Yufka Dükkanı Açmak Için Ne Gerekli

yufka dükkanı açmak için ne gerekli

I-MAG: Das Integrationsmagazin #3

MAG i INTEGRATIONS

funduszeue.info Ausgabe 3 September, Oktober, November

DAS INTEGRATIONSMAGAZIN FÜR DIE STADT SCHWEINFURT

WARUM IST DEUTSCH LERNEN WICHTIG? Why is learning German important ? Almanca öğrenmek neden bu kadar önemli? Почему важно изучать немецкий язык?

PROMI-INTERVIEW

DEUTSCHLAND

SENSIN ERCI-E

EIN LEBEN IN SCHWEINFURT HILDA WOJACK INTERVIEW

WAHLEN IN DEUTSCHLAND

Fundierte Ausbildung oder schnelle Kohle?

Klar, die Versuchung ist groß: Nach der Schule möglichst schnell Geld verdienen und nicht schon wieder lernen. Doch die Fachleute der Agentur für Arbeit wissen: Das rächt sich bald! Ohne Berufsausbildung keine Aufstiegschancen, wer nichts gelernt hat, wird im Zweifel als Erster wieder entlassen und Jobs für Ungelernte werden immer weniger! Das Arbeitsleben dauert 45 Jahre oder länger! Zwei bis drei Jahre in eine Berufsausbildung zu investieren lohnt sich immer! Die Berufsberatung der Agentur für Arbeit hilft bei der Wahl des richtigen Berufes. Einfach einen Beratungstermin vereinbaren unter der kostenlosen Hotline 4 00 Hier ein kleiner Auszug aus dem aktuellen Angebot an Ausbildungsstellen zum Zahnmedizinische/r Fachangestellte/r

Friseur/in

Glaser/in Fenster- und Glasfassadenbau

Kraftfahrzeugmechatroniker/in Nutzfahrzeuge

Speditionskauffrau/mann

Bäcker/in

Bäckereifachverkäufer/in

Kauffrau/mann Versicherungen und Finanzen

Steuerfachangestellte/r

Medizinische/r Fachangestellte/r

Rechtsanwaltsfachangestellte/r

Kauffrau/mann im Einzelhandel

Fleischereifachverkäufer/in

Berufskraftfahrer/in

Maurer/in

Florist/in

Maler/in und Lackierer/in

Fachlagerist/in

Fahrzeuglackierer/in

Metallbauer/in Konstruktionstechnik

Gärtner/in Zierpflanzenbau

Steinmetz/in und Steinbildhauer/in

Kraftfahrzeugmechatroniker/in PKW

Gerüstbauer/in

und, und, und

In unserer Jobbörse gibt es das volle Angebot: funduszeue.info Auch für‘s Smartphone: Einfach die JOBBÖRSE – App herunterladen:

Google Play:

i-Tunes App Store:

Liebe Leserinnen und Leser,

Was unzählige Völker und Religionen jedoch verbindet, ist das bevorstehende Erntedankfest, welches überall auf der Welt auf verschiedenerlei Art und Weise gefeiert wird. Seit der Mensch Ackerbau und Viehzucht betreibt, gehört das Erntedankfest zu den wichtigsten Festen im Jahr. Ich genieße es immer wieder aufs Neue, mit Menschen aus den unterschiedlichsten Kulturkreisen Erntedank zu feiern und ihre Bräuche zu erleben. Zuletzt verbrachte ich ein großartiges „Thanksgiving“ mit unseren US-amerikanischen Freunden hier in Schweinfurt. Von ähnlich positiven Erlebnissen, aber auch von den Sorgen und Ängsten einer amerikanischen Mutter, erzählt in dieser Ausgabe Hilda Wojack, die durch die Stationierung ihres damaligen Ehemanns nach Schweinfurt kam. Deutlich wird dabei unter anderem, wie wichtig das Erlernen der deutschen Sprache ist, um hier Wurzeln zu schlagen und Gemeinschaft zu erleben.

Impressum Verlag und Herausgeber: TM-EventMedia GbR An den Schanzen 12 Schweinfurt Gefördert durch: Stadt Schweinfurt Marketing, Projekt – und Vertriebsleitung: Tayfun Cenk Michael Morschett Redaktion: Joesfine Schur Tayfun Cenk Michael Morschett Redaktionelle Mitarbeit: Integrationsbeirat der Stadt Schweinfurt Thomas Kram Erika Ketschik Oliver Schulte Werner Felten Übersetzung: Olga Balujev Sean D. Hillyer Öznur Dilek

Bereits seit Jahren spielen in Schweinfurt deshalb auch die Interkulturellen Wochen eine wichtige Rolle. Ich möchte Sie alle in den kommenden Wochen zu zahlreichen Veranstaltungen wie Lesungen, Podiumsdiskussionen, Workshops oder Ausstellungen einladen, die sich mit dem Thema Integration auseinanderzusetzen.

Layout und grafische Gestaltung: Michael Morschett

Für ihr Engagement und die interessanten Artikel möchte ich den Verantwortlichen des I-MAG und dem Integrationsbeirat der Stadt Schweinfurt an dieser Stelle meinen herzlichen Dank aussprechen.

Druck: Rudolph Druck Schleifweg 1 Ebertshausen

Liebe Leserinnen und Leser, ich wünsche Ihnen viel Freude bei der Lektüre!

Bildnachweis: TM-EventMedia funduszeue.info Erci-E

Sebastian Remelé Oberbürgermeister der Stadt Schweinfurt

Integration durch Sport Promi-Interview: ERCI-E Interkulturelle Wochen ABBI-Projekt Schweinfurt Erntedank - Dank der Religionen Warum ist Deutsch lernen wichtig? I-MAG Interview: Hilda Wojack Wahlen in Deutschland Internationale Backrezepte

kompensiert Id-Nr. funduszeue.info

Titelbild: Erci-E

04 06 12 14 15 16 20 22 30

Kontakt: TM-EventMedia GbR Telefon: – 8 Mobil: – 9 Email: [email protected] Sonstiges: Erscheinung: vierteljährlich Vertrieb: an über Auslagestellen Print CO2 kompensiert: Id-Nr.:

I-MAG - Das Integrationsmagazin herausgegeben in Zusammenarbeit mit dem Integrationsbeirat der Stadt Schweinfurt, gefördert durch die Stadt Schweinfurt, Projekt „gerne daheim in Schweinfurt“.

GRUSSWORT / INHALTSVERZEICHNIS

in der dritten Ausgabe des I-MAG spielt das „Super-Wahljahr“ eine wichtige Rolle. In vielen Ländern der Welt haben die Menschen leider keine Möglichkeit, bei freien Wahlen ihren Willen zum Ausdruck zu bringen. Dies sollte uns alle hier in Deutschland umso mehr anspornen, unsere Stimme zu nutzen.

Kyokushin Europameisterschaft – Siegerin aus Schweinfurt European Kyokushin champion from Schweinfurt Kyokushin- Schweinfurt‘lu bir Avrupa şampiyonu.

Чемпионка Европы по кёкусинкай из города Швайнфурт

Der SWK und die Stadt Schweinfurt erwiesen sich als tolle Gastgeber der Kämpferinnen und Kämpfer aus 16 Nationen. Schweinfurts Oberbürgermeister Sebastian Remelé begrüßte die Sportlerinnen und Sportler auf deutsch und englisch. Er hob die Bedeutung Schweinfurts als kulturell offene und sportbegeisterte Stadt hervor und wünschte besonders den Teilnehmern aus Schweinfurt viel Erfolg. Und der stellte sich tatsächlich ein. Die erst jährige Helena Seel kämpfte sich bis ins Finale durch. Im entscheidenden Kampf legte sie von Beginn an richtig los und wurde so Europameisterin in ihrer Kampfklasse. Mit Andrea Schmidt erreichte gleich noch eine Schweinfurter Karatekämpferin das Finale. Die Jährige traf allerdings auf eine sehr erfahrene Gegnerin, der sie sich nach einem sehenswerten Kampf am Ende geschlagen geben musste.

Fahrradkurse für Frauen Bicycle classes for women Bayanlar için Bisiklet kursu

Курсы езды на велосипеде для женщин Vor zwei Jahren begann im Programm „Integration durch Sport“ ein neues Projekt. Frauen lernen das Radfahren. Was in Deutschland fast jede Frau als Kind gelernt hat, ist für viele Frauen besonders aus islamisch geprägten Ländern auch als Erwachsene neu. Manche von ihnen möchten aber gern das Radfahren lernen. Allein ist das aber fast unmöglich. Deshalb starteten in Regensburg und Landshut Trainerinnen in Zusammenarbeit mit dem Programm „Integration durch Sport“ Fahrradkurse für Frauen. Und das kam gut an. Viele neugierige Frauen, die vorher Angst hatten, oder unsicher waren, fahren heute mit ihren Kindern Fahrrad oder erledigen damit ihren Einkauf. Nach diesem Erfolg wurde auch in Unterfranken ein Fahrradmobil eingerichtet, das nun in Schweinfurt Station macht. Fünf Frauen aus Schweinfurt stehen als Trainerinnen bereit und freuen sich darauf, allen das Radfahren beizubringen, die daran Interesse haben. Die Kurse sind kostenlos und finden auf dem Verkehrsübungsplatz in der Friedrich-Stein-Straße statt. Termine werden direkt mit den Trainerinnen abgesprochen. Interessierte Frauen können sich hier für den Kurs anmelden: Interkulturelles Begegnungszentrum für Frauen, Obere Straße 14, Telefon: ; funduszeue.info

Auch wenn es so schnell keine Europameisterschaft in Schweinfurt geben wird, ist die Motivation für das Training im SWK weiterhin hoch. Interessierte finden hier alle Informationen: funduszeue.info Ansprechpartner: Thomas Kram

Tel.: (0) / 32 87

Email: [email protected] 4

Text / Foto: Thomas Kram

Kyokushin ist Vollkontaktkarate und zählt zu den härtesten Kampfsportarten überhaupt. Mit Kicks und Schlägen versuchen die Kämpfenden ihre Gegner zu Boden zu bringen und durch aktives, aber auch respektvolles und faires Verhalten die Schiedsrichter von sich zu überzeugen und letztlich den Sieg zu erlangen. Wer sich seinem Gegner gegenüber respektlos oder gar unfair verhält, erhält Strafpunkte und kann sogar disqualifiziert werden. Rituale wie das gegenseitige Verbeugen vor dem Gegner, das ruhige Verharren auf der Matte vor dem Kampf und bei der Wertungsabgabe der Schiedsrichter unterstreichen den hohen Stellenwert des gegenseitigen Respekts und der Fairness. Soweit die Theorie. Am 8. Juni kämpfte die europäische Elite in der Schweinfurter Georg-Wichtermann-Halle um die Titel. Ausrichter war der noch junge Verein Schweinfurt Kyokushin Karate e.V. – kurz SWK. Vereinsgründer und Vorstand Dmitrij Videnin forderte seinen knapp 50 Vereinsmitgliedern und ihren Familienangehörigen nahezu alles ab, um dieses internationale Turnier über die Bühne zu bringen. Und es gelang.

Ich bei ZF. Auszubildender und Weltmeister. Ich bin sicher: Solange die Tr채ume realistisch sind, ist jeder Traum machbar. Mit dieser Einstellung bin ich schon weit gekommen. Privat als Karate-Weltmeister in der Kategorie Junior +70 kg und auch beruflich mit meinem Traumarbeitgeber. Dieser legt vor allem viel Wert auf Teamf채higkeit, Zusammenhalt und soziales Miteinander. Mein Name ist Jasmin Camdzic und ich mache eine Ausbildung zum Zerspanungsmechaniker. Mehr 체ber mich, meinen Job und warum ZF einfach einzigartig ist, gibt es unter funduszeue.info

Jasmin Camdzic

ngsmechanik

Auszubildender Zerspanu ZF Friedrichshafen AG Friedrichshafen

Mehr 체ber mich und meine Arbeit bei ZF erfahren Sie hier:

funduszeue.info

INTERV

IEW

DU BIST DEUTSCHLAND Erci Ergün, (geboren in Berlin), ist Musiker, Produzent und Radiomoderator. Er war Mitte der er Jahre Mitglied der stilbildenden Musikgruppe Cartel. Mit 33 Jahren beschloss er, in die Türkei überzusiedeln, lebt allerdings seit wieder in Berlin. „Zuhause ist für mich Deutschland und an erster Stelle Berlin. Hier bin ich geboren und groß geworden. Ich gehöre hierher“, äußerte sich der Musiker in einem Zeitungsinterview hierzu. Außerdem arbeitete Ergün als Radio-Moderator bei Kiss FM, Radio Multikulti, Fritz und Metropol FM. Das Interview führte für uns Werner Felten.

You are Deutschland Deutschland Sensin Ты Deutschland 6

I-MAG: Ist „Deutschland Sensin“ dein erster politischer Song? Wenn ja, warum? ERCI-E: Ein ähnliches Thema hatte auch mein Song „Weil ich‘n Türke bin“ aus dem Jahr Aber ich empfinde auch den aktuellen Song nicht wirklich als politisch, obwohl er natürlich politisch ist. Das liegt daran, dass man als Deutscher mit Migrationshintergrund irgendwie zwangsläufig mit Fragen zur Herkunft und Fragen zu der deutschen Haltung dazu aufwächst. Man hat sich, also auch als komplett unpolitischer Mensch, ganz sicher zu diesem Thema schon viele Gedanken gemacht.

ERCIi-E I-MAG: Wie hat sich deiner Meinung nach das Verhalten der Deutschen gegenüber den Deutschtürken verändert?

Text / Foto: Werner Felten / Erci E

Da gibt es verschiedene Entwicklungen. Auf der einen Seite ist ohne Frage eine sehr große Entspanntheit, Akzeptanz und Normalität bei vielen eingekehrt. So dass viele die Menschen mit Migrationshintergrund als neue Deutsche sehen und sie wirklich nur noch nach dem jeweiligen Charakter des einzelnen beurteilen. Auf der anderen Seite war die deutsche Wiedervereinigung und der September für ganz viele Ur-deutsche der Grund mit diesem Thema komplett abzuschließen. Nun empfinden sie auch die Berechtigung, diese Menschen mit Migrationshintergrund hier nicht haben zu wollen und dafür mit allen Mitteln zu kämpfen. Wie tief das rassistische Gedankengut in der deutschen Gesellschaft noch verwurzelt ist ,haben die Taten der NSU-Terrororganisation bewiesen. Es gibt noch sehr viele Menschen in Deutschland, die die Taten der NSU und ähnliche rechte Gewalt insgeheim befürworten. I-MAG: Ist der Wunsch vieler Deutschtürken in die Türkei zu gehen nicht manchmal die Flucht vor dem eigenen Scheitern? Da ist etwas dran. Das Problem ist, dass man, wenn man es schwer hat und unglücklich ist, nicht unterscheiden kann, ob diese Schwierigkeiten daher kommen, dass man im falschen Land lebt - einem Land, das einen nicht will, oder ob das die ganz normalen Hochs und Tiefs in einem Menschenleben sind, die man überall auf der Welt genauso hätte. Da kommt man schon öfter zu der Frage: „Wäre ich woanders besser aufgehoben?“ Warum stehen immer die Deutschtürken als Problemfälle in der Öffentlichkeit? Andere Gruppen, wie zum Beispiel die Russlanddeutschen, werden nicht problematisiert.

Ich denke, das hat damit zu tun, dass die Deutschtürken zum einen durch ihr Äußeres mehr auffallen und zum anderen, weil Deutschtürken einfach die größte Gruppe an Menschen aus einem anderen Land bilden. Besonders störend ist, dass man alles und jeden als Türken identifiziert, was nur im Ansatz südländisch aussieht. Es gibt Menschen aus sehr vielen Ländern, die mit Türken oder türkischer Kultur gar nichts zu tun haben. Sie werden dann alle für Türken gehalten. So entsteht dann schnell das Bild des „Problemtürken“ oft zu unrecht. I-MAG: Ist für die mittlerweile vierte Generation das sogenannte Integrationkonzept überhaupt noch notwendig? Eigentlich sollte es nicht mehr notwendig sein. Aber es gibt sicher viel nachzuholen. Ich finde es generell nicht verkehrt, sich um das Thema zu kümmern - ob man das mit Jugendarbeitern macht oder mit speziellen Integrationsprogrammen. Es ist nicht verkehrt, diesen Menschen und, zum besseren Zusammenleben aller Menschen in Deutschland, diesen Dingen Aufmerksamkeit zu widmen. Wenn es z.B. sprachliche Defizite gibt, dann sollte es ruhig Extra Sprachunterricht geben. Falsch wäre es, die jungen Leute, egal aus welchem Land sie kommen, alleine zu lassen. Das Signal an diese Jugendlichen sollte sein, dass es kein Fehler ist, dass sie hier sind und dass sie mit eigenem Einsatz und Fleiß Chancen haben, etwas zu erreichen.

Vielen Dank für das interessante Gespräch und weiterhin viel Erfolg für deine zukünftigen Projekte!

Telefon: /

Abfalltrennung in der Stadt Schweinfurt

Serviceberieb Bau und Stadtgr端n ABFALLBERATUNG Telefon Fax funduszeue.info

funduszeue.info

HET!

Telefon: /

Abfalltrennung in der Stadt Schweinfurt

Serviceberieb Bau und Stadtgr端n ABFALLBERATUNG Telefon Fax funduszeue.info

funduszeue.info

NO!

Telefon: /

Abfalltrennung in der Stadt Schweinfurt

Serviceberieb Bau und Stadtgr端n ABFALLBERATUNG Telefon Fax funduszeue.info

funduszeue.info

HAYIR!

Mittlerweile hat der Paritätische Wohlfahrtsverband vier der PC-Arbeitsplätze an Jugendliche übergeben, die diese für ihre schulischen Aufgaben nutzen können. Die fünfte Rechner-Bildschirm-Kombination steht in der Geschäftsstelle der Migrationsberatung des Wohlfahrtsverbandes in der Lange Zehnstraße in Schweinfurt, wo sie zum Beispiel für softwaregestützte Sprachschulungen genutzt wird. Die Migrationsberatung freut sich über Ehrenamtliche, die bei Computerschulungen oder der Behebung von Softwareproblemen mitwirken wollen ().

Text / Foto: BB-NET MEDIA/ Schweinfurter Oberland / BB-NET MEDIA

BB-NET MEDIA KOMPLETTIERT PC-ARBEITSPLÄTZE FÜR MIGRANTEN (SPENDE) Schweinfurt, September – Das Schweinfurter IT-Refurbishing-Unternehmen bb-net media hat fünf Zoll-Computerbildschirme für das Projekt MiLo (MigrantenLotsen) gespendet. Der von der Schweinfurter Außenstelle des Paritätischen Wohlfahrtsverbandes zusammen mit der Stadt Schweinfurt organisierte Freiwilligendienst unterstützt vor allem neu Zugereiste, aber auch schon länger in Deutschland lebende Migrantinnen und Migranten. Zum Beispiel sollten in diesem Jahr junge Einwanderer aus sozial schwachen Familien auf Spendenbasis jeweils ein PC-Arbeitsplatz übergeben werden. Dazu stiftete ein Allgemeinarzt aus der Region fünf neuwertige PCs, ein Schweinfurter IT-Dienstleister schenkte die passenden Tastaturen dazu. Um die Sets zu komplettieren, fehlten jedoch noch die Bildschirme. Durch einen Zeitungsaufruf auf den Bedarf aufmerksam geworden, hat Michael Bleicher, Geschäftsführer der bbnet media GmbH in Schweinfurt, vor einigen Wochen fünf Zoll-TFT-Displays gespendet. Für die Auswahl der richtigen Geräte konnte er aus dem Vollen schöpfen: Sein Unternehmen kauft bei Firmen und Behörden Großchargen gebrauchter IT-Geräte an und bereitet sie in einem qualitätsgesicherten Prozess (Refurbishing) für den Wiederverkauf auf. An die 4 PCs, Notebooks und Display bringt bb-net media so monatlich in den Warenkreislauf zurück.

AUCH AUF DEM LAND IST ES BUNT Schweinfurter OberLand lädt zum Interkulturellen Tag in die Kirchbergschule Üchtelhausen ein. Die Projektgruppe Kunst & Kultur Schweinfurter OberLand beschäftigt sich bereits seit Längerem mit der Zusammensetzung der Bevölkerung in der Region rund um Maßbach, Schonungen, Stadtlauringen, Thundorf und Üchtelhausen und stieß dabei auf eine immense kulturelle Vielfalt – einen Schatz an Erinnerungen und Erlebnissen, den es zu entdecken gilt. Daraus entstand im letzten Jahr erstmals ein „Interkultureller Tag“, der mit so viel Begeisterung angenommen wurde, dass sich die Projektgruppe auch in diesem Jahr, am Samstag, , dazu entschlossen hat, solch eine Veranstaltung anzubieten. Die Kirchbergschule in Üchtelhausen wird sich ab 15 Uhr in eine bunte Veranstaltungsstätte verwandeln. Besucher können sich bei einer Ausstellung über die unterschiedlichsten Kulturen informieren. Für Kinder werden Spiele aus aller Welt sowie auch einige Mitmachprogramme geboten sein. Ab 18 Uhr startet dann ein vielseitiges Abendprogramm mit Vorträgen, Tanz, Gesang und weiteren interessanten Aktionen. Für das leibliche Wohl sorgen am Nachmittag Kaffee und internationales Süßgebäck und am Abend kulinarische Köstlichkeiten. Weitere Informationen: funduszeue.info [email protected] Anzeige

Interkultureller Tag Samstag, Oktober

Kirchbergschule Üchtelhausen Ausstellung & Kinderprogramm ab 15 Uhr Abendprogramm ab 18 Uhr mit Aktionen, Ausstellung zu Kulturen, Musik, Spiel, Tanz und kulinarischen Köstlichkeiten.

rei!

tf Eintrit

Die Veranstaltung wurde organisiert von der Projektgruppe Kunst & Kultur Schweinfurter OberLand.

mit freundlicher Unterstützung der Interkommunalen Allianz Schweinfurter OberLand

Schweinfurter

OberLand natürlich vollerLeben

Maßbach • Schonungen • Stadtlauringen Thundorf • Üchtelhausen

interkulturelle Wochen

Schweinfurt –

funduszeue.info

Sport & Spiel Religion Kultur Politik Ausbildung & Beruf

interkulturelle Wochen

„Irkcilik kafada baslar. Ama tolerans da ayni sekilde“ Interkültürel Haftasi ‘ün ifadesi.

Schweinfurt –

Interkulturelle Wochen Wer offen ist kann mehr erleben!

benennen. funduszeue.info

»Rassismus entsteht im Kopf. Offenheit auch« ist die zentrale Aussage der bundesweiten Interkulturellen Woche Nach wie vor löst der Begriff »Rassismus« bei vielen Irritationen und Abwehr aus. Er wird in Deutschland oft gleichgesetzt mit »Rechtsextremismus«. Rassismus bedeutet aber, dass Menschen aufgrund ihrer ethnischen, nationalen, kulturellen oder religiösen Herkunft oder Identität als homogene Gruppe angesehen und ihnen negative Eigenschaften zugeschrieben werden, die unveränderbar sind. Statt die Individualität von Menschen in den Vordergrund zu rücken, wird eine bestimmte Hautfarbe, Religion, Nationalität oder Kultur in den Blick genommen und aufgrund eines Merkmals ab- bzw. aufgewertet. Jeder kann diskriminieren, egal wie er aussieht und woher er kommt. Niemand ist nur Opfer oder Täter. Allerdings sind nicht alle Menschen gleichermaßen von Rassismus betroffen. Auch können die Gruppen, die in den Fokus der öffentlichen Ablehnung geraten, wechseln. Rassistische Denkstrukturen sind veränderbar. 12 erste Schritt ist, Rassismus zu erkennen und zu Der 12

Die Interkulturellen Wochen in Schweinfurt mögen ein Anlass dafür sein, selbstreflexiv den Blick auf eigene Vorurteile und Klischees zu werfen. Seit über mehr als 30 Jahren wirbt die Interkulturelle Woche bundesweit nicht nur für offene Köpfe, sondern auch für offene Herzen. Dies geschieht durch Möglichkeiten zu echter Begegnung und der Öffnung gemeinsamer Erlebnisräume, in denen Menschen mehr voneinander erfahren und füreinander Verständnis entwickeln. Über 40 Einzelveranstaltungen öffnen im Rahmen der Interkulturellen Wochen in Schweinfurt diese Erlebnisräume. Das Programm beginnt am September mit einer Information der Volkshochschule über die Sprachlernmethode „Tandem“ und endet am Dezember mit dem Film „Blut muss fließen – Undercover unter Nazis“. Dazwischen lockt ein vielfältiges Programm aus den Themenbereichen Politik, Kultur, Religion, Ausbildung und Beruf sowie Sport und Spiel. Das Programmheft ist im Internet abrufbar unter: funduszeue.info und ann vielen Auslagestellen in Schweinfurt kostenlos erhältlich

Programmübersicht

Veranstaltungs-Übersicht wann/ was/ when/ what/ ne zaman/ ne/ wann когда что

was

wo/ where/ nerede/ где

wann

was

Tandem-Netz

Schultesstr. 19 b

Familiennachmittag

Seniorennachmittag

Pfarrsaal Christuskirche

Geschichtlich-religiöse Reise

Lesung von Nazim Hikmet

Disharmonie

Kreatives Arbeiten

Weltkindertag

Marktplatz

Interkultureller Tag

Vortrag / Lesung mit Johannes Zang

Friedrich-Rückert-Bau

Töchter des Aufbruchs

Konzert: Sedaa

Disharmonie

Seniorennachmittag

Schweinfurt - eine Spurensuche

Martin-Luther-Haus

–

Bilder-Ausstellung »Auf der Flucht«

Strom & Wasser feat. THE REFUGEES

Kulturhaus »Der Stattbahnhof«

Rundum jung, aktiv und munter

Roter Bolzplatz im Seinäjokipark

Rundum jung

Kirchplatz St. Maximilian Kolbe

Tag der Heimat

Pfarrsaal St. Kilian

»Werden Sie Deutscher«

KuK, Ignaz-Schön-Str. 32

Nacht der offenen Kirchen

Innenstadt Schweinfurt

Tag der offenen Moschee

Ditib-Moschee, IBV, Milli Görus

Internationaler Tag

Jungfrau Maria aus muslimischer Sicht Ditib-Moschee, Wirsingstr. 14

Kreatives Arbeiten

–

Freundschaftsfest

Sudetenstr. 50

Osama

Interkulturalität im Unterricht

Volkshochschule Schweinfurt

Undercover unter Nazis

handwerk-trifft-schule

Handwerkskammer, Galgenleite 3

Herbstfest

Interkultureller Garten

Nacht der Kultur

Innenstadt Schweinfurt

Das ABBI-Projekt

IBF, Obere Straße 14

Landesausstellung Main und Meer

Kunsthalle Schweinfurt

Rassismus und Courage

Rathausdiele

wann

was Frauenschicksale

Rathausdiele

Familiennachmittag

IBF, Obere Str. 14

Geschichtlich-religiöse Reise

DITIB-Moschee

Kreatives Arbeiten

Krumme Gasse 25/27

Interkultureller Tag

Kirchbergschule Üchtelhausen

Töchter des Aufbruchs

IBF, Obere Str. 14

Seniorennachmittag

Pfarrsaal Christuskirche

–

Bilder-Ausstellung »Auf der Flucht«

Kirche St. Johannis

–

Ausstellung Weltreligionen

FH, Ignaz-Schön-Str. 11

Historischer Stadtrundgang

Eingang Friedrich-Rückert-Bau

Aktion Lesestart

Stadtbücherei im Ebracher Hof

Fußballnacht

Sporthalle A.-v.-Humboldt-Gymnasium

Interkulturelle Gesundheit

IBF, Obere Str. 14

Treffen der Generationen

Alevitische Gemeinde

Internationaler Tag

Vor dem Friedrich-Rückert-Bau

Kreatives Arbeiten

Evangelisches Jugendhaus, Markt 51

Osama

KuK, Ignaz-Schön-Str. 32

Undercover unter Nazis

Kulturhaus »Der Stattbahnhof«

»Расизм возникает – Ausstellung Weltreligionen в голове. Открытость Historischer Stadtrundgang тоже« это главный Aktion Lesestart девиз всегерманских Fußballnacht межкультурных Interkulturelle Gesundheit недель Treffen der Generationen

Sport & Spiel Religion Kultur Politik Ausbildung & Beruf

The central message of the Germany-wide Intercultural Weeks is „Racism starts in your mind. So does open-mindedness.“

ABBI-Lotsen in der Modellstadt Schweinfurt starten Kampagnen Schweinfurt is a pilot city for ABBI-Guide campaigns

ABBI-Kılavuzları öncü şehir Schweinfurt‘ta kampanya

Mehr noch als bei deutschstämmigen Jugendlichen spielen die Eltern von Jugendlichen mit Migrationshintergrund bei der Berufsorientierung eine zentrale Rolle. Will man die Bildungs- und Ausbildungschancen jugendlicher Migranten nachhaltig verbessern, ist es deshalb von zentraler Bedeutung, ihre Eltern frühzeitig und zielgerichtet anzusprechen. Hier kommen die Lotsen des ABBI-Projekts zum Einsatz. 22 Schweinfurter mit neun unterschiedlichen Muttersprachen haben die Ausbildung „Integrationslotse/in für Bildungschancen, Berufsorientierung und Arbeitsmarkt“ absolviert. Im Rahmen des Projekts schulten sie sich in 50 Stunden zu den Themen Schule, Ausbildung und Arbeitsmarkt. Als Vorbilder geben sie nun das erworbene Wissen in mehrsprachigen kostenlosen Veranstaltungen an Inte-

ressierte weiter und tragen einen Teil zur Verbesserung der Ausbildungs- und Berufschancen junger Migranten bei. Die ABBI-Lotsen organisieren kultursensible, mehrsprachige Kampagnen und Infoveranstaltungen. Diese sollen unter anderem in Freizeiteinrichtungen, religiösen Zentren, Schulen, Betrieben und Wohlfahrtsverbänden stattfinden. Allen Beratungsstellen, Schulen, Betrieben oder anderen Einrichtungen, die Kontakt zu Menschen mit Migrationshintergrund haben, stehen die ABBI-Lotsen für Informationsveranstaltungen zur Verfügung. Die Vermittlung erfolgt über das Interkulturelle Begegnungszentrum für Frauen e. V., Anne Wolf-Montag, Tel. / 47 27 , [email protected] Zu den lokalen Kooperationspartnern des ABBI-Projekts in Schweinfurt gehören die Gesellschaft für berufliche Förderung mbH, die Handwerkskammer Unterfranken, die IHK Würzburg-Schweinfurt, der Integrationsbeirat der Stadt Schweinfurt, das Jobcenter der Stadt Schweinfurt und das Staatliche Schulamt Schweinfurt. Das Ethno-Medizinische Zentrum e. V. und das Interkulturelle Begegnungszentrum für Frauen e. V. setzen das Projekt gemeinsam um, die Stadt Schweinfurt und die Agentur für Arbeit Schweinfurt stehen fördernd zur Seite.

Text : Integrationsbeirat Schweinfurt

ie Arbeitsangebote in Schweinfurt und die sich daraus ergebenden Chancen für Einheimische und Migranten sind gut. Trotzdem tun sich insbesondere junge Migranten mitunter schwer, einen Ausbildungsplatz zu finden. Mit dem neuen Projekt „Ausbildungskette für Bildungschancen, Berufsorientierung und Integration in den Arbeitsmarkt“ (ABBI-Projekt) sollen die Ausbildungs- und Berufskarrieren junger Migrantinnen und Migranten und deren Integration in den Arbeitsmarkt nachhaltig verbessert werden.

Лотцманы проекта ABBI из образцового города Швайнфурт начинают свои кампании

ERNTEDANK DANK DER RELIGIONEN Harvest Festivals – A religious symbol of gratitude

Şükran günüDinlerin teşekkürü

Text / Grafik: tm/ rf

Ernten und danken – seit die Menschen Ackerbau und Viehzucht betreiben, gehört der Erntedank zu den wichtigen Festen im Jahreskreis. Rituale und Feiern zum Erntedank werden von allen Völkern und in allen Religionen gefeiert. Griechen, Römer und Ägypter brachten in der Antike ihren Fruchtbarkeitsgöttern Opfer dar. Kelten feierten im August das Kornfest und zur Tagundnachtgleiche das Weinfest. Auch die Germanen feierten den Herbstanfang und die Erntezeit mit einem dreitägigen Fest. Mit verschiedenen Ritualen dankten sie ihren Göttern für eine reiche Ernte. Für das Pferd Sleipnir, das dem Hauptgott Odin gehörte, wurde auf dem Feld ein Büschel Korn stehengelassen und aus den letzten Korngarben wurde ein Erntedankkranz geflochten. Im Christentum ist das Erntedankfest eine traditionelle Feier nach der Ernte im Herbst, bei der die Gläubigen Gott für die Gaben der Ernte danken. Erntedankkränze schmücken zu dieser Zeit unsere Kirchen und Festtagswagen. Über die Jahrtausende sind einige der Rituale sogar bis in die heutige Zeit erhalten geblieben. So werden in Frankreich heute noch nach der Weinlese Erntefeste gefeiert. In Japan feierte man früher Niinamesai. Es war ein Ritual, bei dem der Kaiser den frisch geernteten Reis den Göttern opferte. Heute feiern die Japaner im November stattdessen Kinrô Kansha no Hi, den „Tag des Dankes für die Arbeit“. In den Vereinigten Staaten von Amerika ist das Erntedankfest Thanksgiving ein nationaler Feiertag am vierten Donnerstag im November. Alle Mitglieder einer Familie treffen sich zum Thanksgiving-Essen, dessen Hauptspeise aus einem gefüllten Truthahn besteht. In manchen Religionen wird sogar zweimal im Jahr ein Erntedankfest gefeiert. Im Mai/Juni wird im Judentum Schawuot gefeiert. Aus diesem Fest

Праздник урожая – о благодарности в различных религиях

hat sich das christliche Pfingstfest entwickelt. Im Herbst feiern die Juden dann das Laubhüttenfest, das sieben Tage dauert. Dazu wird eine Sukka, eine Hütte, errichtet und mit Erntegaben geschmückt. Daher hat das Fest auch seinen hebräischen Namen Sukkot. Im Islam ähneln der Fastenmonat Ramadan und das daran anschließende Ramadanfest einer Erntedankfeier. Durch das tägliche Fasten, fünf Gebete am Tag und die Lesungen aus dem Koran setzen sich die Muslime in dieser Zeit sehr stark mit der Schöpfung und Gnade Gottes auseinander. Auch außerhalb des Ramadans beginnen alle täglichen Gebete mit den Worten „Alhamdu lillahi rabbi alalamin“, was übersetzt bedeutet: Wir danken Allah (Gott), dem Herrn der Welten. Im Hinduismus feiern die Gläubigen Mitte Januar die Wintersonnenwende und den Beginn der Erntezeit mit dem Fest Makar Sankranti. Zu diesem Fest lassen die Menschen Drachen in den Himmel steigen. Im südlichsten Bundesstaat Indiens, in Tamil Nadu, heißt das Fest Pongal und dauert drei Tage. Im September wird in Kerala, im Südwesten Indiens, das große, bunte Erntefest Onam gefeiert. Es dauert zehn Tage. Mit Schlangenbootrennen und traditionellen Tänzen ehren die Gläubigen König Mahabali, der - einer Legende nach – an diesem Tag aus der Verbannung zurückkehrte und sein Volk auf der Erde besuchte. In China, Vietnam und Taiwan werden Mondfeste gefeiert, mit denen die Seelen der Verstorbenen geehrt und Erntedank gefeiert wird. Diese Erntefeste finden nach dem Mondkalender am „ Tag nach dem achten Monat“ statt. Zu diesen Festen kommen alle Familienmitglieder zusammen, betrachten den Mond und essen Mondkuchen. 15

WARUM IST DEUTSCH LERNEN WICHTIG?

- Marias Geschichte

Über Millionen Europäer sprechen Deutsch. Deutsch ist Amtssprache in Deutschland, Österreich, Schweiz, Belgien, Luxemburg und in Italien (Südtirol). Zudem leben noch mehrere deutsche Volksgruppen in Serbien, Slowakei, Slowenien, Tschechien und Ungarn, wo Deutsch eine anerkannte Minderheitensprache ist. Wer also die deutsche Sprache beherrscht, kann sich in vielen europäischen Ländern verständigen – nicht nur in Deutschland. Maria ist 26 Jahre alt. Sie kommt aus Spanien und ist gelernte Floristin. Nach vielen Jahren erfolgloser Suche hat sie nun eine neue Arbeitsstelle in Deutschland gefunden. Sie arbeitet hier in einer großen Gärtnerei und kümmert sich um die Blumen in den Gewächshäusern. Maria kann kaum Deutsch. Denn die deutsche Sprache ist viel zu schwierig, oder?

Maria fällt ein, dass sie ohne Deutschkenntnisse hilflos wäre. Erst gestern musste sie eine ältere Dame nach dem Weg in die Bibliothek fragen. Zum Glück hat sie die Beschreibung der Frau in Deutsch gut verstanden. Ob sie sonst angekommen wäre? Auch beim Einkaufen braucht sie die deutsche Sprache. Wie soll Maria sonst wissen, welche Produkte in den zahlreich gefüllten Regalen stehen? Mit Maria fährt oft ein freundlicher Mann mit seinem kleinen Sohn im selben Bus nachhause. Heute hat er ihr gesagt, dass der Bus von einer anderen Haltestelle abfährt. Hätte Maria ihn falsch verstanden, wäre sie heute nicht pünktlich nachhause gekommen, sondern hätte den Bus verpasst. Ja, sogar bei der Fahrt mit öffentlichen Verkehrsmitteln benötigt man Deutsch. Nur noch wenige Monate und für Maria wird es besonders wichtig gut Deutsch zu können. Sie plant einen Besuch bei der Arbeitsagentur. Dort möchte sie sich erkundigen, welche Voraussetzungen notwendig sind, damit sich ihr Traum von einem eigenen Blumenladen erfüllt. Sie muss alles gut verstehen und sofort nachfragen können. Nur auf diesem Weg erfährt sie, welche Anforderungen an sie gestellt sind. Welche Formulare müssen ausgefüllt werden? Welche Zeugnisse und Qualifikationen benötigt sie? Wie viel Geld muss sie sparen? Wo bekommt sie Unterstützung? Bei ihrer beruflichen Zukunft will Maria nichts dem Zufall überlassen und muss gut vorbereitet sein. Schließlich möchte sie in Deutschland eine eigene Existenz aufbauen. Während sie die letzte Reihe Blumen für heute pflanzt, denkt Maria nach. Ihre Ausdauer und ihre Anstrengungen im Deutschkurs haben sich gelohnt. Da sie Deutsch kann, hat Maria bereits neue Menschen kennengelernt. Sie kann sich im Alltag verständigen und wird auch beruflich Fortschritte machen. Sie ist nun unabhängig. Sie hat sich in Deutschland gut eingelebt. Maria ist zuhause. Es ist nicht ihre spanische Heimat, doch sie fühlt sich wohl. Dank der deutschen Sprache versteht sie auch immer besser die anfangs fremde Kultur und die Verhaltensweisen ihrer Freunde, Kollegen und Nachbarn. Endlich kann Maria ihre Gefühle, Meinungen und Gedanken mitteilen. Sie erinnert sich an eine ungarische Volksweisheit „Mit jeder Sprache, die du kannst, bist du ein Mensch mehr.“

Text: tm /Übersetzung: tm / Integrationsbeirat Schweinfurt

Nein! Die deutsche Grammatik ist vergleichsweise einfach und im täglichen Sprachgebrauch wenig bedeutend. Zudem spricht man in Deutschland genauso, wie man das Wort schreibt. Diese Tatsache erleichtert das Schreiben in deutscher Sprache. Manche Wörter haben unterschiedliche Bedeutungen oder eine Bedeutung hat mehrere Wörter. Dies lässt die deutsche Sprache manchmal kaum beherrschbar erscheinen. Doch es ist nicht schwer, Deutsch zu lernen. Im Vergleich zu den slawischen Sprachen, wie z.B. Russisch, oder gegenüber Französisch ist Deutsch einfach. Gut, vielleicht ist Deutsch doch nicht so schwer. Maria fragt sich, wo sie die Sprache lernen kann. Sie kommt erst abends von ihrer Arbeit nach Hause. Dann ist sie viel zu müde, noch in Lehrbüchern zu blättern und sich die Sprache beizubringen. Geht das nicht einfacher? Volkshochschulen, verschiedene Institute und Organisationen, Sprachschulen oder Privatlehrer bieten Deutschkurse an. Bei diesen Kontaktstellen kann man sich anmelden und die deutsche Sprache Schritt für Schritt erlernen. Auch Intensivkurse über mehrere Wochen und Unterricht am Wochenende werden angeboten. Film und Fernsehen, Zeitschriften, Internet oder Radio helfen zusätzlich, mit der Sprache vertraut zu werden und die richtige Aussprache zu hören. Wichtig für das Lernen sind Ausdauer und Motivation. Wer viel übt und keine Angst vor Fehlern hat, beherrscht die Sprache schnell und sicher.

Maria hat in den letzten Monaten fleißig gelernt. Sie merkt zunehmend, wie wichtig es ist, Deutsch zu sprechen. Für einen dauerhaften Aufenthaltstitel in Deutschland sind ausreichende Deutschkenntnisse Pflicht. Kann Maria nicht gut Deutsch sprechen, erhält sie auch keine deutsche Staatsbürgerschaft. Dabei ist es ihr Traum, in Deutschland einen eigenen Blumenladen zu eröffnen. Später möchte sie hier auch einmal heiraten. Am liebsten Alexander, in den sie seit einigen Wochen verliebt ist. Ohne Deutsch hätte sie Alexander gar nicht verstanden, als er sich mit ihr unterhalten wollte. Da sie die Sprache beherrscht, lernt sie leicht neue Menschen kennen und knüpft Bekanntschaften. Sie hat auch schon neue Freunde gefunden.

Text: tm /Übersetzung: tm / Integrationsbeirat Schweinfurt

Avrupa‘da yüz milyon‘un üzerinde insan almanca konuşuyor. Almanya, Avusturya, Isvicre, Belçika, Lüksemburg ve Italya‘nin Güney Tirol bölgesinde almanca resmi dildir. Bunun disinda Sirbistan, Slovakya, Slovenya, Cek Cumhuriyeti ve Macaristan‘da alman azinlik gruplari‘nin yasamasi dolayisiyla, almanca azinlik dili olarak kabul görmüstür. Yani sonuç olarak almanca‘yi biliyorsaniz sadece almanya’da deðil, bir çok avrupa ülkesinde iletiþim kurabiliyorsunuz. Maria 26 yaşındadır; ispanyadan gelmiş ve orada çiçekcilik mesleğini yapmıştır. Yıllarca umutsuzca iş aradıktan sonra yeni bir işi almanya‘da bulmuştur. Şuan büyük bir bahçe‘de bahçıvan olarak çalışmaktadır ve almancayı neredeyse hiç konuşamamaktadır çünkü almanca çok zor bir dildir, öyle değil mi? Hayır! Alman gramerini diğer dillerle kıyasladığımızda çok da zor olmadığını ve hatta günlük kullanımda gramere çok da fazla ihtiyaç duymadığımızı görebiliriz. Hatta almanyada bir kelime nasıl yazılıyorsa öyle okunmaktadır. Bu durum da alman dilinde yazı yazmayi kolaylaştırır. Bazı kelimelerin birçok anlamı olduğu gibi bir kelimenin de birçok anlamı olabiliyor. Bu gibi durumlar almancayı hiç kavranalamayacakmış bir dil gibi gösterebiliyor. Ama dediğimiz gibi almanca öğrenmek çok zor değil. Hatta rusca gibi slav dilleriyle veya fransızca ile kıyaslandiğında almanca gayet kolay bir dil. Maria, alman dilini nerede öğrenebileceğini düşünüyor. Çalışma hayatı olduğu için eve geç saatlerde geliyor ve o vakitten sonra kitap açmaya vakti ve dermanı kalmıyor. Bunun daha kolay bir yolu olamaz mi? Halkokulları, enstitüler, çeşitli organizasyonlar, dil okulları veya özel hocalarda almanca öğrenilebiliyor. Hızlandırılmış ve hafta sonu kurslarında da almanca öğrenilebilmekte. Onun dışında film izlemek, gazete ve dergi okumak, internet ve radyoyu takip etmek insana kulak aşinalığı kazandırıyor ve aksanı düzeltmede yardımcı oluyor. Sadece öğrenmek için biraz motivasyona ve dayanıklılığa ihtiyacımız var. Eğer kim çok çalışıp hata yapmaktan korkmaz ise bir dili çok çabuk öğrenir. Maria geçtiğimiz aylarda sıkı bir şekilde almancaya çalıştı ve şuan almanca konuşmanın ne kadar önemli olduğunu anladı. Çünkü süresiz oturum hakkını kazanabilmesi için almanca bilgisinin iyi düzeyde olması gerekiyor. Hatta alman vatandaşlığı için de iyi düzeyde almanca konuşması gerekiyor. Çünkü almanyada çiçekci dükkanı açmak gibi bir hayali var kendisinin. Hatta burda bir yuva kurmayi bile düşünüyor, çünkü bir kaç haftadır Alexander adında bir gence aşık. Eğer almancası olmasaydı onunla konusabilme şansına sahip olamayacaktı. Almancayı bildiği için birçok insan ile iletişime geçip yeni yeni insanlarla tanışabiliyor. Maria almanca bilgisinin olmaması durumunda neler olabileceğini düşünüyordu çünkü daha dün yaşlı bir

Almanca öğrenmek neden bu kadar önemli?

- Maria‘nin hikayesi

bayana kütüphanenin yolunu sorması gerekti. Neyse ki anlatılanları doğru anladı, eğer yanlış anlasaydı yolu yine de bulabilirmiydi? Bunun dışında aliş-veriş‘te de dile ihtiyaç duyuyor. Almancası‘nın olmaması durumunda bu kadar ürünün ne olduğunu nerden bilebilirdi? Maria eve otobüsle giderken ona oğlu ile birlikte yardımsever bir adam eşlik ediyor. Bugün Maria‘ya otobüsün başka bir duraktan kalkacağını söyledi. Eğer Maria onu anlamasaydı eve zamanında yetişemeyecekti. Toplu taşıma araclarında bile almancanın ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Birkaç ay sonra Maria için baya önemli olacak çünkü almancası iyi bir düzeye geldiğinde Işçi bulma kurumuna başvuruda bulunup kendine ait çiçekci dükkani açmak için gerekli şartlar hakkında bilgi almak istiyor. Çünkü anlatılanları iyi anlaması ve soru sorması gerektiği durumda çabuk davranması gerekir. Yalnız bu şekilde hangi şartları yerine getireceğini öğrenebilir. Hangi başvuru formunu doldurması gerekir? Hangi yeterlik diplomalarını ibraz etmesi gerekir? Ne kadar birikmiş parasının olması gerekir? Nereden ne gibi yardım alabilir? Mesleki geleceği hakkında işini şansa bırakmak istemiyor ve buna karşılık iyi hazırlamış bir şekilde oraya gitmesi gerekir. Sonuçta almanya‘da yeni bir hayat kurmayı hedefliyor. Maria bugünlük için çiçeklerin son sırasını ekerken düşünüyor. Almancayı öğrenirken verdiği emekler ve göstermiş olduğu dayanıklılığın karşılığını görüyor. Çünkü almancası sayesinde yeni insanlarla tanışabilme fırsatı buldu. Günlük hayatta iletişim kurabiliyor ve bu gelişimleri mesleki hayatında da gösterebilecek. Artık tamamıyla bağımsız ve almanyaya iyi adapte oldu. Kendisini evinde gibi hissediyor. Belki anavatanı gibi olmasa da almanyada şuan mutlu. Almancası sayesinde ilk başlarda yabancı gelen kültürü, arkadaşlarının ve komşularının davranış biçimlerini artık anlamaya başladı. Artık duygu ve düşüncelerini rahatca ifade edebiliyor ve eski bir macar atasözünü düşünüyor. „Bir dil bir insandır“. 17

Why is learning German important ? - Maria‘s Story More than million Europeans speak German. German is an official language in Germany, Austria, Switzerland, Belgium, Luxemburg and Italy (South Tyrol). Moreover there are still several groups of ethnic Germans living in Serbia, Slovakia, Slovenia, Czech Republic and Hungary where German is an officially recognized minority language. Maria is 26 years old. She is from Spain and a florist. After years of searching in vain she has now found a new job in Germany. She is working in a large plant nursery and is responsible for the care of the flowers in the green houses. Maria hardly speaks any German. Because German is far too difficult, right?

Okay, maybe German isn’t so difficult after all. Maria wonders where she can learn the language. She doesn’t get home from work until late. Then she is much too tired to read textbooks and teach herself to speak German. Isn’t there an easier way? Adult education centers (Volkshochschulen), various institutes and organizations, language schools or private tutors offer German classes. At these points of contact you can register and learn German step by step. There are also intensive classes spanning several weeks or weekend courses. Movies and TV, magazines, the internet or radio are also helpful to get acquainted with the language and to hear the correct pronunciation. What’s important for the learning process are perseverance and motivation. Whoever practices a lot and isn’t afraid to make mistakes will master the language quickly and surely. Maria has been studying hard in the past few months. Ma18

Maria realizes that without German skills she’d be helpless. Only yesterday she had to ask an elderly lady for the way to the library. Luckily she was able to understand the woman’s description in German. Would she have arrived at the right place otherwise? She also needs German when shopping. Otherwise, how would Maria know which products can be found on the well-stocked shelves? A friendly man and his small son often take the same bus home with Maria. Today he told her that the bus would depart from a different stop. If Maria hadn’t understood him she would have missed the bus and wouldn’t have made it home on time. Yes, even when using public transportation you need German. Only a few more months and it will be particularly important for Maria to speak German well. She is planning to visit the job agency (Arbeitsagentur). There she wants to get information on which prerequisites are necessary to realize her dream of opening her own flower shop. She needs to be able to understand everything well and to ask questions immediately. It’s the only way for her to find out which requirements she needs to fulfill. Which forms have to be completed? Which certificates and qualifications does she need? How much money does she need to save? Where can she get support? When it comes to her professional future Maria doesn’t want to leave anything to chance and she needs to be well prepared. After all she wants to build her future in Germany. While she is planting the last row of flowers for the day Maria is thinking. Her perseverance and her efforts in the German course have paid off. Now that she speaks German, Maria has already met new people. She can communicate in day-to-day situations and will make progress professionally. She is now independent. She has settled well in Germany. Maria is at home. It isn’t her Spanish home but she is comfortable. Thanks to the German language she now has a better and better understanding of the initially unfamiliar culture and behavior of her friends, coworkers and neighbors. Finally Maria is able to convey her feelings, opinions and thoughts. She is remembering the Hungarian saying “With every language you speak you become one more person.”

Text: tm /Übersetzung: tm / Integrationsbeirat Schweinfurt

Wrong! German grammar is comparatively easy and plays a minor role in everyday usage. In addition, German is pronounced exactly as it is spelled. This fact makes it easier to write German. Some words have different meanings or one meaning has various words. Sometimes, this makes it seem like German cannot possibly be mastered. But it isn’t that hard to learn German. Compared to the Slavic languages, for example Russian or French, German is easy.

ria is realizing more and more how important it is to speak German. To obtain a permanent residence title sufficient knowledge of the German language is mandatory. If Maria doesn’t speak German well enough she will not receive german citizenship. However, it is her dream to open her own flower shop in Germany. Later on she would like to get married here. Ideally to Alexander, with whom she’s been in love for a few weeks. If she hadn’t spoken German she wouldn’t have even understood Alexander when he tried to talk to her. Since she knows the language, it is easy for her to meet new people and make acquaintances. She has also found new friends already.

Почему важно изучать немецкий язык?

Text: tm /Übersetzung: tm / Integrationsbeirat Schweinfurt

- История Марии

Более миллионов европейцев говорят на немецком языке. Немецкий язык является официальным языком в Германии, Австрии, Швейцарии, Бельгии, Люксембурге и Италии (Южный Тироль). Кроме того, несколько этнических групп немцев до сих пор проживают в Сербии, Словакии, Словении, Чехии и Венгрии, где немецкий язык является официально признанным языком национальных меньшинств. Кто обладает знаниями немецкого языка может изъясняться с коренным населением во многих европейских странах. Марии 26 лет. Она флорист и приехала из Испании. Долгие безрезультатные поиски работы на родине привели её в Германию. Здесь она работает в Садовом хозяйстве и ухаживает за цватами в теплицах. Мария почти не разговаривает по немецки. Ведь немецкий язык очень сложный для изучения, не прaвдa ли? Нет. Граматика немецкого языка сравнительно проста и не столь значительна в обыденной жизни. К тому же слова в немецком языке произносятся так, как они написаны. Этот факт облегчает прaвописание в немецком языке. Некоторые слова имеют множество значений или одно значение можно выразить несколькими словами. Такая особенность языка создаёт подчас впечатление, что им очень сложно овладеть в идеале. Но на самом деле учить немецкий язык не сложно. По сравнению с языками славянской группы, как например русским языкoм, или по сравнению c французким — немецкий лёгкий язык. Хорошо, предположим, что немецкий не сложный язык. Мария интересуется, где она может его изучать. Вернувшись после трудового рабочего дня домой, она не находит в себе силы переворачивать горы книг и изучать язык самостоятельно. Можно ли сделать это проще? Вечерние народные высшие школы (Volkshochschulen), а так же многие другие учебные заведения, организации и часные преподаватели предлагают курсы по изучению немецкого языка. В таких организациях можно подать заявку, получить нужную информацию и шаг за шагом изучать язык. Кроме этого существуют интенсивные курсы, на протяжении нескольких недель, а так же занатия в выходные дни. Телевизионные передачи, кино, газеты, интернет и радио помогают дополнительно в освоении языка и учат прaвильному произношению. Очень

важны в этом деле выдержка и мотивация. Кто много учит и не боится совершать ошибки, тот овладевает языком быстро и уверенно. В последние месяцы Мария много учит и всё больше убежадется в том, что говорить по-немецки очень важно. Чтобы получить статус на проживание в Германии (Aufenthaltstitel) необходимо достаточное знание языка. Если Мария не достаточно хорошо владеет языком, она не получит немецкое гражданство (Staatsbürgerschaft). А ведь это её мечта — открыть в Германии свой цветочный магазин. Позднее Мария мечтает выйти здесь замуж, может быть за Александра, в котором она уже несколько недель души не чает. Не зная языка она бы вовсе не могла бы с ним изъясняться. Хорошее знание языка позволяет Марии легче заводить знакомства. У неё уже есть друзья. Мария постоянно убеждается в том, что не зная языка она была бы беспомощна. На днях ей пришлось спрашивать у одной пожилой дамы - как ей пройти в библиотеку. К счастью объяснения пожилой дамы Мария поняла. Пришла бы она к цели в обратном случае? Даже в магазине тебе необходимо знать немецкий язык. Как же иначе можно узнать, какие продукты стоят на обильно заставленных полках? С Марией в автобусе часто едет один добродушний мужчина со своим маленьким сыном. Сегодня он сказал ей, что автобус отъезжает с другой остановки. Если бы Мария неправильно его поняла, она опоздала бы на автобус и намного позже попала бы домой. Да, и в общественном транспорте необходимо знать язык. Всего несколько месяцев остаётся Марии на то, чтобы подучить немецкий язык, так как она плaнирует пойти на биржу труда (Arbeitsagentur), где она хочет получить информацию о требованиях, необходимых для воплощения в жизнь её мечты — собственный цветочный магазин. Она должна всё правильно понять и сразу же уточнить неясности. Только в этом случае она сможет получить достоверные сведения: Какие заявления надо подать? Какую квалификацию и какие документы надо предоставить? Сколько денег ей надо накопить и вложить в своё предприятие? Кто может помочь ей в её начинаниях? В своей профессиональной деятельности в будущем Мария не хочет полагаться на счастливый слyчай, а быть оптимально подготовленной. Ведь она в конце концов хочет построить в Германии своё будущее. В то время, как Мария сажает последний на сегодня ряд цветов, она думает. Её выдержка и старания на курсе немецкого языка принесли плоды. Благодаря этим усилиям Мария познакомилась с новыми людьми. Она может изъясняться в обыденной жизни и продвигаться по профессии. Она стала независимой и прижилась в Германии. Она дома. Это не её родина Испания, но ей здесь хорошо. Блaгодаря знаниям немецкого языка, Мария может лучше понимать изначально чужую культуру, поступки и поведение её друзей, коллег и соседей. Наконец-то Мария может делиться своими чувствами, мнениями и мыслями. Ей приходит в голову одна венгерская мудрость: «Каждый язык, который ты знаешь, делает тебя как человека богаче». 19

EIN LEBEN IN Schweinfurt‘ta yasam SCHWEINFURT Der Abzug der amerikanischen Truppen aus Schweinfurt ist ein aktuelles Thema. Hilda Wojack ist eine amerikanische Staatsbürgerin, die durch die Stationierung ihres damaligen Ehemannes nach Schweinfurt kam und nun mit ihren Kindern und ihrem deutschen Lebensgefährten als Patchworkfamilie zusammen lebt. Wir haben genau nachgefragt und Hilda schilderte uns die Vorteile aber auch die Sorgen und Ängste einer amerikanischen Mutter. I-MAG: Seit wann leben Sie bereits in Deutschland ? Hilda: Wir leben seit in Deutschland. Als mein damaliger Ehemann vor 11 ½ Jahren nach Schweinfurt versetzt wurde, waren unsere Kinder Madeleine 8, Eveline 3 und Sam erst 1 Jahr alt.

k c a j o W a Hild

I-MAG: Besuchten Ihre Kinder eine amerikanische Schule? Hilda: Ja und nein. Madeleine ging hier weiterhin auf die amerikanische Schule und besucht nun ein College in Massachusetts in den USA. Sam und Eveline kamen in einen deutschen Kindergarten und danach in die deutsche Grundschule. Zurzeit besuchen Eveline und Sam eine Mittelschule im Landkreis.

Living in Germany

I-MAG: Wieso haben Sie sich dazu entschlossen, in Schweinfurt zu bleiben?

Жизнь в Германии

veline E Sam Madeleine

Text / Foto: tm / tm

Hilda: Der hauptsächliche Beweggrund, warum wir hier bleiben möchten ist der, dass meine Kinder Sam und Eveline hier die Schule erfolgreich absolvieren können. Ich möchte, dass die beiden weiterhin zweisprachig aufwachsen, um ihnen dadurch bessere Zukunftschancen für den Bildungsweg zu ermöglichen.

I-MAG: Wie verlief Ihre berufliche Laufbahn in Deutschland bisher? Hilda: Bis habe ich mich sehr für die hier stationierten Familien engagiert, indem ich mich für verschiedene Projekte und Maßnahmen eingesetzt habe. Zusätzlich konnte ich amerikanischen Familien – insbesondere werdenden Müttern – zeigen, wie man sich in die deutsche Gesellschaft eingliedert und was nach dem Abzug der Streitkräfte auf sie zukommt. Auch war ich zwei Jahre lang erfolgreich als Präsidentin im Elternbeirat der amerikanischen Mittelschule tätig. In dieser Zeit konnte ich mich sehr für das Thema Schule engagieren. Beschäftigt war ich somit immer – jedoch unentgeltlich.

INTERV

IEW

„Я хочу, чтобы они оба и дальше говорили на двух языках, чтобы в будущем у них было больше шансов „получить образование.„

„I would like them to be able to afford to continue growing up bilingually to afford them better chances for their further education.“

„Çocuklarımın hem eğitim hem de mesleki geleceği açısından iki dilli büyümesini istiyorum.“ I-MAG: Haben Sie Ängste oder Bedenken im Hinblick auf Veränderungen in der Zukunft? Hilda: Man hat immer Bedenken vor Veränderungen, aber wir sind eine tapfere Familie. I-MAG: Fällt es Ihnen schwer, Beruf und Familie miteinander zu vereinbaren? Hilda: Es ist immer schwer, Familie und Beruf unter einen Hut zu bringen. Madeleine war mir eine große Hilfe als ich meinen Job in der Kaserne bekam. Sie hat auf Sam und Eveline aufgepasst und das war eine riesen Unterstützung. Jetzt sind die beiden älter und selbstständiger, dadurch lassen sich der Haushalt und mein Job leichter vereinbaren. Vor allem, seit ich Siggi als Partner an meiner Seite habe, funktioniert unsere Patchworkfamilie sehr gut. I-MAG: Leben Sie und Ihre Familie nach deutschen oder nach amerikanischen Grundsätzen? Hilda: Wir sind eine Mischung aus beidem. Allerdings haben wir uns mit der Zeit der deutschen Kultur immer mehr angenähert und feiern kaum noch amerikanische Feiertage. Mir ist es aber wichtig, dass ich zuhause überwiegend Englisch und Siggi überwiegend Deutsch sprechen. So können wir wenigstens unsere Sprachkenntnisse beibehalten und stetig verbessern.

Hilda mit Familie: v.L.: Sigi, Sam, Hilda, Eveline, u. Madeleine I-MAG: Gibt es für Sie Unterstützung seitens der US Armee bezüglich der Eingliederung in Deutschland? Hilda: Leider nicht. Natürlich gab es Anfangsschwierigkeiten, jedoch fand ich mich Dank der Unterstützung meines Partners schnell auf den verschiedenen Ämtern zurecht und konnte die nötigen Informationen für mich einholen. I-MAG: Wie finden Sie die Freizeitangebote in Schweinfurt und Umgebung? Was fehlt Ihnen? Hilda: Das Freizeitangebot in Schweinfurt ist sehr vielfältig. Es gibt viele Museen, Ausstellungen und gute Einkaufsmöglichkeiten. Das Angebot an sich ist genau richtig. Nicht zu viel, nicht zu wenig – alles, was man braucht, ist da. I-MAG: Was wünschen Sie sich und Ihren Kindern für die Zukunft? Hilda: Ich wünsche mir, was sich wahrscheinlich alle Eltern wünschen - dass die Kinder glücklich sind. Daher war es mir auch wichtig, dass meine Kinder auf eine deutsche Schule gehen, damit sie in Zukunft mehr Möglichkeiten haben. Es ist schwer im Moment einen Job zu finden und wenn sie zweisprachig aufwachsen, haben sie einfach mehr Chancen. Madeleine ist jetzt seit 2 Jahren auf einem College in Massachusetts und eine Woche zu Besuch bei uns in Deutschland und das macht mich natürlich glücklich und stolz. 21

WAHLEN IN DEUTSCHLAND Elections in Germany

Almanya‘daki secimler

Am September sind die Bürgerinnen und Bürger des Freistaates Bayern aufgerufen, die Abgeordneten des Bayerischen Landtags und die Bezirksräte zu wählen und über fünf Volksentscheide abzustimmen, eine Woche später am September wählen dann rund 62 Millionen Wahlberechtigte in ganz Deutschland den Deutschen Bundestag. In vielen anderen Ländern der Welt haben die Menschen nicht die Möglichkeit bei freien Wahlen ihren Willen zum Ausdruck zu bringen. Nehmen Sie daher Ihr Recht zur Wahl wahr und geben Sie am und September alle Ihre Stimmen ab!

Bezirkstagswahl Каждые 5 лет, одновременно с выборами в баварский ландтаг, проходят прямые выборы и в бециркстаг. Her beş yılda bir eyalet meclis üyeleri ve bölge seçim günü beraber seçilmekte. Every five years the district council is elected directly and at the same time as the Bavarian Parliament.

Bei der Bezirkswahl hat jeder wahlberechtigte Bürger zwei Stimmen. Mit der Erststimme (kleiner blauer Stimmzettel) wird ein Bewerber oder eine Bewerberin – von einer Partei (oder Wählergruppe) nominiert – in einem Stimmkreis gewählt. Diesen Bewerber nennt man „Direktkandidat“. Der Wähler kann den Kandidaten wählen, zu dem er einen persönlichen, direkten Bezug hat. Gewählt ist der Bewerber, der die meisten Stimmen hat. 22

выборах в бециркстаг у каждого наделенного Приправом голоса гражданина есть два голоса.

Свой первый голос (маленький синий бюллетень) избиратель отдает за кандидата от избирательного округа, выдвинутого партией (или группой избирателей). Второй голос (большой синий бюллетень) избиратель отдает за кандидата из окружного списка. Mit der Zweitstimme (großer blauer Stimmzettel) wird ein Bewerber oder eine Bewerberin auf der Wahlkreisliste gewählt. Auch diese Wahlkreislisten werden von den Parteien (oder Wählergruppen) aufgestellt. Der Wähler kann seine Stimme auf der Wahlkreisliste aber auch nur einer bestimmten Partei geben. In diesem Fall verzichtet er auf die Möglichkeit, Einfluss auf die von der Partei vorgegebene Reihenfolge der Kandidaten zu nehmen. citizen eligible to vote has two votes to cast in Every the district council election. The first vote (small

blue ballot) is to vote for a candidate – nominated by a party (or group of free voters) – within a district. With the second vote (large blue ballot) one candidate from the electoral district list is elected. seçiminde her oy kullanma hakkına sahip B ölge vatandaş iki tane seçim yapabilmekte. Birinci oy

hakkı ile (küçük mavi oy kağıdı) bir erkek veya bayan aday kendi oy çevresinde seçilir. Ikinci oy hakkı ile (büyük mavi oy kağıdı) adaylar seçmen listesine seçilirler.

Landtagswahl:

Zusammen mit der Bezirkstagswahl wird auch der Bayerische Landtag alle fünf Jahre gewählt. Der Sitz des Bayerischen Landtages ist das Maximilianeum in München, wo der Landtag seine regelmäßigen Sitzung abhält.

Каждые пять лет вместе с выборами в бециркстаг проходят также выборы в ландтаг Баварии. Резиденцией баварского ландтага является Максимилианеум в Мюнхене, где проводятся регулярные заседания парламента. Bölge seçim günü ile birlikte bavyera eyalet meclisi üyleri de her beş yılda bir seçilmektedir. Bavyera eyalet meclisi düzenli olarak toplantılarını Münih‘te bulunan Maximilianeum‘da yapar.

Text / Foto: Oliver Schulte / rf

Alle fünf Jahre wird der Bezirkstag gleichzeitig mit dem Bayerischen Landtag direkt gewählt. Der unterfränkische Bezirkstag hat seinen Sitz in Würzburg. Seine Mitglieder werden als Bezirksräte bezeichnet und bestimmen die Grundzüge der Bezirkspolitik, verabschieden den Haushalt und wählen aus ihrer Mitte den Bezirkstagspräsidenten als Vorsitzenden des Bezirkstags. Die Bezirksräte sind ehrenamtlich tätig. Die Bezirke übernehmen Aufgaben, von denen man ausgeht, dass sie von Städten und Landkreises nicht wahrgenommen werden können. Dazu zählen die Bereiche Gesundheitswesen (Einrichtungen für Psychiatrie, Neurologie und Suchtkranke), Sozialwesen (überörtlicher Träger der Sozialhilfe für Behinderte und ältere Mitbürger in Einrichtungen), Kultur- und Heimatpflege (Freilichtmuseen), Schulwesen (Schulen für Hör- und Sprachgeschädigte) und der Schutz der Natur und Gewässer.

Выборы в Германии

Together with the council district the Bavarian Parliament is also elected every five years. The seat of the Bavarian Parliament is the Maximilianeum in Munich, where the Bavarian Parliaments holds its regular sessions. Die Mitglieder das Landtages werden als Landtagsabgeordnete bezeichnet und bestimmen die Grundzüge der Bayerischen Landespolitik. Der Landtag beschliesst Gesetze und stimmt über den Haushalt des Freistaates ab. Er wählt den Bayerischen Ministerpräsidenten und bestätigt die Mitglieder der Bayerischen Staatsregierung, die Minister und Staatssekretäre.

акже как и при выборах в бециркстаг, у каждого имеющего право голоса гражданина есть два голоса. Первый голос (маленький белый бюллетень) отдается кандидату от избирательного округа. Вторым голосом (большой белый бюллетень) избирается кандидат по земельному списку. in the district council elections, every citizen Aseligible to vote has two votes to cast. The first vote (small white ballot) is to vote for a candidate within a voting district. With the second vote (large white ballot) a candidate from the electoral district list is elected.

ynen Bölge Seçim Günü‘nde olduğu gibi oy kullanımına sahip olan seçmen iki adet oy kullanabilir. Ilk oy ile (küçük beyaz oy kağıdı) bir erkek veya bayan aday kendi oy çevresinde seçilir. Ikinci oy hakkı ile (büyük beyaz oy kağıdı) adaylar seçmen listesine seçilirler. Wie bei der Bezirkstagswahl hat wieder jeder wahlberechtigte Bürger zwei Stimmen zu vergeben. Mit der Erststimme (kleiner weißer Stimmzettel) wird ein Bewerber oder eine Bewerberin in einem Stimmkreis gewählt. Auch diesen Bewerber nennt man wie beim Bezirk „Direktkandidat“. Der Wähler kann den Kandidaten wählen, zu dem er einen persönlichen, direkten Bezug hat. Gewählt ist der Bewerber, der die meisten Stimmen hat. Mit der Zweitstimme (großer weißer Stimmzettel) wird ein Bewerber oder eine Bewerberin auf der Wahlkreisliste gewählt.

Volksentscheide: Одновременно с выборами в бециркстаг и ландтаг, 15 сентября, пройдет и голосование по 5 референдумам. Bölge seçim günü ve eyalet seçimleriyle birlikte anayasa değişimiyle ilgili 5 adet Referandum da yapılacaktır.

Zeitgleich zur Wahl des Bezirks- und Landtags am September finden auch fünf Abstimmungen im Rahmen eines Volksentscheides statt. Das Bayerische Gesetz sieht vor, dass eine Änderung der Bayerischen Verfassung zur Entscheidung dem Volk vorgelegt werden muss. Der Bayerische Landtag schlägt daher fünf Änderungen der Verfassung vor. Sie haben daher die Möglichkeit auf einem weiteren gelben Stimmzettel fünfmal mit ja oder nein zu stimmen - also die Änderungen zu befürworten oder abzulehnen.

Bundestagswahl: Der Bundestag ist die erste Kammer des Parlaments der Bundesrepublik Deutschland und hat seinen Sitz im Reichstagsgebäude in Berlin. Die Mitglieder des Bundestages - Bundestagsabgeordnete genannt - werde alle vier Jahre direkt vom Volk gewählt. бундестага, т. е. депутаты бундестага, Ч лены избираются непосредственно населением страны каждые 4 года. И при выборах в бундестаг вы снова голосуете по двум спискам. Свой первый голос вы отдаете за кандидата, а второй - за партию. members of the Bundestag (German ParliaT hement) – called Bundestagsabgeordnete – are elected directly every four years. For the election of the members of the Bundestag you again have two votes to cast. With the first vote you vote directly for a candidate and with the second vote you vote for a party. üyleri veya milletvekili her dört yılda bir M eclis halk tarafında seçiliyorlar. Yine genel seçimde de

iki adet oy kullanabilirler. Birinci oy ile direkt adayı ikinci oy ile bir partiyi seçebiliyorlar. Damit ist der Bundestag das einzige direkt vom Volk gewählte Verfassungsorgan. Neben der Wahl des Bundeskanzlers und Bundestagspräsidenten sind die Aufgaben des Bundestages die Gesetzgebung, die Verabschiedung des Haushaltes und die Kontrolle der Bundesregierung. Auch bei der Bundestagswahl haben Sie wieder zwei Stimmen zu vergeben. Mit der Erstimme wählen Sie einen Direktkandidaten und mit der Zweitstimme eine Partei. Anders als bei der Bezirkstags- oder Landtagswahl können Sie also mit ihrer Zweitstimme keinen Listenkandidaten aussuchen und wählen, sondern ausschließlich ihr Kreuz bei einer Partei machen. Natürlich ist es so auch möglich mit ihrer Erst- und Zweitstimme unterschiedliche Parteien zu unterstützen. Im Unterscheid zur Bezirkstags- und Landtagswahl geben Sie beide Stimmen auf einem Wahlzettel ab! Information zum Wahlrecht

Information zum Deutschen Bundestag

At the same time as the election of the district council and the Bavarian Parliament five ballots are up for vote within the framework of a referendum. 23

Neueste Entwicklungen beim Projekt

„Go Together – Integration, Partizipation und Interkulturelle Öffnung“: Recent developments in the project „Go To-

Projede son gelismeler „Go Together“

Новости из проекта „Go Together“

Informationsveranstaltung „Rassismus und Courage“

eder kann diskriminieren oder diskriminiert werden, egal wie er aussieht und woher er kommt. Niemand ist nur Opfer oder Täter. Allerdings sind nicht alle Menschen gleichermaßen von Rassismus betroffen. Diesen und anderen Themen widmet sich die Veranstaltung am Oktober in der Rathausdiele. Sie richtet sich an Verantwortliche in Jugendverbänden, Schülermitverantwortungen und Lehrkräfte, mit dem Ziel, den Blick für Rassismus zu schärfen und Handlungsmöglichkeiten zu skizzieren. Unter anderem stellen Schüler und Lehrkräfte das Projekt „Schule ohne Rassismus – Schule mit Courage“ in Schweinfurt vor.

Filmvorführung „Blut muss fließen – Undercover unter Nazis“

n Kooperation mit der DGB-Jugend Nordbayern zeigen wir am Donnerstag, Dezember von Uhr bis Uhr im Jugendkulturhaus Stattbahnhof in Schweinfurt den Dokumentarfilm über das konspirative Milieu von Rechtsrock-Konzerten in Deutschland. Der Film basiert auf einer neunjährigen verdeckten Filmrecherche auf Nazi-Konzerten, die die extreme Gewaltbereitschaft und wiederholte Volksverhetzung darstellt. Der Titel „Blut muss fließen“ bezieht sich auf den Refrain des zitierten Lieds „Blut“, einer antisemitischen Variante des Heckerlieds, das »zum festen Repertoire vieler rechtsextremer Bands gehört« und »Repräsentations- oder Identitätssymbol der radikalen Kreise« ist. Im Anschluss an den Film wird der Regisseur Peter Ohlendorf für Fragen zur Verfügung stehen.

funduszeue.info

PR-Anzeige / Text / Fotos: Stadtjufendring

och vor der Sommerpause hat der Stadtjugendring Schweinfurt im Rahmen von „Go Together“ zusammen mit seinen Kooperationspartnern (Bayerisches Jugendrotkreuz Schweinfurt, Jugend der Alevitischen Gemeinde Schweinfurt) die Maßnahme „Go Kart together“ auf und neben der Rennstrecke des Kart-Centers Oberwerrn durchgeführt. Die mit rund Teilnehmern sehr gut besuchte Veranstaltung war in jeder Hinsicht ein voller Erfolg. Neben dem spannenden Rennen wurden nach der Siegerehrung gemeinsam verschiedenste Erfahrungen zu dem weitgefassten Thema „Integration und Interkulturelle Öffnung in der Jugendarbeit“ ausgetauscht. Die vorgetragenen Wünsche und Anregungen werden beim Stadtjugendring Schweinfurt in der weiteren Arbeit des Ausschusses für Jugendpolitik und Interkulturelle Öffnung Berücksichtigung finden. Dem vielfach geäußerten Wunsch der TeilnehmerInnen nach weiteren Maßnahmen wird der Stadtjugendring auch durch seine geplanten Aktivitäten im Rahmen der Interkulturellen Wochen der Stadt Schweinfurt gerecht.

Erfolg - mit gutem Recht

ZehntstraĂ&#x;e 22 Schweinfurt [email protected]

Telefon / 72 85 0 Telefax / 72 85 23 funduszeue.info Anzeige

t Karriere r e i n o i t k n u f „Hier ganz praktisch.“

Ausbildung oder Abiturientenprogramm bei Lidl Sie haben Ihre Schulzeit erfolgreich abgeschlossen und suchen eine Ausbildung, die Ihnen eine sichere Zukunft bietet und die Sie wirklich weiterbringt? Dann sind Sie bei Lidl genau richtig. Unsere Ausbildungsberufe bieten Ihnen jede Menge Chancen. Haben Sie Lust auf Verantwortung? Dann handeln Sie jetzt. Warum Lidl? Egal, ob Sie sich für eine Ausbildung entscheiden, oder für das Abiturientenprogramm – bei Lidl werden Sie immer kompetent betreut. Bei uns sind Sie Teil eines starken Teams, das Sie jederzeit unterstützt – von Anfang an. Voraussetzungen: Für das Abiturientenprogramm benötigen Sie die Allgemeine Hochschulreife oder die Fachhochschulreife. Für die Ausbildungen erwarten wir einen überzeugenden Haupt- oder Realschulabschluss. Doch egal, wofür Sie sich entscheiden – Sie sollten Interesse an Handelsthemen haben, leistungs- und lernbereit sein sowie eine freundliche und offene Art haben. Ausbildungen im Profil: Starten Sie bei uns mit der zweijährigen Ausbildung als Verkäufer (w/m) oder wählen

AUSBILDUNG BEI LIDL ANZ_Abiprogramm_Ausbildung_x_funduszeue.info 1

Sie die dreijährige Ausbildung zum Kaufmann (w/m) im Einzelhandel, um Stellvertretender Filialverantwortlicher (w/m) zu werden. Abiturientenprogramm im Profil: Hier warten gleich drei Abschlüsse in drei Jahren auf Sie! Nach 18 Monaten sind Sie Kaufmann (w/m) im Einzelhandel und nach weiteren 18 Monaten geprüfter Handelsfachwirt (w/m) IHK. Zudem können Sie eine Weiterbildung zum Ausbilder (w/m) machen. Kurzum: Mit dieser Kombination aus Aus- und Weiterbildung ist Ihr Ziel eine Position als Filialverantwortlicher (w/m). Attraktive Vergütung: Ausbildungen Vertrieb: 1. Jahr €, 2. Jahr €, 3. Jahr €. Abiturientenprogramm: 6. Monat €, Monat €. Danach profitieren Sie von der übertariflichen Vergütung bei Lidl. (Stand: August ) Informieren und bewerben Sie sich online über unser Bewerbungsformular auf funduszeue.info oder per E-Mail an [email protected]

Lidl lohnt sich.

BRK-Kreisverband Schweinfurt

Hausnotruf. Acil Servis.

DER ROT-KREUZ LADEN des BRK

Lange gut leben. Uzun ve iyi yaşam için.

Infos unter / Bilgiler: 94 - 0 funduszeue.info

Der Rot-Kreuz-Laden des BRK Kreisverbandes Schweinfurt bietet gute, gebrauchte Kleidung, Spielwaren, Haushaltswaren, Elektrogeräte und Bücher. Wir unterhielten uns mit Frau Sabine Ruß der Leiterin des Rot-Kreuz Ladens in der Oberen Str. 2, in Schweinfurt um herauszufinden – was hier angeboten wird und wer die Kunden sind. I-MAG: Können Sie sich kurz vorstellen, Frau Ruß? Sabine Ruß: Mein Name ist Sabine Ruß, ich bin 46 Jahre, verheiratet und habe zwei Kinder. Neben meiner Aufgabe als Leiterin des Rot-Kreuz-Ladens bin ich noch ehrenamtlich in der Wasserwacht engagiert. I-MAG: Können Sie uns kurz etwas zum Rot-Kreuz-Laden sagen?

I-MAG: Was genau wird hier im Laden angeboten? Sabine Ruß: Wir bieten Kleidung, Heimtextilien, Schuhe, Bucher, Spielwaren und Elektrokleingeräte an. Alle angebotenen Artikel wurden dem Roten Kreuz gespendet. Die Bekleidung stammt beispielsweise aus unseren Altkleidersammlungen und der Altkleidersammelstelle am Rot-Kreuz-Haus in der Gorch-Fock-Str. I-MAG: Was sind Ihre Aufgaben? Sabine Ruß: Wie alle meine ehrenamtlichen Mitarbeiter, bin ich in der Beratung und im Verkauf tätig und sortiere und prüfe die Waren. Als Leiterin des Rot-Kreuz-Ladens muss ich mich natürlich auch um Büroarbeiten wie das Ausstellen der Kundenkarten kümmern oder den Dienst28

Dükkanımızda giyim, ayakkabı, kitap, oyuncak ve elektrikli küçük ev aletleri bulabilirsiniz. Bütün ürünlerimiz Kızıl Haca bağış yoluyla geldi. Örneğin giyimlerimiz Gorch-Fock-Straße 15‘te bulunan Kızıl – Haç- Evinden bize ulaştı.

Мы предлагаем одежду, текстильные изделия для домашнего обихода, обувь, книги, игрушки и электроприборы. Все предлагаемые нами товары были пожертвованы Красному Кресту. Одежду, например, мы получаем из наших сборов подержанной одежды, а также из пункта сбора одежды рядом с отделением Красного Креста Rot-Kreuz-Haus, по улице GorchFock-Str. гуманитарного права I-MAG: Wer kann Sie bei dieser Arbeit ehrenamtlich unterstützen? Sabine Ruß: Jeder, der gerne mit Menschen in Kontakt kommt und Menschen helfen möchte. Bei der Arbeit im Rot-Kreuz-Laden ist man die ganze Zeit auf den Beinen, man sollte also ein gewisses Stehvermögen mitbringen.

Text / Foto: tm /funduszeue.infonn / DRK

Sabine Ruß: Unser Laden wurde im April hier in der Oberen Str. 2 eröffnet und wir haben täglich ca. 80 Kundenbesuche aus allen Schichten der Bevölkerung. Unsere Kunden kommen gerne, da es immer etwas Neues im Laden zu entdecken gibt. Derzeit sind wir 25 ehrenamtliche Mitarbeiter im Laden. Jeder ist uns werktags von 10 bis 17 Uhr und samstags bis 14 Uhr willkommen.

plan für meine fleißigen Helfer erstellen.

I-MAG: Wer kann hier einkaufen, gibt es Zielgruppen? Sabine Ruß: Bei uns kann jeder einkaufen. Für Kunden mit Sozialausweis haben wir eine Kundenkarte mit der es 50% Rabatt auf alle angebotenen Artikel gibt.

We offer clothing, home textiles, shoes, books, toys and small electronics. All items offered were donated to the Red Cross. The clothing, for example, comes from our clothing drives and our clothing collection point at the Red Cross Center at Gorch-Fock-Str. I-MAG: Ich habe gut erhaltene vollfunktionsfähige Elektrogeräte und Kinderspielsachen - in den Sperrmüll damit oder zu Ihnen in den Laden? Sabine Ruß: Elektroklein- und Küchengeräte nehmen wir gerne, solange sie nicht zu alt und wirklich gut erhalten sind- Kinderspielsachen ebenso. Nur voll funktionsfähige und unbeschädigte Sachen können wir aus Sicherheits- gründen unseren Kunden anbieten. Vielen Dank für das nette Gespräch!

BRK-Kreisverband Schweinfurt

Hausnotruf. Acil Servis. Lange gut leben. Uzun ve iyi yaşam için. Infos unter / Bilgiler: 94 - 0 funduszeue.info

Backrezepte I N T E R N A T I O N A L E

baking recipes

pişirme tarifleri

рецепты выпечки

Russische Piroggen ml Milch, 2 EL Zucker, ½ TL Salz und g Margarine in einem kleinen Topf aufwärmen, bis die Margarine schmilzt und 2 Eier zufügen. g Mehl und 1 Pck. Trockenhefe in einen größeren Topf geben und mischen. Die zerlassene Margarine hinzufügen und gut durchkneten. Füllung: 1 Kopf Weißkohl fein hobeln, salzen und gut durchkneten, damit der Saft austritt. 2 gehackte, harte Eier dazu mischen. Teig in kleine Kugeln formen und jede Kugel mit den Fingern leicht andrücken, in die Mitte die Füllung legen und eine Tasche formen. Piroggen nacheinander formen und auf ein mit dem Öl bestrichenes Backblech legen. Mit aufgeschlagenen Ei bepinseln und bei °C ca. 20 – 25 min. backen.

Türkisch Börek

g Hackfleisch in wenig Öl krümelig braten und kräftig würzen. 1 TK Pack Spinat zu dem Hackfleisch geben und verrühren, nochmals gut mit Knoblauchgranulat, Cayennepfeffer, Kreuzkümmel, Pfeffer abschmecken. Jeweils einen EL der Hack-Spinatmasse auf das breite Ende der Yufka-Dreiecke geben und Ecken einschlagen (damit die Füllung nicht ausläuft) und aufrollen. Röllchen im Backofen bei ca. °C backen bis sie eine schöne Farbe haben (zwischendurch wenden!)

American Brownies g Schokolade mit g Butter zum Schmelzen bringen, verrühren und etwas abkühlen lassen. 30 g Schokolade zerkleinern. g Mehl mit ½ TL Backpulver und ¼ TL Salz vermischen. 3 Eier, g Zucker und 1 Pck. Vanillezucker schaumig rühren und die lauwarme Schokoladenmasse dazugeben. Die Mehlmischung nach und nach dazusieben, alles vorsichtig verrühren und restlichen Schokoladenstückchen unterheben. Backform (ca. 23 x 23 cm) mit der restlichen Butter fetten, den Teig hineingeben und glatt streichen. Minuten in den auf Grad vorgeheizten Backofen geben. Wenn der Rand schön tiefdunkelbraun ist, müssten sie fertig sein.

Deutscher Zwetschgenkuchen Aus g Mehl, 1 Pck. Puddingpulver, g Margarine, 60 g Zucker, 1 Ei, Salz, 1 Msp. Backpulver und etwas Rumaroma einen Teig herstellen. Den Teig bis auf ein Drittel davon in eine Springform geben. Den restlichen Teig an dem Formenrand verteilen und hochziehen. g Zwetschgen gut waschen, entsteinen und halbieren. Die Zwetschgen auf dem Kuchenteig verteilen. Nun g Mehl, 75 g Butter, 60 g Zucker, 2 Pck. Vanillezucker, 1Prise Zimt, Aroma nach Wahl zu Streuseln verkneten und auf den Zwetschgen verteilen. Im vorgeheizten Backofen bei °C ca. Minuten backen.

Gutpepnetit A

Ты ешь, то что ты любишь Yemek Bir Aşktır Because you Eat what you like

DÖNER PIZZA LAHMACUN PIDE ISKENDER SALAT Wolfsgasse 1 / Schweinfurt Tel.: () 3 53

HOBA R

Ol N pMa B

ll l Ba N HOl YpTe O

NEU in Schweinfurt t r u f in e w h c S in W NE t r u f in e w h c S i N E Y

DIGITAL DRUCK ZENTRUM RUDOLPH

An den Sc

funduszeue.info w w • de h. lp do ru zinfo@dd 31 64 nfurt • Tel. ei hw Sc 1 42 97 • 12 hanzen

ERGİN ALTAY&#;IN GOGOL&#;DEN YAPTIĞI &#;ÖLÜ CANLAR&#; ÇEVİRİSİNDEKİ YANLIŞLAR (Nikolay GOGOL, &#;Ölü Canlar&#;, Bir epik şiir, Rusça&#;dan Çeviren: Ergin ALTAY, 1. Baskı İletişim Yayıncılık A.Ş., İstanbul)

s. 1. &#;Tulsk işi bronz iğne&#; diyor E.A. ve &#;Tula&#; adından türetilmiş sıfatı yanlış anlıyor. Tıpkı sayfanın 3. satırında da &#;Karel ağacından süslemeler&#;&#; demesi gibi. Doğrusu Karelya olmalıydı. Tula ve Karelya özel adlarından türetilmiş sıfatlar olan (Тулский&#; карелский) sözcükleri Tulsk ve Karel diye değil &#;çünkü Tulsk, Karel diye bir yok-, Tula ve Karelya diye çevrilmeliydi.

Romanın daha en başında, Çiçikov&#;un gelip yerleştiği hanın lokantasına &#;meyhane&#; diyor E.A. Трактир&#;in Türkçe karşılığı olarak kullanıyor bunu. Oysa bu sözcüğün eski anlamı 1. (Первоначально) Гостиница с рестораном, 2. (Позднее) Ресторан низшего разряда şeklindedir. Bu yanlış, sonraki sayfalarda başka pek çok yanlışı daha getiriyor. Meyhanecinin çırağı, meydancı vb. gibi kullanımları var çevirmenin. Mekanı hep meyhane diye düşünmesinden kaynaklanan yanlışlar bunlar. Oysa orası bir otel (1. anlam) ve &#;meyhanecinin çırağı&#; da otel görevlisi (nitekim Çiçikov&#;a odasını o gösteriyor!) ve tabi aynı zamanda otelin lokantasında da garson.

s. &#;(Takma yakalığı gözüken bir genç) yaylının çevresinde şöyle bir dolanmış, her yanını gözden geçirmiş&#;&#; diyor. Oysa o genç adam &#;başını arkaya çevirip arabaya şöyle bir bakar.&#; Hepsi bu. Zaten hareket halindeki bir arabanın çevresinde &#;şöyle bir&#; dolaşmak mümkün değildir. Aynı sayfada, funduszeue.infoafın sonunda &#;Altta boyunduruktu, ipti, koyun postuydu gibi şeylerin satıldığı dükkanlar&#;dan söz ediyor çevirmen. Öküze takılan ve ağaçtan yapılan boyundurukla binek hayvanlarına takılan hamut&#;u karıştırıyor&#; ama asıl &#;koyun postu&#;nu karıştırıyor. &#;Simit biçiminde yuvarlak halka ekmek&#; anlamına gelen баранка sözcüğünü, koyun postu diye çeviriyor.

Sonrası çok daha ilginç: &#;Altta boyunduruktu, ipti, koyun postuydu satılan dükkanlar&#;dan birinin penceresinde bir bakır semaver durmaktadır. E.A. burayı şöyle çevirmiş: &#;Bu bakır sbiten semaveri insan yüzünü çok andırıyordu: öyle ki, uzaktan bakıldığında pencerede, (biri simsiyah sakallı olmasa) iki semaver olduğu düşünülebilirdi.&#; Anlaşılan insan yüzünü andıran bir semaver var ve eğer bu semaverin simsiyah bir sakalı olmasa(!) iki semaver var sanılırmış! Oysa siyah sakallı semaver(!) falan yok, olamaz da! Semaverin yanında, o semaverin sahibi adam da durmaktadır (&#;sbiten&#; adı verilen ballı-baharatlı içeceği satan adam) Cümlenin Rusçası şöyle: &#;&#; в окне, помещался сбитенщик с самоваром из красной меди и лицом так же красным, как самовар, так что издали можно было подумать что на окне стояло два самовара, если бы один самовар не был с черною как смоль бародою.&#; Dolayısıyla cümlenin çevirisi şöyle olmalıydı: &#;&#;kırmızı, bakır semaverin yanında semaver gibi kıpkırmızı yüzüyle sbiten satıcısı da duruyordu; satıcının katran gibi kapkara sakalı olmasa, uzaktan bakan biri, pencerede iki semaver duruyor sanırdı.&#;

s. Çiçikov&#;un eşyaları taşınırken &#;kunduraları ve çizmeleri&#; geldi diyor E.A. Yanlış! Gelen yalnızca &#;kundura kalıpları&#; (&#;сапожные колодки&#;). Aynı paragrafta buna benzer artarda pek çok yanlış var: Çiçikov&#;un uşağının &#;setre&#;si değil, &#;kaput&#;u (&#;он притащил свою шинель&#;)&#; &#;çeşitli uşak giysileri bulunan çuval&#; değil, &#;uşak gereçleri bulunan çuval&#; (bir uşağın çuval dolusu, &#;çeşitli&#; giysileri mi olur! (&#;&#;мешка с разным лакейским туалетом&#;). Sonra, uşağın yatacağı &#;kötü bir yatak&#; anlatılırken &#;Rus yufkası gibi yamyassı&#; denilmesi uygun mudur? Ruslar yufka ekmeği nereden bilsinler? Bu da bir yana kötü bir yatak anlatılırken, pide gibi demek dururken yufka gibi denilir mi? Yorgan olsa anlatılan, neyse! Aynı sayfanın funduszeue.infoafında da şöyle diyor E.A.: &#;Kimi zaman bizim sanatsever aydınlarımız bile oda hizmetçilerinin önerilerine uyarak, İtalya&#;da böyle bir çok tablo satın alıp ülkemize getirmişlerdir.&#;

Nasıl yani? Sanatsever aydınlarımız oda hizmetçileriyle beraber mi gidiyorlar da İtalya&#;ya orada onların tavsiyelerine uyuyorlar, yoksa Rusya&#;dan mı tavsiye ediyor hizmetçiler tabloları efendilerine? Ve nasıl oluyor da İtalya&#;daki tablolar hakkında &#;sanatsever aydınlar&#; değil de, onların hizmetçileri daha çok bilgi sahibi oluyorlar? Ve bu hizmetçiler efendilerine hangi cesaretle tablo ısmarlayabiliyorlar. Böyle bir demokrasi mi vardı çarlık Rusyasında? Resim sanatından anlayan böyle yüksek kültürlü hizmetçiler mi vardı?

s. Lokantada Çiçikov&#;a ısmarladığı yemekler geliyor: &#;Birkaç hafta kalacak müşteriler için özellikle hazırlanmış lahana çorbası ile börek, kemik ilikli nohut&#;&#; Gelip geçici yolcular için saklanan birkaç haftalık börek (yani birkaç hafta beklemiş bayat börek), nasıl oluyor da "birkaç hafta kalacak müşteriler için özellikle hazırlanmış börek" olabiliyor? Kemik ilikli nohut&#;a hiç girmiyoruz.(İlik nerede satılır, ilikli yemek nasıl yapılır, bilinmez. Sakın bu ilik, beyin olmasın?!) Cümlenin Rusçası şöyle: &#;&#;щи с слоеным пирожком, нарочно сберегаемым для проезжающих в течение нескольких недельей, мозги с горошком&#;&#;

Aynı sayfada, satır daha aşağılar&#; Çiçikov kent yöneticileri hakkında bilgi topluyor: &#;Valinin, kent meclis başkanının, savcının kim olduğunu&#; öğrenmeye çalışıyor.&#; Çevirmenin &#;Kent meclis başkanı&#; dediği, yargıç&#;tan başkası değil. Председатель палаты yargıç demektir, çevirmen eğer Даль sözlüğüne bakmış olsaydı bunu kolayca görebilirdi, ama onun kolayı seçtiği ve iki sözcüğü toplayarak meclis+ başkan = meclis başkanı demeyi yeğlediği anlaşılıyor. Oysa hemen arkadan gelen &#;savcı&#; sözcüğü kuşkulanmak için yeterliydi. sayfada da -üstelik daha büyümüş olarak- yineleniyor bu yanlış.

Yine aynı sayfada bir iki satır daha aşağılarda şöyle diyor E.A: &#;Bu arada kentin büyük toprak sahiplerinin kimler olduğunu ilgiyle olmasa bile, daha da büyük bir titizlikle öğrenmeye çalışıyordu.&#; Cümlenin düşüklüğüyle ilgilenmiyoruz; ama Çiçikov &#;ilgiyle olmasa bile&#; değil, tam tersine ilgiyle dinliyor. Çevirmeni şaşırtan: &#;&#;с большею точностию, если даже не с участием&#; şeklindeki yapı olsa gerek?

Doğrusu, çevirmen pek çok yerde Gogol&#;ün söylediklerinin tam tersini söylüyor. Gogol&#;ün mizahını ıskalıyor. Hatta zaman zaman tercümeyi bırakıp telif ediyor. Türkçe bozuklukları ve &#;herkesin bildiği çeşidinden&#; (s) gibi Türkçe yazın diline yabancı, yerel ağız çeşidinden deyişlere yer veriyor.

s. 37&#; &#;Mavi çam ormanı&#; diyor E.A. Yanlış! Orman uzaktan &#;maviş&#; görünüyor. Belki kayın, belki meşe ormanı. &#;Cиневший лес&#; ifadesinde ne çam var, ne de hele, maviçam! Bir ormanın uzaktan mavi mavi görünmesini mavi çam ormanıyla karıştırıyor çevirmen.

s. 40. Son paragrafın başı: &#;&#;eskiden duvarları süsleyen, bir kişiyi aynanın karşısında ve aynadaki görüntüsüyle birbirine bakan iki kişi olarak gösteren portrelerde olduğu gibi&#;&#;

Biribirine bakan kişiler&#; bunların aynadaki görüntüleri&#; aynanın karşısındakiler, içindekiler&#; Oysa anlatılan çok yalın: iki portre var. Biri sağa biri sola bakıyor ve bu iki portre bir aynanın iki yanına asılıyor.

&#;İki arkadaş bir an kımıltısız, birbirlerine bakakaldılar: tıpkı, eskiden aynaların iki yanına asılan, birbirine bakan iki portre gibi.&#; Hepsi bu.

Cümlenin RUSÇASI şöyle: &#;Оба приятели&#; остались недвижимы, вперя друг в друга глаза, как те портреты, которые вешалисьв старину один против другого по обеим стороном зеркало.&#;

s. 42. &#;Oh! Hayır, rica ederim&#;&#; diyor E.A.

Bu &#;Oh!&#; Batılı roman ve filmlerden dilimize geçen bir kullanım; dilimizde bunun yerine genellikle Ah! kullanılır. Yalnız burada değil, başka pek çok yerde de kullanılıyor bu gereksiz ünlem (örneğin s. 44, , , &#;) .

Aynı sayfanın sonu: &#;&#;sözleşmesini cebime koyarım,&#; diyor E.A. (Manilov, &#;ölü canlar&#;ını Çiçikov&#;a satıyor ve anlaşılan bu satış sözleşmesini cebine koyuyor)!

Acaba?

Manilov orada aynen şöyle söylüyor: &#;&#;ölü canları size karşılıksız veriyor, bu alışverişten doğacak vergi ve harçları da üzerime alıyorum.&#; (&#;&#;и купчую беру на себя.&#;)

s. 43. 3. satır. E.A.nın &#;yere düşmüştü&#; dediği yünlü kumaş, gerçekte &#;cart diye yırtılıyor&#;! (&#;&#;лопнуло шерстяная материя&#;.

3. paragrafta E.A.nın &#;gerçekten de önemsiz&#; dediği, tam tersine &#;önemli&#;. Zaten metnin genel anlamına aykırı, önemsiz olmak. Manilov &#;совершенная дрянь&#; diyor. Çiçikov cevaben &#;очень не дрянь&#; diyor ve E.A. bunu &#;önemsiz&#; diye anlayıp çok önemli bir hata yapıyor. (Aslında öyle incelikli bir cümle ki bu&#; Söz konusu olan &#;ölü canlar&#;dır. Çiftlik sahibi Manilov için bunların hiçbir değeri yoktur. Bu yüzden de rahatlıkla дрянь, yani işe yaramaz, süprüntü, iğrenç şey diyebilmektedir. Dikkat edilsin: kullanılan sözcük &#;önemli&#; ya da &#;önemsiz&#; bile değildir. Aynı ölü canlardan para kazanma sevdasındaki Çiçikov içinse durum farklıdır, bu &#;işe yaramaz, süprüntü, iğrenç şeyler&#; onun için hiç de öyle değildir, E.A.nın dediğinin tersine, &#;çok önemlidir&#;.

s. 45 &#;Arabacı ikinci sapaktan sonraki sapağa sapması gerektiğini öğrenince&#;&#; kötü bir Türkçe!

s. 46. Son satırlara doğru. &#;&#;dizginlere asıldı&#; diyor E.A. Tam tersine. Daha hızlı gitmek isteyen arabacı ne yaparsa o yapılıyor, yani dizginlere asılmıyor, atları kamçılıyor arabacı (&#;&#;и стегнул по всем&#;&#;).

s. 47. Sayfa ortaları. &#;Öyle ki, Çiçikov yaylının yuvarlak iki penceresi olan (bu pencereler dışarıyı görmesi, Selifan&#;a daha hızlı gitmesini söylemesi için özellikle vardı) deri örtüsünü kapamak zorunda kalmıştı.&#; E.A. gereksiz yere ayraçlar açıyor ve bu işi çok sık yapıyor. Öte yandan yazarın cümlelerini yeterli bulmuyor, bunlara kendiliğinden &#;tamamlayıcı sözcükler&#; ekliyor. Örneğin bu cümledeki &#;özellikle&#; gibi. Şöyle diyor Gogol: &#;Это заставило его задернуться кожаными занавесками с двумя круглыми окошечками, определенными на рассматривание дорожных видов, и приказал Селифану ехать скорее.&#; (&#;Yağmur yağmaya başladığı için) Çiçikov manzara izlemeye yarayan karşılıklı yuvarlak iki pencerenin deri perdelerini kapamak zorunda kaldı, Çiçikov&#;a hızlanmasını emretti.&#;

s. 48. Son satırlar. Arabacı için &#;&#;efendisi gibi o da çamura batmıştı&#; diyor. Yanlış. Çamura düşen Çiçikov. (&#;&#;барин барахтался в грязи, силясь оттуда вылезть&#;&#;

s. 49. Son paragraf. Çiçikov, E.A.nın dediği gibi arabacısından atlara yardım etmesini istemiyor. &#;Atları dehlemesini&#; istiyor. Bu paragrafın sonrası da yanlış: &#;Rus arabacıların görme duyuları yerine sezgileri vardır. Bu nedenle gözlerini kısıp derinden bir göğüs geçirirler ve bir yana doğru yürürler. Selifan da bir şey görmediği halde, yapabileceği başka bir şey olmadığı için, atları bir yana doğru sürdü ve yaylı ancak hamutları çite çarptığında, gidecek başka yeri kalmadığı için durdu.&#;

DOĞRUSU: &#;Rus arabacıların görme duyusu yerine gelişmiş bir sezgileri vardır; gözlerini yumarlar ve arabalarını kimi zaman yel gibi sürmelerine karşın, her zaman bir yere varırlar. Hiçbir şey görememesine karşın Selifan da atları köye doğru öyle yanılmaz bir biçimde sürdü ki, ancak arabanın okları çite çarpıp da artık bir yere gidebilmelerinin hiçbir imkanı kalmadığında durdu.&#;

RUSÇASI: &#;Русский возница имеет доброе чутье вместо глаз; от этого случается что он , зажмуря глаза, качает иногда во весь дух и всегда куда нибудь да приезжает. Селифан не видя ни зги,направил лошадей так прямо на деревню, что остановился тогда только, когда бричко ударилася оглоблями в забор и когда решительно уже некуда было ехать.&#;

s. 51. &#;&#;kurumuş yaprak rengi koyu çerçeveler&#; ifadesi yanlış; doğrusu &#;kararmış çerçeveleri kıvrılmış yaprak biçiminde&#; (&#;&#;темные рамки свернувшихся листьев&#;&#;). Yine aynı sayfada &#;ürün kötü olduğunda ya da zarar ettiğinde ağlayan&#; ifadesi de yanlış. Doğrusu: &#;Sürekli ürünün kötü olduğundan, zarar ettiğinden yakınan&#;&#; (&#;&#;помещица, которые плачутся неурожай, убытки&#;&#;).

Aynı sayfanın son ve devamındaki sayfanın ilk satırları da yanlış: &#;Dışarıdan bakınca bu komodinlerde giyeceklerden, bluzlardan, etekliklerden; bayramlık çörekler, tatlılar pişirilirken yanan veya kendiliğinden orası burası delinen, sonra tekrar giysiye dönüştürülebilecek eski gömleklerden başka bir şey yokmuş gibi görünse de, bir kesede onluklar, ötekinde yarımlıklar, bir başkasında da çeyreklikler vardır. Ama bir giysi yırtılmazsa, delinmezsa yaşlı kadınlar&#;&#; bu paragraf sonuna kadar YANLIŞ! Gogol bambaşka şeyler söylüyor. Sökülmüş bir giysinin ipi duruyor &#;komodin&#;de (komodinler&#;de değil!). Bayramlık bir şeyler pişirirken yanan ya da kendiliğinden eskiyen bir giysi yerine, o ipten güya yeni giysi örülecektir. Ama kadın titiz ve özenli olduğu için giysilerini ne kazara yakar, ne de eskitir; dolayısıyla da sökülüp komodinlerde saklanan o ip hiçbir zaman kullanılmaz ve miras olarak kız yeğenlere bırakılır funduszeue.info Bu iple birlikte bir de para keseleri bulunur söz konusu komodinde: bunların da kiminde çeyrek, kiminde yarım, kiminde de tam rubleler var (onluklar değil!).

RUSÇASI: &#;В один мешочек отбирают все целковики, в другой полтиннички, в третий четвертачки, хотя с виду и кажется, будто бы в комоде ничего нет, кроме белья, да ночных кофточек, да нитяных моточков, да распоротого салопа, имеющего потом обратиться в платье, если старое как-нибудь прогорить во время печения праздничных лепешек со всякими пряженцами или поизотрется само сабою.&#;

s. satır. Çiçikov&#;u yatakta &#;iki büklüm&#; yatırıyor, çevirmen. Oysa &#;свернуться кренделем&#; bacaklarını karnına çekip yatmak demektir.. Aynı sayfa, sondan 6. satır. E.A.nın hinthorozu dediği şey, adıyla sanıyla baba hindi (индейский петух = индюк = gurk, baba hindi). Ayrıca &#;kümes&#; neresi, &#;avlu&#; neresi, onu da karıştırıyor.

s. 3. satır. Burada da çok önemli bir yanlış yapıyor çevirmen:

&#;&#;(domuz) çöpleri karıştırıyor, hemen yanındaki civcivi UMURSAMADAN, bulduğu karpuz kabuğunu kemiriyordu.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;&#;(domuz) çöpleri karıştırırken kaşla göz arasında civcivlerden birini mideye indiriverdi, sonra da hiçbir şey olmamış gibi karpuz kabuğu kemirmeyi sürdürdü.&#;

RUSÇASI: &#;&#;pазгребая кучу сора, съела она мимоходом цыпленка и не замечая этого, продолжало уписывать арбузные корки своим порядком.&#;

(Domuz, civcivi umursamıyormuş! Tanrı korusun, ya bir de umursasaydı ne yapardı acaba?)

s. 56. E.A. şöyle diyor: &#;Bizim Rusya&#;da insanlarımız davranışlarını yabancılarınkine benzetmeye özenseler de bir çoğu bu konuda yabancıları geride bırakmışlardır.&#; Anlamamış E.A. söyleneni. Söylenen şu: &#;Bizim Rus insanı pek çok konuda yabancıların eline su dökemez, ama davranış, konuşma dediniz miydi, iş değişir, bu konuda da biz yabancıları geride bırakmışızdır.&#;

Paragrafın devamında &#;Fransız ya da Alman diye başlayan cümlesi de yanlış E.A.&#;nın (&#;Bir Alman ya da Fransız bu konuda hiç duyarlı değildir, nerede nasıl davranacağını bilmez&#; diyor).

DOĞRUSU: &#;Bir Fransız ya da Alman, bizim davranışlarımızdaki özellikleri, bunlar arasındaki ince ayrımları dünyada anlayamaz.&#;

RUSÇASI: &#;Надобно сказать, кто у нас на Руси если не угнались еще кой в чем другою за иностранцами, то далеко перегнали их в умении обращаться. Перeсчитать нелзя всех оттенков и тонкостей нашего обращения. Француз или немец век не смекнет и не поймет всех его особенностей и различии&#;&#;

Aynı sayfanın devamında yine büyük bir yanlış var: &#;Tutalım ki bir kalem odası vardır, ama bir başka ülkede değil, bizim ülkemizde&#; diyor E.A. ve hep yaptığı gibi, Gogol&#;ün söylediğinin tam tersini söylüyor.

OYSA GOGOL ŞÖYLE SÖYLÜYOR: &#;Şimdi bir devlet dairesi düşünelim: elbet bizim burada değil, Kafdağının ardında.&#; (&#;&#;положим, например, существует канцелария, не здесь, а в тридевятом государстве&#;&#;) O devlet dairesindeki amir ve memurlarla dalga geçeceği için, sansür belasına karşı bizim ülkemizde değil, diyor.

s. 59. Çevirmen, &#;bir halk temsilcisini yağlıyor&#;. &#;Halk temsilcisi&#; dediği nedir, kimdir bilmiyoruz. Ama Gogol&#;ün, vergi memuruna rüşvet verilmesinden bahsettiğini biliyoruz. &#;масло&#;yu görür görmez &#;yağ&#;dan yola çıkıp &#;yağlama&#;yı yapıştırmamak, &#;подмаслить&#; sözcüğünün rüşvet anlamına geldiğini de bilmek gerekiyor.

s. 60. &#;&#;arılarınız öldü&#; diyor E.A. Oysa ölen arı falan yok. Kovanlardan balları çıkarmak için dumana tutulan arılar var (&#; ездили, морили пчел, кормили их&#;&#;

s. 62. 4. satır. Çiçikov &#;Kahrolası Şeytan!&#; diye içinden söylemiyor, iskemlesini de devirerek yüksek sesle söylüyor! Öyle olduğu içindir ki, &#;yaşlı kadın çok korkuyor, yüzü bembeyaz kesiliyor.&#; (Yine Gogol&#;ün dediğinin tam tersi!) &#;&#;хватил в сердцах стулом об пол и посулил ей черта. Помещица испугалась необыкновенно&#; и вскрикнула вся побледнев: Не припоминай его!&#;)

Aynı sayfanın ortaları, 9. paragraf. Yine dudak uçuklatıcı bir yanlış: &#;Avludaki köpeğiniz samanlarınızın üstüne yatar uyur, saman yemez ama yabancılara da havlamaz.&#;

Oysa Gogol&#;cağzın söylediği şu: &#;&#; sokak iti gitmiş, samanın üstüne yatmış, ne kendi yer, ne bırakır başkası yesin!&#; (&#;какая нибудь дворняжка, что лежит на сене: и сама не есть сена, и другим не дает&#;).

s. 63. 5. paragrafta Fetinya&#;ya &#;kol böreği&#; yaptırıyor E.A. Koroboçka&#;ya şu sözleri söyletiyor: &#;biraz fazla zaman alır, ama olsun!&#; BİLAKİS! &#;Времени берет немного&#; diyor Koroboçka; yani &#;fazla zaman almaz!&#; Zaten hamur hazır. Yağda kızartılıverecek, puf böreği benzeri bir börekten söz ediyor Gogol: yani пирожки (Yazarın söylediklerinin tam tersini söylemek gibi bir tutkusu var sanki çevirmenin.)

s. E.A&#;ya göre, &#;Öteki alacaklarınızı unutmayın lütfen&#; diyor Koroboçka, Çiçikov&#;a.

Acaba? Hangi &#;öteki alacaklar&#;?! Çiçikov kadına daha önce devlet adına gıda maddeleri toplayan bir müteahhit olduğu yalanını kıvırdığı için, &#;&#;(devlet adına yapacağınız satın almalarda) Beni unutmazsınız, değil mi?&#; diyor Koroboçka: &#;&#;пожалуйста не забудте насчет подрядов.&#;

s. 70. 2. paragraf. Çevirmenin yumurta dediği şey, yumurtalık (фарфаровые яички). Ama asıl yanlışları aynı sayfanın sondan bir önceki paragrafının son satırında görüyoruz:

&#;&#;masaya koyulamayacak kadar berbat bir hasır örtü getirdi,&#; diyor E.A. Ortada hasır falan yok! &#;&#;солонка, которую никак нелзя было воставить прямо на стол.&#; &#;Masada bir türlü düz durmayan bir tuzluk getirdi.&#;

s. 71. İlk paragrafın son cümlesi&#; &#;&#;öyleyken gene de pazarlık ettiğini anlattı.&#; Değil! Pazarlık eden falan yok! İki toprak sahibi arasında bir karşılaştırma yapılıyor. Biri, çeşit çeşit yemek sipariş ederken, öbürü tek kap yemek sipariş ediyor, sonra (ek ödeme yapmadan) aynı yemekten tabağına biraz daha konulmasını istiyor (даже подавки потребует ту же цену).

Bir sonraki paragraf: &#;koşum&#; değil, &#;dizgin&#;. (Herhalde bu ikisi arasında fark var?) Yine aynı paragraf, sondan 7. satır: &#;&#;yüzü zayıf (ya da dedikleri gibi ince)&#;&#; Yine YANLIŞ! &#;Издерганный&#; &#;asabi&#; demektir; yoksa &#;dedikleri gibi ince&#; değil!

s. 72, 4. satır: YANLIŞ: &#;Saçlarını hoş bir el hareketiyle düzeltti&#; diyor çevirmen, oysa Gogol &#;bıçkınca, kabadayıca&#; = (молодцевато) diyor.

Aynı sayfa: YANLIŞ:&#;Tebrik et beni&#; çok kötü yontuldum!&#; (&#;Поздрав: продулся в пух!) Konu, kumarda kaybetmek. Kumarda kaybetmeye yontulmak mı derler? Ütülmek, yolunmak, hatta yutulmak vs. gibi karşılıkları yok mudur bunun? Bu yontulmalı cümlenin hemen altında, Türkçe yönünden hiç yontulmamış bir cümle görüyoruz: &#;Çiçikov&#;un başı az kaldı pencerenin pervazına çarpmıştı.&#;

s. YANLIŞ: &#;Borcumuz ne kadar?&#; &#;Hepsi seksen kapik efendim&#;. &#;Elli kapik ver ona yeter!&#;

Oysa, &#;Borcumuz ne kadar?&#; sorusunun cevabı Gogol&#;de &#;seksen kapik&#; falan değil. &#;Двугривенник&#; diyor Gogol. Bu, Türkçede &#;iki onluk&#; demektir. Yani 20 kopek. Şimdi: 20 kopeği çok bulan biri &#;50 kopek ver ona, yeter&#; der mi hiç? E.A. da güya bu mantıksızlığı (kimin mantıksızlığı? Gogol&#;ün mü? Ne kadar ayıp!!) bertaraf etmek için 20 kopeği 80 kopeğe yükseltiyor! Gogol&#;ün &#;Ölü Canlar&#;la ilgili olarak tuttuğu neredeyse roman hacmindeki not defterinde bu &#;mantıksızlıkların&#;(!) hepsinin yanıtı var. Ama çevirmenin bunlarla uğraşmaya vaktinin olmadığı anlaşılıyor, sorun da burada. Çünkü kendisi bütün yy. Rus klasiklerini çevirmek gibi bir misyon üstlenmiş adeta; böyle uyduruk ayrıntılarla kaybedek vakitten yoksun! Yok kitapta sözü edilen &#;iki onluk&#; gümüşmüş, öbürü (50) kopek ассигнация imiş ve değeri gümüş yirmilikten daha düşükmüş! Uğraşmaya değmez ayrıntılar bunlar! Ama biz bunları yine de şuracığa kaydedelim; İletişim Yayınları bir gün bu &#;ölümsüz ölü canlar çevirisi&#; yeniden basmaya kalkarsa, o zaman kullanır.

s. 79. YANLIŞ: &#;Öylelerine hırpalanmış derler&#;

DOĞRUSU: Çevirmen !"Разбитной&#; ile &#;разбитый&#;i karıştırıyor! Bunlardan ilki (ki metinde kullanılan da bu sözcüktür) &#;pişkin, arsız&#; demektir; hırpalanmış anlamında olan ikinci sözcüktür. Sonuç: &#;öylelerine pişkin derler&#;, hırpalanmış falan değil!

s. 84. Kumarda kazanılan nesne, kontesin para kesesi değil, kehribar ağızlık. Kendisine aşık olan kontes armağan ediyor Nozdrev&#;e, üzerinde adının baş harfleri işli para kesesini (Zaten bir insan, kendisine aşık bir kadının adı işli bir keseyi kumarda nasıl kazanabilir? O kadın mı sürmüş keseyi kumar masasına, &#;Bu keseyi kazanan beni de kazanmış olur&#; diyerek?!! Ayrıca: kusursuzluğun zirvesi olan, kontesin &#;pamuk gibi yumuşacık&#; elleri değil, &#;superflu&#; sözcüğü. Nozdrev bu sözcüğü kusursuzluğun zirvesini ifade eden bir sözcük olarak görüyor. Söz konusu olan da &#;pamuk gibi yumuşaklık&#; değil, &#;incelik&#;. Ve son soru: Kimin anlattıkları kimi &#;pek yükseltiyor&#;? Neyin kusursuzluk simgesi olduğunu anlamadığı için, çevirmen ardı ardına yanlışlar yapmış burada.

s. satırda &#;kaymak tadında&#;ki &#;kaçak votka&#;nın doğrusu erik rakısı olacak. Çevirmenсливка=erik rakısı ile сливки=krema&#;yı karıştırıyor. Ama bundan çok daha önemli bir yanlışı aynı sayfanın satırında görüyoruz.

YANLIŞ: &#;Ayrıca enişte tehlikeli olabilirdi. Üstelik gideceğe de benzemiyordu, sandalyeye çökmüş, pinekliyordu&#; şeklindeki çevirinin ve sonraki yanlış satırların doğrusu şöyle:

DOĞRUSU: &#;İçkiyi fazla kaçıran enişte beyin, sandalyesinde otururken ikide bir burnuyla tabağını gagalayıp durmasına bakılacak olursa, tehlikeli olabilecek bir hali kalmamış gibiydi. Kendisi de durumunun farkında olmalıydı ki, evine gitmek için izin istedi; ama bunu öyle tembel, gevşek, isteksizce söylemişti ki, ayak sürüdüğü, gitmeyi pek de istemediği açıkça ortadaydı: bir Rus deyimiyle söyleyecek olursak, ata hamutunu kerpetenle takıyordu.&#;

RUSÇASI: &#;Впрочем, зять вряд ли мог быть человеком опасным, потому что нагрузился, кажется, вдоволь и, сидя на стуле, ежеминутно клевался носом. Заметив и сам, что находился не в надежном сотоянии, он стал наконец спрашиваться домой, но таким ленивым и вялым голосом, как будто бы, по русскому выражению, натаскивал клещами на лошадь хомут.&#;

Rusçada &#;говорить как клещами на лошадь хомут тащить&#; (yani &#;ata hamutunu kerpetenle takmak&#;) deyiminin Türkçe karşılığı, &#;ayak sürümek; bir şeyi gönülsüzce yapmak&#;tır. Deyimlere hakkını vermekte zorlanan çevirmen, sonuçta Gogol mizahını yansıtmakta da yetersiz kalıyor, bunun yerine zaman zaman kendisi mizah yapmaya çalışıyor (Ayrıca burada da Gogol&#;ün söylediğinin tam tersini söylüyor: &#;enişte tehlikeli olabilirdi&#; diyor, bilakis, enişte zom olmuş, kafası masaya düşüp duruyor, dolayısıyla da tehlikeli olabilecek bir hali yok ve Gogol de, esasen, tam bunu söylüyor.).

s YANLIŞ: İskambil destesini parmaklarıyla tutup &#;ses çıkaracak biçimde büküp bırakmaktan&#; bahsediyor E.A. Yok böyle bir durum. Sözü edilen &#;ses&#; iskambil destesinin ambalaj kağıdının yırtılmasından çıkıyor

RUSÇASI: (&#;&#;Роздрев прижавший бока колоды пальцами и несколько погнувший ее, так что треснула и отскочило бумажка.&#;

s YANLIŞ:(Çiçikov) &#;Kendisiyle laubali olunmasından &#;bunu yapan çok yüksek bir kişi bile olsa- hoşlanmazdı.&#;

Çevirmen ne yazık ki, Gogol&#;ün yazdığının yine tam tersini söylüyor.

DOĞRUSU: &#;Çiçikov kendisiyle senli benli olunmasından hoşlanmazdı, ancak mevki-makam sahibi kişiler bunun istisnasıydı&#;.)

Çiçikov&#;a yakışan da budur zaten.E.A.nın Çiçikov&#;u yanlış bir Çiçikov! Ve Çiçikov yanlış olunca &#;Ölü Canlar&#; doğru olabilir mi hiç?!

RUSÇASI: (&#;Он даже не любил допускать с собой не в каком случае фамильярного обращение, разве только если особо было слишком высокого звания.&#;)

Aynı sayfanın sonlarında, sıklıkla yaptığı gibi yine sözcükleri karıştırıyor E.A. ve &#;aygır&#;a &#;tay&#; diyor. (Жеребец=aygır, жеребенок=tay).

s YANLIŞ: &#;&#;iri mi iri &#; köpekler.

DOĞRUSU: &#;Kaburgaları fıçı gibi kavisli, ince bacaklı, insana hayranlık veren köpekler&#; RUSÇASI:&#;&#;бочковатость ребр и комкость лап&#;&#;)

sYANLIŞ:&#;İki kişilikli&#;

DOĞRUSU: İkiyüzlü

RUSÇASI: двуличный человек.

s. YANLIŞ: &#;Kahvaltıya gelmek için hiç acele etmeyen ev sahibi sonunda geldi&#; diyor E.A. ve yine Gogol&#;ün dediğinin tam tersini söylüyor: bilakis, ev sahibi hiç ağırdan almıyor, çabucak geliyor:

RUSÇASI: &#;Сам хозяин не замедливший скоро войти&#;&#; Herhangi bir karmaşıklığı ve mizah, deyim, atasözü. gibi spesifik kullanımı olmayan böylesine basit, temel cümlelerde böylesi yanlışlara düşmenin nedeni ne olabilir? Herhalde Gogol&#;e gıcıklık olsun diye böyle yapmıyor çevirmen. Dikkat eksikliği ya da özensizlik olabilir mi? Düşünmeye değer, çünkü sıkça karşılaşılıyor bu türden yanlışlarla.

s Son paragraf.

YANLIŞ: &#;Çılgınca cesaretiyle ün salmış atılgan bir teğmenin, ününü elinde tutmak için savaşın en kızgın anında takımını topluca saldırıya kaldırırken özellikle &#;Çocuklar ileri!&#; diye bağırdığı gibi Nozdrev de &#;Vurun!&#; diye bağırmıştı,&#; diyor E.A. &#;Ününü elinde tutmak isteyen teğmen&#; falan yok ortada. Çevirinin şöyle olması gerek:

DOĞRUSU: &#;Zıpırca cesareti artık herkesçe bilindiği için saldırılar sırasında göz altında tutulması özellikle emredilmiş çılgın bir teğmenin, saldırı anında mangasına &#;Haydi aslanlarım, ileri!&#; diye bağırmasını andırıyordu sesi.

RUSÇASI: &#; (&#;поручик, которого взболмошная храбрость уже приобрела такую известность, что дается нарочый приказ держать его за руки во время горячих дел&#;&#;

Kendi canını ya da başka askerlerin canını tehlikeye atacak bir zıpırlık yapmasın diye göz altında tutulması özellikle emredilmiş çılgın bir teğmen&#; ve ününü elinde tutmak isteyen bir teğmen! Pek benzerlik yok gibi?!

s &#;&#; стул был вырван крепостными людми&#; ifadesini (kendini savunmak için arkasına geçmeyi düşündüğü) sandalye bile kalenin adamlarınca elinden çekilip alınmıştı, diye çevirmiş E.A. Ne kalesi? Hangi kale? &#;Kalenin adamları&#; diye çevirdiği, Nozdrev&#;in evindeki &#;hizmetkarlar&#;.

s YANLIŞ: &#;Payına her zaman daha çok yulaf düşmesine&#; önündeki tekneye Selifan öteki atlara döktüğü kadar yulaf dökmesine karşın&#;&#; Yine Gogol&#;ün söylediğinin tam tersi söylenmiş:

DOĞRUSU: &#;(söz konusu atın) &#;payına hep yulafın kötüsü düşmesine karşın&#;&#;

RUSÇASI: (&#;&#;хотя ему на часть и доставался всегда овес потуже&#;&#;)

s. Sayfa sonundaki dipnotu yanlış çevirmiş E.A. Dipnot yanlış olunca, metindeki ilgili bölüm de yanlış olmuş. Şöyle çevirmiş dipnotu E.A.:

YANLIŞ: &#;(Koramora adı verilen sivrisineği) Usulca yanına yaklaşıp bacağından yakalayabilirsiniz.O zaman halkın deyimiyle azar, canlanır.&#; Tam tersine. Bacağından tutulduğunda, kaçacak yerde, işi inada bindiren ve &#;halkın deyimiyle- kıçının üstüne oturan bir sivrisinekten söz ediliyor. Nitekim metindeki ilgili yer, ancak böyle bir açıklamayla mantıklı olmaktadır:

DOĞRUSU: &#;Şu koramor gibi yan gelip yatan atı kamçıla!&#; (Корамора - большой, длинный, вялый комар; иногда залетает в комнату и торчит где нибудь одиночкой на стене. К нему спокойно можно подойти и ухватит его за ногу, в ответ на что он только топырится или горячится как говорит народ.&#; Прим. funduszeue.info).

Aynı sayfanın sonundaki cümle de yanlış çevrilmiş.

YANLIŞ: &#;&#; atlardan öylesine buhar yükselmeye başlamıştı ki, görünüşte bir sonraki menzile gidecek güçleri kalmamıştı,&#; diyor E.A.

RUSÇASI: &#;&#;как будто они отхватили не переводя духа станции&#;.

DOĞRUSU: &#;Bütün bir menzili soluk almadan koşmuşlar gibi bir buğu yükseliyordu atların sırtından.&#;

s (Son satır) &#;Evin ön cephesi&#; değil sözü edilen şey, bir mimari detay olarak &#;alınlık&#;tan söz ediliyor (Фронтон).

s. YANLIŞ: &#;Yaylısı kapıya yaklaştığında pencereden bakan iki yüz gördü: Başında şapkası, salatalık gibi dar uzun bir kadın yüzüyle, gözlerini kırpıştırıp duran, (telleri yumuşak tıngırdatmasını dinlemek için toplanmış beyaz göğüslü, beyaz gerdanlı kızlara göz kırptığı, ıslık çaldığı belli) şık giyimli, eğlenceye düşkün, Moldova kabağı gibi (bizde bu kabaklara uzun kabak derler ve onlardan iki telli balalayka yaparlar) ablak yüzlü, yirmili yaşlarda bir erkek yüzü.&#;

Hem uydurma, hem kötü bir Türkçe.

RUSÇASI: &#;Подъезжая к крыльцу, заметил он выглянувшее из окно почти в одно время два лица: женское, в венце, узкое, длинное, как огурец, и мужское, круглое, широкое, как молдаванские тыквы, называемые горлянками, изо которых делают на Руси балалайки, двухструнные, легкие балалйки, красу и потеху ухватливого дватцатилетного парня, мигача и щеголя, и подмигивающего и посвистывающего на белогрудых и белошейных девиц, собравщихся послушать его тихострунного треньканья.&#;

DOĞRUSU: &#;Eve yaklaşırken pencerede aynı anda iki yüz birden gördü: bunlardan biri, başında çene altından kurdeleyle bağlı bir başlık bulunan, salatalık gibi uzunca bir kadın yüzü; öbürü Moldavya kabağı gibi yuvarlak, iri bir erkek yüzüydü. Ruslar, gorlyanka adını verdikleri bu kabaktan yirmili yaşlarındaki bıçkın delikanlıların süsü ve gönül eğlencesi olan, iki telli, küçük, hafif balalaykalar yaparlar; delikanlı balalaykasını usuldan tıngırdatırken, kendisini dinlemek için çevresine toplanan ak göğüslü, ak gerdanlı kızlara göz kırpıp ıslık çalar.&#;

Tabi yanlış ve çevirisi uydurma bir metinde dahi anlaşılmaz ve kötü bir Türkçe kullanılması akla bir kez daha İletişim Yayınları&#;nın kitabın kotarılmasında çevirmen dışında katkısı olan görevlilerini, editörlerini, redaktörlerini getiriyor. Hemen bir sonraki sayfanın (s) ortalarındaki &#;&#;bıyıkları öylesine görülmedik kocamandı ki&#;&#; deyişinde ve kitabın daha pek çok sayfasında, pek çok kez aynı düşünce ister istemez insanın zihnini yokluyor. Yine sayfanın ortalarında çevirmenin hem de iki kez antik Yunan&#;ı çağrıştırır biçimde &#;Eski Yunan&#; demesi de büyük yanlış. Bir kez özgün metinde böyle bir ifade yok (olamaz da zaten), çünkü &#;Eski Yunan&#;dan söz edilmiyor ki. Osmanlı İmparatorluğundan bağımsızlığını kazanmaya çalışan Yunan hareketinden ve onun askeri önderlerinden söz ediliyor. Bunlar da yayınevi ilgililerince düzeltilmesi gerektiği halde düzeltilmemiş yanlışlar, ne yazık ki.

s. İlk paragrafın sonunda çevirmen &#;salatalık suyu&#; ile yıkanmış ellerden bahsediyor. Doğrusu, turşu suyudur. Kadın anlaşılan elini turşu küpüne sokmuş ve o nedenle de elleri turşu suyu kokmaktadır, yoksa &#;salatalık suyu&#; değil. (&#;руки были вымыты огуречным рассолом). O tarihlerde, kozmetik sanayinin herhalde bilmediği şeylerdi &#;salatalık suyu&#; yada, &#;salatalık sütü&#; vb.

s. Çevirmenin burada da büyük bir yanlışını görüyoruz:

YANLIŞ: &#;Çiçikov burada kanıt olarak, valinin kendi eliyle örüp ona armağan ettiği para kesesini bile çıkarıp gösterdi&#; diyor.

DOĞRUSU: &#;Görüşünü kanıtlamak için valinin kendi eliyle işlediği para kesesinden, yüzündeki pek tatlı, sevecen ifadeden övgüyle söz etti.&#;

RUSÇASI: &#;Тут он привел в доказательство даже кошельки, вышитые его собственными руками и отозвался с похвалою об ласкавом выражении лица его.&#;

Hani, nerede &#;Çiçikov&#;a armağan edilen para kesesi?&#;

Aynı sayfada, bir sonraki paragrafta ise E.A. yine büyük bir YANLIŞ yapıyor: &#;Hem vali değil, vali yardımcısıdır. Kendi kendine gelin güvey olur, vali olduğunu söylüyor.&#; DOĞRUSU: &#;Yardımcısının da ondan kalır yanı yoktur&#; tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş!&#; Gogol&#;e göre, ortada hem bir vali var, hem de vali yardımcısı; her ikisi de birbirinden ahlaksız adamlardır bunlar. (&#;Он, да еще-вице губернатор - это Гога и Магога&#;). funduszeue.info göre ise, aslında vali bile olmayan bir vali yardımcısı var ve &#;kendi kendine gelin güvey olur durur&#;!

s. E.A.nın &#;Ev sahibesi önden bir kelebek gibi gidiyordu&#; dediği ev sahibesi gerçekte önden bir kaz gibi gidiyordu (&#;впереди их, как плавный гусь, понеслась хозяйка.) Başını dikip önden bir kaz gibi giden bir ev sahibesi nerede, &#;bir kelebek gibi&#; giden ev sahibesi nerede!)

Aynı sayfada birkaç satır daha altlarda yine anlaşılmaz yanlışlar var: &#;Bazı yüzler vardır, dünyada bir varlık olarak değil, başka varlıkların üzerinde bir benek veya leke olarak var olurlar. Bedenin aynı yerinde, başta bulunurlar ve orada bir mobilya sanırsınız onları. Doğdukları günden bu yana tek sözcük söylemediklerini düşünürsünüz,&#; diyor E.A.

DOĞRUSU: &#;Bu dünyada başlı başına bir varlık gibi değil de, her hangi bir varlık üzerindeki bir benek, bir ben gibi yaşayan insanlar vardır. Hep aynı yerde otururlar, başlarını hep aynı biçimde tutarlar, bir mobilya gibi görmeye hazırsınızdır onları, doğduklarından beri ağızlarından tek söz çıkmadığını düşünürsünüz&#;&#;

RUSÇASI: Есть лица, которые существуют на свете не как предмет, а как посторонные крапинки или пятнышки на предмете. Сидят они на том же месте, одинаково держат голову, их почти готов принять за мебель и думаешь, что от роды еще не выходило слово из таких уст&#;&#;)

s Sayfanın son satırındaki yanlış çeviri bir sonraki sayfa da büyüyerek sürüyor. E.A.nın &#;eksik olanlar&#; diye çevirdiğinin doğrusu, &#;var olmayanlar&#;.(Ölü canlar&#;dan (ölmüş insanlardan) söz ediliyor, çevirmen &#;eksik olanlar&#; diye bir şey söylüyor. Bir sonraki sayfada yer alan çok önemli diyalog da böylece şu hale giriyor. (Önce E.A.nın YANLIŞ çevirisi):

- Ölmüş köle köylüler mi gerekli size? diye sordu Sobakeviç.

- Evet, dedi Çiçikov. Söylediğini yumuşatmak için ekledi: Eksik olanlar.

- Neden eksik olsunlar, hepsi köyde görünüyor.

- Köydeyse, kuşkusuz&#; onlardan kurtulmayı istersiniz?

DOĞRUSU:

&#;Ölü can mı lazım size?&#; diye sordu Sobakeviç

&#;Evet,&#; dedi Çiçikov ve sözünü yine yumuşattı: &#;artık var olmayanlar.&#;

&#;Var bende de tabi ölü can, olmaz mı&#;&#; dedi Sobakeviç.

&#;Varsa&#; o zaman onlardan kurtulmayı da istersiniz..?&#;

RUSÇASI:

&#;Вам нужно мертвых душ ?&#;

&#;Да,&#; отвечал Чичиков и опять смягчил выряжение, прибавши: &#;несуществующих.&#;

&#;Найдутся, почему не быть&#;&#; сказал Собакевич.

&#;А если найдутся, то вам, без сомненя&#; будет приятно от них избавится?&#;

&#;Eksik olan&#; diye bir şey yok. Kurnaz Çiçikov, &#;ölü can&#; dememek için, ölü sözünü &#;yumuşatıyor&#; ve onun yerine &#;artık var olmayanlar&#; diyor. (Durumu kurtarmak için &#;Neden eksik olsunlar? Hepsi köyde görünüyor&#; gibi anlamsız cümleler uydurmak zorunda kalıyor E.A.)

s. &#;Miheyev&#;in uzun zamandır hayatta olmadığını bildiği için Çiçikov, Sobakeviç&#;i ağzı açık dinliyordu. Ama Sobakeviç coşmuştu, anlatıyordu.&#; demiş çevirmen. YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Çiçikov, Miheyev&#;in ne zamandır bu dünyada olmadığını söylemek için ağzını açtı, ama bir şey söyleyebilmesi ne mümkün! Konuşma yeteneği artan Sobakeviç kendini kaptırmış, büyük bir coşkuyla anlatıyordu.&#; (&#;Чичиков открыл рот, с тем чтобы заметить, что Михеева, однако же давно нет свете; но Собакевич&#;&#;)

s. &#;Bu odaya sığmaz kocaman bir makine vardı&#; diyor E.A. YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Dev gibiydi, bu odaya sığmazdı!&#; ( Rusçası: &#;&#;машинища такая, что в эту комнату не войдет&#;&#;) Машинища sözcüğünü makine diye çeviriyor E.A. Oysa Даль sözlüğüne bakmış olsaydı şunu görecekti: махина, махинина, махинища, машинищ: что либо громоздное, огромное.

Aynı sayfanın son paragrafını da şöyle çevirmiş E.A.:

YANLIŞ: &#;Bir şey anlatan kimsenin bazen, karşılarındaki insana değil, o anda dikkatini çeken, hiç tanımadığı, ona bir cevap veya bilgi vermeyeceğini, düşüncesini desteklemeyeceğini bildiği halde, bakışının ister istemez yöneldiği bir yabancıyı (ilk anda biraz şaşıran yabancı hiçbir şey bilmediği konuyla ilgili bir şeyler söylesin mi, söylemesin mi, yoksa kibarlık edip öylece sussun, sonra çekip gitsin mi karar veremez), evet, böyle bir yabancıyı arabulucu olmaya çağırır gibi, başka bir yana bakarak sözünü bitirdiği gibi, Sabakeviç de sözünü duvarda asılı Bagration&#;la Kolokotroni&#;nin resimlerine bakarak bitirmişti.&#;

Çevirmenin kötü Türkçesi yayınevi ilgililerince düzeltilebilseydi, paragraf belki şu şekli alabilir ve daha düzgün olurdu (Gogol&#;ün de kemikleri daha az sızlardı):

DOĞRUSU: &#;Sobakeviç bu son sözlerini Bagration&#;la Kolokotroni&#;nin duvarda asılı resimlerine bakarak söylemişti. Sık karşılaşılan bir durumdur bu: konuşmakta olan iki kişiden biri, kim bilir neden, birden bire konuşmakta olduğu kişiye değil, bir rastlantıyla oraya gelen, hiç tanımadığı üçüncü bir kişiye dönerek sözlerini sürdürür; üstelik bunu o yabancıdan bir karşılık, onay ya da her hangi bir görüş alamayacağını bile bile, onu sanki aracı olmaya çağırıyormuş gibi, gözlerini gözlerine dikerek yapar; öncesini sonrasını bilmediği bir konuda yanıt vermesi mi, yoksa incelik kurallarının gereğini yerine getirerek bir süre öylece durduktan sonra çekip gitmesi mi gerektiğine karar veremeyen yabancı da ne yapacağını şaşırır.&#;

s. YANLIŞ: &#;Konuştuğumuz şey incir çekirdeğini doldurmaz. Kaç paralık şey? Kimin ne işine yarar?"

&#;İncir çekirdeğini doldurmaz&#; demiyor Gogol; şöyle diyor:

DOĞRUSU: &#;Doğrusu çok tuhaf,&#; dedi, &#;tiyatro oynuyor gibiyiz! Aramızda şu geçenler bir komedi sanki? Başka bir açıklama getiremiyorum&#; Eğitimli, zeki bir insansınız. Neyin alışverişini yapıyoruz biz? Olmayan bir şeyin, bir hayalin. Kime gerekebilir böyle bir şey? Ve böyle bir şeyin ne değeri olabilir?&#;

RUSÇASI: Кажется между нами происходит какое то театральное представление или комедия, иначе я не могу себе объяснить&#; вы, кажется, человек довольно умный, владеете сведениями образованности. Ведь предмет просто фу-фу. Что же он стоит? кому нужен?

(Çünkü ölü canlardan konuşulmakta, bunların pazarlığı yapılmaktadır. İncir çekirdeğini dolduracak ya da doldurmayacak bir olaydan değil, gerçekte olmayan, hayali nesnelerle ilgili bir olaydan söz ediliyor.)

s. YANLIŞ: &#;Siz de Nuh diyor, peygamber demiyorsunuz! Üç ruble verin bari!&#;

DOĞRUSU: &#;Haşlanmış turp kadar demek, bir canın değeri sizin gözünüzde? Üç ruble verin bari!&#;

RUSÇASI: Право у вас душа человеческая все равно что пареная репа. Уж хоть по три рубли дайте! &#;Haşlanmış turp&#; taki mizahı ıskalayan, indirgemeci bir çeviri yapmış E.A.

Aynı sayfa, son paragraf, ikinci cümlede &#;&#;yük atlarınınki gibi geniş sırtına&#;&#; demiş çevirmen. &#;Vyatka atları&#;nı, &#;yük atları&#; diye çevirmiş. Bunun da nedeni, büyük olasılıkla, Vyatka özel adı &#;вятский&#; şeklinde sıfatlaşınca çevirmen sözcüğün ne olduğunu anlayamamış. Tıpkı s&#;de Tula, s&#;te Karelya özel adlarından türetilen sıfatlarda düştüğü yanlış, bu kez bir sözcük yakıştırılarak yineleniyor burada.

Aynı paragrafın devamında, &#;Nasıl derler, sağlam yapılmış yeni bir bina gibisin!&#; demiş çevirmen ve Gogol&#;ün mizahından eser kalmamış bu çeviriyle. DOĞRUSU: &#;Kötü biçilmiş, ama dört dörtlük dikilmiş, dediklerindensin tam!&#; RUSÇASI: Вот уж точно, как говорят, неладно скроен, да кpепко сшит!) Buradaki incelik şu: evet, bina sağlam yapılmış, ama mimarisi (ya da estetiği) kötü! Çevirmen işin bu ikinci yanını ıskalamış.

s İlk paragraf. Şöyle diyor çevirmen: &#;Evet, çok doğrudur, gözü doymaz toprak ağasına parmağını uzatma, kolun gider, derler! Bir şeyler bildikleri için yüksek yerlere geldiklerinde daha da acımasız olurlar. &#;Dur hele, gösteririm ben sana!&#; Zamanında sıkıntı çekenler hep böyle diş bilerler işte&#; Ah şu toprak ağaları!..&#;

Bir sözcük oyunu var burada. Rusça, кулак= kulak, hem &#;yumruk&#; demektir, hem de topraklarında köylüler çalışan, &#;zengin toprak sahibi&#;. Cümlenin başındaki &#;yumruk&#; sözcüğünde bu durum bir dipnotla açıklandıktan sonra, çeviri şu şekilde yapılmış olsaydı, aslına daha uygun olurdu.

&#;Birisi kulak oldu mu, açılıp bir daha avuç olmaz! Kulak&#;tan bir-iki parmağın açılması ise büsbütün kötüdür. Herhangi bir bilimden az buçuk bir şeyler öğrenir ve üstüne önemli bir de koltuğa otururlarsa, artık o işin gerçek ustalarına kan kustururlar. &#;Şöyle bir kendimi göstereyim&#; demeleriyle aldıkları bir takım bilgece kararlar, nice insana nasıl da pahalıya patlar&#; Ah siz kulaklar&#; siz yok musunuz!&#;

Parmak uzatınca kolun gitmesiyle hiç ilgisi yok durumun. &#;Bir şeyler bildikleri için yüksek yerlere gelmek&#; deyişi de yanlış. Acımasızlıkları doğru da, kime karşı acımasız olurlar, es geçilmiş. &#;Zamanında sıkıntı çekenler hep böyle diş bilerler işte&#; anlatımı ise tümüyle uydurma. Çünkü RUSÇASI şöyle:

(&#;Нет, кто уж кулак, тому не разогнуться в ладонь! А разогни кулаку один или два пальца, выдет еще хуже. Побробуй он слегка верхушек какой-нибудь науки, даст он знать потом, занявши место повиднее всем тем, которые в самом деле узнали какую нибудь науку. Да еще пожалуй скажет потом: &#;Дай-ка себя покажу!&#; Да такое выдумывает мудрое пастоновление, что многим придется солоно,,, Эх, если бы все кулаки!..&#;)

s E.A.&#;ya göre Çiçikov yaylısına binerken şöyle düşünüyormuş: &#;Nasıl oldu anlayamadım!&#; Çiçikov nasıl olduğunu anlayamamış falan değil. (Да, как бы не так!) ifadesinin çevirisi: Hadi oradan! Ya, ne demezsin! Daha neler! vb. şeklinde olmalıdır.

s. Son paragrafın ikinci yarısı. &#;&#; hatta küçük yazar çizer takımını parayla satın alıp eski bir prens soyunun takma isminin unutulmaması için ondan söz ettirmezse ettirmesin hiç yararı olmaz: Rus insanı kendi takma ismini kendi bağıra bağıra söyler&#;Ustaca yakıştırılmış takma bir ismi, yazılı bir şeyi silip atamadığınız gibi ne yaparsanız yapın kazıyıp atamazsınız artık.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Eli kalem tutan insanlara paralar verilip bu adın eski prens soylarından birinden geldiği üzerine yazılar da yazdırılsa, yararı olmaz. Karga sesiyle cümle aleme açıkça duyurur durur bu ad kendini, söyler kuşun nerelerden uçup geldiğini. Tam yerini bulmuş bir söz, tıpkı yazı gibidir; balta bile vız gelir ona!&#;

RUSÇASI: &#;И как ух потом не хитри и ни облагораживай свое прозвище, хоть заставь пишущих людишек выводит его за наемную плату от древнокняжеского рода, ничто не поможет: каркнет само за себя прозвище во все свое воронье горло и скажет ясно, откуда вылетела птица. Произнесенное метко, все равно что писанное, не вырубливается топором&#;

s. &#;&#;yağan yağmur doğrudan evin içinde kovalara aktığı için çatının bir işe yaramadığını&#;&#; Çevirmen ведро&#; sözcüğünü &#;kova&#; diye yanlış çevirip cümleyi bu yanlışa göre kendisi yazmış. Oysa &#;ведро&#; = &#;краснопогодье; ясная, тихая, сухая и вообще хорошая погода&#;(kısaca &#;güzel hava&#;) anlamındadır. Yağmuru görünce hemen kova yetiştirmiş çevirmen çatıdan akan suya.

Aynı sayfa, sondan 6. satır: &#;&#;kapısının sürgüsü çürümüş, bir sakatı andıran kırık dökük&#;&#; Çevirmen замок sözcüğünü sürgü diye çeviriyor. Aynı sözcüğün şato, saray anlamına geldiğini ihmal ediyor . Doğru çeviri şöyle olacak: &#;Bu uzun, upuzun, inanılmaz derecede uzun, garip saray, yaşlı ve dermansız bir malulü andırıyordu.&#; Yine bu cümlenin devamında, &#;bazı yerlerde tek katlı, bazı yerlerde iki katlı&#; olan &#;çit&#;! değil, bu şatoyu andıran, &#;uzun, upuzun, garip yapı&#;dıfunduszeue.info cümlenin devamı da yanlış ve anlamsız ( sayfa, son satır): &#;Üzerinde boylu boyunca uzanan karşılıklı çatı gibi iki eki&#; çürümüştü&#;. Çevirmenin бельведер (belveder) sözcüğünü bilmediği anlaşılıyor. Cümlenin doğrusu: &#;Yer yer tek, yer yer iki katlı bu eski yapıyı koruyabilmekten uzak, kararmış çatı üzerinde kırık dökük, üzerlerinde boya diye bir şey kalmamış, karşılıklı iki seyir taraçası yer alıyordu.&#;

s. . (ilk paragrafın sonu) &#;Sözün kısası doğada da, sanatta da düşünülebilecek tüm güzellikler vardı burada. Ancak, doğayla sanat el ele verdiğinde, çoğunlukla insanın akılsızca bir çaba sonucu doğaya damgasını vurduğu, büyük zorlukları geçiştirdiği, kabaca hissedilen gerçekleri ve arkasında gizlenemez, çıplak bir planın gözüktüğü zavallı günahları yok ettiği ve uyumlu bir temizliğin hoşluğun soğuğunda her şeye harika bir ılıklık kazandırdığı bir görünümdü bu.&#; BOZUK TÜRKÇE, ANLAMSIZ, YANLIŞ ÇEVİRİ.

DOĞRUSU: &#;Kısacası, doğanın da sanatın da bir başlarına beceremeyecekleri, ancak ikisinin birleşmesiyle gerçekleşebilecek bir güzellik söz konusuydu: insanın çoğu kez anlamsız ve gereğinden çok çabalarını doğanın kendi keskisiyle tıraşlaması, ağır kütleleri hafifletmesi, aralarından rahatsız edici bir düzenlilikle sırıtkan bir planlılığın göründüğü bütün delikleri yok etmesi, uyumun, titizliğin ve ölçülülüğün soğukluğu içinde yaratılana mucizevi bir sıcaklık vermesiyle mümkün olabilecek bir güzellikti bu.

RUSÇASI: &#;Словом, все было хорошо, как не выдумать не природе, не искусству, но как бывает только тогда, когда они соединятся вместе, когда нагроможденному, часто без толку, труду человека пройдет окончательным резцом своим природа, облегчит тяжелые массы, уничтожит грубоощитительную правильность и нищенские прорехи, сквозь которые проглядывает нескрытый, нагой план, и даст чудную теплоту всему, что создавалось в хладе размеренной чистоты и опрятности.&#;

s. . (Sondan bir önceki paragraf) &#;&#;kırmızı deri cildi&#;&#; YANLIŞ! Kırmızı olan, kitabın cildi değil, kenarları.(&#;&#;книга в кожаном переплете с красным обрезом&#;&#;)

s. . &#;Çiçikov bunun kahya erkek değil, kahya kadın olduğunu ancak o zaman fark etmişti.&#; DOĞRUSU: &#;Kahyanın kadın değil, erkek olduğunu&#;&#;

s. . &#;&#;çizmeleri temizlemekte kullanılan güderi&#;&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;çizme derisi&#; (&#;&#;юфть, какая идет на сапоги&#;&#;)

s. . &#;yastık&#;&#; YANLIŞ. DOĞRUSU: &#;Ayakkabı tabanı&#; Çevirmenin &#;подошва&#; sözcüğünü &#;подушка&#; diye okuduğu anlaşılıyor?!

s. YANLIŞ: &#;&#; bir süvari yüzbaşısıyla kaçmış, babasının tuhaf bir önyargıyla, subaylardan hoşlanmadığını bildiği için hiç zaman geçirmeden (kumarcı, sarhoş bütün subayların yaptığı gibi) bir köy kilisesinde onunla evlenmişti.

DOĞRUSU: &#;&#;süvari alayından bir yüzbaşıya kaçarak bir köy kilisesinde çarçabuk adamın nikahı altına girmişti, çünkü bütün subayların kumarbaz ve kadın düşkünü olduklarına ilişkin tuhaf bir körinancı olan babasının onları hiç sevmediğini biliyordu.&#;

RUSÇASI: (&#;&#;и повенчелась с ним где-то наскоро в деревенской церкви зная, что отец не любит офицеров по странному предубеждению, будто бы все военные картежники и мотишки.&#;)

YİNE AYNI SAYFA: &#;Kıl gibi saçları ağardıkça köy sahibi giderek daha cimrileşmişti.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;&#;cimriliğin en yakın arkadaşı olan ve saçları arasında gitgide çoğalan kırlar, cimriliğinin daha da artmasına katkıda bulundu.&#; (&#;&#;его седина, верная подруга ее, помагло ей еще более.

s. (Sayfanın son satırı): &#;Askerlerle ilgili gerçek düşüncesini öğrenmek amacıyla mahsus, oğlunun kumarda kaybettiğini bildirselerdi ona, hemen o anda baba hakkını yürekten haram ederdi oğluna; bir daha onun hayatta olup olmadığıyla ilgilenmezdi.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Bu arada, sanki askerler hakkındaki olumsuz yargısını pekiştirmek içinmiş gibi bir olay daha oldu ve oğlu kumarda kaybetti. Plyuşkin oğluna da beddualar etti ve onunla bütün ilgisini kesti: yaşayıp yaşamadığı bile umurunda değildi artık.&#;

RUSÇASI: &#;Случилось же под такую минуту, как будто нарочно в подтверждение его мнения о военных, что сын его проигрался в карты; он послал ему от души свое отсовское проклятие и никогда уже не интересовался знать существует ли он на свете или нет.&#;

s. &#;Her yıl mülkünün daha büyük bir parçası elden çıkıyordu. Onun tek önemsediği, üzerine titrediği şey odasında topladığı öteberiydi.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Her yıl çiftliğin temel işlerinden biraz daha uzaklaşıyor, zamanını daha çok odasında toplayıp durduğu kağıt parçalarıyla, tüylerle geçiriyordu.&#;

S. &#;Ne var ki, Rusya&#;da daha da şaşırtıcı bir durumla bile karşılaşabilirsiniz: Yeni komşunuz bir toprak sahibi Rus çılgın yaşamının tam bir temsilcisi olabilir; yemekten içmekten, eğlenmekten başka bir şey düşünmez&#;&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Komşu çiftlik sahibinin tam Rus karakterine uygun biçimde hayatı doya doya yaşayan, müthiş cömert biri olması, Plyuşkin&#;in durumunu daha da ilginçleştiriyordu. Yolu oralara düşen bir yabancı, bu cömert komşunun yaşadığı evi görünce, bir prensin küçük, kendi halinde çiftlik sahipleri arasında ne işi var, derdi.

RUSÇASI: &#;&#; и тем поразительнее бывает оно, что тут же в соседстве подвернется помещик, кутящий во всю ширину русской удали и барствa, прожигающий как говорится, насквозь жизнь&#;&#;

YİNE AYNI SAYFA, İLK PARAGRAFIN SONU: &#;Bu aşırı, zorlama, doğal olmayan aydınlıkta dalları doğal yeşilliğini yitirmiş (dallar yukarıya çıktıkça karanlıkta kaldıkları için sert bir görünüm kazanırlar, tepelerinde titreşen yapraklarıyla karanlık gökyüzüne uzananları yirmi kez daha korkunç görünürler) ağaçların altında (yalnızca bedenlerini aydınlatan bu yalancı ışık öfkelendirmektedir ağaçları) neşeyle dolaşırlar.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: Bu aşırı aydınlatma kimseye itici, yabanıl gelmezdi. Gür ağaçlar arasından yapay ışık altında doğal yeşilini yitirmiş bir dal teatral bir biçimde yukarı doğru yükselirken, daha yukarılarda, büsbütün karanlık, iç karartıcı ve yirmi kat daha korkunç gece göğü görünürdü. Yapraklarını hışırdatarak iyice yükseklere, kaskatı karanlığın derinlerine doğru uzanan ağaç tepeleri, aşağıda gövdelerinin altını aydınlatan yaldızlı ışıltıya öfkeyle bakarlardı.

RUSÇASI: (&#;&#; и некому не является дикое и грозящее в сем насильственном освещении, когда театрально вскакивает из древесной гущи озаренная поддельным светом ветв, лишенное своей яркой зелении, а вверху темнее, и суровее, и в дватцать раз грознее является чрез то ночное небо и, далеко трепеща листьями в вышине, уходя глубже в непребудный мрак, негодуют суровые вершины дерев на сей мишурный блеск, осветивший снизу их корни.&#;)

s. YANLIŞ:&#;&#; bir yandan da ihtiyarlık!&#;

DOĞRUSU: &#;Bakmışsın, bu yaşımdan sonra dilenmek zorunda kalmışım!&#; (&#;Да и гляди, пойдешь на старости лет по миру!&#;)

s. &#;Kahrolası sıtma son üç yılda sapasağlam köylülerimin hepsini alıp götürdü.&#;

Çiçikov buna üzülmüş gibi:

&#;Söylesenize! dedi. Çok adamınız öldü demek!&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Şu son üç yılda sıtma pek çok sağlıklı köylümü aldı götürdü!&#;

&#;Demeyin! Çok mu ölen?&#; dedi Çiçikov, canlı bir ilgiyle.

RUSÇASI: -Последние три года проклятая горячка выморила у меня здоровенный куш мужиков.

-Скажите! и много выморило? -воскликнул Чичиков с участием.

s. &#;&#;belki de öteki züppeler gibi yalnızca övünmeye düşkün biridir. Bedava çay içmek için atar tutar, sonra da çeker gider!&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;&#;belki de bütün mirasyediler gibi övünmek için yapıyordur bütün bunları? Laf ola beri gele konuşur da konuşurlar, bu arada ha babam de babam çay içerler, sonra da çeker giderler?!&#;

RUSÇA&#;da мотишка &#; parayı savuran, hesapsız para harcayan (züppe&#;likle hiç ilgisi yok!); напиться &#; çok içmek, kana kana içmek, anlamındadır.

s &#;Nereden dayıcığı oluyor muşum?&#; EKSİK!

DOĞRUSU: &#;Oysa o benim ne kadar dedemse, ben de onun o kadar dayısıyım!&#;

RUSÇASI: &#;А я ему такой же дядушка , как он мне дедушка.&#;

s. &#;&#;Onun bağırmasına, elinde tabakla (tabakta kurumuş çörekler vardı), okuyucumuzun daha önce tanışmadığı bir kadın girdi odaya.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Çağrısına elinde tabakla, bir kadın geldi; tabakta okurların bildiği şu kurumuş çörek vardı.&#;

RUSÇASI: &#;На зов явилось женщина с тарелкой в руках, на который лежал сухарь уже знакомый читателью.&#;

('Okurun tanışmadığı kadın&#;dan değil, okurun &#;tanıştığı&#;(!) çörek kurusu&#;ndan söz ediliyor. Bir vakitler ziyaretine gelen kızının yeni bir hırkayla birlikte Plyuşkin&#;e getirdiğini bildiğimiz paskalya çöreğidir çünkü gelen çörek). Bu arada cümlenin bir parçası gereksiz yere ayraç içine alınıyor ve bu yanlış çok sık yapılıyor.

s. &#;Yalan söylüyorsun! Papaza götürmüşsündür, onun okuma yazması var çünkü.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Yalan söyleme! Zangocun oğluna götürmüşsündür. Biraz okuma yazması var galiba onun.&#;

RUSÇASI: &#;Врешь, ты снесла пономаренку: он маракует&#;&#;(Пономарь &#; Низший служитель при христсанской церкви. Мараковать &#; Немного понимать, разбираться в чем-н.)

YANİ: Papaz yok, zangocun oğlu (ya da yardımcılığını yapan çocuk) var ve o da okuma yazma biliyor değil, o işten biraz anlıyor.

s &#;Damadım araştırdı: hiçbirinin izini bulamadığını söylüyor. Bir askerdir, bu işleri bilir, mahkemelerde uğraşacağıma&#;&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Benim damat araştırdı. Dediğine göre izleri tozları kalmamış kaçan köylülerin. Yalnız, kendisi asker olduğu için mahmuz şakırdatmakta usta olsa da, iş mahkemelerde koşuşturmaya gelince&#;&#;

RUSÇASI: &#;Зять делал выправки: говорит и будто и след простыл, но ведь он человек военный: мастер притоптывать шпорой, а если бы хлопотать по судам&#;&#;

(Yine Gogol&#;ün sözlerinin tam tersi söyleniyor: Gogol, asker damadın bu işleri bildiğini değil, tam tersine bilmediğini, yalnızca mahmuz şakırdatmakta usta olduğunu söylüyor).

s &#;Ne var ki, her kentte olduğu gibi erlerin, arabacıların, işçilerin, kadın kılığında, kırmızı şallı, pabuçlarını çorapsız giymiş, kavşaklarda yarasalar gibi dönüp duran o çeşit yaratıkların çok bulunduğu ara sokaklarda, çıkmaz sokaklarda gürültü, patırtı, bağırış çağırış çoktan başlamıştı.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Dar, yan sokaklarda kulağa gelen sesler ve tanık olunan sahnelerinse; çok sayıda asker, arabacı, işçi, ve özellikle de kırmızı şalları, çorapsız giydikleri ayakkabılarıyla kavşaklarda yarasalar gibi gidip gelen özel varlıkların, kadınların, çokça bulundukları bütün öteki kentlerde günün bu saatlerinde tanık olunan sahnelerden bir farkı yoktu.

RUSÇASI: &#;А в переулках и закоулках происходили сцены и разговоры, неразлучные с этим временем во всех городах, где много солдат, извозчиков, и особенного рода существ, в виде дам в красных шалях и башмаках без чулок, которые как летущие мыши, которые шныряют по перекресткамм.&#;

(Çiçikov&#;un akşam saatlerine doğru girdiği, sokak lambaları henüz yakılmamış, tek tük bazı evlerin pencerelerinde ışık görülen asker, arabacı, işçi, kadın nüfusuyla bütün kentler gibi bir kenti anlatıyor Gogol. E.A.&#;nın çevirisindeki &#;o çeşit yaratıklar&#; biraz kuşku uyandırıyor. Onların çok bulunduğu ara sokaklar, çıkmaz sokaklar da öyle&#; sanki bir şeyler ima ediliyor gibi?)

s VII. Bölümün, ilk iki sayfasının çevirisi (ilk paragraf dışında), belirsiz, bulanık deyişlerle, ifade bozukluklarıyla dolu; yanlış ve uydurma çeviriler var burada: çevirmen besbelli Gogol&#;ün ne dediğini tam anlayamamış. 2 sayfa başta sona bu durumda; bu nedenle de çok yer tutacağı için yanlış çeviri - doğru çeviri, Rusça özgün metin örneği vermiyoruz. Romanın en güzel sayfalarından ikisi ne yazık ki heba olmuş!

s. &#;Sıradan bir kunduracı değil de harika bir kunduracı ustası olsaydın, gene de beğenmezdi seni Alman, karısıyla veya bir arkadaşıyla konuşurken övmezdi seni.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;&#;ve sen işinde mükemmeldin, mucizeler yaratıyordun! Alman da karısına ya da kamarad'ına öve öve bitiremezdi seni.&#;

RUSÇASI: &#;&#;и был ты чудо, а не сапожник, и не нахвалился тобою немец говоря с женой и камрадом.&#;

s. , &#;Ve böylece efendine büyük kâr sağladığın için bir dükkan açtın.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Efendine yüklüce bir harç ödeyip kendi tezgahını açtın.&#; (Harç: Feodal Rusya&#;da toprağa bağlı kölelerin devlete ya da efendilerine ödemek zorunda oldukları ayni ya da nakdi veгgi (zorunlu çalışma şeklinde de ödenebilirdi. Rusçası: оброк). Tek seferde yüklüce bir &#;оброк&#; ödeyebilen toprak kölesi, kısmi bir özgürlük de kazanabilirdi. Dolayısıyla burada çevirmenin &#;efendiye büyük kâr sağlamak&#; dediği şey, &#;bağlı olunan toprak sahibine ödenen yüklüce vergi, harç&#;).

s. &#;&#;bir çizmelik deriden iki çizme çıkardın&#;&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;&#;diktiğin her çizmeden iki kat daha çok para kazandın&#;&#;

RUSÇASI: &#;&#;и выиграл, точно, вдвое на всяком сапоге&#;&#;

s. YANLIŞ: &#;Yoksa arkadaşların şişko, kırmızı suratlı bir erin karısına mı götürdüler seni? Yoksa orman cini mi çarptı seni de tımar fırçan ve bodur ama güçlü atların elden gitti, bunun üzerine belki de yatağına uzandın, düşündün, düşündün, sonra birden kalkıp soluğu meyhanede aldın, orada teslim ettin ruhunu&#;&#;

DOĞRUSU: &#;Yoksa şişman, kırmızı yanaklı bir asker karısı için dostların mı kıydılar sana? Belki de yolunu kesen bir eşkıya deri eldiveninle bodur ama güçlü atlarına göz koydu? Yoksa evde ocak üstündeki yatağında yatıp düşündün düşündün, sonra bir anda aklına esti, önce meyhanenin yolunu tutup, ardından da donmuş ırmaktaki bir buz deliğine mi attın kendini? Ah, şu Rus insanı! Eceliyle ölmeyi hiç sevmez!&#;

RUSÇASI: &#;&#;или уходили тебя твой же приятели за какую нибудь толстую и краснощекую солдатку, или пригляделись лесному бродяге ременные твои руковицы и тройка приземистых, но крепких конков, или может, и сам, лежа на полатях, думал думал, да ни с того ни с другого заворотил в кабак, а потом прямо в проруб&#;

s. YANLIŞ: &#;&#;ayrıca papazın sandığını açıp içinden paralarını da almışsın?&#;

DOĞRUSU: &#; &#;papazın bakır mangır sandığını da çalmışsın?&#;

RUSÇASI: &#;&#;и стащил у священника тоже сундук с медныьи денгами?&#;

s. &#;&#;Yakalandığında şu kaput niçin üzerindeydi öyleyse?&#; &#;Hiç bilmiyorum efendim, belki başka biri çalmıştır onu.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Kaputu niye sende buldular öyleyse?&#; &#;Hiç bilmiyorum, birisi getirip bırakmış olmalı.&#;

RUSÇASI: &#;А почему ж шинель нашли у тебя?&#; &#;Не могу знать: верно, кто нибудь другой принес ее.&#;

s. sayfada yapılan (&#;yargıç&#; yerine &#;meclis başkanı&#; deme yanlışı, bu sayfalarda da sürüyor.

Çevirmenin meclis başkanı olarak adlandırdığı görevlinin çalıştığı &#;meclis&#;in (гражданская палата) tanımı Даль sözlüğünde şöyle veriliyor: гражданская палата: Палата гражданского суда, высшее губернии место или средная степень суда и расправы по спорным делам.

s. &#;Koridorların da odaların da temizliği henüz yapılmamıştı. Bir gün öncesinin çamurları olduğu gibi yerlerdeydi. Devlet görevlileri henüz üstlerine başlarına çekidüzen bile vermemişlerdi, iş için gelenleri öyle kabul ediyorlardı.&#; YANLIŞ! UYDURMA!

DOĞRUSU: &#;Bakışları, koridorda da, odalarda da şaşırtıcı bir temizlik görüntüsüne tanık olmadı. O zamanlar temizliğe pek önem verilmezdi; bir yer pisse, öylece pis kalırdı; dış görünüşün güzel olmasının da önemi yoktu. Yani Tanrıça Themis üzerinde hırkası, ev kılığıyla karşılıyordu konuklarını.&#;

RUSÇASI: &#;Ни в коридорах, ни в комнатах взор их не был поражен чистотою. Тогда еще не заботилось о ней, и то, что было грязно, так и оставалось грязным, не принимая привлекательной наружности. Фемида просто, какого есть, в неглиже и халате принималa гостей.&#;

s. , son, s. ilk satır: &#;Bu yüzden devlet dairelerinin ne kadar düzeldiğinden, iyi durumda olduğundan haberi yoktu.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;O bakımdan nasıl bir gönenç, bolluk içinde olduklarından haberi yoktu.(&#; &#; а потому совершенно не знает, как там все благоденствует, процветает.&#;)

Memurların rüşvet almalarından söz edilmekte olduğu için, kalem odalarının &#;düzelmesi, iyi durumda olması&#; değil, &#;bolluk, gönenç&#; içinde olması vurgulanıyor.

s. &#;Ömrünü çocuklarıyla, torunlarıyla aynı çatı altında geçirmiş, sakin yaradılışlı, Tanrı&#;ya inanan bir toprak sahibinin arazisinin devriyle veya varlığının dökümüyle ilgili bir protokol hazırlıyor olmalıydı.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Yargılama süresince mahkemenin koruyucu kanatları altında yaşayacağı kadar yaşayıp çoluğa çocuğa karışmış, torunları olmuş barışçıl bir toprak sahibinin mahkeme yoluyla kopardığı bir toprağa ya da haciz yoluyla el koyduğu bir çiftliğe ilişkin bir tutanaktı herhalde yazdığı.&#;

RUSÇASI: &#;&#; протокол об оттяганье земли или описке имения, захваченного каким нибудь мирным помещиком, покойно доживающий век свой под судом, наживший себе и детей и внуков под его покровом&#;&#;

s Birbirlerinin sağlık durumlarının nasıl olduğunu sordular. Sürekli oturmaktan ikisinin de beli hafiften ağrıyordu. YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Birbirlerine sağlıklarını sordular, ikisinin de bellerinin ağrıdığı ortaya çıktı; hep oturmaları, hareketsiz bir yaşam sürmeleri gerekçe gösterildi buna.&#;

RUSÇASI: &#;&#;спросили друг друга о здоровье; оказалось что у обеих побаливает поясница, что тут же было отнесено к сидящей жизни.&#;

s. (Son paragraf). &#;Çiçikov burada sırası geldiği için liberalizm konusunda da, liberalizm yüzünden gençlerin başına gelenler konusunda da ağzına geleni söyledi.&#; YANLIŞ!

RUSÇASI: &#;Тут он весьма кстати выбранил за либерализм, и поделом, всех молодых людей.&#;

DOĞRUSU: &#;Sözlerinin burasında dengine getirip liberalizme, bütün gençlere, gençliğe verdi veriştirdi.&#;

(Liberalizm yüzünden gençlerin başına gelen bir şey yok! Tam tersine, gençler liberalizmin nedeni olarak görülüyor.)

s. . YANLIŞ: &#;Baş başa oldukları, duygulu anlarında karılarına şöyle diyen insanlardandılar: tombalağım benim&#;&#;

RUSÇASI: &#;Все были токого рода которым жены в нежных разговорах&#; давали названия: кубышки, толстунчика&#;&#;

DOĞRUSU: &#;&#; yalnız kaldıkları, mahrem anlarında karıları kendilerine balkabağım, tombalağım&#; diye seslenirlerdi.&#; (Erkekler karılarına değil, kadınlar kocalarına böyle sesleniyor).

s. (İngilizce konuşurken) &#;&#;yüzlerini kuş yüzüne benzetmeye çalışırlar, benzetemedikleri zaman ise kendilerine gülerler&#;&#; YANLIŞ!!

RUSÇASI: &#;&#;и даже посмеются над тем, кто не сумеет сделать птичьей физиономии&#;&#;

DOĞRUSU: &#;&#;yüzlerini kuş yüzüne benzetirler, bunu yapamayanlarla da alay ederler.&#;

s. &#;Kuşkusuz insan soyunun kadın bölümü daha mantıklıdır. Ama saygıdeğer okuyucular, kabul etmek gerekir ki aralarında ötekilere oranla daha da mantıklı olanlar vardır.&#;

RUSÇASI: &#;Конечно, мудрецо женская половинa человеческого рода; но почтенные читатели, надо признаться, бывают мудренее.&#;

DOĞRUSU: &#;İnsan türünün kadın yarısının daha zeki olduğuna kuşku yok, ancak, saygıdeğer okurlar, üst tabakadan okurların da onlardan zeki olduklarını kabul etmek gerekir.&#;

s &#;Sağa sola başarıyla yeterince koşuşturup durduktan sonra ayağı bir eteğe takılınca durdu.&#; YANLIŞ!!

RUSÇASI: &#;Посеменивши с довольно ловкими поворотами направо и налево, он подшаркнл тут же ножкой в виде коротенького хвостика или наподобие запятой.&#;

DOĞRUSU: &#;Keskin dönüşlerle her yönde bir süre hızla dolandıktan sonra, topuklarını hafifçe birbirine vurup virgüle benzer minik bir kuyruk yaparak kadınları selamladı.&#;

s. (sayfa sonu) Çevirmen pek çok ad saydıktan sonra, saydığı o kişilerin evlerinde olup bitenleri anlattığını söylüyor, Çiçikov&#;un. Oysa Gogol, Çiçikov&#;un Valinin evindeki baloda anlattığı öyküleri, daha önce de pek çok başka yerde, pek çok başka kişiye anlattığını söylüyor ve o adları da bunu kanıtlamak için sayıp döküyor. Yoksa Çiçikov&#;un, o adları sayılan kişilerin evlerinde olanları anlatması gibi bir durum söz konusu değil (Çok yer tutacağı için alıntı yapmıyoruz).

s &#;Bir Fransız on beş yaşında ne kadar çocuksa kırk yaşında da o kadar çocuktur. Bir de bizimkilere bak! Her balodan sonra günah işlemiş gibiler. Ama hatırlamak bile istemezler bunu.&#; YANLIŞ!!

RUSÇASI: &#;Что Француз в сорок лет такой же ребенок, каким был и в пятнадцать, так вот давай же и мы! Нет, право&#; после всякого бала точно как будто какой грех сделал; и вспоминать даже о нем не хочется.&#;

DOĞRUSU: Fransızlar kırk yaşındayken de on beş yaşındaki çocuk mu oluyor, hadi biz de olalım! Hayır! Ben doğrusu her gittiğim balodan sonra kendimi bir günah işlemişim gibi duyumsamışımdır; bir daha asla hatırlamak istemem o baloyu.

S Bu sayfanın baş tarafı da olduğu gibi yanlış. Yanlışı-Rusçası-doğrusuyla alıntılama çok yer tutacağı için bu hatırlatmayla yetiniyoruz.

s. &#;Köy yakınından geçmekte olan deneyimli bir yüzbaşının (kimi zaman da bir generalin) eline düşmüş, uzun soruşturmalar sonucu gizli kapaklı bütün yaptıkları ortaya çıkarılmış düzenbaz bir muhtar veya arabacı kadar biçilmiş bir kaftan&#; Akrabalarının bilinmedik hiçbir şeyi yoktu. Ayrıca ailesinin birçok ferdinin de buyük sıkıntılar çektiği biliniyordu.&#; YANLIŞ!!!

DOĞRUSU: &#;Çiçikov&#;un da öfkesini çıkarmak için seçtiği kişi Nozdrev oldu; üstelik ondan öfkesini öyle bir çıkardı ki, bu kadarı ancak görmüş geçirmiş bir yüzbaşının ya da -karşısındakine yüklenmek için klasikleşmiş deyişlerin dışında kimselerin bilmediği özel buluşları olan- bir generalin hışmına uğramış üçkağıtçı bir muhtar ya da arabacının başına gelebilir. Beşiktekinden başlanıp en eskilerine dek Nozdrev&#;in soyunda elden geçmeyen kimseyi bırakmadı Çiçikov; en ağır sözler de soyun en eskilerinin payına düştü.&#;

s. (Sondan 2. satır) (&#;arabanın) gürültüsü kentin öte ucundaki fırıncıyı uyandırmıştı.&#; YANLIŞ!!

Gürültüden uyanan fırıncı değil, bekçi. (Rusçası: будочник &#; СТОРОЖ, ПРОЖИВАЮЩЕЙ В БУДКЕ). Kaldı ki, fırıncının o saatte elinde uzun saplı baltayla sokakta ne işi olabilir?

s. &#;&#;atlar ikide bir tökezlenip duruyorlar, ön ayaklarının dizleri üzerine çöküyorlardı. Kocaman araba&#;&#; BOZUK TURKÇE. &#;tökezlenmek&#; ve Ön ayakların dizleri&#; bozuk deyişler. &#;Kocaman araba&#; ise yanlış çeviri. Doğrusu: &#;külüstür araba&#; (Rusçası: колымага).

s. &#;Derin uykusundan uyanan genç kapıcı, üzerinde alacalı ceketiyle zar zor kalktı yatağından.&#; YANLIŞ!!

RUSÇASI: &#;Малый в куртке из пеструшки был уже потом стащен за ноги, ибо спал мертвецки&#;

DOĞRUSU: &#;Sırtında alacalı ceket bulunan uşak, arabanın arkasındaki uşak yerinde ölü gibi uyumakta olduğu için daha sonra ayağından çekilerek arabadan aşağı indirildi.&#; (E.A. çevirisinin sayfasının alttan 5. satırında &#;bizimki&#; diye sözü edilen uşaktır bu. Yoksa uyanan kapıcı falan yok ortada.

s. &#;Genç ağaçlar kentin tozundan dumanından uzak oldukları için taptaze görünüyorlardı.&#; YANLIŞ! SÖYLENENİN TAM TERSİ ANLAM VERİLMİŞ!

RUSÇASI: &#;&#; тоненькие деревца побелели от никогда не сходившей с них городской пыли.&#;

DOĞRUSU: &#;&#;cılız ağaçlar, kentin üzerlerinden hiç eksilmeyen tozundan bembeyazdılar.&#;

s. &#;&#;sadece hoş bayan da arkadaşına içtenlikle açtığı bu giysiyle ilgili ayrıntılı bilgisinin henüz olmadığını açıklayınca barış hemen sağlanıvermişti.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: Her bakımdan hoş hanım, o moda giysinin patronunu henüz elde edememiş olduğunu anımsadı; yalnızca hoş hanım da arkadaşının şu önemli keşfine ilişkin olarak henüz hiçbir ayrıntıyı öğrenemediğini, ağzından alacağı daha çok laf olduğunu düşündü, böylece de hemen barış sağlandı aralarında. (&#;Ayrıntılar&#;ın giysiyle ilgisi yok. Valinin kızının kaçırılmasıyla ilgili ayrıntılardan söz ediliyor. Konuk bayan bu ayrıntıları henüz öğrenememiş olduğundan ve ev sahibinin ağzından laf alarak bunları öğrenme umudu taşıdığından; ev sahibi bayan da, elde etmek istediği giysi patronuna henüz sahip olmadığını hatırladığı için kavga önleniyor ve barış sağlanıyor)

s. &#;Sadece hoş bayan&#; diye başlayan sondan 2. paragraf ile onu izleyen paragrafın ilk cümlesi yanlış:

&#;Sadece hoş bayan valinin kızının kaçırılması konusunda (yani bunun ne zaman, nasıl olacağı konularında) daha eyrıntılı bilgi edinmek istiyor, bu konuda hiçbir şey bilmediğini söylüyordu. Yalan söyleyemezdi: bir şeyi tahmin etmek başka şeydi. Hele bu tahmin içsel kanılara dayanıyorsa&#; İçsel kanı kendini hissettiriyorsa, o zaman düşüncesinde ısrar edebilirdi ve başkalyarının düşüncelerini ücretsiz değiştirmesiyle ünlü usta bir avukatla tartışmaya girebilir, içsel kanının ne anlama geldiğini görürdü.

&#;İki bayan nihayet, başlangıçta bunun yalnızca bir tahmin olduğunu düşündükleri için bu durumun son derece olağan olduğundan kesinlikle emin olmuşlardı.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Yalnızca hoş hanım, enstitülü kızın kaçırılma olayıyla ilgili ayrıntıları, yanı kızın nereden, nasıl, saat kaçta kaçırılacağını öğrenmek için can atıyordu ama hevesi kursağında kaldı. Her bakımdan hoş hanım bu ayrıntılar konusunda bir şey bilmediğini söyledi. O yalan nedir bilmezdi; bir takım varsayımlarda bulunabilirdi kuşkusuz, ama ancak içinde uyanan güçlü inançlara dayanmak koşuluyla. Varsayımları bir kez bu güçlü iç inançlara dayandı mı, artık bunlardan asla vazgeçmez, karşısındakilerin fikirlerini dize getirmekte ün salmış, işinin ehli bir avukat gibi işi sonuna dek izler, iç inancın ne demek olduğunu (nelere kadir olduğunu) görürdü.

&#;Her iki hanımın başlangıçta yalnızca varsayım olan bir şeye sonunda kesin olarak inanmaya başlamalarında şaşılacak bir yan yok. Biz böyleyizdir&#;&#;

(&#;Başkalarının düşüncelerini ücretsiz değiştiren avukat(!)&#; diye bir şey yok. "Başkalarının düşüncelerini dize getirmekle ünlü avukat&#; var ( &#;даром&#; sözcüğünü yanlış anlamış çevirmen).

s. &#;Мертвые Души&#; karşılığı olarak &#;ölü köle köylüler&#;, &#;ölü köleler&#; diyor çevirmen (yalnızca sayfada 6 kez yineliyor bunu. Ve başka pek çok sayfada, pek çok kez.) Niçin &#;ölü köle köylüler&#;? &#;Мертвые Души&#; &#;Ölü Canlar&#; demek ve romanın adı da böyle. Romanın adı olarak da geçen aynı kavramı niçin romanın adında &#;ölü canlar&#; diye, içinde &#;ölü köle köylüler&#; diye çeviriyor?

s. . &#;Ama N. Halkı, uzun zamandır ilgi çekecek bir haber duymamıştı. Başkentlerde &#;ticari&#; dedikleri bir yiyecek aracı bile üç aydır uğramamışte kente.&#; YANLIŞ!!

RUSÇASI: &#;&#; но город И. уже давно не получал никаких совершенно вестей. Даже не происходило в продолжение трех месяцев ничего такого, что называют в столицах комеражами,что, как известно, для города то же, что своевременный подвозсъестных припасов.&#;

DOĞRUSU: &#;Ama X kentinde ne zamandır tek bir yeni haber duyulmamıştı; hatta üç aydır, başkentlerde commérage adı verilen ve bilindiği gibi, bir kente gereksindiği gıdanın zamanında yetiştirilmesi denli önemli olan küçük dedikodulardan bile yoksundu.&#;

s. &#;&#;valinin kızının kaçırılma olayının sivil yönetimden çok güvenlik güçlerini ilgilendirin bir sorun olduğunu&#; söylüyorlardı.&#; YANLIŞ!!!

RUSÇASI: &#;&#;похищенье губернаторской дочки более дело гусарское, нежели гражданское&#;&#;

DOĞRUSU: &#;&#; valinin kızının kaçırılması, sivil birinden çok bir süvari subayının yapabileceği bir işti&#;&#;

s. . &#;Solvıçegodlu tüccarlardan birinin elinde kesici bir alet bile varmış ve ölenin yüzü berbat bir durumdaymış&#; sarhoş oldukları için ceza olarak dörder yüz ödemişlerdi.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;&#;hatta birinin yüzünde burun diye bir şey kalmamıştı, ki bu da ölen Ustsısolsko&#;luların yumruklarının büyüklüğü ve gücü hakkında fikir veriyordu. Dava açılınca bu taraf suçunu gizlememiş, biz aslında şakalaşıyorduk, diye savunmuştu kendini; ama suçlarını itiraf etmelerine karşın bu işten yakayı sıyırmaları, rüşvet yedirmelerine bağlanmıştı.

s. Köylülerin kadınlarına kızlarına sulanan polis, Ergin Altay&#;a göre &#;sıtma olayı var mı diye sık sık köylerine gelip gitmektedir&#;. Gerçi &#;köylüler polisi bir kez kurtarmışlar, ama o kedi gibi nankörmüş&#; funduszeue.info Çevirmen Gogol&#;ün dediklerini hiç anlamamış. Ortada sıtma olayı falan yok. Köylülerin kapıldıkları ve sonuçta polisin ölümüne neden olacak, genel heyecan var (повальная горячка). Köylülerin polisi kurtarmaları gibi bir durum da yok. İş üstünde yakalamalarına karşın köylüler &#;bizden bulma&#; deyip polisi bağışlıyorlar, çünkü polis E.A.nın dediği şekilde &#;kedi gibi nankör&#; değil, &#;Mart kedisi gibi şehvet düşkünü&#;dür.

s &#;Belki geride bıraktığın dul eşinin ve çocuklarının arkandan seller gibi gözyaşı döktüklerini, olayı daha canlı vermiş olmak için senin gür kaşlarının olduğunu bile ekleyeceklerdir.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: Ayrıca dul eşinin ve çocuklarının ardından nasıl gözyaşı döktüklerini de eklerler. Oysa şöyle gerçekçi bir değerlendirme yapılacak olursa, senin başkalarından tek farkın gür kaşların olması.&#;

RUSÇASI: &#;&#;а ведь если разобрать хорошенько дело, так на поверху у тебя всего только и было, что густые брови&#;.

s. BU SAYFANIN HEMEN TÜMÜ YANLIŞ!!!

s. &#;&#;üzerinde bir ağırlık hissedip birden yan dönüyorsun.&#; YANLIŞ!

&#;İşte, köşedeki yol arkadaşının üzerine doğru kayıp horlamaya başladınız bile&#; DOĞRU.

s İlk paragraf, sondan bir önceki cümle YANLIŞ(&#;&#;kah öyküde yer aldıkları biçimiyle o anda önemsiz gibi görünen, ama gerçek yaşamda çok önemli olan binlerce ufak tefek ayrıntı&#;&#;

Yine aynı sayfada, alttan satır: &#;&#;romanın gerçek yaşam yanında sönük kaldığı gibi sönük kalacağını bile düşünüyorlardır!&#; çümlesi ile sonraki cümle de YANLIŞ.

s. Alttan satır: &#;Ufacık pencereleri kışa da yaza da bakmayan küçük bir kulübe&#; YANLIŞ! &#;Pencereleri kış yaz kapalı kulübe&#; DOĞRU! Ve bundan sonraki cümlelerde, &#;çarık&#; değil, &#;örme terlik&#;, &#;kutu&#; değil, &#;tükürük hokkası&#;, &#;Çocuk koluna dokunup harfi bozduğunda&#; ifadesi yanlış. Yazıyı yazan &#;baba&#; değil, Çiçikov.

s. &#;Karanlık penrecere&#; ifadesi YANLIŞ. DOĞRUSU: &#;Buzlu cam&#;.

s. &#;Yedi hizmetçi&#; ifadesi yanlış. (Çiçikov&#;un 7 hizmetçisi yok. Tek bir kölesi var, o kölenin yedi kişilik ailesi var).

s. &#;Üç beş veririm olur biter. Hayır biraz daha fazla vermeliyim.&#; YANLIŞ!. &#;Bir çeyrek, hatta iki çeyrek veririm.&#; DOĞRU!

s. (İlk paragrafın sonu). &#;Artık kolonyalı suya bandırılmış süngerle dudaklarını ovalama alışkanlığını da edinmişti&#;&#; YANLIŞ! &#;&#;Artık kibarlar gibi kolonyalı suya batırdığı süngerle siliniyordu&#;&#; DOĞRU! (Çevirmen губа=dudak ve губка=sünger sözcüklerini karıştırmış.)

s. Rusça &#;Prens Hovanski&#;nin tavsiye mektubu&#; demek, rüşvet demektir. Yoksa çevirmenin yazdığı gibi gerçekte öyle bir prensin oturup ciddi ciddi mektup yazması söz konusu değildir. Аynı yanlışı sayfa, satırda da görüyoruz.

s. (Sondan 5. satır). &#;Kaçakçılar uzun süre çok çektiler ondan. YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Bir süre için çok çektirdi kaçakçılara.&#;

s. (2. paragraf başı). &#;Son derece dürüst çalışmakla yirmi yılda kazanabileceğini bir yılda kazanabilirdi.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Gecesini gündüzüne katarak çalışsa bile yirmi yalda kazanamayacağını bir yılda kazanabilecekti.&#;

s. (2. paragraf ortaları). &#;Okuyucu kuşkusuz, üst üste iki gocuk giyinip gocukların içinde yurdumuza milyonluk Brabans danteli sokan İspanyol baronların yaptığı sınır ticareti konusunda çok şey duymuştur.&#; YANLIŞ!!!

DOĞRUSU: &#;Bir zamanlar çok sözü edildiği için okurlarımız çift postlu İspanyol koyunlarıyla yapılan kaçakçılığı hatırlayacaklardır: iki koyun postu arasında sınırdan Brabant dantelalarının geçirilmesiyle gerçekleştirilen milyonluk vurgun, Çiçikov&#;un gümrüklerde görevli olduğu döneme rastlıyordu.&#;

s. &#;Gerçi beşinci dereceden memur kendi neden olmuştu buna, ama gene de Çiçikov&#;u suçluyordu.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;5. dereceden memur kendini mahvettiği gibi arkadaşını da ardından sürükledi.&#;

s. &#;Vekalet işerinden bir kazancı olmuştu: vasilik kuruluna kendi adına birkaç yüz köle kaydettirmişti. Üzerine aldığı köy perişan durumdaydı.&#; YANLIŞ!!! Çiçikov kendine adına köle falan kaydettirmiyor, üzerine köy falan almış da değil (nasıl alabilir ki?) DOĞRUSU: &#;Bir gün çiftlik sahibi kendisini vesayet kurumuna giderek topraklarına bağlı birkaç yüz canı rehin ettirmekle görevlendirdi&#;

s. &#;Görüldüğü gibi sekreter işi biliyordu.&#; YANLIŞ! DOĞRUSU: Görüldüğü gibi sekreter uyaklı konuşabiliyordu.

Aynı sayfa, birkaç satır aşağılar: &#;Çiçikov bir vekil olarak işlemleri daha önce yaptırmış (&#;bilindiği gibi işlemler tamamlanmadan bir şişe madera götürüp verseniz bile sıranın da raporun da alınması olanaksızdır) ve gereken hazine görevlileriyle dostluk kurup onlara&#; kölelerin yarısının öldüğünü söylemişti. YANLIŞ!!! DOĞRUSU: &#;Çiçikov&#;un her şeyden önce ilgili memurların sempatisini kazanması gerekiyordu (bilindiği gibi devlet dairelerinde en basit bir soruya yanıt alabilmek için bile, ilgili memurların sempatisini kazanmak, yani kendilerine birer şişe Madera şarabı sunmak gerekir). Sempati işi çözümlenince durumu güzelce açıkladı, sonra da, ileride bir sorun çıkmaması için, rehin bırakılacak canların yarısının ölü olduğunu belirtti.&#;

Aynı sayfa, biraz daha aşağılar: &#;Bakarsın öyle olur ki bazılarını bir kapiğe alırım.&#; YANLIŞ!! DOĞRUSU: &#;Hatta kimilerinden belki üste para bile alabilirim.&#; Ergin Altay, Çiçikov&#;un ölü canların &#;bazılarını bakarsın bir kapiğe&#; alabileceğini söylüyor. Oysa Çiçikov hem ölü canlara bedava sahip olmayı, hem de çiftlik sahibinden üste para almayı düşlüyor.

s. (Sayfa sonu): &#;Nasıl ki bir doktor hastanın içinde ne olup bittiğini anlayabilmek için cildinde çıkan çiçek döküğü gibi döküntülerin olmasından yola çıkarsa, o da ruhsal gelişmelere yol açacakları düşüncesiyle çoğu ataklığa izin vermiyordu.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: Çocukların yaramazlıklarının onların ruhsal özelliklerindeki değişimleri, gelişimleri gözleme fırsatı verdiğini, hastanın içinde gerçekte neler olup bittiğini anlamak isteyen bir hekim için derideki döküntüler neyse, bunların da kendisi için aynı şey olduğunu söyleyerek, durduğu yerde duramayan, canlı, hareketli çocuklara hiç engel olmazdı.

s. &#;Öğretmeninin en küçük teşvik edici sözü heyecanla titretiyordu onu, sevindiriyordu, ürpertiyordu ve her türlü üstünlük arzusunu geride bırakıyordu.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Onun küçücük bir cesaretlendirme sözü yüreklerinde nasıl bir çarpıntı, coşku, sevinç dalgalanması yaratır, herkesi geride bırakmak için nasıl da bencilce bir arzuyla dolardı içleri.&#;

(Aynı sayfa, paragrafın son bölümü): &#;Başkalarının üstün zekalı öğrencilerinden gülmemelerini, ama her türlü alaya katlanmalarını, önceliği aptallara bırakmalarını ve hiçbir şeye kızmamalarını, kendilerini kaybetmemelerini, hiçbir şeyin intikamını almaya kalkışmamalarını, sakin duruşlarını bozmamalarını beklemeyi yakışıksız buldukları her şeyi yalnızca o istiyordu öğrencilerinden. İnsanı sıkı bir erkek yapacak her şey onun okulunda veriliyordu öğrencilere. Bu konuda sürekli olarak deniyordu onları. Oh, yaşam bilimini ne iyi biliyordu!&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Başkalarının hiç de akıllıca sayılmayacak bir tutumla bütün çocuklardan istekleri olan şeyleri, o yalnızca seçilmişlerden oluşan son sınıf öğrencilerinden isterdi, çünkü ancak yüksek bir zekanın uygulayabileceği şeylerdi bunlar: kimseyle alay etmemek, ama her türlü alaya katlanmak; aptal biriyle hiç uğraşmamak ve onu kendi haline bırakmak; asla kendini kaybetmemek, asla öç peşinde koşmamak; gururlu bir şekilde sükunetini korumak. Sağlam karakterli, kişilikli bir erkek olabilmek için gerekli her şey, burada uygulamaya geçirilmiş durumdaydı ve o öğrencileriyle sürekli yeni deneyler yaparak bu uygulamanın içinde yer alırdı. Ah, hayatı nasıl da kavramış bir insandı!&#;

s. &#;Okulu bitirenlerin çoğunluğu hayata hazırdı. Önemsiz yerlerde görev yapıyorlardı. Zeki olanlar ufak tefek nedenler ve kişisel tatsızlıklar yüzünden dayanayıp görevden ayrılmışlar veya kendilerini bırakmış, tembelleşmiş, ne yapacaklarını şaşırmış rüşvetçilerin, sahtekarların eline düşmüşlerdi. Ama kişiliklerini yitirmemişlerdi; hayatı, insanları tanıdıkları ve aklın yolunu bildikleri için sağlam kaldıkları gibi, çevrelerindeki insanları da etkilemişlerdi.&#; YANLIŞ!! ÇELİŞİK!!

DOĞRUSU: &#;Nice akıllı, çok başarılı öğrenci, üstelik de son derece hafif görevlerde çalışmaktayken sudan bahanelerle ya da yaşadıkları kişisel tatsızlıkları gerekçe göstererek işlerini bırakır, tembelleşir, aptallaşır, rüşvetçilerin oyuncağı haline gelirken bunlar hem hayatı, hem insanları tanıdıklarından, bilgelik denen şeyden haberdar olduklarından en ağır, zorlu işlerde yakınmadan çalışırlar, böylelikle de ahlaksız insanlar üzerinde bile olumlu etkilerde bulunurlardı.&#;

Aynı sayfa, bir sonraki paragraf): &#;Yüreği hırsla dolu delikanlı, sonunda üst sınıfa seçildiği için heyecanlıydı.&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;Bir gün bu özel sınıfa kabul edilebileceğini düşünmek bile, ünlü biri olma tutkusuyla yanıp tutuşan Tentetnikov&#;un yüreğinin heyecanla çarpmasına neden olurdu.&#; (Пылкое сердце честолюбивого малчишки долго билось при одной мысли о том, что он попадет наконец в это отделение.)

s. &#;Andrey İvanoviç uslu, sakin bir öğrenciydi. Bir kadınla işbirliği yapıp direktörün penceresinin tam dibinde geceleri taşkınlık eden arkadaşlarına da, ellerine düşen safça bir papazın din duygularıyla alay eden arkadaşlarına da katılmıyordu.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Andrey İvanoviç sakin, kendi halinde biriydi. Okulda uygulanan sıkı denetime karşın arkadaşlarının geceleyin kadın da getirerek &#;sekiz kişiye tek kadın- düzenledikleri çılgın alemlerden uzak durduğu gibi, salt müdür kendilerinden kiliseye daha sık gitmelerini istedi diye dini ve kutsallığı ayaklar altına almaya kadar vardırılan çılgınlıkların da hiçbiri içinde yer almadı.&#;

(Aynı paragrafın sonu): &#;Doğal zekasının yardımıyla, derste öğretilmemesi, bilmemesi gereken şeyleri dinliyordu.&#; (Öğretilmemesi, bilmemesi gereken şeyleri dinlemek?!) YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Doğuştan zeki olduğu için bütün bu derslerin böyle verilmemesi gerektiğini anlıyor, ama nasıl verileceğini bilmiyordu.&#;

s. . &#;Devlet hizmeti ikinci derece bir amaç olmuştu. Zaman geçirmesini sağlayan, böylece geri kalan dakikalarının değerini daha iyi anlamasını sağlayan bir araçtı, o kadar&#; amcası yeğeninin her an bir suç işleyeceğini bekliyordu ve beklediği sonunda oldu.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;&#;iş artık hayatta birincil amacı değildi, önceliğini yitirmişti. Hatta gününü bölmekten, böylece de daire dışındaki zamanını daha da değerli kılmaktan başka bir işe yaramıyordu&#; amca tam yeğeninden sağlayacağı yararlar üzerinde düşünmeye başlamıştı ki, yeğen bir anda her şeyi mahvetti.&#;

s. &#;Ne anlama geliyordu bu hıçkırıklar? Hastalıklı bir ruh bu hıçkırıklarla acılarının hüzünlü sırrını mı açığa vuruyordu? Tentetnikov&#;un içinde yeni, güçlü bir insan mı biçimlenmeye ve güçlenmeye başlamıştı? Çocukluğundan beri başarısızlıklarda denenmemiş bu insan; engelleri, zorlukları aşa aşa dimdik duracak kadar güçlenmiş, büyümüş müydü? Eritilmiş metale su verilirken olduğu gibi, yüce duyguları son suyu almamış mıdı? Olağanüstü öğretmeni onun için çok erken mi ölmüştü? Onun sürekli sallantılı güçlerini sabitleyecek; esnekliği olmayan zayıf iradesini sağlamlaştıracak kimse yok muydu? Her yerde yükselen, toplumun her basamağında duyulan şu &#;İleri!&#; sözcüğünü heyecanla haykırarak onun ruhunu uyandıracak kimse yok muydu?&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Nasıl anlamak gerekirdi bu gözyaşlarını? Yaralı bir ruh, yarasına ilişkin gizleri mi açığa vuruyordu böylece? İçinde başlayan başarılı insan oluşumunu sürdürememiş olmasına mı döküyordu bu gözyaşlarını? Çocuk yaşlarından itibaren başarısızlıklarla mücadele ede ede engeller, zorluklar karşısında yılmayan bir kişilik geliştirememiş olmasına mı ağlıyordu? Erimiş bir çeliğe benzeyen zengin içgüçlerine son suyunu verememiş olduğu için şimdi iradesinin yeterli sertlikten yoksun olmasına mı ağlıyordu? O olağanüstü öğretmeninin çok erken ölmüş olmasına ve artık dünyada, bir o yana bir yana salınıp duran ve kendi başlarına doğrulacak güçleri olmayan kararsızları uyandırıp ayaklandıracak, her sınıftan, her katmandan, her unvandan, her meslekten Rus insanının duymak için yanıp kavrulduğu o ilahi &#;İleri!&#; gürleyişini olanca canlılığı ve gümbür gümbürlüğüyle yükseltecek kimsenin kalmamış olmasına mıydı yoksa bu gözyaşları?&#;

s. &#;Anlaşılacağı kadarıyla&#;&#; Bir Türkçe incisi!! Bu pırlanta deyişle ne denilmek isteniyor ki? Anlaşıldığı kadarıyla, henüz anlaşılmamış, daha sonra anlaşılacak bir şeyden söz ediyor çevirmen. Oysa ortada anlaşılmamış ve ileride anlaşılacak bir durum yok. (&#;Pазумеется&#; karşılığı olarak kullanmış çevirmen bu bozuk Türkçeyi ve bu sözcük kuşkusuz, elbette, kastettiğim, demek istediğim gibi kesinleşmiş bir durumu bildirir.).

s. &#;Yüce gönüllü üyelerden inanılmaz çok bağış toplanıyordu.&#; Yine bir Türkçe incisi!!

s. &#;Yanakları ve çenesi öylesine güzel sinekkaydı tıraş edilmişti ki, kör biri yuvarlak çenesini, yanaklarını okşarken haz duyardı.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Özene bezene tıraş edilmiş çenesiyle yanaklarının ışıltılı yuvarlaklığından yayılan güzelliği görmemek için kör olmak gerekirdi!&#;

s. &#;Generallerin alışkanlığındandır: Herkese &#;sen&#; diye hitap ederler. Ayrıca Neden değerli, saygın birine de öyle hitap etmesinler ki?..&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: Generallerde bir alışkanlıktır bu: herkesle sen diye konuşurlar. Kaldı ki, o yaşa, o rütbeye gelmiş, saygıdeğer bir insan karşısındakine sen dese ne olur sanki?!&#;

s. &#;Sağlıklı, güçlü kuvvetli atlar bir buçuk saati biraz geçen bir sürede Çiçikov&#;u on versta ötedeki generalin köyüne götürdüler.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;&#; yarım saati biraz geçen bir sürede&#;&#; (pek çok başka &#;karıştırma&#; örneğini gördüğümüz gibi çevirmen bu kez de полчаса ile полторо sözcüklerini karıştırmış

s. &#;&#;arkadan tarağa gelecek kadar ince bir saç tıraşı, üç kat veya kat kat tabir edilen kalın bir ense&#;&#; Tarağa gelecek kadar ince saç tıraşı ne demek? Yoksa tarağa gelmeyecek kadar &#;kısa&#; kesilmiş saç mıdır söz konusu olan?

DOĞRUSU: &#;&#;saçları kısa, hele ensesinde büsbütün kısa kesilmişti. Üç kattı ensesi: üç kalın, yatay pliden oluşuyordu! Boynu geniş ve kalındı, tam ense kulak yerinde denilenlerden.

s. &#;&#;kendisinin de suçlu olabileceği büyüklüğü gösteremeden&#;&#; !!! &#;kendisinde de suç olabileceğini düşünme büyüklüğü göstermek&#; gibi bir şey kastediliyor galiba? Yayınevi bu çeviriyi hiç mi okumamış, insanın aklı almıyor!

Yine aynı sayfa (Son paragraf): &#;Besbelli, böyle bir giriş generalin hoşuna gitmemiş olamazdı.&#;

SÖYLENECEK BİR ŞEY YOK!! Sanki Türkçenin alenen tebdil, tağyir&#; ve iğfali için çevirmenle yayınevi el ele vermiş!

s (ilk satır) &#; yoksa önemli bir tarih konusu düşünüp söylemek için mi&#;&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;&#;yoksa konuya daha bir önem vermek için mi&#;&#; (&#;&#;чтобы пиридать более важности предмету&#;&#;)

s. &#;General&#; kaz gibi paf puf ederek, suları her yana sıçratarak yıkanmaya başladı. Sabunlu sular odanın her yanına dağılmıştı.&#; Утка =kaz değil, ördek demek ve suyla içli dışlı olan hayvan da kaz değil, ördektir. &#;Sular&#; dağılmıştı&#; deyişi de yanlış. Su akar, yayılır, sıçrar, buharlaşır vs., ama dağılmaz. Öte yandan kazların da yıkanırken &#;paf puf&#; ettiklerini sanmıyoruz. Generalin çıkardığı sesler, gargara yapıp ağzını burnunu temizlerken çıkardığı seslerdir. (Генерал стал умываться, брызгаясь и фыркая как утка. Вода с мылом летела во все стороны.) Daha DOĞRU düzgün bir çeviri şöyle olabilir: &#;General gargara yaparak, burnuna su çekerek ve bu sırada sabunlu suları dört yana sıçratarak yıkanmaya başladı. Odanın her yanı ıslanmıştı.&#;

s. (Sayfa sonu) &#;Selifan:

-Albay Koşkarev&#;in köyü burası mı? diye sordu.

&#;Niçin sordun?

-Çünkü, bildiğiniz gibi, bedeni başkalarınınkine göre daha beyazdır ve kendisi bir bey gibi boylu boslu, kibardır. YANLIŞ!! (Selifan&#;ın, &#;köy burası mı?&#; sorusu ile &#;Çünkü&#; diye başlayan açıklaması arasında hiçbir ilişki yok. Köyün neresi olduğu ile adamın teninin beyazlığı arasında ne ilinti var? Zaten Rusçası da hiç öyle değil!)

DOĞRUSU:

- &#;Albay Koşkarev şu adam olsa gerek efendim,&#; dedi Selifan.

- &#;Nereden anladın?&#;

- &#;Her şeyden önce teni ötekilerden daha beyaz. Sonra da halinde havasında ben beyim diyen asil bir hava var.

- (Должен быть барин, полковник Кошкарев./ Почему? / Оттого что тело у него, изволите видеть, побелей чем у других и&#;)

s. &#;Ayrıca dolaşmak basura da iyi gelir, kitaplar öyle yazıyor. Değişik yerler, insanlar da görürsünüz&#;. YANLIŞ! DOĞRUSU: &#;&#; çünkü hemoroite iyi gelir gezip dolaşmak. Ayrıca dünyayı görmek, tüm renkleriyle insanları tanımak, nasıl söyleyeyim, canlı bir kitap okumak ya da bilim gibi bir şeydir.&#;

s. (Dipnot) &#;Daha iyi olması için ne yapmak,nasıl hareket etmek gerekir?&#; (Neyin &#;daha iyi olması için&#;?) YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;(&#;zengin olmak için) ne yapmam, nasıl bir yol tutturmam gerektiğini sormuştum size.&#; (Çünkü romanın orada iki sayfası eksiktir ve Çiçikov, &#;az önce yarım kalan konuşmamıza dönmek istiyorum&#; derken, nasıl zengin olabileceğine ilişkin sorusunu sormaktadır yeniden).

s. &#;Az kaldı hizmetçilerin yanında ağzından kötü bir söz çıkacaktı.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;Az kaldı karısının önünde ağzından kötü bir söz çıkacaktı.&#; (&#;Hizmetçilerin yanında&#; olamaz, çünkü hem hizmetçiler yemek salonundan çıkarılmışlardı, hem de, &#;hizmetçilerin yanında&#; kötü söz söylemek ayıp değildir; ayıp ve yakışıksız olan, bunu &#;karısının önünde&#; yapmaktır.)

s. &#;Atık ve fazla olan değersiz her şey değerlendirilecekti.&#; YANLIŞ! (Burada önemli olan atıkların değerlendirilmesi değil, &#;çerden çöpten para kazanılmasıdır&#;) DOĞRUSU: &#;Nasıl bir değirmende taneler una dönüşürse, onun çiftliğinde de her türlü atık, çöp, paçavra paraya dönüşecekti.&#; RUSÇASI: &#;&#; изо всякого дрязгу и хламу чистоган да чистоган.&#;

s. &#;Çiçikov elini uzattı.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Çiçikov her iki elini birden uzattı.&#; (Чичиков дал ему обе.&#;)

s &#;Geri kalanlar ise sağlıklarını neyin bozduğunu, paralarının neden suyunu çektiğini anlamaya çalışıyorlar.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;&#;geri kalan herkes yalnızca sağlığını nasıl berbat edebileceğini, bir de kimden nasıl para sızdırabileceğini öğrendi.&#;

RUSÇASI: &#;&#; а прочие ведь только и стараются узнать то что портит здоровье , да и выманивает денги.&#;

s. &#;&#; ya da bir yerlerde onun haberinin bile olmadığı bir takım oyunlar oynanıyordu&#;&#; YANLIŞ!

DOĞRUSU: &#;&#; ya da bir yerlerde, açıldığından bile haberinin olmadığı bir dava lehine sonuçlanıverirdi.&#;

RUSÇASI: &#;&#;или выигрывалос где-нибудь в пользу его дело о котором он некогда и не слыхал.&#;

s. &#;&#;Rus insanının yakasız hizmetçi kaftanı giyip tembel tembel oturamayacak kadar çalışkan ve becerikli olduğunu, ama Alman hizmetçi ceketini giyer giymez birden beceriksizleştiğini&#;&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Rus insanı ancak yakasız gömleği ve poturu içindeyken iyi, güzel, cana yakın ve çalışkandı; ama üzerine Alman frakını geçirdi mi, hemen beceriksiz&#;&#;

s. &#;Ellerini daha önceleri üzerine titrediği saçlarına acımasızca dolayıp &#; acıtırcasına asıldı.&#; YANLIŞ.

DOĞRUSU: &#;&#;iki elini birden daldırıp, sağlamlıklarını daha önce de denediği saçlarını koparırcasına çekiştirdi&#;&#;

RUSÇASI: &#;&#;об укрепленье которых прежде старался.

s. &#;Farkındayım biri kışkırtıyor sizi&#; bir olay daha ortaya çıkacak&#;&#; YANLIŞ!

Biri kışkırtmıyor. &#;Hukuk danışmanı&#;nın çevirdiği dalaverelerin bilindiği söyleniyor.

s. &#;bazen belirli bir bölgede, bazen bütün yurtta halk yoksul düşüyor&#;&#; YANLIŞ!! DOĞRUSU: &#;Açlıklar, kıtlıklar oluyor; yalnız halkların başına gelmiyor bu, tek tek insanların da ruhsal açlığa düştükleri oluyor.

s. &#;Oysa kendi açımdan yanlış bir davranıştı bu.&#; YANLIŞ!!

DOĞRUSU: &#;Ama benim de elbet onlara sitemlerim var&#;.

RUSÇASI: &#;&#;я, с своей стороны, мог бы также сделать им упрек.&#;

Значение слова "yufka yürekli" в словаре турецкий языка

НОВОСТИ, В КОТОРЫХ ВСТРЕЧАЕТСЯ ТЕРМИН «YUFKA YÜREKLI»

Здесь показано, как национальная и международная пресса использует термин yufka yürekliв контексте приведенных ниже новостных статей.

Türk Sinemasının Usta İsimlerinin Gençlik Fotoğrafları

Mesela bir Adile Naşit, bizim için ya Hafize Ana'dır, ya da yufka yürekli bir anne. Ya da bir Münir Özkul hepimizin Mahmut Hocasıdır, olmadı Yaşar Usta'sı. «Webtekno, Окт 15»

Yufka Yürekli Yeşim Salkım Suriyeli Bir Aileye Yardım Etti

Ünlü oyuncu Yeşim Salkım ne kadar yufka yürekli olduğunu bir kez daha anladığımız çok örnek bir davranışa imza attı. Güzel oyuncunun bu davranışı ise «Doğru Haber Ajansı, Сен 15»

Onlar ruh ikizi

9. çakradan aldığı yoğun harf desteği sonucunda muhtaçlık karşısında dayanamayan, yufka yürekli ve hayırsever yapısı Burak'ı neredeyse “aşırı merhametten «Akşam, Сен 15»

Beraber çürüdük biz bu yollarda

Gerektiğinde göz yaşı dökebilen, yufka yürekli makineler. Bir duygu durumundan diğerine ışık hızıyla geçebilen makineler. Sorgusuz sualsiz itaat eden, jetonunu «T24, Июл 15»

Hüzünlü Plüton Yolculuğu Üzerine Markalardan 24 Galaktik Paylaşım

Umuyoruz ki yufka yürekli gezegen Plüton markaların bu paylaşımlarından sonra bize küçük bi 'kıpss ;)' mesajı yollar. Huzurlarınızda kalpli Plüton'un «ListeList, Июл 15»

İbadete yoğunlaşma ayı

Onun belirgin niteliklerinden biri de yumuşak huylu, yufka yürekli oluşudur. Ahmed ibn HanbelAhmed ibn Hanbel'in rivâyet ettiği bir hadîse göre Peygamberimiz, «Vatan, Июн 15»

Özcan Deniz yufka yürekli çıktı işten atılan ustasına dükkan açtı

Deniz her zaman gittiği oto tamircisinde çalışan ustanın işsiz kaldığını öğrenince duygulandı. Oynadığı diziler ve sinema filmleriyle büyük bir servetin sahibi olan «funduszeue.info, Июн 15»

Sivil polise kimlik sorunca darp edildi

yaparmı karıncayı bile incitebilirmi doğadaki en şevkatli yufka yürekli kişinin inticebilirmi yahu doğadaki en yufka yürekli canlı polistir kesin suç şöfordedir «Memurlar, Май 15»

Savaşın malzemeleri

En yakın arkadaşı, Lynn'in, bırakın insanı, köpeğe bile tasma takamayacak kadar yufka yürekli olduğunu söylüyor. Lisede hep okul birincisi Lynn. Üniversiteye «Halkın Gazetesi Birgün, Май 15»

Duygusal Klip Çekmenin 7 Şartı

"Yazık ya ne hallere düşmüş" diye size acıyacaklar, klibi izleyen yufka yürekli analar, "ay hasta olucak" nidalarıyla sizi bağırlarına basacaklardır. Kavga edin! «Mynet Haber, Май 15»

ССЫЛКИ

« EDUCALINGO. Yufka yürekli [онлайн]. Доступно на <funduszeue.info>. Июн ».

1 k КОМПАС/ mpas PUSULA 3 (53) Осень Sonbahar, Yıl: 13 Sayı: 53 Rusya nın bütün renkleri

2 реклама реклама

3 реклама

4 ORTAK TARİHİMİZDEN Rus dilinin en önemli şairi Aleksandr Sergeyeviç Puşkin i Erzurum yolculuğunun öyküsü/ Один из первых русских туристов, открывших для себя Турцию, стал А. Пушкин. Где же он побывал? 8 НОВЫМИ ТРОПАМИ Правда, приятно в выходнфе выбраться из шумного мегаполиса и отправиться за город, отдохнуть от суеты? Стамбульцы тоже так считают! Поедем с ними - исследовать Подстамбулье! 16 UNUTUMAYANLAR Lidya Arzumanova Kader onu memleketinden kopardı ama mutlu olacağı yeni bir memleket armağan etti. Devrimden kaçıp geldiği Türkiye de balenin öncülerinden olan büyük sanatçıyı unutmadık. 22 DERİN RUSYA Tatyana, Svetlana, Marina, Nataşa, Olga Çocuklarımız, eşlerimiz, dostlarımız Peki onların güzel Rusça isimlerinin anlamlarını biliyor muyuz? Efsaneleri ile, kökenleri ile NOT DEFTERİ реклама 5 yıl sonra gönlümde hala Moskova Böyle diyor gazeteci Cenk Başlamış. 26 yıl Sovyet coğrafyasında görev yaptıktan sonra döndüğü İstanbul dan Moskova ya bakıp yazdı. 28 РЕДКОСТИ Это необычное животное - настоящая королева среди кошек! И дело не только в ее внешности и необычных разноцветных глазах. Ванская кошка не перестает удивлять всех до сих пор! 56

5 Прежде всего диалог Случаются периоды, когда колесо истории начинает вращаться быстрее обычного. Когда мы смотрим на глобальные проблемы, мы понимаем, что снова переживаем такой период. Региональные кризисы требуют срочного разрешения. Иначе есть риск, что те пожары, которые кажутся «локальными», распространятся повсюду. Первое условие, которое необходимо соблюдать, чтобы снизить риски и найти путь к исправлению ситуации, - это диалог. Даже если у нас разные взгляды, общаясь, мы договоримся. Мы должны договориться. И сейчас то время, когда мы должны поддерживать такой диалог между Россией и Турцией. Именно поэтому так важен был приезд Эрдогана на открытие мечети в Москве и предстоящий визит Путина на саммит «Большой двадцатки» в Анталье. А еще важнее объявление о том, что до конца года состоится собрание Российско-турецкого Совета сотрудничества высшего уровня. Снова для глав государств на первый план выйдут отношения. Турция и Россия две дружественные страны, которые достаточно сильны, чтобы преодолеть любые трудности. Главное не прекращать вести диалог. ЖУРНАЛ Деловое сотрудничество КОМПАС 4/ (53) Осень Издается с октября г. Выходит один раз в три месяца Главный редактор Ксения Арцыбашева Учредитель и Издатель: ООО «Туркрус» Адрес Редакции: , funduszeue.info, Мичуринский Проспект, 5 Телефон : +7() [email protected] Издание зарегистрировано в Министерстве РФ по делам печати, телерадиовещания и средств массовых коммуникаций. Свидетельство о регистрации ПИ ФС от Отпечатано в типографии ООО «Форте Пресс» , Москва, Егорьевский проезд, 2-А, стр Распространяется бесплатно Türk-Rus İşbirliği İçin PUSULA Yıl: 13, Sayı: 53 (Sonbahar ) Yazı İşleri Müdürü: Ksenia Artsıbaşeva 6 Önce diyalog Tarihin tekerleğinin olağandan hızlı döndüğü dönemler olur. Küresel sorunlara baktığımızda yine böyle bir dönemden geçtiğimizi anlıyoruz. Bölgesel krizler acil çözüm bekliyor. Aksi takdirde bölgesel gibi görünen yangınların daha da yayılması riski yüksek. Riskleri azaltmak, çözüm yolu bulmak için ilk şart diyalog. Bakış açıları farklı olsa da, konuşa konuşa anlaşacağız. Anlaşmalıyız. Türkiye-Rusya ilişkilerinde de bu diyaloğun canlı tutulması gereken bir süreçteyiz. Erdoğan ım cami açılışı vesilesi ile Moskova ya gelmesi, Putin in G zirvesi için Antalya ziyareti bu açıdan önemli. Daha da önemlisi yıl sonuna kadar Türkiye- Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi ÜDİK in Rusya da toplanacağının ilan edilmesi. Yine devlet başkanları öncülüğünde ilişkiler enine boyuna masaya yatırılacak. Türkiye ile Rusya her sorunun üstesinden gelecek güçte iki dost ülke. Yeter ki diyaloğumuz kesintisiz sürdürmeye devam edelim. Reklam başvuruları için telefon: Moskova +7 () [email protected] Rus-Türk İşadamları Birliği nin (RTİB) işbirliği ile yayınlanmaktadır RTİB adresi: Sredniy Ovçinnikovski Pereulok 8,Kat 4 Moskova, Rusya Federasyonu Tel/Faks () (pbx) web: [email protected] Pusula da yayınlanan yazılardan sadece kaynak gösterilerek özet alıntı yapılabilir. реклама

6 ORTAK TARİHİMİZDEN 8 ПУТЕШЕСТВИЕ ПУШКИНА В ЭРЗУРУМ «Я научился у Пушкина многому, но главное искусству не стареть». Назым Хикмет PUŞKİN İN ERZURUM YOLCULUĞU В осток, Догу, Ориент, Шарк Как бы его ни называли, Восток это источник, от которого питаются все культуры. Запад всегда воспринимал его как нечто отличное, далекое, но всегда восхищался им и пользовался его богатствами. Для России же Восток имеет другое значение. Восток для русских ближе Запада. В своей книге «Дорога в Арзрум» С. В. Сопленков пишет так: «Для большинства жителей Западной Европы слово «Восток» прежде всего означает заморские колонии или великолепную Османскую империю, т. е. места, на сотни и тысячи километров удаленные от их домов. В России все обстоит по-другому. Русское государство с XVI в. начало прирастать азиатскими землями, поэтому для русских Восток никогда не был далекой экзотикой» В некоторых странах писатели и поэты питают свое творчество не только из источника своей собственной культуры, но и культур других стран. Русская литература входит в эту категорию с точки зрения стремления Puşkin den birçok şey öğrendim, ama öğrendiklerimin başında kocalmamak sanatı gelir. Nazım Hikmet D oğu, Vostok, Orient, Şark Ne şekilde adlandırılırsa adlandırılsın, doğu bütün kültürlerin beslendiği ortak bir kaynaktır. Batı, doğuyu hep farklı, hep kendinden uzak görmüş, fakat onunla beslenmekten, ona hayranlık duymaktan geri kalmamıştır. Rusya için ise doğu, daha farklı bir anlama sahiptir. Doğu, onlara Avrupa dan daha yakındır. S. V. Soplenkov, Doroga v Arzrum (Erzurum a Giden Yol) adlı eserinde şöyle yazar. Batı Avrupa sakinlerinin çoğunluğu için doğu kelimesi, her şeyden önce deniz ötesi koloniler veya müthiş Osmanlı İmparatorluğu nu tanımlamaktadır, yani evlerinden yüzlerce ve binlerce kilometre uzaktaki bölgeleri. Rusya da durum farklıdır. Rusya devleti Yüzyıl dan itibaren bünyesine Asya bölgelerini de almaya başlamış, bu yüzden de doğu, Ruslar için hiçbir zaman uzak bir egzotizm olmamıştır Bazı ülkelerin yazarları ve şairleri, kendi ülkelerinin kültürlerinden olduğu kadar, başka ülkelerin kültürlerinden de beslenir. Toplumunu познакомить читателя с разными культурами и идеями. Примером таких литературных деятелей служат, в первую очередь, Толстой, Лермонтов, Пушкин. В русской литературе именно Пушкин впервые правдиво описал Восток, тема которого нашла отражение больше всего в его стихах. Пушкин одновременно является и первым поэтом, который описал настоящую Россию. Он рассказал о русском человеке и крестьянине в реалистической манере, непривычной для того времени. Поэт сделал обычного человека героем своих произведений, правдиво описывая его положение по отношению к знати. Александр Сергеевич Пушкин родился 26 мая г. в Москве и ушел из жизни 29 января г. после ранения на дуэли, когда ему было всего 37 лет. За эту короткую жизнь поэт успел создать много произведений, и некоторые критики считают его создателем русского литературного языка. Пушкин, родившийся в семье потомственного дворянина, к восьми годам выучил французский, а позднее несколько других европейских языков. Знакомство с западной культурой с юного возраста способствовало тому, что в творчестве своем он стал ориентироваться не на Запад, а на Восток. Первым произведением Пушкина в прозе стала повесть «Арап Петра Великого», которую он начал в г. Героем этого произведения стал прадед поэта. «Арап» - это темнокожий мальчик, которого русский посол Толстой купил во время службы в Османской империи и отослал в Россию. Так получилось, что пути прадедов двух великих русских литераторов пересеклись И купил предок Толстого предка Пушкина не где-нибудь, а в Стамбуле. Турецкое или, в более общем смысле, восточное влияние отчетливо прослеживается в стихах поэта, придавая им особую чувствительность. Известно, что Пушкин записал множество турецких песен и стихов со слов Калипсо Полихрони, гречанки из Стамбула, переехавшей в Россию. И тогда был он в нее влюблен Поэт с юности мечтал совершить заграничное farklı kültür ve düşüncelerle tanıştırma görevini başarıyla yerine getiren Rus yazar ve şairler arasında ilk akla gelenler Tolstoy, Lermantov ve Puşkin dir. Rus edebiyatında doğuyu ilk defa gerçekçi çizgilerle işleyen Puşkin in özellikle şiirleri, doğulu konuların etkisi altındadır. Puşkin, aynı zamanda gerçek Rusya yı ele alan ilk şairlerden biridir. Rus insanını, Rus köylüsünü o güne kadar alışılmadık gerçekçi bir formda anlatır. Şair, sıradan insanları konu etmenin yanı sıra, soylu denen insanların içinde bulundukları durumu da gerçek gözlemlere dayanarak dile getirir. 26 Mayıs da Moskova da doğan Puşkin, 29 Ocak l de, henüz 38 yaşındayken bir düelloda hayatını kaybeder. Kısa yaşamına pek çok eser sığdıran şair, bazı eleştirmenler tarafından Rus edebiyatının kurucusu olarak da görülür. Baba tarafından soylu bir aileden gelen şair, sekiz yaşındayken Fransızca yı, daha sonra da diğer batı dillerini öğrenmiştir. Onun batı kültürüyle küçük yaşta tanışması, sanatını batı kültürüne değil doğuya çevirmesine neden olmuştur. Puşkin in nesir olarak yazdığı ilk eser, yılında başladığı, Büyük Petro nun Arabı dır. 9

7 путешествие, но был лишен такой возможности из-за своей критики властей. Правда, после начала русско-турецкой войны в г. ему было разрешено отправиться в действующую армию. В г. был опубликован сборник его очерков «Путешествие в Арзрум», который имеет особое значение, так как в нем описаны впечатления поэта во время первого путешествия за пределы России. С. В. Сопленков так пишет об этом в предисловии к своей книге, в которой исследует понятие Востока для России: «Дорога в Эрзурум Это дорога для русского в Азию. Мы привыкли видеть ее глазами Пушкина. В его произведении этот город и это путешествие приобретают символическое значение. Для поэта Эрзурум олицетворяет весь Восток. Здесь Пушкину удалось получить наконец «настоящие впечатления о Востоке» и пережить разочарование в «восточной роскоши». Дорога в Эрзурум это символ пути для русских в Азию, их отношений с восточным миром». Участие поэта в походе русской армии на Эрзурум в г. дало ему возможность своими глазами увидеть тот Восток, о котором он столько слышал и так много читал. Четвертая и пятая главы произведения полностью посвящены Эрзуруму. Вот небольшая цитата из книги «Путешествие в Арзрум во время похода года», которая была переведена на турецкий язык поэтом Атаолом Бехрамоглу: «Арзрум основан около году, во время Феодосия Второго, и назван Феодосиополем. Никакого исторического воспоминания не соединяется с его именем. Я знал о нем только то, что здесь, по свидетельству Гаджи-Бабы, поднесены были персидскому послу, в удовлетворение какой-то обиды, телячьи уши вместо человечьих. Арзрум почитается главным городом в Азиатской Турции. В нем считалось до жителей, но, кажется, число сие слишком увеличено. Дома в нем каменные, кровли покрыты дерном, что дает городу чрезвычайно странный вид, если смотришь на него с высоты. Главная сухопутная торговля между Европою и Востоком производится через Арзрум. Но товаров в нем продается мало; их здесь не выкладывают, что заметил и Турнфор, пишущий, что в Арзруме больной может умереть за невозможностию достать ложку ревеня, между тем как целые мешки оного находятся в городе. Не знаю выражения, которое было бы бессмысленнее слов: азиатская роскошь. Эта поговорка, вероятно, родилась во время крестовых походов, когда бедные рыцари, оставя голые стены и дубовые стулья своих замков, увидели в первый раз красные диваны, пестрые ковры и кинжалы с цветными камушками на рукояти. Ныне можно сказать: азиатская бедность, азиатское свинство и проч., но Puşkin in bu eserinde kahramanı büyük dedesidir. Petro nun Arabı olarak tanımladığı dede, Osmanlı ya giden ilk Rus elçisi Tolstoy tarafından satın alınan ve Rusya ya gönderilen siyahî bir çocuktur. Tolstoy ve Puşkin gibi iki dev yazarın büyük dedeleri de, yaşamlarının bir döneminde karşılaşmıştır böylece Dede Tolstoy un, dede Puşkin i bir köle olarak satın aldığı yer, İstanbul - dur. Puşkin deki Türk etkisi, şiirlerinde belirgin şekilde görülür. Türk ya da daha genel bir tanımlamayla doğu etkisi, Puşkin in şiir sanatına farklı bir duygusallık kazandırır. Şairin, Türkiye den Rusya ya göçen Kalipso Polihroni adlı İstanbullu bir Rum kızından çok sayıda Türkçe şarkı ve şiir öğrendiği bilinmektedir. Şair, bu İstanbullu kıza aşıktır da aynı zamanda. Hayatı boyunca yurt dışına çıkmayı arzulayan şair, Çarlık yönetimine yönelttiği eleştirel bakış yüzünden böylesi bir haktan mahrum bırakılmış; ancak yılında çıkan Rus-Osmanlı savaşı nedeniyle cepheye gönderilmesine izin verilmiştir yılında yayınlanan Erzurum Yolculuğu, şairin ilk yurt dışı gözlemlerini yansıtması açısından ayrı bir değere sahiptir. Soplenkov, Rusya da doğu kavramını incelediği çalışmasının önsözünde şöyle yazar. Erzurum yolu () Rus un Asya ya yoludur. Biz bu yolu Puşkin in gözleriyle görmeye alıştık. Onun eserinde bu şehir ve yolculuk sembolik bir anlam kazanmaktadır. Erzurum şair için bütün doğuyu temsil eder. Burada Puşkin gerçekçi doğu izlenimleri ne ulaşmayı ve doğu görkemi ndeki hayal kırıklığını yaşamayı başarır. Erzurum yolu, Rusların Asya ya girişinin ve onların doğu dünyasıyla kurduğu ilişkinin sembolüdür. Şairin yılında Rus ordusunun Erzurum a yaptığı sefere katılması, o güne kadar kulaktan duyduğu ve farklı kaynaklardan okuduğu doğuyu kendi gözleriyle görmesini sağlar. Eserin dördüncü ve beşinci bölümü bütünüyle Erzurum a ayrılmıştır. İşte Erzurum Yolculuğu kitabından kısa bir bölüm. Kitabın çevirisi, şair Ataol Behramoğlu na ait. Erzurum; aşağı yukarı yılı sıralarında İkinci Feodosya zamanında kurulmuş ve Feodosiopol diye adlandırılmıştı. Adıyla hiç bir tarihsel anı birleşmiyor. Bildiğim tek şey, Hacı Baba nın tanıklığına göre, bir hakaret dolayısıyla özür dilemek için burada İran elçisine insan kulağı diye dana kulağı sunulmuş olmasıdır. Erzurum, Asya Türkiye sinin en önemli kenti sayılıyor. Nüfusunun i bulduğu söyleniyorsa da, sanırım abartılmış bir rakam bu. Evler taştan yapılmış. Damlar çimle kaplı. Yüksekten bakınca kente tuhaf bir görünüş veriyor bu. Avrupa yla Doğu arasındaki başlıca kara Ticaret yolu Erzurum dan geçiyor. Fakat kentte çok az mal satılıyor. Malları burada ortaya dökmüyorlar. Tournefort un yazdığı gibi, Erzurum da bir hasta bir kaşık râvent (bedeni güçlendirici bir bitki) bulamadığı için ölebilir. Oysa kentte çuval çuval râvent vardır. Asya görkemi sözünden daha anlamsız bir şey bilреклама 10

8 роскошь есть, конечно, принадлежность Европы. В Арзруме ни за какие деньги нельзя купить того, что вы найдете в мелочной лавке первого уездного городка Псковской губернии. Климат арзрумский суров. Город выстроен в лощине, возвышающейся над морем на футов. Горы, окружающие его, покрыты снегом большую часть года. Земля безлесна, но плодоносна. Она орошена множеством источников и отовсюду пересечена водопроводами. Арзрум славится своею водою Но фонтанов везде множество. У каждого висит жестяной ковшик на цепи, и добрые мусульмане пьют и не нахвалятсямечети низки и темны. За городом находится кладбище. Памятники состоят обыкновенно в столбах, убранных каменною чалмою. Гробницы двух или трех пашей отличаются большей затейливостию, но в них нет ничего изящного: никакого вкусу, никакой мысли Один путешественник пишет, что изо всех азиатских городов в одном Арзруме нашел он башенные часы, и те были испорчены». Еще при жизни поэта признавали гением. Не зная Пушкина, трудно осознать, что такое русская литература, и какое культурное и социальное развитие претерпела Россия за последние несколько столетий. Завершим эту главу, посвященную Пушкину, словами Назыма Хикмета: «Я научился у Пушкина многому, но главное искусству не стареть». miyorum. Bu deyim Haçlı Seferleri sırasında çıkmış olmalı. Kalelerinin çıplak duvarlarını, meşe odunundan sandalyelerini bırakarak sefere katılan ve Doğunun kırmızı divanlarını, renk renk halılarını, kabzaları renkli taşlarla süslü hançerlerini görünce gözleri kamaşan yoksul şövalyelerin işidir bu. Bugün Asya yoksulluğundan, Asya ilkelliğinden söz edilebilir ancak. Görkem, hiç kuşkusuz, Avrupa nın sahip olduğu bir şeydir artık, Pskov ilinin ilk taşra kentindeki küçük bir bakkal dükkanında bulabileceğiniz herhangi bir şeyi, Erzurum da dünyanın parasını dökseniz satın alamazsınız. Sert bir iklimi var buranın. Kent denizden ayak yükseklikte bir vadiye kurulmuş. Çevredeki dağlar yılın büyük bir kısmında karla örtülüdür. Ormansız, fakat bitek bir toprağı var. Her yandan kaynaklar fışkırıyor; her yerde su kemerlerine rastlıyorsunuz. Erzurum da çeşmeden bol bir şey yok. Her birinin üstünde bir zincire bağlı teneke taslar asılı. İnançlı müslümanlar bu taslardan su içiyor, Tanrıya şükürler ediyorlar. Mescitler basık ve karanlık. Mezar taşlarının üstünde yine taştan yapılma sarıklar yükseliyor. Bir kaç paşa türbesi farklı işçilikleriyle hemen göze çarpıyor. Fakat bunların yapımında da kaba bir zevkin egemen olduğunu görüyorsunuz. Bir gezgin, Asya kentleri içinde sadece Erzurum da bir saat kulesi bulunduğunu, onun da saatinin işlemediğini yazar. Puşkin yaşamaktayken de dâhi bir sanatçı olduğu, çağdaşlarınca teslim edilir. Sadece Rus edebiyatını değil, Rusya nın son birkaç yüzyıllık kültürel ve siyasal gelişimini Puşkin okumadan anlamak kolay değildir. Ve Puşkin e ayırdığımız bu bölümü, Nâzım Hikmet in bir yazısından alıntıyla bitirelim. Puşkin den birçok şey öğrendim, ama öğrendiklerimin başında: kocalmamak sanatı gelir. İKİ KIYI BİR DENİZ - Denizbank Yayınları - Orhun ŞERMİN, Perihan YÜCEL реклама 12

9 ORTAK TARİHİMİZDEN 14 Nazım Hikmet in soluğunu taşıyan tek Puşkin şiiri Bazı şeyleri bilmek lazım Kadriyle, kıymetiyle, ismiyle ve cismiyle Unutmamak, hafızanın ateşini zaman zaman körüklemek lazım Tıpkı Puşkin in ve Nazım Hikmet in şiirleri gibi. Ve de Nazım ın hayatındaki tek Puşkin çevirisi Kleopatra ve Aşıkları gibi A leksandr Sergeyeviç Puşkin ( ) Rusçanın en büyük şairi ve yaygın ifadeyle Rus edebiyatının kurucusu Nazım Hikmet Ran ( ) Türkçenin dünyada yankılanan sesi, edebiyatımızın en büyük şairlerinden biri Nâzım Hikmet in Aleksandr Puşkin üzerine bir yazısını tekrar tekrar okumakta fayda var Moskova yıllarındaki en yakın dostlarından Azeri edebiyatçı Ekber Babayev in yayına hazırladığı Bütün Eserleri nin 8. Cildinde yayınlanmış bir yazı de, ölümünden SEVİYORDUM SİZİ bir yıl önce kaleme aldığı Seviyordum sizi ve bu aşk belki yazıda Puşkin için şöyle İçimde sönmedi bütünüyle. diyor Nazım: Fakat üzmesin sizi artık bu sevgi Ömrüm boyunca bir tek İstemem üzülmenizi hiçbir şeyle. şiir çevirdim Türkçeye, Puşkin in bir şiirini. Puşkin i sinemada, tiyatroda seyrettim, Puşkin üstüne yazılmış kitaplar, biyografiler okudum ve her seferinde Aleksandr Sergeyeviç PUŞKİN yüreğim ağzıma geldi, aman Çeviri: Ataol BEHRAMOĞLU kendini öldürtecek diye ve her seferinde dehşetli bir keder duydum, Puşkin öldü diye. Yeryüzünde batısı, doğusu, kuzeyi, güneyi içinde, sevdiğin dört şair say deseler, bu dörtten biri Puşkin dir. Puşkin i on dokuzumdan altmışıma kadar artsız arasız sevdim, çünkü artsız arasız sevdalandım halkıma, bütün halklara, memleketime, bütün memleketlere ve dostlara, kadınlara. Puşkin den birçok şey öğrendim, ama öğrendiklerimin başında: kocalmamak sanatı gelir. Puşkin in sesini, güzel çevirileri ile Türkçede kulağımıza fısıladayan şairimiz Ataol Behramoğlu na kulak verelim. Cumhuriyet te, 24 Şubat de anlatıyor: ()Nâzım ın Puşkin e duyduğu hayranlık bir şairin bir başka şaire duyduğu olağan yakınlık mı, yoksa daha derin kökleri olan bir duygu mudur? Bu sorumun yanıtını, kısa süre önce Puşkin üzerine yaptığım ayrıntılı bir çalışma sırasında buldum. Puşkin şiirinin Nâzım Hikmet şiiri üzerinde etkisinin, XX. yüzyıl Rus modernizmi ve özellikle de Mayakovski şiirinden çok Sessizce, umutsuzca seviyordum sizi. Bazen çekingenlik, bazen kıskançlıkla üzgün. Bu öyle içten, öyle candan bir sevgiydi ki Dilerim bir başkasınca da böyle sevilin. daha açık ve belirgin olduğunu gördüm. Ciddi, ayrıntılı bir çalışma gerektiren ve başka örneklerle de desteklenmesi gereken bu saptamamı burada özetleyecek olursam, Puşkin in Poltava adlı tarihsel konulu destanında bir idam günü öncesindeki gecenin betimlendiği son bölümle Şeyh Bedrettin Destanı nın ünlü son bölümü arasında dikkat çekici bir benzerlik görülüyor. Yine Poltava daki Büyük Petro ve savaş sahneleri betimleriyle Kuvayı Milliye deki Mustafa Kemal ve savaş sahnesi betimlemeleri arasındaki yöntem ve kurgu benzerliklerinden söz edilebilir. Bu benzerlikler Nâzım Hikmet in (anadili Rusça olmayan biri için okunup anlaşılması Mayakovski ye göre daha az güç olan) Puşkin i derinlemesine okuduğunu ve ondan etkilendiğini gösteriyor. Kompas ın bu sayısında edebiyat dostları ile, işte bu önemli şiiri paylaşmak istedik. Puşkin in den yankılanan sesinin Nazım ın soluğuna karıştığı o şiirle Puşkin i Kelopatra ve Aşıkları şiiriyle. KLEOPATRA VE ÂŞIKLARI Saray pırıl pırıl. Şarkıcılar hep bir ağızdan Destan okuyorlardı, filâvta ve rubabın akışıyla. Melike sesiyle ve bakışıyla Canlandırıyordu ziyafeti ihtişam içinde. Gönüller sürükleniyordu onun tahtına doğru Fakat altın tasın önünde, O, birdenbire daldı derinlere Mucizeli başını, omuzuna eğip durdu. Ve şimdi muhteşem ziyafet sanki uyukluyordu, Davetliler susmuştu. Şarkıcılarda ne ses, ne seda vardı! Ama işte, eğilen başını O kaldırdı yine, Işıklı bir yüzle başladı sözlerine: Mutluluğunuz sizin, benim aşkımdadır, Dinleyin beni, ben dilersem eğer, siz Benimle bir olabilirsiniz. İhtiras alışverişine kim giriyor, kim? Aşkımı satıyorum ben, Hayatı pahasına bir gecemi benim Söyleyin, kim satın alacak içinizden? Sustu ve korku sardı herkesi, Yürekler burkuldu şehvetle O, yüzünde soğuk bir cüretle Dinlemektedir şaşkın mırıltıları Ve küçümseyen bakışlarını ağır ağır Hayranlarının üstünde dolaştırmaktadır. Birden bir insanın çıkışıyla yarıldı kalabalık Onun peşinden geldi iki kişi daha Duruşları pervazdı, gözbebekleri ışık. Melike karşılıyor gelenler ve böylece Alışveriş bitiyor: satın alınıyor üç gece. Ölüm odasıdır çağıran onları artık. Şimdi kutsal kâhinler Donakalmış davetliler önünde Uğursuz kâseden Sıra kur asını çekiyor birer birer. Birinci Flavius, son Roma bölüğünde En yırtıcı asker. Çıldırtabilirdi onu Katlanmak bir kadının azametine, O kabul etmişti zevkin meydan okuyuşunu, Kızgın kavga günlerinde koşar gibi Düşmanın davetine. İkinci, Kriton, genç hakim, Epikür bahçelerindendi, Kharite lerin, Kıbrıs ın, Amur un Şairi ve hayranlarındandı. Üçüncü, yeni açmış bir bahar çiçeği gibi Okşuyordu gözü ve kalbi. Ünlü değildi, adı asırlarda tutmamıştı yer; Yavaşça gölgeliyordu Dudaklarını ilk tüyler; Genç yüreğinde tecrübesiz gücü Kaynıyor ihtirasla; Heyecan ışıldıyor gözlerinde. Mağrur Melike hüzünlü bakışlarını; Dondurdu onun üzerinde. -Ant içerim Ey zevklerin anası, Mislini görmediğin gibi hizmet edeceğim sana. Satılık bir cariye gibi gireceğim, Kandırıcı ihtirasların odasına. Dinle beni, gücü büyük Kıbrıslı sen, Ve siz yer altı hükümdarları, Ey gazaplı Ayda nın ilahları, Yemin ederim ki, sabah şafak sökene kadar Arzularıma hükmedenleri, ben Tatlı ihtiraslarla doyuracağım, Ve bütün esrarlı aşk hünerleriyle Ve misilsiz bir rehavetle onları yoracağım. Ama, kızıl sabah ışıklarıyla, Sökünce ölümsüz şafak, Yemin ederim ki ölümün baltasıyla Bu bahtiyar başlar yuvarlanacak. Ve işte artık gün batıyor, Altın bir yay gibi doğuyordu ay. Örtüldü baygın gölgelerle İskenderiye de saray. Fıskiyeler coşuyor, meşaleler tutuştu. Buhurdanlar tütüyor ağır ağır, yer yer Dünya ilâhlarının bekliyor emirlerini Tatlı, ihtiraslı serinlikler. Sessiz ve ihtişamlı karanlıkların, Gönlü çeken mucizeleri arasında, Ve gölgesinde erguvani perdelerin Işıldıyordu altın oda Aleksandr Sergeyeviç PUŞKİN Çeviri: Nâzım HİKMET Александр Пушкин «КЛЕОПАТРА» Чертог сиял. Гремели хором Певцы при звуке флейт и лир. Царица голосом и взором Свой пышный оживляла пир; Сердца неслись к ее престолу, Но вдруг над чашей золотой Она задумалась и долу Поникла дивною главой И пышный пир как будто дремлет: Безмолвны гости. Хор молчит. Но вновь она чело подъемлет И с видом ясным говорит: - В моей любви для вас блаженство. Блаженство можно вам купить Внемлите ж мне: могу равенство Меж нами я восстановить. Кто к торгу страстному приступит? Свою любовь я продаю; Скажите: кто меж вами купит Ценою жизни ночь мою? - Рекла - и ужас всех объемлет, И страстью дрогнули сердца. Она смущенный ропот внемлет С холодной дерзостью лица, И взор презрительный обводит Кругом поклонников своих Вдруг из толпы один выходит, Вослед за ним и два других. Смела их поступь; ясны очи; Навстречу им она встает; Свершилось: куплены три ночи, И ложе смерти их зовет. Благословенные жрецами, Теперь из урны роковой Пред неподвижными гостями Выходят жребии чредой. И первый - Флавий, воин смелый, В дружинах римских поседелый; Снести не мог он от жены Высокомерного презренья; Он принял вызов наслажденья, Как принимал во дни войны Он вызов ярого сраженья. За ним Критон, младой мудрец, Рожденный в рощах Эпикура, Критон, поклонник и певец Харит, Киприды и Амура. Любезный сердцу и очам, Как вешний цвет едва развитый, Последний имени векам Не передал. Его ланиты Пух первый нежно отенял; Восторг в очах его сиял; Страстей неопытная сила Кипела в сердце молодом И грустный взор остановила Царица гордая на нем. - Клянусь, о матерь наслаждений, Тебе неслыханно служу, На ложе страстных искушений Простой наемницей всхожу. Внемли же, мощная Киприда, И вы, подземные цари, О боги грозного Аида, Клянусь - до утренней зари Моих властителей желанья Я сладострастно утомлю И всеми тайнами лобзанья И дивной негой утолю. Но только утренней порфирой Аврора вечная блеснет, Клянусь - под смертною секирой Глава счастливцев отпадет. И вот уже сокрылся день. Восходит месяц златорогий. Александрийские чертоги Покрыла сладостная тень. Фонтаны бьют, горят лампады, Курится легкий фимиам, И сладострастные прохлады Земным готовятся богам. В роскошном сумрачном покое, Средь обольстительных чудес, Под сенью пурпурных завес, Блистает ложе золотое. 15

10 НОВЫМИ ТРОПАМИ 1. Галлиполи Стамбул чудесный город, и мало какой мегаполис может сравниться с ним по красоте. Но не менее прекрасны и его окрестности. Спросите у любого жителя Стамбула, и он вам назовет несколько замечательных мест неподалеку, где он обожает проводить выходные. Советуем и вам последовать его примеру и изучить «Подстамбулье»! Вы наверняка не раз слышали этот топоним. Еще бы! Ведь здесь прошло одно из важнейших событий Первой мировой войны Сражение при Галлиполи, когда австралийские и новозеландские войска схлестнулись в жестокой схватке с османской армией. Противостояние длилось с апреля по декабрь года. На полуострове Галлиполи вы найдете 14 памятных мест, которые подробно расскажут вам обо всех сражениях, которые произошли в те месяцы. Главное из них конечно, битва при Чанаккале, результатом которой стало образование Турецкой республики несколькими годами позже. Вы также увидите памятник и более 30 кладбищ, на которых покоятся останки воинов с обеих сторон Троя Если о Галлиполи вы теоретически могли и не слышать, то уж об этом-то месте знаете с самого детства. Воспетая Гомером, здесь Троя как на ладони! Согласно «Илиаде», это то самое место, где происходила легендарная Троянская война. С момента своего основания в 3-м тысячелетии до нашей эры Троя много раз была разрушена. Но благодаря немецкому археологу-энтузиасту Генриху Шлиману сегодня вы можете ее лицезреть. Как, впрочем, и самого настоящего деревянного Троянского коня, на котором так любят играть дети. 3. Эдирне Древняя столица Османской империи. До х годов в Европе этот город был известен как Адрианополь в честь византийского императора Адриана. Расположенный близ границ с Болгарией и Грецией, Эдирне пережил за несколько веков 16 крупных сражений. Его называют «городом мечетей». И правда, если посмотреть на него сверху, он испещрен ровными куполами мечетей, будто весенний луг цветами. Среди этих «цветов» высятся ростки минаретов. В том числе башни мечети Силимийе самые высокие в Турции. Музей здравоохранения имени Беязита II расскажет вам об истории медицины в Османской империи, там вы увидите даже старинные инструменты, в том числе те, с помощью которых лечили душевные заболевания. Ну и, конечно, Эдирне знаменит своим фестивалем масляной борьбы, который проходит здесь в июне. 17

11 4. Принцевы острова Веками Принцевы острова были тем местом, куда ссылали провинившихся или просто неугодных наследников османского престола. Сегодня все девять островов прекрасное место, чтобы насладиться солнцем, а также популярный курорт среди зажиточных турок. Всего несколько минут на пароме и вы окажетесь там, где время течет медленнее, а из транспорта есть только велосипеды, повозки с лошадьми и электрокары. Самый большой остров Бююкада тоже место ссылки. Но более известен он как место, где поселился Лев Троцкий после ссылки из СССР в году. Его дом собираются реставрировать. Среди других достопримечательностей Бююкады церковь и монастырь Святого Георгия, построенные в VI веке. 5. Полонезкёй Это деревня, которая в XVIII веке была заселена беженцами из Польши. Да и сейчас здесь нет-нет, да и услышишь польскую речь. Но едут сюда затем, чтобы скрыться от городской суеты, а также насладиться традиционным турецким завтраком с домашними вареньем и сыром. Вы сможете осмотреть старые дома, в которых жили польские беженцы, а также дом, в котором останавливался Ататюрк. 6. Абант Многие знают это место как «Семь озер». Сюда съезжаются не только жители Стамбула, но и те, кто живет в Анкаре. И все сходятся на том, что это «рай на Земле»: сосны, ели, дубы приняли этот национальный парк в свои роскошные объятья. Здесь можно остановиться на пару дней в одном из маленьких отелей и понаблюдать за тем, как осень окрашивает природу в свои цвета. Поистине роскошное место для художника! К тому же, здесь создано все для творчества мастер-классы по живописи, фотографии. А также походы и рыбалка Ну и конечно, необычайной красоты озера, которые могут создать у вас впечатление, будто вы оказались где-то в Швейцарии. 7. Шиле Этот город раскинулся на берегу Черного моря. Он известен своими длинными пляжами и рыбными ресторанами. Однако не забудьте посетить знаменитый маяк и генуэзскую крепость. Обязательно купите что-нибудь из одежды, сшитой из особой местной ткани. 18

12 9. Кильос Этот город известен своими опен-эйрами и пляжными вечеринками. Однако, конечно, как и в любом прибрежном городе здесь есть уютные рестораны и кафе, а также пансионы, где вы сможете остановиться, чтобы подольше полюбоваться этим чудесным городком. 8. Агва Расположенная на берегу Черного моря, Агва идеальна для тех, кто любит чистейшую воду и спокойную, а главное, плодотворную рыбалку. Если же желания разводить рыбу самим у вас нет, то вы можете ее попробовать в одном из местных ресторанов, разбросанных между рек Гёксу и Ёешильчай. Вы можете покататься по ним на катамаране или каноэ. Обязательно посетите римскую церковь и захоронения в Калемкёе, а также пещеры в Гюрлек и Инкесе, в которых в IV веке первые христиане спасались от преследования римлян. Кумбургаз и Силиври Утопающие в зелени, эти морские курорты уже много лет притягивают к себе жителей Стамбула своими пляжами и умиротворяющей атмосферой. Настоящий рай для любителей гольфа, охоты и верховой езды. Вы можете остановиться в одной из частных гостиниц, а при желании в огромном пятизвездном отеле. В любом случае это место надолго останется у вас в памяти. реклама 20

13 UNUTULMAYANLAR Türkiye den LİDYA ARZUMANOVA geçti Ekim devriminden kaçıp Türkiye de balenin temelini atan büyük sanatçıyı unutmadık RASİM DİRSEHAN ÖRS K ederli şehir İstanbul a renk getiren kederli konuklar Bolşevik Devrimi sonrasında Rusya dan Türkiye ye kaçmak zorunda kalan Rusların hikâyeleri, ilginç olduğu kadar iki komşu ülkenin toplumlarının biri birleriyle kültürel alışveriş tarihinin çok önemli bir dönüm noktasını da aydınlatması bakımından da önemlidirler. Ülkelerini varını yoğunu bırakarak terk etmek zorunda kalmış, aralarında dünyanın en önemli sanatçılarının da olduğu bu isimlerin acıları içlerindeyken, göçtükleri bir başka acılı şehir İstanbul daki yaşantıları, ayrıntıları öğrenildikçe insanın yüreğinde bin bir türlü duygu uyandıran cinstendir. Önce İstanbul a, oradan da ağırlıklı olarak Batı ülkelerine göç eden bu Rusya nın kaymak tabakasının dünya sanat tarihindeki etkileri de pek çok araştırmacının ilgi alanına girmiştir. Bu isimlerden bazıları vardır ki ilk geldiklerinde, Türkiye de ne ustası oldukları sanat dalları ne de adları doğru dürüst bilinirken, Türk Sanat Tarihi içinde kendilerine unutulmaz bir yer edinmişlerdir. Klasik bale sanatını Türkiye ye tanıştıran isim Arzumanova Bu göç dalgasıyla beraber Türkiye ye bale sanatını taşıyan, ilk klasik bale derslerini veren, bu alanda Türkiye nin en tanınmış sanatçılarını yetiştiren ve bir Müslüman olarak Türk topraklarına defnedilen bir isim olan Evdoksiya Lidya Krassovna Arzumanova, bu sanatçıların önde gelenlerindendir. Arzumanova nın bıraktığı izlere geçmeden önce o dönemin İstanbul unda, bu göçün yarattığı dönüşüm, Türk ve yabancı gözlemciler tarafından nasıl değerlendirilmiş ona bir göz atalım İstanbul kahvehanelerinin manzaralarını değiştiren Ruslar O dönemin önemli yazarlarından Ahmet Hamdi Tanpınar şunları yazıyor: Beyoğlu nda bir yığın bar, lokanta, dansing açılmış, ağırbaşlı İstanbul efendilerinin bir vakitler gazetelerini okuyarak, alçak sesle dünya gidişi hakkında bedbinliklerini birbirine naklettikleri, sabah kahvesi ve akşam çayı içtikleri İstanbul kahveleri manzaralarını değiştirmişti. Beyaz Kafkas ceketli, ayağı siyah çizmeli, bol pudra içindeki kumral ve beyaz yüzleri, düz çizgili, ince, eski hanımlarımızın kullandığı yemenileri andıran eşarplara sarılmış narin Rus kadınları ve kızları, prenses, kontes yahut yüksek burjuva ailesine mensup olduklarını iddia ediyorlardı! Öyle ki, batan çarlık gemisinden hemen herkes bir asalet unvanı kurtararak gelmişti denebilir Bale sanatıyla ilk karşılaşmalar Türk Müzik Tarihinin önemli ustalarından Mesut Cemil o yıllarda ilk kez izleme olanağı bulduğu bale gösterisi için Radyo Dergisinin Ocak-Şubat sayısında şu görüşleri dile getiriyor: den sonraki mütareke senelerini yaşayanlar, o zamanlar İstanbul a akın eden Beyaz Rus kalabalığını, haraşoları unutamazlar. Perişan üniformaları, güzel kadınları, mağrur generalleri, sarhoşları, grand düşesleri, kokaincileri, tombalacıları, dansları ve musikileri ile İstanbul u kaplamışlardı. Bu kalabalığın içinde Çar sarayının en seçme sanatkârları da Şehzadebaşı nda Mersin in çayhanesine düşmüşlerdi. Hartmann, Butnikow, Wuntsuk gibi müzikçileri orada tanımış ve rahmetli Musa Süreyya ile beraber Ferah Tiyatrosu nda, hayatımda ilk defa olarak, musiki refakatinde raks eden insanların üç saatlik bir zamanı tatlı ve rüyalı bir an haline indiren büyük sanatlarıyla karşı karşıya kalmıştım. Oyun Rimsky-Korsakov un Şehrazatı idi; fakat ne yazık ki bale sanatkârlarının isimlerini hatırlayamıyorum. Ancak o zamanki el ilanlarını saklamış olan meraklı bir kimse varsa bize bunu öğretmesini burada kendisinden rica ederiz. Öğrenmeye de değer. Çünkü sonradan hepsi de Fransa ya, Almanya ya, Amerika ya giden bu artistler en kıymetlilerdenmiş. O zamandan beri yüksek ve modern bale sanatı namına görüp göreceğimiz bundan ibaret kaldı Pera (Beyoğlu) geceleri baleyle tanışıyor Gilberto Primi, ise anılarında şunları yazıyor: Rus balerinler sahnelerimize hareketin şiirselliğini getirdiler. Yalnız klasik değil, modern danslar da sundular, İstanbul geceleri kış boyunca Çaykovski yle şenlendi. Özellikle Gladyatörler Dansı adı verilen parçanın güzelliği dillerden dillere dolaşıyor. Salome balesinde Doğulu titreşimler var. Sanki eski Mısır freskleri canlanıp İstanbul a gelmiş. Hislerimizi kalemimize aktarıp kâğıda dökmek hiç de kolay değil. Rus balesinin zarafetini sözcükler kolay kolay anlatamaz. Anavatanlarından sonsuza dek uzaklaşmak zorunda kalan Beyaz Ruslar, Pera gecelerine baleyi kazandırdılar Hünerleri ve yürekleriyle gerçek sanatçıların ayırt edilmeye başlanması O günleri anlatan pek çok satırda, lerde İstanbul a gelen yaklaşık Beyaz Rus un halleri biraz da alayla anlatılır: Çarlık Ordusu nun sabık subaylarının Beyoğlu nda üniformaları ve madalyalarıyla gezindiklerinden, Çariçenin en aziz nedimeleri ve markizleri kabarelerde ve barlarda şantöz lük yaparken, grand dük lerin bahçevanlık ve barmenlikte ustalaşmak zorunda kaldıklarından söz edilir. Ancak büyük bir saygıyla kendilerinden söz ettirenler, hiçbir asalet unvanına sığınmayarak ellerinin ve yüreklerinin hünerini yüklenip İstanbul a gelen sanatçılara ayrı bir yer ayrılır. Bunlardan birisi 24 yaşındayken Türkiye ye gelen, Bolşoy da dans etmiş dört dörtlük bir balerin olan Arzumanova dır. Şimdi onu kısaca tanıyalım ve Türkiye de yaptıklarına göz atalım Türkiye de ilk bale okulunu kuran yılmaz kadın Evdoksiya Lidya Krassa Arzumanova yedi çocuklu bir Kafkas ailesinin en küçüğü olarak yılında dünyaya gelir. Sanatçı, küçük yaşlardan itibaren yeteneği ile çevresinin ilgisini çekmeye başlar. İlk olarak sahneye çıktığında henüz beş yaşındadır. Yakınlarının teşviki ile on iki yaşında St. Peterburg Bale Okulu na başlar. Sınıfları atlayarak on yedi yaşında mezun olmayı başarır. Peterburg Mariyinskiy Tiyatrosunda Olga Preobrajenskaya, Koulitevskaya, Romanov, Fokin gibi ünlü ustalardan ders alır yılları arasında, türlü yapımlarda dans eder İhtilali nin ardından Peterburg dan anayurdu Kafkasya ya dönmek zorunda kalır. Geçirdiği trafik kazası nedeniyle çok sevdiği sahneden ayrılarak doğduğu yer olan Yekaterinodar da bir bale okulu açar yılında evlenen sanatçı bale çalışmalarını yılına kadar bu kentte sürdürür de devrimin baskısı sonucunda Türkiye ye göç eder.. Bundan böyle Türkiye onun yeni vatanı olur. Türkiye de klasik bale eğitiminin tohumlarının atılması girişimlerinde bulunur. Türkiye deki ilk bale öğretmeni olur. Sanatçının yetiştirdiği öğrenciler ilk temsillerini 8 Kasim tarihinde Casa d İtalia salonunda gerçek

14 Ağustos yılında gerçekleştirilen kermesin tanıtım kitapçığında yer alanlardır: Rus Devlet Tiyatrosu sabık değerli sanatkârlarından Krassa Arzumanova ve yetiştirmiş olduğu küçük balerinleri görüp takdir etmek imkânını bulacaksınız. Memleketimizde bulunduğu müddetçe her taraftan takdirler toplamış olup kendisi hoca değil, dans şairidir. Sanatının vücut için elzem olduğunu fiilen ispat etmiştir Ahmed Adnan Saygun- Arzumanova ortak çalışması, Sahneye konulanlar yılında sahne alan gösteride Bir Orman Masalı balesi temsil edilir. Bir Orman Masalı balesinin müziği- bestesi Ahmed Adnan Saygun a, koreografisi ise Arzumanova ya aittir. Sonraki yıllarda da gösterime giren yapıt o dönemin en önemli sanat olayı olarak bilinir 2. Dünya Savaşının sıkıntılı günleri yaşanmasına karşın gösteri grubu Ankara ya gider. Parlak bir gelecek vaat eden gençler Bir Orman Masalı balesini Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ye özel gösteri olarak sunarlar. Bedii Raks grubu bunun ardından Chopin in Chopiniana adı verilen yapıtıyla birlikte Antikacı Dükkanı bale pantomimini sahneler yılında Bora adlı yapıt gösterime girer. Bunu Chopinyana, Antikacı Dükkanı, Çiçek Bahçesi, Köy Düğünü, İnci nin Rüyası adlı yapıtlar izler. Sanatçı aynı zamanda klasik-folklorik yapımlara da koreograf olarak imza atar. 24 leştirirler. Daha sonra yılında Yardım Sever Derneği adına gösteriler hazırlar yılları arası ve bunu izleyen dönemlerde çoğunlukla Kızılay Cemiyeti ve Fıkara Perver Cemiyeti gibi kamu kuruluşları yararına düzenlenmiş gösteriler gerçekleştirir. İstanbul Belediye Konservatuvarının ilk Hocası- Bedii Raks Okulu yılında İstanbul Belediye Konservatuvarı nda, kurumun ilk bale hocası olarak klasik bale dersleri vermeye başlar. Buradaki çalışma koşulları yetersizdir Eminönü Halk Evi nde daha geniş kapsamlı ve daha yoğun olacak yepyeni bir devrin başlangıcına adım funduszeue.info ilk Bedii Raks okulunu kurar. 7 Ocak tarihli Tasvir-i Efkar gazetesi bu olayı: Bütün Avrupa da olduğu kadar şehrimizde de birçok güzide unsurlar yetiştiren ve hemen hepimizin pek iyi tanıdığı klasik ritmik danslar öğretmeni ve bu işte tam ihtisas sahibi olan Bayan Arzumanova nın Eminönü Halk Evi nde bedii danslar kursu öğretmenliğini kabul ederek derslere başlamış olduğunu memnuniyetle haber aidık sözleriyle duyurur. Eminönü Halk Evi nin ilk Bedii Raks gösterisi yılında elli dokuz kız ve bir erkek öğrenciyle gerçekleşti. Söz konusu gösteriler dönemin gazetelerinde övgü yağmuruna tutulur. Hoca değil Dans Şairi Kendisi için kullanılan övgü dolu sözcüklerin en güzel örneklerden biri, Kızılay Cemiyeti hayrına Halkevlerindeki çalışmaları- Yetiştirdiği öğrenciler Halkevlerinde bale ile ilgili çalışmalar devam ederken, Ankara da kurumsal bale eğitiminin temelini atmak için yeniden harekete geçilip, Devlet konservatuvarı içinde bir bale bölümü açılması doğrultusunda araştırmalar başladığında gene Arzumanova nın önemli katkıları olur. O yıllarda Ankara Devlet Operası ve İstanbul Belediye Konservatuvarı nda eğitmenlik yapan Arzumanova, Ninette De Valois ile Türkiye de balenin gelişimiyle ilgili görüş alışverişinde bulunur. Arzumanova yetiştirmiş olduğu Kaya İlhan, Tenasüp Onat, Hüsnü Sunal, Güzide Noyan, Engin Akoğlu gibi star öğrencilerini De Vallois e devrederek Türkiye de bale sanatının bugünkü düzeye ulaşmasına yadsınamaz ölçüde katkı da bulunur. Arzumanova nın yetiştirdiği öğrenciler arasında en tanınmış olanı, altı yıl boyunca sanatçının asistanlığını yapmış olan Yıldız Alpar-Emiroğlu dur. Arzumanova 26 Mayıs tarihinde Yıldız Alpar ve diğer öğrencileriyle birlikte Şehir Tiyatrosu salonununda bale resitali düzenlemiş, sonuçlanan temsilin ardından Yıldız Alpar ı iki yıllık eğitim için Fransa ya hocası Olga Preobrajenskaya nın yanına göndermiştir. Türk çocuklarını eğitme yolundaki çabalar Arzumanova yılına kadar Türk çocuklarını yetiştirmek amacıyla Beyoğlu ve Şişli halkevlerinde çalışmalarını sürdürdür yılından itibaren konservatuvardaki bale imtihanlarında jüri üyesi olarak görev yapmaya başlar. 22 Nisan tarihinde İstanbul da Arzumanova için bir jübile düzenlenir. Bu, Türkiye de gerçekleştirilen bu ilk bale jübilesidir. Arzumanova nın yetiştirdiği öğrenciler tarafından sunulan gösterilerin yanı sıra Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelenen Kuğu Gölü balesi de yer alır. Zor günlerin başlangıcı Arzumanova kendisi için gerçekleşen bu görkemli jübilenin ardından Fransa da bulunan yeğenlerini ziyarete gider. Türkiye ye döndüğünde maddi varlığının tümünü Fransa da bırakmıştır. Kiracı olarak yaşadığı apartmanın yıkılmasıyla ortada kalır. Bunun üzerine öğrencisi Yıldız Alpar- Emiroğlu ailesi evlerinin bir odasını herhangi bir maddi karşılık beklemeksizin sanatçıya verir. Daha sonra da sanatçıya ayrı bir ev verip, noter tasdikli bir vasiyetnameyle ölünceye dek bu evde yaşama hakkı verildiğini resmi hale getirirler. Sanatçıya maaş bağlanması yılında eşinden boşanmış olan sanatçının Türkiye de birkaç vefalı öğrencisinin dışında hiç kimsesi yoktur. Sıkıntılı günler geçirmekte ve çalışamamaktan şikâyet etmektedir. Yaşamını komşu çocuklarına piyano dersi vererek sürdürür. Kendisini terk etmeyen öğrencilerinin, onun gururunu incitmeden verdiği maddi ve manevi destekle hayata tutunur. Yine bu desteğin bir sonucu, sanatçı için yaşlı-malul ve sakatlara aylık bağlanması konulu kanundan yararlanabilmesi amacıyla özel bir belge çıkartılır. Böylece bu kanun doğrultusunda 26 Haziran tarihinden itibaren kendisine maaş bağlanır.. İslam dinine geçişi- Leyla Arzuman oluşu Sanatçı, 23 Nisan tarihinde mahkemeye başvurarak, Evdoksiya Lidya Krassa olan adını Leyla Arzuman, mensubu olduğu Hıristiyan dinini ise İslam olarak değiştirir. 26 Mart yılında vefat eden sanatçı vasiyeti yerine getirilerek Karacaahmed Mezarlığı na defnedilir. Türkiye de akrabası olmayan sanatçının tek dileği yakın dostlarının aile mezarlarına yakın bir yerde gömülmek, böylelikle, hiç olmazsa onlara ziyarete gidenlerce hatırlanmak olmuştur. Bugünkü Türk çocuklarının dans sanatına katkısı Klasik Türk Balesi, Arzumanova nın yetiştirmiş olduğu yetenekli dansçıların öncülüğünde altmış yılı aşan bir zaman diliminden bu yana Türk ve dünya sahnelerinde var olmaya devam etmektedir. Arzumanova nın Doğan Kardeş dergisindeki bir söyleşide: Türk çocuklarının raks sanatına büyük istidatları vardır. Onlarla çalışmak benim için büyük bir zevk oluyor. Müsamerede vazife alan çocukların ileride ne büyük başarılar göstereceklerini siz de görüp övüneceksiniz sözleri, bu çocukların hoca olup, kendilerinden sonraki kuşaklara el vermesiyle büyük ölçüde gerçekleşmiştir. Kendisini saygıyla, şükranla anıyoruz. Kaynakça: J. Deleon, Beyoğlu nda Beyaz Ruslar G. Uzelli, Lidya Krassa Arzumanova nın Türk Balesine katkıları O. Uravelli, İstanbul dan geçen Ruslar Cumhuriyet 25

15 DERİN RUSYA İsmini söyle, kim olduğunu söyleyeyim! ANNA, İRİNA, YULİYA VE DİĞERLERİ RUSÇADA EN POPÜLER KADIN İSİMLERİ VE ANLAMLARI Türk-Rus evlilikleri son 20 yılda o kadar arttı ki, artık on binlerle ifade ediliyor. İstanbul, İzmir, Antalya caddelerinde Vera, Anya, Marina ya da Tanya gibi isimler giderek daha sık duyuluyor. Peki, eşinizin, arkadaşınızın ya da çocuğunuzun bu isimlerinin anlamlarından haberdar mısınız? İşte en popüler Rus kadın isimlerinin manaları ve Rusya da halk arasında bu isimlerle ilgili yaygın olan inanışlar: Anna: Antik Yunan ismi. Cesaret, güç, saadet anlamında. İsmi Anna olan kişilerin genellikle aktif olduklarına, hakikate önem verdiklerine ve yıllar ilerledikçe bilge kadınlar haline geildiklerine inanılıyor. Annaların, iyi yürekli olduklarını da belirtmek gerekiyor. Valentina: Rus ismi. Latinceden güçlü, sağlıklı şeklinde çeviriliyor. İsmi Valentina olanlar, zor durumdaki kişilere her zaman yardım ellerini uzatırlar. Aile yaşamında da yardımseverdirler. Varvara: Yunan veya Roma ismi. Yabancı anlamına geliyor. Varvaralar genelde sakindirler, ancak içten içe büyük bir tutku beslerler. Bu ismi taşıyan kadınlar genelde sabırlı olur. Vera: Yunanca anlamı da Rusçada olduğu gibi inanç. Vera ismindeki kişiler doğuştan makul ve mantıklıdırlar. İlişkilerde nazikliği severler. Viktoriya: Roma ismi. Zafer anlamına geliyor. Bundan dolayı olsa gerek, Viktoryalar inatçı, aktif, kararlı ve hareketlidirler. Bu özellikleri onlara iş yaşamlarında ve kişisel ilişki kurmada yardımcı olur. Janna: İonna isminin Fransızcası. Rusçaca popüler bir isim. Bu adı taşıyan kadınlar genelde ateş karakterlidirler. Çoğu kez lider konumda da bulunurlar. Galina: Yunanca sakin, sessiz anlamına geliyor. Çocukluktan itibaren kızlardan çok, erkeklerle arkadaş olmayı severler. Çok aktiflerdir ve yeni başlangıçlardan korkmazlar. Yekaterina: Kısa şekliyle Katya Yunancada temiz, günahsız anlamına geliyor. İsmi Yekaterina olan kişilerin genelde akıllı ve fantazi dünyalarının zengin olduğuna inanılır. Erkekler arasında popüler olmalarına karşın, eş seçmede çok mızmızdırlar. Yelena: Lena Yunanca ateş, ışık anlamında. Çok çabuk severler, ancak yaygın inanca göre çok dşk başlı olurlar. Erkekler arasında çok popülerdirler. İnna: Yunancadan taşkın akıntı ve yüzmek, akmak şeklinde çevriliyor. İnnalar, analitik düşünce yapısına sahiptir. Kolay iletişim kurarlar, sorunlardan korkarlar, ama onları aşmaya çalışırlar. Neredeyse her zaman keyifleri yerindedir. Kristina: Latince, Hırıstiyan anlamına gelen christianus sözcüğünden geliyor. Bu ismi taşıyan kadınların karekteri anneliğe benzer, herkes için endişelenirler. İrina: Sükunet anlamına gelen antik Yunan ismi. Güçlü iradeli, hassas kadınlardır. İnsanlarla sohbet etmeyi severler. Aktif ve akıllıdırlar. Larisa: Yunanca martı anlamına gelen larus kelimesinden türediği düşünülüyor. Larisalar, genç yaşlardan itibaren iyi liderdirler. Lidiya: Lidyalı kız anlamına geliyor. Kararlılığa, hakkaniyete ve bağımsızlığa önem verirler. Onlar için en önemli şey, ev ve ailedir. Lubov: Rusça aşk anlamına gelir. Çok alımlıdırlar ve erkeklerden ilgi görürler. İyi yürekli olmalarına karşın, insanları gizlice yönetmeyi becerirler. Ludmila: Antik Rus ismi. İnsanlara hoş görünen anlamında. Ludmilalar duygusal, hassas kadınlardır. Cesur ve kararlı da olabilir. Marina: Latince marinus (denize ait) kelimesinden geliyor. Marina ismindeki kadınlar çok hassas ve öfkelidirler. Bazı sözlere karşı çok keskin tepkiler verebilirler. Duygulanıp, dertlenmeyi severler ve bunsuz bir hayat düşünemezler. Nadejda: Rusça umut anlamına gelir. Çocukluktan itibaren sert karekterleri ve niyetlerinin netliği ortaya çıkar. Ne istediğini her zaman önceden bilir. Margarita: Latince şaheser anlamına gelir. Ahlaki değerlere çok önem verir. Dürüstlüğü, namusluluğu sever. Mariya: Antik Yahudi ismi. Arzulanan, sakin anlamına gelir. Genellikle iyi yürekli ve şefkatlidirler. Ancak bazen sert de olabilirler. Oksana: Yunancada yabancı anlamına geliyor. Sorunları sıradışı şekilde çözmeleriyle ayırt edilirler. Çocukları çok severler. Sofiya: Yunancada bilgelik demek. Ne istediklerini her zaman bilirler. Kendi fikirlerinin dinlenmesinden hoşlanırlar. Yuliya: Yunancada tüylü anlamına geliyor. Kapalı insanlardır ve her zaman duygularını belli etmezler. Amaç odaklıdırlar ve ne istediklerini bilirler

16 NOT DEFTERİ 5 yıl sonra gönlümde hâlâmoskova! Gazeteci Cenk Başlamış ı Moskova dan İstanbul a kesin dönüşü nün beşinci yıldönümünde nostalji tüneline soktuk da SSCB bayrağı dalgalanırken gelip 26 yıl sonra terk-i diyar edişinden bugüne, anılarını ve hissiyatını anlattırdık: İ nsan beyni çok ilginç, basit, fazlasıyla sıradan olayları, hatta olay bile denilemeyecek şeyleri içine hapsediyor, ne kadar zaman geçse de unutmuyor. Mesela, bir kış günü dondurucu soğuk bekleyerek geldiği kente adımını atar atmaz meltem le karşılaşmayı Mesela, sokaktaki insanların gözlerini kırpmadan ayakkabılarına bakışınımesela, önünde duran taksiye dilini konuşamadığı için eline tutuşturulan adres yazılı kağıt parçasını çaresiz gözlerle taksiciye uzatmayı O kadar çok mesela var ki!.. Yıllar, yıllar önce, tam olarak 29 Ocak da, bir cuma akşamı Seremetyevo-2 Havaalanı na adım attığımda beni karşılayan elçilik görevlisi Metin Yüz, kırmızı plakalı, eski mi eski yeşil Mercedes ine binerken şaşkınlık içinde, Ama hava çok güzel!.. demem karşısında anlamsız bir ifadeyle yüzüme Seninle işimiz var! bakışı fırlattı Aslında gelmeden önce alfabeyi biraz öğrenmiştim ama yol levhalarındaki basit Ñtoï (dur) yazısını bile okuyamamak moralimi bozmuştu. Sonradan çok yakın dost olduğumuz Metin, beni Ulitsa (sokak) Donskaya daki 18/7 numaralı evin beşinci girişinde yedinci katta bulunan numaralı tek odalı daireye götürdü. Küçük buzdolabını açtı, ben gelmeden aldığı üç çeşit peynirle sütü gösterdi, Ben yarın gelirim diyerek giderken cebime ruble ( o zamanın kuruyla yaklaşık 50 lira) de harçlık koydu! Ertesi sabah geldi ve beni Vadkovskiy Pereulok taki (küçük sokak) Türk Büyükelçiliği ne götürdü. O dönemde Moskova ya sık gelip giden rahmetli Mehmet Ali Birand la Ertuğrul Özkök haber geçebilmek için ortak bir teleks almış, orada bulunmadıkları zamanlar kullanılsın diye de elçiliğe koymuşlardı. Polonya malı sarı, tank gibi görünen, eski çamaşır makineleri gibi sesler çıkaran teleks uzun süre dış dünyayla tek bağlantım oldu. Türkiye ile doğrudan telefon bağlantısı- ve faks- o zamanlarda hayal bile edemeyeceğim olanaklardı. Teleksin orada olmasının avatajı elçilikle yakın ilişki içinde olmak ve bilgi alabilmekti. Zaten daha hemen o gün ilk haberimi Büyükelçi Volkan Vural dan aldım, bir gün önce Sovyet Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Bessmertnih le görüşmüştü. İlk günde ilk haber, işler iyi başlamıştı! Teleksin elçilikte olmasının dezavantajı ise, evimin bulunduğu Leninskiy Prospekt ten (bulvar) Vadkovski ye her gün gitme zorunluluğumdu. Çok çalışıp kendimi kanıtlamak durumundaydım çünkü ilk yerleşik Türk muhabir olarak Moskova ya Birand ın Aydın Doğan ı ikna etmesiyle gelmiştim, oysa Milliyet in o dönemdeki Genel Yayın Yönetmeni Doğan Heper önceleri bu duruma soğuk bakıyor, Rusya politik hayatının renkli ve değişmez siması Vladimir Jirinovski ile röportajda. SSCB nin son yıllarında Orta Asya Türki cumhuriyetler gezisi. Özbekistan da yerel giysilerle. Moskova da daimi bir muhabire ne gerek var canım diye düşünüyordu. Doğan Bey i Moskova da neden sürekli kalmam gerektiği konusunda ikna etmem uzun sürmedi; ben haber yağdırıyordum o da neredeyse haftada kez bunları manşet yapıyordu. Evet, ben çok çalışıyordum ama Doğan Bey in gazetecilik hisleri olmasa çabam boşa giderdi Ara başlıkk. Metroda Latince hiçbir yazı olmadığı, ben de tek kelime Rusça bilmediğim için ister istemez her sabah Leninskiy e çıkıyor taksiye biniyordum. Tabii taksi lafın gelişi, tıpkı şimdi olduğu gibi o zaman da yola çıkıp elinizi kaldırmanız gerekiyordu. Artık şansınıza taksi mi olur, özel araç mı olur, yoka ambulans mı durur! Elçilik teki Aygün Bor bir kağıt parçasına 28 29

17 GAİ sizi yakalar Rusça Vadkovskiy Pereulok yazmıştı, önümde duran aracın sürücüsüne bu kağıdı gösteriyordum. Gerçek taksiye bindiğim ender zamanlarda taksimetre ruble yazıyordu, ben de üç rublelik banknotu uzatıyor, üstünü bahşiş veriyordum. İnsanın kendini zengin hissettiği zamanlardı! Bir ayda en fazla dolar harcıyordum, tabii, piyasada temel tüketim maddeleri dahil hemen hemen hiçbir şey bulunmadığını, İstanbul dan gelişlerde bavulumu iğneden tuvalet kağıdına doldurduğumu söylemem lazım. Evden çıkıp taksi bulmak için yürüdüğüm zamanlarda önce üzerinde durmadığım ama daha sonra kafayı taktığım bir olayı hemen her gün yaşıyordum. Zaten simsiyah sakallarımdan yabancı olduğum belliydi, zaten o zaman Moskova da çok az yabancı vardı. İnsanların bana, daha doğrusu ayakkabılarıma dikkatle baktığını fark ettim. Benim için bilmeceye dönüşen bu durumu çözmem uzun sürmedi, evet gerçekten de ayakkabılarıma bakıyorlardı. Çünkü benim ayağımda kışlık yabancı bir ayakkabı vardı, oysa o zaman Sovyet ayakkabıları tek bir makinadan çıkmış gibi birbirine benziyordu, modeli de, derisi de, renkleri de. Kendininkilerine benzemeyen ayakkabılarım dikkatlerini çekmişti. İnsan Moskova da 21 yıl, yani yetişkin yaşamının neredeyse tamamını geçirince mesleki ve kişisel binlerce anı biriktiriyor. Kimi hoş, kimi üzücü Moskova daki ilk büyük ve zorlu sınavımı Rusçaya karşı verdim, aslında 26 yaşındaydım, yani yeni bir dil öğrenmek için geç değildi, değildi ama Rusça çok ama çok zordu! Olağanüstü mücadele ettim, defalarca pes etmenin eşiğine geldim ama sonunda savaşı kazandım. Bir gazeteci olarak güzel ve gramer açısından doğru konuşmak zorundaydım. Türk diplomatlara da ders veren, şuh kahkahaları elçilik binasında yankılanan Natalya Georgieyvna dan aslında sadece bir kaç ay özel ders aldım ama ondan öğrendiklerim temeli oluşturdu. Sonradan Rusçam için Ruslardan çok övgü aldım, ne yalan söyleyeyim, gururumu okşayan övgülerdi bunlar, gerçek anlamda savaş vermiştim. AnılarAnılarAnılar Hangisini anlatsam? Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi nde Türk gazetecilerden sorumlu olan Yuriy Pasutin in telefonu saatlerce meşgul çalınca sinirle oraya gidip, kendisinin yarım saat sonra dışarıdan gelmesini mi, yani çalışıyor görünmek için telefonunu açık bırakmasını mı anlatsam? Metin in eşi Gülbahar ın telefon edip, Cenk koş, Prospekt Mira daki mağazaya domates gelmiş, Anılar kutusunda üç harfli bir sözcüğün sarsılamaz bir yeri var: GAİ. Biliyorum, Rusya da yaşayanlar ve Rusya yı bilenlerin yüzüne hemen bir gülümseme yayılmıştır şimdi Araba kullananların gündelik yaşamında hatırı sayılır payı olan, hakkında fantastik görünen ama hepsi gerçek binlerce öykü anlatılan bir fenomendir GAİ. Kestirmeden söylemek gerekirse, GAİ, Rusya da trafik polislerine verilen ad. GAİ her şeyi bilir, görür ve yakalar. GAİ, siz kurallara uysanız da sizi yakalar. GAİ den kimse kaçamaz! O ünlü çizgili sopasını içinde bulunduğunuz araca doğrultup kenara çekmesini istediğinde sakın itiraz etmeyin, kesinlikle tartışmayın, sadece o anın tadını çıkarmaya çalışın! GAİ hep haklıdır, hep kazanır! : -Teğmen Yuriy Mihayloviç, ehliyet ve ruhsat lütfen. -Buyurun. -Alkol aldınız mı? (İçeriyi koklamak için kafasını camdan bir kaç metre sokarak!) -Hayır. -Kesik çizgi olmayan yerde şerit değiştirdiniz! -Aaa, gerçekten mi hiç farkında değilim. Telefonda konuşurken dalmışım herhalde! -Ne! Direksiyon başında telefonla mı konuştunuz!!! -ŞeyYa aslında ben biraz rahatsızım ilaç alıyordum da, ne dediğimi bilmiyorum, kusura bakmayın -Ne ilacı! Adı ne? Yasaklı ilaçlar listesinde olmasın! - Çattık! (içimden) -Ehliyetinize el koymak zorundayız! -Öyle yapmasak, başka bir yol bulsak?! -Ne gibi? Dıjenk (Cenk) ne öneriyorsun, seninle ne yapacağız? (Kaçınılmaz son ve teslimiyet) Tsetboy Bulvar daki pazarda da ithal deterjan görmüşler tüyolarını vermesini mi? O zaman elçilikte 3. katiplik yapan, yakın geçmişe kadar Türmenistan Büyükelçisi olan, kısa süre önce Cumhurbaşkanlığı Protokol Dairesi nin başına geçen IQ su çoğumuzdan, en azından benden çok yüksek Şevki Mütevellioğlu nun bana benzin ve şeker kuponu vermesini mi anlatsam? Yoksa ondan aldığım benzin kuponuyla bin kilometredeki dökülen Mercedes imin litrelik deposunu sudan ucuz benzinle doldurduğumu ve deponun taşmasını gülerek seyretmemi mi? Ya da yokluk zamanı, benzincide çalışan Raisa veiki kadına bana benzin satmaları için yarım saat yalvarmamı, onların da, Sen bize Aeroflot tun İstanbul uçağına yer ayarla, sana benzin verelim demelerini mi? Sonradan dost olduğum iki kadını ziyarete gittiğimde hala kopmadığımız Lena ve Rita ile tanışmamı mı? Bir lokantada, talihsiz bedevi misali yerimize oturma isteklerine aptalca hayır dediğimiz için arkadaşım Tunç Topkara ile Rus mafyasından dayak yediğimi anlatsam mı? Kırım da KGB nin peşime düştüğünü ve beni sorguya çektiğini yazsam mı? Rostov da, bir ara Türkiye de yaşamış Rus Kazakların (Cossack) beni olağanüstü konukseverlikle ağırladığını nasıl unutabilirim. Gorbaçov la röportaj yaparken nasıl heyecanlandığımı mı, Putin le Soçi de görüşme sonrası fotoğraf çektirirken, Koni buralarda mı, köpekten korkarım da! dememi, onun Korkmayın zararsızdır diye sakinleştirmesini mi? Beni çok seven Büyükelçi Nabi Şensoy un iki ülke heyetleri arasında yapılan gizli görüşmeye girdiğimi fark edince yüzünün bembeyaz, saçlarının diken diken olmasını, sonradan bana bir ağabey üslubuyla Cenk seni döverim! demesini de beynimdeki anı kutusuna çoktan koydum. Ara başlıkk. İlkbaharda kar yağıyor hissi uyandıran puh lar (polen), her türlüsü nefis tvorok (ekşimik), buzdolabımdan eksi etmediğim kefir, her seferinde nefsime hakim olamayıp fazla yediğim için mideme oturan haçapuri (bir çeşit pide), şu an bile İstanbul daki buzdolabımda duran Slabıy solonnıy farel (az tuzlanmış alabalık) pazar kahvaltılarının değişmez mekanı Starlite, bir zamanlar gurur duyduğumuz Türk hipermatket zinciri Ramstore u yutuveren Fransız Auchan (Aşan), her şeyin yerini ezbere bildiğimiz İKEA, her zaman rüzgarlı Kızıl Meydan, insanda avuçlayarak yeme isteği uyandıran rengarenk St. Vasili Kilisesi, Türk ve Rus dostlarla yemekli toplantılarımız, gittiğimiz piknkler, Taganka daki Vsoski Bar da Telli Turna yı çalabilen Rus kemancıya topluca eşlik etmemiz ve ona O zamanki Duma binası Beyaz Ev in bombalandığı günlerde. İsmail!funduszeue.info!.. diye tezahürat yapmamız Moskova dan bahsederken Moskova Fenerbahçeliler Derneği nden söz etmemek olmazbaşta Bozkurt Ünaldı ve Hulki Kahvecioğlu olmak üzere elbirliğiyle bir spor kulübü lokalini bir sivil toplum kuruluşuna çevirmeyi başardık, başbakanlar, bakanlar, büyükelçiler ağırladık, Türklerin bayramlaşma mekanına dönüştürdük. Bugün bile çoğu Moskovalı Fenerbahçeli dost bana başkanım diye hitap eder Moskova ve anılar kutusunda Dimitri Peskov a ait de notlar var. Peskov, yani Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin in Türkoloji eğitimi almış sözcüsüonunla Moskova ya gittiğim ilk günlerde Tunç sayesinde tanışmıştım. O sırada galiba son sınıfta öğrenciydi. Üçümüz kısa sürede yakın arkadaş olduk, Dimitri nin eski kırmızı Samara sıyla dolaşmaya, lokantalara gitmeye, evine konuk olmaya başladık. Tunç okula gittiği için Rusça öğrenmeye başlamıştı ama ben hiç bilmiyordum, dolayısıyla üçümüzün ortak dili Türkçeydi. Güzel günlerdidimitri bir kaç ay önce Milliyet e yaptığı açıklamada o günleri hatırlamış ve Hatta Cenk e Milliyet Moskova Bürosu nda çalışmak istediğini söylemiştim demiş. Üzerinden 25 yıldan uzun süre geçtiği için ben o konuşmayı hatırlayamadım ama Dimitri söylüyorsa doğrudur mutlaka. Yani belki de Dimitri şu anda Milliyet in Moskova Bürosu nda çalışıyor olabilirdi Geriye dönüp baktığımda sayısız olay ve sayısız insan hatırlıyorum, burada hepsini ve herkesi yazmak elbette olanaksız. Ocak da geldiğim ülkeden Kasım da ayrılırken 20 bine yakın haber, yüzlerce -belki binlerce- röportaj ama hepsinden önemlisi karakterimi şekillendiren sayısız anıyla ayrıldımve son söz: Moskova dan ayrıldıktan dört koca yıl sonra İstanbul da herhangi bir yere girerken hala kafamı sallarken içimden zdrasvi (merhaba) diyorsam ben Rusya ı, Rusları ve Rusçayı seviyorum!

18 BİZ BİR AİLEYİZ Rusya da yaşayan Türklerin en çok yaptığı 10 hata Rusya bizim ikinci memleketimiz Ekmeğimizi kazandığımız, sadece işimizi değil, kimilerimize eşimizi armağan eden cömert ülke Rusya da daimi yaşayan Türk vatandaşlarının kesin sayısı bilinmemekle birlikte krizden önceki iyi zamanlarda sadece Moskova da en az 25 bin, ülke çapında belki 30 binden fazla diye tahmin yürütülüyordu Peki Rusya da yaşayan Türklerin en çok yaptıkları hatalar neler? Eksiklerimiz neler? Düşündük, taşındık ve bir liste çıkardık. Bakalım bize katılacak mısınız? 1- Maalesef zaman zaman Rusya da Türk vatandaşlarının başına gelen adli vakalar haber konusu oluyor. Çoğu kez bu vatandaşlarımızın izini sürmek çok zor oluyor. Çünkü burada daimi olarak ikamet eden vatandaşlarımızın hepsi, konsolosluklarda kayıt yaptırmıyor. Bunu ihmal ediyor. Oysa herkesin en yakın konsolosluğa kayıt yaptırması, koordinatlarını bırakması, kendi güvenlikleri için hayati önem taşıyor Rusya ye gelenlerin çoğu En fazla üç beş sene kalıp döneceğim diye düşünüyor ve uygun zamanda ev sahibi olabilecekleri fırsatları harcıyor. Yüksek fiyatlardan daire kiralıyor. Sonra fırsatlar çıkıyor, işler bitmiyor aksine büyüyor, klasik bir şekilde Rusya da kalış süresi uzadıkça uzuyor ve daimi ikamete dönüşüyor. Bir de geriye dönüp bakıyorsunuz ki, bir dair parasını kira olarak çöpe atmışsınız. Mesela şu an kriz ortamında fiyatlar müthiş düştüğü için imkanı olanlar için ev sahibi olmanın en ideal zamanı! 3- Rusya da yaşayan ve buradan evlenenlerin çoğu, çoğu kez zaman yokluğundan, bazen tembellikten, çocuklarıyla Rusça konuşma kolaylığına düşüyorlar. İki dilli, iki kültürlü olmanın zenginliğini yaşayabilecek çocuklar Rusya da Türkçeyi yeterince öğrenemeden büyüyor. Oysa en çok sebat edilecek iş, ana dilleri haliyle Rusça olan çocuklara Türkçeyi de öğretmemiz. 4- İnsan yabancı bir ülkede yaşarken yabancı olduğunu asla unutmamalı. Son tahlilde misafir olduğunu da Ama bazılarımız burada yaşarken bunu sık sık unutuyor. İnsanın yaşadığı, ekmek yediği ülkeye nobran eleştiriler yapması ne kadar doğru? Oysa herkes gibi Ruslar da bu konuda titiz. Dünyanın hiç bir yerinde insanlar bir yabancının ülkesini acımasızca eleştirmesini hoş karşılamaz. Hatta sonunda Zorla tutan mı var? bile der. Yaşadığımız ülkeye, insanına, düzenine, kültürüne saygı duymamız şart. 5- Rusya özellikle 90 ların başından itibaren sahip olduğu olağanüstü fırsatlarla kimileri için kolay para kazanılan bir ülke oldu. Yükselen ekonomi de hayalinde göremediği zirvelere çıkanlar az değildi. Ancak kimileri bu trendi fazla önemsemeyip kerameti sadece kendinden bildi. Kazandığını kolay kaybedenler az değil. Oysa bugünün bir de yarını var! 6- Rusya da ekonomik olarak zenginleşen her yabancı, yaşadıkları ülkenin paha biçilmez zenginliklerinden yeterince istifade etmedi ya da edemedi. Kimileri, yüksek yaşam standartlarına çıkacak paralar kazansalar bile yaşam kalitelerini yükseltmekte o kadar başarılı olamadı. Belki de iş-güç yoğunluğundan, istese de fırsat bulamadı. Kremlin Sarayı ndan Puşkin Müzesine, Ermitaj Müzesi nden Bolşoy Tiyatro ya Rusya kültürün, sanatın muazzam ülkesi İşe güce dalarken, etrafımızdaki bu güzelliklerden de daha fazla istifade etmek farz Rusya da yaşayan Türklerin büyük çoğunluğu, gelip geçici olduğunu düşünerek bu ülkede yasal hakları olan statüleri elde etme işini de ağırdan aldı Hatta Rus eşleri olanlar bile Geçici ya da daimi oturma izinleri, hatta vatandaşlık pek çok Türk için hak olmasına rağmen hala vize ile yaşamaya devam edenler çoğunlukta. Oysa yaşadığımız, ekmek yediğimiz ülkeyi sahiplenmek, ayağımızı bu topraklara daha sağlam basmak için Rusya da devletin sağladığı imkanlardan yararlanmak lazım. Bürokrasi yorsa bile! 8- Türk-Rus karma aileler için zaten sorun yok. Ama iş icabı Rusya da belli sürelerle kalan Türklerin çocuklarının bu ülkeden Rusçayı çok iyi öğrenerek gitmeleri en büyük kazanımları olabilir. Bunu pek çok aile ihmal etti, ediyor. Oysa Rus kreşlerinden ilkokullarına kadar, ücretsiz eğitim kurumlarından daha fazla istifade etmek ve çocuklarının geleceğine anlamlı bir zenginlik katmak mümkün Rusya- Türkiye bağları her zaman güçlü olacak, Rusça bilen Türk çocuklar yarışa birkaç adım önde başlayacak. 9- Sadece çocukları mı? Rusça için yetişkinlerin de daha fazla gayret etmesi farz. Kabul etmek gerekir ki Rusça çok zor bir dil Zaten iş hayatında yoğun mesai yaparken dile konsantre olmaya zaman kalmıyor belki Ama bu ülkede belki 10 yıldır yaşayıp hala bir restoranda Rusça sipariş verecek kadar Rusça öğrenmeyen ne kadar çok Türk var Burada yaşarken dil öğrenmek, bir insanın kendine yapabileceği en büyük iyilik. Rusça zor da olsa, bu yolda daha fazla çaba göstermemiz şart. Belki çoğunluk için öyle değil ama, kimi Türklerin Rusya da akvaryumda yaşar gibi yaşadığı söylenebilir. Evde sadece Türk TV leri izleyip, ofiste sabah akşam iç politika tartışıp, Türkiye den taşıdıkları zeytin, peynirle izole hayat yaşayanlara sarı kart gösteriyoruz! Türkiye vatanımız, memleketimiz, canımız ama Rusya da yaşıyoruz ve bulunduğumuz dünyayla daha yakın ilişki kurmamız lazım. Daha çok Rus filmi izleyin, çocuklarınızla birlikte Rus çizgi filmlerine de takılın, diliniz de gelişir, ufkunuz da. Ve bu eleştirileri okurken de alınmayın, kırılmayın; dost acı söyler diye algılayın. Sonuçta yıllardır Rusya da pek çok başarı öyküsünü yazan bizleriz ve istiyoruz ki kendimiz ve ailemiz için de daha iyisini yapalım

19 ФОКУС 10 малоизвестных фактов об Все, кто бывал в Турции, почти наверняка пробовали айран. Освежающий в жару, прекрасно подходящий к разным блюдам этот напиток по праву считается национальным. Но мы готовы поспорить, что есть факты, касающиеся айрана, о которых вы и слыхом не слыхивали. Попробуете ответить на эти вопросы? 1 2 Айране Кто придумал айран? Рецепт айрана изобрели в годах кёктюрки, или тюркюты, - древнее тюркское племя. Они брали закисший йогурт и разбавляли его водой. Так получился «предшественник», который дошел до наших дней. Кстати, пьют его не только в Турции, но и в соседних азиатских и балканских странах. Что такое «Яйык айран»? «Яйыком» на турецком называют аппарат или контейнер, в котором взбалтывают молоко для получения сливочного масла. После нескольких часов взбалтывания образуется масло, а жидкость, оставшуюся в контейнере, называают «яйык айраном». Есть разновидность под названием «Сусурлук айран», которую производят в одноименном поселке в провинции Балыкэсир. Из небольшого контейнера с мотором с помощью тонкой трубки 3 «выцеживают» жидкость, получающуюся из взбалтываемого молока. Какая история связывает османского султана Фатиха и айран? Однажды султан Межмет II Фатих, завоеватель Константинополя, переодевшись обычным путником, отправился обозревать просторы империи. Устав, он постучался в 4 5 один из деревенских домов. Дверь открыла пожилая крестьянка. Султан попросил у нее чего-нибудь холодного. Женщина вынесла стакан айрана. Фатих был готов залпом осушить сосуд, но заметил, что в нем плавает солома, поэтому ему пришлось пить маленькими глотками, чтобы случайно не проглотить ее. Допив, он поблагодарил крестьянку и сказал: «Мне очень понравился твой айран. Но зачем же в нем плавала солома?» Женщина ответила ему: «Ты весь взмок от жары и мог простудиться, если бы пил слишком быстро. Поэтому я положила в айран солому, чтобы ты пил медленно и не заболел». Султану так понравился ответ крестьянки, что он подарил ей все земли вокруг ее дома. Зачем пить айран с солью? Доктора советуют пить айран с солью людям с низким кровяным давлением. Соль повышает давление и она прекрасно сочетается с кисломолочной составляющей айрана. Почему в жару нужно пить именно айран? В жаркую погоду главная проблема человека обезвоживание. Организм теряет много влаги. Просто вода не решает проблему. А вот айран, в котором есть и кислое молоко, и вода, и соль, отлично восполняет потерянную влагу в организме

20 6 7 Существует ли алкогольный айран? Такой айран действительно готовили в старые времена. Его оставляли бродить в специальном сосуде. До сих пор среди алтайских тюркских народов существует «айран арак» - то есть «айрановая водка». Действительно ли айран лечит депрессию? По мнению ученых, многие проблемы, свойственные жителям больших городов, такие, как «синдром понедельника», 8 хроническая усталость, бессонница, круги под глазами и так далее, вызваны недостатком в организме витамина В. Отсутствие этого витамина также сказывается на снижении уровня серотонина и, как следствие, появлении депрессии. Этого эффекта можно избежать, если ежедневно выпивать по одному стакану айрана. Как айран влияет на пищеварительную систему? Айран богат на электролиты. Таким образом, он обогащает и нормализует флору в организме. Он также оказывает благотворное влияние на пищеварительную систему. реклама 9 Зачем перед употреблением айран надо взбалтывать? В забродившем молоке, из которого делается айран, содержатся небольшие частички «дрожжей» и протеинов. Чтобы они смешались с жидкой частью айрана, его необходимо хорошо встряхнуть. 10 От каких болезней может помочь айран? Благодаря своим полезными свойствам айран может стать прекрасным профилактическим средством от рака, диабета, аллергии, гастрита, язвы, недостатка кальция, различных метаболических и генетических заболеваний. 36

21 Мой дом - моя крепость 38 «М ой адрес не дом и не улица, мой адрес Советский Союз!» - пели когда-то давно, во времена моей юности. Внушая нам, что вся страна наш дом, как персонаж Чехова заявлял, что вся Россия наш сад. Вишнёвый сад, как известно, был вырублен; Советский Союз перестал быть адресом; железный занавес на окне в Европу был заменён на лёгкие жалюзи, а мы научились ценить свой собственный, личный дом. Меня часто спрашивают: «Где вы живёте в Турции или в России?». Я отвечаю, что и там, и там, но но чем больше думаю об этом, тем яснее понимаю, что мой адрес сегодня опять «не дом и не улица», и даже не Москва и не Измир. У меня есть дом и в России, и в Турции, и они оба всегда со мной. Внутри. Я давно живу в своём тайном внутреннем доме, и, конечно, его черты как-то проступают на поверхность, проявляются в дизайне и организации пространства, в оформлении кухни и детской, гостиной и кабинета. А комнаты моей души, уголки моего ума какие они, русские или турецкие? Мой внутренний адрес, мой настоящий Дом Турция или Россия? Когда мы с мужем построили дом в подмосковном Болшево, наши гости говорили, что у нас всё как-то не по-русски, не как у всех. А через несколько лет мы услышали то же самое, но уже в Измире, от турецких друзей. Я обжилась и прижилась в обеих странах, я сохранила всё, что было мне дорого и приятно в интерьерах и быте моего русско-советского детства, и легко и с удовольствием дополнила свою жизнь тем, что полюбилось мне в Турции. Турция это моя гостиная, кухня, спальня. Просторные комнаты, чистый пустой коридор. Балкон и терраса как часть образа жизни. Никакого лишнего хлама ни в комнатах, ни в голове. Чистота ковров как религия. Россия мой кабинет, моя библиотека, моя жилая комната, детские моих дочерей. Хрестоматийный «глубокоуважаемый» шкаф, в котором живут не только книги из русской библиотеки моего отца, но стараниями старшей дочери уже собрана прекрасная коллекция классической турецкой литературы, даже на османском языке. Это, как ни парадоксально, наша Россия: в Турции вы не встретите комнат, снизу доверху заполненных книгами. Но я родилась и выросла среди книжных стен и мои Yana Temiz дети попали в точно такие же. Мой письменный, мой верный стол это всегда Россия, даже если я пишу на уголке кухонного столика в гостях у турецкой родни. Может быть, вся Россия в каком-то смысле некий метафорический кабинетный стол? На зелёном сукне которого, если вспомнить популярную песню, разыгрывались страшные битвы и строились империи. Что-то навсегда убиралось под сукно, что-то откладывалось в самый дальний (долгий) ящик и у меня есть эти тайники и запертые ящички, где хранятся замыслы, Яна Темиз дорогие воспоминания и сюжеты будущих романов. Забор вокруг дома тоже родом из России: уединиться, спрятаться, не принимать незваных гостей в любой час, как принято в Турции, сохранить немного тишины и тайны уважать границы, не входить без стука в детские, не наводить в них своего порядка. И, конечно, никаких принятых в Турции домработниц никаких чужих в Доме, справимся сами! На моей турецкой кухне безусловно царит виртуозно готовящий муж, здесь витают запахи блюд Эгейского региона, здесь не обойтись без свежесорванного в саду розмарина и самодельного оливкового масла, здесь запекается на мангале местная рыба и заваривается в двухъярусном чайнике ароматный и крепкий турецкий чай но на этой же кухне можно застать моих турецких подруг: московские кухонные посиделки вполне вписались в здешнюю жизнь. А чопорная и нарядная турецкая гостиная стала нашим основным жилым пространством пусть друзья видят не изредка проветриваемую запертую комнату с дорогой, словно выставленной напоказ мебелью, а нашу обычную повседневную жизнь. В ней, однако, абсолютно турецкие, гладко отштукатуренные, ровно покрашенные (никаких обоев с рисунком!) стены а на них хорошие картины, привезённые из Москвы и Петербурга (никаких дешёвых безделушек и репродукций!): «Мам, у тебя не квартира, а Третьяковка!» - мои «родные стены» легко совместили стили обеих моих родных стран. Обеденный стол в гостиной предполагалось, что за ним будут праздничные обеды для многочисленной турецкой родни. Но сейчас это мастерская по складыванию огромных паззлов, которыми увлекается младшая дочь; когда-то он служил местом рисования и работы над реклама

22 реклама 40 школьными проектами, за ним же я давала уроки английского совсем как в России! За этим столом мы праздновали Кристмас, на него ставили тыкву на Хэллоуин, на нём строили города для фей и раскатывали тесто для баклавы чего он только не повидал и родственные обеды на турецкий лад, конечно, тоже. Всё своё я давным-давно ношу с собой и заполняю этим любое пространство, которое тут же становится моим Домом. В сакраментальном «Турция или Россия?» я давно заменила суровое разделительное «или» на милое соединительное «и»: я живу в них обеих одновременно! И окружаю себя тем, что люблю: и турецким, и русским. Чашка Императорского фарфорового завода с силуэтами из коллекции Русского музея с турецким кофе. Пирог из турецкого теста «юфка» с начинкой, как у русской кулебяки. Чёрная кошка на турецкой кружевной салфетке. Толстые книги на разных языках, живущие там, где им удобно: в по-турецки чистой гостиной, на кухонном столе, у изголовья постели. Русским гостям кажется, что у нас не «русский» уют и дух, мало вещей, а дом слишком велик; турецким визитёрам не всегда по душе вольное обращение с порядком, смешение стилей и почему мы не купим дом побольше, раз у нас столько книг?! И я сама иногда пытаюсь взглянуть на него их глазами: да, опять не как у людей но мой внутренний Дом именно такой: соединивший в себе турецкий культ уборки с русской обломовщиной, русскую любовь к интеллектуальным занятиям и долгим беседам с турецким рукоделием, вкус турецкой кухни с русскими праздниками. Я могу заново воссоздать его для себя в любом уголке мира. Мой русский дом, моя турецкая крепость yanarus

23 Evim kale mdir A dresim ne bir ev, ne de sokak, adresim Sovyetler Birliği! - gençlik zamanımda söylenen bir şarkından bu sözler. Tüm memleketin evimiz olduğunu telkin ederken, tıpkı Çehov un kahramanı gibi Rusya bahçemizdir denirdi. Vişne Bahçesi ndeki ağaçlar, bilindiği üzere, kesildi; Sovyetler Birliği adres olmaktan çıktı; Avrupa penceresindeki demir perde hafif bir jaluziye dönüştü, biz ise kendi, şahsi evimize değer vermeyi öğrendik. Bana sıkça sorarlar: «Nerede yaşıyorsunuz Türkiye de mi yoksa Rusya da mı?». Hem orada hem burada diye cevap veriyorum, ancak ancak, bunun üstünde düşündükçe daha berrrak bir şekilde anlıyorum, adresim yine ne bir ev, ne de sokak, hatta Moskova ya da İzmir bile değil. Hem Rusya da hem de Türkiye de evim var, ikisi de her zaman yanımdadır. İçim. Uzun zamandır gizli iç evimde yaşıyorum ve tabii ki çehresinin izleri bir şekilde yüzeye çıkıyor, mekan dizaynında ve organizasyonunda, mutfak, çocuk odası, misafir odası ya da çalışma odası düzenlemesinde. Pekala, ruhumun odası, zihnimin köşeleri Rus mudur, Türk mü? İç adresim, gerçek evim Rusya mı, Türkiye mi? Moskova Bölgesi nde Bolşevo da eşimle evimizi inşa ederken misafirlerimiz Herşeyiniz pek de Rus usulü değil, herkesinki gibi değil derlerdi. Birkaç yıl sonra aynı kelimeleri bir kere daha duyacaktık, ancak artık İzmir de ve Türk dostlarımızdan! Her iki ülkeye de yerleştim, hayatına alıştım, benim için değerli olan ve iç dizaynda, Rus-Sovyet gençliğimde kabul gören her şeyi muhafaza ettim ve Türkiye de sevmeye başladığım şeyleri kolaylıkla ve zevkle hayatıma kattım. Türkiye benim misafir odam, mutfağım, yatak odamdır. Geniş odalar, temiz ve boş koridor. Balkon ve teras tıpkı hayat tarzının bir parçası. Ne bu odalarda, ne de kafamda hiçbir lüzumsuz eşya yoktur. Halıların temizliği din gibidir. Rusya çalışma odamdır, Yana Temiz kütüphanemdir, oturma odamdır, kızlarımın çocuk odalarıdır. İçinde sadece babamın Rus kütüphanesinden kitapların değil büyük kızımın çabaları ile toparlanan klasik Türk edebiyatı, hatta Osmanlıca kitapların yaşadığı seçmece saygın dolap. Ne kadar garip gelse de bizim Rusyamızdır: Türkiye de tavana kadar kitap yığılmış odalar göremezsiniz. Oysa ben kitap duvarları arasında doğdum ve büyüdüm benim çocuklarım da aynı duvarların içindeydiler. Yazı için kullandığım, sadık masam Türk akrabalarımda misafirken mutfak Яна Темиз masasının köşesinde yazıyorken bile hep Rusya dır. Acaba Rusya, bir tür metafor çalışma odası olabilir mi? Eğer popüler bir şarkıyı hatırlarsak, yeşil hasır çuhada ne korkunç savaşlar yaşanır, nice imparatorluklar kurulur. Birşeyler her zaman hasır altı edilir, birşeyler en köşedeki çekmeceye atılır benim de bunun gibi içinde düşüncelerin, değerli hatıraların ve gelecekteki romanların konularının saklandığı gizli köşelerim, kilitli çekmecelerim var. Evin etrafındaki duvar yine Rusya dandır: Yalnız kalmak, gizlenmek, Türkiye de adet olduğunun aksine her saat başı davetsiz misafirleri ağırlamaktan kaçmak, birazcık sessizliği ve gizemi korumak sınırlara saygı duymak, kapıyı çalmadan çocuk odasına girmemek, odalarına çeki düzen vermemek. En nihayetinde tabii ki Türkiye dekinin aksine hiçbir temizlikçi kadın Ev de yabancılara yer olamaz, biz kendi başımızın çaresine kendimiz bakarız! Türk mutfağımda elbette ki tıpkı bir usta gibi yemek hazırlayan eşim hüküm sürer, burada Ege ye has yemeklerin kokuları yayılır etrafa. Burada yeni koparılmış biberiye ve ev yapımı zeytin yağı olmadan olmaz. Burada mangalda yerel balık buğulanır ve iki katlı çaydanlıkta kokulu ve demli Türk çayı demlenir ancak burada Türk hanım arkadaşlarımı da görebilirsiniz. Moskova ya özgü mutfak sohbetleri buraya da çok yakışmıştır. Pek resmi, zarif Türk misafir odası, yaşadığımız ana mekan olmuştur dostlarımız pahalı, tıpkı sergiye çıkarılmış mobilyaları ile arada bir havalandırılan kapalı odayı değil, günlük, alışıldık hayatımızı görsünler. Ancak burada tamamen Türk, dümdüz sıvası ve boyası yapılmış duvarlar vardır (desenli duvar kağıdı göremezsiniz!) bu duvarlarda Moskova dan ve Peterburg tan getirilmiş güzel tablolar asılıdır (hiçbir ucuz ufak tefek ya da reprodüksiyon göremezsiniz!): Anne, seninkisi daire değil, Tretyakovka! kendi duvarlarım kolaylıkla her iki ülkemin stillerini kaynaştırır. Misafir odasındaki büyük masa kalabalık Türk akrabaların bayram yemeklerinde biraraya gelmesi içindir. Ancak şimdilerde küçük kızımın uğraştığı büyük yapbozların depolandığı bir atölyedir; bir zamanlar resim yapma ve okul projeleri üretme yeri olarak kullanıldı, ardından kendim tarafından tıpkı Rusya daki gibi ingilizce derslerini verdiğim mekan olarak kullanıldı! Bu masanın etrafında Noel i kutladık, Helloween kabağını üzerine yerleştirdik, periler için şehirler yaptık, baklava için hamur açtık neler neler görmedi ki bu masa. Türk usulü akraba yemeklerini de tabii ki. Kendimin olan her şeyi çok uzun zamandır yanımda taşıyorum ve her türlü mekanı onlarlar dolduruyorum, hepsi benim Evim haline geliyorlar. Kutsal Türkiye mi yoksa Rusya mı? sorusundaki yoksa kelimesini sevimli ve ye çevireli çok oldu: her ikisinde de aynı zamanda yaşıyorum! Etrafımı sevdiğim şeylerle donatıyorum: hem Türk hem Rus. Rus müzesi koleksiyonundan, İmparatorluk Porselen Fabrikası yapımı silüetli fincanda Türk kahvesi Türk hamuru yufka dan börek, tıpkı Rus kolebkayası gibi. Türk dantel işlemeli peçetede kara kedi. Nerede rahatsa orada yaşayan farklı dillerde kalın kitaplar: Türk usulü temiz misafir odasında, yemek masasında, yatak ucunda. Rus misafirlerimiz bizde Rus huzurlu ortamı ve ruhu yok sanırlar, az eşya vardır, ev ise çok büyüktür; Türk misafirler ise düzene karşı kayıtsız tutumu, stillerin kaynaşımını bazen anlayamazlar neden daha büyük bir ev alalım ki, o kadar çok kitabımız mı var?! Kendim de ona onların gözü ile bakmaya çalışırım: gerçekten de, başkalarınınkinden nasıl da farklı ancak benim iç Evim işte böyledir: Türk temizlik kültürünü ve Rus Oblomovluğunu, entellektüel uğraşılara olan Rus sevgisini ve Türk el işlemeleriyle uzun sohbetleri, Rus bayramları ile Türk mutfağını kaynaştırır bu Ev. Kendim için onu dünyanın herhangi bir köşesinde yeniden kurabilirim. Rus evim, Türk kalemdir 42 43

24 Пора озвр ся к себе 44 Suat Taşpınar У нас нескончаемый сезон миграции. Тесно нам, тесно. Везде и даже, кажется, в собственной душе. Самое ужасное: мы мучаемся от того, что не можем найти покой. Мы постоянно переезжаем с места на место. Нам сочувствуют даже перелетные птицы, ведь у них есть определенный маршрут, известно и расстояние. Мы же чаще всего мечемся по неизвестным путям-дорогам, без карты и компаса. Кундера шепнул нам на ухо: «Есть таинственная связь между медлительностью и памятью, между спешкой и забвением». Ну, а мы и рады стараться, постоянно бежим куда-то. Боимся остановиться. Если не физически, то в душе-то уж точно. Моя мама называла таких людей «неприкаянные». И все же все наши скитания приводят нас к тому, о чем писал поэт, и куда бы мы ни шли, мы несем одно и то же сердце. «Мы» это, конечно, не все люди в общем. Тут не нужна напыщенность и жирный шрифт. У каждого своя жизнь. Жизнь человека это как костюм, сшитый по фигуре: другому не подойдет. Но я тут пытаюсь описать определенный круг, категорию людей. В основном это те, кто живет за границей. Хотите, корректно назовите их Kendi içimize göç mevsimi Suat Taşpınar B itmeyen bir göç mevsimindeyiz. Yerimiz dar. Ya da ruhumuz. En mühimi, huzur yokluğu ndan mustaribiz. Habire oradan oraya taşınıyoruz. Göçmen kuşlar halimize bakıp üzülüyor. Çünkü onların bir rotası var, menzili belli. Biz çoğu kez haritasız, adressiz yollardayız. Kundera, Yavaşlık ile hatırlamak, hız ile unutmak arasında doğru orantı var diye fısıldamıştı kulağımıza. Durumdan vazife çıkardık, habire koşturuyoruz. Durmaktan korkuyoruz. Fiziken экспатриантами, хотите апатридами, если считаете, что так будет точнее. Большинство из них принадлежат к этой самой категории. Ну, может, это не постоянное наше состояние, но всетаки мы часто в него погружаемся. С одной стороны, мы ищем пути, чтобы поддерживать связь со своими корнями, а с другой бежим за покоем и «лучшей жизнью», и это наш общий знаменатель. Душевное метание достигает предела в жизнях, разделенных между Турцией и Россией. Соскучившись, летим в Турцию, максимум через несколько недель чувствуем себя «иностранцами» и скучаем уже по России, по своему дому. Приезжаем сюда самое большее несколько месяцев все идет путем, а потом, даже если вы и не хотите, то вам все равно напомнят, что вы тут иностранец, и вот рука уже сама тянется к чемодану. Сравнивать неблагодарное занятие. Ни одна из сторон верха одержать не сможет. Мы злимся на турецкую бюрократию с её «приходите завтра», а тут нас душит местная бюрократия с её «приходите вчера». Возмущаемся, что в России демократия хромает, а стоит навестить Родину возвращаемся со словами: «Хорошо, что в России есть стабильность». Здесь плачемся на жуткий olmazsa ruhen. Annem hercai derdi böylelerine. Ama dönüp dolaşıp şairin dediği yere geliyoruz; gittiğimiz her yere aynı yüreği götürüyoruz. Biz dediğim herkes değil. İri punto ukalalığa gerek yok. Herkesin hayatı kendine. Kimsenin hayatı, öbürüne oturacak gömlek değil. Ama benim tarif etmek için kıvranıp durduğum bir küme, bir daire var. Çoğu yurtdışında yaşayanlar. Adına ister kibarca expat deyin, isterseniz içeriğe daha uygun düşsün diye haymatlos deyin. Onların pek çoğu dahil o kümeye. Sürekli içinde yaşanmasa da, sık sık içine dalıp çıkıyoruz. Ortak paydamız, bir yandan köklerle ilişkiyi sürdürmenin yolunu aramak, öbür yandan huzura kaçmak ve daha iyisini aramak. Türkiye -Rusya arasında bölünmüş hayatlarda tavan yapıyor bu haleti ruhiye. Özleyip Türkiye ye gidiyoruz; en çok birkaç hafta sonra yabancı hissediyoruz kendimizi, bu kez Rusya yı, evimizi özlüyoruz. Buraya geliyoruz; en çok birkaç ay dengede gidiyor her şey, sonra yabancı hissetmek istemesiniz de hissettiriyorlar ve elimiz yine bavula gidiyor. Kıyaslananların hali de içgüveysiden hallice. Biri ötekine galebe çalacak halde değil. 45

25 46 сервис, а в Турции выходим из себя, когда все кругом работают не по часам, а по календарю. В Москве стонем от дороговизны и едем за утешением в Стамбул только для того, чтобы обнаружить, что цены там такие же, как и в Москве. Мы негодуем, когда за зачисление в обычную московскую школу требуют взятку, и с изумлением слушаем рассказы о том, что в Стамбуле затраты на занятия даже дошколенка в подготовительной группе исчисляются тысячами долларов. Что остается делать? Сказать: «Один другого стоит», и замолчать. Так что много у кого жизнь не лучше той, что была у известного буриданова осла. Время от времени они отправляются в Турцию, чтобы «подзаправиться» морем, солнцем, едой, общением с друзьями и любимыми. Затем, всяк по-своему мотивируя, возвращаются в Россию с ее деньгами, культурой, искусством, зелеными парками, яркой ночной жизнью, красивыми девушками, да и мало ли еще с чем. Большинство переживает, что до сих пор не могут почувствовать себя по-настоящему дома ни там, ни здесь. И это вряд ли изменится. Дети растут, возникают языковые проблемы: турецкий превращается в язык, на котором легко говорить, но очень трудно писать. Культуры перемешиваются, возникают явления, приводящие порою в шок, хоть все и не так плохо, как у «немецких турок». В результате, те из нас, что все время искали «лучшей жизни», все чаще стали задаваться вопросом: «Что делать?» Уехать или остаться? Если уезжать, то в Турцию или еще куда? А не получится ли так, что, вернувшись на Родину, мы попадем из огня да в полымя, то есть в новый тупик? А может, податься к далеким берегам по ту сторону океана? Найдутся ли силы на то, чтобы начать все с начала на совершенно новом месте? А что с теми, кого мы уже проводили в те дальние края, как первопроходцев? Смогли ли они завершить, наконец, это внутреннее «путешествие»? Смогли ли бросить якорь в какомнибудь порту? Или мысленно они все еще в оставленных гаванях? У нас бесконечный сезон миграции с ветром, то приносящим ливень, заставляющий с завистью думать о пастухе, никогда не покидавшем свою деревню, или о тех, кто умер там, где родился, то навевающим ароматы, пробуждающие восхищение теми, кто нашел силы бежать в дальние края. Надеяться найти тихую гавань все равно, что ждать Годо. Самое лучшее, пожалуй, согласиться с мудрецом, изрекшим: «Мир не рай, и никогда им не будет», продолжить путешествие внутри себя и наслаждаться сегодняшним днем. Нет смысла впадать в уныние, придавая месту слишком много значения. Но те звуки в нашей душе все же попрежнему увлекают нас и заставляют мечтать о новых берегах. Мы рвемся в бой, исход которого предрешен. Ведь мы люди, человеки до мозга костей. Türkiye nin Bugün git, yarın gel bürokrasisine kızıyoruz; buranın Bugün git, dün gel bürokrasisi üstümüze çullanıyor. Rusya nın sözde demokrasi fukarası ortamına celalleniyoruz, Türkiye ye gidince toz-duman içinde İyi ki Rusya da istikrar var diye dönüyoruz. Rusya da Servis berbat diye ağlaşıyoruz, Türkiye de saat yerine takvim kullanarak iş görenler saç baş yoldurtuyor. Moskova da pahalılıktan inliyoruz, soluk almak için gittiğimiz İstanbul un hiç farkı kalmadığını görüp kederlere gark oluyoruz. Moskova da devlet ilkokuluna kayıt için rüşvet isteyenlere köpürüyoruz, İstanbul da anaokulu masrafının bile binlerce dolar olduğunu anlatanları hayretle dinliyoruz. Al birini vur ötekine deyip susuyoruz. İşte kimileri için hayat, iki cami arasında beynamaz misali geçiyor. Deniz, güneş, yemek, dostluk, sevgi ile depo doldurmaya Türkiye ye kaçılıyor ara ara. Sonra herkes kendi meşrebince bir motivasyon kaynağı bulup bu tarafa dönüyor; parasına, kültürüne, sanatına, yemyeşil parklarına, renkli gece hayatına, güzel kızlarına; neyse ne. Çoğunluk hala ne oraya ne buraya ait olamamanın sıkıntısında. Böyle de gidecek. Çocuklar büyüyor, dil yaresi başlıyor, Türkçe kırık konuşulan, ama çok zor yazılan bir dile dönüşüyor, kültür aşure oluyor, Alamancı lardan hallice olsa da şoklar yaşanıyor. Ve son tahlilde, hep daha iyi hayat arayanlar, yıllar eksildikçe Ne yapmalı? sorusunu masaya daha sık yatırır oluyor. Gitmeli mi, kalmalı mı? Gidilecekse adres sahiden Türkiye mi? Yoksa buradan oraya gitmek, bir çıkmazdan öbürüne mi yuvarlanmak demek? Ya okyanusun ötesindeki uzak limanlar? Yepyeni dünyalarda her şeye yeniden başlayacak kuvvet var mı? Ya öncü olsun diye oraya giden, sırtı sıvazlanarak yollananlar? Onlar içlerindeki yolculuğu tamamlayabildi mi? Bir limana demir atabildi mi? Yoksa akılları terk ettikleri limanlarda mı? Bitmeyen bir göç mevsimi bu. Bazen, köyünden çıkmayan çobana, doğdukları yerde ölenlere gıpta ettiren bir sağanak getiriyor. Bazen kaçıp uzaklara gidenlerin imrendiğimiz kokularını getiren rüzgarlar estiriyor. Huzurlu liman ummak Godot yu beklemek demek. En güzeli, Dünya cennet değil, olmayacak da diyen bilgeye teslim olmak. Yolculuğu kendi içinde yapıp anın tadını çıkarmak. Mekana çok fazla önem atfedip enseyi karartmakla olmuyor. Ama içimizdeki o sese kapılıp yeni limanların hayalini kurmaya da devam ediyoruz. Bile bile lades diyoruz. Çünkü biz tepeden tırnağa insanız.

26 VESAİRE Afiyet olsun Sovyetler Birliği! Bütün mutlu yemek anıları birbirine benzer; her mutsuz yemek anısının ise kendine özgü bir mutsuzluğu vardır. Sovyet Mutfak Sanatı (Mastering the Art of Soviet Cooking) de yayınlanıp epeyca ses getirdikten sonra nihayet Türkçede. Kitabın yazarı Anya von Bremzen ödüllü bir yemek kitapları yazarı yılında Sovyetler Birliği nde doğmuş, yılında henüz 11 yaşındayken, Yahudi asıllı annesiyle birlikte Amerika ya göç etmiş. Ama Sovyet kültürü, mutfağı ardı sıra gelmiş ve sonuna hayatına damga vurmuş. Bu kitabı muhakkak okumanızı öneririz. Sovyet Mutfak Sanatı adlı kitap, Yapı Kredi Yayınları ndan Yemek ve Hasret Anıları altbaşlığı ile Türkçeye Özlem Yüksel tarafından çevrrildi. Yazarın ağzından, kitabın tanıtım yazısını sayfalarımıza taşıyoruz: Yemek ve Hasret Anıları Annem de, ben de o muzafferane, parlak kızıl bir sosyalist bolluk ve görkemli hasatlar masalıyla büyüdük. Ancak, yaşadıklarımızda, hoş bir vanilya buğusunun sarmaladığı mesut mutfaklar, sofraya nar gibi kızarmış bayram kuşları koyan anneler yoktu. Burjuva tereyağı bol çay kurabiyesi mi dediniz? Öyle bir anım var Kruşçev dönemine özgü yoksul semtimizde annem yüksek sesle Proust okuyor; bense Fransız yazarın o duyusal hayallerinden son derece sıkılmışım, fakat gerçekten yenebilir bir kurabiye fikriyle de sarhoş olmuşum. O egzotik kapitalist madlenin tadı nasıldı? Müthiş bir merak içindeydim. Sovyet yemeklerine dair bir öykü, özlemle ve karşılıksız bir arzuyla dolu bir tarihçe oluyor kaçınılmaz olarak. En yoğun mutfak anılarınız aslında hiç tatmadığınız yiyeceklerden oluşuyorsa ne olur peki? Hayalde canlandırılmış, dinlenmiş öykülerden alınmış anılar; yetmiş yıllık jeopolitik bir tecridin ve kıtlığın ürünü olan hararetli bir kolektif hasret. Yakın zamana kadar bu tür anılardan pek fazla söz etmezdim. Neden yemek hakkında yazdığımı sordukları zaman, hazırda tuttuğum o hikâyemi bir çırpıda tekrarlardım te annemle Moskova dan sırtlarında kışlık paltoları ve dönüş hakları olmayan vatansız mülteciler olarak göç ettik, babam bizimle değildi. Juilliard dan mezun oldum, seksenlerin sonlarında bileğimdeki bir sakatlanma yüzünden piyano kariyerim kısa sürdü. Ve yeni bir başlangıç arayışı içindeyken, neredeyse rastlantı eseri yemek işinin içine düştüm. Ve hiç arkama bakmadım. Eski SSCB mutfakları üzerine yazdığım ilk yemek kitabımın, Please to the Table ın (Buyurun Sofraya) ardından güzel şeyler olmaya devam etti: Heyecan verici dergi yazıları, başka yemek kitapları, ödüller, neredeyse yirmi yıllık seyahatler ve unutulmaz yemekler. Hemen hiç bahsetmediğim şeylerse, büyükannemin, yoldaş komşuların birbirlerinin çorbasından et aşırdığı komün apartmanının mutfağında duran kap kacağa yapıştırılmış kurukafalı ölüm tehlikesi işaretleri. Merkez Komite nin çocuklarının gittiği kreşimde yedirdikleri havyarı can havliyle öğürdüğüm öğleden sonraları; öğürürdüm çünkü o elit Parti havyarıyla birlikte Sovyet karşıtı annemin hazmedemediği ideolojiyi de yuttuğumu hissederdim. İnsanın derisini dalayan kahverengi okul üniformalı dokuz yaşında çaylak bir karaborsacı kızken, No lu okulun kızlar tuvaletinde Sovyet sınıf arkadaşlarıma 5 kopek karşılığında, eşin dostun bize efsanevi zarganitsa dan (yurtdışından) getirdiği Coca-Cola şişesini dokundurttuğumdan da bahsetmezdim. İş icabı sıkça kaldığım güzel otellerin o mükellef ve bedava kahvaltı büfelerinde, servis tabağında kalan son kruvasanı çalma dürtüsünden hâlâ kurtulamadığımdan da. Bir tarafta Per Se veya Noma gibi yerlerde degüstasyon menülerinin âdetten olduğu, diğerindeyse SSCB de yılda bir defa gördüğümüz bir ziyafet olan alelade bir muzun ruhumda hâlâ sihirli bir etki yaptığı iki ayrı yemek evreninde birden yaşadığımı itiraf etmenin ne faydası var? 48 49

27 50 İşte bu kitabın malzemesi, kendime sakladığım hatıralar. Nihayetinde bu anılar yemek üzerine yazıyor olmamın asıl sebebi. milyon nüfuslu Soyvet süper-gücünün her sabık yurttaşı için yemek hiçbir zaman şahsi bir mesele olmamıştır de çarın devrilmesini tetikleyen ekmek ayaklanmalarıydı; bundan yetmiş dört yıl sonra Gorbaçov un bocalayan imparatorluğunun yerle bir olmasında o feci gıda kıtlığının payı vardı. Bu arada, Stalin in kolektifleştirme hareketi boyunca 7 milyon insan, Hitler in savaşı sırasında da 4 milyon insan açlıktan can verdi. Daha sakin dönemlerde, Kruşçev ve Brejnev in iktidarlarında sofraya günlük bir kap yemek koyma dramı diğer bütün gaileleri gölgede bırakırdı. On bir saat dilimine hâkim kolektif sosyalist kader, yani gıda maddesi kuyrukları, on beş etnik cumhuriyette yaşayan yoldaşları birleştirirdi. Gıda, Sovyet siyasi tarihinde, kolektif bilinçsizliğimizin her köşe bucağına işlemiş değişmez bir meseleydi. Yemek bizi, saplantılı Sovyet misafirperverliği ritüellerinde biraz daha ringa, biraz daha Doktor Kolbasası ve daha kaliteli kolbasa (sucuk) bulabilen ayrıcalıklı azınlığa, tokatçılara, Parti yiyicilerine duyduğumuz ortak hasette birleştirdi. Yemek çoğunlukla donuk, zaman zaman saçmalık derecesinde gülünç, kimi zaman da dayanılmaz derecede trajik ama sıklıkla saflık derecesinde iyimser ve şen, titrek bir yaşam arzusu duymamızı sağlayarak totaliter devletimizin ülke içindeki gerçeklerinin dayanak noktası oldu. Bir akademisyenin de belirttiği üzere, yemek, içinde yaşadıkları zamana Rusların nasıl dayandıklarını, geleceği nasıl hayal ettiklerini ve geçmişleriyle olan bağlarını nasıl sürdürdüklerini açıklıyordu. Geçmiş geçmişte kaldı artık. Sovyetler Birliği nin çökmesinin ardından silindi. Sosyalist Vatan ımızın yerinde kültür harabeleri, Sovyet Atlantis inin engin arkeolojik alanı var şimdi. Fakat bu enkazı bırakmaya hazır değiliz. Başsız devrik lider heykelleri, şarkı kitapları ve şekerleme kâğıtları, bir zamanlar kızıl olan Genç Önder fularları, kirden kararmış üçgen Sovyet süt kutuları; bu parçalara sarılmışız. Romantiklerin idealize edilen bir geçmişe duyduğu özlemi tetikleyen melankolinin aksine, bizimkiler evlerimizin, bir zamanlar yaşadığımız hayatların kırıntıları. Bunlar bizim için hâlâ anlam yüklü; siyasi, tarihi ve şahsi anlamlar. Ve hemen her zaman müphem. Kendi sosyalist kırıntılarımı toplamaya yılında, Philadelphia daki hayatımızın ilk haftalarında başladım. Annem Amerika ya anında vurulmuştu. Ben mi? Süngerleri erimiş mülteci kanepemizde büzülüp Çehov un Üç Kız Kardeş ini okuyor, karakterlerle birlikte sızlanıyordum: Moskova ya Moskova ya. Kapitalist lezzetlere dair çocukluk fantezilerim Robin Hood Lokantası nda yediğimiz ilk yemekle paramparça oldu. İğrenç Amerikan lahana salatası topağı genzime kaçtı. Fosforluymuş gibi parlayan Velveeta peynirine şoke olmuş halde bakakaldım. Evde annem Oscar Mayer sucuğunu neşe içinde yabancı Wonder Bread ekmeğinin üstüne koyuverirken, tuğlaya benzeyen ekşi mayalı Moskova çavdarlısıyla bayat Krakovskaya kolbasasının o pis kokusu burnumda tüterdi. Philadelphia daki o ilk aylarımızda damak tadımı kaybetmiştim herhalde. Siyasi acıların, konukseverliğin, kıtlığın o kahramanca ortamının bitişiyle, yemek artık bana pek bir şey ifade etmez olmuştu. Bakımsız bir yetim gibi, oturduğumuz daireyi arşınlar, kendi kendime iğneli Sovyet defitsit (kıtlık) esprilerini tekrarlardım. Bir dükkânda adamın biri sormuş, Yüz gram kolbasa dilimler misiniz? Tezgâhtar kız da Kolbasayı getirin dilimleriz demiş. Veya sormuşlar, Neden göç ediyorsunuz? Yahudi, Çünkü kutlamalardan gına geldi demiş. Tuvalet kâğıdı aldık; kutlayalım; kolbasa aldık; daha çok kutlayalım. Philadelphia da kimse Oscar Mayer sucuğu için kutlama yapmıyordu. Damak tadımı canlandırmak için kafamın içinde bir oyun oynamaya başladım. Kendimi etrafı dikenli Bektaşi üzümü çalılarıyla çevrili bir daça da (kır evi) hayal ederek, Sovyet sosyalist geçmişimin tatları ile kokularını zihnimde üç litrelik hayali bir kavanozda konserveleyip saklıyordum. Ambalajında neşeli bir çocuk resminin yer aldığı, Lenin Nişanı almış Kızıl Ekim çikolataları da o kavanoza girdi. Kırmızı ambalajlı, fillerle bezenmiş sarı paketinden çıkarıp çaya batırdığınız anda dağılan Bolşevik Fabrikası Jübile Bisküvileri de. Zihnimde, üçgen şeklindeki yumuşak Dostluk Peyniri nin alüminyum folyosunu açtığımı canlandırırdım. Hayali alüminyum çatalımı Stalin in gıda bakanının adını taşıyan, 6 kopeke satılan sanayi tipi köfteye batırırdım. Ne var ki nostalji egzersizimi karartan ideolojik bir bulut vardı. Dostluk Peyniri, kolbasa, çikolatalar, hepsi de kaçtığımız o sövülen Parti-devletin mamulleriydi. Annemin Proust okumalarını hatırlayıp bunları tanımlayacak bir ifade buldum. Zehirli Madlenler. Bu kitap benim zehirli madlenler anılarım. Bu epik ayrışıma, bu kolektif mitler ile kişisel anti-mitlerin kuralsız çarpışmasına götürecek yolları öneren kişi, mutfaktaki daimi suç ortağım ve geçmişimle aramdaki kanal olan annemdi. Sovyet tarihini ları tanıtmaktan günümüzün notlarına ulaşana dek on yıllık dönemler halinde yemek prizmasından geçirerek, yeni baştan yansıtacaktık. Kimseninkine benzemeyen, yıl boyu süren bir yolculuğa çıkacaktık birlikte: Sovyet yaşamının on yıllık dönemlerinden oluşan yolumuzda yiyip pişirerek, onun mutfağıyla yemek odasını bir zaman makinesi ve bir anı kuvözü olarak kullanarak Savaş zamanı gıda karnelerinin ve komün apartmanlardaki ortak mutfakların anıları. Lenin in kanlı tahıl müsadereleri ve Stalin in sofra adabı anıları. Kruşçev in mutfak görüşmelerine ve Gorbaçov un talihsiz içki karşıtı politikalarına dair anılar. Gündelik yaşantılarımızın odak noktası olan yemek anıları ve bütün yoksunluklara ve darlıklara rağmen vazgeçilmez konukseverliklerin ve dokunaklı, imkânsız ziyafetlerin anıları. St. Petersburg office , Ulista Shvetsova 41, Lit. A Tel/Fax: () Nizhny Novgorod ofiice , Ulista Gordeyevskaya 7 Tel/Fax () ,

28 KIRKAMBAR Perestroyka Glasnost yıl! Rusya denince hala ilk akla gelen kelimelerden biri perestroyka. Sözlük anlamı, yeniden yapılanma demek. Aynı dönemde kardeşi glasnost yani açıklık kavramıyla el eleye yürüdü. Peki 25 yıl önce dünya siyasi arenasında tüm taşları yerinden oynatan bu olay hakkında siz ne kadar bilgi sahibisiniz? Neleri hatırlıyorsunuz? Gelin bilginizi sınayın Rusya da Perestroyka-Glasnost a kadar aşağıdaki kitaplardan hangisi yasaklıydı? a) İvan Denisoviç in bir günü Soljenitsin b) Suç ve ceza Dostoyevski c) Kolım öyküleri Şalamov d) Doktor Jivago Pasternak Perestroyka kelimesi hangi dönemi ifade ediyor? a) Eski binaların sökülerek yerlerine yenilerinin dikilmesi b) Rusların Jülyen takviminden Miladi takvime geçilmesi c) Sovyetler Birliği nin ekonomik reform yapılmak istenirken dağılması d) Baltık ülkelerinin SSCB den ayrılması 2. Perestroyka yı da ilk Brejnev telaffuz etmişti ama hangi Sovyet lider başlattı? a) Boris Yeltsin b) Mihail Gorbaçov c) Nikita Hruşov (Kruşçev) d) Yuri Andropov 3- Sovyetler Birliği ne zaman dağıldı? a) yılında Komünist Parti nin yönetici güç statüsünün iptal edilmesinden sonra b) yılında Çernobil nükleer kazasından sonra c) yılında hükümet binası Beyaz Ev e yapılan saldırsonrası d) yılında Gorbaçov un ikdidara gelmesi sonrası 4- Hep perestoryka ile birlikte anılan Glasnost ne anlama geliyor? 7- Aşağıdaki şarkılardan hangisi bu tarihi dönem hakkındaydı? a) Change the World Eric Clapton b) We Will Rock You Queen c) Wind of Change Scorpions d) When All Is Said and Done ABBA 8- Aşağıdaki ülkelerden hangisi SSCB ye dahil değildi? a) Gürcistan b) Letonya c) Özbekistan d) Polonya 9- Aşağıdaki olaylardan hangisi Perestroyka-Glasnost ile bağlantılı? a) Berlin duvarının yıkılması b) Afganistan savaşı c) Margaret Thatcher ın Büyük Britanya Başbakanı seçilmesi d) Geleceğe dönüş filminin çekimleri a) Herkesin televizyonlar ve radyolarda fikirlerini söyleyebilmesi b) Açıklık, İfade özgürlüğü c) ABD ile ilk telekonferansın yapılması d) Demokrasi Bu Sovyet çocukları ne yapıyor? 5- Margaret Thatcher Gorbaçov u nasıl tanımlamıştı? a) Bankamatikten para çekmeye çalışıyor b) Metro bileti alıyor c) Mahkumlara insani yardımda bulunuyor d) Meyve suyu ve limonata satın alıyor a) Beraber votka içebileceğim bir erkek b) Beraber sinemaya gidebileceğim bir erkek c) Beraber iş yapabileceğim bir erkek. d) Bu Marksist-Leninistlerin hepsi aynı! DOĞRU CEVAPLAR: 1-c, 2-b, 3-a, 4-b, 5-c, 6-d, 7-c, 8-d, 9-a, d 52 53

29 10 SORUDA Bal birası ya da Arı şarabı Rusya da pazarlarda ya da turistik yerlerde gezerken markasız pet şişelerde satılan, belki bira sandığınız, sarı ya da koyu renkli içeceklere rastladınız mı? Kiminin karlı havalarda tadını çıkarmayı sevdiği, kimilerinin alışıldık damak zevkine ters düştüğü için surat ekşittiği, kimilerinin görüntüsünü beğenmeyip denemeye bile yanaşmadığı medovuha dan söz ediyoruz. Bal birası ya da arı şarabı da denilen bu içeceğin Rusçada balayı kelimesine de ismini verdiğini biliyor muyunuz? İşte sorularla medovuha Medovuha nedir? MEDOVUHA Medovuha, arı balından yapılan alkollü bir Slav içeceğidir. Rusya başta olmak üzere Slav ülkelerinde medovuha her mevsimde tüketilir. Alkol derecesi 5 ila 16 arasında değişen medovuhanın daha sert olanları da vardır. Günümüzde alkolsüz medovuhalar da üretilmektedir. Medovuha sözcüğü (okunuşu medavuha ), Rusçada bal anlamına gelen myod kelimesinden türemiştir. Bira, şarap gibi kolay içimli olanlarının yanında votka gibi sert olanları da vardır. Medovuhanın kökü nereye dayanıyor? Eski çağlarda Doğu Slav topraklarında bal en önemli ürünlerden biriydi. Komşu devletlerle ticarette, hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılan bal, kutlamaların, törenlerin ve çeşitli davetlerin de baş tacı, her evin olmazsa olmazıydı. Misafirlere bal kaynatılarak yapılan içeceklerin ikram edilmesi çok yaygındı. Yeni evlenen gençlere, düğünden sonra 30 gün boyunca içmeleri için özel olarak az alkollü medovuha kaynatılır, daha sert alkollü içecekler içmelerine izin verilmezdi. Balayı (Rusçada медовый месяц) kelimesinin buradan geldiğine inanılır. Arkeolojik araştırmalar, M.Ö li yıllarda günümüzdeki medovuhaya benzer bir içeceğin yapıldığını gösteriyor. Ancak medovuha sözcüğünün çok daha yakın zamanlarda ortaya çıktığı, bugünkü medovuhaların ilk kez 18 inci yüzyılda yapıldığı kabul ediliyor. Medovuhanın Slav içeceği olduğu kesin mi? Rus kaynaklarında Slav içeceği olarak geçen medovuhanın, Mezopotamya da özellikle düğünlerde içilen bal birası ya da arı şarabı denilen içecekle aynı olduğu yönünde bilgiler de bulunuyor. Mezopotamya da evliliğin ilk zamanlarında damada güç versin diye bu içeceğin verildiğine, balayı sözcüğünün buradan geldiğine de inanılıyor. Medovuhanın faydaları neler? Akşamdan kalmalığın etkilerini azaltmaya karşı birebir olduğu savunulan medovuhanın, idrar söktürücü ve ateş düşürücü etkisi olduğu, bronşit, trakeitin, akciğer iltihaplanması ve diğer solunum yolu hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olduğu, nazofarinskteki bakterileri yok ettiği, cinsel gücü artırdığı, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, sinirleri yatıştırdığı, alkolsüz medovuhanın hamile kadınlar için faydalı olduğu öne sürülür. Ancak bunların bilimsel olarak kanıtlanıp kanıtlanmadığı bilinmiyor. Evde medovuha nasıl yapılır? Bir tencerede 2 litre su ve gram bal kaynayıncaya kadar karıştırılır. Biriken köpüğü alınarak dakika kaynatılır. Ardından beş adet şerbet-çiotu kozalağı (eczanalerde satılıyor), bir tutam tarçın ve hindistan cevizi eklenerek karıştırılır. Ocaktan alınan tencerenin kapağı kapatılır. Bir tatlı kaşığı ekmek mayası suda çözdürülür. Yaklaşık bir saat sonra kabarcıklar çıkarmaya başlayan maya hazırdır. Bal harcı dereceye kadar soğuduktan sonra (daha sıcak olursa maya ölür) tencereye maya eklenir, daha sonra kapağı kapatılarak 25 derecede mayalanmaya bırakılır. Bir saat sonra köpüklerin çıkmasıyla yoğun fermantasyon başlar. Beş gün sonra mayalanma işlemi tamamlanır. Köpükler yok olduysa mayalanma bitti demektir. Elde edilen sıvı huni yardımıyla en fazla 0,9 litrelik pet şişelere aktarılır. Kapakları sıkıca kapatılan şişeler buzdolabına konur. gün sonra yaklaşık yüzde 8 alkollü medovuha hazırdır. Hangi balın kullanıldığının önemi yoktur, hafif bozulmuş bal da kullanılabilir. İçeceklerin de mayalanmasında kullanılan Saf-levure marka maya öneriliyor. Özel bira satıcılarında bulunan bira mayası da kullanılabilir. Medovuhaya hangi baharatlar eklenebilir? Medovuhanın farklı türlerinde farklı baharatlar kullanılıyor. Ardıç, zencefil, tarçın, acı biber, yaban gülü bunlardan bazıları. Rusya da bugün medovuha nerede üretiliyor? Tarihsel olarak medovuhanın üretildiği yerler Veliki Novgorod ve Suzdal. Medovuha, Veliki Novgorod ın en önemli değerlerinden biri olarak kabul ediliyor. Medovuhayı nasıl içmek gerekiyor? Medovuhanın yemeklerden dakika önce içilmesi tavsiye ediliyor. Böylece tadının yemek tadıyla karışmaması sağlanmış oluyor. Medovuha kullanılarak başka hangi içecekler üretiliyor? Medovuha kullanılarak, medovuha ve bira karışımı Perevar, medovuha kvas karışımı Svadba ve medovuha kefir karışımı Kolomenski içecekleri de üretiliyor. Moskova da medovuha yı nerede deniyebiliriz? Moskova da gerçek medovuha yı örneğin VDNH da, arıcıların bulunduğu bölümlerde denemek mümkün. Arıcıların birçoğu aynı zamanda medovuha da yapıyor ve bal ile birlikte satıyor

30 РЕДКОСТИ Только в Турции: КОШКА П редставьте себе животное, которое приносит брошенную палочку, любит игру, внимание и шоколад и обожает плавать. В вашем воображении возникла собака, не так ли? А я рассказываю о кошке ванской кошке. И неудивительно, что вы не представляли, что некоторые кошки умеют плавать. Что поделать капризы природы. Недаром ванскую кошку называют собакой в кошачьем обличье. КОШКИ КРАСИВЫ. ВАНСКАЯ КОШКА УДИВИТЕЛЬНО КРАСИВА Родина ванской кошки восток Турции, точнее, окрестности озера Ван. Эта местность и дала название породе. Во многих странах ванские кошки более известны как «турецкие». Часто ванских кошек путают с анкарской породой. Надеюсь, наша статья поможет вам узнать об особенностях этой удивительной породы, и вы никогда не перепутаете ее с какой-либо другой. О ванских кошках можно рассказать многое: об их характере, о том, как они попали в другие страны, об опасности исчезновения вида. Но я хочу начать свой рассказ с описания удивительной красоты этих животных. Любители кошек наверняка знают, что шерсть их питомцев состоит из трех слоев: первый густой и короткий подшерсток, который защищает животное от холода; средний слой более длинные волоски, защищающие подшерсток; верхний слой - самые длинные и блестящие волоски. У ванских же кошек шерсть однородна. Она очень мягкая, и этим ванские кошки отличаются от других пород. Тот, кто однажды погладил ванскую кошку, уже не забудет это ощущение прикосновения к шелковистой шерстке. Владельцы ванских кошек не заводят кошек других пород. Зимой у них отрастает более густая шерсть, которая защищает животных от холода, ведь на востоке Турции температура может опускаться до градусов. Основной цвет шерсти ванской кошки (не менее 80%) - белый. Окрас головы и хвоста может быть разных цветов. И самое удивительное глаза, ярко-голубые или различных оттенков желтого. Встречаются особи с разноцветными глазами один голубой, другой желтый. Самцы могут весить до 9 кг, а самки 4,5 5. НАСТОЯЩИЕ СПОРСТМЕНЫ Ванские кошки любят воду и умеют плавать, поэтому в Америке и Англии их так и называют: «плавающие». Считается, что ванские кошки изначально научились плавать в озере Ван, и эта особенность передается с генами. Их шерсть не пропускает воду. Владельцы ванских кошек нередко рассказывают, как с трудом удерживают своих любимцев, которые пытаются поплавать в унитазе всякий раз, когда слышат звук сливаемой воды. Ванские кошки не только хорошие пловцы, но и отличные прыгуны. К примеру, эта кошка с легкостью может запрыгнуть с пола на холодильник. На это действительно стоит посмотреть! НА ЧУЖБИНЕ Ванские кошки популярны во всем мире. Своей известностью они в некоторой степени обязаны двум английским фотографам Лоре Лашингтон и Соне Холлидей. В году Лора и Соня побывали на востоке Турции, где им подарили по паре ванских кошек. Стараниями Лоры ванские кошки были признаны отдельной породой, известной на западе как «турецкая». Здесь необходимо сделать пояснение. Ванских кошек часто путают с другой породой анкарской, более известной в России как «ангорская». Ангорские кошки тоже белые с голубыми глазами. Из-за генетических изменений все представители данной породы глухие. А ванские кошки прекрасно слышат. Однако при скрещивании ванских и анкарских кошек потомству неизменно передается ген глухоты. Благодаря Лоре Лашингтон ванские кошки были признаны отдельной породой, отличающейся от столь похожих ангорских кошек. В США ванские кошки были завезены в году. Ежегодно в Америке рождается около ванских кошек. ПОПУЛЯЦИЯ ПОД ЗАЩИТОЙ Еще у меня есть одна плохая и одна хорошая новость. Плохая популяция ванских кошек резко сокращается. Если не принять меры, этот редкий вид может исчезнуть с лица земли. Хорошая новость турецкое правительство взяло ванских кошек под охрану. Анкарский зоопарк занимается разведением чистопородных ванских кошек, а их владельцы получают специальные субсидии. Теперь жители иля Ван не так щедры на подарки прошли те времена, когда любому приезжему дарили котенка. Вывоз ванских кошек за границу запрещен. Средняя цена котенка ванской породы колеблется в пределах долларов. Умная, верная, любящая людей, дарящая тепло хозяину и дому, серьезная, мягкая и красивая. Разве этого не достаточно? 56 57

31 FOTO HAYAT Erdal TEZCAN Yolu Rusya dan geçen beyaz yakalı Türklerden Kompas okuru olarak fotoğraflarını bizimle paylaştı. Dünyayı evi yapmaya çalışanlardan olmak istedim. Daha gidecek yol çok. Ama Rusya da geçen yıllar hayatıma zenginlik ve renk kattı. Gezmek hayatın tutkularından olun- ca, fırsat bulunca deklanşöte basmak da farz oluyor. Fazla iddialı değilim. Ama Kompas ın fotoğraflarımın baslıacağını sayısını elime almak, yıllar sonra bir Rusya anısı olarak saklamak için sizinle paylaşmak istedim demiş

32 COGİTO böyle uy rdu Bir kadının terbiyesi, birisiyle tartıştığı zaman belli olur. Bir sürü dostunun içinde, elbet düşmanların olacak ama unutma ki, onca düşmanın içinde belki seni dostun vuracak. İnsanı en çok acıtan şey; birine hayatını hediye etmişken, o kişinin kendini başkasına hediye etmesidir. Hayatta hiç kimseye tam anlamıyla güvenme! Unutma ki; beyaz gülün bile gölgesi siyahtır. Yaşlanmak, iş yerinizde sizi sevmeyen bir arkadaşınızın olması gibi. Zavallı geiecek! İnsanIar ona öyie çok umut besliyoriar ki, gerçekieştiğinde bütün çekiciiiğini yitiriyor! Hep ileriye giden insan ölüme giden insandır. Zaman zaman arkana dönüp bakmazsan yaşayamazsın. Bütün insanların ruhları gridir. O yüzden hepsi biraz allık peşinde. gidip, güneşi ve mutluluğu arayacaktım; vaktinden önce çıplak kaldım! MAKSIM GORKI giysilerim gibi umutlarım da 60 Aldanma diye birşey yoktur! Sadece biraz fazla güvenmek vardır. Ve insanı aldandığı değil, en çok güvendiği aldatır. Ne güzel gülüyorsun Andrey; oysa çok gülenlerin yüreğinde keskin bir acı saklıdır Yaşam, insanların bastıramadıkları daha iyiye ulaşma istekleri yüzünden hep yeterince kötü olacaktır. Çalışmak bir keyifken, hayat zevktir; çalışmak görevken hayat köleliktir. Bizi yargılıyacak olan çocuklarımızdır. Aslında bir insanın gözyaşı, gülüşünden daha samimi ve tatlıdır. Çünkü unutma, her gülüşün altında bir ihanet saklıdır. Toplum! İşte en çok nefret ettiğim şey! O, durmadan benliğimizin verebileceğinden fazlasını istiyor bizden. Ama kendimizi doğru dürüst yetiştirebilmek için gerekli şartları hazırlamıyor. Önümüze engeller koyuyor.. Aşkı tanıyan bir kadın, asla aşktan azına razı olmaz! Sahibi olamayacağı boş sevdalarda kiracı kalmaz. yitip gitti yollarda Unutma! İnsanlar bilgi değil, avuntu isterler. Yoruldum; ayağımın değil, yüreğimin götürdüğü yerlere gitmekten. Sustum; dilimdekileri değil, yüreğimdekileri söyleyememekten. Geçmişin arabalarıyla hiçbir yere gidemezsiniz. Herşey kolayken insan çabucak aptallaşır 61

33 PUSULA Хаккы Языджы M. Hakkı Yazıcı Перевод: funduszeue.infoы С КОМПАС вое имя Кадиллак получил от успешного предпринимателя, основавшего город Детройт. я модель Кадиллак была выпущена в году, и явилась воплощением мечты и предметом вожделения каждого тогдашнего американца. Именно эта модель с передней частью, напоминающей закругленные усы г-на Дугласа Фаирбанкса и впечатляющим своей необычностью овальным лобовым стеклом. Этот автомобиль явился символом времен, когда рок-н-ролл был на вершине популярности, и в кинотеатрах показывали фильмы, в которых фастфуды посещались исключительно на автомобилях. Кадиллак появился в Турции, ожидающей превращения в «Маленькую Америку» раньше Кока-Колы и Макдональдсов. Демократическая партия Турции, провозгласив девиз «создать миллионеров в каждом квартале», созвала всех миллионеров на национальный совет. Они пришли к власти с лозунгом, соответствующим духу го года «Хватит, теперь право голоса принадлежит народу». В Турции первым владельцем Кадиллака й модели стал состоятельный гражданин, Депутат, построивший свой капитал на фермерском деле. В числе других он был приглашен принять участие в заседаниях национального совета, который, благодаря одному из экспортеров, узнал о размере его доходов. На собрания депутат фермер приезжал на автомобиле Кадиллак. Он важно восседал на заднем сиденье, а за рулем автомобиля красовался солидного вида пожилой водитель, одетый в темно-синий костюм. После окончания собрания национального совета господин Депутат садился в Кадиллак, и автомобиль с хозяином начинали свое движение. Сначала через центральную станцию на площадь «Тандоган», оттуда в местность «Бешевлер», затем в квартал «Эмек» и в городок «Израильские дома». Все, кто встречал их на своем пути, приходили в несказанное изумление, и в знак уважения уступали дорогу. Сидя на заднем сидении автомобиля, Господин Депутат с гордостью наблюдал за происходящим, получая сказочное наслаждение. Но сказке этой вскоре пришел конец. Кадиллак эмигрировал из Америки в эту непонятную страну, где людям была нужна не демократия, а шикарная жизнь, как и во всех западных странах. 62 A dını Detroit kentini kuran kaşiften alan Cadillac otomobillerden 57 Model olanı Rock n roll müziğin, arabayla gidilen sine maların, fast food yemekler ve yeni ekspres yolların çağdaşı Gösterişli, ön tarafını bütünüyle saran yuvarlak uçlu ön camdan alnı, Douglas Fairbanks in yukarı kalkık ince bıyıklarını andıran Cadillac motifi, zenginliğin ifadesi altın kaplama dişlerle sırıtır gibi kocaman ağzı, geniş pancurları, iri kromajlı tamponu ve arkasında koca kanatları ile sekiz silindirli Model bir Cadillac Amerikan rüyasının sembolü Mc Donalds tan, Coca Cola dan önce girmişti yaratılmak istenen Küçük Amerika ya, Türkiye ye Demokrat Parti, her mahallede milyoner yarat ma eyleminden önce milyonerleri Millet Meclisi ne taşımıştı. Yeter söz milletin deyip, 46 ruhu yla iktidara gelmişlerdi. 57 Model Cadillac ın ilk sahibi de aslında zengin bir çiftçi olan bir mebus idi. Demokrat Parti nin meclise taşıdığı zenginlerden biri İthalatçısı onu daha galeriye koymadan sat mıştı. Otomobili lacivert takım elbiseli, kokartlı lacivert kasketli, yaşlı, güngörmüş bir şoför kullanıy ordu. Arka koltuğa kurulmuş Mebus Beyi Millet Meclisi nden alıp, Ulus tan aşağı süzülüp, İstasyon dan Tandoğan Meydanı na, oradan Beşevler den Emek Mahallesi ne, İsrail Evleri ndeki konutuna götürürken bütün diğer araçların sürücüleri hayran lık ve saygıyla ona yol verirlerdi. Asfalt yolda süzülerek yol alırken bu hayranlığın Mebus Bey den ziyade kendisine gösterildiğinin bilincinde gururlu ve cakalıydı. Ancak çok uzun sürmedi bu keyif. Amerika dan göç edip geldiği bu garip ülkenin insan ları demokrasisine değil de parıltılı yaşam biçimine özenmişlerdi, Batılı ülkelerin. 27 Mayıs Darbesinde, askerler, Mebus Beyi sabah erken saatlerde, tavuk kümesinde saklanırken yakaladılar. Cadillac ın ilk yürek yaralanması o zaman olmuştu. Millet Meclisi yerine, önce İstanbul da Yassıada da yargılanan, daha sonra da Kayseri Cezaevi nde cezasını çeken Mebus Bey i ziyarete giden karısını, çoluğunu çocuğunu taşıdı yıllarca. Yorgun düştü, bakımsız kaldı. Mebus Bey, cezaevinden çıktıktan sonra sanki uğursuzmuş da, bütün bunlara o sebep olmuş gibi İstanbullu yeni zengin bir tüccara, Osman Bey e PUSULA 57 Model Cadillac sattı, onu. Osman Bey, ithalatçı idi. Devlet ihalelerinden yolunu buluyordu. Bu arada sanayiciliğe de niyetlenmişti. Sanayicilik dediy sek, bacasız ından idi. O zamanlar, montaj sanayii modası vardı. Devletin dışında ağır sanayi yatırımı yapacak babayiğit pek yoktu. Cadillac hayatından memnundu. Yine zengin bir eve kapağı atmıştı. Yeni sahibi uyanıktı. Paranın kokusunu iyi alıyordu. Yeşilçam filmlerinin sine maları tıklım tıklım doldurduğu yıllardı. Zengin kızların evin fakir, ama yakışıklı genç şoförlerine aşık olduğu filmleri çeken sinemacılara kiraladı arabasını. Artist de olmuştu. Belgin Doruk, Türkan Şoray, Muhterem Nur la aynı filmlerde rol arkadaşlığı yaptı. Herkesin kendisini tanıdığını düşünüyor, gururlanıyordu. Akşamları açık hava sinemalarının önünden geçerken şoför kornasına bastığında daha bir güzel ötüyordu. Yaşanan güzel şeylerin de bir sonu oluyordu. Otomobiller de yaşlanıyor, yani eskiyorlardı. Değerleri düşüyordu. Muhasebeciler, ellerinde kalem, amortisman hesabı dedikleri bir hesapla acımadan değerlerini düşürüyorlardı. Yeni mod eller çıkıyor, pabuçları dama atılıyordu. Olsun, o bunlara aldırmıyor, kocaman gövdesiyle şişinip geziniyordu. Piyasaya hakim olmaya başlayan, o cimri Avrupalıların ürettiği kıtıpiyos, küçük ara balar gibi değildi. Olamazdı da zaten. Gariban Avrupalılar çok sıkıntı çekmişlerdi. Daha yeni yeni bellerini doğrultuyorlardı. Pek tabii ki Amerikalıların zenginliği yoktu. Ancak çok sonraları farketti, sahibinin lıkır lıkır benzin içtiği için ona kızdığını ve gözden düştüğünü. O kızgınlıkla Osman Bey, yeni model bir Avrupa arabası, bir Mercedes edindi, kendi sine. Onu da bir galeriye satılmak üzere bıraktı. Çok kalmadı galeride. Uygun bir fiyatla satıldı. Bostancı Taksim dolmuş hattında çalışan, doğma büyüme Erenköylü Serhat ın sevgili arabasıydı artık. Ta ki yerini bir Ford minibüse bırakıp emekli olana kadar. Senelerce sabahları mahmur gözlerle okula giden öğrencileri, işe giden genç kızları, erkekleri, geceleri sarhoşları taşıdı. Onların tatlı muhabbetlerini dinledi, aşklarına şahit, sırlarına ortak oldu. Pırıltılı Bağdat Caddesinden, dünyanın en güzel manzarasına sahip Boğaziçi Köprüsünden, Bostancı dan Taksim e, Taksim den Bostancı ya gitti geldi. Serhat, ortaya ilave bir sıra koltuk koyup, daha fazla müşteri alabilmek uğruna gövdesini kestirip, ekleme yaptırıp boyunu uzatmıştı. Bununla da yetinmeyip daha az masraflı olsun diye zamanın modasına uyup LPG tüp taktır mıştı. Orasına burasına takıştırdığı süslü aksesuarlar da cabasıydı. Şekli şemali iyice değişmişti. 50 li yılların en fiyakalı arabasından geriye bir şey kalmamıştı. Serhat, arabasını çok seviyor, ekmek teknem diyordu, ama Cadillac ın Serhat için aynı duyguları beslediği söylenemezdi. Hele Belediyenin de içinde bulun duğu bir komplo sonucunda, kendisi gibi akranı diğer Amerikan otomobilleri ile birlikte hattan çıkarılıp, yerini sıfır bir minibüse terkettirilip, haraç mezat bir hurdalığa satılınca kırgınlığı iyice artmıştı. Yaşanan bunca ihtişamın arkasından kendisini bir hurdalıkta bulmuştu. Hurdalığın bulunduğu arsada yıllarca, yağmurun, karın altında yattı. Güzelim kaportası çürümeye başlamıştı. Kimsenin yanına uğradığı yoktu. Yalnızca arabacılık oynayan mahallenin çocukları ile dostluk edebiliyordu. Bu çocuklar yoksul ailelerin çocukları idi. Babaları onlara uzaktan kumandalı oyuncak arabalar alamıyordu. Çok zeki, sevimli yumurcaklardı. Direksiyonuna otu rup oynuyorlardı. Hemen hepsinin düşü büyüdüklerinde şoför olabilmekti. Onların düş КОМПАС 57 я модель Кадиллак Во время переворота 27 мая, Депутат был схвачен в курятнике, в котором он прятался от солдат. Счастливая жизнь Кадиллака закончилась, когда господина Депутата вместо национального совета отвезли в Стамбульский суд, и осудив направили в городскую Тюрьму funduszeue.infoи. Жизнь господина Депутата, его супруги и детей была полностью разрушена, автомобиль же остался без заботы и внимания, заброшенным и забытым. Господин Депутат после освобождения из тюрьмы, почему-то посчитал, что это автомобиль принес ему неудачу и явился причиной всех его бед, продал свой Кадиллак богатому бизнесмену по имени Осман бей, который занимался предпринимательской деятельностью в городе Стамбуле. Господин Осман в те времена занимался импортом товаров, а также ставшими модными промышленными инвестициями. Благодаря своим связям он каким-то образом имел доступ и к государственным деньгам. Он был одним из немногих инвесторов в промышленном секторе. Кадиллак воспрял духом. У него появился очередной богатый владелец, он теперь жил в хорошем доме. Его владелец оказался весьма корыстным и предприимчивым человеком. В это время стало модным посещать кинотеатры, и он сдал автомобиль в аренду режиссеру, который снимал фильмы, в которых дочери богатых родителей выходили замуж за бедных, но молодых и красивых водителей. Режиссер параллельно и сам снимался в кино, играя вместе с такими выдающимися актерами, как Бельгин Дорук, Тюркан Шорай и Мухтерем Нур. Он был богат и знаменит, и просто млел от удовольствия, когда, проезжая мимо кинотеатров, устроенных на открытом воздухе, его водитель сигналил знакомым. К сожалению, в этом мире всему хорошему приходит конец. Автомобили имеют свойство стареть и терять свою ценность. Бухгалтеры, вечно подсчитывая амортизационные расходы, подводят итоги, насколько упала стоимость того или иного автомобиля. К тому же появились и новые модели. Но Кадиллак не очень переживал по этому поводу, так как популярные в те времена американские машины были вне конкуренции по сравнению с маленькими европейскими автомобилями, которые по габаритам и по качеству отделки во многом им уступали. Бедные европейские производители еще не владели должным уровнем технологий и знаний, чтобы конкурировать с американскими. Через некоторое время автомобиль начал догадываться, что владелец недоволен его высоким аппетитом. Большой расход дорогого топлива Кадиллаком послужил причиной того, что господин Осман приобрел себе европейский автомобиль Мерседес, выставив Кадиллак на продажу в галерею. Здесь его вскоре и приобрел уроженец района Эренкой по имени Серхат, который работал водителем на маршрутке по направлению Бостанджы Таксим. Серхат до тех пор, пока не вышел на пенсию, занимался извозом. На своем микроавтобусе Форд он развозил школьников по школам, персонал на работу днем, а ночью - пьяных граждан по домам. Путь их обычно пролегал по шумному проспекту Багдат, а также в другие места через мост Богазичи, обладающий самым красивым видом на природу во всем мире, из района Бостанджы в район Таксим, а также из района Таксим в район Бостанджы. Серхат, для большей вместительности выдвинул свое водительское сиденье вперед, а за своей спиной установил еще одно пассажирское место. Чтобы уменьшить расходы, бензиновый двигатель был заменен на более дешевое газовое оборудование. Он «украсил» Кадиллак кучей разных аксессуаров и абсолютно изменил внешний вид. От прежнего автомобиля пятидесятых годов не осталось и следа. Серхат очень любил свой Кадиллак, считал его единственным источником дохода, но машина не отвечала ему взаимностью. Еще больше Кадиллак обозлился на хозяина после того, как его сменили на микроавтобус после запрета муниципальных органов на использование автомобилей американского производства. В результате автомобиль оказался на автомобильной свалке. Долгие годы провел он здесь под дождем и снегом. Кузов начал гнить. Никто не приближался к нему. С ним 63

nest...

86704 86705 86706 86707 86708