Kürtçe Ne Yapıyorsun Nasıl Denir

Örnek ekleEkle

Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanaklarında Sadece Kürtçe Konuşmaların &#;Bilinmeyen Dil&#; Olarak Nitelendiği İddiası Doğru Değil

Kürsüde Türkçe Dışında Başka Herhangi Bir Dil Konuşulduğunda Türkçe Olmayan Kelimeler Kullanıldığı Belirtilir

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, 20 Mart günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar ile görüştü.

Basın Açıklaması seafoodplus.info

— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) March 20,

Bahse konu görüşmenin ardından yapılan basın açıklamasında Kılıçdaroğlu, TBMM kürsüsünde yapılan Kürtçe konuşmaların Genel Kurul tutanaklarında &#;bilinmeyen bir dil&#; olarak aktarıldığı iddiasında bulundu.

Kemal Kılıçdaroğlu&#;nun bu hususta kullandığı ilgili ifadeler şöyleydi:

&#;Baktığım açı budur. Bakın acı bir olay daha. Kirli bir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde kürsüde konuşulur. İngilizce yazar parantez içinde bu söz İngilizcedir cümle İngilizce. Fransızca söz Fransızcadır vesaire. Her şeyi yazılır. Konuşma metninin içinde Kürtçe bir kelime geçtiğinde bilinmeyen bir dil deniyor. Ya arkadaşlar, bu ülkenin insanlarının vicdanına sesleniyorum ya. TRT&#;nin TRT Kürdi diye bir kanalı var yayını var yayın yapıyor. Nasıl olur da buraya bilinmeyen bir dil yazıyorsunuz? Bilinmeyen bir dil? Binlerce yıldır konuşulan bir dili neden bilinmeyen bir dil yazıyorsunuz? Şimdi ben vicdan sahibi herkese soruyorum. Vicdan sahibi, ahlak sahibi, erdem sahibi, bilgi sahibi herkese soruyorum. Devlete çifte standart yakışmaz arkadaşlar. Devlete çifte standart yakışmaz!&#;

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu&#;nun ileri sürdüğü TBMM Genel Kurulu tutanaklarında Kürtçeye özgü &#;bilinmeyen dil&#; niteleme uygulamasının günümüzde bulunduğu iddiası doğru değil.

TBMM Genel Kurul tutanakları Anayasamıza göre ülkemizin resmi dili olan Türkçe tutulmaktadır.

Geçmişte Meclis Genel Kurul oturumlarının tutanaklarında Türkçe dışındaki konuşmalar için &#;bilinmeyen bir dil&#; atfı kullanılması teamülü yılı sonrasında &#;Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi&#; ifadesinin kullanılmasına evrilmiş.

Günümüzde, Meclis kürsüsünde Türkçe haricinde bir ifade dışında bir ifade kullanıldığında üye kâtip ya da stenograflar tutanağa ilgili ifadeyi aynen geçirmeyip sadece dipnot olarak &#;Bu bölümde Hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi.&#; cümlesini aktarmaktadır.

Konuşma tamamen Türkçe dışında bir dilde yapıldığında da Meclis Başkanı tarafından uyarı geçilip tutanaklara da &#;Türkçe olmayan kelimeler kullanılarak açıklama yapıldığı&#; notu düşülmektedir.

Bu uygulama sadece Kürtçeye özgü olmayıp, İngilizce, Fransızca ya da Arapça gibi Türkçe dışındaki diğer tüm diller için de söz konusudur.

Örneğin, Meclis kürsüsünde &#;sakin olun&#; anlamında &#;calm dawn&#; gibi İngilizce bir ifade kullanıldığında da tutanakta &#;bu bölümde hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi&#; dipnotuna yer verilmektedir.

yılında Meclis&#;te yapılan konuşmalarda Arapça kelimelerin tutanaklara &#;Türkçe olmayan dil&#; olarak geçtiğine ilişkin de TBMM Başkanı tarafından Tutanak Hizmetleri Başkanlığı&#;ndan alınan bilgiye istinaden şu açıklama yapılmıştı:

&#;BAŞKAN &#; Sayın milletvekilleri, bir bilgiyi paylaşmak istiyorum sizlerle, şimdi Tutanak Hizmetleri Başkanlığından gelen bir bilgi bu: Sayın Aslan&#;ın bahsettiği gibi Arapça, tutanaklara &#;bilinmeyen bir dil&#; olarak değil, &#;Türkçe olmayan dil&#; olarak geçirilmiştir. Bunu da böylelikle açıklamış olalım.

MEHMET ALİ ASLAN (Batman) &#; Bir şey söyleyebilir miyim Başkanım? Geçen, Ahmet Aydın Başkan yönetiyordu &#;bilinmeyen dil, &#;x&#; geçiyor.&#; şeklinde bir açıklama yaptı ama bakabilirsiniz.

BAŞKAN &#; Tutanak Hizmetleri Başkanlığından gelen bilgi bu, &#;&#;Türkçe olmayan dil&#; olarak tutanaklara geçmiştir ve uygulama da bu yöndedir.&#; diye.

LEZGİN BOTAN (Van) &#; Kürtçe nasıl geçiyor Sayın Başkan?

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) &#; O da öyle geçiyor.

BAŞKAN &#; Bu bilgiyi sizinle paylaşmak istedim.&#;

Mehmet Bekaroğlu&#;nun 21 Şubat tarihinde yaptığı konuşmaya Lazca ifadelerle başlaması aynı uygulama ile karşılaşmış:

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) &#; &#;&#;&#;(x)

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bilinmeyen bir dille değil, Lazcayla selam verdim size, bu kadar&#;

BAŞKAN &#; Sayın Bekaroğlu&#;

MEHMET BEKAROĞLU (Devamla) &#; Efendim?

BAŞKAN &#; Konuştuğunuz dil Lazca mıdır?

MEHMET BEKAROĞLU (Devamla) &#; Lazca efendim.

BAŞKAN &#; Kayıtlara geçmesi adına söyledim.

MEHMET BEKAROĞLU (Devamla) &#; Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN &#; Çünkü bilinmeyen bir dil olarak geçecek, onu açıklamak istedim.

MEHMET BEKAROĞLU (Devamla) &#; Bilinmeyen bir dil değil, Lazcayla selam verdim.

BAŞKAN &#; Sayın milletvekilleri, bir açıklama yapmak istiyorum: Elbette ki ana dillerin yaşaması ve yaşatılmasından yanayız ancak resmî dilin Türkçe olması sıfatıyla, Sayın Bekaroğlu konuşurken hangi dilde konuştuğunu beyan etmesini rica ettim tutanaklara &#;bilinmeyen bir dil&#; olarak geçmemesi nedeniyle.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) &#; Teşekkür ederim.

BAŞKAN &#; Ancak, öğrendiğim kadarıyla tutanaklara artık &#;bilinmeyen bir dil&#; olarak değil, &#;Türkçe dışı bir dil&#; olarak, bu ibareyle geçiyormuş.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) &#; Kim almış bu kararı Sayın Başkan? Ama çok yanlış bir şey bu, yanlış bir karar, kim almışsa.

BAŞKAN &#; Bu ikazımın yanlış anlaşılmasını istemem, sadece kullandığınız dilin metinlere tam adıyla geçmesi için bu ikazda bulunduğumu bilmenizi isterim.

Google’da Arama Yaparken Kullanılabilecek Operatörler başlıklı yazımızda aktarıldığı şekilde TBMM internet sitesinde site:seafoodplus.info &#;Türkçe olmayan kelimeler&#; araması yapıldığında Türkçe dışında kelime ya da cümle kullanılması durumunda tutanak kaydında aynı yolun izlendiği örnekler görülebilir.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop da Meclis Genel Kurulu tutanaklarında Kürtçe&#;nin, &#;bilinmeyen dil&#; olarak yazıldığı iddiasına ilişkin yaptığı açıklamada &#;Kürtçe için özel bir uygulama yok, &#;bilinmeyen dil&#; diye bir ibare kullanılmıyor. Resmi dil Türkçe olduğu için tutanaklar Türkçe tutuluyor.&#; ifadelerini kullanmış.

Şentop, Kürtçeye yönelik özel bir uygulama bulunmadığını belirttiği açıklamasında şu sözleri sarf etmiş:

&#;Son olarak Plan ve Bütçe Komisyonunda tekrar bu konuya girdim. Ondan önce Genel Kurulda da bu konuyla ilgili yaptığım açıklama var. Kürtçe için özel bir uygulama yok, &#;bilinmeyen dil&#; diye bir ibare kullanılmıyor. Resmi dil Türkçe olduğu için tutanaklar Türkçe tutuluyor. Türkçe dışında bir cümle veya kelime kullanıldığı zaman bu, tutanağın metnine yazılmıyor. Bir dipnot işareti konularak &#;Hatip Türkçe olmayan kelime veya kelimeler kullanmıştır&#; diye dipnota yazılıyor. Ama bu, Kürtçe için özel bir uygulama değil, İngilizce için de Arapça için de İspanyolca için de aynısı yapılıyor.&#;

&#;Bu uygulama bilinmiyorsa ayıp. Bilenler birbirlerine niye söylemiyorlar? Ama bütün buna rağmen bir yalan, iftira mahiyetine dönüşürse bu, Meclisimizi töhmet altında bırakmaktır. Burada Kürtçe&#;ye mahsus özel bir tavır, bir uygulama yok. Resmi dil Türkçe dışındaki bütün dillerle ilgili bir uygulama var. Bu uygulama da o dili, o dili kullananları rencide edecek şekilde bir uygulama değil, asla &#;bilinmeyen dil&#; gibi bir ifade değil. &#;Türkçe dışında kelimeler kullanılmıştır&#; diye bütün diller için geçerli olan bir dipnotumuz var. Mesele bundan ibaret. Bütün milletvekili arkadaşlarımıza tek tek anlatmak istemiyorum, herhalde bu açıklamalar yeterli olur.&#;

yılında tutanakların Türkçe tutulması hususu konusunda Meclis Genel Kurul oturumunda şu açıklama yapılmıştı:

&#;Değerli arkadaşlarım, Sayın Sancar&#;ın burada Meclis Başkanlığımız ve Tutanak Hizmetleriyle ilgili bir ifadesi oldu. Bir bilgi yanlışı olduğunu düşünüyorum, bunu düzeltmek istiyorum.

Öncelikle, prensip olarak, gerek Genel Kurulda ve gerekse komisyonlarda tutanaklar Türkçe olarak tutuluyor. Türkçe dışında bir dil kullanıldığı zaman -Kürtçe olabilir, İngilizce, Arapça olabilir, Fransızca olabilir- hangi dil olursa olsun &#;bilinmeyen bir dil&#; ifadesi yazılmıyor. Buna dair onlarca soru önergesi oldu, hepsine aynı cevabı veriyoruz ama bu da vesile oldu, bunu açıklamak isterim. &#;Bilinmeyen dil&#; ifadesi hiçbir dil için yazılmıyor, burada Türkçe dışında bir dil kullanıldığında onun yerine -Tutanak Yazım Rehberi var- dipnot olarak &#;Bu bölümde/bölümlerde hatip tarafından Türkçe olmayan bir kelime/kelimeler ifade edildi.&#; diye not düşülüyor. Dolayısıyla, hiçbir dil için &#;bilinmeyen dil&#; ifadesi kullanılmıyor. Bunu böylece bu vesileyle düzeltmiş olayım. On iki yıldır Mecliste uygulamamız böyle.&#;

TBMM Genel Kurul ve komisyon oturumlarındaki konuşmaların tutanağa dökülme işlemi şöyle özetleniyor:

&#;Genel kuruldaki her oturumda dört stenograf ve tutanak hizmetleri başkan yardımcısı, hatip kürsüsünün sol tarafındaki yuvarlak masada bulunuyor. (Resim) Stenograflardan her biri yalnızca dakikalık konuşma bölümünü kayda alıyor. İki buçuk dakika sonrasında sonraki stenograf devreye giriyor. Devri daim yapan iki buçuk dakikalık kısımlar, yarım saati bulduğunda mevcut stenograf ekibi yerine bir başka ekip görevi  devralıyor ve konuşmaları kaydediyor.

Hazırlanan stenolar, uzman stenograflar ve başkan yardımcıları tarafından kontrol edilerek son haliyle latin alfabesine dökülüyor. &#;

TBMM&#;de görev yapan stenografların ilgili yönetmeliğe Türkçe dışında bir dil bilme gerekliliği bulunmuyor.

Barış yolu, din ve maneviyatı temel almaz. Barış, bizden bir gecede aziz olmamızı veya öfke ve intikam hislerimizden arınmamızı istemez. Barışın bizden istediği şey, yeni ve bilinçli bir gelişimdir.

Deepak Chopra

Dil bir varoluştur.

Bu varoluş yalnızca dilin somut ve aktif kullanılma özelliği ya da biçimiyle açıklanamaz. Aynı zamanda, insanın, insan olmayı keşfetme çabası, bu çabaya bir işaret koymasıdır.

Bir dili yasaklamak, yok saymak günümüz için artık bir vicdan meselesi değil bir kötülük meselesidir. Anadili yasaklanan bir halkın, öğrenmeye zorunlu kılındığı dile ilgi duymasını istemek birinci kötülük meselesidir.

Bu zorunlu dilde okuma/yazma/konuşma/telaffuz düzeyinin iyi olmasını beklemek ise ikinci kötülük meselesidir. Bir halkın anadilini yasaklayan ve onu görünmez bir örtünün altına saklamak isteyen faşizmin bitmek bilmeyen şakaları, adına bilgisizlik ya da cehalet denilerek hoş görülecek bir şey olmaktan çoktan çıkmıştır.

Peki, nedir bu şakalar? Neler olabilir?

- “Türkçen çok iyi, şiven yok, Kürt olduğun anlaşılmıyor”

- “Şivenden anlaşılıyor doğulu/Kürt olduğun”

-“Aaaa, bir Kürt’sün ve Kürtçe bilmiyor musun, çok ayıp”

-“Kürtçe çok zor yaaa, nasıl çıkarıyorsunuz bu gırtlak seslerini”

-“Türkçe bilmiyor musun? Aaa, hâlâ mı?”

- Kürtçe konuşulan bir ortamda Kürtçe bilmeyenin ötekilik vaazı vermesi, ötekileştirildiğini iddia etmesi, Türkçe konuşmaya zorlaması

-Türkçe ya da Kürtçe konuşamamaktan utanılması

- Dil farkındalığı olmadan dili kullanma biçimine övgü ya da yergi

Vb. şakalar…

Doğu şivesi

Türkçe; Ege, Karadeniz ya da İç Anadolu şivesiyle konuşulabilir ama Doğu şivesiyle konuşulamaz. Çünkü Doğu Şivesi diye bir şey yok! Kürtçe var!  Kürtlere Kürt denilir, Doğulu değil! Türkçe konuşmak zorunda kalan insanların konuştukları Türkçeye de doğu şivesi değil Zorunlu Dil denir!

Mesela şöyle bir soru sorulamaz: “Doğu şivesiyle konuşuyorsun, nerelisin?”

Cevap şöyle verilmeli: “Kuzey Kaliforniyalıyım…” Bence en iyi yanıt bu. Türkçe konuşmaya zorunlu kılınan bir halk bu zorunlu dili şiveli konuşamaz; şakayı bırakalım artık.

Zorunlu Dil, Anadili değildir! Zorunlu Dil, ikinci dil değildir! Zorunlu Dil yabancı dil de değildir! Zorunlu Dil, ağzınızın içinde büyüyen bir lokma gibi gibidir. Yutmaya çalışırken gözleriniz yaşarır, tadı berbat gelir… Karnınızı ağrıtır, sağlığınızı bozar.

Zorunlu Dili, anadiliniz gibi konuşamazsınız. Zorunlu Dile, yabancı dil ya da ikinci dil gibi sempati gösteremezsiniz, hemen kavrayamazsınız. İtirazlarınız bitmez, asla anadiliniz gibi olmaz.

Zorunlu dili Anadili gibi konuşamayan/konuşmayan/konuşmak istemeyen kişileri/toplulukları/halkları yargılamak, onların dil becerileriyle dalga geçmek ayırımcılıktır.

Kürtçede ve Türkçe

Kürtçede bir isim, sıfat ya da fiil, cümlenin bağlamına göre içerdiği anlam bakımından farklılık gösterir. Örneğin;“Giysilerini dolaba yerleştirdim” cümlesinin Kürtçesi “Min cilên te dana di dolabêde” olarak çevrilebilir.

Kişinin giydiği giyim eşyalarına verilen ortak isme Türkçede “Giysi”, Kürtçede “Cil” denir. Fakat “Cil” kelimesinin başka birçok farklı kullanım yeri de vardır.

Mesela; Türkçede “Giysi astım” demezsiniz, “Çamaşır astım” dersiniz. Fakat Kürtçede “Min cil raxistin” diyerek “Cil” kelimesini “çamaşır” kelimesi yerine de kullanırsınız. “Giysi astım” demiş olmazsınız ama “Giysi” yerine kullandığınız kelimenin aynısını kullanmışsınızdır.

Zorunlu olarak bir dili öğrendiğinizde, o dili nasıl kullanmanız gerektiğine dair ne ilginiz ne de merakınız olur. O dili kullanmak zorundasınızdır ve siz de kullanmak için konuşursunuz.

Dolayısıyla; mesela şöyle şeyler olabilir. “Elbiseleri serdim” dediğinizde –ki bu kullanılır- bunu Kürtçe bilmeyen biri anlamaz. “Ne elbisesi?” diye şaşkınlıkla bakabilir. Fakat burada kastedilen “Çamaşırları astım ”dır. Giysi kelimesi yerine “Elbise” kullanmışsınızdır. Giysi yerine elbise, kıyafet, eşya vb. kelimeler sıklıkla kullanılır. Gizliden gizliye Kürtçe konuşuyoruz aslında. Fark ettiniz mi?

“…dana dolabê”

Burada ise “…dolaba yerleştirdim” olarak devam ediyor cümle ama kelime olarak “koymak” eylemi kullanılıyor. “Danî” “Koymak” anlamına geliyor.

Yani “yerleştirdim” eylemi Kürtçede “koydum” olarak söyleniyor ama taşıdığı anlam,“yerleştirmek.”Dolap aynı, fark etmişsinizdir. Farsça kökenli. Yaşasın halkların kardeşliği diyelim o halde! Aynı şekilde bu örnekler epey çoğaltılabilir.

Yine kelimelerle gidersek, mesela “Cih” kelimesi…  “Yer” demek. Bir “yer ”den bahsederken de “cih” dersiniz, yatağa da “cih” dersiniz. Ya da birini kayırdığınızı anlatırken de yine “cih” kelimesini kullanırsınız, birinin yerinin dolmayacağını söylerken de…

Dolayısıyla “Min cihê te çêkir” dediğinizde Türkçedeki anlamı “Yatağını hazırladım”dır. Fakat siz Türkçe “Yerini yaptım” dersiniz ve aslında aynı şeyi söylersiniz.

“Tu ragihiştî?” dediğinizde bir yerden bir yere giden kişiye, “Vardın mı” demek istersiniz aslında. Türkçede böyle yazılır, böyle söylenir.

Bu, bir yerden bir yere gidildiğinde bu bağlamda bu anlamı taşır. Ancak “ragihiştin” kelime anlamı olarak “yetişmek” anlamına gelir. Türkçeye çevirdiğinizde eğer bağlam bir yerden bir yere varmaksa “yetiştin mi” dediğinizde “Evet, yetiştim” der bir Kürt. Ama bir Türk “Yetişmek mi, nereye yetişecektim ki” diye manasızca bakabilir.

Ama bu yetişme eylemi aynı zamanda paranızın yetip yetmediğini anlamak için de kullanılabilir. “Paran o saati almaya yetti mi” yerine “Paran yetişti mi o saati almak için” gibi bir cümle duyabilirsiniz. Buradaki “yetişmek” de bağlama göre kullanılmış “yetmek” anlamını taşır.

Fiiller birbirinin yerine de kullanılabilir. “Kom kirin” biriktirmek anlamına gelir. Ancak “Kom kirin” yerine “Veşartin” kelimesi de kullanılabilir. Para biriktirmeyle ilgili bir konuda konuşurken “Paranı saklamakla iyi etmişsin” diye bir cümle kurduğunuzda anlaşılmama ihtimaliniz epey yüksektir eğer Kürtçe bilen biri yoksa.

Aslında söylemek istediğiniz şey “Para biriktirmekle iyi yapmışsın”dır.  “Veşartin” yani “Saklamak” aynı zamanda bir yiyecek buzdolabına konulduğunda da kullanılır. Mesela “Makarnayı sakladım” dersem anlamayabilirsiniz. Söylemek istediğim şey “Makarnayı buzdolabına koydum”dur.

Son bir örnek daha verecek olursam, “Beni rahat bırak” dediğinizde Kürtçe “Ji min vebe” dersiniz. Ama Türkçe konuşurken “Benden vazgeç” şeklinde çeviri hatası yaparsınız. “Vebe” “Kopmak” anlamına gelir. Ama vazgeçmek, ayrılmak, bırakmak gibi de kullanılabilir. Biz Türkçe konuşurken “Beni rahat bırak” yerine “Benden vazgeç” deriz. En sevdiğim çeviri hatası.

Sayısız örnekler verilebilir bu konuda.

Soru ekleri

Türkçedeki soru eklerinin Kürtçede karşılık bulmamasıyla ortaya çıkan soru cümleleri de son yılların mizah konusu. Türkçede özne olmadan soru cümlesi kurulabilirken Kürtçede özne olmadan soru cümlesi kuramazsınız. Dolayısıyla Türkçede fuzuli olan özne, Kürtçe için olmazsa olmazlardandır.

Türkçede “Gittin mi?” diye sorduğunuz soruyu Kürtçede “Tu çûyî?” diye sorarsınız. “Tu” sen demektir ve “Çû” ile birleşince “Gittin mi?” anlamını taşır fakat öznesiz değil, öznesiyle…

Dolayısıyla anadili Kürtçe olan insanlar Türkçe soru cümlesi kurduklarında gerekmeyen özneyi de kullanır, soru eki “mı-mi” leri zaten hiç hatırlamazlar.

Soru işareti soru eki yerine geçer Kürtçede. Konuşurken ise sesinizdeki vurgu ve bağlam sizin bir soru sorduğunuzun anlaşılmasını sağlar.

Fakat Türkçede soru eki olmadan soru sorulamadığı için bunu çevirirken“Gittin mi?” demek yerine “Sen gittin?” şeklinde uzun ve kıvrık bir sesle soruyu sormaya çalışırsınız. Bu da yıllardır eskimeyen enteresan şakalara konu olur.

Türkiye sinemasında hep olur ya: Dizilerde, filmlerde. Adına doğu şivesi diyerek “Berivan oraya gittin değil mi, Dilan Şilan buraya bakın hele, Berzan geldi degil mi” tarzı konuşmalar sıklıkla soğuk şakalar olarak üstünüze gelir.

“Degil mi”deki e harfi ise ağızda epey yayılır.  Kürtçede soru eki yok! Hiçbir Kürt “degil mi?” demez. Bizde “mi” eki yok. Türkçede “Behlül geldi deeegil mi” diye soramıyorsak Kürtçede de “Berzan geldi deeegil mi” diyemiyoruz.

Türkçe söylemek istediğimiz şey “Berzan geldi mi?” ise bunu “Berzan hat?” yani “Berzan geldi?” şeklinde sorarız.

İsterseniz “Behlül geldi?” diye de sorabilirsiniz tabii. Artık bilgiyle kavrayalım. Çeviri hatalarına şive denmez!

Kendime gezdim

“Dün ne yaptın?”

“Kendime gezdim!”

 Yıllardır gülünen bir cümle daha. “Kendine mi gezdin! Aha hah, nihohahahooo! Ay çok komik bu Kürt arkadaş!”

Çünkü Kürtçe bu sorunun cevabı şöyle söylenir “Ez bo xwe gerhiyam!” ve şu anlama gelir: “Gezip dolaştım”

Bu cümledeki özne “Ez” oluyor. “Ben” demek. “Bo xwe” “kendime” demek. Çıkaralım “kendime” kısmını. Çıkaralım… O da mümkün.

“Ez gerhiyam!” “Ben gezdim” oldu. Şimdi Özneyi de atalım. Bir daha kuralım cümleyi.

“Gerhiyam!” İşte şimdi Türkçe oldu! “Gezdim!”

Ama şimdi ne olmuş oldu? Kürtçe olmamış oldu, cümle tat vermedi. Neden? Oradaki “kendime” yani “bo xwe” kelimesi “kendi halinde, yalnız başına, sıkıntısız” demek aslında ve birçok kullanım yeri var. “Kendime” gezdim. Yani tek başıma, kafam rahat, canım ne isterse onu yaptım, ayağıma takılan bir taş bile yoktu, keyif aldım, bir sorunum yoktu demek.

Mesela; “Çocuklar nerede?” sorusunu soran birine “Kendilerine oynuyorlar” dediğinizde aslında söylemek istediğiniz şey şudur: “Kendi hallerinde oyun oynuyorlar, sıkıntıları yok, müdahaleye, yardıma ihtiyaçları yok.”  

Oradaki “bo xwe” kelimesinin içinde, yalnız yapılan ve o yalnız olma hali her ne ise ondan büyük keyif alınan, sıkıntısız bir durum var. Evet, Türkçede böyle kullanılamaz. Ama Kürtçede var ve kullanılır.

Yaşasın anadili

Bunu bana babam söylerdi: “Kızım! Benimle Kürtçe konuş…”

Olur olmaz zamanlarda, aklına estikçe. “Ki(e)çê! Gel min kurdi biaxive!” Neşeyle söylerdi. Kullandığı kelimelerin her biri kendi hüviyetini taşırdı. Benim için gülümsenen tatlı imalar onun için büyük kahkahalar demekti.

Her defasında “Na axivim!” (Konuşmayacağım) derdim. Çünkü ben böyle dediğimde kahkahalar atardı. Güzel kahkahalar… Bana baktığında Kürtçeyi hatırlıyordu sanırım.

Belli ki biz Kürtçe konuşurken gülüyorduk, yakınlığımız güçleniyordu. Benim hep Kürtçe konuşmamı isterdi. Çünkü o, bir insanın anadiline ne kadar çok ihtiyacı olduğunu biliyordu.

Bu yazıyı, Kürtçeyi de Türkçeyi de o heybetli sesiyle en güzel şekilde konuşan babamın anısına yazdım.

Yaşasın Kürtçe! Yaşasın Türkçe! Yaşasın Barış Dili! Yaşasın Dünya Anadili Günü! (DÖ/HK)

İçindekiler:

1. Keke Kürtçe ne demek?
2. Denyo ne demek Kürtçe?
3. Kuzu Keri türkçe ne demek?
4. Tenno ne demek türkçe?
5. Denyo ne demek psikoloji?
6. Denyo ne demek TDK?
7. Kürtçe günaydın canım ne demek?
8. Roj baş ne demek?
9. Kürtçe aşkım nasıl denir?
10. Ez Gulam ne demek?
11. Ay Dilemin ne demek türkçesi?
12. Iyi günler Kürtçe ne demek?
13. Delale ne anlama gelir?
14. Zazaca da günaydın ne demek?
15. Zazaca çok teşekkür ederim ne demek?
16. Zazaca seni çok seviyorum ne demek?
17. Zazaca iyi ki doğdun nasıl yazılır?
18. Zazaca Doğum günün kutlu olsun ne demek?
19. Zazaca da iyi geceler ne demek?
20. Zazaca sevdiğim ne demek?
21. Zazaca Kürtçe mi?
22. Zazaca ne yapıyorsun ne demek?
23. Zazaca sevgili ne demek?
24. Zazaca evdeyim ne demek?
25. Zazaca yaz ne demek?

Keke Kürtçe ne demek?

Kürtçe'de "Keke" kelimesinin kullanımına örnekler ve Kürtçe "Keke" kelimesinin Türkçe çevirisi. PAYLAŞ: "Keke" veya "Keko" Kürtçe'de kullanım yerlerine göre arkadaş, kardeş, abi, cana yakın, sıcakkanlı, samimi dost anlamında kullanılan bir hitap şekli, ifadesidir./span>

Denyo ne demek Kürtçe?

"Sersem, budala."

Kuzu Keri türkçe ne demek?

tanër on Twitter: "Kürtçede kuzi keri diye bir kelime var, sevdiğinin ruhunda sonsuza kadar yaşamak anlamına geliyormuş. Çok iyi değil mi ya"/span>

Tenno ne demek türkçe?

İngilizce Tenno Türkçe anlamı, Tenno eş anlamlısı Emperor : Genellikle imparator. kutsal roma-germen devleti, avusturya-macaristan ve alman imparatorlarının sanı. İmparator. Hakan. Kayser.

Denyo ne demek psikoloji?

Denyo sözcüğü, halk ağzında denyonun önde gideni ifadesi ile çokça kullanılır. Denyonun önde gideni ifadesi dengesiz ve garip hareketler sergileyen insanlar için kullanılır./span>

Denyo ne demek TDK?

Emanet, rehin, tutu. Ortaoyunu) : Ortaoyunu'nda aptal tipi. Denilo da denir. Yaygaracı, acıma duygusuyla şımartılmış, küstah, arsız, küfürbaz, yüzsüz ve sırnaşıktır.

Kürtçe günaydın canım ne demek?

Zimanê KÛRDÎ - Türkçe = Günaydın Kürtçe = Roj baş.

Roj baş ne demek?

İçinde rojbaş geçen Türkçe ve Kürtçe örnek cümleler Rojbaş kelimesi gün içinde söyleniş zamanına göre farklı anlamlara alabilir. Örneğin sabah rojbaş dendiğinde "günaydın" anlamına gelirken, öğleden sonra rojbaş dendiğinde ise "iyi günler" veya "tünaydın" anlamına gelmektedir./span>

Kürtçe aşkım nasıl denir?

Kürtçe "Ez jı te pır hesdıkım Eşkamın" cümlesi "Seni çok seviyorum aşkım" demektir. Kürtçe "Rojbaş, evina mın veya eşkamın" cümlesi "Günaydın, sevgilim veya aşkım" demektir./span>

Ez Gulam ne demek?

Cinsel bakımdan erkeklerin zevkine hizmet eden sapık erkek.

Ay Dilemin ne demek türkçesi?

İçinde 'Ay dilemin' geçen Türkçe ve Kürtçe örnek cümleler Kürtçe ay dilemîn kelimesi Türkçe ah gönlüm (oy yüreğim) anlamına gelmektedir./span>

Iyi günler Kürtçe ne demek?

İyi günler Kürtçe dembaş demek. Dem gün baş'ta iyi anlamına gelmektedir.

Delale ne anlama gelir?

Delal ismi değerli, sevgili, aziz anlamına gelmektedir./span>

Zazaca da günaydın ne demek?

Zazaca Sözlük on Twitter: "Günaydın: Şodıro xêr! Şodırê şıma xêr bo! Sabah: ŞODIR (standart), SODIR (Dersim)"/span>

Zazaca çok teşekkür ederim ne demek?

Birisine Zazaca teşekkür etmek istiyorsanız rahatlıkla: WEŞBÊ veya BERXUDARBÊ diyebilirsiniz. Dersim yöresinde yaşça küçüklerin büyüklere “BERXUDARBÊ” demedikleri, ancak büyüklerin küçüklere söyledikleri, şeklinde bir kanı vardır.

Zazaca seni çok seviyorum ne demek?

Zazaca Sözlük on Twitter: "Seni seviyorum: EZ TO RA HES KENA (Ez to ra hes kon) Ez to ra hes kena @baydemirosman :)"/span>

Zazaca iyi ki doğdun nasıl yazılır?

Zazaca Doğum günün kutlu olsun ne demek?

Zazaca Sözlük on Twitter: "Roca biyayişê to bımbarek bo deza/dereza! Doğum günün kutlu olsun deza/dereza! @bdpdemirtas"/span>

Zazaca da iyi geceler ne demek?

İyi geceler: Şewbaş ya da Şewa to xeyr bo./span>

Zazaca sevdiğim ne demek?

Homa şahidê min o.

Zazaca Kürtçe mi?

Zazaca meselesinde Kürt milliyetçi çevrelerinde şöyle bir eğilim var biliyorsunuz; “Bu ayrı bir dil değil, Kürtçe'nin lehçesi. Kürt dilleri var Sorani, Kurmanci gibi. Akademik görüş son derece nettir, Zazaca ayrı bir dildir./span>

Zazaca ne yapıyorsun ne demek?

Tı se kena? : ne yapıyorsun? Tı sa vana / Tı vuni se: Ne diyorsun?

Zazaca sevgili ne demek?

Zazaca Sözlük on Twitter: "++ Waşti (n): sevgili (erkek) [hitap: yarê'm, yarê mı, yaro] Waştiye (m): sevgili (kadın) [hitap: yarê, yara mı]"/span>

Zazaca evdeyim ne demek?

Ez keyed bi ya. Evdeydim. Ez kêyed biya. Evdeyim.

Zazaca yaz ne demek?

Zazaca Sözlük on Twitter: "Demserri : Mevsimler AMNAN : Yaz PAYiZ : Sonbahar ZIMISTAN : Kış WUSAR: Ilkbahar *** Diger: amnon / hamnan, usarr / wısar, zımıston"/span>