Sırbistanda Hangi Dil Konuşulur

Sırbistan’da Ulaşım İmkanları

Sırbistan; otobüs, tramvay ve trenlerden oluşan geniş bir toplu taşıma ağına sahiptir. Ayrıca ülkede troleybüs adı verilen elektrikli otobüsler de yaygın olarak kullanılır. Ülke genelindeki toplu taşıma araçlarından faydalanabilmek için öncelikle “BusPlus” adı verilen ulaşım kartına sahip olmak gerekir. Tüm toplu taşıma araçlarında geçerliliği olan bu kart; otobüs duraklarında yer alan gişelerden satın alınır ve yükleme yapılarak kullanıma hazır hale getirilir. Ülkenin genelinde toplu taşıma araçları ile arasında hizmet verir. 

Ülke nüfusunun yaklaşık %25’ini oluşturan başkent Belgrad’da durum biraz daha farklıdır. Oldukça kalabalık olan Belgrad’da toplu taşıma araçları günün her saati hizmet vermektedir. 

Belgrad Nikola Tesla Havalimanı’ndan Şehir İçine Ulaşım

Belgrad Nikola Tesla Havalimanı, Belgrad şehir merkezinin 18 km batısında yer alır. Havalimanından şehir merkezine ulaşımda 72 hat koduna sahip otobüsler sıkça tercih edilir. Son derece ekonomik olan bu otobüsler ile 35 – 40 dakika içerisinde Belgrad şehir merkezine ulaşım sağlanmaktadır. 

Belgrad şehir merkezine ulaşım için tercih edilebilecek bir diğer alternatif ise havalimanı içerisinde resmi olarak hizmet veren taksileri kullanmaktır. Şehir merkezine 20 dakika içerisinde ulaşmayı mümkün kılan taksilerin hepsinde sabit ücret alınır.

Hem şehir merkezine hem de civardaki diğer bölgelere ulaşım için araç kiralamak da konforlu seçenekler arasında yer alır. Seyahatinizi en başından telaşsız kılmak isterseniz, Pegasus’un seyahat tarihiniz ve teslim almak istediğiniz lokasyona göre sunduğu araç seçeneklerini inceleyebilirsiniz.

ARAÇ KİRALA

Sırbistan’da Gezilecek Yerler

Sırpçada “Beyaz şehir” anlamına gelen ve Sırbistan’ın en çok ziyaret alan kenti Belgrad; tarihi, kültürü ve etnik çeşitliliği ile Avrupa’nın önemli ve gözde merkezlerinden biri olarak gösterilir. İşte Sava ve Tuna nehirlerinin süslediği Belgrad’da mutlaka görmeniz gereken bazı yerler…

Kalemegdan

Roma İmparatorluğu döneminde savunma ve askeri birliklerin toplanması amacıyla inşa edilen bu yapının tarihi milattan öncesine kadar uzanır. ’lü yıllarda Osmanlı İmparatorluğu tarafından da yoğun olarak kullanılan Kalemegdan; Tuna ve Sava nehirlerinin kesişim noktasında bulunuyor olması sebebiyle Belgrad’da görülmesi gereken yerlerin başında gelir. Özellikle kar manzarası eşliğinde gezilmesi önerilen Kalemegdan, mutlaka fotoğraflanması önerilen rotalar arasında yer alır.

Knez Mihailova Caddesi

Belgrad’ın İstiklal Caddesi olarak tabir edilen Knez Mihailova Caddesi, şehrin modern ve hareketli tarafını yansıtır. Bir şeyler atıştırmak veya küçük bir kahve molası vermek için son derece uygun olan bu cadde, Avrupa’nın en güzel yaya caddelerinden biri olarak lanse edilir. 

Araç trafiğine kapalı olan bir alışveriş caddesi olarak tanımlanabilecek bu caddede, yürüyüşünüz boyunca pek çok etkileyici tarihi binayı da seyre çıkabilirsiniz.

Nikola Tesla Müzesi

Dünyaca ünlü Sırp mucit Nikola Tesla’nın adına açılmış ve kendisine ait önemli belge ve kişisel eşyaların sergilendiği müze, ülkenin en çok ziyaret alan noktaları arasında yer alır. Belgrad’da Krunska caddesi üzerinde bulunan müzede Tesla icatlarının demolarını görme şansına da sahip olabilirsiniz.

Sırbistan’ın başkenti Belgrad’ı daha yakından tanımak isterseniz Belgrad Gezi Rehberi’ni inceleyebilirsiniz.

Sırbistan’da Nerede Kalınır?

Diğer Avrupa ve Balkan ülkeleri ile kıyaslandığında, Sırbistan’ın ekonomik bir ülke olma özelliği göze çarpar. Her bütçeden ziyaretçi için imkânların sunulduğu bu ülkede konaklama olanakları da oldukça geniştir. 3, 4 ve 5 yıldızlı oteller, pansiyonlar, günlük veya haftalık olarak kiralanabilen apart daireler arasında herkes için uygun bir alternatif mutlaka bulunur. 

Ülkenin turistik açıdan en çok ziyaret edilen kenti Belgrad’da ise konaklama için tercih edilen bölgeler; turistik noktalara yakın olması sebebiyle Stari Grad ve Cumhuriyet Meydanı’dır. Şehrin merkezi noktalarına yakınlığıyla ünlenen bu caddelerde yer alan oteller genellikle yüksek bütçe gerektirir.

İç noktalara doğru hem otel hem de pansiyon fiyatları düşüş gösterdiği için tercihinizi farklı lokasyonlardan yana kullanabilirsiniz. Konaklama açısından tercihiniz hareketli bir bölgeyse, pub ve kulüpleriyle öne çıkan Skadarlija bölgesindeki seçeneklere göz atabilirsiniz.

REZERVASYON YAP

Sırbistan’da Ne, Nerede Yenir?

Osmanlı İmparatorluğu’na ev sahipliği yapmış olması sebebiyle Türk mutfağının etkisinin hissedildiği Sırp mutfağı genellikle et ağırlıklı yemeklerden oluşur. Çok uluslu yapısı ve tarih boyunca farklı devletlere ev sahipliği yapmış olması, bölgenin mutfağının da oldukça çeşitli olmasını sağlamıştır. Farklı kültürlerin etkisinde şekillenen Sırp mutfağı; baharatlı yemekleri ile de ön plana çıkar. Ziyaretiniz esnasında su böreği, işkembe çorbası, biber dolması, mısır ekmeği gibi Türk mutfağının pek çok lezzetine rastlayabilirsiniz. İşte başkent Belgrad’da mutlaka tadılması gereken bazı lezzetler;

• Pljeskavica (Geleneksel et yemeği): Zavicaj Restaurant
• Karadordeva Snicla (Geleneksel biftek): Gradska Restaurant 
• Kajmak (Sırp kaymağı) : Restaurant Frans
• Cevapi (Sırp Kebabı): Lorenzo and Kakalamba
• Ajvar (Sırp havyarı/ Sırp sebze salatası): Ambar

Sırbistan’dan Ne Hediye Alınır?

Sırbistan’da el sanatlarına oldukça önem verilir. Bu nedenle ülkenin hemen hemen her yerinde el sanatları olarak satışa sunulan ve ülkenin kültürünü yansıtan birçok hediyelik eşya bulunur.  Bunun yanı sıra porselen ve ahşap işleme sanatlarıyla üretilmiş olan ürünler de oldukça rağbet görür.

Sırbistan Gece Hayatı

Ülkenin gece hayatı kültürünü genellikle barlar, kulüpler ve eğlence mekânları oluşturur. Özellikle Belgrad’ın Knez Mihailova ve Skadarlija bölgeleri, göze çarpan mekânlarıyla, ziyaretçiler tarafından oldukça sık tercih edilir.  Aynı zamanda müzik severler için de açık hava konserleri, DJ partiler gibi aktiviteler de mevcuttur. Yine şehre özgü yüzen kulüp tekneler de (Tuna ve Sava nehirleri) turistlerin ilgi duyduğu aktiviteler arasında yer alır.

Sırbistan’a Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler

• Başkent Belgrad’da durum biraz daha farklı olsa da Sırbistan genel olarak suç ve işsizlik oranının yüksek olduğu bir yer. Bu nedenle dolandırıcılık olaylarına karşı önlem alınması tavsiye ediliyor.
• Sırbistan her ne kadar ucuz bir ülke olsa da bazen taksilerde ve mağazalarda turistlere fahiş fiyatlar uygulanabiliyor. Bu nedenle herhangi bir ürün veya hizmet satın almadan önce pazarlık edilmesi öneriliyor.
• Ayrıca ülkede bahşiş kültürü de oldukça yaygın. Özellikle başkentte kafe ve restoran gibi mekânlarda bahşiş bırakılmaması hoş karşılanmıyor.

Sırbistan Resmî Tatil ve Bayramları

• 7 Ocak- Ortodoks Noeli 
• Şubat - Sırbistan Ulusal Bayramı 
• 10 Nisan- Kutsal Cuma 
• Nisan- Paskalya 
• Mayıs- İşçi Bayramı
• 11 Kasım- Sırbistan Kurtuluş Bayramı

Sırbistan’daki Festivaller

• Çıkış Festivali (Temmuz Ayı – Petrovaradin)
• Guča Trompet Festivali (Haziran – Guča)

Sırbistan Vize Süreci 

Sırbistan’a giriş yapabilmek için Türk vatandaşlarının herhangi bir vize veya izin alması gerekmiyor. Ancak diğer ülke vatandaşları Sırbistan vizesiyle ilgili detaylı bilgiye "Sırbistan Vize Rehberi" yazısı üzerinden ulaşabilir.

Sırbistan Hakkında Merak Edilenler

Başkenti Belgrad’la ünlenen ülke, dünyanın her yerinden pek çok turist ağırlıyor. Peki, seyahatten önce merak edilenler neler?

Sırbistan’da İngilizce konuşuluyor mu? 

Evet, özellikle de ülkenin genç nüfusunun büyük bir çoğunluğu İngilizce ve Rusça biliyor.

Sırbistan pahalı bir ülke mi? 

Hayır, aksine turistler için Sırbistan oldukça ekonomik bir ülke. Bunda da ülkenin para biriminin Euro olmaması büyük bir etken.

Sırbistan’a gitmek için vize gerekiyor mu? 

Hayır, Sırbistan ile Türkiye arasında karşılıklı vize anlaşması bulunuyor. Sırbistan’a giriş yapabilmek için ihtiyacınız olan tek şey geçerliliği en az 6 ay sürecek olan bir pasaport.

“Bir dil mi,  dört dil mi?” “Yugoslavca diye bir dil var mı, yoksa herkes Sırpça mı konuşuyor?” Birçok zaman Yugoslavlar için bile cevaplandırılması zor bir hâle gelmiş olan bu sorular, bir yandan Sırp-Hırvat dillerinin sınıflandırılma biçimlerini oluştururken, bir diğer yandan siyasî gelişmelerin kültürün biçimselliğini nasıl etkilediğini de gözler önüne sermekte.

Çoğu zaman Sırp-Hırvat dili olarak adlandırılan ve Sırpça, Hırvatça, Boşnakça ve Karadağca’yı kapsayan bu dile bazı kitleler tarafından « Yugoslavca » da denir. 87 ile başlayan dağılma süreci ve milliyetçilik etkisinde fazlasıyla kalmış olan Yugoslavya’da diller bile adeta ülkeler gibi bölünmüş, millî bir değer katmak adına kavram değişikliğine bile uğratılmıştır. Dilin yaşayan bir kavram oluşundan dolayı kaynakların taze tutulamaması bu alanda araştırma yapılmasını zorlaştırıyor gibi gözükse de, zamanla Sırp-Hırvat diline olan bakış, dilde olan değişiklikler, günlük ve siyasî hayatın dili nereye sürüklediği konusunda geniş kapsamlı bilgilere ulaşmamıza yardımcı olmakta.

Sırp-Hırvat dilinde üç varyant bulunmaktadır:

• Ekavica
• Ijekavica
• Ikavica

Kelimelerin yapılandırılış şeklinden isimlerini alan bu varyantlardan ilki olan ekavica, Sırpça’nın esas varyantıdır. Sırbistan’ın çoğunluk bölgelerinde konuşulan, eğitim dili ve resmî dil olarak kullanılan varyant budur. İkinci varyantımız olan ijekavica ise Hırvatça, Boşnakça ve Karadağca’yı kapsar. Daha yayvan ve ince seslerin daha fazla olması sebebiyetiyle duyumu daha kibar bulunan bir varyanttır. Sırbistan’ın bazı bölgeleri, Hırvatistan ve Bosna Hersek’in çoğunluk bölgelerinde konuşulan varyant budur. Son varyantımız olan ikavica ise bir varyant olarak resmiyette sadece Hırvatistan’da kabul görmekte olup Hırvatistan’ın Dalmaçya kıyılarında konuşulan yerel bir varyanttır. En nadir görülen varyant budur.

Varyantların dışında dillerin oluşumunda farklılıklar tabiî ki de mevcuttur. Sırp-Hırvat dillerinin amiyane tabirle en « ayrık otu » dili olan Karadağca, jotacija adını verdiğimiz ses olayında sınır tanımamasından kaynaklı bir aksan sivrilmesi yaşamıştır. Jotacija’nın burada bizi ilgilendiren en önemli kuralı şudur:

mlad – mlađi

Yukarıda verilen örnekteki gibi, eğer jotacija bir gramer kuralı içerisinde gerekli ise, bu tüm varyantlarda geçerliliğini sürdürmektedir.

(Yukarıdaki jotacija örneği karşılaştırma sıfatı yapmak için kullandığımız ek olan –ji eki sebebiyle ses değişimine uğramıştır. / genç – daha genç)

Ancak d ile j yalnızca gramer kuralları dolayısıyla yan yana gelmiyor. Gelin bunu varyantların içeriklerine bakarak örneklendirelim:

Burada verilmiş olan örneklerle kelime telaffuzları ve düzeninin varyantların isimlendirilmesiyle olan bağlantısını da görmüş oluyoruz. İkinci olarak örnek verdiğimiz “videla” kelimesi, “görmek” fiili olan “videti”nin geçmiş çekiminin dişil hâli. Burada aksan farkından dolayı d ile j harflerinin denk gelişi Karadağca hariç hiçbir dilde Jotacija’ya sebep olmaz.

**Karadağca her ne kadar kendine has bir aksana sahip olsa da ülkenin büyük bir çoğunluğu temiz bir ijekavica varyantıyla Sırpça konuşur.**

**Bundan dolayıdır ki, çoğu zaman üşenmekten kaynaklanan đ harfinin dj şeklinde yazımı aslında bir yazım hatasıdır ve maalesef ki çoğu Yugoslav da bunun farkında değildir.**

Umarım Balkan coğrafyasında konuşulan diller hakkındak soru işaretlerinizi giderebilmişimdir. Bir başka yazımda görüşmek üzere.