Kredi Borcunu Erken Ödeme

Prepayment Cost and its Limits in Commercial Credits

Ticari kredi sözleşmelerinde sıklıkla erken ödeme hakkı ile erken ödeme tazminatına yer verilmektedir. Ticari kredilerde kredinin kısmen veya tamamen vadesinden önce ödenmesine ilişkin özel bir hüküm bulunmadığından, borcun vadesinden önce ödenmesi genel hükümlere tabidir. Kural olarak kredi alan borcunu vadesinden önce ifa etse bile ifa edilmeden dolayı indirim yapılmasını isteyemez. Ancak ticari kredi sözleşmelerine erken ödemeye ve erken ödemeden dolayı ne kadar tazminat ödeneceğine ilişkin hükümler koyulmakta, bu da kredi alanın yüksek miktarda erken ödeme tazminatı ödemesine sebep olmaktadır. Her ne kadar ticari kredilerde her iki taraf tacir olsa da kredi alanın banka karşısında zayıf konumda olması, pazarlık gücünün bulunmaması, başka bir bankaya gitse bile sözleşme koşullarının değişmemesi, sözleşmede yer verilen bu hükümlerin denetlenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada ticari kredilerde erken ödeme hakkı, erken ödeme tazminatı, sözleşmede yer alan bu tür hükümlerin denetlenmesi ve sınırları Yargıtay kararları doğrultusunda açıklanmıştır.

Erken İfa, Ticari Kredi Sözleşmesi, Genel İşlem Koşulları, Erken Ödeme Tazminatı.

Terms of prepayment privilege and costs thereof are frequently included in commercial credit contracts. Paying the debt prior to due date is subject to general rules due to lacking of an exclusive provision regarding paying part or whole of the credit debt before its due date. As a rule, the loanee can not claim a deduction in amount because of prepayment. On the other hand, certain provisions regarding the terms of prepayment and its cost to the loanee may be included in such contracts. However, this may result in high prepayment costs for the loanee. Though both parties in a commercial credit contract are merchants, the fact that the loanee is weak vis a vis the bank, that he has no bargaining power and that there is no real alternative in rival banks requires these provision included in such contracts to be controlled. This article deals with the right to prepayment in commercial credits, cost of prepayment, and the supervision and limits of such contractual provisions in the light of Court of Appeal decisions.

Early Performance, Commercial Loan Agreement, Unfair Terms, Early Performance Pay.

Kişiler finansman ihtiyacını karşılamak için çoğu kez bankaya giderek kredi sözleşmesi yapmakta ve almış olduğu krediyi eşit vadelerle geri ödemeyi borçlanmaktadır. Gerek ticari gerekse tüketici kredilerinde kredi alan, imkânı oldukça kısmen veya tamamen ödeme yaparak kredi borcundan kurtulmak istemektedir. Özellikle tüketici kredilerinde erken ödeme hakkı ile erken ödemeden dolayı gerekli indirimin yapılması zorunluluğu özel olarak düzenlenmiş, erken ödeme hakkı ile erken ödemeden dolayı indirim yapılması zorunluluğu kanunla güvence altına alınmıştır. Ancak tüketici kredilerinden sadece sabit faizli konut kredilerinde kredinin kısmen veya tamamen erken ödenmesi halinde sözleşmede yer verilmek koşuluyla erken ödeme tazminatı istenebileceği düzenlenmiş, sabit faizli konut kredisi sözleşmesi dışındaki tüketici kredilerinde erken ödeme tazminatı alınmasına izin verilmemiştir. Oysa ticari kredilerde erken ödeme ve erken ödeme tazminatına ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bundan dolayı ticari kredilerde kredinin kısmen veya tamamen erken ödenmesi ile erken ödeme halinde kararlaştırılan erken ödeme tazminatına ilişkin anlaşmalar genel hükümlere tabidir.

Erken ödeme tazminatı uygulamada erken kapama komisyonu veya erken ödeme ücreti olarak da adlandırılmaktadır¹. “Erken kapama komisyonu” teriminin Borçlar Hukuku literatüründe karşılığı olmadığı için biz “erken ödeme tazminatı” terimini kullanmayı tercih ediyoruz. Bu çalışmada ticari kredilerde kredi alanın erken ödeme hakkı, erken ödeme tazminatının kararlaştırılıp kararlaştırılamayacağı, kararlaştırılabilirse bunun sınırının ne olacağı açıklanacaktır.

Toplam Kapama Tutarı: ihtiyaç ve taşıt kredilerinde ödenen tutarın çıkarıldığı kalan anapara, konut kredisinde ise kalan anaparaya ve ek olarak erken kapama cezası.

Ödenen Faiz Toplamı: Ödenen taksitler içerisinde yer alan toplam faiz miktarı.

Toplam Kar: ihtiyaç ve taşıt kredileri için ödenmeyen faiz ve vergi tutarlarının toplamını ifade eder. Konut kredisi için ise ödenmeyen faizlerden ödenecek olan erken kapama cezasının çıkartılması sonucunda bulunan net kazanç olarak hesaplanır.

Kapama Sonrası Toplam Maliyet: ihtiyaç ve taşıt kredileri için çekilen kredi tutarına ödenmiş olan faiz ve vergilerin eklenmesi ile hesaplanır. Konut kredisi için ise çekilen kredi tutarına ödenen faizlerle birlikte erken kapama cezasının da eklenmesi ile bulunur.

Ara Ödemede Elde Edilen Kar: Ödenen Faizlerin dışındaki eski dönem ve yeni dönem ödeme planlarındaki toplam faiz ödemesi farkı olarak adlandırılır. Konut kredisinde ise hesaplamaya erken ödeme cezası da dahil edilir.