Bebekler Yedikten Sonra Neden Kusar

Bir bebeğiniz varsa, her an kötü bir sürprizle karşılaşabilirsiniz. Örneğin yediklerini her an çıkarabilir. Kusmanın hangi durumlarda normal, hangisinde endişe verici olduğunu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Evrim Kıray’dan öğrendik.

Annelerin en sık tanık olduğu durumlardan biridir bebeklerinin kusması. Bu beklenmedik durum, sıklıkla bebeğin beslendiği zamanların ardından gelir. Bebekler, emzirildikten ya da mamayla besledikten sonra yediklerini çıkarabilir. Anne için pek de hoş olmayan bu durum, endişe yaratabilir. “Bebeklerdeki kusma, normal midir ya da bir rahatsızlığa mı işarettir?” Anne adayı ilk defa bu duyguyu tadıyorsa ve deneyimsizse bu konudaki endişesi daha fazladır.

Aslında her bebekte görülen kusma, normal bir durum. Bu konudaki araştırmalara bakılırsa, bebeklerin yüzde 80’i ilk üç ayda en az bir defa kusuyor. Ancak kusma, bazı durumlarda hastalıkların bulgusu olarak değerlendirilebilir. Bunu belirleyen faktörse, kusmanın şiddeti, zamanı ve miktarı.

Normal kusma

Bazı bebekler az miktarda kusarken, bazen de birkaç defa ağız dolusu kusar. Bu kusmalar genellikle ilk aylarda, bebek beslendikten kısa bir süre sonra gerçekleşir. Çünkü yeni doğanlarda yemek borusuyla mide arasındaki sfinkter olgunlaşmamıştır ve atılamayan mukus bu yolla çıkabilir. Daha büyük bebeklerde ise, besleme sırasında havayla karışan süt ya da mama yemek borusundan yukarı doğru çıkabilir.

Bebeğinizde buna benzer bir durumla karşılaşıyorsanız, besleme şeklinizi gözden geçirmenizde fayda var. Çünkü yanlış besleme şekli, bebeğinizin kusmasına neden olabilir. Örneğin bebeğinizi emzirirken hava yutması, aşırı yavaş ya da hızlı emmesi, gazının çıkartılmaması, kusmasına neden olabilir.

Bebekler bazen de aşırı yedirildiğinde kusabilir. Anneler bebeğinin kilo alması için, bazen ihtiyacından fazlasını verebilir. Bu da bebeğin fazlasını kusma yoluyla çıkarmasıyla son bulacaktır.

Bu tip kusmalarda endişeye düşmeye gerek yok, bebeğiniz büyüdükçe kusma hafifleyerek tamamen ortadan kalkacaktır.

Sızıntı ve kusma farklı

Bebekler bazen beslenme sonrasında, ağızlarından az miktarda besini çıkarabiliyorlar. Bunlar genellikle sızıntı şeklinde oluyor ve kusma olarak değerlendirilmiyor. Bu tip çıkarmalar, bebek 6-12 aylıkken kendiliğinden kayboluyor. Düzelmediği ve giderek arttığı durumlarda ise, bir doktora başvurmanız gerekebilir.

Diğer nedenleri

Kusmanın diğer bir nedeni, reflü olabilir. Mide borusunun mideye bağlandığı yerde meydana gelen kasılma yetersizliği, “Gastroözofagial reflü” denen rahatsızlığa yol açabiliyor. Böylece mide içeriği kendiliğinden yemek borusuna kaçıyor. Bebeğin doğumundan sonraki 3-10. gün arasında başlayan reflü, ilerleyen günlerde azalıyor. Eğer anneler, bebeklerini besledikten sonra, 30 dakika kadar dik oturturlarsa, bu sorunun önüne geçmek mümkün. Ancak buna rağmen bebeğin kilo alımı yavaşlamışsa, hastalık tanısı konan bebekler için cerrahi müdahale gerekebiliyor.

Yemek borusunun mideye bağlanan ucunun kapalı olması da şiddetli kusmalarla kendini gösterebiliyor. Bu sorunu olan bebeklerdeki en belirgin özellik ise; doğduktan sonraki birkaç besleme sonrası kusmaya başlaması. Çünkü besinler yemek borusunda birikiyor. Bu durumda, kusmaya nefes darlığı ve morarma da eşlik edebiliyor.

Zorlanarak kusuyorsa...

Bebeğin bir sağlık sorunu olabileceği ihtimalini düşündürür. Zorlanarak kusan bebekte, mide bulantıları ve öğürtüler görülür ve fışkırırcasına kusar. Bazen kusmuğun burundan geldiği bile görülebilir. Bebeklerde mide bulantısını anlamak zor olduğundan, sıkıntısını, huzursuzluk, ten renginin solması, tedirginlik gibi belirtilerden yakalayabilirsiniz. Özellikle yenidoğan bebeklerde, ilk 24- 36 saat arasında görülen şiddetli kusmalar, sindirim sisteminin herhangi bir yerinde görülen tıkanıklık belirtilerinden biri olarak kabul ediliyor.

Bu dönemdeki şiddetli kusmaların en sık görülen diğer nedenleri de şunlar: Bağırsak tıkanıklığı veya darlığı, bağırsağın belli bölümlerinin olmaması, karın organlarının göğüs içinde fıtıklaşması, bir tip mide darlığı (pilor stenozu). Bu konuda bilmeniz gereken şey, bu tip sorunlar acil müdahale gerektirebilir. 

Doğumdan sonraki ilk günlerde görülen kusma vakalarında ise, neden olarak, enfeksiyonlar, doğumsal metabolizma hastalıkları, bebeğin anne karnında amniyo sıvısını fazladan yutması ve bazı alerjiler (örneğin süt alerjisi) sayılabilir.

Kusmanın bir başka nedeni de psikolojik kaynaklı olabilir. Özellikle 0-1 yaş arası bebeklerde görülen uyum sorunu, bu şekilde kendini gösterebilir. Anne- bebek arasındaki ilişkinin bozukluğu, annenin gerginliği ve huzursuzluğu, bebeğe gösterdiği ilgi azlığı, bebekte kusmaya neden olabilir. Gerginliği hisseden bebek, kusarak tepkisini ortaya koyabilir.

Bir hastalığın bulgusu da olabilir

Bebeğinizin kusması, bazı hastalıklara da işaret edebilir. Bu durumda hastalığın tedavisi yapılmalıdır. Eğer sadece mide bulantısının kesilmesi amacıyla bir tedavi uygulanırsa, yalnızca kusma önlenmiş olur. Oysa önemli olan kusmaya neden olan hastalığı tedavi etmektir. Burada şunun altı çizilmeli; bir doktora danışmadan bebeğinize kusmayı önleyici ilaçlardan sakın vermeyin.

Kusarken ne yapmalısınız?

• Bebeğiniz dikkat ettiğiniz halde kusuyorsa, kusma anında onu yan çevirin ya da yüzüstü yatar pozisyona getirin.
• Bebeğinizin kusması bitene kadar ona katı gıdalar vermeyin.
• Bebeğiniz kustuktan sonra ağzının içini yabancı cisimlerden temizleyin. Bu işlemi işaret parmağınız yardımıyla yapabilirsiniz.
• Eğer bebeğiniz şiddetli ve günde 3 defadan fazla kusuyorsa, kusmuk artıklarında kan veya yeşil renkli safra görülüyorsa, kusmayla birlikte ateş, öksürük ve diğer enfeksiyonel bulgular da varsa acilen doktorunuzu arayın.

Kusmasını önlemek için...

Bazı önlemlerle bebeğinizin kusmasını engelleyebilirsiniz ya da en aza indirebilirsiniz. Bunun için yapabilecekleriniz ise şöyle:

• Bebeğinizi beslerken ya da besledikten sonra hemen yatırmayın, mümkün olduğu kadar dik oturtun.
• Bebeğinizi tıka basa doyurmayın.
• Bebeğinizi besledikten sonra hoplatıp, zıplatmayın.
• Bebeğiniz ağlarken onu doyurmaya çalışmayın. Bu daha çok hava yutmasına neden olur.
• Bebeğinizin gazını, besleme sırasında hatta öncesinde de çıkarabilirsiniz. Bunun için öğün sonrasını beklemenize gerek yok.

Doğumdan sonra gerçekleşen kusmalar oldukça normal bir şekilde karşılanır ve fizyolojik kusma ya da fizyolojik reflü olarak adlandırılır. Bebeklerde doğumdan sonraki 10 gün içinde başlayan reflü giderek azalır. Bebekler, sindirimde zorlandıkları için kusabilecekleri gibi bir hastalığa bağlı olarak da kusabilirler. Bu yüzden annenin bebeğini sürekli gözlemlemesi ve onu rahat ettirmesi önemlidir. Süt kesiği biçimindeki kusmalar normal karşılanırken, bebeğin kusarken zorlanması ya da kusmanın fışkırarak gerçekleşmesi durumunda anneye bir an önce bebek doktoruyla iletişime geçmesini tavsiye ediyoruz. Bu bakımdan, kusmanın sebeplerinin bilinmesi gerekiyor.

Bebekler Neden Kusar?

Kusmayı önlemek için önce kusmaya neyin neden olduğunu bilmek gerekir. Alerjik bir reaksiyon mu bebeğinizi kusturuyor, yoksa gazını çıkaramadığı için mi kusuyor? Bunu anlamak için onu gözlemlemek ve kusma ile birlikte başka semptomların olup olmadığını kontrol etmek gerekiyor. Sağlıklı bebekler az miktarda, beyaz, mukuslu, köpüklü ve asitli kusarken, bazen de birkaç defa ağız dolusu kusabilir. Yeni doğan bebeklerde kusmalar beslendikten hemen ya da 1-2 saat sonra gerçekleşir çünkü yemek borusuyla mide arasındaki kapak henüz olgunlaşmamıştır, kasılma yetersizliği vardır ve mide içeriği yemek borusuna kaçar sonra ağızdan atılır. Daha büyük bebeklerde ise besleme sırasında havayla karışan süt ya da mama yukarı doğru çıkabilir. Bebeğin doğumundan sonraki birkaç gün içinde başlayan fizyolojik gastroözofageal reflü denen bu durum ilerleyen günlerde azalır, 2 yaştan sonra devam etmesi beklenmez.

Anneler bebeğin kilo alması için, bazen ihtiyacından fazla besleyebilir. Bu da bebeğin fazla besini kusma yoluyla çıkarmasıyla sonuçlanır. Bu kusmalar ilk 1-2 yaşta hafifleyerek tamamen ortadan kalkacaktır. Bebekler bazen beslenme sonrasında, ağızlarından az miktarda besini çıkarabilir. Regürjitasyon denen bu durum genellikle sızıntı şeklinde olur ve kusma olarak değerlendirilmez. Bu tip çıkarmalar fizyolojik gastroözofageal reflünün belirtisi olabilir, bebek 6-12 aylıkken kendiliğinden kaybolur. Kusma sürecinin düzelmediği ve giderek arttığı durumlarda doktora başvurulması gerekir.

Doğumdan sonraki ilk günlerde yani yeni doğan döneminde görülen kusma nedenleri arasında mide-bağırsak enfeksiyonları, doğumsal metabolizma hastalıkları, bebeğin anne karnında amniyon sıvısını fazladan yutması, bağırsak hareketlerini sağlayan sinirsel uyarımın olmaması, böbrek üstü bezi yetmezliği, karaciğer-safra kesesi hastalıkları, kronik hastalıklara (akciğer, kalp, böbrek, kas ve sinir gibi) bağlı beslenme intoleransı ve bazı gıda proteinlerine karşı intolerans (süt proteini gibi) sayılabilir.

Yemek borusunun mideye bağlanan ucunun kapalı olması da şiddetli kusmalarla kendini gösterebiliyor. Bu sorunu olan yeni doğan bebeklerdeki en belirgin özellik doğduktan sonraki birkaç beslenme sonrası kusmaya başlamasıdır çünkü besinler yemek borusunda birikir. Kusmaya nefes darlığı ve morarma da eşlik edebilir.

Yemeklerden saatler sonra gerçekleşen ve öğürmenin eşlik ettiği, fışkırır tarzda ve burundan da gelebilen kusma daha endişe edicidir. Huzursuzluk, ten renginin solması gibi belirtiler de eşlik edebilir. Özellikle yeni doğan bebeklerde, ilk 24- 36 saat arasında görülen şiddetli kusmalar sindirim sisteminin herhangi bir yerinde görülen tıkanıklık belirtilerinden biri olarak kabul edilir. Bu şiddetli kusmaların en sık görülen nedenleri; bağırsak tıkanıklığı veya darlığı, bağırsağın belli bölümlerinin olmaması, karın organlarının göğüs içinde fıtıklaşması ve mide darlığı (pilor stenozu) olabilir. Bu tip zorluklar, acil cerrahi müdahale gerektirebilir.

Kusmada psikolojik faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle 1 yaşa kadar olan bebeklerde görülen uyum sorunu kusmaya neden olabilir. Anne-bebek arasındaki ilişki problemi, annenin gergin olması, bebeğe az ilgi göstermesi ya da bebeğin huzursuz bir ortamda büyümesi bu süreçte etkili faktörlerdir. Gerginliği hisseden bebek, kusarak tepkisini ortaya koyabilir.

Özellikle beslenme konusu, kusma problemlerinin aşılmasında ve önlenmesinde en dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Bebeğin üşütmesi de kusmaya neden olabilir. Bu yüzden bebek sıcak tutulmalı ve kusmaya sebep olan üşütme problemi engellenmelidir.

6-12 aylık bebeklerde kusma genellikle ek besinlere geçildiği için gözlemlenir. Vücudun yeni besinlere alışma sürecinde kusma gibi rahatsızlıklar görülebilir. Bebeğin yemek yemeyi istememesi ya da reddetmesi de kusma problemine yol açabilir. Bir yaşından büyük bebeklerde ise kusma problemi nadiren görülür. Bir yaşından sonra görülen kusmalar yine beslenme konusuna bağlı olabilir. Bebeğe aşırı yemek yedirmek veya yağlı besinlerle beslemek kusmaya yol açabilirken enfeksiyon veya reflü gibi hastalıklar da bu soruna neden olabilir.

Bebeklerde Fışkırarak Kusmak

Bebeğiniz fışkırır gibi kusuyorsa bu ciddi bir durumdur. Böyle bir durum yaşandığında bir an önce doktora gitmeniz ve alerjik bir sıkıntı varsa, yediği içtiği şeylere dikkat etmeniz gerekmektedir. Bir tespitiniz varsa bunu doktorunuzla paylaşmalısınız. Fışkırır tarzda kusma;

• bağırsak düğümlenmelerinde,
• bağırsak boğulmalarında,
• kafa içi basınç artışı durumunda,
• zehirlenme durumlarında olabilir.

Normal Kusma

Bebeklerde kusma değişkenlik gösterir. Bazıları az, bazıları ise ağız dolusu kusar. Genellikle bu kusmalar yeni doğan bebeklerde ilk aylarda görülür. Çünkü yeni doğan bebeklerde yemek borusu ve mide arasındaki mesafe henüz tam olarak olgunlaşmamıştır. Daha büyük bebeklerde sıkıntı yemek esnasında olur.

Beslenme sırasında süt, havayla karışır ve bu yüzden yemek borusundan yukarıya çıkar. Yanlış beslenme, bebeğinizin kusmasına neden olabilir. Bebeğinizi emzirirken hava yutması, emme hızı, gaz çıkartılmaması gibi etmenler kusmasına neden olabilir.

Sızıntı Halinde Çıkarma

Bebeğiniz beslendikten sonra, az da olsa yediğini geri çıkartabilir, sonra tekrar yutabilir. Bu durumu kusma ile karıştırmamak gerekir. 1 yaşına kadar sürecek bu durum eğer uzarsa, doktorunuza başvurmanız gerekir.

Bebek Kusmalarına Karşı 7 İpucu

• Bebeğinizi tıka basa doyurmayın.
• Bebeğiniz ağlarken onu doyurmaya çalışmayın. Bu daha çok hava yutmasına neden olur. 
• Bebeğinizi beslerken ya da besledikten sonra hemen yatırmayın. 
• Yatırmak durumunda kalırsanız da reflü yatağından destek alarak bebeğin başının vücudundan daha yüksekte kalmasını sağlayın.
• Bebeğinizi besledikten sonra hoplatıp, zıplatmayın. 
• Bebeğinizin gazını besleme sırasında, sonrasında, hatta öncesinde de her zaman çıkarmaya çalışın.
• Mümkün olduğunca dik durmasına özen gösterin.

Bu gibi çözümler de kusma probleminin önün geçemiyorsa ve bebek sık sık kusmaya devam ediyorsa, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Bebek Kusarken Yapmanız Gerekenler

• Tüm kontrollerinizi yapmanıza rağmen bebeğiniz kusmaya devam ediyorsa, bebeğinizi yan ya da yüzüstü yatar pozisyona getirin
• Kusma durumu bitene kadar katı gıdalar vermeyin
• Kusma bittikten sonra ağzının içini temizlemeniz gerekir. İşaret parmağınızla kolayca yapabilirsiniz
• Eğer kusma şiddetliyse ve günde 3 defadan fazlaysa, kusmukta kan veya yeşil renkli safra varsa, ateş çıktıysa, öksürük veya diğer enfeksiyonel göstergeler varsa, çok acil şekilde doktora götürün.

Kaynak: bebek.com

Bebeğindeki kusmların normal bir durum mu yoksa hastalık habercisi mi olduğunu anlayamayan anne ve babalar bu haberimizi mutlaka okumalı! Eğer bebeğiniz fışkırtarak ya da öğürerek kusuyorsa...

Anne ve baba olma hissini ilk kez yaşayan ailelerin bebekleriyle ilgili en sık endişe ettikleri konu beslenme sonrasında görülen kusmadır. Bebeklerde kusmanın ne kadarı normal ne kadarının anormal olduğunu kestiremeyen anne ve babalar, birtakım araştırmalar yaparak çözüm yolu bulmaya çalışır. Hemen hemen tüm bebeklerde ayda en az 1 kere kusmanın görüldüğü bu durumda, bazı kusmalar sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu kusmalar herhangi bir semptomun habercisi mi yoksa doğal bir durum mu olduğunu anlamanın ideal yolu kusmanın şiddeti, zamanı ve miktarıdır.

BEBEKLER YEMEK YEDİKTEN SONRA NEDEN KUSAR?

Beslenme sonrasında görülen kusmaların alında yatan temel etken  yemek borusuyla mide arasındaki sfinkterin yeteri kadar gelişmemesidir. Bebekler atamadıkları mukusu  bu gibi yetersizlik durumlarında kusmayı gerçekleştirir.

Bebeklerin kusmasını bir diğer nedeni de fazla miktarda bir şeylerin yedirilmesinden kaynaklanır. Bebeğinin aç kalacağı endişesinin veya fala kilo alması gerektiği düşüncesinde olan anneler, fazla yedirdiklerin de bebeklerinin kusmasına neden olur.

Eğer bebek çok zor kusuyorsa bu herhangi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Öğürtü şeklinde ya da fışkırarak kusan bebeklerde kusmanın nedeni bağırsak tıkanıklığı ve  mide darlığından kaynaklanabilir.

İLİŞKİLİ HABER