Kılcal Damar Kanaması Hastalığı

Günlük hayatta karşılaşılabilen çeşitli etkenler veya bazı sağlık sorunları, vücut bütünlüğünün bozulmasına ve dolayısıyla kanama problemlerine yol açabilir. Kanamanın şiddeti ve geliştiği bölgeye bağlı olarak hayatı tehdit edici durumlar ortaya çıkabileceği gibi, basit yaralanmaları takiben kısa sürede duran ve iyileşme safhasına giren ufak çaplı kanamalar da görülebilir. Sağlık anlamında önemli bir problem teşkil etmeyen bu kanama türlerinden biri kılcal damar kanamalarıdır.

Kılcal Damar Kanaması Nedir?

Kılcal damarlar; kalpten çıkan ve akciğerler tarafından oksijen verilen kanı vücuda pompalayan atardamarlar ile dokularda kullanılan kanı tekrar kalbe geri gönderen toplardamarlar arasında kalan, dokulardaki oksijen-besin alışverişinin gerçekleştiği küçük çaplı damarlardır. Kılcal damarlar mikroskobik boyutlarda genişliğe sahiptir. Bu nedenle, kılcal damarlarda gerçekleşen yaralanmalarda ortaya çıkan kanama küçük boyutlu olur.

Kılcal damar kanamaları, kanama türleri arasında en sık görülen tip olup sıklıkla ciltten sızıntı şeklinde kendisini gösterir. Kanama oldukça yavaş ve az miktardadır, kanamaya yatkınlık oluşturan sebeplerin yokluğunda kendiliğinden kısa sürede durma eğilimindedir. Ancak yaralanmayla birlikte gerçekleşen kılcal damar kanamalarında, doku bütünlüğünün tam bozulmaması sebebiyle kan cilt yüzeyine ulaşamayıp cilt altına sızarsa cilt üzerinde morluk oluşabilir.

Kılcal Damar Kanaması Neden Olur?

Kılcal damar kanamaları genellikle cilt yüzeyine yakın ve küçük çaplı damarların fiziksel travmalar sonucu zarar görmesiyle ortaya çıkar. Buna ek olarak, bazı kanamaya yatkınlık oluşturan hastalıkların seyrinde, günlük hareketler esnasında kılcal damarlar kısmi zarar görebilir ve cilt altında ufak çaplı kanamalar görülebilir. Peteşi veya purpura olarak da bilinen bu kanamalarda basmakla solmayan, çok sayıda, ufak çaplı kanama öbekleri görülür. Özellikle kanın pıhtılaşmasında önemli görevi olan trombosit (kan pulcukları) sayısının çok düşmesi sonucu bu tarz kılcal damar kanamaları görülebilir.

Kılcal Damar Kanamasının Tedavisinde Neler Yapılır?

Kılcal damar kanamaları genellikle az miktarda olup hayati tehlike oluşturmadığı için özel bir tedavi uygulaması gerektirmez. Yara bölgesinin bol su ve sabunla yıkanarak temizlenmesinin ardından, kompresyon uygulama yoluyla kanama kolaylıkla durdurulabilir. Kılcal damar kanamaları küçük çaplı yaralanmalarda görüldüğünden iyileşme süreci göreceli olarak hızlıdır.

Bunun yanında, kanamaya yatkınlık oluşturan sağlık sorunlarına sahip hastalarda, kanamanın durdurulması adına daha uzun süreli kompresyon uygulanması ve gazlı bezlerle pansuman yapılması, kanamanın etkili şekilde durdurulmasına yardımcı olur. Cilt altında oluşan morluklarda ise yaralanma bölgesinin korunması ile takip edilmesi yeterlidir. Zaman içinde morluk, kanın metabolize olması ile çözülerek kaybolur.

Damar yumağı nedir?

Damar yumağı olarak bilinen arteriovenöz malformasyon (AVM) hastalığı damar hastalıklarından biridir. Akciğerlerde temizlenen kan, kalpten atardamarlarla içindeki oksijeni ve besini hücrelere kılcal damarlar aracılığıyla iletir. Hücrelerdeki atıkları ise toplardamarlara yine kılcal damarlar vasıtasıyla iletir. Yani atardamarlar ile toplardamarları bu kılcal damar ağı birbirine bağlar. Hücrelerin beslenmesi ve atıkların uzaklaştırılması bu yapı sayesinde mümkündür. AVM hastalığı, iç organların atardamarlar ile toplardamarlar arasında, bilinmeyen bir nedenden ötürü kılcal damar ağı gelişemediğinde, atardamarların ve toplardamarların direkt bağlantılı hale gelmesiyle oluşan lezyonlardır. Damar yumağı olarak tanımlanan bu lezyonlar, vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir ve tüm vücudu etkilemez. Sinir sisteminde (beyin ve omurilik) olabilir.

AVM hastalığı neden olur?

Arteriovenöz malformasyonlar anne karnında oluşabildiği gibi erişkinlikte de gelişebilir. Kalıtsal değildir ve bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmez. Arteriovenöz malformasyonlar kanamış olup olmamasına veya beyindeki yerleşim yerine göre gruplandırılabildiği gibi, büyüklüğü ve yerleşim yeri ile birlikte toplardamar ağının yapısına göre de sınıflandırılabilirler.

AVM hastalığı belirtileri

Sinir sistemi AVM’lerinin çoğu belirti vermez. Başka bir nedenle MR veya bilgisayarlı tomografi çekildiğinde tesadüfen tespit edilir. Belirti vermeye başladığında kişiden kişiye oldukça farklı şikayetler gelişir. Beyindeki kan akımını etkileyen lezyonlar olduğu için baş ağrısı gibi yaygın şikayetlere neden olabilecekleri gibi yerleşim yeri ve etkilediği beyin bölgesine bağlı olarak bulgular (vücudun bir tarafında kuvvetsizlik, uyuşma, dengesizlik, konuşma bozukluğu, bunama, çocuklarda zeka geriliği vb) ya da epileptik (sara) nöbet oluşturabilirler. Omurilik AVM’leri ise sırt ve bel ağrısı, bacaklarda uyuşma, kuvvetsizlik, idrar kaçırma ve ani kanama durumunda felce neden olabilir.

AVM beyin ve omuriliğe nasıl zarar verir?

Genellikle AVM’ler zamanla büyüme eğilimindedir, damar dayanıklılığı ve yapısı oldukça zayıftır ve kan bu yumağın içinde çok hızlı yol alır. Bu sebeple AVM’ler yeterli oksijen iletmeyip sinir dokusunun beslenmesini bozarak, kanayıp ya da büyüyüp dokulara baskı yaparak şikayet yaratırlar.

Beyin kanaması riski

Arteriovenöz malformasyonlarda yer alan damarların yapısı diğer damar yapısına göre bozuk, içinden geçen kan hacmi fazla ve kan akım hızı yüksek olduğu için her AVM hastasının kanama geçirme riski vardır. Araştırmalar her yıl AVM’lerin yüzde ’ ünde kanama meydana geldiğini ortaya koymuştur. Kimi kişilerde fark edilmeden çok az kanama olabileceği gibi kimi hastada ölüme neden olacak kadar çok miktarda kanama olabilir.

AVM teşhisi için&#x;

AVM tanısı beyin ya da omuriliğe yönelik MR görüntülemeyle yapılır. Ardından tedaviyi planlamak için anjiyografi yapılır ve detaylar belirlenir.

AVM hastalığı tedavisi

Arteriovenöz malformasyonların öncelikli tedavisi cerrahidir. Damar yumağının tamamı çıkarılarak beyin kan akım dinamiğinin normale getirilmesi amaçlanır. Bir diğer tedavi seçeneği ise Gamma Knife yöntemidir. Cerrahi tedavi için yüksek riskli görülen lezyonlarda kullanılır. Bu tedavi uygulandıktan ortalama 2 sene sonra yumak damarlar kapanır. Endovasküler embolizasyon (anjiyo ile girip yumağı kapatma) ise cerrahi tedavi öncesi yardımcı olabilecek bir yöntemdir. Çünkü yumak tam kapatılamadığı zaman kanama riski artar.

Kalıcı hasar bırakır mı?

Yumağın tamamen çıkarılması riskleri ortadan kaldırır. Ancak birden fazla yumak varlığı, yumağın büyüklüğü, beyinde kritik bölgelere yerleşmiş olması, yumakta beynin derinlerine giden toplardamarların varlığı çıkarma zorluğunu oluşturan etkenlerdir. Kalıcı hasar bu parametrelere bağlıdır.

AVM hastalığı tedavi edilmezse&#x;

AVM hastalığı tedavi edilmediğinde oluşturacağı beyin kanaması nedeniyle ileri derecede hayati risk oluşturur. Bu nedenle tanının konulmasından itibaren en kısa sürede tedavisi yapılmalıdır.

Anevrizmalar:

Halk arasında damarın balonlaşması olarak bilinir. Beyin damarlarının anevrizmaları genel olarak temiz kan taşıyan damarlara (arter) ait genişlemelerdir. Anevrizmalar aort damarı gibi çok geniş damarlarda oluşabildiği gibi, küçük ve orta boy damarlarda da teşekkül edebilir.

Anevrizmalar iki tiptir. Balonlaşma tomurcuklanma şeklinde olabildiği gibi burada konusu edilmeyecek olan damarın bir bütün olarak genişlemesi ve bu genişleyen yerde damar duvarının zayıflaması şeklinde de olabilir.

Baloncuk duvarı, basınca dayanamadığı anda da patlar. Patlama ya kendiliğinden olur ya da vücudun öksürme, ıkınma, cinsel ilişki gibi aşırı efor gerektiren ve kafa içi basınç artmasına neden olan aktivasyonu ile oluşur.

Anevrizma kimlerde oluşur?

• Damar duvarındaki yetersizlikler (doğumsal)
• Damar duvarındaki Arteriosklerotik veya hipertansif değişiklikler
• Travmatik (darp veya kaza sonucu kafa yaralanmaları)
• Enfeksiyona bağlı olabilir

Risk Faktörleri nelerdir?

• Hipertansiyon
• Sigara kullanımı
• Oral kontraseptifler (Doğum kontrol ilaçları)
• Alkol (Şüpheli)
• Kokain

Anevrizması olan insanların büyük bir bölümünün hiçbir şikayeti yoktur. Ancak bazen migren tarzında ya da spesifik olmayan baş ağrıları olabilir. Ayrıca anevrizmanın büyük olduğu durumlarda kitle etkisi nedeniyle beyinde komşuluk yaptığı bölgelerde bulunan yapılara bası yaparak buna bağlı belirtiler görülebilir.

• Anevrizma belirgin büyüklüğe ulaşırsa başka sebeplerden dolayı çekilen tomografi veya MR tetkikinde tesadüfen
• Kafa sinirlerine ait belirti vererek (örneğin görme sinirine ait felçler gibi&#;)
• Kanama sonucu ki en sık ortaya çıkan durumdur. Anevrizmanın patlaması sonrası ortaya çıkar ve ölümcül olabilir. Kanama sızıntı şeklinde beyin zarları arasına (subaraknoid kanama) olabileceği gibi veya beyin dokusu içerisine de olabilir.

Anevrizmanın yırtılması ile oluşan kanama aniden ortaya çıkan çok şiddetli baş ağrısı şeklinde başlar. Hastalar bu durumu sıklıkla “başımda şimşekler çaktı” şeklinde ifade eder. Baş ağrısından sonra ense ağrısı ve sertliği, kusma, kanamanın cinsi ve ağırlığına göre bilinçte bozulma ve bazen bel ağrısı ile ortaya çıkabilir.

Anevrizma teşhisi nasıl yapılır?

• Hiçbir şikâyeti olmayan hastalarda anevrizma var mıdır diye bir tarama yapılmaz.
• Şikâyet varsa yapılacak ilk iş bir nörolog ya da beyin cerrahisine müracaat etmektir.
• Anevrizmanın yırtıldığı durumlarda oluşan kanamalarda hastalar sıklıkla acil servise müracaat eder.
• Anevrizmalarda ilaçsız olarak çekilen ilk beyin tomografisi kanama olup olmadığı konusunda yeterli bilgiyi verir.
• İkinci aşamada Bilgisayarlı tomografi ile yapılan anjiografi, MR anjiografi veya dijital kateter anjiografi mutlaka yapılmalıdır.

Arteriyovenöz malformasyon (AVM) (Damar Yumağı)

Arteriovenöz Malformasyonlar (AVM) halk arasında damar yumağı olarak da bilinen beyin atar ve toplar damarların aralarında kılcal damarlar olmadan yumak şeklinde birleşmeleri ile oluşan bir hastalıktır. AVM’ler doğumsal patolojilerdir, yaşla birlikte büyüme, düşük akımdan orta-yüksek akıma ve yüksek basınçlı lezyonlara değişme eğilimindedir.

Ortalama %0,14 oranında ve erkeklerde biraz daha fazla görülür. Doğumsal olduklarından hayat boyu kanama riski vardır.

Ortaya çıkış şekli:

• En sık kanamayla
• Nöbetlerle (Bayılma-epilepsi nöbetleri)
• Kitle etkisine bağlı bası yaptığı oluşumların belirtileriyle
• AVM’lerde kan akımı yüksek olduğundan çevre beyin dokularının kanlanmasını azaltır (çalma etkisi) ve buna bağlı ortaya çıkan belirtilerle
• Nadiren baş ağrısıyla
• Kafa içi basınç artışı bulgularıyla

Kanamanın en sık görüldüğü yaşlar yaşlardır. %10’u ölümle sonuçlanır. Her kanama için % nörolojik bozukluk oluşturma riski vardır. Küçük AVM’ler, büyük AVM’lere nazaran daha sıklıkla kanarlar.

AVM’li hastaların %7’sinde anevrizma da olabilir ve sıklıkla besleyici arter üzerindedir.

Bilgisayarlı tomografi, MR ve Anjiografi ile tanı konur. Özellikle besleyen ve boşaltan damarları görmek için anjiografi yapılmalıdır.

Beyin Kanamaları

Kafa içi kanamaları travmaya bağlı olanlar ve travmaya bağlı olmayanlar olmak üzere iki kısımda incelebiliriz.

Travmaya Bağlı Olmayan Beyin Kanamaları

Beyin dokusu içinde travma olmaksızın beyin damarlarının çeşitli nedenlere bağlı olarak hasarı sonucu gelişen ve beyin dokusunun değişik bölgelerinde ortaya çıkan ani kanamalardır.

Anahtar bilgiler

• İnmelerin %’unu oluşturur, fakat en ölümcül olanıdır.
• İskemiye bağlı farkı dakikalardan saatlere uzayan yavaş gelişim göstermesi, sıklıkla şiddetli baş ağrısı, kusma ve bilinç seviyesinde değişikliklerin oluşmasıdır.
• Kontrastsız çekilen bilgisayarlı tomografi (BT) başlangıçta tanısal çalışmada tercih edilir
• Kanın miktarı araz kalması ve ölüm riski ile ilişkilidir
• Pıhtı, olguların en az %33’ünde, ilk 3 saat içinde genişler
• Genç hastalarda, daha önce hipertansiyon hastalığı ve inme öyküsü olmayanlarda acil tedaviyi engellemediği takdirde anjiografi önerilir.

Risk faktörleri

• Yaş: 55 yaşından sonra görülmesi belirgin olarak artar ve 80 yaşına kadar her 10 yılda bir, iki katına çıkar. 80 yaşında sıklık önceki on yıla göre 25 kat daha fazladır.
• Cinsiyet: Erkeklerde çok daha sıktır.
• Irk: ABD’de siyahları beyazlardan daha çok etkilemektedir. Bu durum hipertansiyonun siyahlarda beyazlardan daha sık görülmesi ile ilişkili olabilir. Doğulularda sıklık daha yüksek olabilir.
• Geçirilmiş SVA(inme) (her tipi) riski arttırır.
• Alkol alımı.
• Sigara: damar yapısını bozması nedeni ile risk faktörleri arasındadır.
• Hipertansiyon: Bu hastalığın oluşmasındaki en önemli nedendir. Özellikle kontrol altında olmayan hipertansiyon büyük bir risktir.
• Şeker hastalığı: Kontrol altında olmayan şeker hastalığı damar yapısını bozarak kanama riskini artırmaktadır.
• Kullanılan ilaçlar: bazı hastalıklar için verilen kan sulandırıcı ilaç kullanımı, uyuşturucu gurubuna giren ve yasal olmayan ilaç kullanımı damar yapısında değişikliklere neden olarak bu hastalığı yol açabilmektedir.
• Migren: migren atağı esnasında veya atağı takiben (muhtemelen çok çok nadir bir olay)
• Fiziksel faktörler: Aşırı fiziksel yüklenme, soğuğa maruz kalma…
• Vasküler anomalilere bağlı (Arteriovenöz malformasyon rüptürü ya da anevrizma kanaması. Nadiren venöz anjiom kanaması)
• Arteriopatiler: Amiloid anjiopati, serebral arterit, fibrinoid nekroz vb.
• Nadiren Beyin tümörüne bağlı olabilir.
• Koagülasyon veya pıhtılaşma bozukluğu hastalıkları.
• Antikoagülan ve trombolitik tedavi alanlar.

Bu hastalığa neden olan beyin içerisindeki bir damarın yırtılarak kanamasıdır. Bu kanama birkaç dakika ile bir saat kadar sürebilir. Bazen sızdırma şeklinde birkaç gün kadar sürebilir.

Kanamanın süresi ve şiddetine bağlı olarak; ani başlayan baş ağrısı, bayılma, nöbet geçirme, bulantı, kusma, bilinç kapanması, olmaktadır. Bu şikâyetler aniden oluşmaktadır. Ama şiddeti hastaya göre ve kanamanın beyin içindeki yerine göre değişebilmektedir. Kanama çevresinde ödem ve iskemik nekroz gecikmiş kötüleşmeye neden olabilir.

Tanısı: BT ile konur. BT hızlıdır ve kanamadan hemen sonra beyindeki kanı kolayca gösterir. Pıhtı hacmi, önem taşır . BT’de hacim ölçülebilir, ilk 2 haftada hacimde çok az değişiklik olur. MRG genellikle başlangıçta gerekli değildir.  İlk birkaç saat içinde kanı iyi göstermez. Çekim esnasında şuuru kapalı hastada solunumu sağlamak güçtür. Serebral Anjiografi kanama ile ilişkileri olduğunda AVM’leri ve anevrizmaları gösterebilir. Çalışma geciktirilirse kazanım artabilir.

Trombosit, kanın doğru bir şekilde pıhtılaşmasını sağlayarak kan damarlarının bütünlüğünü korur. Trombosit sayıları aşırı şekilde düşerse ciltte kanamalar veya morluklar oluşabilir. Özellikle yaşın ilerlemesi ile beraber daha belirgin şekilde görülmektedir. Deri altı kanama eer ciddiye alınmazsa hayati risk taşıyan hastalıklara yol açabilir. Deri altı kanama neden olur, nasıl geçer? sorusunun yanıtını hazırladık. Deri altı kanama tedavisi için işte bilmeniz gerekenler…

DERİ ALTI KANAMA NEDEN OLUR?

Cilt altı kanama, bazı nedenlere bağlı olarak gelişmektedir. Bu nedenler arasında ilk sırada kanın doğru şekilde pıhtılaşmaması gelmektedir. İşte o nedenler:

• Kanın doğru bir şekilde pıhtılaşmaması
• Kan hücrelerinin yüksek ölçüde imha olması
• Kan üretiminin bozulması
• Trombosit sayılarının düşmesi
• İlaç kullanımına bağlı olarak gelişmesi
• Romatizmal nedenler
• Gebelik

DERİ ALTI KANAMA NASIL GEÇER?

Deri altı iç kanama, sebep olduğu sağlık problemlerinin yanı sıra görüntü olarak da rahatsız eden bir problem olarak tanımlanır. Deri altı kanaması için doktorlar bazı önerilerde bulunmaktadırlar. O öneriler şu şekilde:

• Susam ve türevlerinde trombosit olduğu için tüketilmelidir.
• Kişi diyet yapıyorsa bırakmalıdır.
• Kişi beslenmesine önem vermelidir.
• Tuzsuz beslenin.
• Egzersiz yapmaya özen gösterin.
• İlaç kullanıyorsanız bitkisel ürünlerden kaçının.
• Sıvı tüketimine önem verin.
• Düzenli doktor kontrollerine gidin.
• Doktorun vermiş olduğu ilaçları vaktinde kullanın.

DERİ ALTI KANAMASI TEDAVİSİ

Deri altı kanama genetik olmayan ve iyi huylu bir hastalıktır. İyi huylu hastalık olmasına rağmen kronikleşme ihtimali vardır. Kronikleştiği durumda hayat kalitesini düşürebilir ve uzun süre bu görüntü sizi rahatsız edebilir. Bu yüzden tedavi konusunda hasta ile doktor arasında ilişki sağlam olmalıdır. Bir lösemi hastalığı gibi habis bir hastalık olmadığı için olumlu sonuçlar düşünülerek tedavi olunmalıdır. Beslenme önemlidir, kişi diyet yapıyorsa bırakmalıdır. Trombosit sayısı çok düşük olan hasta hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir.