Sağlıklı Yaşamın Sırları Nelerdir
Uzun ve Sağlıklı Yaşamın Sırrı
Sağlıklı yaşamın sırrını biliyor musunuz?
Son yıllarda bilimin ve tıbbın ilerlemesiyle, ortalama yaşam süresinin uzadığını söyleyebiliriz. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre arasında ortalama yaşam süresi 5,5 yıl artarak, 66,5’ten 72’ye yükseldi. Aynı verilere göre ülkeler arasında ortalama yaşam süresi; Japonya’da 84, İsviçre’de 83 ile en yüksek ülkeler olarak dikkat çekerken, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi gelişmişlik düzeyi düşük olan ülkelerde ise yıl olarak gerçekleşti. Bu verileri değerlendirecek olursak, uzun yaşamın sırrının zenginlik ile paralel olduğuna hükmedebiliriz.
Sizce de öyle mi?
Bir diğer tartışma konusu ise fazla yaşamak mı, yoksa yaşadığı sürece sağlıklı kalmak, kimseye bağımlı olmadan hayatı sürdürebilmek mi?
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerini alt üst eden bir halk var ki, aslında fakir olmalarına rağmen hem uzun hem de sağlıklı yaşayabiliyorlar. Kadınlar yaşında doğum yapabiliyor. Ortalama ömürleri ise yıl olarak kayıtlara geçerken, yaşına kadar yaşayanların olduğu da rapor edilmiş.
Peki kim bunlar?
Pakistan’ın kuzeyinde Hunza vadisinde yaşayan bu halkın, Büyük İskender’in Hindistan kuşatması sonrası bölgede kalan Türkler olduğu iddia edilmektedir.
Hunza Halkı ortalama ile yıl yaşıyor. Kadınlar yaş arasında gebe kalabiliyor. yaşın altındaki ölümler genç ölüm olarak kabul ediliyor. Modern dünyanın hastalıkları olan kanser ve kronik hastalıklar bu bölgede görülmüyor. Zengin oldukları veya teknoloji ile çok da içli dışlı oldukları da söylenemez.
O zaman Hunza Türklerinin uzun ve sağlıklı yaşamlarının sırrı nedir?
Hunza Türkleri;
1) Pakistanın kuzeyinde rakımı metrenin üzerinde olan bir vadide yaşıyorlar. (Rakım yükseldikçe temiz hava soluyor, temiz su tüketiyorlar)
2) Bölgenin ulaşımı sıkıntılı olduğu için yiyeceklerini kendileri hazırlıyorlar, bizim sıklıkla tükettiğimiz paketli ürünleri tüket(e)miyorlar. Beslenmeleri incelendiğinde sebze ve protein ağırlıklı bir beslenme düzenlerinin olduğu, sebze ve meyveleri taze yedikleri, protein ihtiyaçlarını bölgede yetişen yabani yaklardan ve dağ keçilerinden sağlandığını görülmektedir. Bu hayvanların hem etlerinden hem de sütlerinden faydalanıyorlar. Yemeklerde yağ olarak, doğal meracılıkla elde edilen sütlerinden yapılan tereyağını ve bölgede bol miktarda yetişen kayısı yağını kullandıkları tespit edilmiş.
3) Uzun yaşamlarının bir diğer sırrı ise, gerek avlanmak, gerekse meyve ve sebze üretmek için sürekli hareket halinde olmaları gösteriliyor.
4) Bölgenin şehirden uzak ve kışın büyük bir çoğunluğu yolların kapalı olmasına bağlı olarak şehir hayatından ve stresinden uzak bir yaşam sürüyor olmaları da uzun yaşamın bir parçası olarak analiz ediliyor.
Hunza Türklerinin yaşam stili, Dünya Sağlık Örgütünün verileri ile kıyaslandığında, sağlıklı ve uzun yaşamın sırrının; bilim ve teknolojinin ilerlemesinden ziyade doğal ve sağlıklı beslenmeye, stresten uzak yaşamaya ve egzersize bağlı olduğunu göstermektedir.
Şehirde yaşıyorsunuz ama sağlıklı ve uzun yaşamak istiyorsanız;
1) Diyet: Diyet listemizden basit karbonhidratlar dediğimiz, gluten, şeker ve nişastayı çıkartmamız gerekiyor. Olabildiğince organik, imkanımız el verdikçe doğal beslenmeye dönmeli, sebzeleri ve meyveleri mevsiminde tüketmeliyiz. Mevsimi dışında tüketilen her meyve ve sebzenin içinde GDO olduğunu aklımızda bulundurmalı ve uzak durmalıyız. Suyumuzu BPA içeren plastik şişelerden değil mümkünse doğru filtre yolları ile elde edilen çeşme suyu değilse cam şişeden tüketmeye gayret etmeliyiz.
2) Egzersiz: Kalp/damar sağlığımızı korumak, eklem ve kaslarımız sağlıklı kalabilmesi için mutlaka her gün en az 45 dakika tempolu yürüyüş yapmalıyız.
3) Vücudumuzun ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri olabildiğince doğal olarak meyve ve sebzelerden temin etmeli, bunun için dengeli beslenmeliyiz. Besinlerden elde etmekte zorlandığımız özellikle D vitamini ve balık yağı (omega-3) gibi bazı vitamin ve mineralleri doktor kontrolünde kullanmalıyız.
4) Stres: Hepimizin hayatında az çok stres var. Biz ne yapıyoruz? Sürekli şikayet ediyoruz. Stresten şikayet etmek yerine stresi azaltmanın ve stresle başa çıkmanın yolları araştırılmalı, kendi mizacımıza uygun, bizi gündelik hayatın stresinden uzak tutacak yeni hobiler edinmeli, gerekirse bu konuda yoga-meditasyon ve nefes teknikleri ile alakalı olarak profesyonel destek almalıyız.
Bunları yapmak belki Hunza Türkleri gibi yıl yaşamamızı sağlamayacak ama en azından yaşadığımız süre boyunca sağlıklı kalabilmeyi, modern çağın hastalıkları olan Alzheimer, Demans, Parkinson, Diyabet, Obezite gibi bir çok kronik hastalıklardan uzak durabilmeyi elde edeceğiz.
Uzun yaşamanın sırları
"Mutlu bir hayat daha uzundur"
Ne mucize besinler, ne sporla geçirilen bir hayat, ne de sihirli formüller Uzun ve sağlıklı bir yaşamın sırlarını öğrenmek için başvurduğumuz Prof. Dr. Osman Müftüoğlu'nun üzerinde en çok durduğu ve ısrarla vurguladığı kavramlar, sağlığa eşlik eden mutluluk, huzur ve dinginlik oldu
Belki temel bu ama daha pek çok şey var Bu yazıda daha uzun ve sağlıklı yaşamın püf noktaları ve çeşitli reçeteleri verilirken, genç kalmayı kolaylaştıran küçük formüller de sıralanacak. Prof. Dr. Müftüoğlu, 'yaşama sanatı'ndan 'yaşlanma sanatı'na uzayan bakış açısıyla, nasıl yaşlanmamız gerektiğini anlatacak
'Biz yaşamı uzatmıyoruz, zaten yaşam uzuyor'
diyorsunuz. İnsan ömrü neden uzuyor ve biz ne kadarına müdahale edebiliyoruz?
Bilim ve teknolojik gelişmeler insan ömrüne ömür katıyor. Sadece antibiyotiklerin keşfi, ortalama insan ömründe yıllık uzama yaptı. Aşılanmanın getirdiği koruyucu güç, bizim daha az hastalanmamızı sağladı.
Son bir araştırmada statin grubu kolesterol ilaçlarının ortalama insan ömrüne ilavesinin 12 yıl civarında olduğu hesaplandı. Karaciğere verdiği zarar çözülürse statinler 10 yıl sonrasının Aspirin'leri olacak. Genetik bilimindeki gelişmelerle genetik mirasımızdan dolayı başımıza gelen sağlık olaylarının çoğunun ertelenmesini sağlayacağız. İnsanlar, muhtemelen hak ettiği ömrü zaten yaşayacak.
Eğitim bir avantaj
Nedir hak ettiğimiz ömür?
Bence 'nin üzerinde. Kayıt altında bilinen en uzun yaşayan kişinin yaşı, Eğer yıl gerçekleşiyorsa insan ömrü bunu zorlayabilir. Bana göre yıl yaşamak efsane değil. Son yılda yaşam süremiz ortalama 30 - 40 yıl uzadı.
Uzun yaşamın kaynağı dediğimizde en önemli belirleyiciler neler?
Daha çok sağlık bilinci içinde olmayı, daha iyi, daha sağlam duruşu sağlamayı becerebildiğimiz için hak ettiğimiz süreyi yaşayacağız. Entelektüel düzey iyiyse, bu daha iyi gerçekleşecek. Çünkü araştırmalara göre uzun ömrün en önemli anahtarlarından biri eğitim.
Yaşlanmayla eğitimin ilişkisi ne?
Eğitimli kişi sağlık ve dünya konusunda daha bilinçli. Araştırmalar eğitilmiş insanların belleklerinin daha sağlam olduğunu ve yaşam süresinin uzadığını gösteriyor. Eğitimli insan aşısını yaptırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, hastalık belirtilerinde doktora daha erken başvuruyor. Hastaların yüzde 80'i çok hastalanmadığı sürece doktora gitmiyor.
Bugünkü Türkiye'de eğitim düzeyimize bakarsanız, potansiyel yaşlanma sürecimiz nasıl?
8 yıllık eğitimin sadece eğitimle ilgili değil, sağlıkla ilgili sorunlarda da ciddi çözüm üreteceğini umut ediyorum. Eğitim düzeyimize, üniversitelileşme oranlarımıza bakarsanız hâlâ yüzde 'lardayız. Türkiye'de ortalama yaşam süresi kadınlarda 72, erkeklerde 'a dayandı. ABD'de yaş civarında. İleride ortalama yaşam süresini hızla uzatan ülkelerden biri haline geleceğiz.
'Ölçü kaçmamalı'
'Sağlıklı yaşlanma'dan ne anlamalıyız?
Ömrü akıllıca yaşamak. Hiçbir şeyin ölçüsünü kaçırmamak lazım. Formda kalmak, kaliteli bir hayat yaşamak, mutlu olmakla birleştirdiğiniz zaman sağlığın faydası var.
Nereden, nasıl başlamak lazım? Bunun için belli bir yaş var mı?
2 sınır çiziyorum. 'li yaşlar artık dönüp kendinize bende neler oluyor diye sormaya başlamanız gereken yaşlardır. Diğeri 55 yaş ve üstü.
Yolun yarısı da 35 değil artık
Tabii ki. 35 çok gerilerde kaldı. Ama orada Cahit Sıtkı'nın anlatmak istediği hayatın sadece organik yarılanması değil, ruhsal yarılanması. 35'ten sonra yaşamınız uzuyor ama ruhsal kalıbınız orta yaşa geliyor. 50 yaş ve civarını orta yaşlara giriş gibi düşünmek lazım. Bugünkü klasifikasyonda birkaç şeyi gündeme getirmek lazım. Artık bütün dünyada her şey yaşlılar ve orta yaşlı insanlara göre konumlandırılıyor. Çünkü tüm dünyada doğurganlık azalıyor, yaşam süresi uzadığından en fazla yaşlı nüfus artıyor.
55'te doktor şart
Peki bir doktora başvurmak için hangi yaşı beklemek lazım?
Doktora başvurmanın mutlaka gerektiği yaş, 55 ve üstü yaştır. Bu yaş grubu çok daha önemli. Çünkü o dönemde kadında da, erkekte de birdenbire hızlanan hormonal, metabolik değişimler yaşanır.
Kadında yıkım daha fazla olmasına karşın daha uzun yaşamaları bir paradoks değil mi?
Evet ama bence kadınların uzun ömürlü olmalarında bu çok olumlu bir katkı. Bütün dünyada kadınların ömrü daha uzun. Hiçbir ülke yok ki, erkekler kadınlardan daha uzun yaşasın. Erkeklerin sağlıkları konusunda daha fazla duyarlı olmaya ihtiyaçları var. Sağlıklarını daha iyi izlemeleri bazen erkekler tarafından alay konusu edilse bile, çoğu zaman kadınların daha uzun yaşamalarının sebebidir.
Orta yaşlarda hayata bakış nasıl olmalı?
İlkönce sağlığa, mutluluğa, dinginliğe odaklanmak lazım. Sağlıklı olma kararı, beraberinde başka türlü bir hayat yapılanmasını da gerektiriyor. Biraz egzersiz, biraz beslenme odaklı, uykuya, stres yönetimine dikkat eden, kendini başarıya daha fazla adayan, bunlar için gerekli olan ekonomik gücü elde etmeye çalışma gayreti içinde olan, ki ekonomisi daha iyi olanlar daha az hastalanıyor.
Örneğin ben sağlığımdan başlamalıyım, sigara içiyorum, onu bırakmalıyım. Egzersiz yapmıyorum, yapmalıyım. Duygusal hayatıma çok iyi dikkat etmeliyim. Ailevi ilişkilerim çok iyi değil, eşimle, çocuklarımla yeterince ilgileniyor muyum? Bunları zaman zaman gözden geçirmek lazım. Hayatı dikkatli bir şekilde dağıtmak lazım. Sağlıklı olma kararı bir meydan okumadır.
Haftada en az 2 öğün balık yiyin
Likopen içeren domatesi, karpuzu, proantosiyanidin içeren üzümü, pekmezi, kırmızı şarabı, beta karoten bakımından zengin portakal, kayısı, şeftali ve havucu, yoğun lif içeren tüm meyve ve sebzeleri bol bol tüketin.
Günde birkaç tane ceviz ya da fındığı, salataya ekleyeceğiniz yarım fincan ketentohumunu beslenme alışkanlıklarınıza yerleştirin.
Süt ürünlerinde yağsız ya da az yağlı olanlara yönelin.
Haftada 2 kez ortalama gram düzenli olarak balık tüketin.
Yeşil yapraklı sebze ve meyvelere daha çok ağırlık verin.
Kafeinden olabildiğince uzak durup tuzu azaltın.
Daha bol potasyum, magnezyum, kalsiyum almaya çalışın. Lahana, brokoli, ıspanak, soya fasulyesi, güvenilir bitkisel kalsiyum kaynaklarıdır.
Orta yaşlarda güçlü antioksidan etkileri sebebiyle flavinoitlerin de bol bol tüketilmesi yararlıdır. Çaydan, koyu yeşil, sarı ve kırmızı renkli sebze ve meyvelerden yeterince sağlanabilir. Soya, elma ve brokoli önemli flavinoit kaynaklarıdır. Lahana, kereviz, bezelye ve şalgamda da bol bulunur.
Kadınlar erkeklerden fazla yaşıyor çünkü
Kadınlar sağlıklarına daha düşkün.
Stresleri erkeklere göre daha az.
İş kazalarıyla karşılaşma riskleri daha az.
Erkeklere göre ruhsal ve hormonal açıdan daha monogam olmaya eğilimli. Bu nedenle cinsel yolla bulaşan hastalıklara daha az yakalanıyorlar.
Hormonal hiperaktif olmaları yani çok fazla değişken hormonal yaşamları, daha dirençli olmalarını sağlıyor.
Kadınlar daha sevecen, hayata daha bağlı, daha çok huzur içinde olmaya çabalıyor. Erkekler birbirlerine çok açık ve samimi değiller.
Kadınlar daha az sigara, alkol tüketiyor.
İşte erken yaşlanmanın nedenleri
Beslenme eksiklikleri.
Hipertansiyon, şeker hastalığı, damar sertliği gibi uzun süreli sağlık sorunları.
Genetik hastalıklar.
Kas ve eklem sorunları.
Egzersiz eksikliği (hareketsiz yaşam tarzı).
Kolesterol-trigliserit yüksekliği.
Yoğun stres, mutsuzluk, kötümserlik, depresyon.
Organ yetmezlikleri (tiroit bezi tembelliği, karaciğer yetersizliği, kalp, böbrek, hipofiz yetmezliği).
Yoğun çevresel kirlilik ve radyasyon etkisi.
Yetersiz ve kalitesiz uyku.
Sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı.
Uzun yaşamanın sırları
'Hayatın hızını' yavaşlatın
Yaşlanma hızınızı ölçün
Aşkınızı yenileyin
Sanırız herkesin çokça istediği birşey var ise o da; Sağlıklı ve uzun yıllar yaşamak olacaktır. Daima sağlıklı yaşamın sırları hakkında bilgiler öğrenilmek istendi. Sağlıklı olmak için yapılması gereken birçok kural vardır. Aslında kendi hayatımız için yapmamız gerekenleri birçoğumuz yapmamaktayız. Sağlıklı yaşamın en büyük sırrı, sağlıklı beslenmek ve spor yapmaktır. Kısacası Spor ve Beslenme temelde uzun ve sağlıklı yaşamanın en büyük kaynağıdır.
Sağlıklı bir şekilde uzun yıllar yaşamanın sırları, listeli olarak aşağıda verilmiştir. Bu kurallar uygulandığı zaman ciddi anlamda faydaları görülecektir.
Öncelikle Bunların Yapılmaması Gerekiyor!
Sağlıklı ve uzun yıllar süren hayatın sırları için bir şeyleri yapmak yetmiyor. Sağlıklı hayat için yapılmaması gerekenlerde elbette olacaktır.
Sağlıklı ve Uzun Yaşamak İçin Yapılmaması Gerekenler
- Vücuda zararı saymakla bitmeyen sigaranın tüketilmemesi gerekmektedir.
- En çok akıl sağlığını etkilediği için alkol ve alkol ürünleri tüketilmemelidir.
- Kumar ve onun gibi strese neden olan eylemler yapılmamalıdır.
Bu maddeler kısa ama etkilidir. Sigara ve alkol gibi sağlığa zararlı ürünler, sağlığa daima zarar verdiği için pekte sağlıklı kalmak mümkün olmayacaktır. Bunun için böyle alışkanlıkları olanların vazgeçmesi, sağlıklı bir yaşam için daha etkili olacaktır.
Düzenli Beslenme
Sağlıklı yaşam için en önemli etkenlerden bir tanesi de düzenli beslenmektir. Ne olursa olsun düzenli bir şekilde beslenmeniz gerekmektedir. Kilo vermek veya fazla kilo almamak için beslenmelerinizi kesmemelisiniz. Sağlıklı olanı da budur zaten. Düzenli beslemek için günde en az 3 öğün yemeniz gerekiyor. Hiç atlamadan bu şekilde devam ettiğinizde, bünyenizde buna kısa sürede alışacaktır.
Düzenli olarak beslenmek, bağışıklık sisteminizi güçlendireceği için hastalıklara karşı da korunacaksınız. Özellikle meyve ve sebzeleri tüketmeniz, daha faydalı olacaktır. Daima tüketmeniz gereken sebzeleri ve meyveleri yemelisiniz. Bunlar vitamin bakımında da zengin olacakları için sağlığınıza faydaları da fazla olacaktır. İsterseniz o meyve ve sebzelerden birkaç tane örnek görelim.
- Ispanak
- Sarımsak
- Brokoli
- Karnabahar
- Portakal
- Ananas
- Greyfurt
- Elma
Birkaç tane meyve ve sebzeler bu şekildedir. Bunlar dışında yine oldukça faydalı olan sebzeleri ve meyveleri tüketmenizde fayda olacaktır.
Düzenli Uyku
Organların dinlenmesi ve vücudun kendisini toparlaması için sağlıklı bir uyku şarttır. Yeteri kadar uyku alınmazsa, vücuttaki hücreler yıpranacak ve yeni hastalıklar oluşacaktır. Sağlıklı yaşam için uyku olmazsa olmazdır. Bağışıklık sistemine de faydası oldukça fazladır. Sağlığımız için vücudunuzun gerek duyduğu uykuyu vermelisiniz. Uyku sağlığınız için oldukça faydalıdır ancak saatinde uyku daha etkili olacaktır. Özellikle gece uykusu, vücudunuz için oldukça faydalıdır.
Düzenli Spor Yapmak
Çok fazla çalışıyor ve yoruluyor olabilirsiniz ama bunun için spor yapmaktan vazgeçmemelisiniz. Spor yaptığınızda bu yorgunluğu atabilirsiniz. Gün içerisinde daha dinç ve pozitif olmanız için düzenli olarak spor yapmanız şarttır.
Kalp sağlığı ve daha birçok faydası için koşu yapabilir ve bisiklet sürebilirsiniz. Sabah erken saatlerde yürüyüş yapmak veya bisiklet sürmek, akciğerlerinizi rahatlatarak daha rahat nefes almanızı sağlayacaktır. Spor yapmak için zaman ve mekanın hiçbir önemi olmadığını bilmelisiniz. Bulunduğunuz her yerde çeşitli egzersizler yaparak sağlığınızı koruyabilirsiniz. Sağlıklı yaşam için etkisi kanıtlanan sporu, düzenli yaptığınız zaman faydalarını göreceğinizden emin olabilirsiniz.
Stresten Uzak Durmak
Sağlıklı yaşam için strese hayır demelisiniz. Gün içerisinde işinizden veya çeşitli durumlardan dolayı stres altında kalabilirsiniz ancak stresten olabildiğince uzaklaşmanız sizin için daha iyi olacaktır. Vücutta biriken stres, ileriki zamanlarda hastalıkları beraberinde getirmektedir. Zihinsel ve psikolojik biriken stres ise sağlıklı düşünememe, etkili karar verememe ve ikili ilişkilerde sorun çıkarma gibi sorunları oluşturabiliyor.
Stres, bağışıklık sistemine de ciddi zararlar verdiği için onunla başa çıkmanız gerekmektedir. Stresle baş etmek için çeşitli yöntemler vardır. Bu yöntemlerden faydalanarak stresten uzaklaşabilirsiniz. Özellikle size en uygun olan yöntemi seçmeniz, daha verimli sonuçlar almanızı sağlayacaktır.
Stresi azaltabileceğiniz yöntemler
- Ruh sağlığınıza iyi gelecek ve sizi sakinleştirecek müzikler dinleyin.
- Meditasyon yaparak rahatlayın.
- Yürüyüş yapın. (Sabah erken saatlerde yapılan yürüyüşler daha etkili olacaktır).
- Masaj seansları alın.
- Yoga yapabilirsiniz.
- Duş alın.
Stresten tamamen uzaklaşmak için bu yöntemler yetmeyebilir fakat oldukça etkili olacaktır. Stresten tamamen uzaklaşmak için strese neden olan durumdan uzaklaşmak gerekir. Buda çoğu zaman işiniz veya zorunlu olduğunuz durumlar olacağından dolayı, tamamen uzaklaşmak biraz zor olacaktır.
Beyninizi Daima Aktif Tutun
Beyin sağlığı kendi başına ne kadar önemli ise sağlıklı ve uzun süreli yaşam içinde oldukça önemlidir. Unutkanlık, odaklanamama, sağlıklı düşünememe gibi birçok akıldan kaynaklanan rahatsızlıklar vardır. En küçük beyinsel rahatsızlıkla bile vücuda ciddi hasarlar verebilir. Çünkü vücudun yöneticisi beyin olduğu için onu daima aktif tutmanız gerekmektedir. Peki, bunun için neler yapabileceğinizi biliyor musunuz?
Beyninizi aktif tutmanız için yapılacak bazı yöntemler;
- Hafıza teknikleri veya zeka soruları.
- Bulmaca çözmek ve zeka oyunları oynamak.
- Sağlıklı uykular uyumak.
- Beyne faydası olan gıdalar ve baharatların tüketilmesi.
- Stresten uzaklaşmak için yoga ve meditasyon.
beyni aktif tutmak için yapabileceklerinizden birkaç tanesi böyledir. Bunun dışında beyni aktif tutan egzersizler de yapabilirsiniz.
Sağlıklı yaşam için yapılması gerekenler kısaca böyledir. Aslında temel bir mantık vardır, sağlığa zararlı şeylerden uzak durmak ve sağlıklı olan her şey den biraz yararlanmak gibi.
Sağlıklı yaşam olabilmesi için önce sağlığa zararlı olan durumlardan uzaklaşmanız gerektiğini unutmayın.
editor