Makatta Kasinti Ve Sislik

Makat kaşınması durumu çoğu insanın yaşamlarının belli dönemlerinde yaşamış olduğu problemlerden bir tanesidir. Bu sorunun pek çok sebebi olabilir. Genelde bu durumun önemli bir sebebi yoktur. Ancak insanları rahatsız eden bir durumdur. Makat kaşıntılarına iyi gelen bitkisel çözümler de bulunmaktadır.

Makat Kaşıntısı Nasıl Geçer, Ne İyi Gelir?

Makat kaşıntısının altında her zaman ciddi bir hastalık bulunmaz. Genelde basur sebebi ile anüs çevresinde şiddetli bir kaşınma isteği olabilir. Bunun yanında hijyene önem verilmemesi de bu tarz kaşınmaların ortaya çıkmasında etkili olan bir durumdur.

Makat kaşınmalarında bazen kaşınan bölgenin kızardığı, hassasiyet gösterdiği, şişlik olması gibi durumlar olabilmektedir. Evlerde yapılan bazı bitkisel kürler ve çaylar makat kaşınmalarına iyi gelmektedir. Ancak bu durumda da makattaki kaşıntı hala geçmiyorsa mutlaka bir doktora görünmek gerekir.

Anüste şiddetli kaşınma durumunun sona ermesi için öncelikle bu kaşınmanın sebebinin bulunması ve ona göre bir tedavi uygulanması oldukça önemlidir. Anüs kaşınmalarının sebebi ciddi bir rahatsızlık değilse o zaman evde uygulanacak tedavi yöntemleri ile bu sorundan kolay bir şekilde kurtulmak mümkündür.

Bazı durumlarda doktorlar makat kaşıntısı için kaşıntı ilaçları önerebilir. Bu durumda da kaşıntıdan kurtulmak mümkündür. Eğer bu bölgedeki kaşıntı çok etkili ise ve bir türlü geçmiyorsa o zaman lokal anestezi etkisi bulunan kremler kaşıntının hafiflemesine yardımcı olacaktır.

Evde Uygulayabileceğiniz Bitkisel Yöntemler Nelerdir?

Eğer makattaki kaşıntının ciddi bir sebebi yoksa evde uygulanan bir takım yöntemler ile bu kaşıntının geçmesi sağlanabilmektedir. Makat kaşıntısı durumunda evde uygulanabilecek basit yöntemler şu şekilde sıralanabilir;

Makat bölgesine bir miktar Hindistan cevizi yağı sürülmesi buradaki kaşıntının geçmesine yardımcı olacaktır.

Makat bölgesi ile vajinaya yoğurt sürmek buradaki mantar oluşmasını engelleyecek bir durumdur. Etkisini görebilmek için en az 1 ay boyunda düzenli bir şekilde yoğurt sürebilirsiniz.

Sarımsak tüketmek bağırsaklardaki parazitlerin dökülmesini sağlar. Eğer anal kaşınmanın sebebi bu parazitler yüzünden ise sarımsak iyi gelecektir.

Dışkılama isteğinizi bastırmamanız oldukça önemlidir. Çünkü bu şekilde davranmak kabızlık problemlerine neden olmaktadır.

Kaşınan bölgeye vazelin sürmek buranın nemlenmesine ve dış etkilerden korunmasına yardımcı olarak kaşıntının azalmasını sağlayabilir.

Şekerli gıdaların aşırı derecede tüketilmesi ishal olmanıza neden olur. Bu durum da makat bölgesini tahriş eder ve kaşınmalara yol açar. Bu sebeple şekerli gıdaların çok fazla tüketilmemesine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Beslenmenizde lifli gıdaların tüketimi kabız olmanızı önleyecektir. Böylelikle kaşınma problemlerinde azalma görülür.

Makatta Kaşıntı Sebepleri Nelerdir?

Buradaki kaşınmanın pek çok sebebi olabilir. Kaşınmanın geçmesi için öncelikle sebebinin bulunması gerekmektedir.

Makatta fisür oluşması

Diyabet hastalığı

Bu bölgede bazı tümörler bulunması

Egzama ya da atopik dermatit gibi cilt hastalıklar

Sedef hastalığı

Kronik ishal durumları

Kronik kabız durumları

Bu ve buna benzer durumlar makatta kaşınmaya neden olabilir. Evde uygulanan yöntemler ile kaşıntı geçmiyorsa mutlaka bir doktora görünmek gerekir.

Makat kaşıntısı toplumda sık görülen ve erkeklerde daha fazla rastlanan bir problemdir. Mantarlar, bakteriler, tahrişler, bağırsak parazitleri ve psikolojik gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşabilir. Bazen birkaç sebep bir arada olabilir. Krizler halinde gelebilen kaşıntı günlük yaşantıyı çekilmez hale getirebilir. Kişinin kafası oraya takılır ve moralini bozar. Tedavisiz kaldıkça belirtiler ilerler ve komplikasyonlar oluşabilir. Sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik, hassas ve sabırlı bir tedavi süreci ile başarılı bir tedavi gerçekleşebilir.

Makat Kaşıntısı (Pruritus Ani) Nedir?

Makat kaşıntısı; mantar, bakteri ve virüs gibi mikrobik sebepler, kimyasal tahrişler, dışkı artıkları, bağırsak hastalıkları ve stres gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşan makat ve çevresindeki kaşıntılı durumlara denir. Bazen kaşıntıya yanma hissi eşlik edebilir. Deri belirtileri sebeplere göre çok farklı olabilir. En sık görülen belirtiler kaşıntı ile birlikte makat etrafında kızarıklık, kepeklenme, sulanma, yanma ve deride kalınlaşmadır. Bu belirtiler zamanla popoya, cinsel organa ve kasık bölgesine yayılabilir.

Toplumda % oranında görülür. Her yaş grubunda olabilir. Ancak en sık yaş arasında rastlanır. Erkeklerde kadınlardan dört kat daha fazla görülmektedir.

Makatta Kaşıntı Neden Olur?

Tespit edilebilen ya da edilemeyen birçok farklı sebep makatta kaşıntı ve yanma yapabilir. Başlıca sebepler aşağıda belirtilmiştir;

1. Yanlış Hijyenik Yaklaşım

• Yetersiz makat temizliğine bağlı dışkı artıkları
• Aşırı temizlik
  • Makatın aşırı ve sıkça alkali sabun ile yıkanması
  • Tuvalet kâğıdı ile aşırı ve sertçe kurulama

2. Deri Hastalıkları

3. Bağırsakta Yerleşen Parazitler

• Kıl Kurdu
• Bağırsak Solucanı
• Şerit (Tenya)

4. Cinsel İlişki İle Bulaşan (Veneryan) Hastalıklar

5. Psikolojik

• Üzüntü
• Korku
• Kaygı
• Stres
• Depresyon

6. Bazı İlaçlar

• Antibiyotikler
• Ağrı kesiciler
• Romatizma ilaçları
• Sinir ilaçları
• Tansiyon ilaçları
• Kolşisin

7. Alkollü İçecekler

8. Bazı Yiyecek ve İçecekler

• Süt, ayran, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri
• Baharat ve baharatlı gıdaların aşırı tüketimi
• Aşırı çay ve kahve tüketimi
• Kafeinli içecekler
• Karbonatlı içecekler
• Domates ve ketçap
• Çikolata, fındık, patlamış mısır ve acı turşuların aşırı tüketimi

9. Genel Hastalıklar

• Diyabet
• A, B ve D vitamini eksikliği
• Karaciğer Hastalıkları
• Böbrek Hastalıkları
• Mekanik Sarılık
• Çölyak Hastalığı
• Lösemi
• Obezite
• Hipertiroidi (Tiroid Bezinin çok çalışması)
• Demir Eksikliği Anemisi (Kansızlık)
• Aplastik Anemi (Kan hücrelerinin üretilememesi)

Kadın Hastalıkları

• Vajinit (Vajina iltihabı)
• Vulvit (Vulva iltihabı)
• Menopoz

Bağırsak Hastalıkları

• Kronik Kabızlık
• Kronik İshal
• İltihaplı Bağırsak Hastalığı
• Huzursuz Bağırsak Sendromu
• Bağırsak Kanseri
• Rektum Kanseri
• Rektum Polipleri
• Skuamöz Hücreli Kanser
• Habis Melanom

Anüs ve Çevresinin Bazı Hastalıkları

• Basur (Hemoroid)
• Makatta çatlak (Anal Fissür)
• Makat fistülü (Anal Fistül)
• Makat apsesi
• Makat kıl ve ter bezi iltihabı (Anal Kriptit)
• Makat sarkması (Rektal Prolapsus)
• Makat Kanseri
• Proktit
• Paget hastalığı
• Makat kasının fonksiyon bozukluğu ya da yaralanması
• Dışkı kaçırma
• Makatta ıslanma
• Tarlov kistleri

Uzun Süreli Antibiyotik Kullanımı

Normal bağırsak florasında bulunan faydalı bakterilerin azalmasına ve kandida mantarlarının artışına sebep olarak ‘Anal Kandidiyazis’ meydana gelmesiyle makat kaşıntısı oluşur.

Yaralanma

• Makata darbe gelmesi
• Makatta yabancı cisim olması

Nedeni Bilinmeyen (İdyopatik) 

Bazı hastalarda sebep tespit edilemeyebilir.

Makatın Yetersiz ya da Aşırı Temizlenmesi Kaşıntıya Sebep Olur mu?

Makat bölgesinin yetersiz temizlenmesi sonucu dışkı artıklarının bu bölgede kalması kaşıntı ve yanma hissine sebep olabilir. Ancak makat kaşıntısı, yetersiz temizlenen kişilerden daha büyük oranda aşırı temizlenen kişilerde görülmektedir. Çünkü temizleyicilerin aşırı kullanımı derinin koruyucu asit-yağ mantosunun incelmesine sebep olmakta, bu durum deriyi mikrobik ve kimyasal etkenlere karşı korunaksız bırakmaktadır.

Makat Kaşıntısı Belirtileri Nelerdir?

Makat kaşıntısı yukarıda belirtilen birçok farklı sebebe bağlı oluşabildiğinden sebebe göre değişen çok farklı ve zengin klinik görünümlerle karşımıza çıkabilir. Aşağıda belirtilenlerden bir veya birkaçı bir arada görülebilir;

• Kaşıntı
• Yanma
• Ağrı
• Karıncalanma
• Kızarıklık (Eritem)
• Morumsu kızarıklık (Livid Eritem)
• Egzamatöz plaklar
• Kalınlaşma (Likenifikasyon)
• Kepeklenme
• İçi su dolu kabarcıklar (Vezikül veya Bül)
• İrinli görünüm (Püstül veya Apse)
• Akıntı
• Sızıntı
• Kabuklanma
• Deri kuruluğu

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Makat kaşıntısı ya da yanma hissi ve buna sebep olan durumlar tedavi edilmezse hastalık ilerler ve makat bölgesinde çok ciddi enfeksiyonlar oluşabilir. Önce anüs ve çevresinde (pelvik bölgede) iltihaplanma oluşur, mikroplar buradan bütün vücuda yayılarak Sepsis denilen ve hastanın yaşamını tehdit eden kan dolaşımının mikroplandığı yaygın enfeksiyon oluşabilir.

Makatta Kaşıntı ve Yanmayı Azaltmak İçin Tavsiyeler Nelerdir?

Hastaya yapılması gereken tavsiyeler derinin koruyucu tabakası olan asit yağ mantosunun incelmesine ve derinin hastalıklara açık hale gelmesine sebep olan her türlü mekanik, tahriş edici ve alerjik etkilerden korumaya yönelik önlemleri içermektedir. Bu amaçla aşağıdakiler tavsiye edilebilir;

• Doğal malzemeden üretilmiş, sıkmayan iç çamaşırı ve elbiseler giyilmeli
• Makat bölgesi darbelerden korunmalı
• Terlemeyi ve tahrişi azaltmak için otururken makat bölgesinin altına yumuşak bir yastık koyulmalı
• Ter birikimini ve tahrişini önlemek için spordan sonra duş almalı
• Yaygın kullanılan tuvalet kağıtları sert ve renkli olabildiği için bunların kullanımı sakıncalıdır. Kaşınan bölgeye sertçe sürtülen tuvalet kâğıdı kaşıntıyı daha da arttırır.
• Normal sabunlar alkali oldukları için kullanılmamalıdır. Ancak bazı mikrobik sebepli kaşıntılarda kısa süreli ve günde en fazla ikiyi geçmemek kaydıyla esas tedaviye destek amaçlı asidik sabunlar dermatoloji hekimi tarafından tavsiye edilebilir. Bunların dahi hekimin tavsiye ettiği süre ve doz dışında kullanılmaması gerekir.
• Makat bölgesine normal sabun kullanılmaması gerektiği gibi duş jeli, şampuan, tuvalet kâğıdı ve ıslak mendil de kullanılmamalı
• Makat bölgesinde parfüm ve deodorant kullanımından kaçınılmalı
• Makat bölgesine hekim reçetesi dışında komşu veya arkadaş tavsiyesi ile rastgele krem, pomat vb. sürülmemeli
• Makat kaşıntısına sebep olan yukarıda bahsedilen yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalı
• Yüksek lifli ve doğal gıdalar ile beslenilmelidir. Hazır ve rafine gıdalardan uzak durulmalıdır. Böylece kabızlık ya da ishal olunması önlenerek rahat dışkılama sağlanır ve makat kaşıntısı azalır.
• Makat bölgesi ılık ve temiz bir su ile sabah-akşam yıkanmalı böylece dışkı ve ter artıklarından temizlenmelidir. Ardından temiz bir havlu, pamuklu bez ya da nemli ve kaliteli bir tuvalet kâğıdı ile nazikçe ve çok bastırmadan kurulanmalıdır. Bu mümkün değilse kurulama ılık ayarda kurutma makinası ile de yapılabilir.
• Bazı hastalarda günde iki kez ılık suyun içine dörtte bir oranında natürel sirke konulması ve bununla dakika oturma banyosu yapılması rahatlatır. Ya da sirkeli suya emdirilen pamuklu bez makat bölgesine 1 saat süre ile uygulanırsa bu da rahatlık sağlar. Oturma banyosu sonrası bölge ılık su ile durulanmalı ve nazikçe kurulanmalıdır.
• Hekim tavsiyesi dışında kesinlikle hiçbir ilaç ya da bitki kullanılmamalıdır.

Makat Kaşıntısı Tedavisi Nasıldır?

Makat kaşıntısını çok farklı sebepler oluşturabildiği için tedaviler de sebeplere yönelik olmak durumundadır. Genel bir bakışla aşağıdaki şekilde özetlenebilir;

Dermatolojik Hastalıklar: Deri ile ilgili hastalıkların takip ve tedavileri dermatoloji hekimlerince yapılmaktadır. Makat bölgesinde kaşıntıya yol açabilen egzama, sedef hastalığı, liken ve ilaç alerjileri gibi durumların yanı sıra çok sayıda mikrobik hastalık olabilir. Bunların her birinin kendine özgü tedavileri mevcuttur. Tedavi süresi genellikle haftadır. Nadiren birkaç ayı bulan durumlar da olabilir. Bu hastalıkların bir kısmının tedavisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için aşağıda belirtilen yazılarıma göz atabilirsiniz;

Makat kaşıntısına sebep olabilecek dermatolojik hastalıkların tedavileri ile ilgili bazı örnekler verecek olursak;

• Derinin mantar hastalıkları için çeşitli kremler ve tabletler
• Derinin viral hastalıkları için tablet, krem, solüsyon ve radyofrekans tedavisi, kriyoterapi gibi müdahaleli yöntemler
• Derinin bakteriyel hastalıkları için antibiyotikli haplar, kremler, solüsyonlar, pansumanlar
• Derinin paraziter hastalıkları için çeşitli losyon, krem ve pomatlar
• Bağırsak parazitleri için çeşitli tabletler ve şuruplar
• Derinin habis hastalıkları için çeşitli ilaçlar, cerrahi tedavi ve kriyoterapi
• Kaşıntıyı ve egzamayı gidermek için çeşitli antihistaminik haplar ya da hafif steroidli kremler

Genel Hastalıklar: Diyabet, hipertiroidi, anemi, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı gibi dahili problemler dahiliye hekimlerince yönetilir ve takibi yapılır.

Obezite: Aşırı kilo varsa mutlaka hekim kontrolünde verilmelidir.

Bağırsak Hastalıkları: Genel Cerrahi hekimleri bağırsakların ve anüsün cerrahi tedavilerini uygular. Bağırsak hastalıklarının takip ve tedavileri ise Genel Cerrahi ve Dahiliye (Gastroentroloji) hekimlerince yapılır.

Cerrahi Tedavi: Nadiren gerekebilir. Basur (hemoroid), makat çatlağı ve makat fistülü gibi anüs bölgesinin ameliyat gerektiren durumları Genel Cerrahi hekimlerince tedavi edilir.

Özetleyecek olursak, makat kaşıntısı bazen dahili ya da cerrahi problemlere bağlı oluşabilmekle beraber sebeplerin büyük bir bölümü deri ile ilgili problemlerdir. Tedavide öncelikli olarak hastalığa neden olan esas problem ortadan kaldırılmaya çalışılır. Beraberinde belirtileri gidermeye ve hastayı rahatlatmaya yönelik tedavi yürütülür. Makat kaşıntısı, hastaların büyük bir bölümünde başarı ile tedavi edilebilen bir problemdir.

Deri katlantısı diye adlandırılan şişlikler sıklıkla hemoroid (basur) ve makat çatlağı (anal fissür) durumunda gözlenir ancak, makatta benzer şekilde şişliğe neden olan birçok hastalık vardır. Öncelikle, deri katlantıları; sentinel pile, bekçi meme, nöbetçi meme olarakta adlandırılır ve cinsiyet farkı gözetmezler. Öncelikle nedeninin anlaşılması gerekir. Makatta ağrı, kaşıntı ve yanma gibi yakınmalara yol açabilir. Makatta şişlik, morluk veya meme ele gelmesi birçok hastalıkta görülebilir.

1. Hemoroid hastalığında makat içinde veya dışında, yada hem makatın içi ve hemde dışında memeler olabilir.

2. Makatta çatlak durumunda nöbetçi meme adını verdiğimiz, hemoroid veya basur memelerinde olduğu gibi memeler olabilir.

3. Rektal polip adı verilen bağırsağın iyi huylu tümörlerinde de makatta şişlik ele gelebilir.

4. Makat sarkması (rektal prolapsus) makatın aşağıya doğru sarktığı durumlarda olabilir, kimi zaman hemoroid ile birlikte olabilir.

5. Makat fistülü veya apsesi; sıklıkla akıntı veya ağrılı şişlik ile birlikte olurlar.

6. Makat siğili (anal kondilom / kondiloma akuminata)

7. Tümörler: makat bölgesini habis tümörlerinde de şişlikler ele gelir.

Bu nedenle makatta ele gelen meme veya şişlik durumunda doğru tavır,  konunun uzmanı olan bir Genel Cerraha başvurmak olmalıdır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.