laktozsuz süt kaynatılır mı / Kediler Süt İçebilir mi? | Petlebi

Laktozsuz Süt Kaynatılır Mı

laktozsuz süt kaynatılır mı

Süt konusunda bilmeniz gerekenler

                        

&#;ki haftad&#;r herkes sütü konu&#;uyor. Aç&#;k söylemek gerekirse her kafadan bir ses ç&#;k&#;yor. Kavramlar birbirine kar&#;&#;t&#;r&#;l&#;yor. Y&#;llar&#;n uzmanlar&#; bile en basit konularda uzla&#;am&#;yor. Tüketicinin kafas&#; iyice kar&#;&#;t&#;.
Ziraat Mühendisleri Odas&#;, G&#;da Mühendisleri Odas&#;, Ankara Tabip Odas&#;, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü, Ortado&#;u Teknik Üniversitesi ile Hacettepe Üniversitesi G&#;da Mühendisli&#;i Bölümü, Türk Toksikoloji Derne&#;i'nin haz&#;rlad&#;&#;&#; "Üretimden Tüketime Süt ve Sa&#;l&#;k/Sorular ve Yan&#;tlar" ba&#;l&#;kl&#; bro&#;ür tüketiciler için iyi bir rehber. Bu rehberden sizin için bir özet yapt&#;k.
&#;&#;te süt gerçe&#;i:
1- Süt içmeye ne zaman ba&#;lanmal&#;?
Süt, insan için do&#;umdan itibaren gerekli olan bir g&#;dad&#;r. Bebek, do&#;du&#;u andan ba&#;layarak ilk yar&#;m saat içinde yaln&#;zca anne sütü ile beslenmelidir. Bebeklere ilk alt&#; ay, anne sütü d&#;&#;&#;nda su dahil, ba&#;ka hiçbir g&#;da verilmemesi önerilmektedir. Ülkemizde yakla&#;&#;k olarak her 10 bebe&#;in 4'ü ilk alt&#; ay tamamen anne sütü ile beslenmektedir. Anne sütü bebe&#;i ishalli hastal&#;klar, zatürre gibi pek çok hastal&#;&#;a kar&#;&#; korur, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirir, anne sa&#;l&#;&#;&#; aç&#;s&#;ndan da yararl&#;d&#;r. Anne sütünün ileriki ya&#;amda da &#;i&#;manl&#;k, eri&#;kin tip &#;eker hastal&#;&#;&#;ndan korudu&#;una ili&#;kin bilgiler bulunmaktad&#;r. Ek g&#;dalara ba&#;lad&#;ktan sonra, 2 y&#;la dek anne sütü sürdürülebilir.
2- Günlük ne kadar süt içilmeli?
Sa&#;l&#;k aç&#;s&#;ndan her bireyin ortalama günde iki su barda&#;&#; süt ya da süt ürünlerini (peynir, yo&#;urt) tüketmesi önerilmektedir. ABD'de bu önerinin 3 bardak olarak yap&#;ld&#;&#;&#; bilinmektedir. Avustralya'da da 18 ya&#; aras&#; grup için günde üç bardak (porsiyon) süt tüketimi önerilmektedir. Tüketimin eri&#;kinler için "az ya&#;l&#;" ya da "ya&#;s&#;z" süt olmas&#; yönünde öneriler bulunmaktad&#;r. Çocukluk döneminde süt içimi kemik sa&#;l&#;&#;&#;n&#;n korunmas&#; aç&#;s&#;ndan son derece önemlidir.
3- Süt içerken dikkatli olmas&#; gereken bir grup var m&#;d&#;r?
Çok özel durumlar d&#;&#;&#;nda, herkesin süt içmesi önerilmektedir. Süt içti&#;i zaman rahats&#;z olanlarda öne ç&#;kan "Laktoz intolerans&#;" olarak bilinen bir hastal&#;kt&#;r. Bu hastal&#;kta vücuttaki bir enzim yetersizli&#;i (laktaz enzimi) sonucu süt içimi sonras&#;nda haz&#;ms&#;zl&#;k, &#;i&#;kinlik, ishal görülmektedir. Laktaz, sütün &#;ekeri olan laktozun sindirilmesi için gereklidir. Laktoz intolerans&#; olan ki&#;iler için özel olarak üretilen laktozu parçalanm&#;&#; sütler bulunmaktad&#;r. Bu olanak yok ise süt yerine yo&#;urt ve peynir tercih edilebilir. Ayr&#;ca, laktozu azalt&#;lm&#;&#; sütlerinde tüketilmesi olanakl&#;d&#;r.
4- Süt çi&#; olarak içilebilir mi?
Hay&#;r. Sütün çi&#; olarak içilmesi önerilmemektedir. Is&#;l i&#;lem (kaynatma, pastörizasyon, sterilizasyon, UHT sterilizasyon) uygulamas&#;na tabi tutulmayan çi&#; süt tüketimi, sa&#;l&#;&#;a zararl&#; birçok bakterinin de vücuda al&#;nmas&#; demektir. Sa&#;l&#;kl&#; ineklerin süt bezlerinden salg&#;lanan sütte ilk a&#;amada zararl&#; hiçbir bakteri bulunmaz. Ancak, sütün salg&#;lanmas&#;ndan sonra hayvanlarda sütün geçti&#;i meme kanallar&#;, meme ucu gibi yerlerde ya&#;ayan bakteriler süte kar&#;&#;abilir. Ayr&#;ca, sütün temiz olmayan ko&#;ullarda sa&#;&#;lmas&#; ve uygun olmayan s&#;cakl&#;k derecelerinde saklanmas&#; gibi pek çok çevresel etken de, çi&#; sütte insan sa&#;l&#;&#;&#;na tehdit olu&#;turabilecek bakteri bulunmas&#;na yol açabilir. Verem hastal&#;&#;&#;na yol açan mikrop, hamile kad&#;nlarda dü&#;üklere neden olan Brucella cinsi bakteri, ba&#;&#;rsaklarda ishalli hastal&#;klara yol açan, hatta ölüme neden olabilen E. Coli cinsi bakteriler, çe&#;itli enfeksiyonlara yol açan bakteriler, Q hummas&#; olarak adland&#;r&#;lan hastal&#;&#;a yol açan etken sütte bulunabilen mikroplardan baz&#;lar&#;d&#;r.
5- Sokakta sat&#;lan süt içilebilir mi? Sokak sütünün sa&#;l&#;k aç&#;s&#;ndan risk olu&#;turmamas&#; için hangi ko&#;ullar&#;n sa&#;lanmas&#; gerekir?
Süt hayvan&#;n&#;n yeti&#;tirildi&#;i ortamdan tüketiciye ula&#;&#;ncaya kadar olan zincirin her a&#;amas&#;nda hijyenik kurallara s&#;k&#; s&#;k&#;ya uyularak elde edilen, hastal&#;k yapan hiçbir mikroorganizma içermeyen, mililitresindeki bakteri say&#;s&#; en fazla 10 bin olan ve s&#;cakl&#;&#;&#; 5 derece civar&#;ndaki "sertifikal&#;" ad&#; verilen çi&#; süt güvenli say&#;labilir. Ancak ülkemizde halen böyle bir uygulama bulunmamaktad&#;r. Sokaktan al&#;nan sütlerde rutin (ola&#;an/sürekli) analiz yap&#;lmad&#;&#;&#; için, sütün bakteri yükü, hayvandan süte geçen antibiyotik kal&#;nt&#;s&#; ve zehirli (toksik) maddeler gibi unsurlar&#;n olup olmad&#;&#;&#; bilinmemektedir. Sokakta sat&#;lan süt, ev ko&#;ullar&#;nda uygulanabilecek kaynatma i&#;lemiyle bar&#;nd&#;rd&#;&#;&#; zararl&#; bakterilerden ar&#;nd&#;r&#;labilir, ancak içinde bulunabilecek di&#;er tehlike unsurlar&#; (örne&#;in, antibiyotik ve toksin) yok edilemez. Ayr&#;ca evde uygulanan &#;s&#;l i&#;lem, sütün içindeki B vitamini, C vitamini, folik asit gibi birçok önemli besin ö&#;esinin kayb&#;na neden olmaktad&#;r. Sokakta sat&#;lan çi&#; sütler, genellikle, hijyenik aç&#;dan yetersiz altyap&#;ya sahip i&#;letmeler taraf&#;ndan üretilmekte ve piyasaya sunulmaktad&#;r. Bu gibi i&#;letmelerde, sütün dayan&#;kl&#;l&#;&#;&#;n&#; art&#;rmak amac&#;yla içine karbonat, soda gibi maddeler kat&#;labilmekte veya süte su kar&#;&#;t&#;r&#;labilmektedir. Dolay&#;s&#;yla, gerek kaynatma i&#;leminin neden oldu&#;u besin kayb&#; aç&#;s&#;ndan ve gerekse süte kat&#;lan katk&#; maddeleri aç&#;s&#;ndan sokak sütünün sat&#;n al&#;nmas&#; önerilmemektedir.
6- Sütün pastörizasyonu ne demektir? Pastörizasyon olana&#;&#; yok ise kaynatma nas&#;l yap&#;lmal&#;d&#;r?
Pastörizasyon, sütün pastörizatör olarak adland&#;r&#;lan kapal&#; sistemler içinde, kaynama derecesinin alt&#;ndaki bir s&#;cakl&#;k derecesinde, kontrollü olarak belirli bir süreyle &#;s&#;l i&#;leme tabi tutulmas&#; ve derhal buzdolab&#; s&#;cakl&#;&#;&#;na so&#;utulmas&#; suretiyle gerçekle&#;tirilen bir i&#;lemdir. Endüstriyel ko&#;ullarda, pastörize süt üretiminde uygulanan s&#;cakl&#;k-süre de&#;eri, en az 72 derecede 15 saniyedir. Sütün do&#;al ve besleyici de&#;erine zarar vermeden günden daha fazla dayanmas&#;n&#; sa&#;lamak için, pastörizasyon s&#;cakl&#;&#;&#;n&#;n 78 dereceyi geçmemesi ve bu s&#;cakl&#;kta 20 saniyeden daha uzun süre bekletilmemesi önerilmektedir. Pastörizasyon i&#;leminin sa&#;lad&#;&#;&#; en önemli avantaj, kontrollü ko&#;ullarda gerçekle&#;tirilen bir &#;s&#;l i&#;lemle sütün içindeki patojen (hastal&#;k yapan) bakterilerin tümüyle yok edilmesi ve di&#;er bakterilerin de güvenilir bir düzeye çekilmesi ve &#;s&#;l i&#;lemden kaynaklanan besin kayb&#;n&#;n minimuma indirilmesidir. Kimi kaynaklara göre, pastörizasyon olana&#;&#;n&#;n olmad&#;&#;&#; ko&#;ullarda, sütteki besin de&#;eri kayb&#;n&#; en alt düzeyde tutacak ve sütteki zararl&#; bakterileri yok edecek bir kaynatma i&#;lemi için kesin bir süre vermek mümkün de&#;ildir. Ancak baz&#; kaynaklarda güvenilirlik yönünden bu sürenin en az 10 dakika olmas&#; gerekti&#;i belirtilmektedir.
7- UHT süt ne anlama gelmektedir? UHT süt neden daha uzun süre dayanmaktad&#;r?
UHT, &#;ngilizce "Ultra High Temperature" yani 'Ultra Yüksek S&#;cakl&#;k' sözcüklerinin ba&#; harflerinden olu&#;an bir k&#;saltmad&#;r. Türkçede uzun ömürlü süt olarak an&#;lmaktad&#;r. UHT süt denildi&#;inde, ultra yüksek s&#;cakl&#;kta &#;s&#;l i&#;leme tabi tutulmu&#; süt anla&#;&#;lmaktad&#;r. Bu yöntemin prensibi, sütün s&#;cakl&#;&#;&#;n&#;n çok yüksek derecelere ç&#;kar&#;lmas&#; ( derece - derece) ve bu s&#;cakl&#;k derecesinde çok k&#;sa süre ( saniye) bekletilerek sütte bulunan mikroorganizma ve sporlar&#;n yok edilmesidir. UHT yönteminde kullan&#;lan s&#;cakl&#;k-süre de&#;erleri sütün bozulmas&#;na neden olan mikroorganizmalar&#;n tamam&#;n&#;n öldürülmesini sa&#;lamaktad&#;r. Bu uygulama ile sütün içindeki bozulmaya neden olan maddeler (enzimler) de kontrol alt&#;na al&#;nmakta ve süt neredeyse steril bir hal almaktad&#;r. Ancak, UHT sterilize sütün pastörize sütten daha fazla dayanmas&#; için, sadece &#;s&#;l i&#;lem uygulamas&#; yeterli olmamaktad&#;r. Süt bu uygulamadan sonra, tamamen steril ko&#;ullarda steril durumdaki ambalajlara doldurulmaktad&#;r.
8- Pastörize ve UHT sütün aç&#;lmadan ve aç&#;ld&#;ktan sonra dayanma süresi ne kadard&#;r?
Pastörize sütlerin raf ömrü, ambalaj&#; aç&#;lmadan, buzdolab&#;nda sakland&#;&#;&#; takdirde, 5 ile 7 gün aras&#;ndad&#;r. Kimi kaynaklarda bu süre 3- 21 gün olarak da belirtilmektedir. Ambalaj&#; aç&#;ld&#;&#;&#;nda dayanma süresi k&#;sal&#;r, gün aras&#;nda de&#;i&#;ir. UHT sütler ambalaj&#; aç&#;lmadan oda &#;s&#;s&#;nda 3 ay saklanabilir. Ambalaj&#; aç&#;ld&#;ktan sonra, UHT sütler de buzdolab&#;nda saklamak ko&#;uluyla bir hafta içerisinde tüketilmelidir.
9- Süt tozu nedir? Süt ve yo&#;urt üretiminde süt tozu kullan&#;lmakta m&#;d&#;r?
Süt tozu, sütteki suyun tamam&#;na yak&#;n k&#;sm&#;n&#;n buharla&#;t&#;r&#;l&#;p ayr&#;lmas&#;yla elde edilen toz halindeki süt ürünüdür. Sütün bile&#;iminde yüksek oranda su bulundu&#;u (ortalama yüzde 86) için, s&#;v&#; halde saklanmas&#; güçtür ve depolanmas&#; için büyük alanlara gereksinim vard&#;r. Bu nedenle, özel kurutma ekipmanlar&#; yard&#;m&#;yla kontrollü ko&#;ullarda teknolojik uygulamalarla, süt toz haline dönü&#;türülmektedir. Nem içeri&#;i çok dü&#;ük oldu&#;u (en fazla yüzde 5) için, süttozlar&#; belirli s&#;cakl&#;k ve nem ko&#;ullar&#;nda, ambalaj&#; zarar görmemi&#; durumda 1 y&#;l kadar dayanabilirler. Pastörize ve UHT sütlerin üretiminde süt tozu kullan&#;lmamaktad&#;r. Yo&#;urt üretiminde ise süt tozu, yo&#;urttaki kuru madde miktar&#;n&#; art&#;rmak ve uygun k&#;vam&#; sa&#;lamak için yüzde oran&#;nda kullan&#;lmaktad&#;r. Aksi durumda, elde edilen yo&#;urt gev&#;ek, ka&#;&#;k dald&#;r&#;ld&#;&#;&#;nda kolayl&#;kla su salan bir yap&#;ya sahip olur. Süt tozunun yo&#;urda eklenen zararl&#; bir katk&#; maddesi olarak alg&#;lanmas&#; son derece yanl&#;&#;t&#;r. Çünkü süt tozu yabanc&#; bir madde de&#;il, sütün özüdür.
UHT süt ve pastörize süt ürünleri içilmeden önce kaynat&#;lmal&#; m&#;d&#;r?
Hay&#;r. UHT ve pastörize sütler, sa&#;l&#;k tehdidi olu&#;turacak ve bozulmaya neden olabilecek mikroorganizmalardan zaten ar&#;nd&#;r&#;lm&#;&#;t&#;r. Bu nedenle, bu ürünlerin tüketilmeden önce kaynat&#;lmas&#;na gerek yoktur.

 

Süt ve ürünleri hakkında sıkça sorulan sorular 13 November

Kediler Süt İçebilir mi?

Kedilerin süt içtiği, süt içmeyi sevdiği ve sütün onların için özellikle yavruluk döneminde besleyici olduğu yaygın bir inanış olsa da doğru değildir. İnternette, sosyal medyada, karikatürlerde, mizah dergilerinde süt içen kedilerle karşılaşmak çok olasıdır. Yaratılan algı pek çok insan için kediler süt sever mi? sorusunun cevabının yanlış olmasına neden olur. Bu sebeple de kedilerin süt içmesi gerektiği inanışının ortaya çıkması normaldir. Ancak kedilerin sağlıklı olması için süte, özellikle de inek sütüne ihtiyaçlarının olmadığını bilmek gerekir.

Kedinize süt verdiğiniz zaman teklifinizi reddetmeyebilir hatta sütü severek tüketebilir. Ancak kediniz her ne kadar süt içmekte keyif alsa da sağlığı için ona süt vermekten kaçınmanız gerekir. Kedilerin süt içmesinin büyüme ve gelişim evreleri de dahil olmak üzere sağlığına herhangi bir faydası yoktur. Yavru kedilerin sadece anne sütü içmeleri, eğer anne sütüne erişimleri yoksa da kediler için formüle edilmiş süt tozları ile beslenmeleri gerekir. Yavruluk döneminin ilk 8 haftası tamamlandıktan sonra da yaş mamalar ile mama geçişi sağlanarak yaşına ve beslenme gereksinimlerine uygun bir kedi maması ile beslenmelerinin devam ettirilmesi gerekir.

Süt Kediler İçin Neden İyi Bir Tercih Değildir?

Süt özellikle de inek sütü kediler için kötüdür. Bu nedenle kediler inek sütü içer mi? sorusunun cevabının kesinlikle hayır olduğunun bilinmesi gerekir. Kedilerin genelinde bağırsaklarında süt şekeri de olarak bilinen laktozu sindirecek enzim olan laktaz yoktur. Yani kediler büyük bir çoğunluğu laktoz intoleransına sahiptir. Bazı kediler laktozu sindirebilir ancak bu bir genelleme olmadığı için kedilere süt vermemek ya da verilen süt miktarını birkaç kaşık ile sınırlandırıp semptomları gözlemlemek gerekir. Çünkü kediler süt tükettikten sonra sağlıkları açısından tehlikeli olabilecek belirtiler gösterebilirler. Laktoz içeren süt tüketmeleri de onların ishal olmasına, mide sorunları yaşamasına ve kusmalarına neden olur. Bu belirtiler insanlardaki laktoz intoleransı ile benzerlik göstermektedir. Kedilerin süt tüketmesinin zararlarından birisi de süt içeriğindeki yağ miktarıdır. Yağ kedilerin sütü sevme nedeni olarak da bilinir. Onlar için lezzet kaynağı olsa da süt vermek beslenmeler açısından hiçbir fayda sağlamamakla birlikte diyetlerini bozmalarına, laktoz intoleransı etkilerinin yanı sıra sağlıksız kilo almalarına da neden olur.

Kediler İçin Üretilen Sütler Tercih Edilebilir mi?

Kediler için özel olarak üretilen süt veya süt tozu ürünleri bulunmaktadır. Bu ürünlerin içeriğindeki laktoz miktarı ya azaltılmıştır ya da ürünler tamamen laktozsuz olarak sunulmuştur. Bu nedenle kediler için özel formüle edilmiş sütler kullanılabilir. Kediler için özel olarak formüle edilmiş süt tozu, ödül maması ve takviyelere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

sütlerin yanında oturan üç yavru beyaz kedi

Kediler Laktozsuz Süt İçebilir mi?

Kedilerin süt içmesinin sağlıkları açısından herhangi bir önemi olmadığının altının mutlaka çizilmesi gerekir. Ancak annesinden erken ayrılmış bir yavrunun beslenmesi ya da su içmediği için dehidrasyon tehlikesi yaşayan bir kedinin süt sevmesi halinde su ihtiyacının karşılanabilmesi için süt tüketimi önerilebilir. Böyle bir durumda tercih edilen sütün mutlaka laktozsuz olmasına dikkat edilmelidir. İnsanlar için üretilen laktozsuz sütler de kediler için doğru bir seçim değildir. Bunun temel nedeni de süt içerisindeki yağ miktarının kedilerin beslenmesi için oldukça fazla olmasıdır. Bu nedenle kediler laktozsuz süt tüketecekse bile formülün onlar için hazırlandığından emin olmak gerekir. Kediler laktozsuz süt içer mi? sorusunun cevabı eğer formül kediler için hazırlanmışsa evet olarak verilebilir. Günümüzde insanların tüketimi için de çok fazla farklı süt çeşidi sunulmaktadır. Bu da kediler çikolatalı süt içer mi? , kediler kakaolu süt içer mi? gibi soruların gündeme gelmesine neden olsa da şeker içeren besinlerin de kediler için zararlı olduğunu unutmamak ve zaten kediler için zararlı olabilecek süt ile birlikte yine kediler için zararlı olduğu bilinen şeker ihtiva eden formüllerin onlara verilmemesi gerektiğini bilmek gerekir.

Süt Kediler İçin Su Alternatifi Olabilir mi?

Kediler genel olarak günlük su tüketimleri ile sahiplerini endişelendirirler. Bir kedinin yeterli miktarda süt içmesini sağlamak için su kabını sürekli temizlemek, taze suya erişimini sağlamak hatta mümkünse içgüdüsel olarak akan su içmeyi seven kediler için otomatik su kabı temin etmek gerekir. İçeriğindeki yağ oranı sebebiyle kediler süt içmeyi tercih edecekleri için kedi sahiplerinin sadece sıvı tüketimini artırmak adına kedilere süt verme ihtimali vardır. Ancak süt tüketimi ile birlikte meydana gelen ishal ve kusma gibi sağlık sorunları kedilerin çok daha fazla su kaybetmesine neden olur. Bu nedenle süt kediler için su alternatifi olarak tercih edilmemelidir.


Deniz Öz fotoğrafı
Deniz ÖzTüm Yazıları

Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. yılından bu yana funduszeue.info blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası

© 2024 Toko Cleax. Seluruh hak cipta.