Örnekler |
---|
1- i-mek ek fiili
2- -dir ek fiili |
Ek-fiil veya ek-eylemler, Türkçedeisim soylu kelimelerin sonuna gelerek yüklem olarak kullanılmalarını sağlayan, ayrıca basit fiillerdenbileşik zamanlı fiil yapan çekim ekleridir. Ek-fiiler -di, -miş, -se ve -dir'dir ancak sözcüklere bitişik olarak yazıldıklarında ses uyumlarına uyarak değişiklik gösterebilirler. İsim soylu kelimelerden yüklem yaparken, ek-fiilden sonra -im, -in, -sin, -iz, -siniz ve -lerşahıs eklerinden biri gelebilir.[1]
Ek fiiller Türkçede iki görevde kullanılır:
Ek fiillerin başlıca görevleri;
Ek fiilleri isim cümlelerince ve fiil cümlelerinde olmak üzere 2 ana başlıkta inceleyebiliriz.
İsim Cümlelerinde Ek Fiil | Fiil Cümlelerinde Ek Fiil |
---|---|
Ek Fiilin Görülen Geçmiş Zamanı | Ek Fiilin Hikaye Birleşik Zamanı |
Ek Fiilin Duyulan Geçmiş Zamanı | Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı |
Ek Fiilin Geniş Zamanı | Ek Fiilin Şart Birleşik Zamanı |
Ek Fiilin Şartı | – |
Ek fiil isimlere gelerek, isimleri cümlenin içinde yüklem yapar. İsim cümlelerinde ek fiil 4 başlıkta incelenir.
Ek fiilin görülen geçmiş zamanında “-dı” eki kullanılır. Cümleye eylemi bilme, eyleme tanıklık etme anlamı katar.
Örnekler:
Ek fiilin görülen geçmiş zamanında “-mış” eki kullanılır. Cümleye eylemi başkasından duyma, öğrenme anlamları katar.
Örnekler:
Ek fiilin geniş zamanında “-dir” eki kullanılır. Cümleye eylemin her zaman yapılan bir eylem olduğu anlamını katmaktadır. “-dir” eki genellikle cümlede düşer bu yüzden bazı cümlelerdeki “-dir” eki gizli olarak bulunur. “-dir” ekinin gizli olduğu durumlarda kişi ekleri bulunur.
Örnekler:
Ek fiilin şartında “-sa/-se” ekleri kullanılır. Cümleye eylemin bir şarta bağlı olduğu anlamını katar. Ek fiilin şartı isim veya isim soylu kelimeleri yüklem yapmaz.
Örnekler:
Ek fiiller, fiillere gelerek fiilleri birleşik zamanlı yapar. Bir kip eki alan fiillere basit zamanlı fiil denir. Bir kip eki ve ek fiil eki alan fiillere ise birleşik zamanlı fiil denir.
Örnekler:
Basit çekimli fiiller kip eklerinden sonra hikaye, rivayet, ve şart anlamı katan “-dı/-mış/-se” ek fiil eklerini alarak birleşik zamanlı fiil olurlar.
Hikaye birleşik zamanı “-dı” ekini alır. Cümleye eylemin geçmişte gerçekleşti anlamını katar.
Örnekler:
Rivayet birleşik zamanı “-mış” ekini alır. Cümleye eylemi başkasından duyma anlamı katar.
Örnekler:
Şart birleşik zamanı “-se” ekini alır. Cümleye şart anlamı katar.
Örnekler:
NOT: Emir kipinin hikaye, rivayet ve şart birleşik zamanı yoktur.
Ek fiilin olumsuzu “değil” kelimesiyle yapılır. Ek fiil eki değil kelimesinden sonra bitişik veya ayrı kullanılabilir. Ek fiil ekini daha kolay fark etmek için olumsuz kelimeyi olumluya çevirebiliriz.
Ek fiilin soru hali “mi” edatı kullanılarak yapılır. Ek fiil eki “mi” soru edatından sonra yazılır. Ek fiil ekini daha kolay fark etmek için soruya cevap verebiliriz.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası