Ramazanda Itikaf Nasıl Yapılır

Ramazan ayı ibadetleri arasında yer alan itikaf ibadeti ile ilgili bilgiler yoğun ilgi görmeye başladı. Bir mescitte ibadet niyetiyle belli kurallara uyup dış dünyayla ilişkileri asgari düzeye indirerek kişinin kendisiyle baş başa kaldığı itikaf günleri, bugün başlıyor. Kısaca günahlardan tövbe etmek adına yapılan ve Allaha yakın olma insancına dayalı olan itikaf ibadetine dair detaylar haberimizde..

İTİKAF NE DEMEK?

Dinî bir terim olarak itikâf akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına gelmiş bir Müslümanın beş vakit namaz kılınan bir mescitte ibadet/Allah’a yakınlık elde etme niyetiyle bir süre durması demektir.

İTİKAF NASIL YAPILIR?

İtikâfa giren kimse, camide yer, içer, uyur ve ihtiyacı olan şeyleri mümkün olduğu takdirde camide tedarik eder. Tuvalete gitmek, abdest almak ve gerekli olduğunda gusletmek gibi tabiî ihtiyaçları için ise camiden dışarı çıkabilir. Bulunduğu camide cuma namazı kılınmıyorsa, cuma namazını kılmak üzere başka bir camiye gidebilir. Cenaze namazı için ise dışarı çıkamaz. Kendisine veya malına bir zarar geleceği korkusuna kapılması ya da zorla çıkarılması hâlinde başka bir camiye gitmek üzere içerisinde bulunduğu cami veya mescidden çıkabilir. Bu zorunlu hâllerin dışında camiden çıkarsa itikâfı bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, ).

İTİKAF NE ZAMAN YAPILIR?

Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazan’da ve özellikle bu ayın son on gününde itikâfta bulunduğunu bildiren birçok hadis-i şerif vardır (Buhârî, İtikâf, 1; Müslim, İtikâf, ; Ebû Dâvûd, Ramazân, 3; Savm, 77).

Allah'ın rızasını kazanmak için belli bir adap içinde camide kalmak ve ibadetle meşgul olmak anlamına gelen "itikaf", ramazanın son 10 gününde yapılıyor. İtikaf, modern hayatın yoğunluğunda nefis terbiyesi ve ibadetine yeteri kadar zaman ayıramayan Müslümanlar için ramazanın ayrılmaz bir parçası.

İTİKAF İBADETİ KAÇ GÜN YAPILIR?

Nafile olan itikâfın en azı bir gündür. Ebû Yusuf en az süreyi, bir günün yarıdan fazlası olarak belirlerken İmam Muhammed itikâf için bir saati de yeterli bulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, ).

İTİKAF İBADETİ EVDE YAPILIR MI?

Camide itikâf erkeklere mahsustur. Kadınlar ise evlerinin namaz kılmak üzere belirledikleri bir yerinde itikâfta bulunabilirler (Merğînânî, el-Hidâye, II, ). Şâfiî mezhebine göre ise, mescid dışında itikâf caiz değildir. Kadın, kocasından izin alarak mescitte itikâf yapar. Zira Hz. Peygamberin (s.a.s.) eşlerinin mescidde itikâfa girdikleri rivayet edilmiştir (Müslim, İtikâf, 6). Bu mezhebe göre itikâf sırasında oruçlu bulunmak da şart değildir (Şîrâzî, el-Mühezzeb, I, ; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, ).

Geçen yıl Covid tedbirleri nedeniyle camilerde ifa edilemeyen itikaf, bu ramazanda il ve ilçelerdeki mülki amirliğin onay vermesi durumunda müftülüklerin belirlediği camilerde yapılabilecek. İtikaf ibadetinde asıl olanın camilerde yapılması olmakla birlikte salgın ve benzeri mücbir sebepler olması durumunda evlerin mescit olarak kullanılan bir odasında ibadet şartlarının gözetilerek yapılabileceği tavsiye ediliyor.

DİYANET BİLGİLERİNE GÖRE İTİKAF NEDİR?

Dinî bir terim olarak itikâf akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına gelmiş bir müslümanın beş vakit namaz kılınan bir mescitte ibadet/Allah’a yakınlık elde etme niyetiyle bir süre durması demektir. İtikâfa giren kimse, camide yer, içer, uyur ve ihtiyacı olan şeyleri mümkün olduğu takdirde camide tedarik eder. Tuvalete gitmek, abdest almak ve gerekli olduğunda gusletmek gibi tabiî ihtiyaçları için ise camiden dışarı çıkabilir. Bulunduğu camide cuma namazı kılınmıyorsa, cuma namazını kılmak üzere başka bir camiye gidebilir. Cenaze namazı için ise dışarı çıkamaz. Kendisine veya malına bir zarar geleceği korkusuna kapılması ya da zorla çıkarılması hâlinde başka bir camiye gitmek üzere içerisinde bulunduğu cami veya mescidden çıkabilir. Bu zorunlu hâllerin dışında camiden çıkarsa itikâfı bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, ).

DOĞRUHABER

Alimler ve Medreseler Birliği Fetva Kurulu itikafın önemine ilişkin bir mesaj yayımladı. Yayınalan mesajda,  “İtikaf nedir? İtikaf nasıl yapılır? İtikafa nasıl niyet edilir? Evde İtikafa girilir mi? ” sorularına da cevap verildi.

İTİKAF NEDİR?

İtikâf: sözlükte, haps olmak, yerinde kalmak, bir şey üzerinde devam etmek, ısrar etmek gibi mânalara gelir. Şer'î örfte ise: Allah'ın rızasını kazanmak düşüncesiyle belli şartlar ve âdab çerçevesinde mescidde kalmaya denir.

EVDE İTİKAFA GİRİLİR Mİ?

İtikâfı erkekler mescidde yerine getirirler. İçinde cemaatle namaz kılınan camilerde daha iyidir. Evlerde itikâfa girilmez. Ancak bu yıl salgın nedeniyle camilerin kapalı olması ve bu sünnetten mahrum kalınmaması için alimler evlerin bir odasını mescide çevirerek evde itikaf yapılabileceğini söyledi. 

İTİKAF NASIL YAPILIR?

İtikâf, kitap, sünnet ve icma ile sabit olup nâfile bir ibâdettir. Ramazanın son on gününde ise müekked sünnettir. Sadece nezredilmek suretiyle vâcib olur. İtikâf senenin her ayında olabilir. İtikâfta oruç şart değildir. Ancak oruçlu olmak itikâfın adabından olup sünnettir. Hanefîlere göre vâcib olan itikâf için oruç şarttır ve beş vakit namazın kılındığı yerlerde olmalıdır. Şafiilere göre bütün mescidlerde itikâfa girmek caiz kabul edilmiştir. İtikâfa giren kişi mescidde kalır, namaz, tilavet, zikir ve tefekkür gibi ibadetin çeşitleriyle meşgul olur. Dünyevî meşguliyetleri terk eder. Kadına yaklaşmak tamamen yasaktır. Kadınlar da tesettüre ciddi bir şekilde riayet etmeleri halinde mescidlerde itikâfa girebilirler ancak bu Şafiilere göre mekruhtur.

İTİKAFA NASIL NİYET EDİLİR?

Allah rızası için şu mescidde şu kadar müddet itikâf yapmaya niyet ettim demekle ve kalbinden geçirmekle bunu nefsine vâcib kılar. Bu niyetle mescide giren kimse abdest almak, gusletmek, abdest bozmak gibi zaruret olmadıkça mescidden ayrılmaz. Aksi takdirde itikâfı bozulur, yeniden itikâfa girmesi gerekir.

İTİKAFIN FAZİLETİ

Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: "Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem vefat edinceye kadar Ramazan'ın son on gününde itikâfa girer ve derdi ki: "Kadir gecesini Ramazan'ın son on gününde arayın". Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'den sonra, zevceleri de itikâfa girdiler." (Buhârî, Müslim, Muvatta, Ebu Dâvud, Tirmizî, Nesâî, İbnu Mâce)

Bir başka rivayette şöyle denir: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem her Ramazan'da itikâfa girerdi. Akşam namazını kılar kılmaz itikâf mahalline gelirdi. Râvi der ki: Bir gün Hz. Aişe de itikâf için izin istedi. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem izin verdi. Mescidin içinde itikâf için bir çadır kuruldu. Bunu Hafsa validemiz (radıyallahu anhâ) işitti, O'nun için de bir çadır kuruldu. Arkadan Zeyneb (radıyallahu anhâ) validemiz için de bir çadır kuruldu. Sabah ol Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem hücresinden çıktığında dört çadır kurulduğunu görünce

"Bunlar da ne?" diye sordu. Durum haber verilince: 

"Onları bu işe sevkeden Allah'ın rızasını kazandıracak bir amel düşüncesi mi? Derhal kaldırın, gözüm görmesin!" diye emretti. Çadırlar kaldırıldı. O Ramazan Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem de itikâfı terketti. Şevvâl'in son onunda itikâfa girdi."

Bir diğer rivayette şöyle denir: "Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem çadırların kaldırılmasını emretti. Derhal yıkıldılar. O yıl Ramazan'da itikâfa girmedi, Şevvâl ayının ilk onunda girdi." (Kütüb-i Sitte)

"İmam şafii bu hadise dayanarak içinde cemaatle namaz kılınan camide itikâfın kadınlar için mekruh olduğunu mutlak bir surette ifade etmiştir. Zira kadın burada çok kişi tarafından görülmeye hedef olur. İbn Abdilberr demiş ki: şayet ibn-u Uyeyne'nin "onlar itikâf için Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'den izin istediler" ziyadesi olmasaydı İmam Şafii kadının, içinde cemaatle namaz kılınan camide itikâfa girmesinin caiz olmadığına kesin hükmederdi. Hanefiler kadının itikâfının sahih olabilmesi için evinin mescidinde olmasını şart koşmuşlar. Ancak onlara ait bir rivayette kocasıyla beraber olduğunda camide itikâfa girebilir hükmü vardır. Ahmed bin Hanbel de aynı şeyi söylemiştir." (Feth-ül Bari) 

İmam Şafii rahimehullah şöyle demiştir: "Ramazanın son on gününde itikâfa girmekle Resulullah sallallahu aleyhi ve selem'e uymak isteyen kimsenin yirmi birinci gecede güneş batmadan camiye girmesi ve -ister ay tam (30 gün) olsun veya (29 gün olup bir gün) eksik olsun fark etmez- bayram gecesinde güneş battıktan sonra çıkması gerekir. Ta ki o on günden bir şeyi kaçırmasın.. En iyisi ve faziletlisi ise bayram gecesinde de camide kalmasıdır. Ta ki oradan bayram namazı için musallaya (bayram namazının kılınacağı yere) çıksın. (Nidau-r Reyyan)

İtikaf Nedir?

Ramazan ayı sonsuz rahmet kapısının sonuna kadar aralandığı, şeytanların bağlanıp, kötülüklerin yeryüzünden uzaklaştırıldığı her türlü nimet ve zenginliğin değerinin en iyi anlaşıldığı zaman dilimidir. Ramazan ayına has olan birtakım güzelliklerden bir tanesi de itikaftır.

İtikaf; bir mescitte ibadet maksadıyla Ramazan’ın son 10 günü gece gündüz kapanmaktır. İtikaf; bir bakıma kişinin dünyevi her şeyden elini eteğini çekerek inzivaya çekilmesidir.

İtikaf nasıl yapılır?

İtikaf yapmak isteyen kişi, bu niyetiyle cemaatle namaz kılınan mescit hükmündeki bir yerde Ramazan’ın son 10 günü kalmaya başlayarak itikafa girmiş olur. İtikaf yapan kişi vaktinin tamamını zikir, namaz, Kur’an-ı Kerim tilaveti gibi sadece ibadetle meşgul olarak geçirir.

İtikaf eden kişi, yeme içme ihtiyaçlarının tamamını burada karşılar ve abdest almak gibi zaruri bir durum gerekmedikçe ise bulunduğu mescidi terk etmemesi gerekir. Birtakım temel ihtiyaçları doğrultusunda mescidi ve onu meşgul etmeyecek ve bulunduğu mescidi kirletmeyecek şeyleri getirmesinde sakınca yoktur. İtikafla meşgul olan kişi ibadeti gibi istirahatini de mescitte geçirir.

İtikafın şartları

• Her ibadette şart olduğu gibi niyet itikafta da şarttır. Niyet edilmeden yapılan itikaf geçerli olmaz.

• Eril kişinin beş vakit cemaatle namaz kılınan bir yerde itikafa girmesi gerekir.

• Oruç, vacip olan itikaf ibadeti için şarttır. Yılın herhangi bir dönemi itikaf yapılmaz. Sadece Ramazan’ın son 10 günü gerçekleştirilebilir.

• Kadınların kendilerine mahsus olan hallerden hayız ve nifastan temiz olmaları gerekir.

Salgın nedeniyle tüm dünya olarak evlere kapandığımız bu zamanlarda bu ibadeti yerine getirebilmemiz mümkün görünmüyor. Ancak evlere kapanıp kendimizle baş başa kaldığımız bugünleri Ramazan ayının da gelişini bir fırsat bilip bu zamanlardan en iyi şekilde istifade edebiliriz. Bol bol Kur’an-ı Kerim okuyup, zikir ve namazla meşgul olup yüzümüzü Yüce Rabbimize dönerek O’ndan af dileyip bizleri affetmesini ve başımızda yer alan bu musibetten kurtarması için ondan yardım dilemeliyiz.