Total Protein Nedir?
Proteinler, hücre ve dokuların yapı taşıdır. Bazı kan proteinleri sayesinde vücudun ph seviyesi dengelenir, kan pıhtılaşması sağlanır ve onkotik basınç (damar dışına sıvı sızıntısı olmamasını sağlayan basınç) sağlanır. Total protein ise, kan plazmasında (serum) bulunan albumin ve globulin proteinlerini kapsamaktadır. Serum total protein adı ile de bilinen bu değerin ölçülmesi ile karaciğer ve böbrek hastalıklarının teşhis edilmesi sağlanır.
Total Protein Normal Değerleri Kaç Olmalı?
Sağlıklı bir yetişkinde kandaki total protein referans aralığı ile g/dl şeklindedir. İdrarda total protein miktarı için referans değer “<mg/24 saat” şeklindedir. Yani bir gün içerisinde idrar ile atılan TP miktarı mg’ı geçmemelidir. Ancak bu değerler, test sırasında kullanılan cihazlara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Laboratuvar tarafından verilen sonuç raporunda yazan referans değerlerin dikkate alınması gerekmektedir.
Total Protein Nasıl Ölçülür?
Total protein miktarının ölçülmesi için kan ve idrar örnekleri kullanılabilmektedir. Kan tahlili için toplar damardan birkaç mililitre örnek alınır. Alınan kandaki plazma (serum), özel cihazlar yardımı ile ayrıştırılır ve serum kısmında bulunan TP miktarı ölçülür. Bu test ile total protein albumin oranı ve globulin oranını birbirinden ayrı olarak ölçmek de mümkündür. Tahlilden hemen önce uzun süre ayakta durulması ya da işlem sırasında bağlanan turnikenin uzun süre kalması halinde yanlış sonuç alınması ihtimali vardır.
İdrardaki total protein seviyesinin ölçülmesi için hastadan 24 saatlik idrarını toplaması istenir. Doğru sonuç alabilmek için idrarın temiz bir kapta toplanması ve belirli şartlar altında saklanması gerekmektedir. Sağlık personelleri, hastalara veya yakınlarına 24 saatlik idrar toplama işlemini detaylı olarak anlatmaktadır. Numunenin yanlış koşullarda saklanması halinde testin tekrarlanması gerekebilmektedir.
Hamilelikte Total Protein Değerleri Nasıl Olmalı?
Hamilelik döneminde böbreklerdeki kan akışı ve protein geçirgenliği artar. Bu yüzden gebelikte total protein düşüklüğü, belirli bir orana kadar normal olarak kabul edilmektedir. İdrar ile atılan protein miktarının bir günde mg’dan fazla olması ve tansiyonun yükselmesi halinde preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) şüphesi oluşur. Bu yüzden TP değeri önemsenmelidir. Gebelik döneminde normal kabul edilen total protein miktarı aşağıdaki gibidir:
- İlk trimester (gebeliğin ilk 3 ayı): g/dL
- İkinci trimester (gebeliğin 4 ile 6 aylık kısmı): g/dL
- Üçüncü trimester (gebeliğin son 3 ayı): g/dL
Referans değerler tahlil yapılan merkeze göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu yüzden sonuçlar uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Bebeklikte Total Protein Değerleri Nasıl Olmalı?
Kanda bulunan total protein miktarı yaşa bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bebeklerde ve çocuklarda total protein eksikliği, çoğu zaman yetersiz beslenmenin bir sonucudur. Tedavi edilmediği takdirde büyüme ve gelişme geriliğine sebep olur. Bu yüzden ihmal edilmemesi gerekmektedir. Yaşa göre kandaki total protein değerleri şu şekilde sıralanabilir:
- Prematüre (erken doğum): g/dL
- İlk hafta: g/dL
- 1 hafta-3 ay: g/dL
- ay: g/dL
- ay: g/dL
- yaş: g/dL
- 4- 5 yaş: g/dL
Total protein değeri, tanı konulması için tek başına yeterli değildir. Bu yüzden sonuçlar doktor tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca referans değerlerin kurumdan kuruma göre değişiklik gösterebileceği de unutulmamalıdır.
Total Protein Düşüklüğü Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?
Total protein düşüklüğü, kanda veya idrarda yer alan globulin ve albumin adlı iki proteinin olması gereken seviyenin çok daha altında olması durumudur. Gebelik dönemine ya da çeşitli hastalıklara bağlı olarak görülebilmektedir. Tedavi ihmal edilmemelidir ve bu sürecin bir uzman tarafından takip edilmesi tavsiye edilir.
Total protein düşüklüğü, birçok hastalığın habercisi olabilmektedir. Kişilerin yaşadığı hastalık belirtileri ve diğer tahlil sonuçları bir araya getirilerek kesin teşhis konulur. Kandaki albumin ve globulin miktarının düşmesine sebep olan durumlar ve hastalıklar şu şekilde sıralanabilir;
- Yanık,
- Bazı kanser türleri,
- Beslenme bozukluğu,
- Gebelik,
- Karaciğer hastalıkları,
- Böbrek hastalıkları,
- Sindirim problemleri,
- Ağır yaralanmalar,
- Ödem,
- Kronik (sürekli) enfeksiyon hastalıkları.
Total Protein Eksikliği Belirtileri
Total protein eksikliği yaşayan kişilerin vücut dengeleri büyük ölçüde bozulur. Kandaki protein seviyesinin düşmesine neden olan hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler de değişiklik gösterebilir. Albumin ve globulin seviyelerinin düşmesine bağlı olarak görülen belirtiler şunlardır;
- İştah kaybı,
- Karın ağrısı,
- İdrar ve dışkı renginin değişmesi,
- Ödem,
- Yorgunluk ve halsizlik,
- Kilo kaybı,
- Nefes darlığı,
- Geceleri sık sık idrara kalkma,
- Erkeklerde cinsel sorunlar,
- Ciltte kaşıntı ve kızarıklık.
Total Protein Eksikliği Tedavisi
Total protein eksikliği, çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu yüzden öncelikle altta yatan hastalık teşhis edilmelidir. Böylece globulin ve albumin proteinlerinin azalmasına yol açan soruna yönelik bir tedavi uygulanır. Total protein düşüklüğü tedavisi sırasında, altta yatan hastalık daha hafif seyirli ise ilaç tedavisi ya da beslenmenin düzenlenmesi yeterli olurken, kanser gibi komplike hastalıklarda cerrahi tedaviye de başvurulması gerekmektedir.
Total Protein Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Total protein düşüklüğü belirtileri yaşayan kişiler mutlaka bir uzmana başvurmalıdır. Total protein yetersizliğine yol açan bazı hastalıkların tedavisi için sadece beslenmenin düzenlenmesi iyileşme sağlamaz. Tıbbi tedaviye ek olarak total protein yönünden zengin gıdalar tüketilmesi, ortaya çıkan belirtilerin hafiflemesini sağlayacaktır. TP eksikliğinde tüketilmesi tavsiye edilen gıdalar şunlardır:
- Soya, baklagiller ve yer fıstığı gibi bitkisel kaynaklı proteinler
- Kırmızı et, yumurta, balık, beyaz et ve süt gibi hayvansal kaynaklı proteinler
- Bitkisel yağ, susam, bezelye, yulaf ve patates gibi gıdalar
Total Protein Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Total protein eksikliği, çoğu zaman kolaylıkla tedavi edilebilen bir sorundur. Ancak bu sorunun sebebi kanser ya da karaciğer yetmezliği gibi bir hastalıksa, tedavinin gecikmesi halinde hayati tehlike oluşmaktadır. Bu yüzden ilk belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden bir uzmana danışılması gerekir. Erken teşhis ve tedavi ile başarı şansı artar. Aynı zamanda tedavi süreci de daha kolay ilerler.
Total Protein Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?
Kan plazmasında (serum) ya da idrarda bulunan albumin ve globulin proteinlerinin normalden daha fazla sayıda olması durumudur. Kanda ve idrarda total protein yüksekliği, birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden altta yatan sebep araştırılmalıdır.
İdrarda ve kanda total protein yüksekliği, çeşitli hastalıklara bağlı olarak gelişebilir. Total protein testine ek olarak yapılacak tetkikler ile altta yatan sebep belirlenir. Kandaki globulin ve albumin oranının yükselmesine sebep olan durumlar ve hastalıklar şunlardır:
- Dehidratasyon (aşırı sıvı kaybı)
- Hiperimmunglobulinemi (düşürülemeyen ateş ve cilt döküntülerine sebep olan bir hastalık)
- Gammopati (kemik iliği hücrelerinde plazma seviyesinin artması durumu)
Total Protein Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Kan plazmasının büyük bir kısmını albumin proteini oluşturur. Bu protein karaciğerden sentezlenmektedir. İlaçların ve yağ asidi gibi maddelerin taşınmasında rol oynar. Çeşitli sebeplere bağlı olarak kanda total protein düzeyinin artması sonucunda görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Total Protein Yüksekliği Tedavisi
Total protein yüksekliğinin tedavi edilebilmesi için yapılması gereken ilk şey altta yatan sebebin bulunmasıdır. Sıvı kaybı gibi nedenlere bağlı oluşan albumin ve globulin yüksekliğinde hastaya sıvı yüklemesi yapılır ve beslenme düzenlenir. Eğer altta yatan bir hastalık varsa, bu hastalığa yönelik bir tedavi uygulanması halinde total protein oranı da normale döner.
Total Protein Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Total protein yüksekliği gibi sorunlar böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açabileceği için en kısa süre içerisinde tedavi edilmelilerdir. Tedavinin aksatılması halinde ortaya çıkan belirtiler ilerleme göstererek hastanın yaşam kalitesini ciddi ölçüde bozar. Buna ek olarak altta yatan hastalığa bağlı gelişen ciddi yan etkiler görülebilir.