Malazgirt Savaşı Sebep Ve Sonuçları

kaynağı değiştir]

Urartu Devletinin kuruluşunu tamamlar tamamlamaz, özellikle Sarduri I, Menua ve Argişti I’in saltanatları süresince, yayıldıkları sahanın (doğu Anadolu, Transkafkasya ve Kuzeybatı İran) nasıl en güçlü siyasi birliği haline geldiğinden ve hakim olunan coğrafi alanın genişlemesinden dolayı giderek artan insan-doğal kaynak ihtiyacını karşılayabilmek için çevresindeki krallık ve prenslere yönelik aralıksız seferler düzenlendiğinden bilinmektedir. Urartu Devletinin kuzey politikasının nedenlerine, ayrıntılarına, bu toprakların nasıl ve ne zaman Urartu’ya katıldığı ve ^[1] Konfederasyonların birleşik hareket etme arzularının artması merkezi devlet sisteminin kurulması için ilk aşamayı oluşturmuştur. M.Ö. 9. yüzyılda (M.Ö. I. bin yılın başlarında), konfederasyonlar birleşerek Urartu Devleti’ni oluşturmuşlardır. Aslında bu devre bir geçiş sürecidir. Urartu Devleti için merkezi sisteme yönelik ilk organizasyonlar Lutipri döneminde başlamıştır. Lutipri (M.Ö. –) devri olayları hakkında fazla bir bilgiye sahip değiliz. Ancak Asur kralı Asur Nasirpal II (M.Ö. –)’nin 2. saltanat yılı yazıtlarından anlaşıldığına göre, Asur’a vergi vermek zorunda kalmıştır. Söz konusu vergilerin bu ülkeye ulaştırılmasını da Lapturi üstlenmek zorunda kalmıştır. Lutipri’den sonra, Urartu tahtına Aramu (Arame) (yaklaşık M.Ö. –) geçmiştir. Bu kral hakkındaki bilgilerimiz Asur kralı Salmanassar III (M.Ö. –)’ün sefer kayıtlarına dayanmaktadır.^[1]

I. Argişti devri[değiştir kaynağı değiştir]

Ana madde: Âyin

Urartu tanrıları için ritüeller eşliğinde kurbanlar kesilmesi esasına dayanmaktadır. Kurbanlar koyun, inek ve sığır olarak çeşitlilik arzeder ve Urartuların 79 tane tanrılarından her bir tanesi için kaç tane koyun / sığır kesileceği belirlenmiştir. Ayrıca devletin başkenti olan Tuşpa için de kurban kesilmekteydi. Kesilen hayvanların kanlarının Van Kalesi'ndeki bir meydanda toplanması için drenaj kanalları inşâ edilmişti. Araştırmacı bilim insanları benzer kanallardan diğer yerleşim site ve şehirlerinde de keşfetmişlerdir. Kesilen hayvanların yaşlarının ortalama iki günlük olacak kadar çok genç oldukları anlaşılmıştır. Blur-Karmir (Kızıl-Tepe) mevkîinde yapılan araştırmalar sırasında dört binin üzerinde kurban edilmiş hayvan külleri bulundu. Alman arkeologların Rusahinili (Toprak-Kale) mevkîinde yürüttükleri araştırmalar neticesinde hayvan kemiklerinin arasında bâzı çocuk kemiklerininde bulunmasıyle insan kurban etme adetinin de Urartuların gelenekleri arasında olduğu sonucuna vardı. Ḫaldi'nin onuruna çocukların nasıl kurban edileceğini ve hangi ritüellerin uygulanacağını açıklayan bir kil tablet ele geçirilmiştir.

Urartu dinî sanatını yansıtan kabartma ve heykeller[değiştir

Doğu Anadolu'da Erken Dönem Türk İzleri

Öz Orta Asya (Türkistan) geleneğine bağlı balbal ve heykellerin, Türkiye ile bağları çoktandır tartışılagelmektedir. Bu konuda, Göktürk dönemi heykel ve balbalları çok önemli ipuçları sunmaktadır. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi'n-deki koç-koyun ve at heykeli şeklindeki mezar taşlarının Türkistan bölgesi ile bağları çok güçlüdür. Bunların yanı sıra, heykel ya da stilize-soyut görüntülü insan heykelli mezar taşları da yine aynı bölgeyle irtibatlandırılır. Gerek in-san, gerekse de hayvan heykeli şekilli taşlar, ülkemizin doğusundaki bölge-lerde hakimiyet kazanmıştır. Ancak yapılan yeni araştırmalar, insan heykeli ve kabartmalı taşların sadece bu bölgede değil, Orta ve Batı Anadolu bölgele-rinde de görüldüğünü kanıtlamıştır. Batı Anadolu'daki dikkat çekici bölgeler arasında Afyon ve Eskişehir gelmekteydi. Yaptığımız bu çalışmayla, köklerini şüphesiz Orta Asya (Türkistan) bölgesinden alan, birisi heykel şeklinde, diğeri yüz kabartması şeklinde olan iki Uşak mezar taşının bulunması, bugüne ka-dar yayınlarda rastlamadığımız Uşak bölgesinin de değerlendirmeye alınması gerektiğini göstermiştir. Unutulmaması gereken nokta şudur: Kültür eserleri, her sanat dalı uygula-masında olduğu gibi, belli bir köke bağlansa bile ait olduğu dönem ile sanatsal ve kültürel ortamın izlerini taşırlar. Dolayısıyla, Uşak ili Ulubey ilçesinin iki köy mezarlığından tanıtılan taşların geçmiş izleri Orta Asya (Türkistan) böl-gesiyken, her iki taş da aynı zamanda Osmanlılaşmış, ilâve bir kimlik kazan-mıştır. Türk geleneklerine bağlı heykel şekilli mezar taşı dünyasına, Batı Ana-dolu'nun küçük bir yerleşim yeri olan Uşak penceresinden bakılmıştır. Böyle anlaşıldığı ve yorumlandığı taktirde, hem bu makale doğru okunmuş, hem de Türk dünyası mezar taşı geleneğindeki yeri daha iyi anlaşılmış olur.

nest...

138089 138090 138091 138092 138093