Raller Solunum Nedir

Ralakciğer oskültasyonunda genellikle inspiryum sırasında duyulan çıtırtı sesine benzeyen anormal solunum sesleridir. Bronşit, pnömoni ve pulmoner fibrozis gibi akciğer patolojilerinde duyulabilir, ayrıca daha nadir olmak üzere konjestif kalp yetmezliğinde de duyulabilir. İnce, orta ve kaba raller olmak üzere üç grupta incelenebilir:

• İnce raller: İnspirasyonun sonunda duyulur, öksürünce kaybolmaz, kısa süreli yüksek volümlü çıtırtı benzeri ince seslerdir. Bronşiolit, bronkopnömoni, konjesyon, atelektazi gibi akciğer patolojilerde duyulur.
• Orta raller: Öksürükle artarlar, ince rallerle birlikte bulunurlar, insprasyon ortasında daha düşük frekanslı seslerdir. Bronşiolit, bronşektazi, akciğer tüberkülozu, apse, konjesyon gibi akciğer patolojilerinde duyulur.
• Kaba raller: Gargara sesine benzerler, büyük hava yollarındaki sekresyonlara bağlıdır. Kuvvetli öksürükle kaybolurlar, akut pnömoninin rezolüsyon döneminde duyulabilir.

Ayrıca bakınız[değiştir

Ral ve ronküs akciğer sesleri: Solunum sesleri ne anlama gelmektedir?

Nefes almak, vücudumuzun gerçekleştirdiğini en önemli işlevdir. Akciğerlerde oksijen ve diğer gazların değişimi olmadığında beyin ve kalp gibi diğer hayati organlarımız çalışmak için ihtiyaçları olan enerjiyi alamazlar. Bu organlar, oksijen kaybetmeleri durumunda birkaç saniye içerisinde ölmeye başlayabilir.

Akciğerlerinizi etkileyebilecek sağlık sorunlarını teşhis etmede yardımcı olmaları için röntgen ve bilgisayarlı tomografi gibi nispeten yeni yöntemler kullanılabilmekle birlikte akciğerlerinizi dinlemenin en iyi yollarından biri akciğerlerin stetoskopla dinlenmesidir.

Normal akciğer sesleri, akciğerlerin beş kısmında nettir ve eşittir:

• Sağ üst lob
• Sağ orta lob
• Sağ alt lob
• Sol üst lob
• Sol alt lob

Başka sesler varsa ya da normal solunum sesleri eksikse bunlar, ortada bir problem olduğuna işaret ediyor olabilir. Anormal solunum sesleri nefes alıp verirken stetoskopla duyulan fazladan ya da beklenmedik seslerdir.

Anormal Solunum Sesleri Türleri

Ral: Bu ses, nefes aldığınızda ortaya çıkabilen ince, tiz ya da çatırdayan sestir.

Ronküs: Horlamaya benzeyen düşük perdeli solunum sesidir.

Hırıltı: Bronş tüplerinin daralmasından kaynaklı tiz ıslık sesine benzer bir sestir.

Stridor: Üst solunum yolunun kaynaklanması nedeniyle oluşan sert, titreşimli sestir.

Bu ses türlerinden her biri hava yolundaki farklı sorunlara işaret ediyor olabilir ve doktorunuzu belli bir tanı ya da tedaviye yönlendirebilir.

Bu yazının geri kalanında ralleri ve ronküsleri, bu seslere neyin sebep olduğunu ve tedavi seçeneklerinin neler olduğunu öğrenebilirsiniz.

Ral ve Ronküs

Ral ve ronküsün her ikisi de kalın ve hatta çatlayan sese neden olabilir. İkisi arasındaki fark perdede ve sese neden olan sorunda yer almaktadır.

Ronküs

Ronküs, genelde akciğerlerdeki daha geniş hava yollarında başlayan düşük perdeli sestir. Bu ses, nefes alırken ya da verirken duyulabilir ve genelde horlama sesine benzetilir. Ronküs gelip gidebilir, nefes alıp verirken ortaya çıkabilir ya da sürekli olarak duyulabilir.

Bu sesler, hava yolunu sıvı gibi tıkayan bir şeyler olduğunda meydana gelir. Duyduğunuz ses, havanın tıkanıklık etrafında hareket ederken çıkardığı sestir.

Ral

Ral, daha yüksek perdeli bir sestir. Hırıltı ya da hışırtı sesi için de kullanılabilmektedir.

Bu sesler, havanın kapalı bölgelere hareket etmesiyle meydana gelmektedir. Bu ise genelde akciğerlerin alveoller gibi daha küçük kısımlarında meydana gelir. Alveoller, küçük hava kesecikleridir ve her nefeste şişer ve söner. Bu küçük kesecikler hasar gördüklerinde ya da sıvı veya mukus ile ağırlaştığında hava ile dolmaya çalışırken çatırdama benzeri bir sese neden olabilirler.

Ral sesleri genelde daha spesifik türlere ayrılırlar. Ral sesleri arasında şunlar bulunmaktadır:

Anormal Solunum Seslerinin Nedenleri

Anormal solunum seslerini birbirinden ayırmak zor olabildiği gibi bunlara neden olan şeyi bulmak da aynı ölçüde zor olabilri. Ral ve ronküs seslerinin her ikisi de enfeksiyonlardan ve akciğerlerde sıvı birikmesinden kaynaklanabilirken bu seslere özgü bazı sorunlar da bulunmaktadır.

Hem ronküs hem de ral seslerine neden olabilen durumlar arasında şunlar bulunmaktadır:

• Zatürre
• Bronşit
• Mukus birikimine neden olan solunum enfeksiyonları
• KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları

Daha çok ral sesine neden olan sorunlar arasında şunlar bulunmaktadır:

• Pulmoner ödem
• İnterstisyel akciğer hastalığı
• Astım
• Kalp yetmezliği

Daha çok ronküs sesine neden olan sorunlar arasında şunlar bulunmaktadır:

• Kistik fibroz
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
• Bronşektazi

Doktorunuz bu sesleri tespit ettiği zaman nedenini araştıracaktır. Bunun için şu prosedürlerin gerçekleştirilmesi gerekebilir:

• Göğüs röntgeni
• Spirometri gibi solunum testleri
• Vücutta enfeksiyon veya dengesizlik olup olmadığını kontrol etmek için kan testleri

Anormal akciğer sesleri hissedilebilir mi?

Raller ve ronküsler farklı gibi görünse de aslında ikisi de havanın ciğerlerinizden geçmesinde yaşanan bir soruna işaret etmektedir. Bu da sesin kendinden ziyade sese neden olan soruna özgü çeşitli belirtilere neden olabilir.

Hem ral hem de ronküs seslerinde ortaya çıkabilen belirtilerden bazıları şu şekildedir:

• Nefes darlığı
• Öksürük
• Güçsüzlük ya da yorgunluk
• Nefes alırken ağrı
• Nefes almada zorluk

Şiddetli nefes darlığı yaşıyorsanız ya da dudaklarınız ve tırnaklarınızda siyanoz adı verilen mavimsi renk görülmeye başlandıysa bir an önce tıbbi yardım almalı ya da ’yi aramalısınız.

Anormal Solunum Seslerinde Tedavi

Anormal solunum seslerinin tespit edilmesi durumunda doktorunuz bu sorunun nedenini belirlemeye çalışacaktır. Göreceğiniz tedavi, altta yatan kronik sorunu gidermeye ya da kısa süreli veya akut enfeksiyonları ortadan kaldırmaya yönelik olacaktır.

Örneğin, akciğerlerinizde sıvı birikmesinin nedeni kalp yetmezliği ise bu durumda tedaviniz, KOAH gibi bir sorundan kaynaklanan sıvı birikimi tedavisinden daha farklı olacaktır.

• Hava yollarınızı temizlemek ya da açmak için almanız gereken ilaçlar arasında şunlar yer alabilir:
• İnflamasyonu azaltmak için inhale steroidler
• Solunum yollarını rahatlatmak ve açmak için bronkodilatörler
• Mukus üretimini azaltmak ve tıkanıklığı gidermek için mukolitikler veya diğer ilaçlar
• Sıvı birikiminin nedeni enfeksiyon ise antibiyotikler
• Sorun, grip gibi bir solunum virüsünden kaynaklanıyorsa antiviral ilaçlar
• Sorun, vücudunuzun oksijen seviyesinde bir düşüşe neden oluyorsa oksijen tedavisi
• Akciğerlerinizi nasıl temizleyeceğinizi ve güçlendireceğinizi öğrenmenize yardımcı olacak pulmoner rehabilitasyon veya solunum tedavisi

Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

Muhtemelen bu solunum seslerini kendi kendinize duymazsınız. Ancak doktora gitmenize neden olabilecek başka belirtilere sahip olabilirsiniz. Geçmeyen öksürüğünüz ya da nefes darlığınız varsa doktor randevusu almanız gerekir.

Şiddetli nefes darlığı, göğüs ağrısı, bilinç kaybı ya da dudaklarda veya tırnaklarda mavileşme gibi belirtiler yaşarsanız, bir an önce tıbbi yardım almanız gerekir.

Sonuç Olarak

Solunum sesleri akciğerlerinizle ilgili pek çok bilgiye sahip olmanızı sağlayabilir. Belli sesler, belli sorunlar nedeniyle meydana gelir. Nefes alıp verirken sıra dışı sesler fark ederseniz ya da geçmeyen solunum sorunlarınız varsa, doktorunuzu ziyaret etmeyi ihmal etmeyin.

AT Editör

kaynağı değiştir]