Iik 85

Excessive Attachment (BEL art/1)

İcra memurunun İİK 85/I maddesine aykırı olarak haciz yapmasına uygulamada taşkın (aşkın) haciz denilmektedir. İİK Madde hükmü, ölçülülük ilkesine uygun bir düzenleme olup, borçlunun malları, alacaklının anaparası, faiz ve masraflarda dahil olmak üzere alacağın tamamına yetecek kadar haczedilecek (m/son cümle), bu ölçüyü aşacak şekilde haciz yapılamayacaktır.

Taşkın Haciz, Aşkın Haciz, Ölçülülük İlkesi, Haciz.

Realizing the attachment in defiance of the article 85 of Bankruptcy and Enforcement Law by debt enforcer is called excessive attachment in practice. Provision of article 85 of BEL is a regulation suited to principle of proportionality and states that the attachment on the goods of the debtor should be done just enough to compensate all of the debt including capital, interest and expenses (art last sentence) and no attachment would be done excessively.

Excessive Attachment, Principal of Proportionality, Attachment.

Bilindiği gibi; İİK m/1 uyarınca, “Borçlunun, kendi yediinde veya üçüncü şahısta olan taşınır malları ile taşınmazlarından ve alacak ve haklarından, alacaklarının anapara, faiz ve masrafları da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur”.

Bu hüküm “icra hukukunda ölçülülük ilkesi”ne uygun bir düzenlemedir¹.Bu ölçü çerçevesinde borçlunun taşınır/taşınmaz malları haczedilirken, borçlu ve alacaklının karşılıklı çıkarları uzlaştırılarak, yokluğu borçluya en az zarar verecek ve haczi, saklanması, satışı (paraya çevrilmesi) en kolay olacak olan mallara öncelik tanınır². Çünkü icra memuru (haczi yapan memur) alacaklı ile borçlunun karşılıklı çıkarlarını mümkün olduğu kadar uzlaştırmakla yükümlüdür (İİK m/6)³.

İcra memurunun, İİK m/1 hükmüne aykırı olarak haciz yapmasına, uygulamada taşkın (aşkın) haciz denilmekte ve bu konudaki şikâyet, kamu düzenine ilişkin olduğundan (İİK m/2), süresiz şikâyete tabidir.⁴

Borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır mallariyle taşınmazlarından ve alacak ve haklarından alacaklının ana, faiz ve masraflar da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur; ancak bu miktarı aşacak şekilde haciz yapılamaz.^(*)

(Değişik fıkra: 9/11//8 md.) Borçlu yahut borçlu ile birlikte malı elinde bulunduran şahıslar, taşınır mal üzerinde üçüncü bir şahsın mülkiyet veya rehin hakkı gibi sınırlı bir ayni hakkının bulunması veya taşınır malın üçüncü şahıs tarafından haczedilmiş olması halinde bu hususu haciz yapan memura beyan etmek ve beyanının haciz tutanağına geçerilmesini talep etmek, haczi yapan memur da borçluyu yahut borçlu ile birlikte malı elinde bulunduran şahısları bu beyana davet etmek zorundadır. Bu tür mallar ile üçüncü şahıs tarafından ihtiyaten haciz veya istihkak iddia edilmiş bulunan malların haczi en sonraya bırakılır.^(**)

Ancak haczolunan taşınmaz artırmaya çıkarılmadan borçlu borcun itfasına yetecek taşınır mal veya vadesi gelmiş sağlam alacak gösterirse taşınmaz üzerinde haciz baki kalmak üzere önce gösterilen taşınır veya alacak da haczolunur.

Şu kadar ki, bu suretle mahcuz kalan taşınmazın idare ve işletmesine ve hasılat ve menfaatlerine icra dairesi müdahale etmez.

Hasılatı paraya çevirme masraflarını ve icabında muhafaza ve idare masraflarını tecavüz etmeyeceği muhakkak olan şeyler haczolunmaz.

Haczi koyan memur borçlu ile alacaklının menfaatlerini mümkün olduğu kadar telif etmekle mükelleftir.
_____________________________________________________
(*) 28/3/ tarihli ve sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan ““haczolunur.” ibaresi “haczolunur; ancak bu miktarı aşacak şekilde haciz yapılamaz.” şeklinde değiştirilmiştir.
(**) Bu fıkrada geçen “”yahut borçlu ile birlikte malı elinde bulunduran şahıslar” ibaresi  ile “yahut borçlu ile birlikte malı elinde bulunduran şahısları” ibaresi, 17/7/ tarihli ve sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle eklenmiş ve metne işlenmiştir.