?

Gazeteciye en az 1 yıl çalışmış olmak şartıyla 4 hafta izin kullandırılıyor. Meslekte hizmeti 10 yıldan yukarı olan bir gazeteciye, 6 hafta ücretli izin veriliyor. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanıyor.

Faruk ERDEM