Türk Edebiyatının Ana Dönemleri 10 Sınıf

Ana hatlarıyla Türk edebiyatının devirlere (dönemlere) ayrılmasındaki ölçütler şöyledir:

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASI

Edebiyat tarihinin büyük dönemlere ayrılmasında, tarihsel gereklere uymak zorunludur. Türk tarihi yalnız edebiyatın değil bütün sosyal kurumların incelenmesi konusunda, başlıca üç büyük döneme ayrılır:

1. İslâmiyetten önce Türk edebiyatı,
2. İslâm uygarlığı etkisi altında Türk edebiyatı,
3. Avrupa uygarlığı etkisi altında Türk edebiyatı.

Birbirinden tamamen ayrı ve çok belirli öz yapıya sahip olan bu üç büyük dönemde, çeşitli lehçeler edebiyatlarını, ayrı ayrı ve &#;tarihsel&#; bir sıra takip ederek gelişme tarihlerine göre -genel uygarlık tarihi çerçevesi içinde- açıklamaya çalıştık. Büyük edebî kişiliklere ya da bazı büyük tarihsel akımlara göre yaptığımız ikinci derecedeki bölümlemede de -son derece- kişisel bölünmelerden uzak kalmaya, tarihsel gereklere uymaya özen gösterdik. Aynı biçimde, çeşitli lehçeler edebiyatları içinde özel bir gelişme çizgisi takip eden bazı seçkin kimselere seslenen edebiyatları da yine tarihsel sıraya göre göz önüne aldık ve edebiyatın genel gelişimi arasında onun özel gelişme çizgisini de bağımsız olarak göstermek istedik. Bu genel ilkeler içinde Türk edebiyatının oluşumu doğrultusunda, hiç olmazsa ana hatları bakımından açıklık kazanmış ve aydınlanmıştır inancındayız.

Fuad Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi (Yalınlaştırılmıştır.)

Ayrıca bakınız ⇒ Türk Edebiyatının Devirlere (Dönemlere) Ayrılmasındaki Ölçütler

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

1) İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI

a) Sözlü Edebiyat
b) Yazılı Edebiyat

2) İSLAMİYETİN KABULÜNDEN SONRAKİ TÜRK EDEBİYATI

a) Divan Edebiyatı
b) Halk Edebiyatı

3) BATI TESİRİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI

Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Meb Yayınları 1. Ünite Giriş Sayfa 20, 21, 22, 23, 24, 25 Türk Edebiyatının Ana Dönemleri Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Türk Edebiyatının Ana Dönemleri Cevapları

DERSE HAZIRLIK

Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 20 Cevabı

1. Kütüphanelerde kitapların çeşitli ölçütlere göre gruplandırılması, bize ne gibi kolaylıklar sağlayabilir? Düşüncelerinizi belirtiniz.

• Cevap: Kütüphaneler, kitaplara kolayca ulaşabileceğimiz yerlerdir. Kütüphanelerde hemen her aradığımız kitabı bulabiliriz. Kütüphanelerin belli saatlerde açık olması insanların ihtiyaçlarını karşılamaları için çok gereklidir. Kütüphanelerde kitapların çeşitli ölçütlere göre gruplandırılması, kütüphanede kitap arayışında bulma noktasında zaman kaybının önlenmesi için iyi olmaktadır.

2. &#;Hayatımın dönüm noktaları&#; dediğiniz olayları neye göre tespit edersiniz? Düşüncelerinizi sözlü olarak paylaşınız.

• Cevap: İnsanlar hayatlarında çok önemli olaylar yaşayabilirler. Bu olaylar insanların aklından da hiç çıkmayabilir. Bu nedenle insanlar bu olaylara özel anlamlar da yükleyebilirler. İnsanın hayatımın dönüm noktaları dediği olaylar, okul hayatı, iş hayatı, evlilik hayatı, askerlik hayatı, sınavlar, ölümler, düğünler gibi olaylardır.

Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 23 Cevabı

1. Toplum hayatındaki bu değişiklikler bir süre sonra edebiyatı da etkilemiş; gazeteler, Batı edebiyatından yapılan çeviriler, uyarlamalar. Türk edebiyatına bu doğrultuda yön vermiştir. Böylece Batı kültürüyle yetişen yeni kuşak sanatçıları, Batı edebiyatı yolunda yeni bir çığır açmışlardır.

Yukarıdaki cümlelerde geçen altı çizili ifadelerin anlamlarını cümlelerin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK&#;nin Türkçe Sözlük&#;ünden kontrol ediniz.

Uyarlama: Yabancı bir dille yazılmış, yerli olmayan bir yapıtı, yerli yaşama uydurarak, yerlileştirerek kendi diline çevirmek işi.
Çığır Açmak: Belli bir alanda yeni bir yöntem, yeni bir yol başlatmak.

2. Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütleri metinden hareketle söyleyiniz.

➜ Kültürel değişim
➜ Dini değişim
➜ Coğrafya değişimi
➜ Lehçe ve şive ayrılıkları

3. Metinde geçen &#;Geçiş Dönemi&#; ifadesinden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.

• Cevap: İslamiyet öncesi dönemdeki kültür ile İslamiyet sonrası kültür iç içe yaşandığı dönemdir. 

4. İslami Dönem&#;deki ürünlerde Arapça-Farsça kelimelerin fazlaca kullanımını neye bağlıyorsunuz? Metinden hareketle cevaplayınız.

• Cevap: Daha önceki dönemlerde (Köktürk Dönemi)  herhangi bir milletten etkilenme söz konusu olmadığı için dil saf Türkçe&#;dir, yabancı etkilerden uzaktır. Türklerin İslamiyet&#;i kabulüyle eserlerin içeriğinde ve üslubunda değişim dikkat çeker. Arap ve İran edebiyatının etkisiyle İslami Dönem&#;deki ilk ürünlerde Arapça-Farsça kelime ve tamlamalar fazlaca kullanılmıştır.

5. Metnin dil ve anlatım özelliklerinin temaya olan katkısını söyleyiniz.

• Cevap: Metindeki açık ve yalın anlatım;  temanın somutlaştırılamasını, anlatılanların daha anlaşılır olmasını sağlamıştır.

6. Metinde kullanılan anlatım biçimiyle düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz.

Anlatım biçimi: Açıklayıcı anlatım

Düşünceyi geliştirme yolları: Örneklendirme, karşılaştırma

7. Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının oluşumunda hangi tarihî olay etkili olmuştur?

• Cevap: &#;da ilan edilen Tanzimat Fermanı.

8. Öğrendiğiniz bilgilerden hareketle aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz.

• Cevap: 

Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 24 Cevabı

1. Okuduğunuz metinden alınan &#;İslamiyet&#;in Türkler arasında yayılması X. yüzyılda gerçekleşmiştir.&#; cümlesinde rakamdan sonra kullanılan noktanın kullanım amacını belirtiniz.

• Cevap: Sıra belirtmek için “-nci” ekinin yerine kullanılır.

2. Okuduğunuz metinden büyük harflerin farklı kullanım amaçlarına örnek olabilecek cümleler bulunuz.

3. Aşağıdaki parçada yazımı yanlış olan kelimelerin altını çiziniz.

Şehirlerde giderek artan bir betonlaşma hareketi vardı. Bu durum beni de ailemi de çok üzmekteydi. Yaşadığımız ev de bundan nasibini alacakdı galiba. Çünkü komşuların hepsi, evlerini terkedip apartman yapılmasına izin vermişlerdi. Bir tek biz kalmıştık buna boyun eğmeyen. &#;de evlenen annem ve babam yıllardır bu bahçeli evde yaşamaktaydı. Bu evde pekçok anı biriktirmişlerdi. Onlar için evden vaz geçmek, anıları da yok saymaktı sanki. Yine bir ilk bahar akşamı&#; Havada rahatlatıcı bir esinti, insanı kendinden geçiren hoş bir koku vardı. Annemde bunun etkisinde kalarak yine hayallere dalmıştı anlaşılan. Çünkü insanın geçmişte ki güzellikleri unutması elbette mümkün değildi.

Hat sanatı, yazı tipleri/karakterleri, kâğıt, kitap, kütüphane konularından birini araştırınız. Araştırma sonuçlarınızı yazıp sınıfta paylaşınız.

• Cevap: Yazım yanlışı olan kelimelerin altı çizilip doğru şekilleri parantez içinde yazılmıştır. Şehirlerde giderek artan bir betonlaşma hareketi vardı. Bu durum beni de ailemi de çok üzmekteydi. Yaşadığımız ev de bundan nasibini alacakdı (alacaktı) galiba. Çünkü komşuların hepsi, evleriniterkedip (terk edip) apartman yapılmasına izin vermişlerdi. Bir tek biz kalmıştık buna boyun eğmeyen. ’de (&#;te) evlenen annem ve babam yıllardır bu bahçeli evde yaşamaktaydı. Bu evde pekçok (pek çok) anı biriktirmişlerdi. Onlar için evden vaz geçmek (vazgeçmek), anıları da yok saymaktı sanki. Yine bir ilk bahar (ilkbahar) akşamı… Havada rahatlatıcı bir esinti, insanı kendinden geçiren hoş bir koku vardı. Annemde (annem de) bunun etkisinde kalarak yine hayallere dalmıştı anlaşılan. Çünkü insanın geçmişte ki (geçmişteki) güzellikleri unutması elbette mümkün değildi.

“ Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 20, 21, 22, 23, 24, 25” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.