Sigara Satışı Yasaklandımı

Önce Çin’de piyasaya sürüldü. yılından yılına gelindiğinde artık neredeyse tüm dünyaya yayılmıştı. Başta kanser olmak üzere sayısız hastalığa yol açan sigaraya alternatif olarak hayatımıza sokulan elektronik sigaraların gerçek yüzü zamanla ortaya çıktı. Masumiyet maskesi yerini içi boş reklam oyunlarına bıraktı. Elektronik sigaranın zararsız olduğunu söylemek mümkün değil. Sigarayı bırakmaya aracılık edebilecek bir ürün olduğu tezi ise çürümüş durumda.

Elektronik sigaraya olan ilgi yatırımcıların iştahını kabarttı. Güçlü tütün endüstrisi için artık pastanın önemli bir dilimi haline geldi. Peki nedir bu elektronik sigaranın özelliği? Hedef kitle kimlerden oluşuyor? Kullanım oranları ne durumda? Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Recep Erol Sezer ile konuştuk…

“ABD’de çocuklar arasında e-sigara salgını var”

Prof. Dr. Sezer’e göre elektronik sigara kullanımı ABD’de ciddi bir oranda. ABD’nin sigarayla mücadelede başarılı bir ülke olduğunu vurguluyor. Son 50 yılda sigara içme oranlarını yüzde 50’den yüzde 12’ye düşürdüklerini dile getiriyor. Ancak elektronik sigarada durumun vahim olduğu görüşünde:

“Çocuklar arasındaki elektronik sigara salgınında yıl içinde lise öğrencilerinin yüzde 30’u son bir ayda elektronik sigara kullanmış çocuklara dönüştü. Yani çocuklarda elektronik sigarayla bir nikotin salgını başladı. ABD hala bununla mücadele ediyor.”

Prof. Dr. Sezer ABD’deki durumu anlatınca ister istemez “Peki ya Türkiye?” diye soruyoruz. Neyse ki aldığımız yanıt yüreğimize su serpiyor.

“Üniversite öğrencilerinde yapılmış iki çalışma var. Son bir ayda kullanma oranı yüzde 3 görünüyor. Bunu ABD ile karşılaştırdığımız zaman oran oldukça düşük. Elektronik sigara bazı ülkelere hızla girebilmiş durumda. Ülkemiz elektronik sigaraya karşı kapılarını çıkışından itibaren kapattığı için belki biz yüzde 3’te kaldık.”

Elektronik sigarada aromatik tat oyunu

Türkiye’de elektronik sigara kullanım oranının düşük olması rehavete yol açmamalı çünkü Prof. Dr. Sezer’in bahsettiği elektronik sigara salgını koşulları, riskin her an artabileceğinin işareti niteliğinde… Üstelik gençler üzerinde de her geçen gün ilginin arttığı gözlemleniyor. Sezer bu ilgi ile elektronik sigaralardaki aromaların etkisini ise şöyle değerlendiriyor:

“Aromaların iki önemli işlevi var. Bunlardan bir tanesi tat veren maddeler. Bu tat veren maddeler asetaldehit miktarını yükseltiyor. Asetaldehit vücutta hücrelere zarar veren bir madde. Nikotin ve asetaldehit yan yana olduğu zaman çocukların bağımlı olması çok kolay hale geliyor. Yani bu aromalar, nikotinin bağımlı tepkisi özelliğini nikotinle etkileşime girerek arttırıyor. İkincisi ise aromaların hoşa giden bir etkisi var. Bu da yeniden kullanma motivasyonu yaratıyor. Alıştıktan sonra yeniden kullanma motivasyonu yarattığı için kişiler madde kullanmaya devam ediyor. Beyinleri öyle bir değişiyor ki bu değişimden sonra kullanmadıkları zaman konsantre olamayan, dikkatini toplayamayan, huzuru olmayan kişilere dönüşüyorlar. Yani elektronik sigara kullanmaya başlayan gençler kullanmadıkları zaman ders çalışmaları, öğrenmeleri bozulacak, keyifleri kaçacaktır.”

Elektronik sigara sağlığa nasıl zararlar veriyor?

Elektronik sigarada normal sigaradan daha az sayıda kimyasal madde olduğu kesin. Ama daha masum diyebilmek mümkün değil. Çünkü daha az madde olması, daha az zararlı olduğu anlamına gelmiyor.

Prof. Dr. Sezer, elektronik sigara içinde nikotinin yanı sıra propilen glikol ve bitkisel gliserin denen nikotini çok küçük parçalara dönüştüren ve içe çekilmesini, emilmesini kolaylaştıracak şekle dönüştüren çözücü maddeler bulunduğunu söylüyor. Ayrıca yine içe çekildiği zaman en uygun, en hızlı şekilde kana geçebilmesini sağlayacak düzenlemeyi mümkün kılan benzoik asit veya benzeri maddeler var. Bunlar uygun oranda katıldığı zaman serbest nikotin miktarı öyle bir düzeye çekiliyor ki kişi kolayca içine çekebiliyor. Kana karışan nikotin miktarı hızlı oluyor. Bu durumda sigaranın ya da elektronik sigaranın bağımlılık yapıcı özelliği sağlanıyor.

Propilen glikol, bitkisel gliserin ve benzoik aside ek olarak bir de tatlandırıcı maddeler var. Tatlandırıcı maddeler de içimi kolaylaştırıcı ve pekiştirici etkiyi arttırıcı özelliğe sahip. Bu madde grubu ısı altında bir araya geldiği zaman birçok yeni maddenin oluşmasına aracılık ediyor. Örneğin, asetaldehit, formaldehit ve akrolein gibi, hem kanser yapan hem hücrelere zarar veren kimyasal etkenlerle iltihabi olayları başlatan maddeler…

Prof. Dr. Sezer elektronik sigaranın direkt zararlarından bahsetmek için erken olduğunu örneklerle anlatıyor:

“Çünkü elektronik sigara yeni bir ürün. Bu zararı gösterebilecek araştırmalar yok. Sigarada bu zararlı hastalıkların gösterilebilmesi 60 yıl içinde oldu. ’lı yılların ortasına kadar sadece kalp hastalıkları ve akciğer kanseri biliniyordu. Sonra bunların sayısı 50 hastalığa kadar yükseldi.”

Ancak benzetme yoluyla içinde bulunan maddelere bakılarak elektronik sigaranın potansiyel zararlarından söz edilebiliyor. Elektronik sigara dumanının ya da buharının kanser yapıcı olduğu, DNA'yı bozduğu biliniyor. Sadece nikotin içeren ürünlerin dahi kalp hastalığı yapıcı özelliğiyle uzun süren araştırmalara dayalı olarak ortaya konulmuş durumda.

GRAFİK: M. Furkan Terzi

Resmi Gazete’de yer alan düzenlemeye göre makaron veya sigara kağıdına tütün doldurup satanlara yıl arası hapis cezası verilecek. Sarma sigara satışı yeni düzenlemeyle yasaklanmış oldu. İşte detaylar

Sigara kağıtlarına tütün doldurulup ardından poşetlenerek satılmasına yasak getirildi. Sigara kağıdına ve makarona tütün doldurup satmak 1 Temmuz itibariyle yasaklandı. Söz konusu eylemler devleti vergi kaybına uğrattığı için hali hazırda da yasaktı. Bu ürünlerin satışı için yasal boşluk da giderilmiş oldu.

SARMA SİGARA SATIŞI YASAKLANIYOR

Ticari amaçla makaron veya yaprak sigara kağıdını, içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde doldurulmuş olarak satanlar, satışa arz edenler, bulunduran ve nakledenlere yönelik cezai uygulama 1 Temmuz'da yürürlüğe girecek.

Hali hazırda sigara kağıdına tütün doldurmak veya makarona tütün koyup satmak yasak, çünkü devlet burada vergi kaybına uğruyor. Fakat yasa ile yasal boşluk da giderilmiş oldu.

TÜİK tarafından geçen günlerde yayınlanan Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına göre yılında tütün kullanan bireylerin yüzde 25,4'ü her gün sigara içerken yılında bu oran yüzde 28'e yükseldi.

Ara-sıra sigara içenlerin oranı ise yüzde 4,1'den yüzde 3,4'e indi. arası hiç sigara kullanmayanların oranı yüzde 53,4'ten yüzde 54,5'e yükselmiş. yılında hiç sigara kullanmayan bireylerin oranı yüzde 56,5 iken yılında bu oran yüzde 54,5'e inmiş.

SağlıksigarasözTürkiyeuygulama

Milliyet'ten Mithat Yurdakul'un haberine göre; bu hizmetlerin verildiği yerlerin açık alanları ile yapılar, yapıların eklentileri ve bahçeleri de yerleşke sınırları içinde kabul edilecek ve bu yerlerde de tütün ürünleri satılamayacak.

Benzer şekilde, içki satışı ve sunumunda da yasak kapsamı genişletilecek. Buna göre, üniversite kampüslerinde, öğrenci yurtlarının yanı sıra yurtların eklentileri ve bahçelerinde, yurt yerleşke sınırları içinde; sağlık hizmeti verilen yerlerin açık alanları ile yapıların eklentileri ve bahçelerinde, tüm yerleşke sınırları içinde herhangi bir şekilde içki satılamayacak ya da sunulamayacak.

Spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonlarıyla; kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarında da içki satışı ya da sunumu olmayacak.

ARAÇLAR BEYAZA BOYANIYOR

Taslakla, sigara araçlarına da yeni ayarlama gelecek. Buna göre, sigara firmalarına ait taşıtlarda, ticaret unvanlarıyla firma bilgilerine yer verilebilecek ancak, bu bilgiler beyaz zemin üzerine siyah renkte, araçların yan yüzeylerinde ve bir yan yüzey alanının yüzde onunu aşmayacak şekilde olacak.

Araçlarda hiçbir logo ve kısaltma kullanılamayacak. Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren bütün firmaların kullandıkları dağıtım araçları beyaz renkte olacak.

İçişleri Bakanlığı'nın yayınladığı son genelgeye göre; marketlerde (zincir ve süper marketler dahil) vatandaşların zorunlu temel ihtiyaçları kapsamındaki ürünlerin dışında herhangi bir ürün satışına izin verilmeyecek.

7 Mayıs Cuma gününden itibaren marketlerde (zincir ve süper marketler dahil) temel gıda ve temizlik ürünlerinin yanı sıra sadece hayvan yemi, mamaları ile kozmetik ürünleri (parfümeri ve makyaj malzemeleri hariç) satılabilecek.

Daha önce getirilen alkollü ürün satışı kısıtlamasının yanı sıra marketlerde (zincir ve süper marketler dahil) elektronik eşya, oyuncak, kırtasiye, giyim ve aksesuar, ev tekstili, oto aksesuar, bahçe malzemeleri, hırdavat, zücaciye vb. ürünlerin satışına izin verilmeyecek.

MARKETLERDE SİGARA SATIŞI YASAKLANDI MI?

Sosyal medyada marketlerde sigara satışının da yasaklanacağına yönelik iddialar gündeme gelmişti. İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Çataklı, market tedbirlerine yönelik son yayınlanan genelgede, sigara yasağına ilişkin bir kısıtlama olmadığını belirtti.

Çataklı, bu yöndeki tezviratların sosyal medya dedikodusundan ibaret olduğunu söyledi.