Otomatik Vites Ile Düz Vites Arasındaki Fark

Manuel vites ile otomatik vites arasındaki temel fark, aracı 3 pedal yerine 2 pedal ile kullanabilmektir. Manuel vitesli araçlarda vites değişimi esnasında debriyaj pedalına basılması gerekirken, otomatik vitesli araçlarda bu pedal bulunmaz. Otomatik vitesli arabalar ile yavaşlayıp araç durdurulduğunda, motorun stop etmemesi için herhangi bir pedalın basılmasına gerek yoktur. Ancak manuel vitesli araçlarda, aracın uygun viteste olmaması veya araç vitesteyken durduğunda debriyaja basılmaması durumunda araç stop eder.

Otomatik vitesli araçlar günümüzde iki farklı şekilde tasarlanmaktadır. Bunlar tam otomatik (tork konvertor) ve yarı otomatik (debriyaj) vites sistemidir. Yarı otomatik vitesli araçların vites tasarımı ve parçaları manuel araçlara oldukça benzemekte olup iki sistemde de debriyaj, baskı balata ve volant sistemleri bulunur. Manel vitesli araçlarda debriyaja sürücü basıp vites değişimini yaparken, yarı otomatik vitesli arabalarda robotize sistem debriyaja basar ve vitesi uygun konuma atar. Hem manuel hem de yarı otomatik vitesli araçlarda belirli bir süre sonra baskı balata ve volant parçalarının yenilenmesi gerekir. Yarı otomatik vitesli araçlarda ise bunlara ek olarak mekatronik, debriyaj aksiyoneri, konum sensörleri gibi parçalar da arıza yapabilir ve değişmesi gerekebilir.

Tam otomatik vitesli araçlarda ise debriyaj sistemi bulunmaz. Bunun yerine tork konvertör denilen bir parça veya genellikle japon üreticilerinin tercih ettiği sürekli bir aktarım sağlayan kasnak sistemi (CVT) bulunur.

Tork konvertör motordan gelen dönme hareketini kısmi olarak şanzımana ileten bir sistemdir. ECU dan gelen kilitlenme miktarına göre tork aktarımı sağlayarak aracın hareket etmesi sağlanır. Genellikle sağlam bir sistem olmakla birlikte ilkel ve daha verimsiz versiyonları bu özelliğinden dolayı tanklarda dahi kullanılmıştır.

CVT tipi tam otomatik viteslerde ise bisikletin vites sistemine benzer bir yapı vardır. İki kasnak arasındaki kayış kasnaklar vasıtasıyla tork ayarı yaparak motorun hareketini aktarırlar. Bu sistemdeki en zayıf parça kayıştır ve tork çok yükseldiğinde sistemden çıkarak aracın güç aktaramamasına neden olabilir. Belirli bir süreden sonra bu kayışın değişmesi gerekebilir.

Manuel araçlarda ise değişim gerektirecek tek parça baskı balata ve volant sistemidir. Debriyajın üstlerde kavraması ile veya el freni çekilip araç kaldırılmaya çalışıldığında hiçbir etki olmuyorsa bu parçaların yenileri ile değiştirilmesi gerekir.

Gün geçtikçe otomatik şanzımana sahip araç satışları hızla yükseliyor ve pazardaki payını arttırıyor. Hatta Mercedes, BMW, Audi, Volvo, Subaru ve Suzuki markaları Türkiye pazarında artık sadece otomatik vitesli modelleri ile yer alıyor.

yılı verilerine göre Türkiye otomobil piyasasında otomatik vitesli araç satışı toplam bin adedi geçmiş durumda. Bu sonuçla toplam pazarın %58'ini artık otomatik şanzımanlı araçlar oluşturuyor.

A segmentinde yer alan araçlarda %79, B segmenti %41, C segmenti %60, D segmenti %83, E segmenti ve üzerinde yer alan araç satışlarının tamamında ise otomatik vites hakimiyeti açıkça görülüyor.

Peki durum böyle iken aynı model ve aynı donanım paketine sahip araçlarda otomatik vitesli modeller neden daha pahalı ve otomatik vites farkı nereden kaynaklanıyor? seafoodplus.info sizler için aynı donanıma sahip modeller arasındaki otomatik vites fiyat farklarını araştırdı.

Öncelikle düz ve otomatik vites fiyatlarında üretici tarafından sunulan kampanyaların ana etken olduğunu belirtmemiz gerek. Diğer önemli faktörün ise şanzıman teknolojisi olduğunu söyleyebiliriz.

Örneğin ilk dönem teknolojilerinden olan Robotize Şanzıman teknolojisine sahip modeller arasında pek bir farkı bulunmuyor. Sürekli değişken veya çift kavramalı şanzıman gibi yenilikçi teknolojilere geçildikçe düz vites ile otomatik vites fiyatları arasındaki farkların açıldığını görmekteyiz.

Yine de listemizde yer alan aynı donanım ve aynı otomatik şanzıman teknolojisine sahip bazı modeller arasında fiyat farkları daha açık olduğunu da belirtmeliyiz. Üretim, malzeme ve işçiliik kalitesi olarak açıklanabilecek yüzeysel farklılıklar dışındaki tüm yorumları siz okuyucularımıza bırakıyoruz.

İşte otomatik ve düz vites araçlar arasındaki fiyat farkları

* Halen satışta bulunan aynı donanım paketine sahip düz ve otomatik vitesli iki model arasındaki ortalama  fiyat farkı oranlarıdır.