Herkesin bir ayrılığa, bir kayba karşı tepkisi farklıdır. Kadın çabuk unutur erkekse geç. Kayıp ve ayrılığın ortaya çıkardığı yas, herkesin limitini farklı zorlar. Kimisi aşk acısı çekerken, kimisi toparlanıp kolayca yoluna devam eder. Ayrılık ve kayıp sonrası, kadın ve erkek nasıl bir farkındalık yaşar, ayrılığı nasıl ele alırlar? Ayrılık ve kayıpla nasıl baş ederler? Duygularını nasıl yönetiyorlar? Kim daha çabuk atlatır? Kadın mı? Erkek mi? Kim yeni bir ilişkiye daha çabuk başlar? Eşini kaybeden erkekler neden daha çabuk evlenirler? Bu videomda bu soruların cevaplarını bulabileceksin.
Kadın ve Erkeklerin Ayrılık Sonrası Tepkilerindeki Farklılıklar
Kadın ve Erkeklerin Ayrılık Sonrası Tepkilerindeki Farklılıklar vardır. Yaşamım boyunca benim de bir dizi ayrıldıklarım oldu. Annemden, okulumdan, arkadaşlarımdan, şehrimden, sevgilimden ayrıldım. Danışanlarımın her meslek, yaş ve cinsiyetten ayrılık hikayelerini dinlediğim çok oldu. Burada anlatacaklarım bir şeyleri genellemenin riskini taşıdığını biliyorum. Anlatacaklarım, kendi mesleki deneyimlerim, tanıdıklarım, sinir bilim, evrimsel biyoloji ve psikososyal kuramlar açısından yapılan araştırma sonuçlarına dayanmaktadır.
Ayrılığa Erkek ve Kadınlar Farklı Tepki Veriyor
Ayrılığa erkek ve kadınlar farklı tepki veriyor. Kadınlar erkeklerden daha hızlı, yoğun ve görece daha kısa sürede ayrılığın etkisini yaşıyorlar. Erkeklerse geç fark edip daha uzun süre ayrılığın etkisini yaşıyorlar. Erkeklerin jetonu köşeli. Sonradan düşüyor. Bu yüzden aylar geçmiş olsa da gecenin bir saati ‘uyudun mu’ diye eski sevgilisine mesaj atıyorlar. Onu özlediğini söyleyebiliyorlar.
Eşini kaybeden ya da eşinden ayrılan bir erkek neden kısa sürede hemen bir evlilik yapıyor? Kadınlar eşlerinin kaybından sonra yeni bir evlilik yapma konusunda daha isteksiz oluyorlar. Yazımın sonunda bunun nedenlerini anlatıyor olacağım.
Ayrılık Kadına Mı Yoksa Erkeğe Mi Daha Çok Acı Verir?
Her ilişki kendine hastır. Ayrılık kadına mı erkeğe mi daha çok acı verir? Hepimiz bir birey olarak eşsiz bir kişiliğe sahibiz. Koşullara ve bağlama göre ihtiyaçlarımız vardır. Arzularımız, ilgilerimiz ve yönelimlerimiz zamanla değişebilir. İki ilişki her zaman birbirinden farklıdır. Aynı değildir. İki insan bir ilişkiye başladığında kendini farklı bir dinamik içinde bulur. Bir önceki ilişkisinden farklı şeyler yaşayabilir. O yüzden her ayrılık birbirinden farklıdır.
Boşanma ve Ayrılığa Kadınların Tepkileri Nasıl Olur?
Çoğumuzun tanık olduğu gibi ayrılık kadınları erkeklerden daha çok etkilediği söylenir, gözlemlenir. Kadınlar ayrılığın başlangıcında, ayrılık kararında erkeklere göre daha duyarlıdır.
Sinir bilim, bir çok açıdan kadın beyninin erkeklerden daha farklı çalıştığını kanıtlamıştır. Özellikle ön lobların aktifleştiği, dürtü kontrolüyle ilişkili olan duygu durum, duyguları kontrol etme ve endişeyi yöneten bölüm kadınlarda her zaman daha aktif olduğu artık biliniyor.
Varsayılan mode ağı, (Default Mode Network) Geçmişe gidip, geçmiş hakkında düşünebilme ve geleceğe gidip onu hayal edebilme yetisinde kadınlarda daha yüksek etkinlik gösteriyor. Kadınlar erkeklere göre daha çok geri ve ileriyi düşünebiliyorlar. Geri sarma ve ileri sarma çok sık tekrar ediliyor. Bu yüzden kadınlar geleceği daha çabuk öngörebiliyor. Kadınların gelecekte olabileceklere ve geçmişte olmuş olanları hatırlamaya dair kabiliyetleri daha yüksek. Bu yönde beyinleri daha aktif çalışabilmekte.
Ayrılık Sonrası Beklentilerimiz Ne Yöndedir?
İster olumlu ister olumsuz, gelecekte olabileceklere dair beklentilerimiz gelecekte yaşayacaklarımıza sanki bir ön hazırlık niteliğmonash.pwılık sonrası beklentilerimiz ne yöndedir? Ayrılık tecrübesinde kadınlar ayrılmadan bu durumun getireceği duygusal, fiziksel ve ekonomik durumu öngörerek adeta bir ön hazırlık yapabilmektedirler. Gelecekte olabileceklere karşı umutlarımız yıkıldığında, planlarımız alt üst olduğunda çoğumuz yıkılırız. Gelecekle ilgili beklentilerimiz negatif olduğunda, gerçekleştiğinde bunu yaşamak daha kolay olur. Çünkü zihinde bunun bir provasını yapmış olursun. Sonsuza kadar sürmeyeceğinden emin olursun.
Kadınlar ilişkileri hakkında erkeklerden daha çok ilgilidirler. İster mutluluk, isterse mutsuzluk durumunda, yaşadıklarına daha çok odaklanırlar. İlişkisini uzun dönemde ne kadar pozitif hayal ediyorsa ilişkilerine zihinsel ve duygusal enerjilerini daha çok yatırırlar. Negatifte de aynısını.
Ayrılık Sonrası Duygusal Fiziksel Acı
Ayrılık sonrası duygusal ve fiziksel acı hakkında bir araştırmadan söz edeceğim. 96 farklı ülkede ’e yakın katılımcının incelendiği bir araştırmada kadınların ayrılığa karşı ani ve daha fazla duygusal ve fiziksel acı hissettiklerini bulgulamıştır.
Evrimsel biyoloji üzerine yapılan araştırmalar kadınların yeni bir partneri seçme konusunda daha temkinli olduklarını göstermiştir. Çünkü kadınlar çocuk yetiştirmeye daha çok fiziksel ve duygusal enerji yatırmaktadırlar. Diğer bütün memelilerde olduğu gibi genlerimize göre hareket ediyoruz. Kadınlar partner seçimi konusunda bir erkeğe göre daha dikkatli davranırlar. İlişkileri üzerine beyinleri daha güçlü çalışır. Bu yüzden ayrılığa karşı daha fazla acı hissederler.
Araştırmalar her ne kadar başlangıçta kadınların duygusal acılarının yüksek olduğunu gösterse de, süreçte kadınlar daha çabuk toparlıyorlar. Onlar acıyı keskin, dibine kadar yaşarken kısa sürede üstesinden gelebiliyor. Kadınlar, “çalışmayan organı acıya rağmen kes ve yoluna bak” eğiliminde olurlar. Kadınlar kontağı bir kez kapattıklarında, eski ilişkilerine, eski partnerlerine geri dönmekte isteksiz oluyorlar. Geçmişe bakmak istemiyorlar. İyi ve kötü zamanlar, tecrübelerini paylaştığı her şey zihninde giderek silikleşmeye başlar. Bir ilişkinin bitişinin hemen ardından, eski anıları, tekrar tekrar anımsayarak bunların hissettirdiklerini tekrar tekrar yaşarlar. Ayrılık acısını yeniden yaşadıktan sonra etkisi giderek azalır. Bir nevi sistemik duyarsızlaşma yaşarlar.
Bir ilişki sonlandığında, artık beyninde eski ilişkiye dair herhangi bir hareket israf gibidir kadın için. Bu yüzden kadınlar eski eşlerinin yazdığı mesajları, resimleri, her türlü iletişim bilgilerini silip yok ederler. Eski sevgiliyi hiç tanımadığı birine dönüştürür. Kadınlar daha kolay bitirebilir. Bir ilişki bitmişse bitmiştir. Oysa bir erkek için birazdan anlatacağım, ‘ben bitti demeden bitmez’ der. Kadın yoluna daha kolay devam edebilir. Sevgililikten tanımadığı bir yabancıya dönüştürür onun için eski sevgilisi.
Erkeklerin Ayrılık Tepkileri
Erkeklerin ayrılık tepkileri kadınlardan farklıdır. Kadınlar kadar ilişkileri hakkında düşünme eğiliminde değildir. Beyinleri ilişki üzerine daha az aktiftir. Geçmişi çok düşünmez, kolay hatırlamaz ve gelecekle ilgili planlar yapmaz. Geçmişte ne yaşadıkları ve gelecekte ne olacağıyla ilgili düşünmezler. Bu yüzden ayrılık gerçekleştiğinde kendilerini özgür hissederler. Ne isterse yapabileceğini inanırlar. Hemen gönüllerini eğlendirmeye, alkole, maddeye vurabilirler. Orda burada bir başka partner aramaya başlarlar. Bütün erkekler böyle davranıyor diyemeyiz tabii ki. Arada istisnalar çıkabilir. Burada söylediklerim genel geçer durumlardır.
Erkekler ayrılığın hemen ardından kadınlar gibi ani, yoğun acı ve duygusal yoksunluk yaşamazlar. Sonlanmış ilişkisine dair geçmiş duygular, anılar ve tecrübeler çok sonradan fark edilmeye başlar. Neden bazı erkekler eski eşlerine ve sevgililerine aylar yıllar sonra özlem duyabilir? Onu tekrar isteyebilir? Çoğu erkek o şimdi ne yapıyor, kiminle birlikte diye eski eşini takip etmekten kendini alamıyor. Ayrılık sonrası erkekler daha çok özlem duyar, kaybettikleri ilişkiye daha fazla düşünür olurlar. Bu bazen şaşırtıcı derecede uzun sürebilir. Kadınların aksine.
İnsan toplumunda partner arayışını erkekler yapar. Kadın her zaman tercih edilen taraftır. Yeni bir partner arayışındaki erkek, girdiği rekabette birkaç kez yenilgi yaşayınca eski ilişkisine dair duygusal bağlantı kurmaya başlar. Eski eşin üzerinde daha fazla düşünmeye başlar. Onu kaybetmenin yasını daha derin hissetmeye başlar. Onun yerine bir başkasını koyamayacağını hissetmeye başlar. Bu yüzden erkekler için çok sonradan eski ilişkiye dönmek yaygındır. Tabi karşıda kabul eden birisi varsa.
Erkekler Ayrılığı Kolay Atlatamazlar
Erkekler ayrılığı kolay atlatamazlar. duygularını hissetme ve yansıtma noktasında zorluk yaşadıklarından, kadınlar kadar kolay atlatamazlar ayrılığı. Daha çok özlem duyarlar ve daha önce yaşadıklarını anımsayınca canlarını daha çok yanar. Eski ilişkisi bitmemiş iştir. Bir türlü bırakıp yoluna gidemez. İçindeki kayıp, yas ve üzüntü yeni bir ilişkiye girmesine engel olur. Çoğu erkek yıllar geçse de eski eşine mesaj atmaktan kendini alıkoyamaz. Erkeklerin ayrılık stili “dön ve arkana bakma git” yerine, “umut et ve elbet bir gün döner” beklentisi içinde olur.
Buraya kadar kadın ve erkeklerin ayrılığa karşı verdikleri tepkilerin farklılıklarını anlatmaya çalıştım. Bunları dinlediysen saçma bulabilirsin. Ben böyle birini görmedim, böyle bir kadın, böyle bir adamı tanımadım diyebilirsin. Burada anlattıklarımı kendi terapi deneyimimdendir. Evlilik terapi süreçleri ve ayrılık boşanmayla ilgili yapılan araştırmaların sonuçlarına dayanarak anlatıyorum. Elbette burada anlattıklarımın tersi yönde ayrılık tepkisi veren kadın ve erkeklerle karşılaşmadım değil. Her birey eşsiz ve farklıdır. Dahil olduğu ilişkide kendi özünü barındırır. Kendi dinamiklerini yaşatır.
Bir ilişkinin sonlanmasına verilen tepkileri sadece cinsiyete dayalı olarak açıklamak yeterli olmayabilir. Çünkü ayrılık ve kayıp duygusu parmak izi gibidir. Bir çok yönü vardır. Bu videomda kadınlar ve erkeklerin cinsiyete göre farklılıklarını konuşmuş oldum. Ancak ayrılık herkesin canını yakar. Herkesi farklı şekilde süründürür. Bu gerçeği düşünerek ayrılığa verdiğiniz duygusal tepkileri daha iyi fark edebilir, anlayabilirsin diye düşünüyorum.
Ayrılık Travması Nasıl Atlatılır?
Anlattığım bütün bu farklılıklara rağmen ayrılık travması nasıl atlatılır? Altını çizmemiz gereken bir nokta var. Kadın ve erkeğin farklı zamanlarda benzer duyguları düşünceleri yaşadıklarıdır. Temel farklılık, üzüntüyü, yası ve kaybı ele alış şekillerindedir. Ayrılıkla nasıl baş edebileceği ile ilgili tavsiyeler her iki cinsiyet içinde aynıdır. Ayrıklık hakkında konuşarak, yazarak, meditasyon yaparak, (bu ne kadar uzun sürse de) ayrılığın neden sonlandığının ve ayrılığı kabullenmeye erişmenin kendi yolunu bulmaktır. Ayrılık sonrası insanlarla daha çok vakit geçirebilirsin. Sana destek olacak, seni cesaretlendirecek, yanında yakınında seninle birlikte anı yaşayacak insanlarla ol. Hazır hissetmeden asla yeni bir ilişkiye kendini zorlama. Kendini sosyal aktivitelere vererek kendi duygularını tartabilirsin. Kendine karşı merhametli ol ve kendine yatırım yap. Bu fırsatı yakala.
Ayrılık Sonrası Kadın ve Erkekte Sosyallik
Ayrılık sonrası kadın ve erkekte sosyallik nasıldır? Kadınlarsosyal ilişkilerine daha çok yatırım yaparlar. Ailesi ve arkadaşlarıyla ayrılık sonrası daha çok zaman geçirirler. Erkeklerse aşk acısının atlatmak için daha çok aktif olur ve kendilerini işe etkinliklere verirler. Kadın dışarda ailesinden ve arkadaşlarından sosyal destek ararken, erkekler kendilerini meşgul edecek bir şeyler bulurlar. Kadınlar duygusal bağlantıyla, erkekler işle, hareketle baş etmeye çalışırlar. Kısacası kadınlar daha fazla sosyalleşerek, erkeklerse farklı sporlara, farklı etkinliklere bir tatile gitmeye ya da yeni bir ilişkiye girme eğiliminde oluyorlar.
Ayrılıkla Baş Etme Yöntemleri
Peki hangisinin ayrılıkla baş etme yöntemleri etkilidir? Dürüst olmak gerekirse, ne kadar hızlı toparlanıp normal yaşama dönebiliyorsan ona bakmak lazım. Yaşamı sevebiliyorsan ve kendini iyi hissedebiliyorsan bunu nasıl yaptığın sana bağlı. Ayrılığın kaybın yasını erkek ve kadın farklı yaşarlar. Farklı yöntemlerle baş etmeye çalışsalar da, her ikisi de kayıp ve yas duygusunu benzer şekilde tecrübe ederler. Asıl mesele, kayıp ve yas duygularını yeterince sindirebilmek, ayrılık gerçeğini kabullenebilmektir. Ayrılığın ve kaybın yasını yeterince tutabilmektir.
© Klinik Psikolog-Psikoterapist, Ali Bıçak, Her Hakkı Saklıdır.
monash.pw içeriğini sürekli yeniler, yeni içerikler üretmeye devam eder.