Kürtaj Sonrası Yapışıklık

Nasıl Tedavi Edilir?

Adet görülemiyor veya az görülüyor olması adet kanının içeride hapsolduğu veya menopoza girildiği anlamını taşımaz. Rahim içi yapışıklık kadının günlük yaşantısını etkilemiyorsa mutlaka tedavi edilmesi gerekli bir durum değildir.

​

Hafif yapışıklıklarda rahim içine spiral yerleştirilmesi ve rahim iç tabakasının yenilenmesini sağlamak için belli bir süre hormon tedavisi verilmesiyle yapışıklıkların giderilmesi mümkündür.

​

Günümüzde rahimiçi yapışıklıkların en etkin tedavisi histeroskopi (rahim içinin kamera ile gözlemlenmesi) ile yapılmaktadır. Bu yöntemle rahim  içindeki yapışıklıkları görerek gidermekle daha etkili ve başarılı bir tedavi mümkün olabilmektedir. Tedavinin başarısı rahim içi derin tabakanın zarar görme derecesiyle direkt ilişkilidir.

​

İster tedavi edilsin ister edilmesin, rahim içi yapışıklığı olan kadınların gebelikleri diğer gebeliklere oranla daha yüksek riskli olarak kabul edilirler. Bu tür durumlarda rahim içinde plasentanın yerleşmesiyle ilgili sorunlara rastlanabilmektedir.

​

Resim: histeroskopi ile yapışıklıkların açılması

Daha fazla bilgi >>

Rahim Yapışıklığı (Asherman Sendromu) Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Hisar Hospital Intercontinental Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları ile konuştuk&#;

Rahim Yapışıklığı, rahim içinde oluşan sineşi adı verilen yapışıklıklar sonucu rahim içi boşluğunun kısmi veya tamamen kapanması anlamına gelen bir hastalıktır. Adet düzensizlikleri, gebe kalamama veya tekrarlayan gebelik kaybına neden olabilir. İlk defa ’de Joseph Asherman tarafından tarif edilmiştir.

Normal adet döngüsünde rahim içi zarı adı verilen bölgede( endometrium)  her ay gebeliğin yerleşmesi için döl yatağı hazırlanır. Yumurtalıkta gelişen yumurtalardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonlarının etkisiyle rahim içi her ay gebelik için hazırlanır. Gebelik oluşmadığında bu hazırlanan döl yatağı adet ile atılır. Rahim içinde oluşan bu yapışıklıklar sonucunda maalesef  hem adet döngüsü sağlıklı oluşamaz hem de döl yatağı iyi hazırlanamadığı için gebeliğin tutunması veya sağlıklı ilerlemesi için elverişli ortam oluşamaz. Bu yüzden adet düzensizlikleri veya gebelik problemleri ortaya çıkar.

Rahim içi Yapışıklar Neden Oluşur?

Rahime veya rahim içine uygulanan bazı cerrahi müdahaleler, ameliyatlar, geçirilen enfeksiyonlar rahim içinde yenilenmeden sorumlu derin tabakayı etkilerse burada oluşan hasarı tamir ederken bazı skar tabakaları oluşur. Bu tabakalar rahim içinde çeşitli lokalizasyonlarda yapışıklık dediğimiz sineşiler oluşturabilir.

Özellikle doğum veya düşükler için yapılan keskin kürtajlar sonrası yapışıklık riski artar. Hatta bazen içeride parça kalması sonrası tekrar işlem yapılanlarda risk daha fazla olur.

İşlem sırasında veya sonrasında rahimde enfeksiyon gelişmesi de diğer bir risk faktörüdür. Özellikle uygun ve steril şartlarda yapılmayan kürtajlarda, halk arasında kendi başına düşük yapmak için kullanılan bazı yöntemler sonrasında rahimde enfeksiyon oluşabilir. Tanısı erken dönemde konulup tedavisi yapılamazsa bu enfeksiyonların yapışıklıkla iyileşmesi kuvvetle muhtemeldir.

Ayrıca rahimden miyom çıkarılma ameliyatları, spiral kullanımı sırasında enfeksiyon gelişmesi ve rahim anomalileri nedeniyle yapılan histeroskopik ameliyatlar da rahimde yapışıklık yapabilen diğer nedenlerdir. Nadiren akciğerlerden kan yoluyla rahime ulaşan tüberküloz enfeksiyonu da rahimde yapışıklık yapabilir.

Belirtileri Nelerdir ?

En sık adet sorunları ile karşımıza gelir. Adet kanamasının hiç olmaması, adet kanamasının az miktarda olması veya ağrılı adet olma şeklinde olabilir. Bu belirtiler rahim içinde oluşan yapışıklıkların lokalizasyonuna ve yoğunluğuna göre değişebilir.

İkinci en sık geliş nedeni; çocuk sahibi olamama yani infertilite( kısırlık)tır. Rahim içindeki yapışıklıklar hem sperm geçişinde  sorun yaratabilir hem de endometrium yani döl yatağındaki düzensizliklere bağlı olarak embriyonun rahime tutunmasını engelleyebilir.

Bazı hastalarda ise gebe kaldıktan sonra bir takım sorunlara yol açabilirler. Gebeliğin ilerlemesinde sorun yaratıp tekrarlayan düşüklere yol açabilirler. Daha ileri giden gebeliklerde ise plasentanın rahim iç tabakasına yapıştığı riskli gebeliklere neden olabilirler.

Nasıl Teşhis Edilir ?

Rahim içindeki yapışıklıklar rutin ultrasonda her zaman farkedilmeyebilir. Ancak şüphelenilen olgularda rahim zarında incelik, düzensizlik ve bazı bölgelerde parlaklık izlenebilir. Rahim içine su verilerek yapılan Sonohisterografi ise bize daha yardımcı olabilir.

Ancak kesin tanı rahim filmi ile konulur. Filmde rahim içinin radyo opak madde ile dolması gereken bölümde dolum defektleri ve düzensizlikler izlenir. Yapışıklığın şiddeti ve tüplerin açık olup olmadığı hakkında da rahim filmi bize bilgi verir.

Histeroskopi denilen rahim içinin kamera sistemi ile görüntülenmesi işleminde ise hem tanı konup hem de yapışıklıkların giderilmesi tedavisi yapılabilir.

Rahim içi yapışıklık sınıflandırılması nasıldır?

Rahim içindeki yapışıklıklar hafif film şeklinde yapışıklıklardan yoğun dens yapışıklara kadar değişebilir. Rahim içinde kapladığı yere ve yoğunluğa göre şu şekilde sınıflandırılabilir( March sınıflaması) ;

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Rahim içindeki yapışıklıkların giderilmesi için en etkili yöntem Histeroskopidir. Hafif yapışıklıklarda ofis ortamında da yapılabileceği gibi orta veya ağır yapışıklıklarda anestezi altında ameliyathanede yapılması gerekir. Rahim içine vajina yoluyla girilen bir endoskop yardımıyla rahim içi gözlemlenir. Yapışıklıkların yapısı ve yoğunluğu belirlenir. Daha sonra uygun aletler yardımıyla yapışıklıklar giderilmeye çalışılır. Amaç rahim içinin yeterli genişliğe ulaştırılması ve tüplere giden yolun açık olmasıdır.

İşlem sırasında riskli durumlardan şüphelenilirse veya çok yoğun yapışıklıklar varsa laparoskopi ile karından gözetim altında histeroskopi ile yapışıklıkların giderilmesi gerekebilir.

Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tedavi sonrası tekrar yapışıklık gelişmemesi için bir takım tedbirler uygulanmaktadır. Bunlar arasında rahime spiral yerleştirme ve daha sonra birkaç ay hormon tedavisi kullanma vardır. Ayrıca işlem sonrasında rahim içine yerleştirilen bir takım yapışıklık önleyici jeller de kullanılabilir.  Ancak bunlara rağmen tekrar yapışıklık meydana gelebileceği de akılda tutulmalıdır.

Rahim içi yapışıklık, rahim iç boşluğunu döşeyen dokunun (endometrium) hasarlanmasına bağlı olarak rahim duvarlarının bantlar şeklinde birbirine yapışmasıdır. Bu yapışma, çok seyrek ve ince bantlardan, rahim içi boşluğun tamamen kapanmasına kadar değişiklik gösterebilir.

Rahim içi yapışıklıkların en önemli nedeni gebeliğe bağlı bir rahim içi işlemdir (kürtaj) ve hastaların %’u doğum sonrasında veya düşük amacıyla kürtaj geçirdiklerini bildirmektedir. Rahim içi araç (spiral) kullanımı ve rahim içi enfeksiyonlar da yapışma nedeni olabilir. Ayrıca şiddetli doğum sonu kanamayı tedavi etmek için kullanılan rahim dikişleri de (örn., B-Lynch sütürü), Asherman sendromu ile ilişkili bulunmuştur.

Rahim içi yapışıklık (Asherman sendromu) hangi sorunlara neden olur?

Rahim içi yapışıklıklara bağlı olarak:

• Âdet anormallikleri (âdet yokluğu, âdet miktarında ve süresinde azalma veya düzensiz kanama)
• Kısırlık (infertilite)
• Tekrarlayan gebelik kaybı
• Âdet ağrısı gözlenebilir.

Tipik klinik tablo, rahim içine yapılan bir işlemi takiben ortaya çıkan âdet yokluğu veya çok az ve kısa âdet görmedir. Bu hastalarda normal yumurtalık aktivitesi devam etmesine karşın âdet gözlenmez.

Rahim içi yapışıklık nasıl teşhis edilir?

Rahim içi yapışık tanısı hasta öyküsü ve rahim içinin incelenmesini sağlayan görüntüleme yöntemleri ile yapılır. Tanıda en önemli yardımcı yöntem histeroskopidir ve altın standarttır. Diğer tanıya yardımcı yöntemler sonohisterogram veya SIS olarak adlandırılan, rahim içinin serum ile şişirildikten sonra ultrason ile gözlenmesi ve rahim filmidir (HSG).

Rahim içi yapışıklıklarda histeroskopinin önemi nedir?

Histeroskopi, rahim içi yapışıklıkların varlığı, kapsamı ve yapısal özelliklerinin doğrudan gözlenmesine izin verir. Histeroskopik olarak yapışıklıklar gözlendikten sonra aynı anda bunların açılarak tedavi edilmesi de mümkündür (bk. resim 1). Görerek tedavi yapıldığı için rahim iç boşluğunu örten dokunun (endometrium) zarar görmesi olasılığı azalır.

Rahim içi yapışıkların tedavisi nasıl yapılır?

Standart tedavi yaklaşımı doğrudan histeroskopik gözlem altında yapışıklıkların (bantların) kesilmesidir. Kör kürtaj veya rahim içine sonda uygulanması gibi histeroskopinin geliştirilmesinden önceki yaygın tedavi metodları artık tavsiye edilmemektedir; çünkü bunlar anormal dokuyu çıkarmazlar, hastalık sınıflandırması mümkün değildir ve kürtaj işlemi endometriuma daha fazla zarar verebilir.

Cerrahinin amacı, uterus boşluğunun boyutunu ve şeklini ve ayrıca rahim iç boşluğunu örten dokunun fonksiyonunu ve doğurganlığı eski haline getirmektir. Orta veya şiddetli yapışıklıkların tedavisi deneyimli bir histeroskopik cerrah tarafından yapılmalıdır.

Histeroskopik işlem sırasında olası rahim delinmesi riskini azaltmak amacıyla kılavuz olarak ultrasonografi kullanılır. Bazı hekimler histeroskopi ile birlikte laparoskopinin faydalı olabileceğini düşünseler de bizim kişisel tecrübemiz laparoskopinin riski artırdığı yönündedir. Yapışıklıklar histeroskopla boşluğa girilemeyecek kadar şiddetli ise, karnın ve rahmin açılarak işlemin tamamlanması mümkündür ancak nadiren tercih edilir.

Rahim içi yapışıklığın tekrarlamaması için ne yapılabilir?

Histeroskopi ile rahim içi yapışıklıklar açıldıktan sonra yeniden yapışmaması için bazı önlemler faydalı olabilir. Her ne kadar bu önlemlerin etkinliği belirsiz olsa da pek çok hekim işlem sonrası hormon tedavisi yapmayı veya yapışmayı engelleyici bariyer kullanmayı tercih eder. Yapışmayı engelleyici bariyer olarak bir sonda, rahim içi araç (spiral) veya bu amaçla geliştirilmiş özel jeller kullanılabilir.

Ameliyat sonrası kontrol ve önlemler

Özellikle ciddi yapışıklıkların olduğu hastalarda yeniden yapışma olasılığı yüksektir. Tüm önlemlere karşın yeniden yapışma gözlenebilir. Bu nedenle birçok doktor ilk ameliyattan ay sonra ofis histeroskopi ile rahim iç boşluğunu yeniden bir yapışma olup olmadığı konusunda kontrol etmektedir. Yeniden şekillenen ince yapışıklıklar histeroskop ile net bir şekilde çözülür ve bu da yoğun yapışma oluşumunu engeller. Bazı olgularda ilk ameliyatı takiben kez histeroskopik kontrol gerekebileceği unutulmamalıdır.

Bireysel pratiğimizde hastalarımızı ameliyattan üç hafta sonra görüyor ve rahim içini örten endometrium dokusunu görmek için ultrason yapıyoruz. Endometriumun yapısına ve özelliklerine bağlı olarak ameliyattan bir ila üç ay sonra, normal bir rahim iç boşluğu sağlanıp sağlanmadığını değerlendirmek için histeroskopi işlemi tekrar edilir. Bu ikincil bakış sırasında varsa yeni yapışıklıklar açılır ve restorasyon yeniden sağlanır.

Histeroskopi ile rahim içi yapışıklıkların açılmasının klinik sonuçları nelerdir?

Temel şikayet olan âdet yokluğu ve âdet miktarı ve süresinde azalma, histeroskopi sonrasında kadınların % 80 ila &#;ünde iyileşme göstermiştir. İnfertilite (kısırlık) şikayeti ile başvuran kadınlarda işlem sonrası hamilelik oranı %, canlı doğum oranları ise % olarak bildirilmektedir.

Benzer veriler gebelik sonuçları açısından da mevcuttur. Histeroskopi sonrası yapışıklıkları açılan hastalarda düşük ve erken doğum oranları azalırken, hamilelik sonuçları olumlu değişiklikler göstermiştir. Bununla birlikte rahim içi yapışıklıkların açıldığı bireylerde plasentanın (bebeğin eşi) rahim duvarına yapışarak doğumdan sonra ayrılmaması problemi daha sık gözlendiğinden hastalar bu konuda uyarılmalıdır.

Etiketler: adet ağrısıhisteroskopihsginfertilitekısırlıkkürtajspiral

Rahim içi yapışıklık hamileliğe engel mi?

Rahim, cm büyüklüğünde kas dokusundan zengin ve armut şeklinde bir organdır. Rahmin içi ise üçgen şeklinde bir boşluktan oluşur. Bu boşluğun iç kısmını döşeyen tabakaya ‘endometrium’ denir. Bu tabaka her adet kanaması ile yenilenir. Adetin başında ince olan bu yapı, bir sonraki adet kanamasına kadar giderek kalınlaşır. Kadınlar hamile kaldıklarında bebek bu dokuya yerleşir. Gebelik söz konusu değilse, bu kalınlaşan doku adet kanaması olarak vajinal yoldan atılır ve her adet döngüsünde bu olay tekrarlanır. Rahim içindeki boşluğun bir takım nedenlerle bozulmasıyla rahim içinde yapışıklıklar ortaya çıkar.

Rahim içi yapışıklık neden olur?

Rahim içi yapışıklıkların en sık görülen nedenleri; uygun koşullarda yapılmayan kürtaj işlemi, miyomların alınması, çift rahim ameliyatları, radyasyon tedavisi ve rahim içi tüberküloz (verem) enfeksiyonlarıdır.

Rahim içi yapışıklığın belirtileri

Rahim içi yapışıklığı olan kadınlarda adet düzensizlikleri, infertilite (kısırlık), tekrarlayan düşük olması, gebelik sırasında bebeğin gelişmesinde yavaşlama, plasentaya ait bozukluklar gibi belirtiler gözlenebilir. Adet kanamaları azalabilir ya da kişiler hiç adet olmayabilir. Ancak adet kanamaları normal de olabilir. Infertilite veya tekrarlayan düşüğü olan kişilerde bu durumun göz önüne alınarak değerlendirilmesi önem taşır.

Gençlikte görülen rahim içi yapışıklık

Doğuştan (konjenital) rahim bozukluğu olan genç kadınlarda rahim bozuklukların düzeltilmesi için yapılan ameliyatların sonrasında da rahim içi yapışıklığı görülebiliyor. Rahim içinde perde (uterusta septum) olması doğuştan gelen bir sorundur. Bu perde, rahmin iç tabakasını bölen septum adı verilen bir doku ile kendini gösterir. Söz konusu perde kısa olabilir ya da bütün rahim iç tabakasını ikiye bölebilir. Bazı durumlarda vajeni ikiye bölen septum da gözlenebilir. Bu kişilerde histeroskopi ile septumun kesilmesi önerilebilir. Ayrıca rahim tüberkülozu nedeniyle de rahim iç tabakasında yapışıklıklar oluşabilir.

Rahim içi yapışıklık ameliyatı

Rahim içi yapışıklıkların tedavisinde sıklıkla ‘histereskopi’ yöntemi uygulanır. Bu yöntemde standart jinekolojik muayenede olduğu gibi, vajina ve rahim ağzından girerek histeroskop adı verilen özel bir optik cihaz ile rahim içi incelenir. Alınan görüntü, optik-kamera sistemi aracılığıyla ekrandan izlenerek ameliyat gerçekleştirilir. Kişinin karnında herhangi bir kesi olmaz. Histeroskopi operasyonu, kamera yardımı ile içeriden operasyon yapılması sebebiyle, gastroskopiye veya kolonoskopiye benzetilir. Operasyon yaklaşık dakika sürer.

Rahim içi yapışıklığın tekrarlamaması için spiral

Rahim içi yapışıklığın tekrarlamaması için rahim içine geçici bir süreyle spiral ya da özel olarak yapılmış balonlar konulabilir. Müdahalenin başarısı yapışıklığın derecesine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Başarıyı arttırmak için en önemli şart, histeroskopi tekniğinin uzman tarafından gerçekleştirilmesidir. Uygun koşullarda kişide rahim içi tamamen normale dönebilir. Sonrasında, kişilere mutlaka östrojen hormonu vererek rahim içi dokusunun gelişmesini sağlamak gerekir.