65 Yaş Üstü Toplu Taşımaya Binebilir Mi

ÜCRETSİZ SEYAHAT VE ÜCRETSİZ SEYAHAT KAPSAMINDA YAPILACAK GELİR DESTEĞİ ÖDEMELERİNE DAİR BİLGİ NOTU

Ücretsiz Seyahat Uygulaması
sayılı Kanun’un 1 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında Ücretsiz seyahat hakkından faydalanabilecek kişiler aşağıda sayılmıştır:
-Asgari %40 engelli olanlar,
-Ağır engelliler ile bir kişiyi geçmemek koşuluyla refakatçileri,
-Gaziler
-Şehit ve gazi yakınları,
yaşını doldurmuş Türk vatandaşları.

12 Temmuz tarihinde sayılı Kanunla sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda yapılan değişiklikle şehit yakınları, gazilere, gazi yakınlarına, başarılı sporculara, engel oranı %40 ve üzerinde olan engelli bireylere ve ağır engelli olan bireylerin birlikte yolculuk ettikleri en fazla bir refakatçisine demiryolları ve denizyollarının şehir içi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanma hakkı; 65 yaşın üstündeki vatandaşlara demiryolları ve denizyollarının şehir içi hatları ile yukarıda sayılan şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak, demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından ise % 50 indirimli olarak yararlanma hakkı getirilmiştir.

Ücretsiz seyahat hakkından yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar ise Bakanlığımızca çıkarılan Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği ile belirlenmiş olup, ilgili Yönetmelik 4/3/ tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında "Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanır.’’ denilmiş olup, aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde “5 inci madde kapsamındakiler için nüfus cüzdanı kullanılır.’’ ibaresi yer almaktadır.

Bu Yönetmelik gereği toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli yararlanma amacıyla ilgili Yönetmelikte belirtilen belgelerin ibraz edilmesi halinde, ücretsiz veya indirimli seyahat hakkı herhangi bir gerekçeyle engellenemez.

İlgili hüküm doğrultusunda, ücretsiz seyahat hakkından yararlandırılmama yahut hakkın kullanımının zorlaştırılması durumlarında olayın geçtiği yerin en büyük mülki idare amirine olay tarihi, zamanı, araç plakası ve olay yeri ile ilgili ayrıntıları içerecek şekilde şikâyet edilmesi gerektiği bilgisi vatandaşlarımıza duyurulmaktadır.

Bahsedilen mevzuat hükümleri incelendiğinde Kanun ile anılan hükümlerde belirtilen engelli, yaşlı, gazi ve şehit yakını kişilerin ücretsiz seyahat hakkından yararlandırılmaları konusunda belediyelere ve araç sahiplerine zorunluluk getirmektedir. Açıktır ki sayılı Kanun belediyeler tarafından yetki verilmiş olan şehiriçi toplu taşıma araçlarını kapsamaktadır.

Aynı Kanunun 1 inci maddesinin yedinci fıkrasına göre “İlgili kurumlar, belediyeler ile belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketler, ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili olarak gerekli tedbirleri alırlar. Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullandırılmaması hâlinde bu haktan faydalandırılmayan her kişi için toplu taşıma aracının tarifesi üzerinden elli tam bilet bedeli tutarında idari para cezası mülki idare amiri tarafından uygulanır.” hükmünü amir olduğundan bu durumun belediyeler tarafından değerlendirilerek ücretsiz seyahat hakkının kullanılmasının sağlanmasına ilişkin tedbir alma yükümlülüğü bulunmaktadır. Gerekiyorsa belediyenin kendi toplu taşıma alt düzenlemelerinin kullanılarak yetki belgelerinin iptalinin dahi yapılması gerekmektedir.

Ücretsiz Seyahat Kapsamında Yapılacak Gelir Desteği Ödemeleri

sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun birinci maddesine 27/3/ tarihli ve sayılı Kanunla eklenen dokuzuncu fıkrasında; ücretsiz seyahat yükümlülüğü bulunan ve belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı ile özel deniz ulaşımı aracı için bunların işletmecilerine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulan ödenekten ilgili belediyeler aracılığıyla her ay gelir desteği ödemesi yapılacağı belirtilmiştir.
Bu çerçevede, söz konusu gelir desteğinin ödenmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Ücretsiz Seyahat Kapsamında Yapılacak Gelir Desteği Ödemesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 6/1/ tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
Gelir desteği miktarı;
-Şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir özel denizyolu ulaşımı aracı için aylık TL;
- Diğer ulaşım araçlarından; Ankara ve İstanbul büyükşehir belediyelerinde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı için aylık TL, büyükşehir belediyesi olan diğer illerde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı için aylık TL,
- Büyükşehir belediyesi olmayan illerde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı için ise aylık TL .
İlgili Yönetmeliğe göre belediyelerden gönderilen bilgiler doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından düzenlenen icmal tabloları uyarınca hesaplanan ödeme miktarlarının İl Müdürlüklerimiz aracılığı ile belediyelerin açacakları hesaplara aktarılmaktadır. Ekim itibariyle Milyon TL gelir desteği hak sahiplerine ödenmiştir.

65 yaş üzerindekiler ücretsiz seyahat kartları çıkana kadar kimliklerini göstererek toplu taşımada ücretsiz seyahat edebilecek.

Yedi ay önce sayılı kanunda yapılan değişiklikle 65 yaş, engelli ve vazife malulü ve yakınlarına ücretsiz seyahat kartı hakkı getirildi.

Ancak yedi aydır kanunla ilgili gerekli yönetmelik çıkmadığı için bu hak uygulamaya geçememişti.

4 Mart'ta Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı gerekli yönetmeliği çıkarttı. Ancak kartların çıkması zaman alacak.  

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, dün yaptığı açıklamada kartlar çıkana kadar 65 yaş üstü kişilerin kimliklerini göstererek ücretsiz toplu ulaşım araçlarını kullanabileceklerini açıkladı.

12 Temmuz 'te yapılan düzenlemeyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin'in açıklamasına göre, 10 milyon kişi bu haktan faydalanacak. Yeni düzenlemeyle Türkiye'nin her yerinde geçerli olacak kartlar bastıralacak. Yani vatandaşlar gittikleri tüm illerde bu kartı göstererek ücretsiz ulaşımdan faydalanacak.

Düzenlemeye göre kimler bu haktan yararlanabilir:

Yaşlılara şehirlerarasında yüzde 50 indirimli

* 65 yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak, demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından ise %50 indirimli olarak yararlanırlar.

Yüzde 40 engelli rapor şart

Düzenlemede engelli ve vazife malulleri 65 yaş üstünden farklı olarak demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından da ücretsiz olarak yararlanıyorlar.

* Engelliler için sağlık kurulu raporuyla yüzde 40 ve üzerinde engelli olduğunu belgeleyen Türk vatandaşlarının kendileri, ağır engellilerin kendileri ile birlikte birden fazla olmamak üzere birlikte yolculuk ettikleri refakatçileri.

Malullerin 25 yaşını doldurmayan çocukları

* Vazife malulü sayılarak aylık bağlananların kendileri, eşleri, evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış olan çocukları, anne ve babaları; yukarıda sayılan kanunlara göre harp veya vazife malulü sayılanlardan sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam edenler ile vazife malulü sayılarak aylık bağlananlardan, sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya başlamaları nedeniyle ödenmekte olan aylıkları kesilenlerin kendileri ile eşleri, evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış çocukları, anne ve babaları; yukarıda sayılan kanunlara göre harp veya vazife malulü sayılacak şekilde hayatını kaybedenlerin ya da aynı kapsamda aylık almaktayken hayatını kaybedenlerin eşleri, evli olmayan ve yirmi beş yaşını doldurmamış olan çocukları, anne ve babaları.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de 65 yaş üstü 5, milyon kişi var. (Nüfusa oranı yüzde 7,7). Engellilerin ise nüfusa oranının yüzde 12 olduğu tahmin ediliyor. (NV)