Teknoloji Zararlari

Dijital oyun, kumar, akıllı telefon ve sosyal medyanın aşırı kullanımı gibi nedenlerden ötürü ortaya çıkan uzun süreli ekran maruziyeti, davranışsal bağımlılıklara zemin hazırlıyor. Uzun süreli ekran maruziyetinin yalnızca psikolojik değil fizyolojik açıdan da olumsuz etkileri bulunuyor.

Ekran maruziyeti ve buna bağlı olarak hareketsiz kalmak, başta çocuk ve gençler olmak üzere her yaştan kişide çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasında etkili rol oynuyor.  Bilgisayar, internet, dijital oyunlar ve mobil cihazların aşırı kullanımı sonucunda kişinin, teknolojinin zararlı etkileriyle karşılaştığı bir çeşit dürtü kontrol bozukluğu olan teknoloji bağımlılığı; baş, boyun ve sırt ağrılarından karpal tünel sendromuna, uykusuzluktan obeziteye, görüş problemleri ve göz kuruluğundan hayati risk oluşturan akciğer embolisine kadar birçok sağlık sorununu beraberinde getiriyor. 

PSİKOLOJİK ETKİLER

Teknoloji bağımlılığı nedeniyle sosyal yaşamdan ve sosyal yaşamın gerektirdiği gerçek ilişkilerden uzaklaşan birey, çeşitli psikolojik sorunlar ile karşı karşıya kalabiliyor. Teknoloji bağımlığının risk faktörü olduğu psikolojik sorunlar arasında depresyon öncelikli olarak sayılabilir. Dijital oyun, kumar, akıllı telefon ve sosyal medyanın aşırı kullanımı gibi nedenlerden ötürü birey, depresyonun yanı sıra suçluluk duygusu ile de karşı karşıya kalabiliyor. Dış dünyadan ve çevresinden izole olan kişi, önceliklerini belirleyemeyerek planlarını sürekli erteliyor ve ailesi başta olmak üzere yakınlarından uzaklaşıyor. Uzun süre ekran karşısında kalmasından dolayı zaman kavramını yitirerek, sorumluluklarını aksatıyor. İşindeki veya okulundaki görevlerini yerine getirmeyi sürekli erteliyor veya aksatıyor. Anksiyete, korku gibi duygular yaşayan birey, ani duygu durum değişiklikleri ile karşı karşıya kalabiliyor. Yalnızlık hissi ile karşı karşıya kalan kişinin ailesinden ve sevdiklerinden uzaklaşması ve giderek yalnızlaşması içinden çıkılması zor bir kısır döngüyü de beraberinde getiriyor.

ÇAĞIMIZIN HASTALIĞI: OBEZİTE

Teknoloji bağımlılığının temel tanı kriterleri içinde bilgisayar, internet, dijital oyun, mobil cihazlar ve akıllı telefonlar gibi teknolojik cihazlarla ilgili aşırı zihinsel uğraş ve çekilme belirtileri (internete ulaşılamayan durumlarda disfori, anksiyete, irritabilite veya sıkılma hissinin olması) yer alıyor. İnternet bağımlılığı tanı kriterlerinde süre ile ilgili olarak ise günlük en az altı saat kullanım ile (iş/akademik amaçlı kullanım hariç) en az üç ay devam eden kullanım süresi tanımlanıyor. Gerçek sosyal yaşamdan kopup uzun süre ekran karşısında kalan kişilerde, özellikle de gençler ve çocuklarda, obezite kaçınılmaz hale geliyor. Obezite sonucu ortaya çıkan diyabet, kalp-damar hastalıkları, kas-iskelet sistemi hastalıkları gibi sorunlar sağlığı tehdit edici boyutlara ulaşıyor. Ekran başında tüketilen sağlıksız atıştırmalıklar, abur cuburlar, yüksek yağ ve şeker oranına sahip yiyecekler de obezite riskini artırıyor. Modern çağın en yaygın halk sağlığı sorunu haline gelen obezite ile mücadele ile teknoloji bağımlığının önüne geçilmesi arasında paralel bir ilişki bulunuyor. 

HAREKETSİZLİĞİN SONUCU: KAS VE İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI

Ekran başında uzun saatler geçirmek boyun ve omuz bölgesindeki kaslarda ağrıya neden olmakla beraber omurga eğriliği, kamburluk gibi sorunlara sebebiyet veriyor. Bu durum özellikle de çocukları ve gelişme çağındaki gençleri olumsuz etkiliyor. Duruş ve oturuş bozukluğundan kaynaklanan kas gerilmeleri kas ve iskelet sistemi bozukluklarına yol açan uzun süre ekran karşısında kalma durumu, çocukların karın ve sırt kaslarında zayıflığa yol açıyor. Ayrıca özellikle son yıllarda akıllı telefon ve tablet kullanımının artmasıyla başparmak tendiniti daha sık görülüyor. Bu sorun karıncalanma ya da hissizlik ile belirti veriyor. Bunların yanı sıra el bileğindeki zorlamalara bağlı olarak gunyon kanal ve karpal tünel sendromu gibi zedelenme ve sinir sıkışmaları ortaya çıkıyor.  

GÖRMEYE BAĞLI SORUNLAR

Uzun süre ekran karşısında zaman geçirmenin bir diğer olumsuz etkisi ise göz sağlığımızda ortaya çıkıyor. Uzun süre ekrana bakmak göz yorgunluğuna, gözde kuruluğa, ağrıya ve acıma hissine neden oluyor. Kişilerde göze bağlı oluşan baş ağrısının yanı sıra bulanık görme, gözlerde batma, sulanma bazen ise çift görme şikayetleri ortaya çıkabiliyor. Görme sistemindeki bu tip bulgular vücut yorgunluğuna ve mental yorgunluğa da neden oluyor. Ekran ışığı görsel kontrastı azaltan ve netliği etkileyen parıltı yayarken, melatonin hormonunu engelleyerek uykusuzluğa da yol açıyor.  Bu nedenle uzmanlar yatmadan en az iki saat önce ekran kullanımının kesilmesi gerektiğini ifade ediyor. Görme ile ilgili sorunlar, diğer sağlık problemlerinde de olduğu gibi, özellikle çocuk ve gençleri tehdit ediyor. Uyku düzeni ve kalitesi etkilenen çocukların sağlıkları ve gelişimleri sekteye uğruyor.

AKCİĞER EMBOLİSİ RİSKİ

Uzun saatlerini ekran karşısında geçiren kişilerde kan akışıyla ilgili sorunlar baş gösterebiliyor. Sağlıklı bir kan akışı için kasların hareket etmesi gerekiyor; uzun süre hareketsiz kalmak ise kanın akışkanlığını azaltarak pıhtıya neden oluyor. Damar tıkanıklıkları yaşamı tehdit edecek boyutlara ulaşabiliyor, akciğer embolisine yol açıyor. Sakat kalmaktan kalbin durmasına kadar uzanan geri dönüşü olmayan hastalıklara yol açan bu durum teknoloji bağımlılığının tehlikeli boyutunu ortaya koyuyor.

TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ETKİLERİ

FİZİKSEL ETKİLER

• Baş, boyun ve sırt ağrıları

• Karpal tünel sendromu

• Uykusuzluk (insomnia)

• Kilo artışı ve obezite

• Kişisel bakım ve hijyenin ihmal edilmesi

• Göz kuruluğu ve diğer görüş problemleri

• Kalp-damar hastalıkları

PSİKOLOJİK ETKİLER

• Depresyon

• Anksiyete bozuklukları

• Suçluluk duygusu

• Yalnızlaşma

• Dış dünyadan ve çevreden izole olmak

• İş ve sorumlulukları yerine getirmemek, ertelemek veya aksatmak

• Zaman kavramını yitirmek

• Ani duygu değişiklikleri

Gelişen teknolojilerin yaşamımızdaki yeri ve önemi yadsınamaz. Bu teknolojiler, günlük yaşamımızı son derece etkileyen ve kolaylaştıran etkilere sahiptir. Bu gelişmeleri ve kolaylıkları özellikle akıllı telefonlar ile görmekteyiz. Dilediğimiz bilgilere saniyeler içerisinde ulaşabiliyor ve kendimizi sonsuz bilgi deryasında bulabiliyoruz. 

Teknolojinin bir diğer önemli yanı ise online eğitimler alabilme imkanı. İnternet bağlantısının olduğu tablet, akıllı telefon ya da bilgisayarınızdan online derslere erişim sağlayabilirsiniz. Teknoloji yararlı kullanıldığında, hayatımızdaki yeri büyük öneme sahip. Ancak her şeyde olduğu gibi teknolojinin de fazlası zarar. Gereğinden fazla ve kontrolsüz biçimde kullanılan teknolojik aletler, insanların bireysel yaşamından sosyal ve kariyer hayatına varan zararlara neden olabiliyor. Teknolojinin zararları nelerdir? Teknolojinin zararları nelere sebep olur? Teknolojiyi nasıl etkin kullanabiliriz?  Bu soruların cevabına geçmeden önce teknoloji nedir?

Teknoloji Nedir?

Teknoloji kelimesini göz önüne getirdiğinizde ve düşündüğünüzde aklınıza neler geliyor? Hayranlıkla izlediğimiz bilim-kurgu filmlerinden sahneler, yapay zeka ya da hibrit araçlar gelebilir. Bu listeyi uzatmak mümkün.Teknoloji aklımıza çok fazla şey getirebliyor. Peki daha da somutlaştıracak olursak teknoloji ne anlama gelmektedir?

Teknoloji; sanayide, üretimde ya da günlük yaşamımızda hayatımızı kolaylaştıracak pratik amaçlar ve uygulamalar için bilimsel bilginin kullanılmasıdır. Yani temel olarak, belirli bir amaca ulaşmak için bilimsel bilgimizi ne zaman kullanırsak, teknolojiyi de kullanıyoruz demektir. Teknoloji genellikle belli bir ekipman parçası içerir. Ancak bu ekipman inanılmaz derecede basit veya göz kamaştırıcı bir şekilde karmaşık olabilir. Tekerleğin keşfedilmesinden bilgisayarlara, akıllı telefonlardan MP3 çalarlara kadar her şey olabilir. 

Teknolojinin Zararları Neler?

Teknolojinin zararları mı olur? diye düşünenler olabilir. Faydasını öne sürerek zararlarını göz ardı etmek isteyenler olabilir. Ancak bazı doğruları görmezden gelmek, doğruların olmadığı anlamına gelmez. Yani, bazı gerçekleri görmezden gelemeyiz. Teknolojinin zararları, bireysel ilişkilerimizden yaşamımıza kadar tüm hayatımızı etkileyebilir. Çünkü ne demiştik? Her şeyde olduğu gibi teknolojinin de fazlası zarar. Teknolojinin zararları neler? Teknolojinin fazla kullanımı hayatımızı nasıl etkiliyor? Teknoloji denince akla ilk gelen şüphesiz akıllı telefonlarımız, tabletlerimiz olacaktır. Teknolojinin zararları da aslında buralarda yatıyor. Kontrolsüz kullanımları hayatımızı olumsuz etkiliyor. Peki, bu olumsuzluklar neler?

Dış dünyadan soyutlanma

We are social ve Hootsuit tarafından her yıl hazırlanan sosyal medya 2018 istatistiklerine göre, Türkiye'deki insanlar internet üzerinde günde ortalama 7 saat geçirmekte. Peki bu kullanıcılar en çok nerelerde vakit harcıyorlar? Günde ortalama 2 saat 48 dk sosyal medyada, günde ortalama 2 saat 44 dk televizyon başında ve son olarak günde ortalama 1 saat 22 dk müzik dinleyerek vakit geçirmekteler. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda ‘sosyal medya’ üzerinde ‘sosyalleştiğimizi’ sanarken aslında gerçek dünyada asosyalleşiyoruz. Bireysel anlamda günden güne daha fazla içimize kapanarak yalnızlaşmaya başlıyoruz. 

İletişimde kopukluk

Arkadaş grubu ile ya da aile arasında sohbet ederken eliniz kaç defa telefona ya da tabletinize gidiyor? Kaç kere iletişimi sekteye uğratacak bu davranışı tekrarlıyorsunuz? Eğer cevabınız “hiç”se, bu gerçekten takdire şayan. Çünkü bunu başarabilen kişi sayısı artık son derece azaldı. Siz heyecanla önemli bir şeyler anlatırken karşınızdaki kişi sosyal medya bildirimlerini kontrol etse ne hissederdiniz? Muhtemelen kendinizi o an için değersiz hisseder, karşınızdaki kişinin sıkıldığını düşünürdünüz. Aynı şekilde, hissetmek istemediğinizi karşınızdaki insana hissettirmeyin. İletişim kurduğunuz insanları gerçekten dinleyin karşınızdaki insana saygı gösterin.

Ailesel sorunlar

Teknolojinin kontrolsüz kullanılması, günümüzde bir ailenin bölünmesine neden olabilir. Fütursuzca kullanılan sosyal medya hesapları, insanların özel alanının kalmadığı mecraya dönüşmüştür. Chat üzerinden evli-bekar fark etmeksizin herkese ulaşılabildiği ve aldatmaların arttığı bir çağdayız. Bilinçsizce kullanılan sosyal medya, geri dönüşü olmayan durumların yaşanmasına sebep olacaktır. Ebeveynlerin, çocuklarının kullandığı teknolojiyi kullanamadıkları için mi yoksa çocuklar elektronik cihazlara gömülü kaldığı için mi bilemeyiz ancak bu ikilem sık yaşanmakta. Sırf ağlıyor ve yemeğini yemiyor diye küçücük çocukların eline tablet sıkıştırmak, çizgi film açarak oyalamaya çalışmak tamamen bilinçsizliktir. Bu bilinçsizlik ile yetişen bir çocuğun, ilerleyen yaşlarda teknoloji bağımlısı olmasında ailenin payı büyük olacaktır.

Fiziksel sorunlar

İnsan vücudu, binlerce yıldan fazla bir süredir hayal edilemez özelliklere ve yeteneklere ulaşmak için gelişim gösterdi. Kros koşudan, nehirler arasında yüzmeye kadar fiziksel sınırlarımızı test edebilecek şekilde yaratılmıştır. Ancak birçoğumuz, bir çalışma günü boyunca masada oturarak, gün içerisinde akıllı telefonlarımızın ekranına saatlerce bakıp, akşamları ise Netflix izleyen bir günlük eziyet ile kendimizi her türlü teknik baskıya zorluyoruz. Ve modern teknolojiden yararlanmak için vücudunuzun kendini zorladığı pozisyonlar ona zarar verebilir. Basitçe söylemek gerekirse, vücudunuz daha önce var olmayan bu faaliyetlere katlanmak zorunda değil.

Teknoloji, vücudumuzun yüzyıllardan ziyade birkaç yıl içinde yetişmek zorunda kaldığı şaşırtıcı bir hızla günlük hayatın bir parçası haline geldi. Ve teknolojinin olumsuz etkileri bugün hepimizde görülebiliyor. Neler mi? Teknolojinin yaşamlarımızdaki artan varlığı, görme gücümüzü çarpıcı biçimde olumsuz yönde etkiliyor olabilir. Baş ağrısı, bulanık görme, sulanan veya kuruyan gözler, ışığa duyarlılık gibi birçok rahatsızlık meydana gelmektedir. Öte yandan gün boyu dijital ekranlarda takılıp kalmak, günlük hareket etme süremizi azaltmakta. Buna bağlı olarak da kaslarda zayıflama, kilo artışı gibi sağlığımızı olumsuz etkileyen durumlarla da karşı karşıya kalmaktayız.

Ruhsal sorunlar

Teknolojinin en çarpıcı olumsuz etkilerinden biri de uyku kalitesini azaltmasıdır. Kullandığımız çoğu ekran teknolojisi (akıllı telefonlar, tabletler, dizüstü bilgisayarlar) mavi bir ışık yayar. Bu, uyumamıza yardımcı olan melatonin hormonunun salgılanmasını engeller. Daha uzun süre uyanık kalmamıza ve daha az dinlenmemize neden olur. 

Daha da ciddi olanı, insanların teknolojiye bağımlı olmasıdır. Bunun, kişinin sağlığı ve sosyal yaşamı üzerinde zararlı etkileri vardır. Gerek sosyal bağları gerek aile bağlarını tahrip eder. Teknolojinin yol açtığı diğer zihinsel problemler arasında, kontrol edilemeyen stres artışı vardır. Bildirimlerden (veya bunların yokluğundan), sürekli mesaj veya e-posta beklentisinden kaynaklanır. Yeterince dikkat çekmezseniz, bu sizin stresli veya depresyonda hissetmenize neden olabilir. Sosyal medyada iyi görünen her şeye özenmek, beğenilme arzusu gibi beklentiler karşılanmadığında depresif hissedebilirsiniz.

Teknolojiyi Nasıl Verimli Kullanırız?

Teknolojinin, kontrolsüz bir şekilde kullanıldığında insan hayatını ne kadar olumsuz etkilediğini hep birlikte görmüş olduk. Peki teknolojiyi verimli kullanmanın yolu nedir? Teknoloji nasıl verimli kullanılır? Bilgiye ulaşma hızınız yüksektir. Örneğin hafta sonu için tatil planı yapmak istediğinizde belirlediğiniz bölgedeki otelleri kısa sürede öğrenebilir, fiyat ve hizmet kıyaslaması yapabilirsiniz. Telefonunuzdaki hava durumu uygulaması sayesinde yanınıza ince mi yoksa kalın mı kıyafetler alabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Teknolojiyi verimli kullanmanın bir diğer yolu, unutmamanız gereken özel günleri ve randevuları, anımsatıcı sayesinde not edebilirsiniz. Önemli güne yaklaşırken telefonunuza gelecek olan hatırlatıcı bildirim sayesinde özel günlere hazırlıksız yakalanmazsınız. Uzakları yakın eder. Görüntülü konuşma imkanı sayesinde size kilometrelerce uzaklıktaki sevdikleriniz ile biraz olsun hasret giderebilirsiniz. Sınırsız eğitim imkanı. Teknolojinin belki de en güzel kullanılabilecek yanlarından biri de sınırsız eğitim alabilme imkanı. Nasıl mı? Online uzaktan eğitimler sayesinde.

Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.

Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.

Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.

Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.

Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.

Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.

Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.